ἀθάνατος: Difference between revisions

|Definition=ον, also η, ον (so regularly in sense1.1, poet. and Isoc.9.16):—<br><span class="bld">A</span> [[undying]], [[immortal]], Hom., etc.; [[ἀθάνατον πρόσωπον]], of [[Aphrodite]], Sapph.1.14:— hence [[ἀθάνατοι]], οἱ, the [[immortal]]s, Hom., Pi.Pae.6.50, etc.; [[ἀθάναται ἅλιαι]], i.e. the sea [[goddess]]es, Od.24.47: Comp. [[ἀθανατώτερος]] Pl.Phd. 99c.<br><span class="bld">2</span> [[of immortal fame]], Tyrt.12.322.<br><span class="bld">II</span> of things, etc., [[everlasting]], [[perpetual]], ἀθάνατον [[κακόν]] Od.12.118; [[χάρις]] Hdt.7.178; [[ἀρετή]], [[ἀρχά]], S.Ph.1420, OT905 (lyr.); [[κλέος]], [[μνήμη]], B.12.65, Lys.2.81; [[συκοφάντης]] Hyp.Lyc.2; [[ἀθάνατος ὁ θάνατος]] '[[death]] [[that]] [[cannot]] [[die]]', Amph.8; of [[Nisus]]' [[purple]] [[lock]]s, ἀθάνατος [[θρίξ]] on which life [[depend]]ed, A.Ch.619.<br><span class="bld">III</span> [[οἱ ἀθάνατοι]] the [[immortal]]s, a [[body]] of [[Persian]] [[troop]]s in which vacancies were [[fill]]ed up by [[successor]]s already [[appoint]]ed, Hdt.7.83,211; so [[ἀθάνατος]] [[ἀνήρ]] one whose [[successor]] in [[case]] of [[death]] is [[appoint]]ed (as we say, the [[king]] [[never]] [[die]]s), ib.31; of a [[standing]] [[army]], D.C.52.27.<br><span class="bld">2</span> [[maintain]]ed at a [[constant]] [[figure]], πρόβατα PSI4.377.5 (iii B. C.), PThead.30.6 (iii A. D.); αἶγες PStrassb.30.6 (iii A. D.); διὰ τὸ ἀθάνατον (sc. τὸ [[παιδίον]]) αὐτὴν ἐπιδεδέχθαι [[τροφεύειν]] BGU1106.25 (Aug.).<br><span class="bld">IV</span> = [[Lychnis coronaria]], [[rose campion]], [[Bridget-in-her-bravery]], [[λυχνὶς στεφανωματική]], Ps.-Dsc.3.100.<br><span class="bld">V</span> Adv. [[ἀθανάτως]], [[εὕδειν]] AP9.570 (Philod.). [ᾱθ- always in the Adj. and all derivs., v. sub ἀ- 1 fin.]

