εὔστομος: Difference between revisions

m
Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''"
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+)<\/b>" to "$1")
m (Text replacement - "X.''Cyn.''" to "X.''Cyn.''")
 
(30 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=eystomos
|Transliteration C=eystomos
|Beta Code=eu)/stomos
|Beta Code=eu)/stomos
|Definition=ον, (στόμα) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">with mouth of good size</b>, of dogs, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>4.2</span>; of horses, <b class="b3">εὔ. τῷ χαλινῷ</b> <b class="b2">well-bitted</b>, opp. <b class="b3">ἄστομος</b>, Plu.2.39a. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">with large mouth</b>, of cups, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Lex.</span> 7</span>; of a harbour, <span class="bibl">Poll.1.100</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">easy to keep open</b>, of a vein, <span class="bibl">Aret. <span class="title">CA</span>2.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">speaking well, eloquent</b>, AP14.10.8 (Comp.), <span class="bibl">Ptol. <span class="title">Tetr.</span>166</span>; <b class="b2">making eloquent</b>, λάγυνος <span class="title">AP</span>9.229 (Marc.Arg.). Adv. -μως <b class="b2">with clear utterance</b>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>4.42</span>: Sup. -ώτατα ib.<span class="bibl">13.18</span>; [[melodiously]], ib.<span class="bibl">1.43</span>; ᾖδον <span class="bibl">Aristaenet.2.19</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> like [[εὔφημος]], <b class="b2">avoiding words of ill omen</b>, and so, <b class="b2">keeping silence</b>, <b class="b3">περὶ μὲν τούτων… μοι… εὔστομα κείσθω</b> on these things… let me keep <b class="b2">a religious silence</b>, <span class="bibl">Hdt. 2.171</span>, cf. <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>14.28</span>, <span class="bibl">Porph.<span class="title">Abst.</span>2.36</span>; <b class="b3">εὔστομ' ἔχε</b> <b class="b2">peace, be still</b>! <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>201</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> <b class="b2">pleasant to the mouth, palatable</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span> 2.6.10</span> (Comp.),<span class="bibl">4.3.4</span>, <span class="bibl">Sor.1.94</span>, Dsc.1.110 (Comp.).</span>
|Definition=εὔστομον, ([[στόμα]])<br><span class="bld">A</span> [[with mouth of good size]], of dogs, [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''4.2; of horses, <b class="b3">εὔ. τῷ χαλινῷ</b> [[well-bitted]], opp. [[ἄστομος]], Plu.2.39a.<br><span class="bld">2</span> [[with large mouth]], of cups, Luc.''Lex.'' 7; of a harbour, Poll.1.100.<br><span class="bld">3</span> [[easy to keep open]], of a vein, Aret. ''CA''2.2.<br><span class="bld">II</span> [[speak]]ing [[well]], [[eloquent]], AP14.10.8 (Comp.), Ptol. ''Tetr.''166; [[making eloquent]], [[λάγυνος]] ''AP''9.229 (Marc.Arg.). Adv. [[εὐστόμως]] = [[with clear utterance]], Ael.''NA''4.42: Sup. [[εὐστομώτατα]] ib.13.18; [[melodiously]], ib.1.43; ᾖδον Aristaenet.2.19.<br><span class="bld">2</span> like [[εὔφημος]], [[avoid]]ing words of [[ill]] [[omen]], and so, [[keep]]ing [[silence]], <b class="b3">περὶ μὲν τούτων… μοι… εὔστομα κείσθω</b> on these things… let me keep a [[religious]] [[silence]], [[Herodotus|Hdt.]] 2.171, cf. Ael.''NA''14.28, Porph.''Abst.''2.36; [[εὔστομ' ἔχε]] = [[peace]], [[be still]]! S.''Ph.''201 (lyr.).<br><span class="bld">III</span> [[pleasant to the mouth]], [[palatable]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 2.6.10 (Comp.),4.3.4, Sor.1.94, Dsc.1.110 (Comp.).
