κάρδαμον: Difference between revisions

← Older edit

κάρδαμον (view source)

Revision as of 15:33, 16 April 2024

154 bytes removed , 16 April

m

Text replacement - " Vermutung" to " Vermutung"

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,273,006

edits

@@ Line 8: / Line 8: @@
 |Transliteration C=kardamon
 |Beta Code=ka/rdamon
-|Definition=τό, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[nose-smart]], [[Lepidium sativum]], of which the seed was eaten like mustard, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.2.8</span>, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1429.5</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>3.39</span>: pl., <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>234</span>; κάρδαμ' ἐσκευασμένα <span class="bibl">Eub.36</span>: metaph., [[βλέπειν κάρδαμα]] = [[look]] [[sharp]] and [[sting]]ing, have a [[fierce]] [[look]] <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>455</span>: [[proverb|prov.]] of [[worthless]] things, [[ὅσῳ διαφέρει σῦκα καρδάμων]] = '[[as different as chalk from cheese]]' <span class="bibl">Henioch.4.2</span>.</span>
+|Definition=τό, [[nasturtium]], [[cress]], [[nosesmart]], [[Lepidium sativum]], of which the seed was eaten like [[mustard]], X.Cyr.1.2.8, POxy.1429.5, Ael.VH3.39: pl., Ar.Nu.234; κάρδαμ' ἐσκευασμένα Eub.36: metaph., [[βλέπειν κάρδαμα]] = [[look]] [[sharp]] and [[sting]]ing, have a [[fierce]] [[look]] Ar.V.455: [[proverb|prov.]] of [[worthless]] things, [[ὅσῳ διαφέρει σῦκα καρδάμων]] = '[[as different as chalk from cheese]]' Henioch.4.2.
 }}
 {{pape
 |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1326.png Seite 1326]] τό, eine Art Kresse mit bitterem Kraut, deren Saamen wie Senf gegessen wurde, gew. im plur.; Ar. Th. 617; κάρδαμ' ἐσκευασμένα Eubul. bei Ath. VIII, 347 d; bes. von den Persern gegessen, Xen. Cyr. 1, 2, 8 u. A.; vgl. Schol. Ar. Nub. 235; – κάρδαμα βλέπειν, neben [[ὀξύθυμος]] u. [[δίκαιος]], nach Kresse aussehen, ein saures, barsches Gesicht machen, Ar. Vesp. 455.
-}}
-{{ls
-|lstext='''κάρδᾰμον''': τό, ὡς καὶ νῦν, Λατ. nasturtium, ἢ ὁ [[σπόρος]] [[αὐτοῦ]] ὃν οἱ Πέρσαι ἔτριβον καὶ ἤσθιον ὡς νῦν ἐσθίομεν τὸ [[σίναπι]], Ξεν. Κύρ. 1. 2, 8, Perizon. εἰς Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 3. 39· ἐν τῷ πληθ., πάσχει δὲ ταὐτὸ τοῦτο καὶ τὰ κάρδαμα (δηλ. ἕλκουσι πρὸς ἑαυτὰ τὴν ἰκμάδα) Ἀριστοφ. Νεφ. 234· κάρδαμ’ ἐσκευασμένα Εὔβουλος ἐν «Ἰξίονι» 1. 4· - μεταφ., βλέπειν κάρδαμα, δηλ. ῥίπτειν δριμὺ [[βλέμμα]] (ὡς τὸ [[νᾶπυ]], δριμὺ βλέπειν), ὀξυθύμων καὶ δικαίων καὶ βλεπόντων κάρδαμα Ἀριστοφ. Σφ. 455· - παροιμ. ἐπὶ μηδαμινῶν πραγμάτων, ὅσῳ διαφέρει σῦκα καρδάμων (πρβλ. τὸ τοῦ Ὁρατίου quid distent aera lup nis), Ἡνίοχος ἐν «Τροχίλῳ» 1. 2.
 }}
 {{bailly
 |btext=ου (τό) :<br />cresson, <i>plante</i>.<br />'''Étymologie:''' DELG emprunt prob. - <i>myc.</i> ka-da-mi-ja - le <i>skr.</i> kardamah désigne une plante totalement inconnue.
+}}
+{{elnl
+|elnltext=κάρδαμον -ου, τό tuinkers; overdr.: βλέπειν κάρδαμα indringend kijken Aristoph. Ve. 455.
+}}
+{{elru
+|elrutext='''κάρδαμον:''' τό тж. pl. кардам(он), кресс (разновидность растения с острым вкусом, семена которого употреблялись в пищу в качестве приправы) Plut.: κάρδαμα βλέπειν Arph. сурово глядеть.
 }}
 {{lsm
