κνέφας: Difference between revisions

7,455 bytes added ,  12 March 2024
m
Text replacement - "Finsterniß" to "Finsternis"
(5)
m (Text replacement - "Finsterniß" to "Finsternis")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(30 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=knefas
|Transliteration C=knefas
|Beta Code=kne/fas
|Beta Code=kne/fas
|Definition=τό, Att. gen. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> κνέφους <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>290</span>, <span class="title">Com.Adesp.</span>35, later κνέφατος <span class="bibl">Plb.8.26.10</span>; dat. κνέφᾳ <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.1.15</span>, κνέφεϊ <span class="title">AP</span>7.633 (Crin.), as if from κνέφος, cited by Hsch., Suid., Phot.: (cf. [[δνόφος]]):—<b class="b2">darkness</b>, Hom. (only in nom. and acc.), of the <b class="b2">evening dusk, twilight</b>, εἰς ὅ κε . . δύῃ τ' ἠέλιος καὶ ἐπὶ κ. ἱερὸν ἔλθῃ <span class="bibl">Il.11.194</span>, <span class="bibl">209</span>: later, generally, <b class="b2">darkness</b>, δυσάλιον κ. <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>396</span> (lyr.); νυκτός <span class="bibl">Id.<span class="title">Pers.</span>357</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>510</span>, etc.; τὸ κατὰ γᾶς κ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipp.</span>836</span> (lyr.): metaph., τοῖον ἐπὶ κ. ἀνδρὶ μύσος πεπόταται <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>378</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">morning twilight</b>, πρῲ πάνυ τοῦ κνέφους <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>290</span>; <b class="b3">ἅμα κνέφᾳ</b> at <b class="b2">dawn</b>, X.l.c., <span class="title">Cyr.</span>4.2.15.</span>
|Definition=τό, Att. gen.<br><span class="bld">A</span> κνέφους Ar.''Ec.''290, ''Com.Adesp.''35, later κνέφατος Plb.8.26.10; dat. κνέφᾳ X.''HG''7.1.15, κνέφεϊ ''AP''7.633 (Crin.), as if from κνέφος, cited by [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]], Suid., Phot.: (cf. [[δνόφος]]):—[[darkness]], Hom. (only in nom. and acc.), of the [[evening dusk]], [[twilight]], εἰς ὅ κε… δύῃ τ' ἠέλιος καὶ ἐπὶ κ. ἱερὸν ἔλθῃ Il.11.194, 209: later, generally, [[darkness]], δυσάλιον κ. A.''Eu.''396 (lyr.); νυκτός Id.''Pers.''357, cf. E.''Ba.''510, etc.; τὸ κατὰ γᾶς κνέφας Id.''Hipp.''836 (lyr.): metaph., τοῖον ἐπὶ κ. ἀνδρὶ μύσος πεπόταται A.''Eu.''378 (lyr.).<br><span class="bld">2</span> [[morning twilight]], πρῲ πάνυ τοῦ κνέφους Ar.''Ec.''290; [[ἅμα κνέφᾳ]] = [[at dawn]], X.l.c., ''Cyr.''4.2.15.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1459.png Seite 1459]] αος, τό, att. auch gen. κνέφους, Ar. Eccl. 396, Sp. κνέφατος, Pol. 8, 28, 10; dat. κνέφαϊ, att. κνέφᾳ, Xen. Hell. 7, 1, 15, κνέφεϊ Crinag. 38 (v II, 733); vgl. [[δνόφος]], [[νέφος]], die Alten falsch von κενὸς φάους, Plut. pr. trig. 9; – <b class="b2">Finsterniß, Dunkelheit</b>, bes. die zunächst nach Sonnenuntergang eintretende, die Abenddämmerung, oft; [[ἠέλιος]] κατέδυ καὶ ἐπὶ [[κνέφας]] ἦλθεν Il. 1, 475, vgl. 11, 194; εἰ μελαίνης νυκτὸς ἵξεται [[κνέφας]] Aesch. Pers. 349; δυσήλιον Eum. 374; [[σκότιον]], νύχιον, Eur. Bacch. 510 Troad. 543; auch τὸ κατὰ γῆς, Hipp. 836; ἀμ φὶ [[κνέφας]] Xen. An. 4, 2, 9; – auch von der Morgendämmerung, πρῲ [[πάνυ]] τοῦ κνέφους Ar. Eccl. 290, ἅμα κνέφᾳ Xen. Hell. 7, 1, 15.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1459.png Seite 1459]] αος, τό, att. auch gen. κνέφους, Ar. Eccl. 396, Sp. κνέφατος, Pol. 8, 28, 10; dat. κνέφαϊ, att. κνέφᾳ, Xen. Hell. 7, 1, 15, κνέφεϊ Crinag. 38 (v II, 733); vgl. [[δνόφος]], [[νέφος]], die Alten falsch von κενὸς φάους, Plut. pr. trig. 9; – [[Finsternis]], [[Dunkelheit]], bes. die zunächst nach Sonnenuntergang eintretende, die Abenddämmerung, oft; [[ἠέλιος]] κατέδυ καὶ ἐπὶ [[κνέφας]] ἦλθεν Il. 1, 475, vgl. 11, 194; εἰ μελαίνης νυκτὸς ἵξεται [[κνέφας]] Aesch. Pers. 349; δυσήλιον Eum. 374; [[σκότιον]], νύχιον, Eur. Bacch. 510 Troad. 543; auch τὸ κατὰ γῆς, Hipp. 836; ἀμ φὶ [[κνέφας]] Xen. An. 4, 2, 9; – auch von der Morgendämmerung, πρῲ [[πάνυ]] τοῦ κνέφους Ar. Eccl. 290, ἅμα κνέφᾳ Xen. Hell. 7, 1, 15.
