ἐγκέφαλος: Difference between revisions

m
Text replacement - "Thier" to "Tier"
(10)
m (Text replacement - "Thier" to "Tier")
 
(34 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=egkefalos
|Transliteration C=egkefalos
|Beta Code=e)gke/falos
|Beta Code=e)gke/falos
|Definition=ον, (κεφαλή) <b class="b2">within the head</b>: as Subst., <b class="b3">ἐγκέφαλος</b> (sc. <b class="b3">μυελός</b>), ὁ, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> <b class="b2">brain</b>, <span class="bibl">Il.3.300</span>, <span class="bibl">Od.9.458</span>, etc.; τὸν . σεσεῖσθαι <span class="bibl">Ar. <span class="title">Nu.</span>1276</span>; <b class="b3">ὁ ἐ. ἐστιν τὰς αἰσθήσεις παρέχων τοῦ ἀκούειν κτλ</b>. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span> 96b</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Sens.</span>438b25</span> (but cf. <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>1013a6</span>). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">the heart</b> or '<b class="b2">cabbage</b>' of the date-palm, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2.3.16</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>2.6.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b3">Διὸς ἐ</b>., prov. of rare and costly food, 'morsel for a king', <span class="bibl">Ephipp. 13.7</span>, <span class="bibl">Clearch. 5</span>.</span>
|Definition=ἐγκέφαλον, ([[κεφαλή]]) [[within the head]]: as [[substantive]], [[ἐγκέφαλος]] (''[[sc.]]'' [[μυελός]]), ὁ,<br><span class="bld">I</span> [[brain]], Il.3.300, Od.9.458, etc.; τὸν ἐγκέφαλον σεσεῖσθαι Ar. Nu.1276; ὁ ἐγκέφαλος ἐστιν ὁ τὰς αἰσθήσεις παρέχων τοῦ [[ἀκούειν]] κτλ. Pl.Phd. 96b, cf. Arist.Sens.438b25 (but cf. Metaph.1013a6).<br><span class="bld">II</span> the [[heart]] of the [[date-palm]] or the [[cabbage]] of the [[date palm]], X.An.2.3.16, Thphr.HP2.6.2.<br><span class="bld">III</span> [[Διὸς ἐγκέφαλος]], [[proverb|prov.]] of [[rare]] and [[costly]] [[food]], [[morsel for a king]], [[morsel fit for a king]], Ephipp. 13.7, Clearch. 5.
}}
{{DGE
|dgtxt=(ἐγκέφᾰλος) -ου, ὁ<br /><b class="num">• Grafía:</b> pap. graf. ἐνκ-<br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. -οιο <i>Il</i>.16.347, Theoc.25.261, Nic.<i>Th</i>.557, Nonn.<i>D</i>.10.26]<br /><b class="num">I</b> en seres anim., anat.<br /><b class="num">1</b> gener. [[encéfalo]], [[masa encefálica]], [[sesos]] ὧδέ σφ' ἐ. χαμάδις ῥέοι <i>Il</i>.3.300, cf. 17.297, <i>Od</i>.9.290, 458, E.<i>Cyc</i>.402, <i>Fr</i>.384, [[βέλος]] δ' εἰς ἐ. δῦ <i>Il</i>.8.85, cf. 16.347, ἐ. δὲ [[ἔνδον]] (ὀστέου) [[ἅπας]] πεπάλακτο <i>Il</i>.11.97, ἐ. δὲ ἐκ ῥινῶν ἔσταξε <i>Batr</i>.(a) 228, ὁ δὲ ἐγκέφαλος διὰ τῶν ῥινῶν κατολισθαίνει θλιβόμενος Ael.<i>NA</i> 4.36, σκολιῷ σιδήρῳ διὰ τῶν μυξωτήρων ἐξάγουσι τὸν ἐγκέφαλον en el [[embalsamamiento]], Hdt.2.86<br /><b class="num">•</b>[[cabeza]], [[cráneo]] θερμὰ κατ' ἐνκεφάλου τραύματα δεξάμενον <i>ISE</i> 107.3 (Demetríade III a.C.), πληγεὶς ἐνκεφάλοιο κακὸν μόρον ἐξετέλε<σ>σας <i>IG</i> 12(7).308.6 (Amorgos).