@@ Line 23: / Line 26: @@
 }}
 {{grml
-|mltxt=το και [[κάρδαμος]], ο (AM [[κάρδαμον]])<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>βοτ.</b> [[κοινή]] [[ονομασία]] [[φυτών]] της οικογένειας τών σταυρανθών<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[είδος]] λαχανικού που τους σπόρους του έτριβαν και έτρωγαν οι Πέρσες, όπως [[σήμερα]] το [[σινάπι]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[βλέπω]] κάρδαμα» — έχω όψη άγρια, ξινισμένη, όπως αυτός που τρώει [[κάρδαμο]] (<b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> «ὅσῳ διαφέρει σῡκα καρδάμων» — για μηδαμινά πράγματα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Προσπάθειες συνδέσεώς του με το [[κράδος]] «[[κλαδάκι]]» και με το [[σκόροδον]] δεν πείθουν. Η αρχ. ινδ. [[λέξη]] <i>kardamah</i>, εξάλλου, δηλώνει κάποιο εντελώς άγνωστο [[φυτό]], [[οπότε]] η [[σύνδεση]] της με το [[κάρδαμον]] παραμένει αμφίβολη. Δεν αποκλείεται να πρόκειται για δάνεια λ., όπως και άλλες ονομασίες [[φυτών]] σε -<i>άμον</i> ([[πρβλ]]. <i>δίκτ</i>-<i>αμον</i>, <i>σήσ</i>-<i>αμον</i>). Η λ. μαρτυρείται και στη Μυκηναϊκή στον τ. του πληθ. <i>kadamija</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[καρδαμίνη]], [[καρδαμίς]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[καρδαμάλη]], [[καρδάμη]], [[καρδαμίζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[καρδαμούρα]], [[καρδαμώνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[καρδαμόσπορο]](<i>ν</i>), [[καρδάμωμον]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[καρδαμογλύφος]]].
+|mltxt=το και [[κάρδαμος]], ο (AM [[κάρδαμον]])<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>βοτ.</b> [[κοινή]] [[ονομασία]] [[φυτών]] της οικογένειας τών σταυρανθών<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[είδος]] λαχανικού που τους σπόρους του έτριβαν και έτρωγαν οι Πέρσες, όπως [[σήμερα]] το [[σινάπι]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[βλέπω]] κάρδαμα» — έχω όψη άγρια, ξινισμένη, όπως αυτός που τρώει [[κάρδαμο]] (<b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> «ὅσῳ διαφέρει σῡκα καρδάμων» — για μηδαμινά πράγματα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Προσπάθειες συνδέσεώς του με το [[κράδος]] «[[κλαδάκι]]» και με το [[σκόροδον]] δεν πείθουν. Η αρχ. ινδ. [[λέξη]] <i>kardamah</i>, εξάλλου, δηλώνει κάποιο εντελώς άγνωστο [[φυτό]], [[οπότε]] η [[σύνδεση]] της με το [[κάρδαμον]] παραμένει αμφίβολη. Δεν αποκλείεται να πρόκειται για δάνεια λ., όπως και άλλες ονομασίες [[φυτών]] σε -<i>άμον</i> ([[πρβλ]]. [[δίκταμον]], [[σήσαμον]]). Η λ. μαρτυρείται και στη Μυκηναϊκή στον τ. του πληθ. <i>kadamija</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[καρδαμίνη]], [[καρδαμίς]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[καρδαμάλη]], [[καρδάμη]], [[καρδαμίζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[καρδαμούρα]], [[καρδαμώνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[καρδαμόσπορο]](<i>ν</i>), [[καρδάμωμον]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[καρδαμογλύφος]]].
 }}
-{{elru
+{{ls
-|elrutext='''κάρδαμον:''' τό тж. pl. кардам(он), кресс (разновидность растения с острым вкусом, семена которого употреблялись в пищу в качестве приправы) Plut.: κάρδαμα βλέπειν Arph. сурово глядеть.