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''κνέφας''': γνόφος, [[δνόφος]] φαίνονται ὄντες τύποι διάφοροι μόνον κατὰ διάλεκτον ἢ προφοράν, Βουττμ. Λεξιλ., ἴδε κελαινὸς 9, Curt. Gr. Et. σελ. 657 κἑξ.)
|btext=κνέφους (τό) :<br /><i>dat.</i> κνέφαϊ, <i>par contr.</i> κνέφᾳ;<br /><b>1</b> [[crépuscule du soir]];<br /><b>2</b> [[crépuscule du matin]];<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> [[obscurité]].<br />'''Étymologie:''' Deux thèmes : th. κνεφατ-, &gt; dat. κνέφαϊ, par contr. κνέφᾳ ; th. κνεφε-, &gt; gén. κνέφεος-ους.
}}
{{elnl
|elnltext=κνέφας -ους, zonder contr. - αος, τό [~ νέφος?] ep. gen. κνέφαος, later κνέφατος, dat. κνέφᾳ en κνέφει, [[duisternis]], [[avondschemering]], [[ochtendschemering]]:. [[ἅμα κνέφᾳ]] = [[bij dageraad]] Xen. Cyr. 4.2.15.
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=κνέφους (τό) :<br /><i>dat.</i> κνέφαϊ, <i>par contr.</i> κνέφᾳ;<br /><b>1</b> crépuscule du soir;<br /><b>2</b> crépuscule du matin;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> obscurité.<br />'''Étymologie:''' Deux thèmes : th. κνεφατ-, &gt; dat. κνέφαϊ, par contr. κνέφᾳ ; th. κνεφε-, &gt; gén. κνέφεος-ους.
|elrutext='''κνέφᾰς:''' αος или ους, Polyb. ατος τό тьма, мрак: [[δύῃ]] τ᾽ [[ἠέλιος]] καὶ ἐπὶ κ. ἱερὸν ἔλθῃ Hom. (пока не) зайдет солнце, и (не) настанет глубокая тьма; [[δυσήλιον]] κ. Aesch. непроглядный мрак; τὸ κατὰ γῆς κ. Eur. подземный мрак; [[ἅμα]] κνέφᾳ Xen. и κνέφατος γενομένου Polyb. с наступлением сумерек или перед рассветом; πρῲ [[πάνυ]] τοῦ κνέφους Arph. когда еще не рассвело.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=[[κνέφας]], -ους και -ατος, τὸ (Α)<br /><b>1.</b> [[σκότος]], [[σκοτάδι]]<br /><b>2.</b> το [[λυκόφως]], το [[σούρουπο]] ή η [[αυγή]], τα χαράματα (α. δύῃ τ' [[ἠέλιος]] καὶ ἐπὶ [[κνέφας]] ἱερὸν ἔλθη», <b>Ομ. Ιλ.</b> β. «πρῲ [[πάνυ]] τοῡ κνέφους», <b>Αριστοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Κατά μία [[άποψη]], ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>k</i><sup>w</sup><i>sep</i> «[[σκοτεινός]]». Στην [[ίδια]] [[ρίζα]] ίσως ανάγονται και τα [[δνόφος]] / [[γνόφος]], [[ζόφος]], [[ψέφας]]. Οι φωνητικές διαφορές τους αποδίδονται σε γλωσσικό [[ταμπού]] και όλα συνδέονται με το αρχ. ινδ. <i>ksap</i> «[[νύχτα]]». Στην [[περίπτωση]] των [[κνέφας]], [[δνόφος]] / [[γνόφος]] δεν αποκλείεται [[συμφυρμός]] της εν λόγω ρίζας με το [[νέφος]]. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], το [[κνέφας]] συνδέεται με το λατ. <i>creper</i> «[[σούρουπο]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κνεφάζω]], [[κνεφαίος]], [[κνεφώδης]]].
