ἐξάπτω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[fasten from]] or (as we say) [[fasten to]], <b class="b3">πεῖσμα νεὸς . . κίονος ἐξάψας μεγάλης</b> having [[fasten]]ed it to a [[pillar]], <span class="bibl">Od.22.466</span>, cf. <span class="bibl">Il.24.51</span>; ἐ. τι χροός <span class="bibl">E. <span class="title">Tr.</span>1220</span>; τὴν πόλιν τοῦ Πειραιῶς <span class="bibl">Plu.<span class="title">Them.</span>19</span>; ἐ. τι ἔκ τινος <span class="bibl">Hdt.4.64</span>; ἀπό τινος <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>10.7</span>; also ἐ. ἐκ τοῦ νηοῦ [[σχοινίον]] ἐς τὸ [[τεῖχος]] <span class="bibl">Hdt.1.26</span>; ἐξάψας διὰ τῆς θυρίδος τὸ καλῴδιον <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>379</span>:— Pass., <b class="b3">περὶ τὴν κεφαλὴν ἐξῆμμαι πηνίκην τινά</b> I [[have]] a wig [[fastened]] on my head, <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>898</span> ([[si vera lectio|s.v.l.]]). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph., <b class="b3">ἐ. στόματος λιτάς</b> [[let]] prayers [[fall from]] one's mouth, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>383</span>; <b class="b3">τῆς τύχης ἐ. τὰ πραττόμενα</b> [[consider]] [[action]]s as [[dependent]] upon [[chance]], <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sull.</span>6</span>; <b class="b3">ἐ. τὴν διαδοχὴν τῶν ἀξίων λόγου</b> [[continue]] the [[narrative]], <span class="bibl">D.L.8.50</span>; <b class="b3">ἐξαμμένος ἐκ σώματος</b> [[dependent on]] it, <span class="bibl">Ti.Locr.102e</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">ἐ. τινί τι</b> [[place upon]], ἱκετηρίαν γόνασιν <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>1216</span>; κόσμον νεκρῷ <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>1208</span>; ἐ. βρόχον ἀμφὶ δειρήν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ion</span>1065</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Med., [[hang by]], [[cling to]], <b class="b3">πάντες ἐξάπτεσθε</b> all [[hang on]], <span class="bibl">Il.8.20</span>; <b class="b3">ἐ. τῆς οὐραγίας, τῆς πορείας</b>, [[hang on]] the enemy's [[rear]], on his line of [[march]], <span class="bibl">Plb.4.11.6</span>,<span class="bibl">3.51.2</span>; <b class="b3">τῶν πολεμίων, τῆς μάχης</b>, <span class="bibl">D.S.11.17</span>,<span class="bibl">13.10</span>; τῶν Ἑλληνικῶν ἐ. [[attend]] to .., <span class="bibl">Plu. <span class="title">Them.</span> 31</span>; τοῦ πολέμου <span class="bibl">D.H.6.25</span>; [[cling to]] an [[authority]], Plu.2.1111f. