3,274,873
edits
ψεύδομαι: Difference between revisions
m
no edit summary
m (Text replacement - "v. l." to "v.l.") |
mNo edit summary |
||
| (20 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=pseydomai | |Transliteration C=pseydomai | ||
|Beta Code=yeu/domai | |Beta Code=yeu/domai | ||
|Definition=< | |Definition=v. [[ψεύδω]] B. | ||
}} | |||
{{Thayer | |||
|txtha=1st aorist ἐψευσάμην; (deponent [[middle]] of [[ψεύδω]] ([[allied]] [[with]] [[ψιθυρίζω]] etc. (Vanicek, p. 1195)) 'to [[deceive]]', '[[cheat]]'; [[hence]], [[properly]], to [[show]] [[oneself]] [[deceitful]], to [[play]] false); from Homer down; to [[lie]], to [[speak]] [[deliberate]] falsehoods: οὐ [[ψεύδομαι]], τινα, to [[deceive]] [[one]] by a [[lie]], to [[lie]] to ([[Euripides]], [[Aristophanes]], [[Xenophon]], [[Plutarch]], others): Winer's Grammar, § 31,5; Buttmann, § 133,1; Green, p. 100f), εἰς τινα, [[κατά]] τίνος, [[against]] [[one]], L G [[omit]]; Tr marginal [[reading]] brackets ψευδόμενοι; others [[connect]] καθ' [[ὑμῶν]] [[with]] εἴπωσι and [[make]] ψευδόμενοι a [[simple]] [[adjunct]] of [[mode]] (A. V. [[falsely]])); [[κατά]] τῆς ἀληθείας, Tdf. makes ψεύδεσθε [[absolutely]]; cf. Winer's Grammar, 470 (438) n. 3). (The Sept. for כִּחִשׁ and כִּזֵּב.) | |||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>Moy. de</i> [[ψεύδω]];<br /><i>f.</i> ψεύσομαι, <i>ao.</i> ἐψευσάμην, <i>pf.</i> [[ἔψευσμαι]];<br />tromper dans son intérêt <i>ou</i> en ce qui vous regarde ; <i>d'où</i><br /><b>1</b> mentir : [[πρός]] τινα, dire un mensonge à qqn ; <i>avec un acc. de ch. : ainsi construit</i> ψεύδεσθαι <i>peut se traduire -- soit par</i> « mentir à, manquer à, trahir » : ὅρκια IL mentir à ses serments, violer ses serments ; ξυμμαχίαν THC trahir une alliance ; ἀπειλάς HDT faire mentir des menaces, ne les pas mettre à exécution ; χρήματα XÉN ne pas tenir sa promesse au sujet d'argent à fournir ; <i>Pass.</i> ψευσθεῖσα [[ὑπόσχεσις]] THC promesse à laquelle on a manqué ; <i>abs.</i> ψεύδεσθαι EUR manquer à sa parole ; -- <i>soit par</i> « supposer faussement, inventer, imaginer » ; <i>Pass.</i> ἐψευσμέναι ἀγγελίαι THC nouvelles mensongères ; avec un inf. : ἐψεύσατο [[Νεοπτόλεμος]] [[εἶναι]] PLUT il prétendit faussement être Néoptolème;<br /><b>2</b> [[tromper]] : τινά, qqn ; τινά τι, qqn en qch;<br />[[NT]]: être trompeur.<br />'''Étymologie:''' v. [[ψεύδω]]. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''ψεύδομαι''': {pseúdomai}<br />'''Forms''': Aor. ψεύσασθαι, Fut. ψεύσομαι (alles seit Il.), Pf. [[ἔψευσμαι]] (Hdt., att.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[lügen]], auch (att.) [[belügen]], [[trügen]]; jünger, bes. in att. Prosa sehr selten Akt. [[ψεύδω]], ψεῦσαι, [[ψεύσω]], auch m. δια-, [[durch Lüge betrügen]], [[täuschen]], [[irre machen]], öfter Pass. Aor. ψευσθῆναι, Pf. [[ἔψευσμαι]], auch m. κατα-, δια-, [[sich täuschen]], [[betrogen werden]] (Hdt., att.).