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1099.png Seite 1099]] 1) mit schönem, gutem Munde, [[ἵππος]] [[εὔστομος]] χαλινῷ, ein gutmäntig Pferd, das nicht hart-, noch weichmäulig ist, Plut. de audit. 3; κύνες, mit gutem Gebiß, Ggstz [[ἄστομος]], Xen. Cyn. 4, 2; mit großer Oeffnung, von Bechern, Luc. Lexiph. 7; von einem Hafen, Poll. 1, 100. – Bei Hesych. = [[εὐπρόσωπος]]. – 21 schön redend, beredt, von der Flasche, M. Arg. 18 (IX, 229); vom Papagei sagt Ael., daß er ἀνθρώπου [[στόμα]] εὐστομώτατα ὑποκρίνεται, H. A. 13, 18; φωνὴ ὀρνίθων 16, 2. – Bes. Worte von guter Vorbedeutung sprechend, dah. εὔστομ' ἔχε = εὐφήμει, sage Nichts von übler Vorbedeutung, schweige, Soph. Phil. 201; ταῦτά μοι εὔστομα ἔστω, περὶ τούτων μοι εὔστομα κείσθω, davon will ich schweigen, Her. 2, 171; τά γε παρ' ἐμοῦ ἔστω πρὸς θεοὺς εὔστομα, mit Ehrfurcht gegen die Götter gesprochen, Ael. N. A. 14, 28 E.; vgl. Piers. zu Moeris p. 475. – 31 dem Munde angenehm, wohlschmeckend, Theophr. u. Sp. – Adv. wohlsprechend, wohllautend, ᾐδον Aristaen. 2, 19; Ael. u. a. Sp., superl., Ael. N. A. 1, 43, öfter von Vögeln.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1099.png Seite 1099]] 1) mit schönem, gutem Munde, [[ἵππος]] [[εὔστομος]] χαλινῷ, ein gutmäntig Pferd, das nicht hart-, noch weichmäulig ist, Plut. de audit. 3; κύνες, mit gutem Gebiß, <span class="ggns">Gegensatz</span> [[ἄστομος]], Xen. Cyn. 4, 2; mit großer Öffnung, von Bechern, Luc. Lexiph. 7; von einem Hafen, Poll. 1, 100. – Bei Hesych. = [[εὐπρόσωπος]]. – 21 schön redend, beredt, von der Flasche, M. Arg. 18 (IX, 229); vom Papagei sagt Ael., daß er ἀνθρώπου [[στόμα]] εὐστομώτατα ὑποκρίνεται, H. A. 13, 18; φωνὴ ὀρνίθων 16, 2. – Bes. Worte von guter Vorbedeutung sprechend, dah. εὔστομ' ἔχε = εὐφήμει, sage Nichts von übler Vorbedeutung, schweige, Soph. Phil. 201; ταῦτά μοι εὔστομα ἔστω, περὶ τούτων μοι εὔστομα κείσθω, davon will ich schweigen, Her. 2, 171; τά γε παρ' ἐμοῦ ἔστω πρὸς θεοὺς εὔστομα, mit Ehrfurcht gegen die Götter gesprochen, Ael. N. A. 14, 28 E.; vgl. Piers. zu Moeris p. 475. – 31 dem Munde angenehm, wohlschmeckend, Theophr. u. Sp. – Adv. wohlsprechend, wohllautend, ᾐδον Aristaen. 2, 19; Ael. u. a. Sp., superl., Ael. N. A. 1, 43, öfter von Vögeln.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br /><b>1</b> dont la bouche est docile (au frein);<br /><b>2</b> [[à la large ouverture]] <i>ou</i> à larges bords (coupe);<br /><b>3</b> <i>fig.</i> qui parle bien ; <i>en parl. d'oiseaux</i> qui chante bien;<br /><b>4</b> [[qui prononce des paroles de bon augure]] ; qui garde un silence religieux (<i>cf.</i> [[εὐφημέω]]) : εὔστομ' ἔχε SOPH silence ! περὶ τούτων εὔστομα κείσθω HDT que sur cela s'étende un religieux silence.<br />'''Étymologie:''' [[εὖ]], [[στόμα]].
}}
{{elru
|elrutext='''εὔστομος:'''<br /><b class="num">1</b> [[с крепкой хваткой]] (κύνες Xen.);<br /><b class="num">2</b> [[с послушным ртом]]: [[ἵππος]] εὔ. τῷ χαλινῷ Plut. лошадь, повинующаяся узде;<br /><b class="num">3</b> [[широкогорлый]] (ποτήρια Luc.);<br /><b class="num">4</b> [[красноречивый]] ([[φύσις]] τινός Anth.);<br /><b class="num">5</b> шутл. [[делающий красноречивым]], [[развязывающий язык]] ([[λάγυνος]] Anth.);<br /><b class="num">6</b> воздерживающийся от неподобающих слов, т. е. хранящий благоговейное молчание: περὶ τούτων μοι [[εὔστομα]] κείσθω Her. об этих (египетских мистериях) я (благоговейно) умолчу; εὔστομ᾽ ἔχε! Soph. (за)молчи! тише!
