κύκνος: Difference between revisions

m
Text replacement - "A.''Ag.''" to "A.''Ag.''"
m (Text replacement - "<b>πρβλ.</b>" to "πρβλ.")
m (Text replacement - "A.''Ag.''" to "A.''Ag.''")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(9 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=kyknos
|Transliteration C=kyknos
|Beta Code=ku/knos
|Beta Code=ku/knos
|Definition=ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[swan]], [[Cycnus olor]], κύκνων δουλιχοδείρων <span class="bibl">Il.2.460</span>, cf. <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>316</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>620a</span>, <span class="bibl">Eratosth.<span class="title">Cat.</span>25</span>, etc.; sacred to Apollo, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>870</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>85b</span>, <span class="bibl">Call.<span class="title">Ap.</span>5</span>: Com., βάτραχοι κ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>207</span>; κύκνου δίκην τὸν ὕστατον μέλψασα θανάσιμον γόον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1444</span>: hence, metaph., [[minstrel]], [[bard]], AP7.19 (Leon.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> kind of ship, prob. from its prow being curved like a <b class="b2">swan's</b> neck, <span class="bibl">Nicostr.Com. 10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[eyesalve]], [[eye-salve]], Gal.12.708, 759, etc. [ῡ by position in Ep.; ῠ <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>2.82</span>, <span class="bibl">Theoc.16.49</span> in pr. n. [[Κύκνος]].]</span>
|Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[swan]], [[Cycnus olor]], κύκνων δουλιχοδείρων Il.2.460, cf. Hes.''Sc.''316, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 620a, Eratosth.''Cat.''25, etc.; sacred to Apollo, [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''870, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 85b, Call.''Ap.''5: Com., βάτραχοι κ. Ar.''Ra.''207; κύκνου δίκην τὸν ὕστατον μέλψασα θανάσιμον γόον [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1444: hence, metaph., [[minstrel]], [[bard]], AP7.19 (Leon.).<br><span class="bld">II</span> kind of ship, prob. from its prow being curved like a [[swan's]] neck, Nicostr.Com. 10.<br><span class="bld">III</span> [[eyesalve]], [[eyesalve]], Gal.12.708, 759, etc. [ῡ by position in Ep.; ῠ Pi.''O.''2.82, Theoc.16.49 in pr. n. [[Κύκνος]].]
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1528.png Seite 1528]] ὁ, der [[Schwan]]; [[δουλιχόδειρος]] Il. 2, 459; ἀερσιπόται Hes. Sc. 316, wo seines Gesanges zuerst gedacht wird, wie Aesch. Ag. 1419 κύκνου δίκην τὸν ὕστατον μέλψασα θανάσιμον [[γόον]], wie [[ἀχέτας]] Eur. El. 151; [[πολιόχρως]] Bacch. 1362; vgl. κύκνου πολιώτεραι αἲδ' ἐπανθοῦσιν [[τρίχες]] Ar. Vesp. 1164; auch als weissagend wurden sie betrachtet, τῶν κύκνων φαυλότερος τὴν μαντικήν Plat. Phaed. 84 e. – Übertr., der Dichter, Leon. Tar. 80 (VII, 19).
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1528.png Seite 1528]] ὁ, der [[Schwan]]; [[δουλιχόδειρος]] Il. 2, 459; ἀερσιπόται Hes. Sc. 316, wo seines Gesanges zuerst gedacht wird, wie Aesch. Ag. 1419 κύκνου δίκην τὸν ὕστατον μέλψασα θανάσιμον [[γόον]], wie [[ἀχέτας]] Eur. El. 151; [[πολιόχρως]] Bacch. 1362; vgl. κύκνου πολιώτεραι αἲδ' ἐπανθοῦσιν [[τρίχες]] Ar. Vesp. 1164; auch als weissagend wurden sie betrachtet, τῶν κύκνων φαυλότερος τὴν μαντικήν Plat. Phaed. 84 e. – Übertr., der Dichter, Leon. Tar. 80 (VII, 19).