|dgtxt=(ἀθάνᾰτος) -ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> lacon. [[ἀσάνατος]] Alcm.7.4<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾱθᾰ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. -ος, -η, -ον Isoc.9.16 y poét.; beoc. plu. dat. ἀθανάτυς Corinn.1.3.44]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[inmortal]] εἰ γὰρ ἐγὼν ὣς εἴην [[ἀθάνατος]] καὶ [[ἀγήρως]] <i>Il</i>.8.539, cf. 12.323, θήσειν ἀθάνατον καὶ ἀγήρων <i>Od</i>.23.336, cf. <i>h.Cer</i>.242, ἀθάνατον εἶναι καὶ ζώειν ἤματα πάντα <i>h.Ven</i>.221, 240<br /><b class="num">•</b>de los dioses gener. op. a los hombres ἐπεὶ οὔ ποτε φῦλον ὁμοῖον ἀθανάτων τε θεῶν χαμαὶ ἐρχομένων τ' ἀνθρώπων <i>Il</i>.5.442, μή τι σύ γ' ἀθανάτοισι θεοῖσ' ἀντικρὺ μάχεσθαι <i>Il</i>.5.130, cf. <i>Od</i>.24.64, <i>h.Cer</i>.11, Hes.<i>Th</i>.588, Ζεύς <i>Il</i>.2.741, 21.2, Ἀφρόδιτα Sapph.1.1, πρόγονοι Callin.1.13, τὸ ἄφθιτον ἐπὶ πράγματος, τὸ ἀθάνατον ἐπὶ θεοῦ Sch.Er.<i>Il</i>.13.22 (ap.crít.), pero ἀθάνατον ἄφθιτόν τε ποιήσω θεόν E.<i>Andr</i>.1256<br /><b class="num">•</b>subst. gener. en plu. οἱ ἀθάνατοι [[los inmortales]], [[los dioses]], <i>Il</i>.5.407, <i>Od</i>.5.213, Hes.<i>Th</i>.491, Musae.53, ἀ. ἅλιαι divinidades marinas</i>, <i>Od</i>.24.47, ἀθάνατοι μάκαρες Alc.129.4, en sg., de Dioniso, Hes.<i>Th</i>.942<br /><b class="num">•</b>lit. crist. ὁ ἀ. el eterno</i> de [[Cristo]] <i>Ep.Diog</i>.9.2, de Dios <i>MAMA</i> 7.587 (Frigia Oriental)<br /><b class="num">•</b>de pers. elevadas a la [[inmortalidad]], de Ganímedes ἵν' ἀθανάτοισι μετείη <i>Il</i>.20.235, cf. <i>Od</i>.15.251, de Heracles ἐν ἀθανάτοισιν ἀνύσσας ναίει Hes.<i>Th</i>.954, οὐ δέ ποτε κλέος ἐσθλὸν ἀπόλλυται οὐδ' ὄνομ' [[αὐτοῦ]], ἀλλ' ὑπὸ γῆς πὲρ ἐὼν γίγνεται ἀ. Tyrt.8.32, de difuntos <i>IGBulg</i>.2.796.4 (II/III d.C.), cf. 1².345 (Mesambria, imper.), en una carta de pésame οὐδεὶς ἐν ἀνθρώποις [[ἀθάνατος]] <i>PPrincet</i>.102.14 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>de animales divinos: los caballos de Aquiles <i>Il</i>.16.154, los de Hades <i>h.Cer</i>.18, 32, los de Posidón, Pi.<i>Fr</i>.52p.2, los perros de Alcínoo <i>Od</i>.7.94<br /><b class="num">•</b>de partes del cuerpo de los dioses κράατος, χεῖρες, πόδες, ὦμοι <i>Il</i>.14.177, 16.704, <i>h.Cer</i>.232, <i>h.Hom</i>.28.15, ἧπαρ ἤσθιεν ἀθάνατον de Prometeo, Hes.<i>Th</i>.524, πρόσωπον Sapph.1.14, γλεφάροις Pi.<i>I</i>.8.45a<br /><b class="num">•</b>de cosas divinas [[αἰγίς]] <i>Il</i>.2.447, ἀθάνατοι γὰρ τοῦ (Zeus) γε δόμοι καὶ κτήματ' ἔασιν <i>Od</i>.4.79<br /><b class="num">•</b>de conceptos relat. a los dioses [[propio de los dioses]], [[divino]], [[sobrenatural]] χάρις Pi.<i>Fr</i>.94b.4, Hdt.7.178, [[ἀρετή]] (de Heracles), S.<i>Ph</i>.1420, neutr. plu. χρὴ ... οὐκ ἀθάνατα τὸν θνατὸν φρονεῖν debe el mortal no tener pensamientos que son propios de los dioses</i> Epich.251, φρονεῖν ἀθάνατα καὶ θεῖα Pl.<i>Ti</i>.90c.