γνωστικός: Difference between revisions

m
no edit summary
m (Text replacement - "of or [[for " to "of or for [[")
mNo edit summary
 
(16 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=gnostikos
|Transliteration C=gnostikos
|Beta Code=gnwstiko/s
|Beta Code=gnwstiko/s
|Definition=ή, όν, <span class="sense"><span class="bld">A</span> of or for [[knowing]], [[cognitive]]: <b class="b3">ἡ -κή</b> (sc. [[ἐπιστήμη]]), [[theoretical]] science (opp. [[πρακτική]]), <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>258e</span>, etc.; <b class="b3">τὸ γ</b>. ib.<span class="bibl">261b</span>; ἕξεις γ. Arist.<span class="title">AP</span>0.100a11 (Comp.); γ. εἰκόνες <span class="bibl">Hierocl.<span class="title">in CA</span>25p.475M.</span>: c. gen., [[able to discern]], <span class="bibl">Ocell. 2.7</span>. Adv. -κῶς <span class="bibl">Procl.<span class="title">Inst.</span>39</span>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>79</span>, <span class="bibl">Phlp.<span class="title">in Ph.</span>241.22</span>.</span>
|Definition=γνωστική, γνωστικόν, [[of knowing]] or [[for knowing]], [[cognitive]]: ἡ [[γνωστική]] (''[[sc.]]'' [[ἐπιστήμη]]), [[theoretical]] [[science]] (opp. [[πρακτική]]), [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 258e, etc.; [[τὸ γνωστικόν]] = [[cognitive faculty]] ib.261b; ἕξεις γ. Arist.''AP''0.100a11 (Comp.); γ. εἰκόνες Hierocl.''in CA''25p.475M.: c. gen., [[able to discern]], Ocell. 2.7. Adv. [[γνωστικῶς]] = [[intellectually]], [[concerning knowledge]], [[with knowledge]], [[wisely]], [[spiritually]] Procl.''Inst.''39, Dam.''Pr.''79, Phlp.''in Ph.''241.22.
}}
{{DGE
|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> ref. al conocimiento y la ciencia<br /><b class="num">1</b> [[del conocimiento]], [[cognoscitivo]], [[teórico]] τέχναι Pl.<i>Plt</i>.259e, ἐπιστήμη Pl.<i>Plt</i>.267a, cf. 260a, συμπάσας ἐπιστήμας διαίρει, τὴν μὲν πρακτικὴν ... τὴν δὲ μόνον γνωστικήν Pl.<i>Plt</i>.258e<br /><b class="num"></b>c. gen. [[que trata de conocer]], [[que se ocupa científicamente]] ὅλων Hero <i>Def</i>.136.22, τέχνη γ. ὑγιεινῶν καὶ νοσωδῶν Gal.17(2).227<br /><b class="num">•</b>subst. ἡ [[γνωστική]] = [[la ciencia teórica]] Pl.<i>Plt</i>.259d, 260b, 263e, tb. τὸ γ. Pl.<i>Plt</i>.261b.<br /><b class="num">2</b> [[cognoscitivo]], [[capaz de conocer]] ἕξεις Arist.<i>APo</i>.110<sup>a</sup>11, [[δύναμις]] Procl.<i>Inst</i>.39, cf. Porph.<i>Sent</i>.43, Dam.<i>Pr</i>.26, Olymp.<i>in Grg</i>.12.3, <i>in Alc</i>.9.3, c. gen. αἱ ψυχαὶ γνωστικὴν τοῦ αἰσθητοῦ δύναμιν ἔχουσιν Plu.2.1023d, γ. καὶ κριτικὴ πάντων [[ἁφή]] el sentido del tacto es capaz de conocer y discernir todo</i> Ocell.25, cf. Hierocl.<i>in CA</i> 25.3<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ γνωστικόν]] = [[la capacidad de conocimiento]] Strato Lamps.130, Clem.Al.<i>Strom</i>.6.11.91, Dion.Ar.<i>CH</i> 7.1.<br /><b class="num">II</b> rel. la relig.<br /><b class="num">1</b> [[conocedor del futuro]], [[vaticinador]] φασὶ ... γνωστικώτατον γεγονέναι de Epiménides, D.L.1.114 (cód.).<br /><b class="num">2</b> en lit. crist. [[intelectual]], [[de la mente]], [[del espíritu]] πίστις Clem.Al.