ὦμος: Difference between revisions

m
Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''"
m (Text replacement - " sts. " to " sometimes ")
m (Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''")
 
(25 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=omos
|Transliteration C=omos
|Beta Code=w)=mos
|Beta Code=w)=mos
|Definition=ὁ: (v. sub fin.):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[the shoulder with the upper arm]] ([[ὠλένη]] being [[the lower]]), ξίφεϊ κληῗδα παρ' ὦμον πλῆξ', ἀπὸ δ' αὐχένος ὦμον ἐέργαθεν ἠδ' ἀπὸ νώτου <span class="bibl">Il.5.146</span>, cf. <span class="bibl">8.325</span>, <span class="bibl">Hdt.4.62</span>; μεταφρένῳ ἐν δόρυ πῆξεν ὤμων μεσσηγύς <span class="bibl">Il.5.41</span>; τεύχε' ἀπ' ὤμων συλήσειν <span class="bibl">15.544</span>; <b class="b3">ὦμος στιβαρός, ὦμοι ἴφθιμοι</b>, <span class="bibl">5.400</span>, <span class="bibl">18.204</span>; εὐρέες <span class="bibl">3.210</span>; κυρτώ <span class="bibl">2.217</span>; ἀμφ' ὤμοισιν ἔχει σάκος <span class="bibl">11.527</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>453</span>; ἐπ' ὤμου . . φέρειν <span class="bibl">Od.10.170</span>, cf. <span class="bibl">Isoc.19.39</span>; ἀρεῖτ' ἐπ' ὤμου <span class="bibl">Herod.3.61</span>; <b class="b3">κατ' ὤμου δεῖρον</b> ib.<span class="bibl">3</span>; ἐπ' ὤμων πατέρ' ἔχων <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>373</span>; τὰ ὦτα ἐπὶ τῶν ὤμων ἔχειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>613c</span>; ὤμοισι φόρησεν <span class="bibl">Il.19.11</span>; ἑλὼν . . σάκος ὤμῳ <span class="bibl">15.474</span>; [[ὤμῳ]] or <b class="b3">ὤμοισιν ἔχειν</b>, <span class="bibl">14.376</span>, <span class="bibl">1.45</span>, al.; [[ὤμοις]] or <b class="b3">ἐπ' ὤμοις φέρειν</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>454</span>, <span class="title">Tr</span>564; ἔχειν ἀνὰ φαιδίμῳ ὤμῳ <span class="bibl">Od.11.128</span>, <span class="bibl">23.275</span>; λαβὼν . . ὦμον εἰς ἀριστερόν <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1381</span>; ἐπ' ὤμοις θεῖναι <span class="bibl">Id.<span class="title">Ba.</span>755</span>; κίον' οὐρανοῦ . . ὤμοις ἐρείδων <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>350</span>; <b class="b3">ὤμοισι τοῖσι ἐμοῖσι</b> 'by the strength of mine [[arms]]', <span class="bibl">Hdt.2.106</span>; <b class="b3">ἀποστρέψαι τὸν ὦ</b>. to dislocate [[it]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>263</span> (troch.); ὁ δ' ὦμος . . πιέζεται <span class="bibl">Id.<span class="title">Ra.</span>30</span>; τὸν ὦμον θλίβομαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>323</span>: pl. for sg., ὤμοις ἀριστεροῖσιν ἀνακλάσας δέρην <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1471</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[the shoulder]] is sometimes more exactly specified as [[πρυμνότατος]] or <b class="b3">πρυμνὸς ὦμος</b>, <span class="bibl">Od.17.462</span>,<span class="bibl">504</span>; νείατος ὦ. <span class="bibl">Il.15.341</span>, <span class="bibl">17.310</span>; sometimes opp. [[χείρ]] (the arm), χεῖρες ὤμων . . ἐπαΐσσονται <span class="bibl">23.628</span>; τῶν ἑκατὸν μὲν χεῖρες ἀπ' μων ἀΐσσοντο <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>150</span>; <b class="b3">τοὺς ὤμους ἀποταμόντες σὺν τῇσι χερσί</b> (arms) <span class="bibl">Hdt.4.62</span>; ἀποταμόντα ἐν τῷ ὤμῳ τὴν χεῖρα <span class="bibl">Id.2.121</span>.