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[hang]] a thing to oneself, [[carry]] it [[suspended about one]], [[wear]], κώδωνας <span class="bibl">D.25.90</span>; πέπλους χροός <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>1186</span>; σφραγίδια <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>428</span>; also <b class="b3">ἐ. ναῦς</b> [[fasten]] them to one's own [[ship]], [[take in tow]], <span class="bibl">D.S.14.74</span>; <b class="b3">ἐ. τοὺς ἐραστάς</b> [[have]] them [[hang]]ing about one, <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>8.7.6</span>, cf. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Am.</span>11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> Act. also, [[set fire to]], ([[ὕλαν]]) <span class="bibl">Ti.Locr.97e</span>, cf. <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>9.8.6</span>, <span class="bibl">App.<span class="title">Hisp.</span>5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[kindle]], [[inflame]], πόλεμον <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>12.35</span>; πυρετόν Gal.6.240; of [[love]], Chor. in <span class="title">Rh.Mus.</span>49.495; [[νόσημα]] [[aggravate]], Id. in <span class="title">Hermes</span>17.234:—Pass., [[πῦρ]] ἐ. ἐκ λίθων <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>655a15</span>; <b class="b3">ὑπὸ φιλοσοφίας ὥσπερ πυρός</b> to [[be inflamed]] by... <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>340b</span>; <b class="b3">αὖθις οὐκ ἐξάπτονται</b> they are not [[rekindle]]d (like [[Heraclitus]]' [[sun]]), <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>498b</span>; ὑπ' ὀργῆς ἐξαφθέντες <span class="bibl">D.H.5.38</span>; πόλεμος ἐξήφθη <span class="bibl">Str.9.3.8</span>; ψυχαὶ ἐξάπτονται = are turned to [[flame]], <span class="bibl">M.Ant.4.21</span>.</span>

|dgtxt=<b class="num">A</b> <b class="num">I</b>tr., en v. act.<br /><b class="num">1</b> [[atar a]], [[amarrar a]]<br /><b class="num">a)</b> c. ac. y gen. Ἕκτορα ... ἵππων ἐξάπτων (Aquiles) amarrando a Héctor (muerto) a sus caballos</i>, <i>Il</i>.24.51, πεῖσμα νεὸς ... κίονος ἐξάψας habiendo amarrado a una columna el cabo de una nave</i>, <i>Od</i>.22.466, πέπλων ἀγάλματ' [[ἐξάπτω]] χροός un adorno de túnicas ciño a tu cuerpo</i> E.<i>Tr</i>.1220, νεβρίδ' ἐξάψας χροός E.<i>Ba</i>.24, (ἀνέρας) δενδρέων ἐ. A.R.3.207, φαρέτραν τῶν ὤμων Hld.1.2.2, κράσπεδον τοῦ ἱματίου <i>PMag</i>.7.370, (στέμμα) ἔξαψ[ο] ν τοῦ μνημύου (<i>sic</i>) <i>Suppl.Mag</i>.97re.4, c. ac. y giro prep. c. gen. αὐτὸ ... ἐκ τούτου (τοῦ ἵππου) ἐξάπτει lo ata (el cuero cabelludo) a éste (al caballo)</i> Hdt.4.64, cf. Str.4.4.5, ἐξάψαντες ἐκ τοῦ νηοῦ σχοινίον ἐς τὸ τεῖχος Hdt.1.26, ἐξάψας διὰ τῆς θυρίδος τὸ καλῴδιον habiendo atado el cable a través de la ventana</i> Ar.<i>V</i>.379, τὸν περίδρομον ἐξάπτειν ἀπὸ δένδρου atar el cordón corredizo a un árbol</i> X.<i>Cyn</i>.10.7, c. ac. y adv. οὐ γὰρ ἔχων ... ὅθεν ἐξάψει τὰς ... ἀρχάς Luc.<i>Herc</i>.3, sólo c. ac. βοέους δ' ἐξῆπτεν ἱμάντας anudó bovinas correas</i> Aquiles a los talones de Héctor <i>Il</i>.22.397, βρόχον ἐξάψαντες D.P.