ἐναίρω: Difference between revisions

951 bytes removed ,  27 October 2023
m
Text replacement - "Thier" to "Tier"
m (Text replacement - "<b class="num">(\d+)\)" to "<b class="num">$1")
m (Text replacement - "Thier" to "Tier")
 
(5 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=enairo
|Transliteration C=enairo
|Beta Code=e)nai/rw
|Beta Code=e)nai/rw
|Definition=also ἐνναίρω [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">Batr.274</span>: aor. 2 ἤνᾰρον <span class="bibl">Pi.<span class="title">Pae.</span>6.114</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>1182</span>(lyr.), (κατ-) <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>871</span>(lyr.); poet. ἔνᾰρον <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>10.15</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>821</span>(hex.); inf. [[ἐναρεῖν]] (ἐξ-) <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>329</span>: later, aor. 1 [[ἔνηρα]] (κατ-) <span class="bibl">Orph.<span class="title">A.</span>666</span>:—Med., <span class="bibl">Il.16.92</span>: 3sg. aor. 1 ἐνήρατο <span class="bibl">5.43</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>316</span>:—Pass. (v. infr.):—poet. Verb (used by Trag. mostly in lyr. passages), [[slay]] in battle, freq. in Il.; <b class="b3">ῥηΐτεροι ἐναιρέμεν</b> easier [[to kill]], <span class="bibl">24.244</span>; but also κατ' οὔρεα θῆρας ἐ. <span class="bibl">21.485</span>; θῆοα . . τόξοις ἐ. <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>956</span>; τοὺς εὐγενεῖς γὰρ κἀγαθοὺς . . φιλεῖ Ἄρης ἐναίρειν <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>724</span>; of a hunter, κάπρους ἔναιρε <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>3.47</span> (cf. [[ἔναρα]]):—Med., much like Act., Ἰδομενεὺς δ' ἄρα Φαῖστον ἐνήρατο <span class="bibl">Il.5.43</span>, cf. <span class="bibl">59</span>,<span class="bibl">6.32</span>, <span class="bibl">Od.24.424</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>316</span>; Τρῶας ἐναιρόμενος <span class="bibl">Il.16.92</span>; once in the Od., of things, [[to make away with]], [[destroy]], <b class="b3">μηκέτι νῦν Χρόα καλὸν ἐναίρεο</b> [[destroy]], [[disfigure]] it not, <span class="bibl">19.263</span>:—Pass., ἀδελφαῖς Χερσὶν ἠναίρονθ' ἅμα <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span> 811</span>; πόλις ἐναίρεται σθένει <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>842</span> (lyr.).
|Definition=also [[ἐνναίρω]] [[varia lectio|v.l.]] in Batr.274: aor. 2 ἤνᾰρον Pi.''Pae.''6.114, E.''Andr.''1182(lyr.), (κατ-) S.''Ant.''871(lyr.); ''poet.'' ἔνᾰρον Pi.''N.''10.15, E.''Supp.''821(hex.); inf. [[ἐναρεῖν]] (ἐξ-) Hes.''Sc.''329: later, aor. 1 [[ἔνηρα]] (κατ-) Orph.''A.''666:—Med., Il.16.92: 3sg. aor. 1 ἐνήρατο 5.43, Hes.''Th.''316:—Pass. (v. infr.):—poet. Verb (used by Trag. mostly in lyr. passages), [[slay]] in battle, freq. in Il.; <b class="b3">ῥηΐτεροι ἐναιρέμεν</b> easier to [[kill]], 24.244; but also κατ' οὔρεα θῆρας ἐ. 21.485; θῆοα.. τόξοις ἐ. S.''Ph.''956; τοὺς εὐγενεῖς γὰρ κἀγαθοὺς.. φιλεῖ Ἄρης ἐναίρειν Id.''Fr.''724; of a hunter, κάπρους ἔναιρε Pi.''N.''3.47 (cf. [[ἔναρα]]):—Med., much like Act., Ἰδομενεὺς δ' ἄρα Φαῖστον ἐνήρατο Il.5.43, cf. 59,6.32, Od.24.424, Hes.''Th.''316; Τρῶας ἐναιρόμενος Il.16.92; once in the Od., of things, to [[make away with]], [[destroy]], <b class="b3">μηκέτι νῦν Χρόα καλὸν ἐναίρεο</b> [[destroy]], [[disfigure]] it not, 19.263:—Pass., ἀδελφαῖς Χερσὶν ἠναίρονθ' ἅμα A.''Th.'' 811; πόλις ἐναίρεται σθένει S.''OC''842 (lyr.).