έ, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1127</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>493b26</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> also of animals. as of a horse, <span class="bibl">Il.6.510</span>, <span class="bibl">15.267</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>8.6</span>; of a lion, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>430</span>; of a dog, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>4.1</span>; of crabs, <span class="bibl">Batr.296</span>; of birds, Plu.2.983b; of ants, <span class="title">Gp.</span>13.10.14. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[the shoulder]], in a dress, ἐπὶ τῶν ὤμων τῆς ἐπωμίδος <span class="bibl">LXX <span class="title">Ex.</span>28.12</span>, cf. <span class="bibl">25(29)</span>; ἐπὶ τῷ ὤμῳ τοῦ χιτῶνος ὑποθέντες <span class="bibl">Aen.Tact.31.23</span> codd. (<b class="b3">ἐπὶ τῇ ᾤᾳ</b> cj. Haupt). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph. of [[the parts below the top]] or [[head]] of any thing, esp. of [[the fork of a vine]] (cf. [[ὠμοχάραξ]]), <span class="title">Gp.</span>4.12.4; of the womb, Heroph. ap. Gal.4.596, cf. <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Onom.</span>195</span>. (Cf. Lat. [[umerus]] (fr. <b class="b2">*omesos</b>), Goth. [[ams]] (stem <b class="b2">amsa-</b>), Skt. [[áṃsas]], also Aeol. <b class="b3">ἐπ-ομμάδιος</b>, and (non-Greek) ἀμέσω Hsch.) </span>
|Definition=ὁ: (v. sub fin.):—<br><span class="bld">A</span> the [[shoulder]] with the [[upper]] [[arm]] ([[ὠλένη]] being the [[lower]]), ξίφεϊ κληῗδα παρ' ὦμον πλῆξ', ἀπὸ δ' αὐχένος ὦμον ἐέργαθεν ἠδ' ἀπὸ νώτου Il.5.146, cf. 8.325, [[Herodotus|Hdt.]]4.62; μεταφρένῳ ἐν δόρυ πῆξεν ὤμων μεσσηγύς Il.5.41; τεύχε' ἀπ' ὤμων συλήσειν 15.544; <b class="b3">ὦμος στιβαρός, ὦμοι ἴφθιμοι</b>, 5.400, 18.204; εὐρέες 3.210; κυρτώ 2.217; ἀμφ' ὤμοισιν ἔχει σάκος 11.527, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''453; ἐπ' ὤμου.. φέρειν Od.10.170, cf. Isoc.19.39; ἀρεῖτ' ἐπ' ὤμου Herod.3.61; <b class="b3">κατ' ὤμου δεῖρον</b> ib.3; ἐπ' ὤμων πατέρ' ἔχων [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''373; τὰ ὦτα ἐπὶ τῶν ὤμων ἔχειν [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 613c; ὤμοισι φόρησεν Il.19.11; ἑλὼν.. σάκος ὤμῳ 15.474; [[ὤμῳ]] or <b class="b3">ὤμοισιν ἔχειν</b>, 14.376, 1.45, al.; [[ὤμοις]] or <b class="b3">ἐπ' ὤμοις φέρειν</b>, [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''454, ''Tr''564; ἔχειν ἀνὰ φαιδίμῳ ὤμῳ Od.11.128, 23.275; λαβὼν.. ὦμον εἰς ἀριστερόν E.''IT''1381; ἐπ' ὤμοις θεῖναι Id.''Ba.''755; κίον' οὐρανοῦ.. ὤμοις ἐρείδων [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''350; [[ὤμοισι τοῖσι ἐμοῖσι]] '[[by the strength of mine arms]]', [[Herodotus|Hdt.]]2.106; <b class="b3">ἀποστρέψαι τὸν ὦ.</b> to [[dislocate]] [[it]], [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''263 (troch.); ὁ δ' ὦμος.. πιέζεται Id.''Ra.''30; τὸν ὦμον θλίβομαι Id.''Fr.''323: pl. for sg., ὤμοις ἀριστεροῖσιν ἀνακλάσας δέρην [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''1471.<br><span class="bld">b</span> the [[shoulder]] is sometimes more exactly specified as [[πρυμνότατος]] or <b class="b3">πρυμνὸς ὦμος</b>, Od.17.462,504; νείατος ὦ. Il.15.341, 17.310; sometimes opp. [[χείρ]] (the arm), χεῖρες ὤμων.. ἐπαΐσσονται 23.628; τῶν ἑκατὸν μὲν χεῖρες ἀπ' μων ἀΐσσοντο Hes.''Th.''150; <b class="b3">τοὺς ὤμους ἀποταμόντες σὺν τῇσι χερσί</b> (arms) [[Herodotus|Hdt.]]4.62; ἀποταμόντα ἐν τῷ ὤμῳ τὴν χεῖρα Id.2.121.