δαΐζω: Difference between revisions

|Definition=aor. [[ἐδάϊξα]] (v. infr.):—Med. fut. <span class="sense"><span class="bld">A</span> δαΐσονται <span class="bibl">Man.4.615</span>:— Pass. (v. infr., cf. [[δαίω]] B):—poet. (Trag.in lyr.), [[cleave asunder]], πάντα διεμοιρᾶτο δαΐζων <span class="bibl">Od.14.434</span>; χιτῶνα περὶ στήθεσσι δαΐξαι <span class="bibl">Il.2.416</span>, cf. <span class="bibl">7.247</span>; δαΐζων ὀξέϊ χαλκῷ <span class="bibl">24.393</span>; κάρανα δαΐξας <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>396</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[slay]], δαΐζων ἵππους τε καὶ ἀνέρας <span class="bibl">Il.11.497</span>; τέκνον δαΐξω <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>208</span>: freq. in Pass., χαλκῷ δεδαϊγμένος <span class="bibl">Il.22.72</span>, etc.; <b class="b3">δεδαϊγμένος ἦτορ</b> [[pierced through]] the heart, <span class="bibl">17.535</span>; <b class="b3">δεδαϊγμένον ἦτορ</b> a heart [[torn]] by misery, <span class="bibl">Od.13.320</span>; ἐκ βελέων δαϊχθείς <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>6.33</span>; ἐξ ἐμᾶν χερῶν <span class="bibl">E. <span class="title">IT</span>872</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[rend]], χερσὶ κόμην ᾔσχυνε δαΐζων <span class="bibl">Il.18.27</span> (so in Med. fut., Man.l.c.); <b class="b3">δαΐζειν πόλιν</b> [[destroy]] it [[utterly]], <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>680</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ch.</span> 396</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[divide]], <b class="b3">ἐδαΐζετο θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν Ἀχαιῶν</b> their soul [[was divided]] within them, <span class="bibl">Il.9.8</span>; <b class="b3">δαϊζόμενος κατὰ θυμὸν διχθάδια</b> [[divided]] or [[doubting]] between two opinions, <span class="bibl">14.20</span>; δαΐζειν ἐννέα μοίρας <b class="b2">to divide into .</b>., <span class="bibl">Orph.<span class="title">L.</span>712</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> = [[δαινύναι]] ([[quod vide|q.v.]]), θυσίας ἃς δαΐζοι ἁ πόλις <span class="title">IG</span>7.207 (Aegosthena). [<b class="b3">δᾰ-;</b> but δᾱ- <span class="bibl">Il.11.497</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>396</span>.] (Prob. [[δαϝίζω]] from <b class="b3">*δα-ϝο-ς</b> '[[cut]]'; cf. <b class="b3">δᾰ-τέομαι</b>.) </span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0514.png Seite 514]] (vgl. [[δαίω]]), fut. δαΐξω, pass. δεδαϊγμένος, δαϊχύείς; δεδαιγμένος Pind. P. 8, 87; δαϊσθείς Eur. Heracl. 914 zw., s. Buttm.; <b class="b2">zertheilen, zerschneiden, zerreißen</b>; Odyss. 14, 434 καὶ τὰ μὲν [[ἕπταχα]] πάντα δισμοιρᾶτο δαΐζων, vom Eintheilen des Fleisches in Portionen; Ἑκτόρεον δὲ χιτῶνα περὶ στήθεσσι δαΐξαι χαλκῷ ῥωγαλέον Iliad. 2, 416; κόμην, das Haar zerraufen, 18, 27; κάρανα δαΐξας Aesch. Ch. 396; Sp.; töd ten, absol., ἂψ ἐπόρουσε δαϊζέμεναι μενεαίνων Iliad 21, 33; mit accusat., δαΐζων ἵππους τε καὶ ἀνέρας Iliad. 11, 497; χαλκῷ δεδαϊγμένος 22, 72; ohne χαλκῷ, δεδαϊγμένος [[ἦτορ]], todt lag er da, 17, 535; ἐκ βελέων δαϊχθείς Pind. P 6, 33; [[τέκνον]] δαΐξω Aesch. Ag. 205; ἐξ ἐμῶν δαϊχθεὶς χερῶν Eur. I. T 873; πόλιν, verwüsten, Aesch. Suppl. 680. Häufig übertr., ἐδαΐζετο θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν, das Herz war ihnen getheilt in der Brust, war in innerem Zwiespalt, Il. 9, 8; ähnl. ὥρμαινε δαϊζόμενος κατὰ θυμὸν διχθάδια, er war unschlüssig, ἢ – ἦε 14, 20; φρεσὶν ἔχων δεδαϊγμένον [[ἦτορ]], ein von Kummer zerrissenes, gequältes Herz im Busen habend, Od. 13, 320. Im Anfang des Verses Il . 11, 497 δα.