<br /><b class="num">2</b> del [[elemento]] [[inmortal]] o [[divino]] en el hombre ὁ νοῦς τῶν κατθανόντων ζῇ μὲν οὔ, γνώμην δ' ἔχει ἀθάνατον εἰς ἀθάνατον αἰθέρ' ἐμπεσών E.<i>Hel</i>.1016, σῶμα μὲν ... αὖον ἐγένετο, τὸ δ' ἀθάνατον ἐξῆρε πρὸς τὸν ἀέρα parodiando a Platón mi cuerpo se quedó seco, pero lo inmortal se elevó hacia el aire</i> Alex.163, ψυχὴ Pl.<i>Phdr</i>.245c, <i>R</i>.608d, cf. Thales A 1 p.68.4, <i>Ep.Diog</i>.6.8.<br /><b class="num">3</b> fil., de los elementos naturales ἀθάνατον ... καὶ ἀνώλεθρον (del ἄπειρον) Anaximand.B 3, ἀθάνατοι θνητοί, θνητοὶ ἀθάνατοι de la unidad substante a los contrarios, Heraclit.B 62, cf. Emp.B 35.14, del [[ἀήρ]] Diog.Apoll.B 7<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ ἀθάνατον]] ref. a ciertos elementos o a la divinidad de forma poco precisa τὸ γὰρ ἀεικίνητον ἀθάνατον Pl.<i>Phdr</i>.245c, τῷ ἀθανάτῳ τὸ ἀθάνατον συνηρτημένον Arist.<i>Cael</i>.270^b9.<br /><b class="num">4</b> gener. de abstr. [[eterno]], [[imperecedero]] κλέος B.13.65, Μουσᾶν [[ἄγαλμα]] B.10.11, [[μνήμη]] Hdt.4.144, Lys.2.81, [[κακόν]] (de Escila) <i>Od</i>.12.118, [[πόθος]] Gorg.B 6, [[ἄλγος]] E.<i>Hel</i>.987, [[βίος]] Pi.<i>P</i>.3.61, πόνος Pi.<i>Fr</i>.52h.22, τιμαί Pi.<i>I</i>.2.28, <i>Fr</i>.121.3, ἁμέραι Pi.<i>Fr</i>.94a.14, ὅρος <i>SEG</i> 37.1036.5 (Calcedón II/III d.C.?)<br /><b class="num">•</b>fig. καλλιόνων καὶ ἀθανατωτέρων παίδων κεκοινωνηκότες habiendo tenido en común hijos más hermosos y más imperecederos</i> Pl.<i>Smp</i>.209c.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[cuyo número nunca se acaba]], [[que se mantiene siempre en la misma cifra]] [[οἱ ἀθάνατοι]] καλεόμενοι «[[los inmortales]]»</i> [[cuerpo]] de la [[guardia]] real persa cuyos miembros en caso de baja se sustituían automáticamente por otros previamente asignados, Hdt.7.83, cf. 31, 211, Hsch.<br /><b class="num">•</b>de rebaños [[mantenidos siempre en la misma cifra]] πρόβατα <i>PSI</i> 377.6 (III a.C.), cf. <i>PCair.Zen</i>.328.126 (III a.C.), <i>PStras</i>.30.6 (III d.C.), tb. ref. a niños en contratos de amas de cría ἀποδῶσιν τὸν θρεπτὸν Ἐπαφρόδιτον ὑγιῆ καὶ ἀθάνατον <i>PAmst</i>.41.100, cf. <i>BGU</i> 1058.25 (ambos I a.C.).<br /><b class="num">2</b> de bienes [[no fungible]], [[imperecedero]] ἀθάνατα κρε̄́ματα bienes raíces</i>, propiedades inmuebles</i>, <i>ICr</i>.4.76B.8 (Gortina V a.C.), cf. <i>SEG</i> 9.1.7 (Cirene IV a.C.)<br /><b class="num">•</b>subst. ἔγκτησιν ... θνατῶν καὶ ἀθανάτων <i>ICr</i>.1.16.17.12 (Lato II a.C.), cf. 19.3.35 (Malla II a.C.).<br /><b class="num">III</b> [[que hace inmortal]] Νῖσον ἀθανάτας τριχὸς νοσφίσασ' (Escila) a Niso privándole del [[cabello]] que le hacía [[inmortal]]</i> A.<i>Ch</i>.619.<br /><b class="num">IV</b> bot. [[ἀθάνατος]] otro n. de la [[λυχνὶς στεφανωματική]] = [[coronaria]], [[Lychnis coronaria (L.) Desr.]], Ps.Dsc.3.100.<br /><b class="num">V</b> adv. [[ἀθανάτως]] = [[eternamente]] εὕδειν ἀ. πουλὺν χρόνον <i>AP</i> 9.570.

