3,274,916
edits
βέλτερος: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
(Bailly1_1) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (28 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=velteros | |Transliteration C=velteros | ||
|Beta Code=be/lteros | |Beta Code=be/lteros | ||
|Definition=α, ον, | |Definition=α, ον, = [[βελτίων]], ''poet.'' Comp. of [[ἀγαθός]], [[better]], [[more excellent]], Hom. only in neut., <b class="b3">βέλτερόν [ἐστι]</b> [[it is better]], c. inf., Il.15.511, 21.485: c. dat. pers. et inf., Od.17.18; <b class="b3">βέλτερον εἰ</b>… 6.282, cf. Thgn.92, A.''Th.''337, etc.: Sup. βέλτατος, η, ον, Id.''Eu.''487, ''Supp.'' 1054. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-α, -ον<br />compar. de [[ἀγαθός]] q.u. [[mejor]] frec. neutr., c. o sin ἐστι e inf. [[es mejor]], [[es preferible]] βέλτερόν ἐστι ... θῆρας ἐναιρεῖν ... ἢ κρείσσοσιν ... μάχεσθαι mejor es matar fieras que enfrentarse a hombres más fuertes</i>, <i>Il</i>.21.485, cf. <i>Od</i>.17.18, βέλτερον ἢ ἀπολέσθαι ... ἠὲ βιῶναι es mejor morir que seguir viviendo</i>, <i>Il</i>.15.511, cf. <i>h.Merc</i>.170, A.R.4.1255, Q.S.9.524, 10.44<br /><b class="num">•</b>c.or. de inf. como primer término de la [[comparación]] τῶν τινὰ βέλτερόν ἐστιν ἐπαυρέμεν ἤ περ Ἀχαιούς es mejor que alguno de ellos participe, que no los aqueos</i>, <i>Il</i>.18.302<br /><b class="num">•</b>c. or. de rel. βέλτερον ὃς φεύγων προφύγῃ, κακὸν ἠὲ ἀλώῃ es preferible que el que huye escape al mal, a que sea cogido</i>, <i>Il</i>.14.81, no neutro ἐχθρὸς β. ἢ φίλος ὤν siendo mejor enemigo que amigo</i> Theogn.92<br /><b class="num">•</b>c. gen. como segundo término de la compar. βέλτερα τῶνδε πράσσειν A.<i>Th</i>.337, cf. <i>Supp</i>.1069, β. ἀλκήεντος ἔφυ σεσοφισμένος [[ἀνήρ]] Ps.Phoc.130<br /><b class="num">•</b>c. inf. pero sin segundo término de la compar. βέλτερον ... ἔριδι ξυνελαυνέμεν ὅττι τάχιστα <i>Il</i>.22.129, οἴκοι βέλτερον εἶναι, ἐπεὶ βλαβερὸν τὸ θύρηφιν Hes.<i>Op</i>.365, <i>h.Merc</i>.36, cf. A.R.2.338, βέλτερον, εἰ καὐτή περ ἐποιχομένη πόσιν εὗρεν [[ἄλλοθεν]] mejor si ella yendo fuera encontró marido en otro sitio</i>, <i>Od</i>.6.282, cf. A.R.1.254, v. tb. [[βελτίων]].<br /><b class="num">• Etimología:</b> Rel. ai. <i>bála</i>- ‘[[fuerza]]’, lat. <i>[[debilis|dēbilis]]</i>, aesl. <i>bolĭjĭ</i>, etc. c. un suf. -<i>teros</i> de compar. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0441.png Seite 441]] p. = [[βελτίων]], Hom. Odyss. 6, 282. 17, 18 (v. l. βέλτιον) Iliad. 14, 81. 15, 511. 18, 302. 21, 485. 22; 129. 23, 605 (v. l. δεύτερον), überall in der Form βέλτερον neutr.; – Hesiod. Op. 365 βέλτερον neutr.; Aeschyl. Suppl. 1070; Sept. 337 βέλτερα; Theogn. 92 und Pseudo-Phocylid. 130 = 122 mascul. [[βέλτερος]]. – Aeschyl. hat auch einen superlat. βέλτατος, Eumenid. 487 βέλτατα, Suppl. 1055 βέλτατον. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0441.png Seite 441]] p. = [[βελτίων]], Hom. Odyss. 