έ, cf. E.''Ba.''1127, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''493b26.<br><span class="bld">2</span> also of animals. as of a horse, Il.6.510, 15.267, X.''Eq.''8.6; of a lion, Hes.''Sc.''430; of a dog, [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''4.1; of crabs, Batr.296; of birds, Plu.2.983b; of ants, ''Gp.''13.10.14.<br><span class="bld">3</span> the [[shoulder]], in a [[dress]], ἐπὶ τῶν ὤμων τῆς ἐπωμίδος [[LXX]] ''Ex.''28.12, cf. 25(29); ἐπὶ τῷ ὤμῳ τοῦ χιτῶνος ὑποθέντες Aen.Tact.31.23 codd. (<b class="b3">ἐπὶ τῇ ᾤᾳ</b> cj. Haupt).<br><span class="bld">II</span> metaph. of the [[part]]s [[below]] the [[top]] or [[head]] of any thing, especially of the [[fork]] of a [[vine]] (cf. [[ὠμοχάραξ]]), ''Gp.''4.12.4; of the [[womb]], Heroph. ap. Gal.4.596, cf. Ruf.''Onom.''195. (Cf. Lat. [[umerus]] (fr. *omesos), Goth. [[ams]] (stem amsa-), Skt. áṃsas, also Aeol. [[ἐπομμάδιος]], and (non-Greek) [[ἀμέσω]] [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]])  
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1411.png Seite 1411]] ὁ (vielleicht von οιω, = [[φέρω]], eigtl. der Träger), die [[Schulter]], der Theil des Leibes vom Halse bis an die Oberarme; sehr häufig bei Hom., u. bei Folgenden überall. Man vgl. ξίφεϊ κληϊδα παρ' ὦμον πλῆξ', ἀπὸ δ' αὐχένος ὦμον ἐέργαθεν ἠδ' ἀπὸ νώτου, Il. 5, 146; μεταφρένῳ ἐν [[δόρυ]] πῆξεν ὤμων [[μεσσηγύς]] 5, 41, u. oft; τεύχε' ἀπ' ὤμων συλήσειν 15, 544; Schild und Schwert werden an einem Halter über der Schulter getragen, 15, 262; πιέζεται [[ὦμος]] Ar. Ran. 30, u. öfter; u. in Prosa, wie Her. 4, 62 Plat. Rep. V, 449 b; auch von Thieren, Il. 15, 267; Hes. Sc. 430; Xen. Cyn. 4, 1.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1411.png Seite 1411]] ὁ (vielleicht von οιω, = [[φέρω]], eigtl. der Träger), die [[Schulter]], der Teil des Leibes vom Halse bis an die Oberarme; sehr häufig bei Hom., u. bei Folgenden überall. Man vgl. ξίφεϊ κληϊδα παρ' ὦμον πλῆξ', ἀπὸ δ' αὐχένος ὦμον ἐέργαθεν ἠδ' ἀπὸ νώτου, Il. 5, 146; μεταφρένῳ ἐν [[δόρυ]] πῆξεν ὤμων [[μεσσηγύς]] 5, 41, u. oft; τεύχε' ἀπ' ὤμων συλήσειν 15, 544; Schild und Schwert werden an einem Halter über der Schulter getragen, 15, 262; πιέζεται [[ὦμος]] Ar. Ran. 30, u. öfter; u. in Prosa, wie Her. 4, 62 Plat. Rep. V, 449 b; auch von Tieren, Il. 15, 267; Hes. Sc. 430; Xen. Cyn. 4, 1.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> [[épaule]] : ὤμῳ [[σάκος]] [[ἑλεῖν]] IL prendre son bouclier sur son épaule ; ἐλαύνειν φεύγοντα ὦμον IL frapper l'épaule d'un fuyard ; <i>au plur. pour le sg.</i> : ἀμφὶ <i>ou</i> περὶ ὤμοισιν, autour de l'épaule <i>en parl. du baudrier qui se passait sur l'épaule droite ; en parl. des animaux</i> les parties supérieures des pieds de devant;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> les bras.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[umerus]].
}}
{{elru