|btext=ος, ον :<br /><i>poét.</i> η, ον :<br /><b>1</b> immortel ; qui concerne les immortels;<br /><b>2</b> impérissable, éternel;<br /><b>3</b> οἱ Ἀθάνατοι les Immortels, <i>corps perse de 10 000 h. d'élite, où chaque soldat, en cas de mort, était remplacé par un successeur désigné d'avance</i> ; Ἀθάνατος [[ἀνήρ]] HDT un immortel, un garde du corps.<br />'''Étymologie:''' [[ἀ]], [[θανεῖν]].

|elrutext='''ἀθάνᾰτος:''' и 3 (θᾰ) бессмертный, неумирающий, непреходящий, вечный (θεοί Hom., Hes.; [[αἰγίς]], [[κακόν]] Hom.; [[χάρις]] Her.; [[ἀρετή]] Soph.; [[φλόξ]] Arph.; [[σοφία]] Isocr.): ἀ. [[ἀνήρ]] Her. «[[бессмертный]]» (солдат из числа οἱ [[ἀθάνατοι]] 2).

|sltr=<b>ᾱθᾰνᾰτος, -α -ον</b> (-ον; -οι, -ων, -οις, οισιν, -ους: -α, -αν; -αι, -αις（ι): -ου, -ου, ον) [[immortal]] καλεῖσθαί νιν τοῦτ' ὄνυμ ἀθάνατον (O. 6.57) μή, φίλα ψυχά, βίον ἀθάνατον σπεῦδε (P. 3.61) ἀθανάτα [[Θέτις]] (P. 3.100) Αἰήτα τό ποτε ζαμενὴς [[παῖς]] ἀπέπνευσ' ἀθανάτου στόματος (τῆς Μηδείας εἶπεν. Σ. cf. Hes. Theog. 992.) (P. 4.11) “θήσονταί τέ νιν ἀθάνατον” (sc. Ἀρισταῖον) (P. 9.63) ἵν' ἀθανάτοις Αἰνησιδάμου παῖδες ἐν τιμαῖς ἔμιχθεν (I. 2.28) [[τοῦτο]] γὰρ ἀθάνατον φωνᾶεν ἕρπει, εἴ [[τις]] εὖ εἴπῃ τι (I. 4.40) τοὶ δ' ἐπὶ γλεφάροις νεῦσαν ἀθανάτοισιν (I. 8.46) ἐλπίσιν ἀθανάταις [[ἁρμοῖ]] φέρονται fr. 10. ἐμοὶ δὲ [[τοῦτο]][ν δ]ιέδω[κ.ν] ἀθάνα- τον πόνον i. e. of creating [[poetry]] Πα. 7B. 22. — ἵπποι μὲν ἀθάναται Ποσειδᾶνος (Pae. 15.2) ]δολιχὰ δ' ὁδὸς ἀθανάτω[ν Δ. . 1. ἀθάναται δὲ βροτοῖς ἁμέραι, [[σῶμα]] δ ἐστὶ θνατόν “hören nimmer auf” Wil. Παρθ. 1. 1. ὁ [Λοξ]ίας ([[πρό]])φρων ἀθανάταν [[χάριν]] Θήβαις ἐπιμείξων Παρθ. 2. . [[τοῦτο]] γὰρ ἀθανάτοις τιμαῖς ποτιψαύει μόνον fr. 121. 3. ἀ]θανάταισι πρ[ (supp. Lobel.) Θρ. 4. 