<br /><b class="num">2</b> específicamente [[cerebro]]<br /><b class="num">a)</b> como órgano de la cabeza contenido dentro del cráneo y dividido en dos partes, Hp.<i>VC</i> 2, Erasistr.289, Gal.5.183, 17(1).926, como principio de la médula espinal ἐγκέφαλος δοκεῖ μυελὸς εἶναι καὶ ἀρχὴ τοῦ μυελοῦ Arist.<i>PA</i> 652<sup>a</sup>24, como una de las partes simples y homogéneas del cuerpo, Anon.Lond.21.34;<br /><b class="num">b)</b> como [[ἀρχή]] o ‘[[principio rector]]’ del [[hombre]], Philol.B 13, Arist.<i>Metaph</i>.1013<sup>a</sup>6, y de su impulso vital, Plot.4.3.23, op. al [[corazón]] en la doctrina del [[encefalocentrismo]], Hp.<i>Morb.Sacr</i>.17;<br /><b class="num">c)</b> como sede posible del origen de la enfermedad, Alcmaeo B 4, causa de la [[enfermedad]] afectado por los vientos, Hp.<i>Morb.Sacr</i>.13, causa de la pérdida de la consciencia, las convulsiones, los ataques y la enfermedad mental ταῦτα πάσχομεν ἀπὸ τοῦ ἐγκεφάλου πάντα Hp.<i>Morb.Sacr</i>.14, κατά τ' ἐγκέφαλον πηδᾷ σφάκελος E.<i>Hipp</i>.1352, σκότος ὄσσε οἱ [[ἄμφω]] ἦλθε, βίῃ σεισθέντος ἐν ὀστέῳ ἐγκεφάλοιο Theoc.l.c., ἀπλανέες γὰρ ἄφρονος ἐγκεφάλοιο μετατρωπῶντο μενοιναί Nonn.l.c.;<br /><b class="num">d)</b> como sede de la razón ὅσον δ' ἂν ἀτρεμίσῃ ὁ ἐ. χρόνον, τοσοῦτον καὶ φρονεῖ ἅνθρωπος Hp.<i>Morb.Sacr</i>.14, τὸν ἐγκέφαλον ὥσπερ σεσεῖσθαί μοι δοκεῖς Ar.<i>Nu</i>.1276, como sede de los sentidos y, en último término, del [[conocimiento]], Pl.<i>Phd</i>.96b (= Alcmaeo A 11), Hp.<i>Morb.Sacr</i>.16, Arist.<i>Sens</i>.438<sup>b</sup>25-28, Thphr.39 (= Diog.Apoll.A 19), Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.231, Plot.4.3.23, como órgano rector de la conducta [[εἴπερ]] ὑμεῖς τὸν ἐγκέφαλον ἐν τοῖς κροτάφοις καὶ μὴ ἐν ταῖς πτέρναις καταπεπατημένον φορεῖτε D.7.45, [[φιλήδονος]] καὶ ἐν τοῖς αἰδοίοις ἔχων τὸν ἐγκέφαλον de los lujuriosos, Ael.<i>Fr</i>.282;<br /><b class="num">e)</b> en rel. c. el nacimiento de Atenea ἀπόλλυμαι γὰρ ὑπὸ ὠδίνων, αἵ μοι τὸν ἐγκέφαλον ἀναστρέφουσιν Luc.<i>DDeor</i>.13;<br /><b class="num">f)</b> astrol., como parte del cuerpo humano gobernada por el sol, Vett.Val.385.17;<br /><b class="num">g)</b> como explicación al cabello rizado de los etíopes ξηροὶ γὰρ οἱ ἐγκέφαλοι Arist.<i>GA</i> 783<sup>a</sup>1;<br /><b class="num">h)</b> como nombre tabú, no pronunciado por algunos autores antiguos, Apollod.<i>Hist</i>.246;<br /><b class="num">i)</b> en fórmulas de encantamiento ἔδησα γὰρ αὐτῆς τὸν ἐγκέφαλον ... πρὸς φιλίαν ἐμοῦ <i>Suppl.Mag</i>.45.8, en <i>defixiones</i> κάτεχε ... ἀκοήν καὶ ἐγκέφαλον <i>Sitz.Berl</i>.1934.1036, cf. <i>TDA</i> 41.16;<br /><b class="num">j)</b> tb. [[cerebro]] de los anim. τὸ ὀστοῦν τὸ κατειληφὸς τὸν ἐγκέφαλον λεπτότατον εἶναι en los ciervos, Ael.<i>NA</i> 12.18 (= Democr.A 153), ζῴων ἐγκέφαλοι Basil.<i>Hex</i>.6.10<br /><b class="num"></b>gastron. [[ἐγκέφαλος]] [[sesos]] de anim. sin especificar, como plato exquisito, Ar.