|elrutext='''ὦμος:''' ὁ [[плечо]] Her., Xen., Arph., Plut.: ἐπ᾽ ὤμου и (ἐπ᾽) ὤμοις φέρειν или ὤμῳ (ὠμοισιν) и ἐπ᾽ ὤμων ἔχειν Hom., Soph. носить на плечах; ὤμοις ἀριστεροῖσιν (pl. = sing.) Eur. к левому плечу.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ὦμος''': ὁ· (ἴδε ἐν τέλει)· - ὡς καὶ νῦν, κοινῶς «νῶμος», τὸ ἀπὸ τῆς κλειδὸς [[μέχρι]] τοῦ βραχίονος [[μέρος]] καὶ ἡ κεφαλὴ τοῦ βραχίονος, Λατ. [[humerus]] ([[ὠλένη]], ulna, [[εἶναι]] τὸ κατώτερον [[μέρος]] τοῦ βραχίονος), ξίφεϊ κληῗδα παρ᾿ ὦμον πλῆξ᾿, ἀπὸ δ᾿ αὐχένος ὦμον ἐέργαθεν ἠδ᾿ ἀπὸ νώτου Ἰλ. Ε. 146, πρβλ.Θ. 235· μεταφρένῳ ἐν [[δόρυ]] πῆξεν ὤμμων μεσσηγὺς Ε. 41· τεύχε᾿ ἀπ᾿ ὤμων συλᾶν Ο. 544· ὦμοι στιβαροί, ἴφθιμοι Ε. 400., Σ. 204· εὐρέες Γ. 210· κυρτώ Β. 217 κτλ.· - ἐπ᾿ ὤμου… φέρειν Ὀδ. Κ. 170, Ἰσοκρ. 392Β, [[μάλιστα]] δὲ πρβλ. Ἡρόδ. 4. 62· ἐπ᾿ ὤμων πατέρ᾿ ἔχειν Σοφ. Ἀποσπ. 342· τὰ ὦτα ἐπὶ τῶν ὤμων ἔχειν, ἴδε οὖς Ι. ἐν τέλ. - ὤμοισι φορέειν Ἰλ. Τ. 41· ὤμῳ [[ἑλεῖν]] Ο. 474· ὤμῳ ἢ ὤμοισιν ἔχειν Ξ. 376, Α. 15, κ. ἀλλ.· ὤμοις ἢ ἐπ᾿ ὤμοις φέρειν Σοφοκλ. Ἀποσπ. 404, Τραχ. 564· - ἔχειν ἀνὰ ὤμῳ Ὀδ. Λ. 128., Ψ. 275· εἰς ὦμον λαβεῖν Εὐρ. Ἰφ. ἐν Ταύρ. 1381· ἐπ᾿ ὤμοις [[θεῖναι]] ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 755· κίον᾿ οὐρανοῦ…ὤμοιν ἐρείδων Αἰσχύλου Πρ. 350, ὤμοισι τοῖς ἐμοῖσι, διὰ τῆς ἰσχύος τῶν ὤμων μου, Ἡρόδ. 2. 106· ἀποστρέφειν τὸν ὧ., ἐξαρθροῦν, Ἀριστοφ. Ἱππ. 264· ὁ δ᾿ [[ὦμος]]… πιέζεται ὁ αὐτ. ἐν Βατρ. 30· τὸν ὦμον θλίβομαι ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 307· - ὁ πληθ. περιέργως ἀντὶ τοῦ ἑνικοῦ, ὤμοις ἀριστεροῖσιν ἀνακλάσας δέρην Εὐρ. Ὄρ. 1471. β) τὸ ἀνώτατον [[μέρος]] τοῦ βραχίονος [[ἐνίοτε]] λέγεται πρυμνὸς ἢ [[νείατος]] [[ὦμος]] Ὀδ. Ρ. 462, 504, Ἰλ. Ο. 341, Ρ. 310· [[ἐνίοτε]] δὲ ἀντίκειται πρὸς τὸ χεὶρ (τὸ κατώτερον [[μέρος]]), χεῖρες ὤμων… ἐπαΐσσονται Ψ. 628· τοὺς ὤμους ἀποταμόντες σὺν τῇσι χερσὶ Ἠρόδ. 4. 62· ἀποταμόντα ἐν τῷ ὤμῳ τὴν χεῖρα ὁ αὐτ. 2. 121, 5· ἴδε Elmsl. εἰς Βάκχ. 1125. 2) [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ζῴων, [[οἷον]] ἐπὶ ἵππου, Λατ. armus. Ἰλ. Ζ. 510, Κ. 333, Ο. 267, πρβλ. Ξεν. Ἱππ. 8, 6. - ἐπὶ λέοντος, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 430· ἐπὶ κυνός, Ξεν. Κυνηγ. 4. 1· ἐπὶ καρκίνων, Βατραχομ. 309· ἐπὶ πτηνῶν, Πλούτ. 2. 983Β· ἐπὶ μυρμήκων, Γεωπον. 13· 10, 14· πρβλ. [[κατωμαδόν]]. 3) ὁ [[ὦμος]] ἐνδύματος, ἐπὶ τῶν ὤμων τῆς ἐπωμίδος Ἑβδ. (Ἔξοδ. ΚΗ´, 12, πρβλ. 25). ΙΙ. μεταφορ., τὸ [[μέρος]] τὸ ὑπὸ τὴν κεφαλὴν ἢ κορυφὴν παντὸς πράγματος, [[μάλιστα]] ἐπὶ τοῦ δικράνου χάρακος ὑποστηρίζοντας ἄμπελον (πρβλ. [[ὠμοχάραξ]]), Γεωπον. 4, 12, 4, κτλ. ([[Κατὰ]] τὸν Σχολιαστ. Ἰλ. Β. 217 ἐκ τοῦ *οξω, = [[φέρω]]· ἀλλὰ τὸ μ ἀνήκει εἰς τὴν ῥίζαν, ὡς φαίνεται ἐκ τοῦ Λατ. [[humerus]], Γοτθ. am-sa).
|lstext='''ὦμος''': ὁ· (ἴδε ἐν τέλει)· - ὡς καὶ νῦν, κοινῶς «νῶμος», τὸ ἀπὸ τῆς κλειδὸς [[μέχρι]] τοῦ βραχίονος [[μέρος]] καὶ ἡ κεφαλὴ τοῦ βραχίονος, Λατ. [[humerus]] ([[ὠλένη]], ulna, [[εἶναι]] τὸ κατώτερον [[μέρος]] τοῦ βραχίονος), ξίφεϊ κληῗδα παρ᾿ ὦμον πλῆξ᾿, ἀπὸ δ᾿ αὐχένος ὦμον ἐέργαθεν ἠδ᾿ ἀπὸ νώτου Ἰλ. Ε. 146, πρβλ.Θ. 235· μεταφρένῳ ἐν [[δόρυ]] πῆξεν ὤμμων μεσσηγὺς Ε. 41· τεύχε᾿ ἀπ᾿ ὤμων συλᾶν Ο. 544· ὦμοι στιβαροί, ἴφθιμοι Ε. 400., Σ. 204· εὐρέες Γ. 210· κυρτώ Β. 217 κτλ.· - ἐπ᾿ ὤμου… φέρειν Ὀδ. Κ. 170, Ἰσοκρ. 392Β, [[μάλιστα]] δὲ πρβλ. Ἡρόδ. 4. 62· ἐπ᾿ ὤμων πατέρ᾿ ἔχειν Σοφ. Ἀποσπ. 342· τὰ ὦτα ἐπὶ τῶν ὤμων ἔχειν, ἴδε οὖς Ι. ἐν τέλ. - ὤμοισι φορέειν Ἰλ. Τ. 41· ὤμῳ [[ἑλεῖν]] Ο. 474· ὤμῳ ἢ ὤμοισιν ἔχειν Ξ. 376, Α. 15, κ. ἀλλ.· ὤμοις ἢ ἐπ᾿ ὤμοις φέρειν Σοφοκλ. Ἀποσπ. 404, Τραχ. 564· - ἔχειν ἀνὰ ὤμῳ Ὀδ. Λ. 128., Ψ. 275· εἰς ὦμον λαβεῖν Εὐρ. Ἰφ. ἐν Ταύρ. 1381· ἐπ᾿ ὤμοις [[θεῖναι]] ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 755· κίον᾿ οὐρανοῦ…ὤμοιν ἐρείδων Αἰσχύλου Πρ. 350, ὤμοισι τοῖς ἐμοῖσι, διὰ τῆς ἰσχύος τῶν ὤμων μου, Ἡρόδ. 2. 