πέπων: Difference between revisions

|Definition=ον, gen. ονος : Comp. and Sup. <b class="b3">πεπαίτερος, -τατος</b> :—prop. of fruit, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[cooked by the sun]], [[ripe]], B.<span class="title">Fr.</span>34, <span class="bibl">Hdt.4.23</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>181</span>; ἄπιος <span class="bibl">Alex.33.5</span> (Sup.); opp. [[ὠμός]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>260</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>19.19</span>; of wine, [[mellow]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>579</span>, etc.; <b class="b3">πέπονα ποιεῖν τινα</b>, by beating him, <span class="title">Com.Adesp.</span>125. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> of abscesses, [[ripe]], [[ready to suppurate]], <span class="bibl">Hermipp. 30</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">σίκυος π</b>. a kind of [[gourd]] or <b class="b2">melon, not eaten till quite ripe</b> (whereas the [[σίκυος]] was eaten unripe), <span class="bibl">Hp.<span class="title">Morb.</span>3.17</span>, <span class="bibl"><span class="title">Vict.</span>2.55</span>, Pl. Com.64.4, <span class="bibl">Anaxil.36</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>926b4</span>, <span class="bibl">Diocl.Fr.120</span>; [[πέπων]] alone distd. from σίκυος, τοὺς σικύους καὶ τοὺς πέπονας <span class="bibl">LXX<span class="title">Nu.</span>11.5</span>, cf. Speus. ap. <span class="bibl">Ath.2.68e</span>, Phan.Hist.34, Dsc.2.135, etc.: [[proverb|prov.]], μαλθακώτερος πέπονος σικύου <span class="bibl">Theopomp.Com.72</span>; ἀνὴρ ἐκεῖνος ἦν πεπαίτερος μόρων <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>264</span>; π. ἀπίοιο <span class="bibl">Theoc.7.120</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., as always in Hom. (more freq. in Il. than in Od.), and in Hes., in addressing a person, mostly as a term of endearment or familiarity, [[kind]], [[gentle]], πέπον Καπανηϊάδη <span class="bibl">Il.5.109</span>; Κύκνε πέπον <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>350</span>; <b class="b3">ὦ πέπον</b> [[good]] brother!, [[gentle]] sir!, <span class="bibl">Il.6.55</span>, <span class="bibl">9.252</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>544</span>, <span class="bibl">560</span>, etc.; <b class="b3">κριὲ πέπον</b> my [[pet]] ram (says Polyphemus), <span class="bibl">Od.9.447</span> : Comp., of a [[ἑταίρα]], <span class="bibl">Xenarch.4.9</span> : in bad sense, ὦ πέπονες <b class="b2">ye weaklings!</b> <span class="bibl">Il.2.235</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[mild]], [[less acrid]], ῥεύματα <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>19</span> (Comp.) : hence metaph., [[mild]], [[gentle]], πεπαιτέρα γὰρ μοῖρα τῆς τυραννίδος <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1365</span>; <b class="b3">μόχθος πέπων</b> [[softened]] pain, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>437</span>, etc.: c. dat., <b class="b3">ἐχθροῖσι π</b>. [[gentle]] to thy foes, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>66</span>. (Cf. [[πέπειρος]], [[πέσσω]].)</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0561.png Seite 561]] ονος ([[πέπτω]], [[πέσσω]]), 1; eigtl. von Früchten, von der Sonne gekocht, also <b class="b2">reif, weich, mürbe</b>; Soph. fr. 190; Her. 4, 23; bei Ar. dem [[ὠμός]] entgeggstzt, Equ. 260 Par 1132; πέπονες [[βότρυς]], Xen. Oec. 19, 19; Theophr. u. Sp. – Bes. [[σίκυος]] [[πέπων]], auch [[πέπων]] allein, eine gurken- od. melonenähnliche Frucht, Pfebe od. Angurie, die nur reif gegessen wurde, während man die eigentliche Gurke, [[σίκυος]], unreif aß, vgl. Ath. II c. 78 (68); daher sprichwörtlich als Bezeichnung der größten Weichheit, πέπονος μαλακώτερος, Ath. a. a. O., übh. weichlich, zart. – 2; Bei Hom. u. Hes. immer in übertragener Bdtg, nur in der Anrede, πέπον, ὦ πέπον, u. plur. ὦ πέπονες, bald allein, bald bei einem subst., gew. in gutem Sinne, als freundliche, schmeichelnde Anrede od. Begrüßung, Il. 5, 109. 6, 55 u. öfter, trauter, lieber; auch einmal vom Polyphem an seinen Widder gerichtet, κριὲ πέπον, trauter Widder, Od. 9, 447. Ader Il. 2, 235, ὦ πέπονες, κάκ' ἐλέγχε', Ἀχαιΐδες, οὐκέτ' Ἀχαιοί, im schlimmen Sinne, [[weichlich]], [[feig]], vgl. 13, 120; u. so auch Hes. Sc. 350; vgl. Th. 544. 560, wo auch die tadelnde Beziehung nahe liegt. – Mild, freundlich heißt es auch Aesch. Eum. 66, ἐχθροῖσι τοῖς σοῖς οὐ γενήσομαι [[πέπων]]; auch von Sachen, ὅτ' [[ἤδη]] πᾶς ὁ [[μόχθος]] ἦν [[πέπων]], Soph. O. C. 438. – Der compar. [[πεπαίτερος]] u. superl. πεπαίτατος ist oben bes. aufgeführt.