<i>Fr</i>.128, Pl.Com.37, Euphro 9.5, Antiph.248, Philocles 1 (= Philocl.5), <i>Com.Adesp</i>.1073.4, <i>PHarris</i> 108.9 (III d.C.), en parod. cóm., Ar.<i>Ra</i>.134, tb. en plu. de anim. concr. ἐγκέφαλοι ὀρνίθων τε καὶ χοίρων Ath.406a, cf. 65f<br /><b class="num">•</b>como alimento en dietas médicas ἐγκέφαλοι ἀλεκτορίδων Dsc.<i>Eup</i>.2.122.4, cf. Nic.l.c., <i>Cyran</i>.1.10.45, συῶν ἐγκέφαλοι Aret.<i>CA</i> 1.10.9, βοῶν ἐγκέφαλοι Orib.<i>Eup</i>.1.29.2<br /><b class="num">•</b>en sg. y sin especificar, Sor.2.10.52<br /><b class="num">•</b>en fórmulas mágicas νάρκης θαλασσίας ἐνκεφάλῳ χρῖε τὴν ὀσφῦν <i>Suppl.Mag</i>.76.2, κριοῦ μέλανος <i>PMag</i>.2.45, ἴβεως <i>PMag</i>.2.46, γυπός <i>PMag</i>.4.2895;<br /><b class="num">k)</b> [[proverb|prov.]] [[Διὸς ἐγκέφαλος]] = de un [[bocado exquisito]], Ephipp.13.6, Paus.Gr.δ 16, Hsch.δ 1927, [[Διὸς καὶ βασιλέως ἐγκέφαλος]] entre los persas mismo sent., Clearch.51a, b, tb. ref. a los que llevan una vida de placer, Zen.3.41;<br /><b class="num">l)</b> meton. por [[reflexión]] [[ἔχειν ἐγκέφαλον]] = [[tener cabeza]], [[ser reflexivo]] ὤφελον κἀγὼ σχεῖν ἐγκέφαλον καὶ μὴ γράψαι ὑμῖν <i>PRoss.Georg</i>.3.12.9 (V d.C.).<br /><b class="num">II</b> bot. [[corazón de la palma]] o [[cogollo de la palma]], [[palmito]] X.<i>An</i>.2.3.16, Thphr.<i>HP</i> 2.6.2, 11, <i>CP</i> 1.2.1, prob. en <i>BGU</i> 1495.30 (III a.C.), cf. <i>PRoss.Georg</i>.2.41.71 (II d.C.), Philostr.<i>VA</i> 2.26.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0707.png Seite 707]] 1) was im Kopfe ist; dah. ὁ ἐγκ. (sc. [[μυελός]]), das Gehirn, von Menschen u. Thieren, Il. 3, 300 Od. 9, 458 u. Folgde; nach Plat. Phaed. 96 b ὁ δὲ ἐγκ. ἐστιν ὁ τὰς αἰσθήσεις παρέχων τοῦ ἀκούειν καὶ ὁρᾷν καὶ ὀσφραίνεσθαι, vgl. Hipp. mai. 292 d u. Ath. II, 66 a; τὸν ἐγκέφαλον σεσεῖσθαί μοι δοκεῖ Ar. Nubb. 1276; ἐγκέφαλον μὴ ἐν ταῖς πτέρναις καταπεπατημένον, ἀλλ' ἐν τοῖς κροτάφοις φορεῖτε Dem. 7, 45; vgl. Plut. det. orac. 27 extr. u. Suid. v. [[κραιπαλώδης]]. – 2) von der Palme, das eßbare Mark, Palmkohl, Xen. An. 2, 3, 16 u. Sp. – 3) Διὸς ἐγκ., eine Speise bei den Persern, Ath. XIII, 529 d.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0707.png Seite 707]] 1) was im Kopfe ist; dah. ὁ ἐγκ. (''[[sc.]]'' [[μυελός]]), das [[Gehirn]], von Menschen u. Tieren, Il. 3, 300 Od. 9, 458 u. Folgde; nach Plat. Phaed. 96 b ὁ δὲ ἐγκ. ἐστιν ὁ τὰς αἰσθήσεις παρέχων τοῦ ἀκούειν καὶ ὁρᾷν καὶ ὀσφραίνεσθαι, vgl. Hipp. mai. 292 d u. Ath. II, 66 a; τὸν ἐγκέφαλον σεσεῖσθαί μοι δοκεῖ Ar. Nubb. 1276; ἐγκέφαλον μὴ ἐν ταῖς πτέρναις καταπεπατημένον, ἀλλ' ἐν τοῖς κροτάφοις φορεῖτε Dem. 7, 45; vgl. Plut. det. orac. 27 extr. u. Suid. v. [[κραιπαλώδης]]. – 2) von der Palme, das eßbare Mark, Palmkohl, Xen. An. 2, 3, 16 u. Sp. – 3) Διὸς ἐγκ., eine Speise bei den Persern, Ath. XIII, 529 d.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br />qui est dans la tête;<br />ὁ [[ἐγκέφαλος]] ([[μυελός]]) :<br /><b>1</b> [[cervelle]], [[cerveau]];<br /><b>2</b> [[cœur de palmier]] <i>ou</i> [[chou de palmier]].