106· ἀποστρέφειν τὸν ὧ., ἐξαρθροῦν, Ἀριστοφ. Ἱππ. 264· ὁ δ᾿ [[ὦμος]]… πιέζεται ὁ αὐτ. ἐν Βατρ. 30· τὸν ὦμον θλίβομαι ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 307· - ὁ πληθ. περιέργως ἀντὶ τοῦ ἑνικοῦ, ὤμοις ἀριστεροῖσιν ἀνακλάσας δέρην Εὐρ. Ὄρ. 1471. β) τὸ ἀνώτατον [[μέρος]] τοῦ βραχίονος [[ἐνίοτε]] λέγεται πρυμνὸς ἢ [[νείατος]] [[ὦμος]] Ὀδ. Ρ. 462, 504, Ἰλ. Ο. 341, Ρ. 310· [[ἐνίοτε]] δὲ ἀντίκειται πρὸς τὸ χεὶρ (τὸ κατώτερον [[μέρος]]), χεῖρες ὤμων… ἐπαΐσσονται Ψ. 628· τοὺς ὤμους ἀποταμόντες σὺν τῇσι χερσὶ Ἠρόδ. 4. 62· ἀποταμόντα ἐν τῷ ὤμῳ τὴν χεῖρα ὁ αὐτ. 2. 121, 5· ἴδε Elmsl. εἰς Βάκχ. 1125. 2) [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ζῴων, [[οἷον]] ἐπὶ ἵππου, Λατ. armus. Ἰλ. Ζ. 510, Κ. 333, Ο. 267, πρβλ. Ξεν. Ἱππ. 8, 6. - ἐπὶ λέοντος, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 430· ἐπὶ κυνός, Ξεν. Κυνηγ. 4. 1· ἐπὶ καρκίνων, Βατραχομ. 309· ἐπὶ πτηνῶν, Πλούτ. 2. 983Β· ἐπὶ μυρμήκων, Γεωπον. 13· 10, 14· πρβλ. [[κατωμαδόν]]. 3) ὁ [[ὦμος]] ἐνδύματος, ἐπὶ τῶν ὤμων τῆς ἐπωμίδος Ἑβδ. (Ἔξοδ. ΚΗ´, 12, πρβλ. 25). ΙΙ. μεταφορ., τὸ [[μέρος]] τὸ ὑπὸ τὴν κεφαλὴν ἢ κορυφὴν παντὸς πράγματος, [[μάλιστα]] ἐπὶ τοῦ δικράνου χάρακος ὑποστηρίζοντας ἄμπελον (πρβλ. [[ὠμοχάραξ]]), Γεωπον. 4, 12, 4, κτλ. ([[Κατὰ]] τὸν Σχολιαστ. Ἰλ. Β. 217 ἐκ τοῦ *οξω, = [[φέρω]]· ἀλλὰ τὸ μ ἀνήκει εἰς τὴν ῥίζαν, ὡς φαίνεται ἐκ τοῦ Λατ. [[humerus]], Γοτθ. am-sa).
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> épaule : ὤμῳ [[σάκος]] [[ἑλεῖν]] IL prendre son bouclier sur son épaule ; ἐλαύνειν φεύγοντα ὦμον IL frapper l’épaule d’un fuyard ; <i>au plur. pour le sg.</i> : ἀμφὶ <i>ou</i> περὶ ὤμοισιν, autour de l’épaule <i>en parl. du baudrier qui se passait sur l’épaule droite ; en parl. des animaux</i> les parties supérieures des pieds de devant;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> les bras.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[umerus]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[ὦμος]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[shoulder]] ἐλέφαντι φαίδιμον ὦμον κεκαδμένον (sc. Πέλοπα) (O. 1.27)
|sltr=[[ὦμος]] [[shoulder]] ἐλέφαντι φαίδιμον ὦμον κεκαδμένον (''[[sc.]]'' Πέλοπα) (O. 1.27)
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
Line 29: Line 32:
}}
}}
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=ὤμου, ὁ (ὈΙΩ equivalent to [[φέρω]] (?); [[allied]] [[with]] Latin umerus, cf. Vanicek, p. 38; [[Curtius]], § 487)), from [[Homer]] [[down]], the [[shoulder]]: Luke 15:5.
|txtha=ὤμου, ὁ (ὈΙΩ equivalent to [[φέρω]] (?); [[allied]] [[with]] Latin umerus, cf. Vanicek, p. 38; [[Curtius]], § 487)), from Homer down, the [[shoulder]]: Luke 15:5.
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ὦμος:''' ὁ, Λατ. [[humerus]],<br /><b class="num">1.</b> το [[μέρος]] από την [[κλείδα]] [[μέχρι]] το βραχίονα μαζί με την [[κεφαλή]] του βραχίονα ([[ὠλένη]], Λατ. [[ulna]], είναι το κατώτερο [[μέρος]] του βραχίονα)· <i>ἐπ' ὤμου φέρειν</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὤμοισι φορέειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἔχειν ἀνὰ ὤμῳ</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὤμοισι τοῖς ἐμοῖσι</i>, με τη [[δύναμη]] των ώμων μου, σε Ηρόδ.· <i>ἀποστρέφειν τὸν ὦμον</i>, [[παθαίνω]] [[εξάρθρωση]] στον ώμο, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> επίσης χρησιμοποιείται για τα ζώα, όπως π.χ. για τα άλογα, Λατ. [[armus]], σε Ομήρ. Ιλ., Ξεν.