+|lstext='''κάρδᾰμον''': τό, ὡς καὶ νῦν, Λατ. [[nasturtium]], ἢ ὁ [[σπόρος]] [[αὐτοῦ]] ὃν οἱ Πέρσαι ἔτριβον καὶ ἤσθιον ὡς νῦν ἐσθίομεν τὸ [[σίναπι]], Ξεν. Κύρ. 1. 2, 8, Perizon. εἰς Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 3. 39· ἐν τῷ πληθ., πάσχει δὲ ταὐτὸ τοῦτο καὶ τὰ κάρδαμα (δηλ. ἕλκουσι πρὸς ἑαυτὰ τὴν ἰκμάδα) Ἀριστοφ. Νεφ. 234· κάρδαμ’ ἐσκευασμένα Εὔβουλος ἐν «Ἰξίονι» 1. 4· - μεταφ., βλέπειν κάρδαμα, δηλ. ῥίπτειν δριμὺ [[βλέμμα]] (ὡς τὸ [[νᾶπυ]], δριμὺ βλέπειν), ὀξυθύμων καὶ δικαίων καὶ βλεπόντων κάρδαμα Ἀριστοφ. Σφ. 455· - παροιμ. ἐπὶ μηδαμινῶν πραγμάτων, ὅσῳ διαφέρει σῦκα καρδάμων (πρβλ. τὸ τοῦ Ὁρατίου [[quid distent aera lupinis]]), Ἡνίοχος ἐν «Τροχίλῳ» 1. 2.
-}}
-{{elnl
-|elnltext=κάρδαμον -ου, τό tuinkers; overdr.: βλέπειν κάρδαμα indringend kijken Aristoph. Ve. 455.
 }}
 {{etym
-|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[nose-smart]], [[Lepidium sativum]] (X., Ar.).<br />Other forms: Also [[παρδαμάλη]] (Phot.).<br />Compounds: As 1. member in [[καρδάμωμον]], haplological for <b class="b3">καρδαμ-άμωμον</b> n. [[cardamum]] (Thphr., Dsc.; on the formation Schwyzer 263).<br />Derivatives: [[καρδαμίς]] = [[κάρδαμον]] (Nic., Plu.; after [[κεδρίς]] a. o., Chantraine Formation 343); [[καρδαμίνη]] <b class="b2">id.</b>, also = [[σισύμβριον]] a. o. (Dsc.; Chantraine 204); [[καρδαμάλη]] <b class="b2">Persian cake from κάρδαμον</b> (Trypho ap. Ath.; as [[ἀμυγδάλη]] a. o.); [[καρδαμίζω]] "talk cress", i. e. [[talk nonsense]] (Nic. Th. 617). - Sideform [[καρδάνη]] <b class="b2">id.</b> (Gloss.; after [[βοτάνη]]?).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Among the plant names in <b class="b3">-αμον</b> (Schwyzer 494, Chantraine 133) there are several clear loan-words, so will be [[κάρδαμον]]. Doubtful suggestion in Strömberg Wortstudien 38: from <b class="b3">*κάρδος</b> = [[κράδος]] [[twig]] in [[καρδίδιον]], <b class="b3">ἀνα-</b>, [[κατακάρδιον]]. Not better Grošelj Razprave 2, 41: to [[σκόροδον]]. - Skt. <b class="b2">kardamaḥ</b> is a further unknown plant, so connection with [[κάρδαμον]] remains uncertain\/improbable; cf. Mayrhofer KEWA s. v. - <b class="b3">-αμον</b> is a Pre-Greek suffix, Fur. 64 n. 269. The word has been connected with Hitt. [[karšani]] [[an alcalic plant]], Fur. 252.
+|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[nose-smart]], [[Lepidium sativum]] (X., Ar.).<br />Other forms: Also [[παρδαμάλη]] (Phot.).<br />Compounds: As 1. member in [[καρδάμωμον]], haplological for <b class="b3">καρδαμ-άμωμον</b> n. [[cardamum]] (Thphr., Dsc.; on the formation Schwyzer 263).<br />Derivatives: [[καρδαμίς]] = [[κάρδαμον]] (Nic., Plu.; after [[κεδρίς]] a. o., Chantraine Formation 343); [[καρδαμίνη]] <b class="b2">id.</b>, also = [[σισύμβριον]] a. o. (Dsc.; Chantraine 204); [[καρδαμάλη]] <b class="b2">Persian cake from κάρδαμον</b> (Trypho ap. Ath.; as [[ἀμυγδάλη]] a. o.); [[καρδαμίζω]] "talk cress", i. e. [[talk nonsense]] (Nic. Th. 617). - Sideform [[καρδάνη]] <b class="b2">id.</b> (Gloss.; after [[βοτάνη]]?).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Among the plant names in <b class="b3">-αμον</b> (Schwyzer 494, Chantraine 133) there are several clear loan-words, so will be [[κάρδαμον]]. Doubtful suggestion in Strömberg Wortstudien 38: from <b class="b3">*κάρδος</b> = [[κράδος]] [[twig]] in [[καρδίδιον]], <b class="b3">ἀνα-</b>, [[κατακάρδιον]]. Not better Grošelj Razprave 2, 41: to [[σκόροδον]]. - Skt. <b class="b2">kardamaḥ</b> is a further unknown plant, so connection with [[κάρδαμον]] remains uncertain/improbable; cf. Mayrhofer KEWA s. v. - <b class="b3">-αμον</b> is a Pre-Greek suffix, Fur. 64 n. 269. The word has been connected with Hitt. [[karšani]] [[an alcalic plant]], Fur. 252.