<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[κεφαλή]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐγκέφᾰλος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[головной мозг]] Hom., Eur., Arph., Plat., Arst. etc.;<br /><b class="num">2</b> [[сердцевина]], [[мякоть]] (τὸν ἐγκέφαλον τοῦ φοίνικος [[φαγεῖν]] Xen.).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἐγκέφᾰλος''': -ον, (κεφαλὴ) ὁ ἐντὸς τῆς κεφαλῆς, ὡς οὐσιαστ., [[ἐγκέφαλος]] (ἐξυπακουομένου [[μυελός]]), ὁ. Ι. ὁ [[ἐγκέφαλος]], «μυαλά», Ἰλ. Γ. 300, Ὀδ. Ι. 458, κτλ.· τὸν ἐγκέφαλον σεσεῖσθαι Ἀριστοφ. Νεφ. 1276· ὁ ἐγκ. ἐστιν ὁ τὰς αἰσθήσεις παρέχων τοῦ ἀκούειν κτλ. Πλάτ. Φαίδων 96Β, πρβλ. Ἀριστ. π. Αἰσθ. 2. 20, κ. ἀλλ., πρβλ. [[ἔγκαρος]]. ΙΙ. ἡ [[ἐδώδιμος]] [[ἐντεριώνη]], «καρδιὰ» ἢ ἡ «ψίχα» νεαρῶν φοινίκων, Ξεν. Ἀν. 2. 3, 16. ΙΙΙ. Διὸς [[ἐγκέφαλος]], παροιμ. ἐπὶ σπανίας καὶ πολυδαπάνου τροφῆς, Ἔφιππ. ἐν «Κύδωνι» 2, πρβλ. Ἀθήν. 529D.
|lstext='''ἐγκέφᾰλος''': -ον, (κεφαλὴ) ὁ ἐντὸς τῆς κεφαλῆς, ὡς οὐσιαστ., [[ἐγκέφαλος]] (ἐξυπακουομένου [[μυελός]]), ὁ. Ι. ὁ [[ἐγκέφαλος]], «μυαλά», Ἰλ. Γ. 300, Ὀδ. Ι. 458, κτλ.· τὸν ἐγκέφαλον σεσεῖσθαι Ἀριστοφ. Νεφ. 1276· ὁ ἐγκ. ἐστιν ὁ τὰς αἰσθήσεις παρέχων τοῦ ἀκούειν κτλ. Πλάτ. Φαίδων 96Β, πρβλ. Ἀριστ. π. Αἰσθ. 2. 20, κ. ἀλλ., πρβλ. [[ἔγκαρος]]. ΙΙ. ἡ [[ἐδώδιμος]] [[ἐντεριώνη]], «καρδιὰ» ἢ ἡ «ψίχα» νεαρῶν φοινίκων, Ξεν. Ἀν. 2. 3, 16. ΙΙΙ. Διὸς [[ἐγκέφαλος]], παροιμ. ἐπὶ σπανίας καὶ πολυδαπάνου τροφῆς, Ἔφιππ. ἐν «Κύδωνι» 2, πρβλ. Ἀθήν. 529D.
}}
}}
{{bailly
{{grml
|btext=ος, ον :<br />qui est dans la tête;<br />[[ἐγκέφαλος]] ([[μυελός]]) :<br /><b>1</b> cervelle, cerveau;<br /><b>2</b> cœur <i>ou</i> chou de palmier.<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[κεφαλή]].
|mltxt=ο (Μ [[ἐγκέφαλος]], ο<br />Α [[ἐγκέφαλος]], -ον)<br /><b>το αρσ. ως ουσ.</b><br /><b>1.</b> το κεντρικό όργανο του νευρικού συστήματος που βρίσκεται [[μέσα]] στο [[κρανίο]]<br /><b>2.</b> [[σύνεση]], [[εξυπνάδα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ο [[κύριος]] [[οργανωτής]], αυτός που κατευθύνει μια [[επιχείρηση]] ή μια [[ενέργεια]] («ο [[εγκέφαλος]] της ληστείας»)<br /><b>2.</b> το [[μάτι]], ο [[οφθαλμός]] τών [[φυτών]] στην [[κορυφή]] του κλαδιού<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[ψίχα]] στους βλαστούς τών φοινίκων<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[Διὸς ἐγκέφαλος]]» — σπάνια, πανάκριβη [[τροφή]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐγκέφᾰλος:''' ὁ ([[κεφαλή]]),·<br /><b class="num">I.</b> αυτό που βρίσκεται μέσα στο [[κρανίο]], [[μυαλό]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> [[ψίχα]] νεαρών φοινίκων που μπορεί να φαγωθεί, σε Ξεν.
}}
}}
{{Autenrieth
{{mdlsj
|auten=([[κεφαλή]]): [[brain]].
|mdlsjtxt=ἐγ-κέφᾰλος, ὁ, [[κεφαλή]]<br /><b class="num">I.</b> that [[which]] is [[within]] the [[head]], the [[brain]], Hom., etc.<br /><b class="num">II.</b> the [[edible]] [[pith]] of [[young]] [[palm]]-shoots, Xen.