|mltxt=[[κνέφας]], -ους και -ατος, τὸ (Α)<br /><b>1.</b> [[σκότος]], [[σκοτάδι]]<br /><b>2.</b> το [[λυκόφως]], το [[σούρουπο]] ή η [[αυγή]], τα χαράματα (α. δύῃ τ' [[ἠέλιος]] καὶ ἐπὶ [[κνέφας]] ἱερὸν ἔλθη», <b>Ομ. Ιλ.</b> β. «πρῲ [[πάνυ]] τοῦ κνέφους», <b>Αριστοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Κατά μία [[άποψη]], ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>k</i><sup>w</sup><i>sep</i> «[[σκοτεινός]]». Στην [[ίδια]] [[ρίζα]] ίσως ανάγονται και τα [[δνόφος]] / [[γνόφος]], [[ζόφος]], [[ψέφας]]. Οι φωνητικές διαφορές τους αποδίδονται σε γλωσσικό [[ταμπού]] και όλα συνδέονται με το αρχ. ινδ. <i>ksap</i> «[[νύχτα]]». Στην [[περίπτωση]] των [[κνέφας]], [[δνόφος]] / [[γνόφος]] δεν αποκλείεται [[συμφυρμός]] της εν λόγω ρίζας με το [[νέφος]]. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], το [[κνέφας]] συνδέεται με το λατ. <i>creper</i> «[[σούρουπο]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κνεφάζω]], [[κνεφαίος]], [[κνεφώδης]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''κνέφᾰς:''' τό, δοτ. <i>κνέφᾳ</i>, [[αλλά]] επίσης γεν. <i>κνέφους</i>· δοτ. <i>κνέφεϊ</i> (όπως αν προερχόταν από το [[κνέφος]])·<br /><b class="num">1.</b> σκοτεινιά, απογευματινό [[σκοτείνιασμα]], [[σουρούπωμα]], [[λυκόφως]], σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.· επίσης, <i>τὸ κατὰ γῆς κν</i>., σε Ευρ..<br /><b class="num">2.</b> [[έπειτα]], το πρωινό [[ξημέρωμα]] ή [[λυκαυγές]], Λατ. [[diluculum]], <i>κνέφᾳ</i>, το [[πρωί]], τα χαράματα, σε Ξεν.
|lsmtext='''κνέφᾰς:''' τό, δοτ. <i>κνέφᾳ</i>, [[αλλά]] επίσης γεν. <i>κνέφους</i>· δοτ. <i>κνέφεϊ</i> (όπως αν προερχόταν από το [[κνέφος]])·<br /><b class="num">1.</b> σκοτεινιά, απογευματινό [[σκοτείνιασμα]], [[σουρούπωμα]], [[λυκόφως]], σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.· επίσης, <i>τὸ κατὰ γῆς κν</i>., σε Ευρ..<br /><b class="num">2.</b> [[έπειτα]], το πρωινό [[ξημέρωμα]] ή [[λυκαυγές]], Λατ. [[diluculum]], <i>κνέφᾳ</i>, το [[πρωί]], τα χαράματα, σε Ξεν.
}}
{{ls
|lstext='''κνέφας''': γνόφος, [[δνόφος]] φαίνονται ὄντες τύποι διάφοροι μόνον κατὰ διάλεκτον ἢ προφοράν, Βουττμ. Λεξιλ., ἴδε κελαινὸς 9, Curt. Gr. Et. σελ. 657 κἑξ.)