6, 282. 17, 18 ([[varia lectio|v.l.]] βέλτιον) Iliad. 14, 81. 15, 511. 18, 302. 21, 485. 22; 129. 23, 605 ([[varia lectio|v.l.]] δεύτερον), überall in der Form βέλτερον neutr.; – Hesiod. Op. 365 βέλτερον neutr.; Aeschyl. Suppl. 1070; Sept. 337 βέλτερα; Theogn. 92 und Pseudo-Phocylid. 130 = 122 mascul. [[βέλτερος]]. – Aeschyl. hat auch einen superlat. βέλτατος, Eumenid. 487 βέλτατα, Suppl. 1055 βέλτατον. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=α, ον :<br /><i>Cp. poét. de</i> [[ἀγαθός]], meilleur ; βέλτερόν (ἐστι) avec l'inf. IL, OD il est mieux de ; βέλτερον [[εἰ]] OD (elle a) mieux fait de.<br />'''Étymologie:''' cf. [[βελτίων]]. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[better]], [[the best]] (Il.)<br />Other forms: [[βελτίων]] (posthom.); superlative [[βέλτατος]] (A.), [[βέλτιστος]] (Att.)<br />Dialectal forms: Dor. (Theoc.) [[βέντιστος]] ([[λτ]] > [[ντ]])<br />Derivatives: From [[βελτίων]]: [[βελτιόω]] (Ph.). - On [[ἀβέλτερος]]s.s.v.<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [96] <b class="b2">*bel-</b> [[strong]].<br />Etymology: Mostly connected with Skt. <b class="b2">bálam</b> n. [[force]], Lat. <b class="b2">dē-bilis</b> [[without power]], OCS [[boljьjь]] [[bigger]] etc. But the formation is unclear, notably the <b class="b3">-τ-</b>. Seiler Steigerungsformen 91ff. assumes a <b class="b3">*βελτός</b> [[desired]] > [[better]] (but hardly to [[βούλομαι]] because of the <b class="b3">β-</b>, but cf. Cret. <b class="b3">δέλτον ἀγαθόν</b> Phot.). On <b class="b2">bálam</b> etc. see however the discussion in Mayrhofer EWAia 2, 215 | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[βέλτερος]], -α, -ον <b>(ποιητ.)</b> (Α)<br />συγκρ. του [[αγαθός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Του επίθ. [[αγαθός]] υπάρχουν δύο διακεκριμένοι μορφολογικά τύποι συγκριτικού βαθμού ([[βελτίων]] και [[βέλτερος]]) [[καθώς]] και υπερθετικού ([[βέλτιστος]] και [[βέλτατος]]) που προσπάθησαν να τους συνδέσουν όλους με το [[βούλομαι]]. Τη [[σύνδεση]] όμως αυτή εμποδίζει το αρχικά <i>β</i>-, το οποίο [[ούτε]] ως αιολικό ερμηνεύεται, εξαιτίας της [[μεγάλης]] του διαδόσεως, [[ούτε]] σε χειλοϋπερωικό μπορεί να αναχθεί, όπως συμβαίνει στο [[βούλομαι]] (<span style="color: red;"><</span> ινδοευρ. <i>g</i><sup>w</sup><i>el</i>-, <i>g</i><sup>w</sup><i>ol</i>-). Υποστηρίχτηκε εξάλλου η ύπαρξη ενός τ. [[βελτός]] «[[ποθητός]]», ο [[οποίος]] προσέλαβε αργότερα συγκριτική [[σημασία]] «[[προτιμότερος]], [[καλύτερος]]», [[πράγμα]] που οδήγησε και στον μορφολογικό σχηματισμό του συγκριτικού με τους τύπους [[βέλτερος]] και [[βελτίων]] και στη [[συνέχεια]] του υπερθετικού [[βέλτατος]] και [[βέλτιστος]]. Τέλος, όλοι αυτοί οι τ. ανάγονται πιθ. σε [[ρίζα]] <i>bel</i>- «[[δυνατός]]» και συνδέονται με αρχ. ινδ. <i>balam</i> «[[δύναμη]]», λατ. <i>d</i><i>ē</i><i>bilis</i> «[[αδύνατος]]» κ.