<i>Strom</i>.6.8.68, [[διδασκαλία]] Clem.Al.<i>Strom</i>.6.15.119, [[ἀγωγή]] Clem.Al.<i>Strom</i>.6.15.131, de la interpretación de las Escrituras, Clem.Al.<i>Strom</i>.6.15.131, [[παράδοσις]] Clem.Al.<i>Strom</i>.5.10.64, θεωρήματα Clem.Al.<i>Strom</i>.6.17.150<br /><b class="num">•</b>subst. ὁ γνωστικός = [[persona dedicada al intelecto o a la contemplación]], [[contemplativo]] Clem.Al.<i>Strom</i>.7.16.102, Diad.<i>Perf</i>.72.<br /><b class="num">3</b> [[gnóstico]] que pretende una interpretación intelectual teológica a partir de ciertos postulados, como la herejía valentiniana [[αἵρεσις]] Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.11.1<br /><b class="num">•</b>subst. ὁ γνωστικός = [[gnóstico]], [[miembro de una secta gnóstica]] Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.25.6, Hippol.<i>Haer</i>.5.2.4, γνωστικῶν γνωστικώτεροι de ciertos desarrollos de tales sectas, Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.11.5<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ γνωστικώτερον [[conocimiento intelectual mayor]], o irón. [[gnosticismo exagerado]] ἐπὶ τὸ ὑψηλότερον καὶ γνωστικώτερον ἐπεκτεινόμενος Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.11.3.<br /><b class="num">III</b> adv. [[γνωστικῶς]]<br /><b class="num">1</b> [[por medio del conocimiento]] Procl.<i>Inst</i>.39, Dam.<i>Pr</i>.79, Phlp.<i>in Ph</i>.241.22, op. [[διὰ πίστεως]] Clem.Al.<i>Strom</i>.4.18.113.<br /><b class="num">2</b> [[sabia]], [[intelectual]] o [[espiritualmente]] Clem.Al.<i>Strom</i>.4.23.148.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0499.png Seite 499]] das Erkennen, Einsehen betreffend; ἡ γνωστική, sc. [[ἐπιστήμη]], im Ggstz der πρακτική, Plat. Polit. 258 e ff; τὸ γνωστικόν 261 b; leicht einsehend, D. L. 1, 114; Plut. – Adv., oft Clem. Al.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0499.png Seite 499]] das Erkennen, Einsehen betreffend; ἡ γνωστική, ''[[sc.]]'' [[ἐπιστήμη]], im <span class="ggns">Gegensatz</span> der πρακτική, Plat. Polit. 258 e ff; τὸ γνωστικόν 261 b; leicht einsehend, D. L. 1, 114; Plut. – Adv., oft Clem. Al.
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''γνωστικός''': -ή, -όν, [[ἱκανός]] εἰς τὸ γιγνώσκειν· ἡ γνωστικὴ (ἐνν. [[δύναμις]]), ἡ [[δύναμις]] ἢ [[ἱκανότης]] τοῦ γιγνώσκειν, ἀντίθ. τῷ ἡ πρακτική, Πλάτ. Πολιτ. 258Ε, κτλ.· οὕτω, τό γνωστικόν [[αὐτόθι]] 261Β·)·-οἱ γνωστικοί, φιλόσοφοι ἰσχυριζόμενοι ὅτι εἶχον βαθυτέραν σοφίαν, Ἐκκλ.― Ἐπίρρ.–κῶς, [[συχν]]. παρὰ Κλήμ. Ἀλ. 292c, 1020a, κ. ἀλλ. (Migne).
|btext=ή, όν :<br />[[apte à connaître]], [[capable de connaissance]].<br />'''Étymologie:''' [[γιγνώσκω]].
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=ή, όν :<br />apte à connaître, capable de connaissance.<br />'''Étymologie:''' [[γιγνώσκω]].
|elrutext='''γνωστικός:'''<br /><b class="num">1</b> [[познавательный]], [[познающий]] ([[ἕξεις]] Arst.; τοῦ αἰσθητοιῦ [[δύναμις]] Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[сведущий]], [[знающий]], [[ученый]], Diog. L.<br /><b class="num">II</b> ὁ поздн. филос. [[гностик]].
