φιλοτιμέομαι: Difference between revisions

|Definition=fut. φιλοτιμηθήσομαι [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''234a, D.20.103; later,<br><span class="bld">A</span> φιλοτιμηθήσομαι D.S.11.18 codd.: aor. ἐφιλοτιμήθην [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.9.3, Pl.''La.''182b, Isoc.4.44, Is.2.42; later, ἐφιλοτιμησάμην Plb.20.8.2, Ael.''VH''3.1 (written ἐφιλοτειμήσετο ''Ephes.''3 No.13): pf. πεφιλοτίμημαι D.42.24, Porph. ap. Stob.2.1.32:—pf. in pass. sense, Aristid.1.446 J.: ([[φιλότιμος]]):—[[love after honour]] or [[seek after honour]], Pl.''Alc.''2.146a, Is. l. c., D.20.103, etc.: hence, to [[be ambitious]], [[be emulous]], Ar.''Ra.''281; <b class="b3">φ. ὅτι</b>.. to [[be jealous]] because... X.''An.''1.4.7, Lys. 14.21; <b class="b3">φ. πρὸς ἀλλήλους, πρὸς τοὺς ἄλλους</b>, [[vie emulously with]], [[rival]], [[Plato|Pl.]]''[[Symposium|Smp.]]'' 178e, ''Phdr.''234a, cf. Lys.29.14.<br><span class="bld">2</span> the object of ambition, etc., is mostly added with a Prep., <b class="b3">φ. ἐπί τινι</b> to [[place one's fame]] in a thing, [[glory oneself]] or [[pride oneself]] upon it, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 553d, [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.6.12, Lys.14.42; ἐπὶ τοῖς πεπραγμένοις Isoc.3.46, al.; ἔν τινι Pl.''La.''182b; ὑπὲρ τῆς δόξης Isoc.8.93; <b class="b3">περὶ τῶν καλῶν</b> [[contend in rivalry]] for, Plu.2.760c; <b class="b3">περὶ τὴν θήραν, δεῖπνα</b>, D.S.3.18, Plu.''Phil.''9; ἀφ' ἑτέρων ἀρετῶν Id.2.819c: c. neut. pron. in acc., πρὸς ἃ ἐγὼ φιλοτιμοῦμαι X.''HG''1.6.5: c. acc. cogn., φ. φιλοτιμίας ἀκάρπους Plu.2.830e; τὴν ἀγαθὴν ἔριν J.''BJ''1.10.5; <b class="b3">φ. πρὸς τὴν πόλιν</b> [[show patriotic zeal]] for... Lycurg.140, cf. ''IG''22.1176.26, etc.; εἰς τὴν αὔξησιν D.S.1.50, cf. 25, D.L.4.44, Aristid. l. c.<br><span class="bld">II</span> c. inf., [[strive eagerly to]] do a thing, [[endeavour earnestly]], [[aspire]], οἳ πάνυ ἂν φιλοτιμηθεῖεν φίλῳ σοι χρῆσθαι [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.9.3, cf. ''Oec.''21.6, ''PPetr.''3p.115 (iii B. C.), ''PCair.Zen.''578.2(iii B. C.), etc.; φιλοτιμούμενοι ἐπιδείκνυσθαιπρὸς ἅπαντας [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''232a: c. part., φ. ἐλέγχων Id.''R.''336c, cf. X.''Eq.Mag.'' 9.6: c. acc. et inf., to [[be anxious that]]... ib.1.25: c. acc., ἀεὶ ἕν γέ τι φιλοτιμούμενος Id.''Oec.''4.24: with ὅπως, καλῶς ἂν ποιήσαις φιλοτιμηθεὶς ὅπως ἂν παρὰ τοῦ Θεοδώρου λάβῃς τὰ ἐπιστόλια ''PCair.Zen.''41.19 (iii B. C.), cf. ''PMich.Zen.''6.3 (iii B. C.).<br><span class="bld">III</span> c. dat. rei, [[present with]] a thing, <b class="b3">χρήμασί τινας</b> [[varia lectio|v.l.]] in Procop.''Goth.''1.5: but c. acc. rei, [[lavish upon]], τινί τι Aristaenet.1.1; [[πόλεμος]].. νίκας ἀδίκους φ. Chor.35.71 p.410F.-R.

|btext=-οῦμαι;<br /><i>f.</i> φιλοτιμήσομαι <i>et au sens Moy.</i> φιλοτιμηθήσομαι, <i>ao.</i> ἐφιλοτιμησάμην <i>et au sens Moy.</i> ἐφιλοτιμήθην, <i>pf.</i> πεφιλοτίμημαι;<br /><i>litt.</i> aimer l'honneur, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[aimer et chercher de l'honneur]], [[avoir de l'ambition]] <i>abs.</i> ; [[φιλοτιμούμενος]] = [[qui agit par ambition]] <i>ou</i> [[qui agit par rivalité]] ; φ. [[ἐπί]] τινι mettre son honneur dans qch ; φ. [[ὑπέρ]] τινος se soucier d'obtenir la considération ; [[περί]] τινος se faire honneur de qch;<br /><b>2</b> [[regarder comme une honneur]] <i>ou</i> [[désirer comme une honneur]] ; [[rechercher]], [[ambitionner]], acc.;<br /><b>3</b> [[travailler]], [[s'efforcer]], [[faire tous ses efforts]] : [[περί]] τι, [[εἴς]] τι, πρός τι en vue de qch ; [[πρός]] τινα rivaliser d'amour-propre avec qqn;<br /><b>4</b> [[faire le glorieux]], [[faire le fier]] ; <i>en b. part</i> [[se piquer de générosité]], [[se montrer généreux]], [[se montrer libéral]] : [[εἴς]] τινα, [[πρός]] τινα à l'égard de qqn;<br />[[NT]]: [[mettre son point d'honneur à]], [[avoir à cœur de]].<br />'''Étymologie:''' [[φιλότιμος]].

|lsmtext='''φῐλοτῑμέομαι:''' μέλ. <i>-ήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφιλοτιμήθην</i>· παρακ. <i>πεφιλοτίμημαι</i> ([[φιλότιμος]])·<br /><b class="num">1.</b> αποθ., [[αγαπώ]] ή ζητάω τις τιμές, είμαι [[φιλόδοξος]], αμιλλώμενος, ζηλιάρης, σε Αριστοφ. κ.λπ.· [[φιλοτιμέομαι]] [[ὅτι]]..., [[ζηλεύω]] [[επειδή]]..., σε Ξεν.· το [[αντικείμενο]] της φιλοδοξίας συμπληρώνεται με πρόθ., [[φιλοτιμέομαι]] [[ἐπί]] τινι, [[υπερηφανεύομαι]] για [[κάτι]], στον ίδ. κ.λπ.· <i>ἔντινι</i>, σε Πλάτ.· με ουδ. επίθ., [[ἀεί]] τι φιλοτιμούμενος, [[ψάχνω]] πάντα [[αντικείμενο]] φιλοδοξίας, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., [[παλεύω]] με [[προθυμία]] και [[άμιλλα]] να κάνω κάποιο [[πράγμα]], [[προσπαθώ]] με [[ειλικρίνεια]] και [[θέρμη]], στον ίδ.· με αιτ. και απαρ., είμαι αγχωμένος με..., στον ίδ.