ά. Στην [[περίπτωση]] αυτή ο τ. [[βελτίων]] προήλθε από θ. <i>βελτ</i>-, που με τη [[σειρά]] του θα έχει προέλθει από λανθασμένη [[τμήση]] του τ. [[βέλτερος]]. Ο τ. [[βέλτερος]] απαντά στον Όμηρο στο ουδ. <i>βέλτερον</i> (<i>ἐστι</i>)... [[καθώς]] και στους μεταγενέστερους ποιητές (Θέογνι, Αισχύλο <b>κ.ά.</b>), ενώ οι τ. [[βελτίων]], [[βέλτιστος]] [[είναι]] άγνωστοι στον Όμηρο και συνήθεις στην Ιωνική-Αττική]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''βέλτερος:''' -α, -ον, ποιητ. συγκρ. του [[ἀγαθός]], [[καλύτερος]], περισσότερο [[διαπρεπής]]· <i>βέλτερόν</i> (<i>ἐστι</i>), είναι καλύτερο (απρόσωπη [[έκφραση]] που συντάσσεται με απαρ.)· με απαρ. και δοτ. προσωπική, σε Όμηρ., Θέογν., Αισχύλ., κ.λπ.· από όπου, υπερθ. [[βέλτατος]], <i>-η</i>, <i>-ον</i>, στον ίδ. (πιθ. από την [[ίδια]] [[ρίζα]] με το [[βούλομαι]]). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''βέλτερος''': -α, -ον, = [[βελτίων]], ποιητ. συγκρ. τοῦ [[ἀγαθός]], καλλίτερος, ἐξοχώτερος, ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. μόνον κατ’ οὐδέτερον, βέλτερόν [ἐστι], [[εἶναι]] καλλίτερον (ἀπροσώπως) μετ’ ἀπαρεμφ., Ἰλ. Ο. 511, Φ. 485· μ. δοτ. προσ. καί ἀπαρ., Ὀδ. Ρ. 18· βέλτερον εἰ … Ζ. 282· [[ὡσαύτως]] παρὰ Θεόγν. 91, Αἰσχύλ. Θήβ. 337, κτλ. - Ἐντεῦθεν σπάνιόν τι ὑπερθ. βέλτατος, η, ον, ἐν Αἰσχύλ. Εὐμ. 487, Ἱκέτ. 1055. | |lstext='''βέλτερος''': -α, -ον, = [[βελτίων]], ποιητ. συγκρ. τοῦ [[ἀγαθός]], καλλίτερος, ἐξοχώτερος, ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. μόνον κατ’ οὐδέτερον, βέλτερόν [ἐστι], [[εἶναι]] καλλίτερον (ἀπροσώπως) μετ’ ἀπαρεμφ., Ἰλ. Ο. 511, Φ. 485· μ. δοτ. προσ. καί ἀπαρ., Ὀδ. Ρ. 18· βέλτερον εἰ … Ζ. 282· [[ὡσαύτως]] παρὰ Θεόγν. 91, Αἰσχύλ. Θήβ. 337, κτλ. - Ἐντεῦθεν σπάνιόν τι ὑπερθ. βέλτατος, η, ον, ἐν Αἰσχύλ. Εὐμ. 487, Ἱκέτ. 1055. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{FriskDe | ||
| | |ftr='''βέλτερος''': (Hom., poet.), [[βελτίων]] (nachhom.),<br />{bélteros}<br />'''Forms''': Superlativ [[βέλτατος]] (A.), [[βέλτιστος]] (att. usw.), dor. (Theok.) [[βέντιστος]] (λτ > ντ)<br />'''Meaning''': [[besser]], [[der beste]].<br />'''Derivative''': Von [[βελτίων]]: βελτιόιης [[Überlegenheit]] (Sch.) und das Denominativum [[βελτιόω]] (Ph., Plu. usw.) mit [[βελτίωσις]] (Ph., Plu. u. a.); außerdem mit doppelter Steigerung βελτιώτ<ερ>ς (Telesill. 6; nicht ganz sicher). — Über [[ἀβέλτερος]] s. bes.<br />'''Etymology''': Gegen die Anknüpfung an [[βούλομαι]] (Lit. bei Persson Beiträge 210 A. 1; zuletzt Seiler Steigerungsformen 91ff.) spricht vor allem das durchgehende β-, das wegen seiner Verbreitung nicht gut äolisch sein kann und sich auch schwerlich durch Assoziation mit [[βούλομαι]] erklären läßt. Beachtung verdient immerhin kret. δέλτον· ἀγαθόν (Phot.). — Deshalb wohl doch besser mit Ahrens KZ 8, 358f., Osthoff IF 6, 1ff. zu aind. ''bálam'' n. [[Kraft]], lat. ''dē''-''bilis'' [[kraftlos]], aksl. ''boljьjь'' [[größer]] usw. (aber nicht mit Pisani Ist. Lomb. 76: 2, 23 toch. A ''empele'' [[stark]], [[gewaltig]]). Die Hauptschwierigkeit liegt aber in der Bildung, wobei namentlich das -τ- unklar ist. Hypothese bei Seiler l. c. (wo auch Lit.): ein begrifflich komparatives *[[βελτός]] [[erwünscht]] > [[vorgezogen]], [[besser]] wurde auch formal, einerseits zu [[βέλτερος]] ([[βέλτατος]]), anderseits zu [[βελτίων]] ([[βέλτιστος]]), gesteigert.