|lsmtext='''ὦμος:''' ὁ, Λατ. [[humerus]],<br /><b class="num">1.</b> το [[μέρος]] από την [[κλείδα]] [[μέχρι]] το βραχίονα μαζί με την [[κεφαλή]] του βραχίονα ([[ὠλένη]], Λατ. [[ulna]], είναι το κατώτερο [[μέρος]] του βραχίονα)· <i>ἐπ' ὤμου φέρειν</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὤμοισι φορέειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἔχειν ἀνὰ ὤμῳ</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὤμοισι τοῖς ἐμοῖσι</i>, με τη [[δύναμη]] των ώμων μου, σε Ηρόδ.· <i>ἀποστρέφειν τὸν ὦμον</i>, [[παθαίνω]] [[εξάρθρωση]] στον ώμο, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> επίσης χρησιμοποιείται για τα ζώα, όπως π.χ. για τα άλογα, Λατ. [[armus]], σε Ομήρ. Ιλ., Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''ὦμος:''' ὁ плечо Her., Xen., Arph., Plut.: ἐπ᾽ ὤμου и (ἐπ᾽) ὤμοις φέρειν или ὤμῳ (ὠμοισιν) и ἐπ᾽ ὤμων ἔχειν Hom., Soph. носить на плечах; ὤμοις ἀριστεροῖσιν (pl. = sing.) Eur. к левому плечу.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 41: Line 41:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''ὦμος''': {ō̃mos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Schulter]], [[Achsel mitsamt dem Oberarm]] (Il.).<br />'''Composita''' : Als Vorderglied u.a. in [[ὠμοπλάτη]], meist pl. -αι f. [[Schulterblatt]] (Hp., X., Arist. usw.; Risch IF 59, 268). Zahlreiche Hypostasen, z.B. [[ἐπωμίς]] f. [[der obere Teil der Schulter]], [[ein über der Schulter geknöpftes Gewand]] (Hp., E., X. usw.), [[ἐξωμίς]] f. [[Gewand]], [[das die eine Schulter frei ließ]] (Ar., X. usw.), [[κατωμαδόν]], -άδιος [[von den Schultern her]] (Il.), [[ἐξωμίζω]] [[die Schulter entblößen]] (Ar.); zu [[ἐπωμάδιος]] (ἐπομμ-) s.u.<br />'''Derivative''': Davon 1. Demin. ὠμίον n. (''AP''; parodierend). 2. -ία f. [[Ecke eines Gebäudes]] (LXX u. a.; Semitismus, s. Scheller Oxytonie- rung 54), Teil (’Krümmung’?) eines Flußlaufs (Pap. II<sup>a</sup>). 3. -ίας· ὁ μεγάλους ὤμους ἔχων, ὁ [[εὐρύστερνος]] H., Poll. 4. -ιαῖος [[zur Schulter gehörig]] (Arist., Gal.). 5. -ισάμενος Aor. Ptz. [[auf die Schultern nehmend]] (Suid., Zonar.) mit -ιστής [[Träger]] (Hdn.)<br />'''Etymology''' : Altererbte Bezeichnung der Schulter, in mehreren Sprachen erhalten : aind. ''áṃsa''- m., got. ''ams'' m. (Akk. pl. ''amsans''), lat. ''umerus'', umbr. Lok. ''onse'' [[in umero]], arm. ''us'', Gen. ''us''-''oy'', toch. A ''es'', B ''āntse'', alle auf idg. *''ŏmso''-''s'' zurückführbar. Die für lat. ''umerus'' (aber nicht für umbr. ''onse'') angesetzte Nebenform *''ŏmesos'' ist entbehrlich, da eine Entwicklung -''ms''- > -''mer''-(mit Rhotazismus und Vokalanaptyxe) durchaus im Bereich des Möglichen liegt und durch keine Gegenbeispiele zu widerlegen ist (vgl. Götze IF 41, 120). Die unklare H.-Glosse ἀμέσω· ὠμοπλάται (fremd?; vgl. Latte zur St.; nach v. Windekens Le Pél. 67 mit Georgiev pelasgisch) ist als Zeugnis eines dreisilbigen Stamms natürlich unverwertbar. Auch die toch. Formen, obwohl mehrdeutig, legen gegen idg. *''ŏmsos'' keine Verwahrung ein. Ebensowenig notwendig ist es, für [[ὦμος]] ein besonderes, u.zw. dehnstufiges idg. *''ōmsos'' (nach Schulze KZ 63, 28 alte Vrddhi) zu postulieren; das bei Theok. 29, 29 als [[varia lectio|v.l.]] bezeugte äol. [[ἐπομμάδιος]] läßt übrigens am ehesten auf *''ŏmso''- schließen; s. zu dieser Frage Kretschmer Wiener Eranos 1909, 124 und Glotta 11, 242 (anders Solmsen KZ 29, 62f., Schwyzer 279, Chantraine Rev. de phil. 3. sér. 31, 98 [mit Lejeune] u.a.); vgl. auch zu [[ὦνος]]. Zu den umstrittenen toch. Formen s. Schneider IF 58, 169ff., v. Windekens. ebd. 262 und ZDMG 110, 315f., Krause-Thomas Toch. Elementarbuch I ̨̨ 24,2; 27,2; 47,2.<br />'''Page''' 2,1148