}}
{{ls
|lstext='''κύκνος''': ὁ, Λατ. Cycnus olor, κύκνων δουλιχοδείρων Ἰλ. Β. 460., Ο. 692, κτλ.· ― μεταφ., ἐκ τῶν μύθων περὶ τοῦ ἐπιθανατίου ᾄσματος τοῦ κύκνου, [[ἀοιδός]], [[ψάλτης]], Ἀνθ. Π. 7. 19· ἴδε [[κύκνειος]] καὶ πρβλ. Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 316, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1444, Πλάτ. Φαίδωνα 85Β, Πολ. 620Α, Ὁρατ. ᾨδ. 2. 20· ἱερὸς τοῦ Ἀππόλωνος, Ἀριστοφ. Ὄρν. 870, Καλλ. εἰς Ἀπόλλ. 5. ΙΙ. [[εἶδος]] πλοίου, πιθ. [[ἐπειδὴ]] ἡ [[πρῷρα]] [[αὐτοῦ]] ἦτο κεκυρτωμένη ὡς ὁ [[λαιμὸς]] τοῦ κύκνου, Νικόστρ. ἐν «Διαβόλῳ» 1· πρβλ. [[κυκνοκάνθαρος]]. ΙΙΙ. [[εἶδος]] ἀλοιφῆς τῶν ὀφθαλμῶν, Ἀλέξ. Τραλλ. 2. σ. 139.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />cygne, <i>oiseau</i>.<br />'''Étymologie:''' R. Καν, résonner, retentir, avec redoubl.
|btext=ου (ὁ) :<br />cygne, <i>oiseau</i>.<br />'''Étymologie:''' R. Καν, résonner, retentir, avec redoubl.
}}
{{elnl
|elnltext=κύκνος -ου, ὁ zwaan.
}}
{{elru
|elrutext='''κύκνος:''' ὁ (редко Pind. и Theocr. ῠ) лебедь ([[δουλιχόδειρος]] Hom.; [[πολιόχρως]] Eur.; οἱ κύκνοι [[ἐπειδὰν]] αἴσθωνται, ὅτι [[δεῖ]] αὐτοὺς ἀποθανεῖν, [[τότε]] δὴ [[πλεῖστα]] καὶ [[μάλιστα]] ᾄδουσι Plat.).
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 28: Line 31:
|lsmtext='''κύκνος:''' ὁ, [[κύκνος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· μεταφ., από τους μύθους για τα τραγούδια του κύκνου που πεθαίνει (σε Αισχύλ., Πλάτ.), [[αοιδός]], [[ραψωδός]], σε Ανθ.
|lsmtext='''κύκνος:''' ὁ, [[κύκνος]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· μεταφ., από τους μύθους για τα τραγούδια του κύκνου που πεθαίνει (σε Αισχύλ., Πλάτ.), [[αοιδός]], [[ραψωδός]], σε Ανθ.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''κύκνος:''' ὁ (редко Pind. и Theocr. ῠ) лебедь ([[δουλιχόδειρος]] Hom.; [[πολιόχρως]] Eur.; οἱ κύκνοι [[ἐπειδὰν]] αἴσθωνται, ὅτι [[δεῖ]] αὐτοὺς ἀποθανεῖν, [[τότε]] δὴ [[πλεῖστα]] καὶ [[μάλιστα]] ᾄδουσι Plat.).