|lstext='''δαΐζω''': μέλλ. -ξω, ἀόρ. ἐδάϊξα· -παθ. (ἴδε κατωτ. καί πρβλ. [[δαίω]] Β). Ποιητ. [[ῥῆμα]], [[διακόπτω]] εἰς δύο, [[διαχωρίζω]], πάντα διεμοιρᾶτο δαΐζων Ὀδ. Ξ. 434· χιτῶνα περὶ στήθεσσι δαΐξαι Ἰλ. Β. 416, πρβλ. Η. 247· δαΐζων ὀξέϊ χαλκῷ Ω. 393· κάρανα δαΐξας Αἰσχύλ. Χο. 297. 2) [[σφάζω]], [[φονεύω]], δαΐζων ἵππους τε καὶ ἀνέρας Ἰλ. Λ. 497· [[τέκνον]] δαΐξω Αἰσχύλ. Ἀγ. 207· -[[συχν]]. ἐν τῷ παθ., χαλκῷ δεδαϊγμένος Ἰλ. Χ. 72, κτλ.· δεδαΐγμένος [[ἦτορ]], διατετρυπημένος τὴν καρδίαν (ὡς εἰ χαλκῷ) Ρ. 535· δεδαΐγμένον [[ἦτορ]], καρδία διεσχισμένη καὶ βεβασανισμένη διὰ δυστυχίας, Ὀδ. Ν. 320· ἐκ βελέων δαϊχθείς Πίνδ. Π. 6. 33· ἐξ ἐμᾶν χερῶν Εὐρ. Ι. Τ. 873. 3) [[τίλλω]], ἀποσπῶ, χερσὶ κόμην ᾔσχυνε δαΐζων, Ἰλ. Σ. 27· -δαΐζειν πόλιν, καταστρέφειν ἐξ ὁλοκλήρου, Αἰσχύλ. Ἰκέτ. 680, πρβλ. Χο. 396. 4) [[ἁπλῶς]], [[χωρίζω]], [[διαχωρίζω]], [[διχάζω]], ἐδαΐζετο [[θυμός]] ἐνὶ στήθεσσιν, ἡ [[ψυχή]] του ἐδιχάζετο ἐν αὐτῷ, δηλ. ἦτο ἐν ἀμφιβολίᾳ, Ἰλ. Ι. 8· δαϊζόμενος κατά θυμόν διχθάδια, διῃρημένος ἢ ἀμφιβάλλων μεταξὺ δύο γνωμῶν, Ξ. 20· -[[ὡσαύτως]], δαΐζειν [[ἐννέα]] μοίρας, διαιρεῖν εἰς…, Ὀρφ. Λιθ. 707. [δᾰ-· ἀλλὰ δᾱ- Ἰλ. Λ. 497, Αἰσχύλ. Χο. 396.]

|auten=([[δαί]] Od. 24.2), fut. δαΐξω, [[pass]]. perf. [[part]]. [[δεδαϊγμένος]]: [[cleave]], [[cut]] [[asunder]]; of [[carving]], Od. 14.434, [[but]] [[usually]] of wounding, [[hence]] [[cut]] [[down]], [[slay]], Il. 21.147; [[pass]]. δεδαϊγμένον ὀξέι χαλκῷ, Il. 18.236, etc.; metaph., [[two]] expressions are to be [[distinguished]], ἐδαΐζετο [[θῦμός]], ‘[[rent]]’ [[with]] cares, sorrows, Il. 9.9, Od. 13.320, and ὥρμαινε δαϊζόμενος κατὰ θῦμὸν &#x007C; [[διχθάδια]], a ‘divided’ [[mind]], Il. 14.20.

