ἄδυτος: Difference between revisions

m
Text replacement - "D.S." to "D.S."
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+ [\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1")
m (Text replacement - "D.S." to "D.S.")
 
(24 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=adytos
|Transliteration C=adytos
|Beta Code=a)/dutos
|Beta Code=a)/dutos
|Definition=ον, (δύω) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[not to be entered]], θησαυρός <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>11.4</span>; ἄ. ἐστιν ὁ τόπος <span class="bibl">Str.14.1.44</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">never setting</b>, of stars, Sch.<span class="bibl">Arat.632</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> mostly as Subst. (masc. in <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>247</span>, neut. in <span class="bibl">Hdt.5.72</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>938</span>), <b class="b2">innermost sanctuary</b> or [[shrine]], <span class="bibl">Il.5.448</span>, <span class="bibl">512</span>, <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>443</span>; εὐώδεος ἐξ ἀ. <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.32</span>: metaph., ἐκ τοῦ . τῆς βίβλου <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>162a</span>; ἄ. θαλάσσης <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>1.49</span>, cf. <span class="title">Hymn.Is.</span>152.</span>
|Definition=[[ἄδυτον]], ([[δύω]])<br><span class="bld">A</span> [[not to be entered]], [[θησαυρός]] Pi.P.11.4; ἄ. ἐστιν ὁ τόπος Str.14.1.44.<br><span class="bld">2</span> [[never setting]], of stars, Sch.Arat.632.<br><span class="bld">II</span> mostly as [[substantive]] (masc. in h.Merc.247, neut. in [[Herodotus|Hdt.]]5.72, E.Ion938), [[innermost]] [[sanctuary]] or [[innermost]] [[shrine]], Lat. [[adytum]], Il.5.448, 512, h.Ap.443; εὐώδεος ἐξ ἀδύτου Pi.O.7.32: metaph., ἐκ τοῦ ἀδύτου τῆς βίβλου Pl.Tht.162a; ἄ. θαλάσσης Opp.H.1.49, cf. Hymn.Is.152.
}}
{{DGE
|dgtxt=(ἄδῠτος) -ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> beoc. [[ἄδουτος]] Corinn.1.3.30<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῡ- Isidorus 4.3]<br /><b class="num">I</b> adj.<br /><b class="num">1</b> [[donde no se debe entrar]] θησαυρός Pi.<i>P</i>.11.4, τόπος Str.14.1.44, ἀδύτους Φερσεφόνης θαλάμους <i>IG</i> 9(2).429.4 (Feras III a.C.).<br /><b class="num">2</b> de astros [[que no se pone]] Sch.Arat.632<br /><b class="num">•</b>fig. ὁ θεὸς ... φῶς ἐστιν ἀληθινόν, ἄδυτον Ast.Soph.<i>Hom</i>.24.10.<br /><b class="num">II</b> subst. [[τὸ ἄδυτον]], tb. ὁ [[ἄδυτος]]<br /><b class="num">1</b> [[la parte más interior y sagrada del templo]], [[áditon]] pero frec. interpr. por sinéc. c. el sent. de [[santuario]], ἐν μεγάλῳ ἀδύτῳ <i>Il</i>.5.448, πίονος ἐξ ἀδύτοιο <i>Il</i>.5.512, cf. Tyrt.3.4, Thgn.808, ἐς ... ἄδυτον κατέδυσε <i>h.Ap</i>.443, εὐώδεος ἐξ ἀδύτου Pi.