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[evening dusk]], [[dark]], [[morning twilight]] (Il., X.); on the inflection Schwyzer 514f.; second. nom. acc. [[κνέφος]] (H., Suid., Phot.; from [[κνέφους]], <b class="b3">-ει</b>?).<br />Other forms: <b class="b3">-αος</b>, <b class="b3">-ους</b> [[etc]].<br />Derivatives: [[κνεφαῖος]] [[of the dusk]], [[dark]] (trag., com., Hippon.); [[κνεφάζω]] [[get dark]] (A. Ag. 131 [lyr.]).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Several hypotheses, all problematic. Often connected with the Indo-Iran. word for [[night]], Skt. <b class="b2">kṣap-</b>, Av. <b class="b2">xšap-</b> with Hitt. <b class="b2">išpant-</b> [[id]]), e.g. Petersen AmJPh 56, 57 (cross of <b class="b3">*ξέπας</b> or <b class="b3">*κτέπας</b> and [[νέφος]]). Others compared Lat. [[creper]] [[dusk]], [[crepusculum]] <b class="b2">id.</b> assuming Sabinic (evt. Etruscan) development. Not better Meillet BSL 23, 259f., Studia Indo-iranica for W. Geiger 234ff. and Grošelj Živa Ant. 2, 210f. - Rhyming is [[ψέφας]], s. v.; cf. also [[δνόφος]]. The varying anlaut through taboo, Specht Ursprung 11. See Pok. 649), W.-Hofmann s. [[creper]]. The word is no doubt Pre-Greek, but the variation is not known from elsewhere.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[κνέφεϊ as if from [[κνέφος]]<br /><b class="num">1.</b> [[darkness]], [[evening]] [[dusk]], [[twilight]], Il., Aesch.; also, τὸ κατὰ γῆς κν. Eur.<br /><b class="num">2.</b> [[later]], the [[morning]] [[twilight]] or [[dawn]], Lat. [[diluculum]], κνέφᾳ at [[dawn]], Xen.
}}
{{FriskDe
|ftr='''κνέφας''': {knéphas}<br />'''Forms''': -αος, -ους usw.; zur Flexion Schwyzer 514f.; sekund. Nom. Akk. [[κνέφος]] (H., Suid., Phot.; aus κνέφους, -εϊ erschlossen?).<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Abenddämmerung]], [[Dunkel]], [[Morgendämmerung]] (poet. seit Il., X.)<br />'''Derivative''': Davon [[κνεφαῖος]] [[zur Dämmerung gehörig]], [[dunkel]] (Trag., Kom., Hippon.); [[κνεφάζω]] [[verdunkeln]] (A. ''Ag''. 131 [lyr.]).<br />'''Etymology''': Mehrere hypothetische Deutungsversuche, alle lautlich schwierig. Oft mit dem indoiran. Wort für [[Nacht]], aind. ''kṣap''-, aw. ''xšap''- (wozu wohl noch heth. ''išpant''- [[Nacht]]) verglichen, so zuletzt Petersen AmJPh 56, 57 (Kreuzung von *ξέπας od. *κτέπας und [[νέφος]]). Von anderen zu lat. ''creper'' [[dämmerig]], ''crepusculum'' [[Dämmerung]] gezogen unter Annahme sabinischer (bzw. etruskischer) Lautentwicklung. Nicht besser Meillet BSL 23, 259f., Studia Indo-iranica für W. Geiger 234ff. und Grošelj Živa Ant. 2, 210f. — Ein Reimwort ist [[ψέφας]], s. d.; vgl. noch zu [[δνόφος]]. Der wechselnde Anlaut der griech. Wörter beruht nach Specht Ursprung 11 auf tabuistischer Verdrehung. Ältere und jüngere Lit. (mit verfehlten weiteren Etymologien) bei Bq, WP. 1, 524f., (Pok. 649), W.-Hofmann s. ''creper''.<br />'''Page''' 1,882
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[darkness]], [[twilight]], [[just before night]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=τό (=[[σκοτάδι]]). Ἄλλος [[τύπος]] τοῦ [[νέφος]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[κνεφάζω]] (=[[σκοτίζω]]), [[κνεφαῖος]] (=[[σκοτεινός]]).