|lsmtext='''δαΐζω:''' μέλ. <i>-ξω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐδάϊξα</i> ([[δαίω]] Β),<br /><b class="num">1.</b> [[διαχωρίζω]] σε τεμάχια, [[τεμαχίζω]], [[κομματιάζω]], [[ξεσχίζω]], σε Όμηρ., Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> [[σφάζω]], [[φονεύω]], [[αφανίζω]], [[σκοτώνω]], σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> [[σχίζω]], [[ξεριζώνω]], [[αποσπώ]], [[κατακόβω]]· <i>χερσὶ κόμην ᾔσχυνε δαΐζων</i>, σε Ομήρ. Ιλ. — Παθ., <i>χαλκῷ δεδαϊγμένος</i>, στο ίδ.· δεδαϊγμένος [[ἦτορ]], με τρυπημένη [[καρδιά]], στο ίδ.· δεδαϊγμένον [[ἦτορ]], μια [[καρδιά]] «κομματιασμένη» από τις δυστυχίες, στο ίδ.· [[δαϊχθείς]], σε Πίνδ., Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> [[απλώς]], [[διαχωρίζω]], [[μοιράζω]]· ἐδαΐζετο θυμὸςἐνὶ [[στήθεσσιν]], η [[ψυχή]] του ήταν διχασμένη μέσα του, δηλ. βρισκόταν σε [[αμφιβολία]], σε Ομήρ. Ιλ.· δαϊζόμενος κατὰ θυμὸν [[διχθάδια]], διχασμένος ή αυτός που βρίσκεται [[ανάμεσα]] σε [[δύο]] γνώμες, απόψεις, [[διχόγνωμος]], στο ίδ.

|elrutext='''δαΐζω:'''<br /><b class="num">1)</b> делить, разделять, распределять ([[ἕπταχα]] τὰ πάντα [[δαϊζέμεναι]] Hom.): δαϊζόμενος κατὰ θυμὸν [[διχθάδια]] Hom. колеблясь между двумя решениями;<br /><b class="num">2)</b> рассекать, разрубать (χιτώνα χαλκῷ Hom.; κάρανα Aesch.): δεδαϊγμένος [[ἦτορ]] Hom. пораженный в сердце, но ἔχων δεδαϊγμένον [[ἦτορ]] с растерзанным сердцем, тяжко удрученный;<br /><b class="num">3)</b> разрывать, рвать (на себе) (χερσὶ κόμην Hom.);<br /><b class="num">4)</b> разорять, опустошать (τάνδε πόλιν Aesch.);<br /><b class="num">5)</b> истреблять, убивать (ἵππους τε καὶ ἀνέρας Hom.; [[ἵππος]] ἐκ βελέων [[δαϊχθείς]], [[varia lectio|v.l.]] δαχθείς Pind.; [[τέκνον]] τινός Aesch.; ἐκ χερῶν τινος [[δαϊχθείς]] Eur.).

|ftr='''δαΐζω''': {daḯzō}<br />'''Forms''': Aor. [[δαΐξαι]], Perf. Ptz. δεδαϊγμένος<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[zerschneiden]], [[durchbohren]] (ep. poet. seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon [[δαϊκτήρ]] "Zerteiler" Beiname des Ares (Alk.), auch attributivisch von [[γόος]] (A. ''Th''. 916 [lyr.]); in dieser Verwendung auch [[δαΐκτωρ]] ([[γάμος]] A. ''Supp''. 798 [lyr.]); [[δαϊγμός]] (''EM''); als Hinterglied -δαΐκτας z. B. [[μηλοδαΐκτας]] (B.); daneben καρποδαισται (Gortyn); viell. zu [[δαίομαι]] mit analogischem -σ-, das auch in δεδαισμένον (ebd.), [[δαισθείς]] (E. in lyr.) vorliegen kann, s. Fraenkel Nom. ag. 1, 194.<br />'''Etymology''' : Deverbative Bildung auf -ίζω von [[δαίομαι]] (vgl. Schwyzer 736), s. d. Nicht mit Schulze Kl. Schr. 370 denominativ von *δαϝός ([[δατέομαι]]).<br />'''Page''' 1,340