<i>O</i>.7.32, θεοῦ ἄ. Pi.<i>Fr</i>.52g.3, cf. Hdt.5.72, E.<i>Io</i> 938, τοῦ ἱεροῦ τὸ καλούμενον ἄδυτον [[Diodorus Siculus|D.S.]]16.26, cf. Verg.<i>Aen</i>.2.115, Seru.<i>Aen</i>.2.115, Colum.1 praef.30, Plu.2.437c, οἱ εἰς τὸ ἄδυτον εἰσπορευόμενοι πρὸς τὸν στολισμὸν τῶν θεῶν <i>OGI</i> 56.4 (III a.C.), εἰς ἄδυτον καταβὰς Ἀσκληπιοῦ Isyll.30, κλεὶς ἐπὶ τὸ ἄδυτον <i>Didyma</i> 427.8 (III a.C.), τὸν ἱερὸν στέφανον τὸν ἐκ τοῦ ἀδύτου <i>Didyma</i> 493.11 (III a.C.), (ξόανόν τε καὶ ναόν) καθιδρῦσαι ἐν τοῖς ἀδύτοις μετὰ τῶν ἄλλων ναῶν emplazar (la estatua de madera y la capilla) en los áditon con las demás capillas</i>, <i>OGI</i> 90.42 (Roseta II a.C.), τὰ βιβλία ... ἐκ πάντων τῶν ἀδύτων ἀνεῖλε D.C.75.13.2, cf. <i>Suppl.Mag</i>.72.1.3<br /><b class="num">•</b>en plu. mismo sign. Λερναῖα ἄδυτα <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.3674.4 (IV d.C.), cf. Nonn.<i>D</i>.4.289<br /><b class="num">•</b>fig. Περσεφόνης ἄδυτον = el [[Hades]]</i> Emp.B 156.4.<br /><b class="num">2</b> [[tumba]] Verg.<i>Aen</i>.5.84, Iuu.13.205.<br /><b class="num">3</b> [[lo más recóndito]] ἐκ τοῦ ἀδύτου τῆς βίβλου Pl.<i>Tht</i>.162a, ἄδυτον θαλάσσης Opp.<i>H</i>.1.49, cf. <i>Hymn.Is</i>.152 (Andros), ἀπὸ τοῦ ἀδύτου προέκυψεν Dam.<i>Pr</i>.41, ἐν ἀδύτοις ἱδρυμένη ἀλήθεια Procl.<i>in R</i>.1.86, <i>ex adyto cordis</i> Lucr.1.737.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0038.png Seite 38]] nicht zu betreten, [[θησαυρός]] Pind. Ol. 11, 4; κτέανα Eur. Andr. 1033; bes. von heiligen Orten, dah. τὸ ἄδυτον das innerste Heiligthum des Tempels, Hom. zweimal, Il. 5, 448. 512; Pind. OI. 7, 32; Eur. Iph. T. 1257 θέσφατα; τῆς θεοῦ Her. 5, 72 u. öfter; übtr. τῆς βίβλου Plat. Theaet. 162 a; auch ὁ [[ἄδυτος]] H. h. Merc. 247. – In Aegypten sind ἄδυτα unterirdische Gemächer im Innersten des Tempels; εἰς τὰ ἄδ. [[κατελθεῖν]] Luc. Gall. 18; D. L. 8, 3.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0038.png Seite 38]] [[nicht zu betreten]], [[θησαυρός]] Pind. Ol. 11, 4; κτέανα Eur. Andr. 1033; bes. von heiligen Orten, dah. τὸ [[ἄδυτον]] das innerste Heiligthum des Tempels, Hom. zweimal, Il. 5, 448. 512; Pind. OI. 7, 32; Eur. Iph. T. 1257 θέσφατα; τῆς θεοῦ Her. 5, 72 u. öfter; übtr. τῆς βίβλου Plat. Theaet. 162 a; auch ὁ [[ἄδυτος]] H. h. Merc. 247. – In Aegypten sind ἄδυτα unterirdische Gemächer im Innersten des Tempels; εἰς τὰ ἄδ. [[κατελθεῖν]] Luc. Gall. 18; D. L. 8, 3.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br />[[impénétrable]], [[sacré]] ; τὸ [[ἄδυτον]], τὰ [[ἄδυτα]] lieu dont l'accès est interdit ([[sanctuaire]], [[temple]], [[enclos]], [[bois]], <i>etc.</i>) ; ἀδύτων [[ὕπο]] EUR du fond du sanctuaire.<br />'''Étymologie:''' [[ἀ]], [[δύω]].
}}
{{elru
|elrutext=<b class="num">I</b> [[заповедный]], [[священный]] ([[θησαυρός]] Pind.).<br /><b class="num">II</b> ὁ HH = [[ἄδυτον]].