{{ls

|lstext='''πέπων''': -ον, γεν. -ονος· συγκρ. καὶ ὑπερθ. [[πεπαίτερος]], -ατος· - [[κυρίως]] ἐπὶ καρποῦ, ὁ ὑπὸ τοῦ ἡλίου πεπανθείς, [[ὥριμος]], Λατ. mitis, Ἡρόδ. 4. 23, Βακχυλ. Ἐπιγράμμ. 2, 4, Σοφ. Ἀποσπ. 190· ἀντίθετον τῷ [[ὠμός]], Ἀριστοφ. Ἱππ. 260, Ξεν. Οἰκ. 19, 19· ἐπὶ οἴνου, Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 563, κτλ.· πέπονα ποιεῖν τινα, διὰ μαστιγώσεως, Κωμικ. Ἀνώνυμ. 285· β) ἐπὶ ἀποστημάτων, [[ὥριμος]], ἕτοιμος πρὸς ἐμπύησιν, Ἕρμιππ. ἐν «Θεοῖς» 3· πρβλ. [[πεπαίνω]] Ι. 3, [[πέπανσις]]. 2) σικυὸς [[πέπων]], τὸ «πεπόνι», [[ὅπερ]] μόνον ὥριμον τρώγεται, ἐν ᾧ ὁ κοινὸς σικυὸς (δηλ. τὸ ἀγγοῦρι) τρώγεται μὴ [[ὥριμος]], Ἱππ. 497. 21, Πλάτ. Κωμ. ἐν «Λαΐῳ» 1, Ἀναξίλ. ἐν Ἀδήλ. 3, Ἀριστ. Προβλ. 20. 32, 1, κτλ.· ([[ὡσαύτως]] μόνον [[πέπων]] παρ’ Ἀθην. 68Ε)· παροιμ., μαλθακώτερος πέπονος σικυοῦ Θεόπομπ. ἐν Ἀδήλ. 5· οὕτω, [[πεπαίτερος]] μόρων Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 244· π. ἀπίοιο Θεόκρ. 7. 120. ΙΙ. μεταφορ., ὡς ἀείποτε παρ’ Ὁμ. (συχνότερον ἐν τῇ Ἰλ. ἢ ἐν Ὀδ.) καὶ παρ’ Ἡσ., ἐν προσφωνήσει πρὸς ἄνθρωπον, κατὰ τὸ πλεῖστον ὡς [[λέξις]] ἐκφράζουσα στοργήν, «καλέ μου», πέπον Καπανηιάδη Ἰλ. Ε. 109· ὦ πέπον Ζ. 55, Ι. 252, κτλ.· κριὲ πέπον, «καλό μου κριάρι» (λέγει ὁ Πολύφημος), Ὀδ. Ι. 447· - ἐπὶ κακῆς σημασ., [[μαλθακός]], ὦ πέπον, ὦ Μενέλαε Ἰλ. Ζ. 55· ὦ πέπονες, μαλθακοί, Β. 235· Κύκνε πέπον Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 350, πρβλ. τὸν αὐτ. ἐν Θ. 544, 560· - [[ἅπαξ]] οὕτω παρὰ Τραγ., πέπον, φίλε μου! Σοφ. Ο. Κ. 515. 2) [[ἤπιος]], ἧττον [[δριμύς]], [[ῥεῦμα]], Ἱππ. π. Ἀρχ. Ἰητρ. 15· - ἀκολούθως μεταφορ., Ἀττ., [[ἤπιος]], [[μαλακός]], [[πρᾶος]], πεπαιτέρα γὰρ [[μοῖρα]] τῆς τυραννίδος Αἰσχύλ. Ἀγ. 1365· [[μόχθος]] [[πέπων]], [[πόνος]] κατευνασθείς, Σοφ. Ο. Κ. 437, κτλ.· μετὰ δοτ., ἐχθροῖς π., ὁ πρὸς τοὺς ἐχθροὺς [[πρᾶος]], Αἰσχύλ. Εὐμ. 66. (Πρβλ. [[πέπειρος]], καὶ περὶ τῆς ῥίζης ἴδε ἐν λ. [[πέσσω]]).