 }}
 {{mdlsj
-|mdlsjtxt=κάρδᾰμον, ου, τό,<br />a [[kind]] of cress, Lat. [[nasturtium]], or its [[seed]], [[which]] was eaten like [[mustard]] by the Persians, Xen.; in pl. cresses, Ar.;—metaph., βλέπειν κάρδαμα, i. e. [[look]] [[sharp]] and [[stinging]], Ar.
+|mdlsjtxt=κάρδᾰμον, ου, τό,<br />a [[kind]] of cress, Lat. [[nasturtium]], or its [[seed]], [[which]] was eaten like [[mustard]] by the Persians, Xen.; in plural cresses, Ar.;—metaph., βλέπειν κάρδαμα, i. e. [[look]] [[sharp]] and [[stinging]], Ar.
 }}
 {{FriskDe
-|ftr='''κάρδαμον''': {kárdamon}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': Art Kresse, [[Lepidium sativum]] (X., Ar., Pap. usw.).<br />'''Composita''' : Als Vorderglied in [[καρδάμωμον]], haplologisch für καρδαμάμωμον n. [[Kardamom]] (Thphr., Dsk.; zur Bildung Schwyzer 263).<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[καρδαμίς]] = [[κάρδαμον]] (Nik., Plu.; nach [[κεδρίς]] u. a., Chantraine Formation 343); [[καρδαμίνη]] ib., auch = [[σισύμβριον]] u. a. (Dsk. u. a.; Chantraine 204); [[καρδαμάλη]] [[persischer Kuchen aus [[κάρδαμον]] (Trypho ap. Ath.; wie [[ἀμυγδάλη]] u. a.); [[καρδαμίζω]] "Kresse reden", d. h. [[Unsinn reden]] (Nik. ''Th''. 617). — Nebenform [[καρδάνη]] ib. (Gloss.; nach [[βοτάνη]]).<br />'''Etymology''' : Da unter den Pflanzennamen auf -αμον (Schwyzer 494, Chantraine 133) mehrere offenbare Fremdwörter sind, liegt es nahe, auch [[κάρδαμον]] als fremd zu betrachten. Ganz fragliche Vermutung von Strömberg Wortstudien 38: von *[[κάρδος]] = [[κράδος]] [[Zweig]] in καρδίδιον, ἀνα-, κατακάρδιον. Nicht besser Grošelj Razprave 2, 41: zu [[σκόροδον]]. — Aind. ''kardamaḥ'' bezeichnet eine nicht näher bekannte Pflanze, weshalb Beziehung zu [[κάρδαμον]] unsicher bleibt; vgl. Mayrhofer Wb. s. v.<br />'''Page''' 1,786-787
+|ftr='''κάρδαμον''': {kárdamon}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': Art Kresse, [[Lepidium sativum]] (X., Ar., Pap. usw.).<br />'''Composita''': Als Vorderglied in [[καρδάμωμον]], haplologisch für καρδαμάμωμον n. [[Kardamom]] (Thphr., Dsk.; zur Bildung Schwyzer 263).<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[καρδαμίς]] = [[κάρδαμον]] (Nik., Plu.; nach [[κεδρίς]] u. a., Chantraine Formation 343); [[καρδαμίνη]] ib., auch = [[σισύμβριον]] u. a. (Dsk. u. a.; Chantraine 204); [[καρδαμάλη]] [[persischer Kuchen aus [[κάρδαμον]] (Trypho ap. Ath.; wie [[ἀμυγδάλη]] u. a.); [[καρδαμίζω]] "Kresse reden", d. h. [[Unsinn reden]] (Nik. ''Th''. 617). — Nebenform [[καρδάνη]] ib. (Gloss.; nach [[βοτάνη]]).<br />'''Etymology''': Da unter den Pflanzennamen auf -αμον (Schwyzer 494, Chantraine 133) mehrere offenbare Fremdwörter sind, liegt es nahe, auch [[κάρδαμον]] als fremd zu betrachten. Ganz fragliche [[Vermutung]] von Strömberg Wortstudien 38: von *[[κάρδος]] = [[κράδος]] [[Zweig]] in καρδίδιον, ἀνα-, κατακάρδιον. Nicht besser Grošelj Razprave 2, 41: zu [[σκόροδον]]. — Aind. ''kardamaḥ'' bezeichnet eine nicht näher bekannte Pflanze, weshalb Beziehung zu [[κάρδαμον]] unsicher bleibt; vgl. Mayrhofer Wb. s. v.<br />'''Page''' 1,786-787