<i>Au</i>.3.3;<br /><b class="num">b)</b> fig. [[atar a]], [[unir a]] τὴν πόλιν ἐξῆψε τοῦ Πειραιῶς καὶ τὴν γῆν τῆς θαλάττης Temístocles a la [[ciudad]] de Atenas, Plu.<i>Them</i>.19<br /><b class="num">•</b>[[ligar]], [[hacer depender de]] c. ac. y gen. o dat. τὰ πραττόμενα τῆς Τύχης ἐξῆπτεν Plu.<i>Sull</i>.6, μηδ' ἀλκῇ σωμάτων τὰς ἑαυτῶν ἐξάπτειν ἐλπίδας y no hacer depender las propias esperanzas del vigor físico</i> Eus.<i>VC</i> 4.19, en v. pas., c. gen. ὁ λόγος ... μόνος μὲν τῆς τοῦ πατρὸς θεότητος ἐξημμένος Eus.<i>LC</i> 4 (p.202), c. giro prep. λῦπαι ἐπιθυμίαι τε καὶ φόβοι, ἐξαμμέναι μὲν ἐκ σώματος, ἀνακεκραμέναι δὲ τᾷ ψυχᾷ Ti.Locr.102e.<br /><b class="num">2</b> [[poner sobre]], [[cubrir]] c. ac. y dat. o giro prep. γόνασιν ἐ. σέθεν τὸ σῶμα τοὐμόν pongo sobre tus rodillas mi cuerpo</i> como suplicante, E.<i>IA</i> 1216, κόσμον ἐξάπτειν νεκρῷ poner un adorno a un muerto</i> E.<i>Tr</i>.1208, [[δεσμά]] τ' ἐ. χεροῖν E.<i>HF</i> 1342, ἐξάψει βροχὸν ἀμφὶ δειράν pondrá un lazo alrededor de su cuello</i> para ahorcarse, E.<i>Io</i> 1065.<br /><b class="num">3</b> fig., c. gen. separat. [[dejar caer de]] στόματος ἐξάπτων λιτάς dejando caer plegarias de mi boca</i> E.<i>Or</i>.383.<br /><b class="num">4</b> fig. [[abordar]] ἐξάψομεν τὴν διαδοχὴν τῶν ἀξίων λόγου abordaremos la sucesión de los dignos de mención</i> e.d., de los filósofos, D.L.8.50.<br /><b class="num">II</b> tr., en v. med.<br /><b class="num">1</b> [[colgarse]] o [[ponerse encima]], [[llevar puesto en]] c. ac. de cosa y gen. τί πέπλους μέλανας ἐξήψω χροός; ¿por qué te has puesto sobre el cuerpo un peplo negro?</i> E.<i>Hel</i>.1186, sólo c. ac. κώδωνας ἐξαψάμενος colgándose campanillas</i>, e.e., llamando la atención</i> op. [[ἀψοφητεί]] D.25.90, σφραγίδια ἐξαψάμενοι Ar.<i>Th</i>.428.<br /><b class="num">2</b> [[remolcar]] c. ac. de naves τὰς δ' ἀκεραίους (ναῦς) ἐξαπτόμενοι κατῆγον εἰς τὴν πόλιν D.S.14.74.<br /><b class="num">3</b> fig. [[agarrarse]], [[aferrarse a]] ἐγὼ δὲ τὸ ἐρωτικὸν ζεῦγος [[ἑκατέρωθεν]] ἐξαψάμενος Luc.<i>Am</i>.11, τὸν ... τῆς πίστεως αὐτοῦ ἐξαψάμενοι κάλων agarrándonos al cable de la fe en él</i> Clem.Al.<i>Paed</i>.1.4.10, μειράκια τοὺς ἐραστὰς ἐξαψάμενα Philostr.<i>VA</i> 8.7 (p.309).<br /><b class="num">III</b> intr., en v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> [[agarrarse]] σειρὴν ... κρεμάσαντες πάντες τ' ἐξάπτεσθε θεοί tras haber colgado una cuerda, agarraos todos los dioses</i>, <i>Il</i>.8.20<br /><b class="num">•</b>[[tomar contacto con]], [[alcanzar]] c. gen. συντάξαντες ἐξάπτεσθαι τῆς οὐραγίας habiendo ordenado tomar contacto con la retaguardia</i> Plb.4.11.6, ἐξεκλήθησαν ὑπὸ τοῦ συμβαίνοντος ἐξάπτεσθαι τῆς πορείας se vieron tentados por la circunstancia de alcanzar la columna en marcha</i> Plb.3.51.2, προστάξας ἐξάπτεσθαι τῶν πολεμίων D.S.11.17, cf. 17.103, Plu.