<br />'''Page''' 1,232 | ||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[Prob. from [[same]] Root as [[βούλομαι]].] poet. comp. and superl. of [[ἀγαθός]]<br />[[better]], [[more]] [[excellent]], βέλτερόν [ἐστι] it is [[better]], c. inf., Hom.; in Theogn., Aesch., etc. | |||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=[[better]], only neut. [[sing]]., βέλτερον ([[ἐστί]]), foll. by inf., βέλτερον εἰ, Od. 6.282. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[βέλτερος]] -α -ον (alleen n.) poët. voor [[βελτίων]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''βέλτερος:''' Hom., Aesch. = [[βελτίων]]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[better]]=== | |||
Alviri-Vidari Vidari: ودرتر; Arabic: أَفْضَل, أَحْسَن; Armenian: ավելի լավ; Assamese: -কৈ ভাল; Basque: hobe; Belarusian: лепшы; Bengali: আরও ভাল, আফজল; Breton: gwell, gwelloc'h; Bulgarian: по-добър; Catalan: millor; Chinese Mandarin: 更好, 比較好的／比较好的, 較好的／较好的; Cornish: gwell; Czech: lepší; Danish: bedre; Dutch: [[beter]]; Esperanto: pli bona; Estonian: parem; Faroese: betri; Finnish: parempi; French: [[meilleur]]; Friulian: miôr; Galician: mellor; Georgian: უკეთესი, უმჯობესი; German: [[besser]]; Gothic: 𐌱𐌰𐍄𐌹𐌶𐌰; Greek: [[καλύτερος]]; Ancient Greek: [[βελτίων]], [[κρείσσων]], [[κρέσσων]], [[κρείττων]], [[καλλίων]], [[βέλτερος]], [[ἀμείνων]], [[λωΐων]], [[λῴων]], [[φέρτερος]], [[ὑπέρτερος]]; Hindi: बेहतर; Hungarian: jobb; Icelandic: betri; Ido: plu bona, maxim; Interlingua: melior; Irish: níos fearr; Italian: [[migliore]], [[meglio]]; Japanese: もっといい, より良い; Karelian: parempi; Korean: 더 좋은; Ladin: miec; Latin: [[melior]], [[potior]]; Macedonian: подобар; Malay: lebih baik, lebih bagus; Neapolitan: meglio; Norman: miyeu; Norwegian Bokmål: bedre; Nynorsk: betre; Occitan: melhor; Old English: betera; Persian: بِهتَر, بختر; Plautdietsch: bäta; Polish: lepszy; Portuguese: [[melhor]]; Romani: feder; Romanian: mai bun, mai bine; Romansch: meglier; Russian: [[лучше]], [[лучший]]; Sanskrit: श्रेयस्; Sardinian: megnus, mellus; Scottish Gaelic: nas fheàrr; Serbo-Croatian Cyrillic: бо̏ље̄; Roman: bȍljē, bolji; Sicilian: megghiu; Slovak: lepší; Slovene: bóljši; Spanish: [[mejor]]; Swahili: bora; Swedish: bättre; Thai: ดีกว่า; Turkish: daha iyi; Ukrainian: кращий, лі́пший; Urdu: بہتر; Venetian: mejo; Veps: paremba; Vietnamese: tốt hơn, khá hơn, khoẻ hơn; Volapük: gudikum; Võro: parõmb; Walloon: meyeu; Welsh: gwell; Yakut: бэт; Yiddish: בעסער | |||
}} | }} | ||