}}
}}
{{Slater
{{elmes
|sltr=[[ἐγκέφαλος]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[brain]] ]δ' ἐγκεφαλ[ fr. 111. 7.
|esmgtx=ὁ sc . μυελός 1 [[sesos]] de diferentes animales esp. de carnero negro ἐπίθυε κριοῦ μέλανος ἐγκέφαλον <b class="b3">quema como ofrenda los sesos de un carnero negro</b> P II 45 P IV 1314 P VII 539 de ibis τῇ τετάρτῃ (ἐπίθυε) ἐγκέφαλον ἴβεως <b class="b3">al cuarto día quema los sesos de un ibis</b> P II 46 de buitre ἔχε δὲ καὶ ἐγκέφαλον γυπὸς εἰς τὸν ἐπάναγκον <b class="b3">ten también unos sesos de buitre para la fórmula coactiva</b> P IV 2895 de torpedo νάρκης θαλασσίας ἐγκεφάλῳ χρῖε τὴν ὀσφῦν <b class="b3">unta las caderas con los sesos de un torpedo</b> SM 76 2 2 [[cerebro]] en hechizos ἔδησα γὰρ αὐτῆς τὸν ἐγκέφαλον <b class="b3">pues he atado su cerebro</b> SM 45 8 ἧς φιλῶ, τῆς δεῖνα, κατάκαυσον τὸν ἐγκέφαλον <b class="b3">quema por completo el cerebro de la mujer que amo, de fulana</b> P IV 1543 SM 56 4 3 [[cabeza]] de una figurilla λαβὼν δεκατρεῖς βελόνας χαλκᾶς πῆξον αʹ ἐπὶ τοῦ ἐγκεφάλου λέγων <b class="b3">toma trece agujas de bronce y clava una en la cabeza diciendo (en un hechizo amoroso) </b> P IV 322 P IV 323
}}
}}
{{DGE
{{mantoulidis
|dgtxt=(ἐγκέφᾰλος) -ου, ὁ<br /><br /><b class="num">• Grafía:</b> pap. graf. ἐνκ-<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. -οιο <i>Il</i>.16.347, Theoc.25.261, Nic.<i>Th</i>.557, Nonn.<i>D</i>.10.26]<br /><b class="num">I</b> en seres anim., anat.<br /><b class="num">1</b> gener. [[encéfalo]], [[masa encefálica]], [[sesos]] ὧδέ σφ' ἐ. χαμάδις ῥέοι <i>Il</i>.3.300, cf. 17.297, <i>Od</i>.9.290, 458, E.<i>Cyc</i>.402, <i>Fr</i>.384, [[βέλος]] δ' εἰς ἐ. δῦ <i>Il</i>.8.85, cf. 16.347, ἐ. δὲ [[ἔνδον]] (ὀστέου) [[ἅπας]] πεπάλακτο <i>Il</i>.11.97, ἐ. δὲ ἐκ ῥινῶν ἔσταξε <i>Batr</i>.(a) 228, ὁ δὲ ἐ. διὰ τῶν ῥινῶν κατολισθαίνει θλιβόμενος Ael.<i>NA</i> 4.36, σκολιῷ σιδήρῳ διὰ τῶν μυξωτήρων ἐξάγουσι τὸν ἐγκέφαλον en el embalsamamiento, Hdt.2.86<br /><b class="num">•</b>[[cabeza]], [[cráneo]] θερμὰ κατ' ἐνκεφάλου τραύματα δεξάμενον <i>ISE</i> 107.3 (Demetríade III a.C.), πληγεὶς ἐνκεφάλοιο κακὸν μόρον ἐξετέλε<σ>σας <i>IG</i> 12(7).308.6 (Amorgos).<br /><b class="num">2</b> específicamente [[cerebro]]<br /><b class="num">a)</b> como órgano de la cabeza contenido dentro del cráneo y dividido en dos partes, Hp.<i>VC</i> 2, Erasistr.289, Gal.5.183, 17(1).926, como principio de la médula espinal ὁ ἐ. δοκεῖ μυελὸς εἶναι καὶ ἀρχὴ τοῦ μυελοῦ Arist.<i>PA</i> 652<sup>a</sup>24, como una de las partes simples y homogéneas del cuerpo, Anon.Lond.21.34;<br /><b class="num">b)</b> como [[ἀρχή]] o ‘principio rector’ del hombre, Philol.B 13, Arist.<i>Metaph</i>.1013<sup>a</sup>6, y de su impulso vital, Plot.4.3.23, op. al corazón en la doctrina del encefalocentrismo, Hp.<i>Morb.Sacr</i>.17;<br /><b class="num">c)</b> como sede posible del origen de la enfermedad, Alcmaeo B 4, causa de la enfermedad afectado por los vientos, Hp.<i>Morb.Sacr</i>.13, causa de la pérdida de la consciencia, las convulsiones, los ataques y la enfermedad mental ταῦτα πάσχομεν ἀπὸ τοῦ ἐγκεφάλου πάντα Hp.<i>Morb.Sacr</i>.14, κατά τ' ἐγκέφαλον πηδᾷ σφάκελος E.