{{bailly

|btext=<i>gén.</i> ονος;<br /><i>voc.</i> ον :<br /><b>I.</b> cuit par le soleil ; mûr ; <i>subst.</i> ὁ [[πέπων]] ([[σίκυος]]) melon;<br /><b>II.</b> fig. <i>p. anal.</i><br /><b>1</b> <i>en b. part</i> doux, aimable ; <i>en parl. de choses</i> [[μόχθος]] [[πέπων]] SOPH souffrance qui a perdu son âpreté ; πεπαιτέρα [[μοῖρα]] τῆς τυραννίδος ESCHL sort plus doux que la tyrannie ; avec un dat. ἐχθροῖς [[πέπων]] ESCHL doux envers ses ennemis;<br /><b>2</b> <i>en mauv. part</i> mou, efféminé;<br /><i>Cp.</i> πεπαίτερος, <i>Sp.</i> πεπαίτατος.<br />'''Étymologie:''' R. Πεπ, suire ; cf. [[πέπτω]].

|mltxt=ο / [[πέπων]], -ον, ΝΑ<br /><b>νεοελλ.</b><br />η [[πεπονιά]] και ο [[καρπός]] της, δηλ. το [[πεπόνι]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ([[ιδίως]] για καρπούς) αυτός που κατέστη [[μαλακός]] από τον ήλιο, ώριμος, [[γινωμένος]]<br /><b>2.</b> ([[ιδίως]] για το [[κρασί]]) [[εύγευστος]], [[γλυκός]]<br /><b>3.</b> (για αποστήματα) [[έτοιμος]] για [[εμπύηση]]<br /><b>4.</b> [[ήπιος]], μετριασμένος («πεπαίτερα ῥεύματα», Ιπποκρ.)<br /><b>5.</b> <b>μτφ.</b> α) (<b>για πρόσ.</b>) i) [[πράος]], [[ανεξίκακος]]<br />ii) [[μαλθακός]], [[νωθρός]]<br />β) (για πράγματα) [[ελαφρός]], [[μικρός]] («ὅτ' ἤδη πᾱς ὁ [[μόχθος]] ἦν [[πέπων]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>6.</b> (η κλητ. εν. ως [[προσφώνηση]] αγαπημένου προσώπου ή ζώου) <i>πέπον</i><br />[[καλέ]] μου, γλυκέ μου (α. «πέπον Καπανηϊάδη», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β) «κριὲ πέπον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πέπων]] [[σίκυος]]» ή «[[πέπων]] σικυός» — ο [[καρπός]] του φυτού πέπονος του κοινού, το [[πεπόνι]], το οποίο τρώγεται μόνο όταν [[είναι]] ώριμο, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τον [[σίκυον]], δηλ. το [[αγγούρι]], το οποίο τρώγεται μόνον όταν [[είναι]] άγουρο<br />β) «πέπονα ποιῶ τινα»<br /><b>μτφ.</b> [[μαλακώνω]] τα [[πλευρά]] κάποιου με [[μαστίγωμα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αρχαίος τ. που ανάγεται στη [[ρίζα]] <i>pek</i>^w του [[πέσσω]] «[[ωριμάζω]]» με [[επίθημα]] -<i>ων</i>- (<b>πρβλ.</b> [[κώδων]]) και συνδέεται με: αρχ. ινδ. <i>pak</i>-<i>va</i>- και ιραν. <i>pašto</i>, pox «ώριμος» Τη λ. δανείστηκε η Λατινική (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>pep</i><i>ō</i>), ενώ το υποκορ. του [[πέπων]], <i>πεπόν</i>-<i>ιον</i> έδωσε στη Νέα Ελληνική τον τ. [[πεπόνι]]].