10. as subs. pl., gods ἀθανάτουςκλέψαις ἀθάνατοί οἱ [[πάλιν]] (O. 1.65) [[Ζεύς]] τε καὶ ([[varia lectio|v.l.]] ἀθανάτων) (O. 1.60) προῆκαν υἱὸν ἀθάνατοι (O. 7.55) τεθμὸς δέ [[τις]] ἀθανάτων (O. 8.25) χωρὶς ἀθανάτων (O. 9.41) ἓν παρ' ἐσλὸν πήματα [[σύνδυο]] δαίονται βροτοῖς ἀθάνατοι (P. 3.82) ἀθανάτων [[ἀνδρῶν]] τε σὺν εὐμενίᾳ (P. 12.4) παλίγγλωσσον δέ οἱ ἀθάνατοι ἀγγέλων ῥῆσιν θέσαν (N. 1.58) [[Ζεύς|Ζεὺς]] θανάτων βασιλεὺς (N. 5.35) [[ἀλλά]] τι προσφέρομεν ἔμπαν ἢ μέγαν νόον [[ἤτοι]] φύσιν ἀθανάτοις (N. 6.5) ἀθανάτων βασιλεὺς (N. 10.16) τετίματαί τε πρὸς ἀθανάτων [[φίλος]] (I. 4.59) ὀ δ' ἀθανάτων μὴ θρασσέτω [[φθόνος]] (I. 7.39) ἔδοξ' [[ἦρα]] καὶ ἀθανάτοις, ἐσλόν γε φῶτα καὶ φθίμενον ὕμνοις [[θεᾶν]] διδόμεν (I. 8.59) ]καὶ [[πόθεν]] ἀθαν[άτων [[ἔρις]] ἄ]ρξατο (supp. Bury.) Πα. . . [[πλεῖστα]] μὲν δῶρ' ἀθανάτοις ἀνέχοντες fr. 119. 3. Νόμος ὁ πάντων βασιλεὺς θνατῶν τε καὶ ἀθανάτων fr. 169. 2.

|auten=(the ᾶ is a [[necessity]] of the dactylic [[rhythm]]): [[deathless]], [[immortal]]; [[also]] as subst., opp. βροτοί, θνητοί, [[ἄνδρες]]; said of ‘[[imperishable]]’ possessions of the gods, Od. 4.79, Il. 2.447; ἆθάνατον [[κακόν]] ([[Charybdis]]), Od. 12.118.

|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> [[undying]], [[immortal]], Hom., etc.:— ἀθάνατοι, οἱ, the Immortals, Hom., etc.; ἀθάναται ἅλιαι, i. e. the sea goddesses, Od.: comp. -ώτερος, Plat.<br /><b class="num">2.</b> of [[immortal]] [[fame]], Tyrtae.<br /><b class="num">II.</b> of things, [[everlasting]], Od., Hdt., etc.<br /><b class="num">2.</b> ἀθ. [[θρίξ]] the [[hair]] on [[which]] [[life]] depended, Aesch.<br /><b class="num">III.</b> οἱ ἀθάνατοι the immortals, a [[body]] of Persian [[troops]] in [[which]] [[every]] [[vacancy]] was at [[once]] [[filled]] up, Hdt.<br /><b class="num">IV.</b> adv., ἀθανάτως εὕδειν Anth. [ᾱθ- [[always]] in the adj. and all derivs., v. A α, fin.]