<i>Hipp</i>.1352, σκότος ὄσσε οἱ [[ἄμφω]] ἦλθε, βίῃ σεισθέντος ἐν ὀστέῳ ἐγκεφάλοιο Theoc.l.c., ἀπλανέες γὰρ ἄφρονος ἐγκεφάλοιο μετατρωπῶντο μενοιναί Nonn.l.c.;<br /><b class="num">d)</b> como sede de la razón ὅσον δ' ἂν ἀτρεμίσῃ ὁ ἐ. χρόνον, τοσοῦτον καὶ φρονεῖ ἅνθρωπος Hp.<i>Morb.Sacr</i>.14, τὸν ἐγκέφαλον ὥσπερ σεσεῖσθαί μοι δοκεῖς Ar.<i>Nu</i>.1276, como sede de los sentidos y, en último término, del conocimiento, Pl.<i>Phd</i>.96b (= Alcmaeo A 11), Hp.<i>Morb.Sacr</i>.16, Arist.<i>Sens</i>.438<sup>b</sup>25-28, Thphr.39 (= Diog.Apoll.A 19), Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.231, Plot.4.3.23, como órgano rector de la conducta [[εἴπερ]] ὑμεῖς τὸν ἐγκέφαλον ἐν τοῖς κροτάφοις καὶ μὴ ἐν ταῖς πτέρναις καταπεπατημένον φορεῖτε D.7.45, φιλήδονος καὶ ἐν τοῖς αἰδοίοις ἔχων τὸν ἐγκέφαλον de los lujuriosos, Ael.<i>Fr</i>.282;<br /><b class="num">e)</b> en rel. c. el nacimiento de Atenea ἀπόλλυμαι γὰρ ὑπὸ ὠδίνων, αἵ μοι τὸν ἐγκέφαλον ἀναστρέφουσιν Luc.<i>DDeor</i>.13;<br /><b class="num">f)</b> astrol., como parte del cuerpo humano gobernada por el sol, Vett.Val.385.17;<br /><b class="num">g)</b> como explicación al cabello rizado de los etíopes ξηροὶ γὰρ οἱ ἐγκέφαλοι Arist.<i>GA</i> 783<sup>a</sup>1;<br /><b class="num">h)</b> como nombre tabú, no pronunciado por algunos autores antiguos, Apollod.<i>Hist</i>.246;<br /><b class="num">i)</b> en fórmulas de encantamiento ἔδησα γὰρ αὐτῆς τὸν ἐγκέφαλον ... πρὸς φιλίαν ἐμοῦ <i>Suppl.Mag</i>.45.8, en <i>defixiones</i> κάτεχε ... ἀκοήν καὶ ἐγκέφαλον <i>Sitz.Berl</i>.1934.1036, cf. <i>TDA</i> 41.16;<br /><b class="num">j)</b> tb. [[cerebro]] de los anim. τὸ ὀστοῦν τὸ κατειληφὸς τὸν ἐγκέφαλον λεπτότατον εἶναι en los ciervos, Ael.<i>NA</i> 12.18 (= Democr.A 153), ζῴων ἐγκέφαλοι Basil.<i>Hex</i>.6.10<br /><b class="num">•</b>gastron. [[ἐγκέφαλος]] [[sesos]] de anim. sin especificar, como plato exquisito, Ar.<i>Fr</i>.128, Pl.Com.37, Euphro 9.5, Antiph.248, Philocles 1 (= Philocl.5), <i>Com.Adesp</i>.1073.4, <i>PHarris</i> 108.9 (III d.C.), en parod. cóm., Ar.<i>Ra</i>.134, tb. en plu. de anim. concr. ἐγκέφαλοι ὀρνίθων τε καὶ χοίρων Ath.406a, cf. 65f<br /><b class="num">•</b>como alimento en dietas médicas ἐγκέφαλοι ἀλεκτορίδων Dsc.<i>Eup</i>.2.122.4, cf. Nic.l.c., <i>Cyran</i>.1.10.45, συῶν ἐγκέφαλοι Aret.<i>CA</i> 1.10.9, βοῶν ἐγκέφαλοι Orib.<i>Eup</i>.1.29.2<br /><b class="num">•</b>en sg. y sin especificar, Sor.2.10.52<br /><b class="num">•</b>en fórmulas mágicas νάρκης θαλασσίας ἐνκεφάλῳ [χ] ρῖε τὴν ὀσφῦν <i>Suppl.Mag</i>.76.2, κριοῦ μέλανος <i>PMag</i>.2.45, ἴβεως <i>PMag</i>.2.46, γυπός <i>PMag</i>.4.2895;<br /><b class="num">k)</b> prov. Διὸς ἐ. de un bocado exquisito, Ephipp.13.6, Paus.Gr.δ 16, Hsch.δ 1927, Διὸς καὶ βασιλέως ἐ. entre los persas mismo sent., Clearch.51a, b, tb. ref. a los que llevan una vida de placer, Zen.3.41;<br /><b class="num">l)</b> meton. por [[reflexión]] ἔχειν ἐγκέφαλον [[tener cabeza]], [[ser reflexivo]] ὤφελον κἀγὼ σχεῖν ἐγκέφαλον καὶ μὴ γράψαι ὑμῖν <i>PRoss.Georg</i>.3.12.9 (V d.C.).<br /><b class="num">II</b> bot. [[corazón]] o [[cogollo de la palma]], [[palmito]] X.<i>An</i>.2.3.16, Thphr.<i>HP</i> 2.6.2, 11, <i>CP</i> 1.2.1, prob. en <i>BGU</i> 1495.30 (III a.C.), cf. <i>PRoss.Georg</i>.2.41.71 (II d.C.), Philostr.<i>VA</i> 2.26.