|lstext='''κύκνος''': , Λατ. Cycnus olor, κύκνων δουλιχοδείρων Ἰλ. Β. 460., Ο. 692, κτλ.· ― μεταφ., ἐκ τῶν μύθων περὶ τοῦ ἐπιθανατίου ᾄσματος τοῦ κύκνου, [[ἀοιδός]], [[ψάλτης]], Ἀνθ. Π. 7. 19· ἴδε [[κύκνειος]] καὶ πρβλ. Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 316, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1444, Πλάτ. Φαίδωνα 85Β, Πολ. 620Α, Ὁρατ. ᾨδ. 2. 20· ἱερὸς τοῦ Ἀππόλωνος, Ἀριστοφ. Ὄρν. 870, Καλλ. εἰς Ἀπόλλ. 5. ΙΙ. [[εἶδος]] πλοίου, πιθ. [[ἐπειδὴ]] ἡ [[πρῷρα]] [[αὐτοῦ]] ἦτο κεκυρτωμένη ὡς ὁ [[λαιμὸς]] τοῦ κύκνου, Νικόστρ. ἐν «Διαβόλῳ» 1· πρβλ. [[κυκνοκάνθαρος]]. ΙΙΙ. [[εἶδος]] ἀλοιφῆς τῶν ὀφθαλμῶν, Ἀλέξ. Τραλλ. 2. σ. 139.
}}
{{elnl
|elnltext=κύκνος -ου, ὁ zwaan.
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[swan]] (Il.), also name of a ship, after the front-part (Nicostr. Com.), and an eye- salve, after the colour (Gal.; with [[κυκνάριον]] <b class="b2">id.</b>, Ät., Gal.); also PN (Pi.).<br />Derivatives: [[κύκνειος]] <b class="b2">belonging to Kyknos or the\/a swan</b> (Pi., S., hell.), f. <b class="b3">-ῖτις</b> (S., Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 112); [[κυκνίας]] m. mame of a white eagle (Paus.; cf. [[κορακίας]] a.o., Chantraine Formation 94)<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [597] <b class="b2">*ḱeuk-</b> [[lighten]], [[be white]]<br />Etymology: Amply on [[κύκνος]] Thompson Birds s. v.; there also doubts on [[κυκνίας]]. Since Wood AmJPh 21, 179 as "the white one" (cf. on [[ἀλφός]]) connected with Skt. [[śócati]] [[lighten]], [[glow]], <b class="b2">šuk-rá-</b> [[light]], [[hell]], [[white]]. (W.-)Hofmann s. [[cicōnia]] is rather (with Berneker and H. Petersson) inclined to assume an onomatopoet. origin (cf. Russ. [[kykъ]] [[cry of a swan]]). In <b class="b3">κύδνος κύκνος</b> H., after Specht Ursprung 121, 204, 229 old variation k : [[d]], we have rather a hypercorrect writing after Lat. [[cycnus]], [[cygnus]] (<b class="b2">C-</b>) = [[κύκνος]], but also for [[Κύδνος]] (Schulze Kl. Schr. 700; cf. Schwyzer 208).
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[swan]] (Il.), also name of a ship, after the front-part (Nicostr. Com.), and an eye- salve, after the colour (Gal.; with [[κυκνάριον]] <b class="b2">id.</b>, Ät., Gal.); also PN (Pi.).<br />Derivatives: [[κύκνειος]] <b class="b2">belonging to Kyknos or the/a swan</b> (Pi., S., hell.), f. <b class="b3">-ῖτις</b> (S., Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 112); [[κυκνίας]] m. mame of a white eagle (Paus.; cf. [[κορακίας]] a.o., Chantraine Formation 94)<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [597] <b class="b2">*ḱeuk-</b> [[lighten]], [[be white]]<br />Etymology: Amply on [[κύκνος]] Thompson Birds s. v.; there also doubts on [[κυκνίας]]. Since Wood AmJPh 21, 179 as "the white one" (cf. on [[ἀλφός]]) connected with Skt. [[śócati]] [[lighten]], [[glow]], [[šuk-rá-]] [[light]], [[hell]], [[white]]. (W.