<i>Caes</i>.52, ἐξάπτεσθαι Μακεδονίας Plu.<i>Demetr</i>.44, ἐξήπτοντο τῆς μάχης D.S.13.10<br /><b class="num">•</b>fig. [[adherirse a]] una tendencia fil. ἐξάπτεται τοῦ Ἐμπεδοκλέους Plu.2.1111f.<br /><b class="num">2</b> fig. [[ocuparse]], [[hacerse cargo de]] c. gen. τῶν Ἑλληνικῶν ἐξάπτεσθαι hacerse cargo de los asuntos griegos</i> Plu.<i>Them</i>.31, τοῦ πολέμου D.H.6.25.<br /><b class="num">B</b> ref. al fuego o materias inflamables<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[prender]], [[encender]] ὕλας Ti.Locr.97e, cf. Gr.Nyss.<i>Or.Catech</i>.38.26, ἐξήψαμεν τοὺς λύχνους [[LXX]] 2<i>Ma</i>.1.8, ἐ. [[γάρ]] φασιν ὥσπερ πῦρ Thphr.<i>HP</i> 9.8.6, cf. Ar.Did.38, σπινθὴρ ... ἐξάπτει πυράν Ph.1.455, cf. 2.349, ἐξῆψαν τὰς ἁμάξας App.<i>Hisp</i>.5, en v. pas., Pl.<i>Ep</i>.341d, Arist.<i>PA</i> 655^a15, Aen.Tact.34.1, Thphr.<i>CP</i> 3.23.2, <i>Placit</i>.2.29.4, 3.2.3<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ὕδωρ ... κατιὸν ἐπὶ τὸν ἥλιον σβεννύναι αὐτόν, καὶ πάλιν ἀραιούμενον ἐξάπτεσθαι que el agua, al caer sobre el sol, lo apaga y, al volver a rarificarse, lo enciende</i> Eus.<i>PE</i> 1.8.11 (= Metrod.Chius A 4).<br /><b class="num">2</b> fig., c. ac. de abstr. [[avivar]] τί σου τὴν ἐπιθυμίαν ἐξάπτεις ...; <i>A.Io</i>.63.15, τὴν τόλμαν ἐξῆψαν Paus.4.21.6, cf. I.<i>BI</i> 4.188, τὴν τῶν ἀνθρώπων ὕβριν D.Chr.13.37, cf. Ph.1.682, (τὸ φίλτρον) Chor.<i>Decl</i>.5.49, ὁ Πέρσης τὸν ... πόλεμον ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ἐξῆψε Ael.<i>NA</i> 12.35, πυρετὸν δὲ οὐκ ἐξάπτει Gal.6.240, cf. Aret.<i>CA</i> 1.2.12, ἐξάπτει τὸ νόσημα Chor.<i>Decl</i>.2.72, cf. Ael.<i>NA</i> 9.15, τῆς πίστεως ἐξάψαντας τὸν λύχνον Meth.<i>Symp</i>.114, en v. pas. ὑπ' ὀργῆς ... ἐξαφθέντες D.H.5.38, ἐξήφθη πόλεμος Str.9.3.8, τὰ τραύματα ἀμφοῖν ἐξάπτεται Ach.Tat.8.12.7, φλὸξ ἡδονῶν ἐξάπτεται Amph.<i>Seleuc</i>.107, ὁ πόνος καὶ ἡ νοῦσος ἐξήφθη Aret.<i>SD</i> 2.12.1, μὴ ἐξαπτομένων ἡμῶν πρὸς ὃ ἐξάπτουσιν <i>A.Andr.Gr</i>.53.25.<br /><b class="num">3</b> fig., c. ac. de pers. [[enardecer]], [[inflamar]] τὰ προλεχθέντα ... ἀνέφλεγεν αὐτὸν καὶ ἐξῆπτεν Ael.<i>VH</i> 12.64, en v. pas. [[Διονύσιος]] ἐξημμένος ὑπὸ φιλοσοφίας ὥσπερ πυρός Pl.<i>Ep</i>.340b, cf. <i>R</i>.498b.<br /><b class="num">4</b> fig., c. ac. de anim. [[azuzar]] ἐς ὀργὴν [[ἀλλήλους]] ἐξάπτουσι de las perdices, Ael.<i>NA</i> 3.16.<br /><b class="num">II</b> intr., en v. med. [[consumirse]], [[evaporarse]] la humedad por efecto del calor (τὸ ὑγρὸν) συνεστηκός, ὅταν ἡ τοῦ θερμοῦ [[δύναμις]] πλησιάζῃ, ἐξάπτεται (la humedad) concentrada, cuando se aproxima la fuerza del calor, se inflama, e.e., se consume</i> Arist.<i>Pr</i>.944^a33, αἱ εἰς τὸν ἀέρα μεθιστάμεναι ψυχαί ... χέονται καὶ ἐξάπτονται M.Ant.4.21.