|esmgtx=-ον [[inmortal]] de dioses ἦλθον πάντες θεοὶ ἀθάνατοι καὶ πᾶσαι θεαὶ ἰδεῖν τὰ εἴδωλα τῶν νεκύων τούτων <b class="b3">vinieron todos los dioses inmortales y todas las diosas para ver los fantasmas de estos muertos</b> P IV 1477 P IV 2829 P III 226 εἶτα ὁμοίως τὸ δεύτερον ἀρχόμενος, ἕως ἐκτελέσῃς τοὺς ζʹ ἀθανάτους θεοὺς τοῦ κόσμου <b class="b3">luego de igual modo empieza por segunda vez, hasta que completes los siete dioses inmortales del cosmos</b> P IV 619 ἄναξ μάκαρ ἀθανάτων, Ταρτάρου σκῆπτρα λαβών <b class="b3">bienaventurado soberano de los inmortales, que portas los cetros del Tártaro</b> SM 42 20 Helios ἐμοὶ ἵλαος ἔσσο, κάνθαρε, χρυσοκόμην κλῄζω θεὸν ἀθάνατον, κάνθαρε <b class="b3">séme propicio, escarabajo, te invoco a ti, el dios de la cabellera de oro, inmortal, escarabajo</b> P III 207 Hermes Ἑρμῆν σὲ καλῶ, θεὸν ἀθάνατον, ... βᾶρίν θ' ἱερήν <b class="b3">te invoco a ti, Hermes, dios inmortal, y a la sagrada barca</b> P V 173 Eón ἐπεὶ μέλλω κατοπτεύειν ... τὸν ἀθάνατον Αἰῶνα καὶ δεσπότην τῶν πυρίνων διαδημάτων <b class="b3">pues voy a ver al inmortal Eón y señor de las ígneas diademas</b> P IV 520 Jesucristo ἅ., ἀθάνατος, ὁ ἐν φάτνῃ τῶν ἀλόγων γνωρισθείς <b class="b3">santo, inmortal, el que se dio a conocer en un pesebre de animales</b> O 3 8 de atributos divinos τὴν ἀθάνατον καὶ ἄπτωτον ἰσχὺν τοῦ θεοῦ παρακαλῶ <b class="b3">invoco la fuerza inmortal e infalible del dios</b> P IV 1819 ἔμβηθι αὐτοῦ εἰς τὴν ψυχήν, ἵνα τυπώσηται τὴν ἀθάνατον μορφὴν ἐν φωτὶ κραταιῷ καὶ ἀφθάρτῳ <b class="b3">entra en su alma, para que reciba la impronta de la forma inmortal en una luz poderosa e incorruptible</b> P VII 562  

|trtx=Arabic: خَالِد‎; Armenian: անմահ, անմեռ, անմեռական; Asturian: inmortal; Azerbaijani: ölməz; Belarusian: бессмяротны; Bulgarian: безсмъ́ртен; Catalan: immortal; Chinese Mandarin: 不朽的; Czech: nesmrtelný; Danish: udødelig; Dutch: [[onsterfelijk]], [[ondoodbaar]]; Esperanto: senmorta; Estonian: surematu; Finnish: kuolematon; French: [[immortel]]; Galician: inmortal; Georgian: უკვდავი; German: [[unsterblich]]; Greek: [[αθάνατος]]; Ancient Greek: [[ἀθάνατος]], [[ἄμβροτος]]; Hindi: अमर; Hungarian: halhatatlan; Icelandic: ódauðlegur; Indonesian: kekal, abadi; Irish: neamhbhásmhar, buan, síoraí, bithbheo; Italian: [[immortale]]; Japanese: 不滅の, 死なない, 潰れない; Kazakh: өлімсіз, өлмес; Korean: 불사하다; Kumyk: оьлюмсюз; Kurdish Central Kurdish: نەمر‎; Northern Kurdish: nemir, hersax, herheyî; Kyrgyz: өлбөс, өлүмсүз; Latin: [[immortalis]], [[aeternus]]; Macedonian: бесмртен; Manx: neuvarvaanagh, neuvaasoil; Maori: mutungakore; Middle English: undedly; Norwegian: udødelig; Occitan: immortal; Old English: undēadlīċ; Persian: نامیرا‎; Plautdietsch: onstoaflich; Polish: nieśmiertelny; Portuguese: [[imortal]]; Romanian: nemuritor, imortal; Russian: [[бессмертный]]; Sanskrit: अमृत; Serbo-Croatian Cyrillic: бѐсмртан; Roman: bèsmrtan; Slovak: nesmrteľný; Slovene: nesmrten; Spanish: [[inmortal]]; Swedish: odödlig; Tocharian A: onkrac; Tocharian B: oṅkrotte; Turkish: ölümsüz; Ukrainian: безсмертний; Uzbek: oʻlmas; Vietnamese: bất tử