<br />'''Composita''': oft m. Präfix, bes. κατα-,<br />'''Derivative''': Davon 1. [[ψεῦδος]] n. [[Lüge]] (seit Il.), als Vorderglied (zur Form Schwyzer 440) unbeschränkt produktiv, z.B. [[ψευδάγγελος]] m. [[Lügenbote]], [[Lügenmelder]] (''O'' 159; Risch ̨ 76b) mit -ία f. (X., D. C.), -έω (Ph.; unsicher Ar. ''Av''. 1340); [[ψευδομάρτυς]] m. [[der Falsches bezeugt]], [[falscher Zeuge]] (Pl., Kritias, Arist. usw.; Kretschmer Glotta 11, 110; weitere Lit. bei Bauer Gr.-dt. Wb. s.v.); auch als Hinterglied, z.B. [[ἀψευδής]] [[ohne Lüge]], [[untrüglich]] (seit Hes.) mit -εια, -έω, -ία; ἐπιψευδής [[lügenhaft]] (Δ 235; Leumann Hom. Wörter 136f.). Von [[ψεῦδος]]: a) ψευδάρια n. pl. Tit. einer Abh. des Eukleides. b) [[ψευδής]] [[lügenhaft]], [[falsch]] (Hes. ''Th''. 229 [sicher?], ion. att.), wohl nach [[ἀληθής]] (Frisk Kl. Schr. 18 m. Lit.); daneben in derselben Bed. [[ψεῦδις]] (Pi.), -ήμων, -αλέος (Nonn.), -άλμιον· ψευδές H. (: [[φυτάλμιος]]). — 2. [[κατά]]-, [[διάψευσις]] f. [[falscher Bericht]], [[Trug]] (Str., Stob.), [[ψευσίστυξ]] Bein. des Apollon [[Lügenhasser]] (''AP''; Schwyzer 439). 3. [[ψεῦσμα]] ([[κατά]]-, [[διά]]-) n. [[Lüge]], [[Trug]] (Pl., hell. u. sp.), [[καταψευσμός]] m. ‘Verleum- dung’ (LXX). 4. -της m. [[Lügner]] (Ω 261, wohl auch Τ 107, Pi., Hdt., S. usw.), f. -[[τις]] (Epigr. Kyrene), -τήρ ib. (Man.), f. -τειρα (Orac. Sibyll.); -τάζω [[lügen]] (Tz.). 5. [[ἄψευστος]] ‘trug- los, wahrhaft’ (Ph., Plu., ''AP'') mit τέω (Plb.). — Neben den hochstufigen [[ψεύδομαι]], [[ψεῦδος]], [[ψευδαλέος]] steht mit regelmäßiger Tiefstufe [[ψυδρός]] [[lügenhaft]], [[falsch]] (Thgn. 122 [[varia lectio|v.l.]] [[ψυδνός]], Lyk.) mit Ψυδρεύς m. Monatsname (Kork., ''IG'' 9: 1, 682 IV<sup>a</sup>) mit Bezug auf Hermes; ebenso [[ψύδος]], pl. ψύδη (''EM''819, 13, A. ''Ag''. 999 [lyr.]), wofür indessen sonst [[ψύθος]], -η (A. ''Ag''. 478 u. 1089 [lyr.], Kall.''Fr''. 184; ''EM'') mit ἔψυθεν· ἐψεύσατο H.; vgl. noch [[ψυθιζομένων]]· γογγυζόντων, ψυθιστάς· ψιθυριστάς, [[ψυθῶνες]]· διάβολοι H. — Näheres über [[ψεῦδος]] u. Verw. bei Luther "Wahrheit" und "Lüge" 80ff., 115ff., 133ff.; auch, bes. zur Morphologie, Frisk Kl. Schr. 16 ff. (m. Lit.).<br />'''Etymology''': Zum tiefstuflgen [[ψυδρός]] stimmt arm. ''sut'', ''o''-Stamm, [[Lüge]], [[lügenhaft]] (Bugge KZ 32,25f., Osthoff Etym.par. 233f.; zurückhaltend Hübschmann Arm. Gr. 492), was in Anbetracht der vielen lexikalischen Übereinstimmungen zwischen diesen beiden Sprachen kaum Zufall ist. An das hochstufige [[ψεύδομαι]] erinnert ein slav. Wort für [[täuschen]] in slovak. ''šudit’'', cech. ''šiditi'' (Machck Ling. Posn. 5, 70f. nach Mann; weitere, fragliche Kombinationen bei Mann The Slavonic Review 37, 136 f.). Da die Bed. [[Lüge]], [[lügen]] gewiß einen euphemistischen Hintergrund hat (etwa [[faseln]], [[plappern]]), ist das Wort von Haus aus wahrscheinlich lautnachahmend (Schwyzer 329, Grošelj Živa Ant. 7, 44), was die Herstellung einer strikten Genealogie erschwert. — Vgl. [[ψιθυρίζω]], auch [[ψύδραξ]].