-)Hofmann s. [[cicōnia]] is rather (with Berneker and H. Petersson) inclined to assume an onomatopoet. origin (cf. Russ. [[kykъ]] [[cry of a swan]]). In <b class="b3">κύδνος κύκνος</b> H., after Specht Ursprung 121, 204, 229 old variation k: [[d]], we have rather a hypercorrect writing after Lat. [[cycnus]], [[cygnus]] ([[C-]]) = [[κύκνος]], but also for [[Κύδνος]] (Schulze Kl. Schr. 700; cf. Schwyzer 208).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 41: Line 41:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''κύκνος''': {kúknos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Schwan]] (seit Il.), auch Ben. eines Schiffs, wohl nach dem Vorderteil (Nikostr. Kom.), und einer Augensalbe, nach der Farbe (Gal.; dazu [[κυκνάριον]] ib., Aët., Gal.); auch PN (Pi. u. a.).<br />'''Derivative''': Davon [[κύκνειος]] ‘zu Kyknos od. zum Schwan gehörig’ (Pi., S., hell.), f. -ῖτις (S., Redard Les noms grecs en -της 112); [[κυκνίας]] m. N. eines weißen Adlers (Paus.; vgl. [[κορακίας]] u.a., Chantraine Formation 94)<br />'''Etymology''' : Ausführlich über [[κύκνος]] Thompson Birds s. v.; daselbst auch Zweifel über [[κυκνίας]]. Seit Wood AmJPh 21, 179 als "der Weiße" (vgl. zu [[ἀλφός]]) mit aind. ''śócati'' [[leuchten]], [[glänzen]], ''śuk''-''rá''- [[licht]], [[hell]], [[weiß]] verbunden. (W.-)Hofmann s. ''cicōnia'' neigt eher (mit Berneker und H. Petersson) zu onomatopoetischem Ursprung (vgl. russ. ''kykъ'' [[Schwanengeschrei]]). In κύδνος· [[κύκνος]] H., nach Specht Ursprung 121, 204, 229 alter Wechsel ''k'' : ''d'', steckt vielmehr eine hyperkorrekte Schreibung nach lat. ''cycnus'', ''cygnus'' (''C''-) = [[κύκνος]], aber auch für Κύδνος (Schulze Kl. Schr. 700; vgl. Schwyzer 208). — Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Ling. Posn. 6, 13ff.<br />'''Page''' 2,45-46
|ftr='''κύκνος''': {kúknos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Schwan]] (seit Il.), auch Ben. eines Schiffs, wohl nach dem Vorderteil (Nikostr. Kom.), und einer Augensalbe, nach der Farbe (Gal.; dazu [[κυκνάριον]] ib., Aët., Gal.); auch PN (Pi. u. a.).<br />'''Derivative''': Davon [[κύκνειος]] ‘zu Kyknos od. zum Schwan gehörig’ (Pi., S., hell.), f. -ῖτις (S., Redard Les noms grecs en -της 112); [[κυκνίας]] m. N. eines weißen Adlers (Paus.; vgl. [[κορακίας]] u.a., Chantraine Formation 94)<br />'''Etymology''': Ausführlich über [[κύκνος]] Thompson Birds s. v.; daselbst auch Zweifel über [[κυκνίας]]. Seit Wood AmJPh 21, 179 als "der Weiße" (vgl. zu [[ἀλφός]]) mit aind. ''śócati'' [[leuchten]], [[glänzen]], ''śuk''-''rá''- [[licht]], [[hell]], [[weiß]] verbunden. (W.-)Hofmann s. ''cicōnia'' neigt eher (mit Berneker und H. Petersson) zu onomatopoetischem Ursprung (vgl. russ. ''kykъ'' [[Schwanengeschrei]]). In κύδνος· [[κύκνος]] H., nach Specht Ursprung 121, 204, 229 alter Wechsel ''k'': ''d'', steckt vielmehr eine hyperkorrekte Schreibung nach lat. ''cycnus'', ''cygnus'' (''C''-) = [[κύκνος]], aber auch für Κύδνος (Schulze Kl. Schr. 700; vgl. Schwyzer 208). — Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Ling. Posn. 6, 13ff.<br />'''Page''' 2,45-46
}}
}}