{{elru

|elrutext='''πέπων:''' 2, gen. ονος (compar. [[πεπαίτερος]])<br /><b class="num">1)</b> созревший, спелый ([[καρπός]] Her.; [[βότρυς]] Xen.): [[σίκυος]] π. Arst. предполож. тыква;<br /><b class="num">2)</b> смягченный, кроткий, мягкий: πεπαιτέρα [[μοῖρα]] τῆς τυραννίδος Aesch. смерть приятнее тираннии; [[μόχθος]] π. Soph. утихшая боль; ἐχθροῖς π. Aesch. милостивый к врагам;<br /><b class="num">3)</b> (в обращении) милый, дорогой (ὦ [[πέπον]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> малодушный, робкий: ὦ πέπονες Ἀχαιΐδες, οὐκέτ᾽ [[Ἀχαιοί]]! Hom. о малодушные, ахеянки (вы), а не ахейцы больше!

|elnltext=πέπων πέπον, gen. - ονος, zelden f. πέπειρα, comp. ook πεπαίτερος, superl. ook πεπαίτατος rijp:. τοῦτο ἐπεὰν γένηται πέπον wanneer dat (fruit) rijp is geworden Hdt. 4.23.3. (over)rijp: (van een mens). αἰαῖ πέπειρα, δὶς τόση o wee, ze is overrijp, tweemaal zo oud! Archil. 196a.26; ἀπίοιο πεπαίτερος rijper dan een peer Theocr. Id. 7.120. overdr. mild, slap:; ὦ πέπονες slappelingen! Il. 2.235; ἐχθροῖσι... οὐ γενήσομαι πέπων ik zal niet slap zijn tegen mijn vijanden Aeschl. Eum. 66; πεπαιτέρα... μοῖρα τῆς τυραννίδος een milder lot dan leven onder een tiran Aeschl. Ag. 1365; geneesk. rijp, mild (van kloddervormende afscheiding):. ( τὰ ῥεύματα ) ὅταν... παχύτερα καὶ πεπαίτερα γένηται wanneer (de afscheiding) dikker en milder is geworden Hp. VM 19; πέπονα φαρμακεύειν καὶ κινέειν, μὴ ὠμὰ rijpe (zweren) behandelen en beroeren, niet de onrijpe Hp. Aph. 1.22. aanspreekvorm aardig, lief:. κρίε πέπον lieve ram Od. 9.447; ὦ πέπον beste kerel Hes. Th. 544.<br />πέπων -ονος, ὁ meloen = σίκυος π.. Hp. Morb. 3.17.