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἄδῠτος''': -ον, (δύω) [[τόπος]] εἰς ὃν οὐκ [[ἔξεστι]] πᾶσιν εἰσιέναι, Πινδ. Π. 11, 7· ἄδ. ἐστιν ὁ [[τόπος]], Στράβ. 650. ΙΙ. ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ὡς οὐσ. τὸ ἐσώτατον [[μέρος]] τοῦ ναοῦ, τὸ ἱερώτατον, Λατ. adytum, Ἰλ. Ε. 448, 512, Πινδ. Ο. 7. 59 ([[ἔνθα]] [[ὅμως]] τὸ γένος δὲν [[εἶναι]] φανερόν)· [[εἶναι]] δὲ οὐδετέρως τὸ ἄδυτον, ἐν Ἡροδ. 5. 72, καὶ ἐν Εὐρ. Ἴων 938· καὶ ἀρσενικῶς ὁ [[ἄδυτος]], ἐν Ὕμ. Ὁμ. εἰς Ἑρμ. 247: - μεταφ. ἐκ τοῦ ἀδ. τῆς βίβλου, Πλάτ. Θεαίτ. 162Α· - ἄδ. τῆς θαλάσσης, Ὀππ. Ἁλ. Ι. 49.
|lstext='''ἄδῠτος''': -ον, (δύω) [[τόπος]] εἰς ὃν οὐκ [[ἔξεστι]] πᾶσιν εἰσιέναι, Πινδ. Π. 11, 7· ἄδ. ἐστιν ὁ [[τόπος]], Στράβ. 650. ΙΙ. ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ὡς οὐσ. τὸ ἐσώτατον [[μέρος]] τοῦ ναοῦ, τὸ ἱερώτατον, Λατ. [[adytum]], Ἰλ. Ε. 448, 512, Πινδ. Ο. 7. 59 ([[ἔνθα]] [[ὅμως]] τὸ γένος δὲν [[εἶναι]] φανερόν)· [[εἶναι]] δὲ οὐδετέρως τὸ ἄδυτον, ἐν Ἡροδ. 5. 72, καὶ ἐν Εὐρ. Ἴων 938· καὶ ἀρσενικῶς ὁ [[ἄδυτος]], ἐν Ὕμ. Ὁμ. εἰς Ἑρμ. 247: - μεταφ. ἐκ τοῦ ἀδ. τῆς βίβλου, Πλάτ. Θεαίτ. 162Α· - ἄδ. τῆς θαλάσσης, Ὀππ. Ἁλ. Ι. 49.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br />impénétrable, sacré ; τὸ ἄδυτον, τὰ ἄδυτα lieu dont l’accès est interdit (sanctuaire, temple, enclos, bois, <i>etc.</i>) ; ἀδύτων [[ὕπο]] EUR du fond du sanctuaire.<br />'''Étymologie:''' ἀ, [[δύω]].
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=<b>ᾰδῠτος</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[not]] to be entered χρυσέων ἐς [[ἄδυτον]] τριπόδων θησαυρόν i. e. the [[temple]] of [[Apollo]] Ismenios at [[Thebes]] (P. 11.4)
|sltr=<b>ᾰδῠτος</b> [[not]] to be entered χρυσέων ἐς [[ἄδυτον]] τριπόδων θησαυρόν i. e. the [[temple]] of [[Apollo]] Ismenios at [[Thebes]] (P. 11.4)
}}
{{DGE
|dgtxt=(ἄδῠτος) -ον<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> beoc. ἄδου- Corinn.1.3.30<br /><br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῡ- Isidorus 4.3]<br /><b class="num">I</b> adj.<br /><b class="num">1</b> [[donde no se debe entrar]] θησαυρός Pi.<i>P</i>.11.4, τόπος Str.14.1.44, ἀδύτους Φερσεφόνης θαλάμους <i>IG</i> 9(2).429.4 (Feras III a.C.).<br /><b class="num">2</b> de astros [[que no se pone]] Sch.Arat.632<br /><b class="num">•</b>fig. ὁ θεὸς ... φῶς ἐστιν ἀληθινόν, ἄδυτον Ast.Soph.<i>Hom</i>.24.10.<br /><b class="num">II</b> subst. τὸ ἄ., tb. ὁ ἄ.