κύμβαχος: Difference between revisions

|Definition=κύμβαχον, ([[κύμβη]] B)<br><span class="bld">A</span> [[head-foremost]], [[tumbling]], ἔκπεσε δίφρου κύμβαχος ἐν κονίῃσιν Il.5.586; κ. ἐπ' ὤμους Hld.10.30, cf. Lyc.66, Eust.584.16.<br><span class="bld">II</span> Subst., ὁ, [[crown of a helmet]], κόρυθος… ἱπποδασείης κ. ἀκρότατος Il.15.536.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1530.png Seite 1530]] (vgl. [[κύμβη]] u. [[κυβή]]), [[kopfüber]], pronus; ἔκπεσε δίφρου [[κύμβαχος]] ἐν κονίῃσι Il. 5, 586, was ἐπὶ κεφαλήν erklärt wird; ἐκβράσασα κύμβαχον [[δέμας]] Lycophr. 66 u. a. Sp. – Subst. ὁ [[κύμβαχος]], der obere, rund gewölbte Teil des Helms, in welchem der Helmbusch steckt, [[κόρυθος]] κύμβαχον ἀκρότατον νύξε Il. 15, 535, Helmspitze.

{{bailly

|btext=ος, ον :<br /><b>1</b> [[qui tombe]] <i>ou</i> se précipite la tête la première;<br /><b>2</b> ὁ [[κύμβαχος]] cimier d'un casque.<br />'''Étymologie:''' R. Κυφ, v. [[κύπτω]].

|elnltext=κύμβαχος -ου, ὁ ‘kop’, top (van een helm). als pred. adj. ‘over de kop’, voorover:. ἔκπεσε δίφρου κύμβαχος hij viel voorover uit de strijdwagen Il. 5.586.

{{elru

|elrutext='''κύμβᾰχος:''' (падающий) головой вниз: [[ἔκπεσε]] δίφρου κ. Hom. он упал с колесницы вниз головой.<br /><b class="num">II</b> ὁ [[острие шлема]] (в которое вставлялся султан) Hom.

|mltxt=[[κύμβαχος]], -ον (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που πέφτει [[προς]] τα [[κάτω]] με το [[κεφάλι]] («ἔκπεσε δίφρου [[κύμβαχος]] ἐν κονίῃσιν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ὁ [[κύμβαχος]]<br />το ακρότατο [[σημείο]] της περικεφαλαίας, ο [[κώνος]] της, στον οποίο στηριζόταν το [[λοφίο]] («[[κόρυθος]]... ἱπποδασείης [[κύμβαχος]] ἀκρότατος», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[κύμβαχος]] μαρτυρείται ως ουσ. με σημ. «[[κορυφή]] περικεφαλαίας» και ως επίθ. με σημ. «αυτός που πέφτει με το [[κεφάλι]]». Αρχικός τ. θεωρείται το ουσ. και η [[χρήση]] του ως επιθέτου οφείλεται πιθ. σε [[κακό]] μεταχαρακτηρισμό του χωρίου όπου μαρτυρείται η λ. ως ουσ. Ο τ. [[κύμβαχος]] εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>αχος</i> ([[πρβλ]]. [[στόμαχος]]), το δε [[θέμα]] του [[είναι]] πιθ. εκείνο του <i>κύμβ</i>-<i>η</i>, ενώ δεν αποκλείεται και κάποια [[επίδραση]] τών [[κυβιστώ]] «[[πέφτω]] με το [[κεφάλι]]» και [[κύμβη]] «[[κεφάλι]]»].

{{ls

|lstext='''κύμβᾰχος''': -ον, ([[κύμβη]] Β, [[κύπτω]]) ὡς ἐπίρρ., ἐπὶ κεφαλήν, «[[κατακέφαλα]]», Λατ. pronus, ἔκπεσε δίφρου [[κύμβαχος]] ἐν κονίῃσι Ἰλ. Ε. 586· κ. ἐπ’ ὤμους Ἡλιόδ. σ. 431 ἔκδ. Κοραῆ· πρβλ. Λυκόφρ. 66, Εὐστ. 584. 16· ― ἴδε ἐν λ. [[κυβιστάω]]. ΙΙ. ὡς οὐσιαστ. ἡ κορυφὴ περικεφαλαίας, [[ὅπου]] ἐτίθετο ὁ [[λόφος]], [[κόρυθος]]... ἱπποδασείης [[κύμβαχος]] ἀκρότατος Ἰλ. Λ. 536.

|etymtx=Grammatical information: adj., subst.<br />Meaning: 1. adj. [[fall head-foremost]] (E 586; after it Call., Lyc.); 2. subst. prob. [[crown of a helmet]] (O536).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: As the meanings cannot be united, Leumann Hom. Wörter 231 ff. tries to explain them from different interpretations and reshapings of a pre-homeric scene; like Bechtel Lex. he is inclined to consider the substantival, technical function as the primary one. The formation too speaks for this; cf. esp. [[οὑρίαχος]] [[spear-end]], [[στόμαχος]] prop. "mouth-end", [[throat]]. One takes as basis [[κύμβη]] [[drinking cup]] (s.v.)? Others (Hofmann Et. Wb., Kuiper <b class="b3">Μνήμης χάριν</b> 1, 213f.) start from a nasalized form of [[κύβη]] [[head]], [[κυβιστᾶν]] (s. v.). The nasal-less form <b class="b3">κυβ-</b> shows that the word is Pre-Greek.

|mdlsjtxt=κύμβᾰχος, ον [[κύπτω]]<br /><b class="num">I.</b> [[head]]-[[foremost]], Lat. [[pronus]], Il.<br /><b class="num">II.</b> as [[substantive]] the [[crown]] of a [[helmet]], Il.

|ftr='''κύμβαχος''': {kúmbakhos}<br />'''Meaning''': 1. Adj. [[kopfüber fallend]] (Ε 586; danach Kall., Lyk. u.a.); 2. Subst. etwa [[Helmspitze]], [[Helmkugel]] (Ο 536).<br />'''Etymology''': Da die Bedd. sich sachlich nicht vereinigen lassen, will sie Leumann Hom. Wörter 231 ff. auf verschiedene Interpretationen und Umdichtungen einer vorhomerischen Darstellung zurückführen; wie Bechtel Lex. neigt er dazu, die substantivische, technische Funktion als die primäre anzusehen. Auch die Bildung spricht am ehesten dafür; vgl. besonders [[οὐρίαχος]] [[Speerende]], [[στόμαχος]] eig. "Mundende", [[Kehle]]; Grundwort somit [[κύμβη]] [[Trinkgefäß]], [[Becken]] (s.d.)? — Nach anderen (Hofmann Et. Wb., Kuiper Μνήμης [[χάριν]] 1, 213f.) nasalierte Form von [[κύβη]], [[κυβιστάω]] (s. d.).<br />'''Page''' 2,48