|etymtx=-ονος<br />Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[ripe]], metaph. [[soft]], [[mild]].<br />Other forms: m. f. (ion. att.; Hom. only voc. [[πέπον]], s.v.), f. also [[πέπειρα]] (Anacr., Hp., S., Ar.) with new m. [[πέπειρος]] (Hp., Thphr., LXX); comp. a. superl. <b class="b3">πεπαί-τερος</b>, <b class="b3">-τατος</b> (after [[πεπαίνω]] [Schwyzer 535]?), also <b class="b3">πεπειρό-τερος</b>, <b class="b3">-τατος</b> (cf. Leumann Mus. Helv. 2, 9f. = Kl. Schr. 223f.),<br />Derivatives: [[πεπαίνω]], aor. <b class="b3">πεπᾶν-αι</b>, <b class="b3">-θῆναι</b> with <b class="b3">-θήσομαι</b>, perf. inf. [[πεπάνθαι]] (Arist.), also w. <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">ὑπερ-</b>, [[to make ripe]], [[to ripen]], metaph. [[to mollify]], [[to mellow]], [[to soothe]] (IA.) with <b class="b3">πέπαν-σις</b> f. [[ripening]] (Arist.), <b class="b3">-τικός</b> [[making ripe]] (Hp., Dsc.); backformation <b class="b3">πέπαν-ος</b> (<b class="b3">-ός</b>) [[ripe]] (Paus., Artem.); <b class="b3">πέπανας πλακούντια</b> H. (= [[πόπανα]], s. [[πέσσω]]).<br />Origin: IE [Indo-European] [798] <b class="b2">*pekʷ-</b> [[cook]]<br />Etymology: Old primary formation with <b class="b2">n-</b>suffix from the IE verb for [[cook]], [[make ripe]] (s. [[πέσσω]]); so prob. from IE <b class="b2">*pekʷ-on-</b>; cf. first [[πίων]] ([[πέπειρα]] in any case after [[πίειρα]]). Parallel goes the <b class="b2">u̯o-</b>formation in Skt. <b class="b2">pak-vá-</b>, Pasht. [[pox]] [[cooked]], [[done]], [[ripe]]. Nothing resists connecting [[πέπων]], if from <b class="b3">*πέπ-Ϝων</b>, directly with this (on the phonetics cf. Schwyzer 301). -- The ep. voc. [[πέπον]] <b class="b2">deer, best !</b> (on it Brunius-Nilsson [[Δαιμόνιε]] [Diss. Uppsala 1955] 55ff.) Specht KZ 55, 18 f. wants to separate it from [[πέπων]] [[ripe]] and connect with Lith. <b class="b2">pẽpinti</b> [[coddle]]; thus on [[πεπαίνω]] in the meaning [[weaken]] Fraenkel Arch. Philol. 7, 21 ff.; all of this strongly doubted and rejected by Fraenkel Wb. s. v. and s. <b class="b2">paĩkas</b>. --Further s. [[πέσσω]].

|ftr='''πέπων''': -ονος<br />{pépōn}<br />'''Forms''': m. f. (ion. att.; Hom. nur Vok. [[πέπον]], s.u.), f. auch [[πέπειρα]] (Anakr., Hp., S., Ar.) mit neuem m. [[πέπειρος]] (Hp., Thphr., LXX usw.); Komp. u. Superl. [[πεπαίτερος]], -τατος (nach [[πεπαίνω]] [Schwyzer 535]?), auch πεπειρότερος, -τατος (vgl. Leumann Mus. Helv. 2, 9f. = Kl. Schr. 223f.),<br />'''Meaning''': [[reif]], übertr. [[weich]], [[mild]].<br />'''Derivative''': Davon [[πεπαίνω]], Aor. [[πεπᾶναι]], -θῆναι mit -[[θήσομαι]], Perf. Inf. πεπάνθαι (Arist.), auch m. ἐκ-, κατα-, ὑπερ-, [[reif machen]], [[reifen]], übertr. [[erweichen]], [[lindern]], [[besänftigen]] (ion. att.) mit [[πέπανσις]] f. [[das Reifen]] (Arist. u.a.), -τικός [[reif machend]] (Hp., Dsk. u.a.); Rück- bildung [[πέπανος]] (-ός) [[reif]] (Paus., Artem. u.a.); πέπανα πλακούντια H. (= πόπανα, s. [[πέσσω]]).<br />'''Etymology''' : Alte Primärbildung mit ''n''-Suffix vom idg. Verb für [[kochen]], [[reif machen]] (s. [[πέσσω]]); somit wohl aus idg. *''peqʷ''-''on''-; vgl. zunächst [[πίων]] ([[πέπειρα]] jedenfalls nach [[πίειρα]]). Parallel damit geht die ''u̯o''-Bildung in aind. ''pak''-''vá''-, pasht. ''pox'' [[gekocht]], [[gar]], [[reif]]. An und für sich steht nichts im Wege, [[πέπων]], wenn aus *πέπϝων, damit direkt zu verbinden (zum Lautlichen vgl. Schwyzer 301). — Der ep. Vok. [[πέπον]] ‘Trauter, Lieber !’ (darüber Brunius-Nilsson Δαιμόνιε [Diss. Uppsala 1955] 55ff.) will Specht KZ 55, 18 f. von [[πέπων]] [[reif]] trennen und zu lit. ''pẽpinti'' [[verzärteln]] ziehen; ebenso über [[πεπαίνω]] im Sinn von [[erweichen]] Fraenkel Arch. Philol. 7, 21 ff.; alles von Fraenkel Wb. s. v. und s. ''paĩkas'' stark angezweifelt oder abgelehnt. —Weiteres s. [[πέσσω]].<br />'''Page''' 2,509-510