στῖφος: Difference between revisions

|Definition=εος, τό,<br><span class="bld">A</span> [[body of men in close array]], A.''Pers.''20 (anap.), Hdt. 9.57; <b class="b3">νεῶν στῖφος</b> the [[close array]] of [[ship]]s, A.''Pers.''366; σ. ποιήσασθαι Hdt.9.70; <b class="b3">νεανιῶν στῖφος</b> [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''852, cf. ''Pax''564, Th.8.92, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.4.19, etc.: pl., [[mass]]es, [[group]]s, Plb.2.68.4, Ph.1.445: metaph., [[ἁμάρτημα|ἁμαρτημάτων]] ib.322.<br><span class="bld">2</span> = two [[ἐπιξεναγία]]ι of [[light-armed]], or 4096 men, Ascl.''Tact.''6.3, Ael.''Tact.''16.3, Arr.''Tact.''14.5.

|mltxt=-ους, το / στῑφος, ΝΑ, γεν. και στίφεος Α<br /><b>1.</b> πυκνό [[πλήθος]] ανθρώπων ή ζώων, [[αγέλη]], [[μπουλούκι]] (α. «ἡλθαν τα στίφη τών βαρβάρων» β. «[[στίφος]] ακρίδων» γ. «νεανιῶν στῑφος», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> στρατιωτικό [[σώμα]] [[ανδρών]] σε πυκνή [[παράταξη]], [[φάλαγγα]]<br /><b>2.</b> [[τάξη]] 4.096 [[ελαφρώς]] οπλισμένων [[ανδρών]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> [[πληθώρα]], [[πλησμονή]] («στίφη αμαρτημάτων», Φίλ.)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «νεῶν στῑφος» — πυκνή [[παράταξη]] πλοίων (<b>Αισχύλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. ανάγεται πιθανότατα στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>steib</i>(<i>h</i>)- / <i>stib</i>(<i>h</i>)- «[[συμπυκνώνω]], [[συσσωρεύω]], [[συμπιέζω]]» του ρ. [[στείβω]] και εμφανίζει δυσερμήνευτο μακρό φωνηεντισμό <i>ῑ</i>-, πιθ. εκφραστικό όπως και το παράγωγο [[στίβη]] «πρωινή [[δροσιά]], [[πάχνη]]» του ρ. [[στείβω]]. Η λ. εμφανίζει [[επίσης]] δασύ ηχηρό [[σύμφωνο]] -<i>φ</i>- (<b>πρβλ.</b> και λιθουαν. <i>stiebas</i> «[[ιστός]], [[στύλος]]», αρχ. ινδ. <i>stibhi</i>- «[[δέσμη]], [[δεμάτι]]»), σε [[αντίθεση]] με τους περισσότερους τ. της οικογένειας, που εμφανίζουν [[μέσο]] ηχηρό -<i>β</i>- (<b>βλ. λ.</b> [[στείβω]])].<br />-ή, -ό, Ν<br /><b>βλ.</b> [[στυφός]].

|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[crowd packed closely together]], [[troop of warriors]], [[ships etc.]] (Hdt., A., Ar., Th., X. etc.).<br />Derivatives: Besides [[στιφρός]] [[packed closely together]], [[tight]], [[compact]] (Ar., X., Arist., hell. a. late) with <b class="b3">-ότης</b> f. [[compactness]] (middl. com.), <b class="b3">-άω</b> [[to harden]] (Ath., Eust.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: With [[στῖφος]]: [[στιφρός]] cf. e.g. [[αἶσχος]]: [[αἰσχρός]], [[κῦδος]]: [[κυδρός]]. To the family of [[στείβω]] with vowellength as in [[στίβη]] [[hoarfrost]]; without direct agreement outside Greek. An IE aspirate (= Gr. [[φ]]) is prob. also found in some semantically deiviating Balto-Slav. words, e.g. Lith. <b class="b2">stíebas</b> [[mast(tree)]], [[pillar]], [[stalk]], <b class="b2">stáibis</b> [[lower shank]], [[supporting post]] [note that the Baltic acute points to a b, not [[bh]]], OCS [[stьblь]], Russ. <b class="b2">stébelь</b> [[stalk]], thus in Skt. [[stibhi-]] m. [[bunch of flowers]], [[bundle]]. Further s. [[στείβω]]; cf. [[στριφνός]]. -- From [[στῖφος]] Lat. <b class="b2">*stīpus</b> in [[stīpāre]]? (Thierfelder by letter). -- From [[στείβω]] neither the [[φ]] not the vowellength can be explained. So the word must be Pre-Greek.

|ftr='''στῖφος''': {stĩphos}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[dicht zusammengedrängter Haufe]], [[Schar von Kriegern]], [[Schiffen]] (Hdt., A., Ar., Th., X. usw.).<br />'''Derivative''': Daneben [[στιφρός]] [[dicht zusammengedrängt]], [[dicht]], [[gedrungen]] (Ar., X., Arist., hell. u. sp.) mit -ότης f. [[Gedrungenheit]] (mittl. Kom.), -άω [[hart werden]] (Ath., Eust.).<br />'''Etymology''': Zu [[στῖφος]]: [[στιφρός]] vgl. z.B. [[αἶσχος]]: [[αἰσχρός]], [[κῦδος]]: [[κυδρός]]. Zur Sippe von [[στείβω]] mit Vokallänge wie in στί̄βη [[Reif]]; ohne direkte außergriech. Entsprechung. Eine idg. Media Aspirata (= gr. φ) liegt wahrscheinlich auch in einigen semantisch abweichenden balt.-slav. Wörtern vor, z.B. lit. ''stíebas'' [[Mastbaum]], [[Pfeiler]], [[Stengel]], ''stáibis'' [[Unterschenkel]], [[Tragpfosten]], aksl. ''stьblь'', russ. ''stébelь'' [[Stengel]], ebenso in aind. ''stibhi''- m. [[Rispe]], [[Büschel]]. Weiteres s. [[στείβω]]; vgl. [[στριφνός]]. — Aus [[στῖφος]] lat. *''stīpus'' in ''stīpāre''? (Thierfelder briefl.).<br />'''Page''' 2,799