|mantxt=Ἀπό τό [[ἐν]] + [[κεφαλή]].
}}
}}
{{grml
{{trml
|mltxt=ο (Μ [[ἐγκέφαλος]], ο<br />Α [[ἐγκέφαλος]], -ον)<br /><b>το αρσ. ως ουσ.</b><br /><b>1.</b> το κεντρικό όργανο του νευρικού συστήματος που βρίσκεται [[μέσα]] στο [[κρανίο]]<br /><b>2.</b> [[σύνεση]], [[εξυπνάδα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ο [[κύριος]] [[οργανωτής]], αυτός που κατευθύνει μια [[επιχείρηση]] ή μια [[ενέργεια]] («ο [[εγκέφαλος]] της ληστείας»)<br /><b>2.</b> το [[μάτι]], ο [[οφθαλμός]] τών [[φυτών]] στην [[κορυφή]] του κλαδιού<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[ψίχα]] στους βλαστούς τών φοινίκων<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «Διὸς [[ἐγκέφαλος]]» — σπάνια, πανάκριβη [[τροφή]].
|trtx====[[brain]]===
Afrikaans: brein, harsings; Aklanon: utok; Albanian: tru; Amharic: አንጎል; Apache Western Apache: bitsighąąʼ; Arabic: دِمَاغ‎, مخ‎; Egyptian Arabic: مخ‎, نفوخ‎; Hijazi Arabic: دِماغ‎, مُخ‎; Moroccan Arabic: مخ‎, دماغ‎; North Levantine Arabic: دماغ‎, مخ‎; South Levantine Arabic: مخ‎, دماغ‎; Aragonese: celebro; Aramaic Classical Syriac: ܡܘܚܐ‎; Armenian: ուղեղ; Aromanian: crier, mãduã, midulj; Assamese: মগজু; Asturian: cerebru; Azerbaijani: beyin; Bashkir: мейе; Basque: garun; Bau Bidayuh: otok, otok; Belarusian: мозг, мозаг; Bengali: মগজ; Bikol Central: hutok; Binukid: utek; Breton: empenn; Bulgarian: мозък; Burmese: ဦးနှောက်; Buryat: тархи; Catalan: cervell; Cebuano: utok; Chechen: хье, хьекъал; Cherokee: ᎤᏅᏥᏓ; Chinese Cantonese: 腦, 脑, 腦部, 脑部; Dungan: нозы; Hakka: 頭腦, 头脑; Mandarin: 頭腦, 头脑, 腦, 脑, 腦部, 脑部, 腦子, 脑子; Min Nan: 腦, 脑, 腦部, 脑部; Wu: 腦, 脑; Chuvash: миме; Crimean Tatar: miy, dimağ; Czech: mozek; Dakota: nasúna; Dalmatian: carviale; Danish: hjerne; Dargwa: мехӀе; Dhivehi: ސިކުނޑި‎; Dupaningan Agta: utak; Dutch: [[hersenen]], [[hersens]], [[brein]]; Eastern Eastern Mari: вуйдорык; Elfdalian: ienne; Esperanto: cerbo, encefalo; Estonian: aju, peaaju; Even: иргэ; Evenki: иргэ; Faroese: heili; Finnish: aivot; French: [[cerveau]], [[cervelle]], [[encéphale]]; Friulian: cerviel, čurviel; Galician: cerebro; Georgian: ტვინი; German: [[Gehirn]], [[Hirn]]; Greek: [[εγκέφαλος]], [[μυαλά]]; Ancient Greek: [[ἐγκέφαλος]]; Greenlandic: qarasaq; Gujarati: મગજ; Guugu Yimidhirr: garu; Haitian Creole: sèvo, sèvèl; Hebrew: מוח \ מֹחַ‎; Higaonon: otok; Hiligaynon: utok; Hindi: मस्तिष्क, दिमाग़; Hungarian: agy; Icelandic: heili; Ido: cerebro; Ilocano: utek; Indonesian: otak, benak; Ingrian: üvvin; Ingush: хьоа; Interlingua: cerebro; Irish: