ἱέραξ: Difference between revisions

|Full diacritics=ἱέρᾱξ

|Definition=[ῐ], ᾱκος, ὁ, Ion. and Ep. [[ἴρηξ]] [ῑ], ηκος (the longer form first in Alcm. 28, E.Andr.1141, Ps.-Orac. ap. Ar.Eq.1052), Dor. [[ἱάραξ]]:—<br><span class="bld">A</span> [[hawk]], [[falcon]], [[sparrowhawk]], [[ἴρηξ]] [[ὠκύπτερος]] Il.13.62, cf. 819, Od.13.86, Hes.Op.212, [[Herodotus|Hdt.]]2.65, Arist.HA620a17; [[sacred]] to [[Apollo]], Ar.Av.516.<br><span class="bld">II</span> a kind of [[fish]], Epich.68 (in Dor. form [[ἱάραξ]]), Epaenet. ap. Ath.7.329a.<br><span class="bld">III</span> name for a [[grade]] of [[initiate]]s in [[Mithras]]-[[worship]], Porph.Abst.4.16.<br><span class="bld">IV</span> name of a [[bandage]], Sor.Fasc.12.

|elrutext='''ἱέραξ:''' ᾱκος (ῐ), эп.-ион. [[ἴρηξ]], ηκος (ῑ) ὁ [[ястреб или сокол]] Hom., Hes. etc.; его эпитеты у Hom.: [[ὠκύπτερος]] «[[быстрокрылый]]», [[ὤκιστος]] πετεηνῶν «[[быстрейший из птиц]]», [[φασσοφόνος]] «[[уничтожающий голубей]]».

|mltxt=ὁ (ΑΜ [[ἱέραξ]], -ακος, Α ιων. και επικ. τ. [[ἴρηξ]], δωρ. τ. [[ἱάραξ]])<br />το [[πτηνό]] [[γεράκι]] («[[ἴρηξ]] [[ὠκύπτερος]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[είδος]] ψαριού<br /><b>2.</b> [[ονομασία]] αξιώματος τών μυημένων στη [[λατρεία]] του Μίθρα<br /><b>3.</b> [[είδος]] επιδέσμου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[ἱέραξ]] [[είναι]] [[υστερογενής]]. Ο ομηρ. τ. [[είναι]] [[ἴρηξ]] και παρ' όλο που στον Όμηρο δεν απαντά με <i>F</i>-, η [[γλώσσα]] του <b>Ησύχ.</b> [[βείρακες]]<br /><i>ἱέρακες</i> οδηγεί σε αρχικό τ. <i>Fῑράξ</i> με <i>F</i> και [[επίθημα]] -<i>ᾱκ</i>-, το οποίο [[είναι]] συχνό σε ονομασίες ζώων ([[πρβλ]]. [[βάρβαξ]]). Υπέθεσαν [[επίσης]] ότι ο [[πρωταρχικός]] τ. ήταν <i>Fῑρος</i> και συνδεόταν με το (<i>F</i>)[[ίεμαι]] «[[ορμώ]]» (άρα <i>Fῑρος</i> = [[ορμητικός]]). Για τον σχηματισμό του υστερογενούς τ. [[ἱέραξ]] [[είναι]] πιθανή η παρετυμολογική [[επίδραση]] του [[ἱερός]]. Η λ., [[εκτός]] από το γνωστό [[πτηνό]], δήλωνε αργότερα και ένα [[είδος]] ψαριού. Από το [[ἱέραξ]] προήλθε, μέσω του υποκορ. [[ἱεράκιον]], το νεοελλ. [[γεράκι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ιερακάριος]], [[ιεράκιο]](<i>ν</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[ιερακείον]], [[ιεράκειος]], [[ιερακία]], [[ιερακιάς]], [[ιερακίδιον]], [[ιερακίζω]], [[ιερακίσκος]], [[ιερακίτης]], [[ιερακώδης]]<br /><b>μσν.-νεοελλ.</b> [[ιερακιδεύς]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[ιερακοειδής]], [[ιερακοτρόφος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ιερακοβοσκός]], [[ιερακοκτόνος]], [[ιερακόμορφος]], [[ιερακοπόδιον]], [[ιερακοπρόσωπος]], [[ιερακοτάφος]]<br /><b>μσν.</b><br /><i>ιερακοκόμματος</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ιερακοκέφαλος]], <i>ιερακοσόφιο</i>(<i>ν</i>)].