|ftr='''ὦμος''': {ō̃mos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Schulter]], [[Achsel mitsamt dem Oberarm]] (Il.).<br />'''Composita''' : Als Vorderglied u.a. in [[ὠμοπλάτη]], meist pl. -αι f. [[Schulterblatt]] (Hp., X., Arist. usw.; Risch IF 59, 268). Zahlreiche Hypostasen, z.B. [[ἐπωμίς]] f. [[der obere Teil der Schulter]], [[ein über der Schulter geknöpftes Gewand]] (Hp., E., X. usw.), [[ἐξωμίς]] f. [[Gewand]], [[das die eine Schulter frei ließ]] (Ar., X. usw.), [[κατωμαδόν]], -άδιος [[von den Schultern her]] (Il.), [[ἐξωμίζω]] [[die Schulter entblößen]] (Ar.); zu [[ἐπωμάδιος]] (ἐπομμ-) s.u.<br />'''Derivative''': Davon 1. Demin. ὠμίον n. (''AP''; parodierend). 2. -ία f. [[Ecke eines Gebäudes]] (LXX u. a.; Semitismus, s. Scheller Oxytonie- rung 54), Teil (’Krümmung’?) eines Flußlaufs (Pap. II<sup>a</sup>). 3. -ίας· ὁ μεγάλους ὤμους ἔχων, ὁ [[εὐρύστερνος]] H., Poll. 4. -ιαῖος [[zur Schulter gehörig]] (Arist., Gal.). 5. -ισάμενος Aor. Ptz. [[auf die Schultern nehmend]] (Suid., Zonar.) mit -ιστής [[Träger]] (Hdn.)<br />'''Etymology''' : Altererbte Bezeichnung der Schulter, in mehreren Sprachen erhalten : aind. ''áṃsa''- m., got. ''ams'' m. (Akk. pl. ''amsans''), lat. ''umerus'', umbr. Lok. ''onse'' [[in umero]], arm. ''us'', Gen. ''us''-''oy'', toch. A ''es'', B ''āntse'', alle auf idg. *''ŏmso''-''s'' zurückführbar. Die für lat. ''umerus'' (aber nicht für umbr. ''onse'') angesetzte Nebenform *''ŏmesos'' ist entbehrlich, da eine Entwicklung -''ms''- > -''mer''-(mit Rhotazismus und Vokalanaptyxe) durchaus im Bereich des Möglichen liegt und durch keine Gegenbeispiele zu widerlegen ist (vgl. Götze IF 41, 120). Die unklare H.-Glosse ἀμέσω· ὠμοπλάται (fremd?; vgl. Latte zur St.; nach v. Windekens Le Pél. 67 mit Georgiev pelasgisch) ist als Zeugnis eines dreisilbigen Stamms natürlich unverwertbar. Auch die toch. Formen, obwohl mehrdeutig, legen gegen idg. *''ŏmsos'' keine Verwahrung ein. Ebensowenig notwendig ist es, für [[ὦμος]] ein besonderes, u.zw. dehnstufiges idg. *''ōmsos'' (nach Schulze KZ 63, 28 alte Vrddhi) zu postulieren; das bei Theok. 29, 29 als [[varia lectio|v.l.]] bezeugte äol. [[ἐπομμάδιος]] läßt übrigens am ehesten auf *''ŏmso''- schließen; s. zu dieser Frage Kretschmer Wiener Eranos 1909, 124 und Glotta 11, 242 (anders Solmsen KZ 29, 62f., Schwyzer 279, Chantraine Rev. de phil. 3. sér. 31, 98 [mit Lejeune] u.a.); vgl. auch zu [[ὦνος]]. Zu den umstrittenen toch. Formen s. Schneider IF 58, 169ff., v. Windekens. ebd. 262 und ZDMG 110, 315f., Krause-Thomas Toch. Elementarbuch I ̨̨ 24,2; 27,2; 47,2.<br />'''Page''' 2,1148
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':ðmoj 哦摩士<br />'''詞類次數''':名詞(2)<br />'''原文字根''':肩<br />'''字義溯源''':肩^,臂;或源自([[φέρω]])=負擔*,攜帶)<br />'''出現次數''':總共(2);太(1);路(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 肩(2) 太23:4; 路15:5
|sngr='''原文音譯''':ðmoj 哦摩士<br />'''詞類次數''':名詞(2)<br />'''原文字根''':肩<br />'''字義溯源''':肩^,臂;或源自([[φέρω]])=負擔*,攜帶)<br />'''出現次數''':總共(2);太(1);路(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 肩(2) 太23:4; 路15:5
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[ὠμίζομαι]] (=παίρνω στούς ὤμους μου), [[ὠμιστής]] (=[[ἀχθοφόρος]]), [[ὠμοπλάτη]].
}}
{{trml
|trtx====[[shoulder]]===
Afrikaans: skouer; Ainu: タクピ; Aklanon: abaga; Albanian: sup; Amharic: ትከሻ; Apache Western Apache: biwos; Arabic: كَتَف‎, مَنْكِب‎; Egyptian Arabic: كتف‎; Aragonese: güembro; Aramaic Hebrew: כתפא‎; Syriac: ܟܬܦܐ‎; Archi: хъӏун; Armenian: ուս; Aromanian: umir, numir, anumir; Assamese: কান্ধ, কান; Asturian: hombru; Avar: гъеж; Azerbaijani: çiyin; Baluchi: کوپگ‎; Bashkir: ҡулбаш, иңбаш; Bau Bidayuh: papi; Belarusian: плячо, рамя; Bengali: কাঁধ; Bulgarian: рамо; Burmese: ပခုံး; Buryat: мүр; Catalan: espatlla, muscle; Cebuano: abaga; Central Franconian: Scholder; Central Melanau: kapei; Chechen: белш; Chepang: कुम्‌; Chinese Cantonese: 膊頭/膊头; Dungan: җязы, җягуэзы; Gan: 肩膀; Hakka: 肩頭/肩头; Jin: 肩膀; Mandarin: 