<br />'''Page''' 2,1132-1133 | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=ΝΜΑ, και μτγν. τ. ενεργ. [[ψεύδω]] Α<br /><b>1.</b> [[παραποιώ]] την [[αλήθεια]], [[αναφέρω]] ανυπόστατα πράγματα, λέω ψέματα (α. «[[πάντοτε]] την αλήθειαν ομιλούντες [[πλην]] [[χωρίς]] [[μίσος]] για τους ψευδομένους», Καβάφ.<br />β. «καὶ πίστευσον, οὐ [[ψεύδομαι]], [[μεγάλως]] [[ἀληθεύω]]», Πρόδρ.<br />γ. «οὐ ψεύσομαι ἀμφὶ Κορίνθῳ», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>2.</b> (για λογικά επιχειρήματα ή συλλογισμούς) [[είμαι]] [[ψευδής]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (ενεργ. και μέσ.) [[εξαπατώ]] κάποιον λέγοντας ψέματα (α. «[[εἴπερ]] μὴ θεοὶ ψεύσουσί με», <b>Σοφ.</b><br />β. «ξυναινέσασα Λοξίαν ἐψευσάμην, <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> (το ενεργ.) [[ψεύδω]]<br />α) (με αιτ. και γεν.) [[διαψεύδω]] τις ελπίδες ή τις προσδοκίες κάποιου, τον [[απογοητεύω]] (α. «ἔψευσας φρενῶν Πέρσας», <b>Αισχύλ.</b><br />β. «ἔψευσάς με ἐλπίδος», <b>Αριστοφ.</b>)<br />β) (με αιτ. πράγμ.) [[παρουσιάζω]] [[κάτι]] ως ψευδές («ψεύδοντες οὐδὲν [[σῆμα]] τῶν προκειμένων», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> (το μέσ.) [[ψεύδομαι]]<br />α) (με απρμφ.) [[προσποιούμαι]] ή [[προφασίζομαι]] ότι...<br />β) [[είμαι]] [[επίορκος]] ή [[ψευδομάρτυς]]<br />γ) [[παραβαίνω]] ή [[αθετώ]] («ὅρκια πιστὰ ψευσάμενοι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />δ) (για [[πληροφορία]] ή ισχυρισμό) [[είμαι]] [[ψευδής]] ή [[παραπλανητικός]] («ἡ [[τρίτη]] τῶν ὁδῶν [[μάλιστα]] ἔψευσται», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> (το παθ.) απατώμαι σχετικά με [[κάτι]] ή διαψεύδομαι ως [[προς]] [[κάτι]] (α. «ἐψευσμένοι τῆς τῶν Ἀθηναίων δυνάμεως», <b>Θουκ.</b><br />β. «[[ψεύδομαι]] τῶν σκοπῶν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ψεύδομαι]] [[περί]] τινος» — λέω ψέματα για κάποιο [[θέμα]] (<b>Πλάτ.</b>)<br />β) «[[ψεύδομαι]] [[κατά]] τινος» — λέω ψέματα εις [[βάρος]] κάποιου <b>(Λυσ.)</b><br />γ) «[[ψεύδομαι]] [[πρός]] τινα» — λέω ψέματα σε κάποιον (<b>Ξεν.</b>)<br />δ) «ἡ ψευσθεῖσα [[ὑπόσχεσις]]<br />[[υπόσχεση]] που δεν τηρήθηκε (<b>Θουκ.</b>)<br />ε) «ὁ [[ψευδόμενος]] ([[λόγος]])» — περίφημο [[σόφισμα]], που επινοήθηκε από τον Ευβουλίδη, μαθητή του Ευκλείδου του Μεγαρέως, και σύμφωνα με το οποίο [[εκείνος]] που ομολογεί ότι ψεύδεται λέει και [[αλήθεια]] και ψέματα <b>(Θεόφρ.)