}}
}}
{{DGE
{{DGE
Line 14: Line 14:
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0825.png Seite 825]] <b class="b2">tödten, zu Grunde richten</b>; aor. II. ἤναρον, Hes. Sc. 329; Eur. Andr. 1182; ἔναρον, Pind. N. 10, 15; Eur. Suppl. 821; ep. aor. I. med. ἐνήρατο, Il. 6, 32; Hes. Th. 316; Ap. Rh. 1040. Das Wort entstand unläugbar aus ἐναρίω, hängt also mit [[ἔναρα]] doch wohl ähnlich zusammen wie [[καθαίρω]] = καθαρίω mit [[καθαρός]]. Nach Aristarch hieß ἐναίρειν eigentlich »dem getödteten Feinde die Rüstung ([[ἔναρα]]) abziehn«, s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 145; für katachrestisch erklärte er daher den Ausdruck θῆρας ἐναίρειν Iliad. 21, 485, weil die Thiere keine Rüstung hätten, s. Scholl. Aristonic. Vgl. Odyss. 19, 263 ὦ γύναι, [[μηκέτι]] νῦν [[χρόα]] καλὸν ἐναίρεο, [[μηδέ]] τι θυμὸν τῆκε, πόσιν γοόωσα, »richte deine Haut nicht (durch Weinen) zu »Grunde«. Nach Anderen ist die Grundbedeutung »[[tödten]]«; nach Buttmann Lexil. 1 S. 276 hängt [[ἐναίρω]] mit [[ἔνεροι]] »die Unterwelt« zusammen und heißt eigentlich »in die Unterwelt schicken«. Buttmanns Deduction könnte man durch die Annahme ersetzen, daß das Ε der zweiten Sylbe von [[ἔνεροι]] nur Umlaut für Α sei, so daß also [[ἐναίρω]] = ἐναρίω von einer älteren Form ἔναροι herkomme. Diese Annahme würde unterstützt werden durch den Namen [[Ἄρης]]; denn der Kriegsgott Ares ist ursprünglich zweifellos der Todesgott, der Tod selbst; also ἔναροι die im Tode, in der Gewalt des Todesgottes Befindlichen, die Todten. Das Wort [[ἔναρα]] könnte ganz einfach für das neutr. plur. desselben adjectiv. [[ἔναρος]] ἔνερος gelten, [[ἔναρα]] τεύχεα = »die der Gewalt des Todesgottes verfallene Rüstung«, »die Rüstung des Todten«. In dieser Ansicht flössen gewissermaßen Aristarchs u. Buttmanns Ansichten zusammen; Buttmann leitet [[ἐναίρω]] vom mascul. ([[ἔνεροι]]), Aristarch vom neutr. ([[ἔναρα]]) eines u. desselben Adjectivs [[ἔναρος]] = ἔνερος ab. Freilich leitet nun weiter Aristarch [[ἔναρα]] »die Rüstung« von ἄρω »fügen« ab, [[κυρίως]] [[ἔναρα]] λέγεται οἷς ἐνάρηρε τὰ σώματα καὶ ἐνήρμοσται, [[θώραξ]] καὶ [[κυνέα]] καὶ κνημῖδες, Scholl. Aristonic. Iliad. 10, 528, während Buttmann [[ἔναρα]] »die Rüstung« umgekehrt von [[ἐναίρω]] erst herleitet. – Bei Homer wird ἐναίρειν im activ. vom Tödten in der Schlacht gebraucht z. B. Iliad. 8, 296. 10, 481. 11, 188. 13, 483; das medium Homerisch statt des activ., Iliad. 5, 43. 16, 92 Odyss. 24, 424; ῥηίτεροι ἐναιρέμεν, leichter zu tödten, Iliad. 24, 244. – Vgl. auch [[κατεναίρω]] und [[ἐναρίζω]]. – Κάπρους Pind. N. 3, 45; πτηνὸν ὄρνιν οὐδὲ θῆρα Soph. Phil. 944; pass. [[πόλις]] ἐναίρεται Soph. O. C. 846.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0825.png Seite 825]] [[tödten]], [[zu Grunde richten]]; aor. II. ἤναρον, Hes. Sc. 329; Eur. Andr. 1182; ἔναρον, Pind. N. 10, 15; Eur. Suppl. 