}}
{{trml
|trtx====[[darkness]]===
Abkhaz: алашьцара; Albanian: terr, errësirë, mugëtirë; Arabic: ظَلَام‎, ظُلْمَة‎; South Levantine Arabic: عتمة‎; Armenian: խավար, մթություն; Aromanian: ãntunearic, ntunearic, scutidi; Asturian: escuridá; Azerbaijani: qaranlıq, zülmət; Belarusian: цемра, змрок; Bulgarian: мрак, тъмнина; Catalan: foscor; Central Atlas Tamazight: ⵜⴰⵍⵍⴰⵙⵜ; Cherokee: ᎤᎳᏏᎬᎢ; Chinese Mandarin: 黑暗; Czech: tma, temnota; Danish: mørke; Dutch: [[duisternis]], [[donkerheid]]; Esperanto: mallumo; Estonian: pimedus; Ewe: viviti; Finnish: pimeys; French: [[obscurité]], [[ténèbres]], [[sombreur]], [[noirceur]]; Galician: escuridade, tebras, mourén, foscume, escureza, calixen; Georgian: სიბნელე, წყვდიადი, უკუნეთი; German: [[Dunkelheit]], [[Finsternis]]; Gothic: 𐍂𐌹𐌵𐌹𐍃; Greek: [[σκοτάδι]], [[έρεβος]], [[ζόφος]]; Ancient Greek: [[ἀμυδρά]], [[γνόφος]], [[δνόφος]], [[ἔρεβος]], [[Ἔρεβος]], [[ζοφερόν]], [[ζόφος]], [[κνέφας]], [[ὄρφνα]], [[ὄρφνη]], [[σκοτασμός]], [[σκοτεινόν]], [[σκοτεινότης]], [[σκοτία]], [[σκότος]], [[σκοτωδία]], [[ψέφας]], [[ψέφος]]; Haitian Creole: fènwa; Hebrew: אֲפֵלָה‎, חֹשֶׁךְ‎, עֲלָטָה‎; Hindi: अंधेरा, अन्धेरा; Hungarian: sötétség; Hunsrik: tunkelheet; Icelandic: myrkur, dimma, nifl, ljósleysa; Ido: tenebro; Indonesian: kegelapan; Istriot: tienabre; Italian: [[buio]], [[oscurità]], [[tenebre]]; Japanese: 闇, 暗黒; Javanese: pepeteng; Kapampangan: kedalumduman; Kazakh: қараңғылық, түнек; Khmer: ភាពងងឹត; Korean: 암흑(暗黑), 어두움); Kurdish Central Kurdish: تاریکی‎; Latgalian: timss, tymsums; Latin: [[tenebrae]], [[caligo]], [[obscuritas]], [[nox]]; Latvian: tumsa; Lithuanian: tamsa; Lombard: scur; Luxembourgish: Däischtert, Donkelheet; Macedonian: темнина, мрак; Malagasy: ny maìzina; Malayalam: ഇരുട്ട്; Maltese: dlam; Maori: hinapouri, taipouri, whēuriuri; Marathi: अंधार; Middle English: derknesse; Mongolian: харанхуй; Mwani: kisi; Navajo: chahałheeł; Ngazidja Comorian: hidza class Northern Sami: seavdnjat, seavdnjadas; Norwegian Bokmål: mørke; Nynorsk: mørker, mørke; Occitan: foscor; Old Church Slavonic Cyrillic: тьма; Old English: þīestru; Oromo: dukkana; Persian: تیرگی‎, تاریکی‎; Polish: ciemność, mrok; Portuguese: [[escuridão]], [[trevas]]; Punjabi Shahmukhi: ہَنیر‎, ہَنیرا‎; Quechua: laqha; Romagnol: bur; Romanian: întuneric, întunecime; Russian: [[темнота]], [[тьма]], [[мрак]], [[потёмки]]; Sanskrit: रजस्, ध्वान्त, अन्धकार, तमस्; Scottish Gaelic: dubhar, dorchadas, dubh; Serbo-Croatian Cyrillic: тама; Roman: tama, tamnoća, mračnina, mračnost; Slovak: tma, temnota; Slovene: tema; Somali: mugddi; Spanish: [[oscuridad]]; Sumerian: 𒂿, 𒋯, 𒌖, 𒀯𒅊, 𒍪𒈬𒊌, 𒌓𒄷𒄭; Swedish: mörker; Tagalog: kadiliman; Tamil: இருள்; Telugu: చీకటి, అంధకారము; Thai: ความมืด; Tibetan: མུན་པ; Tocharian B: orkamo; Tok Pisin: tudak; Turkish: karanlık; Udi: беъиънкъ, байинкъ; Ugaritic: 𐎎𐎄𐎂𐎚; Ukrainian: темрява, тьма, морок, темнота, темнота; Urdu: اندھیرا‎; Vietnamese: bóng tối; Welsh: tywyllwch; West Frisian: tsjusternis; Yiddish: פֿינצטערניש‎ or; Yoruba: òkùnkùn; Yámana: akuš
}}
}}