</b>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[ψεύδω]], -<i>ομαι</i>, όπως και το σιγμόληκτο ουδ. [[ψεῦδος]], ανάγονται, [[κατά]] την επικρατέστερη [[άποψη]], σε [[ρίζα]] <i>pse</i>-<i>u</i>-<i>d</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>pe</i>-<i>u</i>-<i>dh</i> <span style="color: red;"><</span> <i>bhe</i>-<i>u</i>-<i>d</i><sup>h</sup>-, παρεκτεταμένη [[μορφή]] της ΙΕ ρίζας <i>bhes</i>- / <i>bhseu</i>- «[[φυσώ]], [[φουσκώνω]]» ([[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>bhastr</i><i>ā</i>- «[[φυσητήρας]]»). Εντύπωση, [[ωστόσο]], προκαλεί η [[χρήση]] ρίζας με σημ. «[[φυσώ]], [[φουσκώνω]]», προκειμένου να δηλωθεί η [[έννοια]] του ψέματος, της απάτης. Ο [[συγκερασμός]] τών δύο εννοιών [[πρέπει]] να βασίζεται —αν γίνει [[δεκτή]] η [[άποψη]]— σε μεταφορική [[χρήση]] της αρχικής σημ. της ρίζας: «[[φυσώ]]» > «[[βγάζω]] ήχους [[χωρίς]] [[νόημα]], [[σφυρίζω]]» > «[[εξαπατώ]]» ([[πρβλ]]. την ομηρ. φρ. <i>ἀνεμώλια βάζειν</i> «το να φλυαρεί [[κανείς]] [[μάταια]], να μιλάει στον αέρα»)]. | |||
}} | |||
{{eles | |||
|esgtx=[[mentir]], [[embustear]], [[embustir]], [[errar]], [[estar en el error]] | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ψεύδομαι:''' med. и pass. к [[ψεύδω]]. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ψεύδομαι''': ἴδε ἐν λ. [[ψεύδω]]. | |lstext='''ψεύδομαι''': ἴδε ἐν λ. [[ψεύδω]]. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 20: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ψεύδομαι]] | |sltr=[[ψεύδομαι]] [[lie]] ἐν ἡρωίαις ἀρεταῖσιν οὐ ψεύσομ' ἀμφὶ Κορίνθῳ Σίσυφον μὲν πυκνότατον παλάμαις ὡς θεόν (O. 13.52) | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
|strgr=[[middle]] [[voice]] of an [[apparently]] [[primary]] [[verb]]; to [[utter]] an [[untruth]] or [[attempt]] to [[deceive]] by [[falsehood]]: [[falsely]], [[lie]]. | |strgr=[[middle]] [[voice]] of an [[apparently]] [[primary]] [[verb]]; to [[utter]] an [[untruth]] or [[attempt]] to [[deceive]] by [[falsehood]]: [[falsely]], [[lie]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ψεύδομαι:''' βλ. [[ψεύδω]] Β. | |lsmtext='''ψεύδομαι:''' βλ. [[ψεύδω]] Β. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{Chinese | ||
| | |sngr='''原文音譯'''：yeÚdomai 普修多買<br />'''詞類次數'''：動詞（12）<br />'''原文字根'''：（作）假 相當於： （[[כָּזַב]]‎） （[[שָׁקַר]]‎）<br />'''字義溯源'''：撒謊*，說謊，說虛謊，謊話，捏造，欺哄，嘗試以謊言來欺騙，欺騙<br />'''同源字'''：1） （[[ἀψευδής]]）誠實的 2） （[[ψευδάδελφος]]）假弟兄 3） （[[ψευδαπόστολος]]）假使徒 4） （[[ψευδής]]）假的 5） （[[ψευδοδιδάσκαλος]]）假教師 6） （[[ψευδολόγος]]）說謊的 7） （[[ψεύδομαι]]）撒謊 8） （[[ψευδόμαρτυς]]）假見證 9） （[[ψευδομαρτυρέω]]）作假見證 10） （[[ψευδομαρτυρία]]）假證詞 11） （[[ψευδοπροφήτης]]）假先知 12） （[[ψεῦδος]]）虛謊 13） （[[ψευδόχριστος]]）假基督 14） （[[ψευδώνυμος]]）不真實的稱呼 15） （[[ψεῦσμα]]）捏造 16） （[[ψεύστης]]）說謊者<br />'''出現次數'''：總共（12）；太（1）；徒（2）；羅（1）；林後（1）；加（1）；西（1）；提前（1）；來（1）；雅（1）；約壹（1）；啓（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 說謊（4） 西3:9； 來6:18； 雅3:14； 約壹1:6；<br />2） 我⋯說謊（2） 林後11:31； 加1:20；<br />3） 說虛謊（1） 提前2:7；<br />4） 說謊的（1） 啓3:9；<br />5） 說謊言（1） 羅9:1；<br />6） 欺哄（1） 徒5:3；<br />7） 你所欺哄的（1） 徒5:4；<br />8） 捏造（1） 太5:11 | ||
}} | }} | ||
{{ | {{trml | ||
| | |trtx====[[lie]]=== | ||