inchinn; Italian: [[cervello]], [[cervella]]; Ivatan: otek; Japanese: 脳, 脳髄, 頭脳, 脳; Javanese: utek; Kabuverdianu ALUPEC: cerébr'; Badiu: sirébru; São Vicente: cerebro; Kala Lagaw Kalmyk: экн; Kannada: ಮೆದುಳು, ಮಸ್ತಿಷ್ಕ, ಮಿದುಳು; Kapampangan: utak; Karelian: aivot; Kashubian: mùsk; Kaurna: mukamuka, ngarrumuka; Kazakh: ми; Khmer: ខួរក្បាល; Kikuyu: tombo; Kiput: utek; Korean: 뇌, 두뇌; Kurdish Central Kurdish: مێشک‎; Northern Kurdish: demax, mejî; Kyrgyz: мээ; Lak: ня; Lao: ສະໝອງ; Latgalian: smedzinis; Latin: [[cerebrum]]; Latvian: smadzenes; Lithuanian: smegenys; Lombard: cervell; Low German: Brägen; Luxembourgish: Gehir; Lü: ᦀᦸᧅᧈᦶᦀᧅᧈ; Macedonian: мозок; Malay: otak, benak; Malayalam: തലച്ചോറ്‌, മസ്തിഷ്കം; Maltese: moħħ; Manchu: ᡶᡝᡥᡳ; Mansaka: otok; Maori: roro; Maranao: otek; Moksha: уй; Mongolian: тархи; Nahuatl: cuātextli; Nanai: игэ; Navajo: atsiighąąʼ; Nivkh: ӈаўр̌к; Norman: chèrvé; North Frisian: Brain; Northern Thai: ᩋᩬᨠᩋᩴᩬ; Norwegian: hjerne; Occitan: cervèl; Ojibwe: niinindib; Old Church Slavonic Cyrillic: мозгъ; Glagolitic: ⰿⱁⰸⰳⱏ; Old East Slavic: мозгъ; Old English: bræġn; Oromo: sammuu; Ossetian: магъз; Pali: matthaluṅga; Pashto: ماغزه‎; Persian: مغز‎; Polish: mózg; Portuguese: [[cérebro]]; Quechua: ñutgo, tuxu; Romanian: creier; Romansch: tscharvè; Russian: [[мозг]]; Rusyn: мозоґ; Sanskrit: मस्तिष्क, तेजस; Santali: ᱦᱟᱛᱟᱲ, ᱵᱷᱮᱡᱟ; Sardinian: cerbedhu, cerbeddu, cherveddu, carbedhu, carbeddu, cialbedhu, carvedhu, carveddu, carvedha, celbedhu, ciobedhus, ciorbedhu, gerbedhu, tzalbedhu; Scots: harn; Scottish Gaelic: eanchainn; Serbo-Croatian Cyrillic: мозак; Roman: mozak; Shan: ဢွၵ်းဢေႃ; Sicilian: ciriveddu; Sinhalese: මොළයේ; Slovak: mozog; Slovene: možgani; Somali: maskax; Sorbian Lower Sorbian: mórzgi; Upper Sorbian: mozy; Sotho: boko; Southern Altai: мее; Southern Spanish: cerebro; Sudovian: stirgena, mazgena; Swahili: ubongo; Swedish: hjärna; Tagalog: utak; Tajik: мағз; Tamil: மூளை; Tatar: ми; Tausug: utuk; Telugu: మెదడు; Tetum: kakutak; Thai: มันสมอง, สมอง; Tibetan: ཀླད་པ; Turkish: beyin; Turkmen: beýin; Ugaritic: 𐎎𐎍𐎋; Ukrainian: мозок; Urdu: دماغ‎; Uyghur: مېڭە‎; Uzbek: miya; Venetian: çervèl, serveło, zerveło, servèl, zhervèl, sarveło, çarvèl, zharvèl, cèlebro; Vietnamese: óc, não; Volapük: brein; Votic: üďďii; Walloon: cervea; Waray-Waray: utok; Welsh: ymennydd; West Coast Bajau: utok; West Frisian: brein, harsens; Wiradhuri: kábuka; Wolof: yóor; Yakut: мэйии; Yami: etek; Yiddish: מוח‎, געהירן‎; Zazaki: megz, mezg; Zhuang: uk, ngog, ukek
}}
}}