<br /><b class="num">1</b> [[la parte más interior y sagrada del templo]], [[áditon]] pero frec. interpr. por sinéc. c. el sent. de [[santuario]], ἐν μεγάλῳ ἀδύτῳ <i>Il</i>.5.448, πίονος ἐξ ἀδύτοιο <i>Il</i>.5.512, cf. Tyrt.3.4, Thgn.808, ἐς ... ἄδυτον κατέδυσε <i>h.Ap</i>.443, εὐώδεος ἐξ ἀδύτου Pi.<i>O</i>.7.32, θεοῦ ἄ. Pi.<i>Fr</i>.52g.3, cf. Hdt.5.72, E.<i>Io</i> 938, τοῦ ἱεροῦ τὸ καλούμενον ἄδυτον D.S.16.26, cf. Verg.<i>Aen</i>.2.115, Seru.<i>Aen</i>.2.115, Colum.1 praef.30, Plu.2.437c, οἱ εἰς τὸ ἄδυτον εἰσπορευόμενοι πρὸς τὸν στολισμὸν τῶν θεῶν <i>OGI</i> 56.4 (III a.C.), εἰς ἄδυτον καταβὰς Ἀσκληπιοῦ Isyll.30, κλεὶς ἐπὶ τὸ ἄδυτον <i>Didyma</i> 427.8 (III a.C.), τὸν ἱερὸν στέφανον τὸν ἐκ τοῦ ἀδύτου <i>Didyma</i> 493.11 (III a.C.), (ξόανόν τε καὶ ναόν) καθιδρῦσαι ἐν τοῖς ἀδύτοις μετὰ τῶν ἄλλων ναῶν emplazar (la estatua de madera y la capilla) en los áditon con las demás capillas</i>, <i>OGI</i> 90.42 (Roseta II a.C.), τὰ βιβλία ... ἐκ πάντων τῶν ἀδύτων ἀνεῖλε D.C.75.13.2, cf. <i>Suppl.Mag</i>.72.1.3<br /><b class="num">•</b>en plu. mismo sign. Λερναῖα ἄδυτα <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.3674.4 (IV d.C.), cf. Nonn.<i>D</i>.4.289<br /><b class="num">•</b>fig. Περσεφόνης ἄ. el Hades</i> Emp.B 156.4.<br /><b class="num">2</b> [[tumba]] Verg.<i>Aen</i>.5.84, Iuu.13.205.<br /><b class="num">3</b> [[lo más recóndito]] ἐκ τοῦ ἀδύτου τῆς βίβλου Pl.<i>Tht</i>.162a, ἄ. θαλάσσης Opp.<i>H</i>.1.49, cf. <i>Hymn.Is</i>.152 (Andros), ἀπὸ τοῦ ἀδύτου προέκυψεν Dam.<i>Pr</i>.41, ἐν ἀδύτοις ἱδρυμένη ἀλήθεια Procl.<i>in R</i>.1.86, <i>ex adyto cordis</i> Lucr.1.737.
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἄδῠτος:''' -ον ([[δύω]]), [[τόπος]] στον οποίο δεν επιτρέπεται η [[είσοδος]]· απ' όπου ως ουσ.· <i>ἄδυτον</i>, <i>τό</i>, το εσώτατο [[μέρος]] του ναού, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.
|lsmtext='''ἄδῠτος:''' -ον ([[δύω]]), [[τόπος]] στον οποίο δεν επιτρέπεται η [[είσοδος]]· απ' όπου ως ουσ.· <i>ἄδυτον</i>, <i>τό</i>, το εσώτατο [[μέρος]] του ναού, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἄδῠτος:''' <b class="num">II</b> ὁ HH = [[ἄδυτον]].<br />заповедный, священный ([[θησαυρός]] Pind.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[δύω]<br />not to be entered, Il., etc.
|mdlsjtxt=[δύω]<br />not to be entered, Il., etc.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[τόπος]] ὅπου δέν ἐπιτρέπεται σέ ὅλους νά μποῦν). Ἀπό τό α στερητ. + [[δύω]] (=[[μπαίνω]]). Δές γιά περισσότερα παράγωγα στό [[δύω]].
}}
}}