'Are'are: 'eno; Abkhaz: амцҳәара; Afrikaans: lieg, jok; Albanian: gënjej; Amharic: መዋሸት; Arabic: كَذَبَ; Moroccan Arabic: كدب; South Levantine Arabic: كذّب; Armenian: խաբել, ստել; Aromanian: minciunedz, minciunedzu; Asturian: mentir; Avar: гьереси бицине; Azerbaijani: yalançılıq etmək, yalan danışmaq; Bashkir: алдау, алдатыу, алдашыу; Basque: gezur(ra)(k) esan; Belarusian: ілгаць, лгаць, салгаць, хлусі́ць, схлусі́ць, брахаць; Bengali: মিথ্যা বলতে; Breton: lavared gevier; Bulgarian: лъжа; Burmese: ညာ; Catalan: mentir; Chichewa: -nama; Chinese Cantonese: 講大話／讲大话; Dungan: чә хуон, чуй; Mandarin: 說謊／说谎, 撒謊／撒谎; Chuukese: mwaken; Czech: lhát; Danish: lyve; Dutch: [[liegen]]; Elfdalian: liuoga; Esperanto: mensogi; Estonian: valetama; Ewe: da alakpa, ka aʋatso; Faroese: lúgva; Finnish: valehdella, puhua puppua, syöttää pajunköyttä, puhua palturia, narrata, laskea luikuria; French: [[mentir]], [[mythonner]]; Friulian: mintî; Galician: mentir; Georgian: ტყუილი; German: [[lügen]], [[täuschen]]; Gothic: 𐌻𐌹𐌿𐌲𐌰𐌽; Greek: [[ψεύδομαι]]; Ancient Greek: [[ψεύδομαι]]; Gujarati: ખોટું બોલવું; Gutnish: liauga; Hebrew: שיקר \ שִׁקֵּר; Hindi: झूठ बोलना; Hungarian: hazudik; Icelandic: ljúga, skrökva; Ido: mentiar; Indonesian: bohong, berbohong, membohongi, dusta, berdusta, mendustai; Ingrian: vallaa; Italian: [[mentire]]; Japanese: 嘘を吐く; Kazakh: жалған сөйлеу, өтірік айту; Khmer: កុហក, ភរ, ភូត, ភរភូត, ភូតភរ; Korean: 거짓말하다, 거짓말을 하다; Kurdish Central Kurdish: درۆ کردن, درۆ گوتن; Northern Kurdish: derew kirin; Kyrgyz: калп айтуу, жалган айтуу; Lao: ຕົວະ, ຕໍແຫລ; Latgalian: maluot; Latin: [[mentior]]; Latvian: melot; Lithuanian: meluoti; Low German: legen, lögen; Luxembourgish: léien; Macedonian: лаже; Malay: tipu, bohong; Maltese: gideb; Maori: ki te teka; Mongolian Cyrillic: хуурах; Nanai: делэн-; North Frisian: jooge; Northern Altai: чалган; Northern Sami: gielistit; Norwegian Bokmål: lyge, ljuge, lyve; Nynorsk: lyga, ljuga, ljuge; Occitan: mentir; Old Church Slavonic Cyrillic: лъгати; Old English: lēogan; Old Occitan: mentir; Oriya: ମିଛ କହିବାକୁ; Oromo: kijibuu, sobuu; Pashto: درواغ ويل; Persian: دروغ گفتن; Polish: kłamać, łgać, okłamywać; Portuguese: [[mentir]]; Quechua: llullay; Romani: xoxavel; Romanian: minți; Romansch: dir manzegnas, gir manzegnas, deir manzignas, dir manzögnas; Russian: [[лгать]], [[врать]], [[брехать]]; Rusyn: брехати, забрехати; Serbo-Croatian Cyrillic: ла̀гати; Roman: làgati; Shuswap: qwílenst, qwílens; Sinhalese: බොරු කියනවා; Slovak: klamať; Slovene: lagati; Sotho: maka; Southern Altai: јалган-, тӧгӱн айт; Spanish: [[mentir]], [[embustear]], [[embustir]]; Swedish: ljuga; Tagalog: magsinungaling; Tajik: дуруғ гуфтан; Tausug: puting; Thai: โกหก; Tibetan: སྐྱག་རྫུན་བཤད; Turkish: yalan söylemek; Turkmen: aldamak; Ukrainian: брехати; Urdu: جھوٹ بولنا; Uyghur: ئالىقاپلىق قىلماق; Uzbek: aldamoq, yolgʻon gapirmoq; Vietnamese: nói dối, nói láo; Volapük: lugön; Walloon: minti, bourder; West Frisian: lige; Yiddish: לײַגן; Zazaki: zuri kerden | |||
}} | }} | ||