821; ep. aor. I. med. ἐνήρατο, Il. 6, 32; Hes. Th. 316; Ap. Rh. 1040. Das Wort entstand unläugbar aus ἐναρίω, hängt also mit [[ἔναρα]] doch wohl ähnlich zusammen wie [[καθαίρω]] = καθαρίω mit [[καθαρός]]. Nach Aristarch hieß ἐναίρειν eigentlich »dem getödteten Feinde die Rüstung ([[ἔναρα]]) abziehn«, s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 145; für katachrestisch erklärte er daher den Ausdruck θῆρας ἐναίρειν Iliad. 21, 485, weil die Tiere keine Rüstung hätten, s. Scholl. Aristonic. Vgl. Odyss. 19, 263 ὦ γύναι, [[μηκέτι]] νῦν [[χρόα]] καλὸν ἐναίρεο, [[μηδέ]] τι θυμὸν τῆκε, πόσιν γοόωσα, »richte deine Haut nicht (durch Weinen) zu »Grunde«. Nach Anderen ist die Grundbedeutung »[[tödten]]«; nach Buttmann Lexil. 1 S. 276 hängt [[ἐναίρω]] mit [[ἔνεροι]] »die Unterwelt« zusammen und heißt eigentlich »in die Unterwelt schicken«. Buttmanns Deduction könnte man durch die Annahme ersetzen, daß das Ε der zweiten Sylbe von [[ἔνεροι]] nur Umlaut für Α sei, so daß also [[ἐναίρω]] = ἐναρίω von einer älteren Form ἔναροι herkomme. Diese Annahme würde unterstützt werden durch den Namen [[Ἄρης]]; denn der Kriegsgott Ares ist ursprünglich zweifellos der Todesgott, der Tod selbst; also ἔναροι die im Tode, in der Gewalt des Todesgottes Befindlichen, die Todten. Das Wort [[ἔναρα]] könnte ganz einfach für das neutr. plur. desselben adjectiv. [[ἔναρος]] ἔνερος gelten, [[ἔναρα]] τεύχεα = »die der Gewalt des Todesgottes verfallene Rüstung«, »die Rüstung des Todten«. In dieser Ansicht flössen gewissermaßen Aristarchs u. Buttmanns Ansichten zusammen; Buttmann leitet [[ἐναίρω]] vom mascul. ([[ἔνεροι]]), Aristarch vom neutr. ([[ἔναρα]]) eines u. desselben Adjectivs [[ἔναρος]] = ἔνερος ab. Freilich leitet nun weiter Aristarch [[ἔναρα]] »die Rüstung« von ἄρω »fügen« ab, [[κυρίως]] [[ἔναρα]] λέγεται οἷς ἐνάρηρε τὰ σώματα καὶ ἐνήρμοσται, [[θώραξ]] καὶ [[κυνέα]] καὶ κνημῖδες, Scholl. Aristonic. Iliad. 10, 528, während Buttmann [[ἔναρα]] »die Rüstung« umgekehrt von [[ἐναίρω]] erst herleitet. – Bei Homer wird ἐναίρειν im activ. vom Tödten in der Schlacht gebraucht z. B. Iliad. 8, 296. 10, 481. 11, 188. 13, 483; das medium Homerisch statt des activ., Iliad. 5, 43. 16, 92 Odyss. 24, 424; ῥηίτεροι ἐναιρέμεν, leichter zu tödten, Iliad. 24, 244. – Vgl. auch [[κατεναίρω]] und [[ἐναρίζω]]. – Κάπρους Pind. N. 3, 45; πτηνὸν ὄρνιν οὐδὲ θῆρα Soph. Phil. 944; pass. [[πόλις]] ἐναίρεται Soph. O. C. 846.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>seul. prés., impf.</i> [[ἤναιρον]] <i>et ao.2</i> [[ἤναρον]];<br />tuer, faire périr ; <i>fig.</i> [[πόλις]] ἐναίρεται SOPH la ville est détruite;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἐναίρομαι tuer à la guerre ; <i>fig.</i> [[ἐν]]. [[χρόα]] OD détruire, <i>càd</i> défigurer son corps.<br />'''Étymologie:''' [[ἔναρα]].