}}
}}
{{DGE
{{ls
|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> ref. al conocimiento y la ciencia<br /><b class="num">1</b> [[del conocimiento]], [[cognoscitivo]], [[teórico]] τέχναι Pl.<i>Plt</i>.259e, ἐπιστήμη Pl.<i>Plt</i>.267a, cf. 260a, συμπάσας ἐπιστήμας διαίρει, τὴν μὲν πρακτικὴν ... τὴν δὲ μόνον γνωστικήν Pl.<i>Plt</i>.258e<br /><b class="num">•</b>c. gen. [[que trata de conocer]], [[que se ocupa científicamente]] ὅλων Hero <i>Def</i>.136.22, τέχνη γ. ὑγιεινῶν καὶ νοσωδῶν Gal.17(2).227<br /><b class="num">•</b>subst. γ. [[la ciencia teórica]] Pl.<i>Plt</i>.259d, 260b, 263e, tb. τὸ γ. Pl.<i>Plt</i>.261b.<br /><b class="num">2</b> [[cognoscitivo]], [[capaz de conocer]] ἕξεις Arist.<i>APo</i>.110<sup>a</sup>11, [[δύναμις]] Procl.<i>Inst</i>.39, cf. Porph.<i>Sent</i>.43, Dam.<i>Pr</i>.26, Olymp.<i>in Grg</i>.12.3, <i>in Alc</i>.9.3, c. gen. αἱ ψυχαὶ γνωστικὴν τοῦ αἰσθητοῦ δύναμιν ἔχουσιν Plu.2.1023d, γ. καὶ κριτικὴ πάντων [[ἁφή]] el sentido del tacto es capaz de conocer y discernir todo</i> Ocell.25, cf. Hierocl.<i>in CA</i> 25.3<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ γ. [[la capacidad de conocimiento]] Strato Lamps.130, Clem.Al.<i>Strom</i>.6.11.91, Dion.Ar.<i>CH</i> 7.1.<br /><b class="num">II</b> rel. la relig.<br /><b class="num">1</b> [[conocedor del futuro]], [[vaticinador]] φασὶ ... γνωστικώτατον γεγονέναι de Epiménides, D.L.1.114 (cód.).<br /><b class="num">2</b> en lit. crist. [[intelectual]], [[de la mente]], [[del espíritu]] πίστις Clem.Al.<i>Strom</i>.6.8.68, [[διδασκαλία]] Clem.Al.<i>Strom</i>.6.15.119, [[ἀγωγή]] Clem.Al.<i>Strom</i>.6.15.131, de la interpretación de las Escrituras, Clem.Al.<i>Strom</i>.6.15.131, παράδοσις Clem.Al.<i>Strom</i>.5.10.64, θεωρήματα Clem.Al.<i>Strom</i>.6.17.150<br /><b class="num">•</b>subst. ὁ γ. [[persona dedicada al intelecto o a la contemplación]], [[contemplativo]] Clem.Al.<i>Strom</i>.7.16.102, Diad.<i>Perf</i>.72.<br /><b class="num">3</b> [[gnóstico]] que pretende una interpretación intelectual teológica a partir de ciertos postulados, como la herejía valentiniana [[αἵρεσις]] Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.11.1<br /><b class="num">•</b>subst. ὁ γ. [[gnóstico]], [[miembro de una secta gnóstica]] Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.25.6, Hippol.<i>Haer</i>.5.2.4, γνωστικῶν γνωστικώτεροι de ciertos desarrollos de tales sectas, Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.11.5<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ γνωστικώτερον [[conocimiento intelectual mayor]], o irón. [[gnosticismo exagerado]] ἐπὶ τὸ ὑψηλότερον καὶ γνωστικώτερον ἐπεκτεινόμενος Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.11.3.<br /><b class="num">III</b> adv. -ῶς<br /><b class="num">1</b> [[por medio del conocimiento]] Procl.<i>Inst</i>.39, Dam.<i>Pr</i>.79, Phlp.<i>in Ph</i>.241.22, op. διὰ πίστεως Clem.Al.<i>Strom</i>.4.18.113.<br /><b class="num">2</b> [[sabia, intelectual o espiritualmente]] Clem.Al.<i>Strom</i>.4.23.148.
|lstext='''γνωστικός''': -ή, -όν, [[ἱκανός]] εἰς τὸ γιγνώσκειν· ἡ γνωστικὴ (ἐνν. [[δύναμις]]), ἡ [[δύναμις]] [[ἱκανότης]] τοῦ γιγνώσκειν, ἀντίθ. τῷ ἡ πρακτική, Πλάτ. Πολιτ. 258Ε, κτλ.· οὕτω, τό γνωστικόν [[αὐτόθι]] 261Β·)·-οἱ γνωστικοί, φιλόσοφοι ἰσχυριζόμενοι ὅτι εἶχον βαθυτέραν σοφίαν, Ἐκκλ.― Ἐπίρρ.–κῶς, συχν. παρὰ Κλήμ. Ἀλ. 292c, 1020a, κ. ἀλλ. (Migne).
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 27: Line 30:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''γνωστικός:''' -ή, -όν ([[γιγνώσκω]]), [[ικανός]] προς [[μάθηση]]· <i>ἡ γνωστική</i> (ενν. [[δύναμις]]), η [[δύναμη]], η [[ικανότητα]] της μάθησης, σε Πλάτ.
|lsmtext='''γνωστικός:''' -ή, -όν ([[γιγνώσκω]]), [[ικανός]] προς [[μάθηση]]· <i>ἡ γνωστική</i> (ενν. [[δύναμις]]), η [[δύναμη]], η [[ικανότητα]] της μάθησης, σε Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''γνωστικός:'''<br /><b class="num">1)</b> познавательный, познающий ([[ἕξεις]] Arst.; τοῦ αἰσθητοιῦ [[δύναμις]] Plut.);<br /><b class="num">2)</b> сведущий, знающий, ученый Diog. L.<br /><b class="num">II</b> ὁ поздн. филос. гностик.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[γιγνώσκω]]<br />[[good]] at [[knowing]]: ἡ -κή (sc. [[δύναμις]]) the [[faculty]] of [[knowing]], Plat.
|mdlsjtxt=[[γιγνώσκω]]<br />[[good]] at [[knowing]]: ἡ -κή (''[[sc.]]'' [[δύναμις]]) the [[faculty]] of [[knowing]], Plat.
}}
}}