|trtx====hawk===

Afrikaans: hawik; Ainu: タカ; Albanian: skifter, gjeraqinë; Arabic: صَقْر‎, بَاز‎; Egyptian Arabic: صقر‎; Armenian: բազե; Assamese: শেন চৰাই, চিলনী; Asturian: ferre palomberu; Bashkir: ҡарсыға; Belarusian: я́страб; Breton: gwalc’h; Bulgarian: я́стреб; Catalan: falcó; aligot; Cebuano: banog; Cherokee: ᏔᏬᏗ; Cheyenne: aénohe; Chinese Mandarin: 鷹, 鹰; Min Dong: 老鷂; Crimean Tatar: atmaca, qırğıy; Czech: jestřáb; Danish: høg; Dutch: havik; Esperanto: akcipitro; Estonian: haugas; Even: гякан; Faroese: heykur; Finnish: haukka; French: buse; Georgian: შევარდენი; German: Habicht; Greek: [[γεράκι]]; Ancient Greek: [[ἱέραξ]], [[κίρκος]], [[πέρκος]], [[τριόρχης]]; Greenlandic: kissavik; Hausa: shaho; Hebrew: נֵץ‎; Higaonon: banog; Hindi: श्येन, बाज़; Hungarian: héja; Icelandic: haukur; Ido: falkono; Indonesian: rajawali; Irish: seabhac; Italian: falco, sparviero, sparviere; Japanese: 鷹, タカ; Karachay Balkar: къыртчыгъа, картчыгъа; Kazakh: қаршыға; Khakas: хартыға; Korean: 매; Latgalian: vonogs; Latin: [[accipiter]], [[astur]]; Latvian: vanags; Lithuanian: vanagas; Livvi: haukku; Low German German Low German: Haavk, Hoovk, Haav, Hoov, Haavke; Macedonian: јастреб; Malay: rajawali; Manx: shawk; Maori: kāhu; Nanai: гихон; Negidal: ге̄хин; Nivkh: ӈайс; Nogai: каршыга; Norwegian Bokmål: hauk; Nynorsk: hauk; Ojibwe: gekek; Old English: hafoc; Pali: sena; Persian: باز‎, شاهین‎, قوش‎; Phoenician: 𐤑𐤑‎; Plautdietsch: Hofkje; Polabian: ofkă; Polish: jastrząb; Portuguese: gavião; Quechua: waman; Romanian: uliu; Russian: я́стреб; S'gaw Karen: လံာ်; Sanskrit: श्येन; Saterland Frisian: Hauk; Scottish Gaelic: clamhan, seabhag; Serbo-Croatian Cyrillic: јастреб; Roman: jastreb; Shona: rukodzi; Shor: қартыға; Sindhi: باز‎; Slovak: jastrab; Slovene: jastreb; Sorbian Lower Sorbian: jastśeb; Upper Sorbian: jatřob; Southern Altai: карчага; Spanish: [[rapaz]], [[azor]], [[gavilán]]; Swahili: kipanga; Swedish: hök; Tagalog: lawin; Tamil: பருந்து; Taos: tòkeną; Tatar: карчыга; Tausug: sambulaan; Telugu: డేగ, శ్యేనము; Thai: เหยี่ยว; Turkish: atmaca; Turkmen: gyrgy; Tuvan: хартыга; Ukrainian: я́струб; Uzbek: qarchiray; Veps: habuk; Vietnamese: chim ưng, diều hâu; Volapük: hauk; Votic: haukka; Welsh: gwalch, hebog, hebogau; West Frisian: hauk; Westrobothnian: hauk, spänning; Yakut: кыырт, хардааччы; Yiddish: פֿאַלק‎, האַביכט‎; Zazaki: bāze; Zulu: uhele

===falcon===