肩, 肩膀; Min Dong: 肩頭/肩头; Min Nan: 肩頭/肩头, 肩胛頭/肩胛头; Wu: 肩胛; Chuvash: хулпуҫҫи; Classical Nahuatl: ahcolli; Coptic: ⲙⲟⲩⲧ, ⲙⲟϯ; Cornish: skoodh; Crimean Tatar: omuz; Czech: rameno; Danish: skulder; Darkinjung: gŭndang; Daur: muru, mur, mure; Dolgan: kol; Dutch: [[schouder]]; Esperanto: ŝultro; Estonian: õlg; Even: мирэ, мӣрэ; Evenki: мӣрэ; Farefare: bɔkɔ; Faroese: øksl; Finnish: hartia, hartiat, harteet, olka, olkapää; French: [[épaule]]; Middle French: espaule, espaulle; Old French: espalle, espaule; Friulian: spale; Galician: ombro, ombreiro; Georgian: მხარი; German: [[Schulter]]; Greek: [[ώμος]]; Ancient Greek: [[ὦμος]]; Guaraní: ati'y; Gujarati: ખભો, સ્કંધ, કંધ; Haitian Creole: zèpòl; Hausa: kafaɗa; Hawaiian: poʻohiwi; Hebrew: כָּתֵף‎; Hidatsa: iráshba; Higaonon: bulad; Hiligaynon: abága; Hindi: कंधा; Hungarian: váll; Icelandic: öxl; Ido: shultro; Iranun: waga; Irish: gualainn; Isnag: abaxa; Italian: [[spalla]]; Japanese: 肩; Javanese: bahu, pundhak; Jeju: 둑지, 엇게; Jurchen: mei.re; Kanakanabu: 'aniacanga; Kannada: ಭುಜ; Kapampangan: pago; Karachay-Balkar: омуз; Kashubian: remją; Kazakh: иық; Khmer: ស្មា; Korean: 어깨; Kurdish Central Kurdish: شان‎; Kyrgyz: ийин; Lao: ບ່າ; Latin: [[umerus]], [[humerus]]; Latvian: plecs, kamiesis; Laz: მხუჯი; Lezgi: къуьн; Limburgish: sjouwer, assel; Lithuanian: petys; Livonian: ab; Lombard: spalla; Lotud: lihawo, balayan; Low German: Schuller; Lushootseed: sʔilalubid; Macedonian: рамо, плешка; Malay: bahu, pundak; Malayalam: തോള്; Manchu: ᠮᡝᡳᡵᡝᠨ; Mandinka: daboo; Mansaka: abaga; Maranao: waga; Marathi: खांदा; Maricopa: miivii; Middle English: schuldre, spawde; Mingrelian: ხუჯი; Miyako: カタムス; Mongolian: мөр; Moore: bãoko; Nanai: мэйрэ, нгуйрэ; Navajo: awos; Negidal: mĩjə; Nepali: काँध; Nivkh: ӈаӻри; Norman: êpaûle, épaoule, epol; North Frisian Föhr: skoler; Norwegian Bokmål: skulder; Nynorsk: skulder, aksel; Occitan: espatla; Odia: ଖୁଆ; Old Church Slavonic Cyrillic: рамо; Old East Slavic: плече, рамꙗ; Old English: sċuldra, eaxl; Old Javanese: bahu, puṇḍak; Old Norse: ǫxl; Oroch: мие; Orok: мујрэ; Oromo: gatiittii; Oroqen: mi꞉rə; Ossetian: уӕхск; Ottoman Turkish: اوموز‎; Pashto: اوږه‎, ولى‎; Pennsylvania German: Schulder, Achsel, Axel; Persian: شانه‎, کتف‎, دوش‎, کول‎; Pitjantjatjara: aḻipiṟi; Plautdietsch: Schulla; Polish: ramię, bark; Portuguese: [[ombro]]; Punjabi: ਕੰਧਾ, ਮੋਢਾ, ਕੰਨ੍ਹਾ; Romagnol: spala; Romani: phiko; Romanian: umăr; Romansch: spatla, spedla, spadla; Rungus: kazab; Russian: [[плечо]], [[рамя]], [[рамо]]; Sabah Bisaya: liliwa; Sami Inari: uálgi; Northern: hárdu, oalgi, oalgegeahči; Skolt: a´rddi; Southern: åelkie; Sanskrit: अंस, स्कन्ध, स्कन्द; Sardinian: codhu; Scottish Gaelic: gualann, slinnean; Sebop: ngo'a; Serbo-Croatian Cyrillic: ра̏ме, плѐћа, пле̏ћка; Roman: rȁme, plèća, plȅćka; Sherpa: དཔུང་པ; Sicilian: spadda; Sinhalese: උරහිස, කර; Slovak: plece, rameno; Slovene: ráma; Sorbian Lower Sorbian: ramje; Upper Sorbian: ramjo; Spanish: [[hombro]]; Svan: ბარჯ; Swahili: bega class ma; Swedish: axel, skuldra; Tabasaran: гъюн; Tagal Murut: limbawo; Tagalog: balikat; Tajik: шона, кифт, китф, дӯш; Tambunan Dusun: limbawa; Tamil: புயம், தோள்; Taos: ę́nemą; Tarifit: taɣruṭṭ; Tatar: кулбаш; Tausug: abaga; Telugu: భుజం, జబ్బ; Tetum: kabaas; Thai: ไหล่, บ่า; Tibetan: ཕྲག་པ, དཔུང་པ; Timugon Murut: limbawo; Tocharian B: āntse; Turkish: omuz, çiyin; Turkmen: çiğin, eğin, gerden, kibit; Udi: аъм; Ugaritic: 𐎘𐎋𐎎; Ukrainian: плече, рам'я, рамено; Ulch: ŋujrə; Urdu: کندھا‎; Uyghur: دولا‎, مۈرە‎; Uzbek: egin, kift; Venetian: spała; Vietnamese: vai; Vilamovian: aochsuł; Volapük: jot; Walloon: spale; Welsh: ysgwydd, palfais; West Coast Bajau: bo'o; West Frisian: skouder; White Hmong: xwb pwg; Winnebago: hįįnec; Wolof: mbagg; Yakut: сарын; Yiddish: אַקסל‎, פּלייצע‎; Yoruba: èjìká; Zhuang: mbaq
}}
}}