|btext=<i>seul. prés., impf.</i> [[ἤναιρον]] <i>et ao.2</i> [[ἤναρον]];<br />tuer, faire périr ; <i>fig.</i> [[πόλις]] ἐναίρεται SOPH la ville est détruite;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐναίρομαι]] tuer à la guerre ; <i>fig.</i> [[ἐν]]. [[χρόα]] OD détruire, <i>càd</i> défigurer son corps.<br />'''Étymologie:''' [[ἔναρα]].
}}
}}
{{elru
{{elru
Line 29: Line 29:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[ἐναίρω]] [[slay]] κάπρους τ' ἔναιρε (sc. [[Ἀχιλλεύς]]) (N. 3.47) [[ἐπεὶ]] ἐν χαλκέοις ὅπλοις Τηλεβόας ἔνᾰρεν (sc. [[Ἀμφιτρύων]]) (N. 10.15) γέρονθ' [[ὅτι]] Πρίαμον πρὸς ἑρκεῖον ἤνᾰρε βωμὸν ἐπενθορόντα (sc. [[Νεοπτόλεμος]]) (Pae. 6.114)
|sltr=[[ἐναίρω]] [[slay]] κάπρους τ' ἔναιρε (''[[sc.]]'' [[Ἀχιλλεύς]]) (N. 3.47) [[ἐπεὶ]] ἐν χαλκέοις ὅπλοις Τηλεβόας ἔνᾰρεν (''[[sc.]]'' [[Ἀμφιτρύων]]) (N. 10.15) γέρονθ' [[ὅτι]] Πρίαμον πρὸς ἑρκεῖον ἤνᾰρε βωμὸν ἐπενθορόντα (''[[sc.]]'' [[Νεοπτόλεμος]]) (Pae. 6.114)
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 35: Line 35:
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἐναίρω:''' Επικ. ἐνναίρω, Επικ. απαρ. [[ἐναιρέμεν]]· αόρ. βʹ <i>ἤνᾰρον</i>, απαρ. [[ἐναρεῖν]] — Μέσ., αόρ. αʹ, γʹ ενικ. [[ἐνήρατο]] (<i>ἔνᾰρα</i>)· ποιητ., [[σφάζω]] στη [[μάχη]]· γενικά, [[σκοτώνω]], [[σφαγιάζω]], [[ξεκληρίζω]], σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ.· λέγεται για πράγματα, [[φθείρω]], [[καταστρέφω]] σε Ομήρ. Οδ.
|lsmtext='''ἐναίρω:''' Επικ. ἐνναίρω, Επικ. απαρ. [[ἐναιρέμεν]]· αόρ. βʹ <i>ἤνᾰρον</i>, απαρ. [[ἐναρεῖν]] — Μέσ., αόρ. αʹ, γʹ ενικ. [[ἐνήρατο]] (<i>ἔνᾰρα</i>)· ποιητ., [[σφάζω]] στη [[μάχη]]· γενικά, [[σκοτώνω]], [[σφαγιάζω]], [[ξεκληρίζω]], σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ.· λέγεται για πράγματα, [[φθείρω]], [[καταστρέφω]] σε Ομήρ. Οδ.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἔναρα]]<br />to [[slay]] in [[battle]], [[generally]], to [[kill]], [[slay]], Il., Soph.; of things, to [[destroy]], Od.
|mdlsjtxt=[[ἔναρα]]<br />to [[slay]] in [[battle]], [[generally]], to [[kill]], [[slay]], Il., Soph.; of things, to [[destroy]], Od.
}}
}}