 }}
-==Wikipedia EN==
+{{wkpen
-Cress ([[Lepidium sativum]]), sometimes referred to as [[garden cress]] (or [[curly cress]]) to distinguish it from similar plants also referred to as cress (from old Germanic cresso which means sharp, spicy), is a rather fast-growing, edible herb.
+|wketx=Cress ([[Lepidium sativum]]), sometimes referred to as [[garden cress]] (or [[curly cress]]) to distinguish it from similar plants also referred to as cress (from old Germanic cresso which means sharp, spicy), is a rather fast-growing, edible herb.
 Garden cress is genetically related to watercress and mustard, sharing their peppery, tangy flavour and aroma. In some regions, garden cress is known as mustard and cress, garden pepper cress, pepperwort, pepper grass, or poor man's pepper.
@@ Line 48: / Line 48: @@
 When consumed raw, cress is a high-nutrient food containing substantial content of vitamins A, C and K and several dietary minerals.
-==Translations==
+}}
-ace: camcuruih; af: waterkers; am: ፌጦ; ar: رشاد مزروع; azb: آجی‌تره; az: vəzəri; be: клапоўнік пасяўны; bg: кресон; bs: obična grbaštica; ca: morritort; cs: řeřicha setá; cy: pupurlys yr ardd; da: havekarse; de: Gartenkresse; dsb: zagrodna krjasa; el: κάρδαμο; en: garden cress; eo: ĝardenkreso; fa: شاهی; fi: vihanneskrassi; frr: klaker; fr: cresson alénois; ga: biolar gairdín; gu: અશેળિયો; hsb: zahrodna žerchej; hu: kerti zsázsa; hy: կոտեմ; is: karsi; ja: コショウソウ; kab: agernunnec; ka: წიწმატი; kk: кресс салат; ko: 큰다닥냉이; lbe: гьумалаккиж; lez: цiуьлуьк; lt: sėjamoji pipirnė; mk: добрејка; ml: ആശാളി; mr: अहाळीव; mzn: شاهین; ne: चम्सुर; nl: tuinkers; nn: matkarse; no: karse; os: дудгæ; pl: pieprzyca siewna; qu: willk'uyuyu; ro: creson; ru: кресс-салат; sh: obična grbaštica; simple: garden cress; sk: žerucha siata; sv: smörgåskrasse; th: เทียนแดง; tr: tere; uk: хріниця сійна; ur: ہالوں; wuu: 家独行菜; zh: 家独行菜
+{{mantoulidis
+|mantxt=τό (=[[σινάπι]]). Ἀβέβαιη ἡ [[ἐτυμολογία]] του.
+}}
+{{trml
+|trtx=ace: camcuruih; af: waterkers; am: ፌጦ; ar: رشاد مزروع; azb: آجی‌تره; az: vəzəri; be: клапоўнік пасяўны; bg: кресон; bs: obična grbaštica; ca: morritort; cs: řeřicha setá; cy: pupurlys yr ardd; da: havekarse; de: Gartenkresse; dsb: zagrodna krjasa; el: κάρδαμο; en: garden cress, cress, mustard and cress, garden pepper cress, pepperwort, pepper grass, poor man's pepper; eo: ĝardenkreso; fa: شاهی; fi: vihanneskrassi; frr: klaker; fr: cresson alénois; ga: biolar gairdín; gu: અશેળિયો; hsb: zahrodna žerchej; hu: kerti zsázsa; hy: կոտեմ; is: karsi; ja: コショウソウ; kab: agernunnec; ka: წიწმატი; kk: кресс салат; ko: 큰다닥냉이; lbe: гьумалаккиж; lez: цiуьлуьк; lt: sėjamoji pipirnė; mk: добрејка; ml: ആശാളി; mr: अहाळीव; mzn: شاهین; ne: चम्सुर; nl: tuinkers; nn: matkarse; no: karse; os: дудгæ; pl: pieprzyca siewna; qu: willk'uyuyu; ro: creson; ru: кресс-салат; sh: obična grbaštica; simple: garden cress; sk: žerucha siata; sv: smörgåskrasse; th: เทียนแดง; tr: tere; uk: хріниця сійна; ur: ہالوں; wuu: 家独行菜; zh: 家独行菜
+}}