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''εὔστομος''': -ον, ([[στόμα]]) ἔχων [[στόμα]] εὐμέγεθες, ἐπὶ κυνῶν, Ξεν. Κυν. 4, 2· ἐπὶ ἵππου, εὔστ. τῷ χαλινῷ, ὁ [[ἄνευ]] δυσκολίας δεχόμενος τὸν χαλινόν, [[εὐάγωγος]], ἀντίθετον τῷ ἄστομος, Πλουτ. 2. 39Α· ἔχων μέγα [[στόμα]], ἐπὶ ποτηρίων, Λουκ. Λεξιφ. 7. ΙΙ. καλλιεπὴς, [[εὐφραδής]], Ἀνθ. Π. 14. 10· ἐπὶ οἰνηροῦ λαγήνου, ὁ καθιστῶν τινα εὔγλωττον, [[αὐτόθι]] 9. 229· ἐπὶ πτηνῶν, [[ἡδέως]] ᾄδων, [[ᾠδικός]], Αἰλ. π. Ζ. 13. 18. - Ἐπίρρ. -μως, μὲ καθαρὰν προφοράν, [[αὐτόθι]] 4. 42· Ὑπερθ. -ώτατα, [[αὐτόθι]] 13. 18· μελῳδικότατα, [[αὐτόθι]] 1. 43. 2) ὡς τὸ [[εὔφημος]], ὁ ἀποφεύγων τὰς δυσοιώνους λέξεις καὶ οὕτω τηρῶν σιγήν, περὶ μὲν τούτων... μοι... εὔστομα κείσθω, περὶ τούτων τῶν πραγμάτων ἂς τηρήσω θρησκευτικὴν σιγήν, Ἡρόδ. 2. 171, πρβλ. Αἰλ. π. Ζ. 14. 28, ἐν τέλει· εὔστομ’ ἔχε, σιώπα, [[σῖγα]], Σοφ. Φιλ. 201. ΙΙΙ. [[εὐάρεστος]] εἰς τὸ [[στόμα]], ἀφίνων εἰς αὐτὸ καλὴν γεῦσιν, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 2. 6, 10.
|lstext='''εὔστομος''': -ον, ([[στόμα]]) ἔχων [[στόμα]] εὐμέγεθες, ἐπὶ κυνῶν, Ξεν. Κυν. 4, 2· ἐπὶ ἵππου, εὔστ. τῷ χαλινῷ, ὁ [[ἄνευ]] δυσκολίας δεχόμενος τὸν χαλινόν, [[εὐάγωγος]], ἀντίθετον τῷ ἄστομος, Πλουτ. 2. 39Α· ἔχων μέγα [[στόμα]], ἐπὶ ποτηρίων, Λουκ. Λεξιφ. 7. ΙΙ. καλλιεπὴς, [[εὐφραδής]], Ἀνθ. Π. 14. 10· ἐπὶ οἰνηροῦ λαγήνου, ὁ καθιστῶν τινα εὔγλωττον, [[αὐτόθι]] 9. 229· ἐπὶ πτηνῶν, [[ἡδέως]] ᾄδων, [[ᾠδικός]], Αἰλ. π. Ζ. 13. 18. - Ἐπίρρ. -μως, μὲ καθαρὰν προφοράν, [[αὐτόθι]] 4. 42· Ὑπερθ. -ώτατα, [[αὐτόθι]] 13. 18· μελῳδικότατα, [[αὐτόθι]] 1. 43. 2) ὡς τὸ [[εὔφημος]], ὁ ἀποφεύγων τὰς δυσοιώνους λέξεις καὶ οὕτω τηρῶν σιγήν, περὶ μὲν τούτων... μοι... εὔστομα κείσθω, περὶ τούτων τῶν πραγμάτων ἂς τηρήσω θρησκευτικὴν σιγήν, Ἡρόδ. 2. 171, πρβλ. Αἰλ. π. Ζ. 14. 28, ἐν τέλει· εὔστομ’ ἔχε, σιώπα, [[σῖγα]], Σοφ. Φιλ. 201. ΙΙΙ. [[εὐάρεστος]] εἰς τὸ [[στόμα]], ἀφίνων εἰς αὐτὸ καλὴν γεῦσιν, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 2. 6, 10.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br /><b>1</b> dont la bouche est docile (au frein);<br /><b>2</b> à la large ouverture <i>ou</i> à larges bords (coupe);<br /><b>3</b> <i>fig.</i> qui parle bien ; <i>en parl. d’oiseaux</i> qui chante bien;<br /><b>4</b> qui prononce des paroles de bon augure ; qui garde un silence religieux (<i>cf.</i> [[εὐφημέω]]) : εὔστομ’ ἔχε SOPH silence ! περὶ τούτων εὔστομα κείσθω HDT que sur cela s’étende un religieux silence.<br />'''Étymologie:''' [[εὖ]], [[στόμα]].
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-η, -ο (ΑΜ [[εὔστομος]], -ον)<br />[[ευφραδής]], [[εύγλωττος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για ζώα και ιδιαίτερα για σκυλιά) αυτός που έχει ισχυρό [[στόμα]] («αἱ κύνες ἀπὸ τῶν προσώπων φαιδραὶ καὶ εὔστομοι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> (για ποτήρια) με μεγάλο [[στόμιο]]<br /><b>3.</b> (για [[λιμάνι]]) αυτός που έχει [[μεγάλη]] είσοδο («εὐστόμων ἐπιτύχωμεν λιμένων», Θεοδώρ.)<br /><b>4.</b> (για άλογα) εκείνο που υπομένει εύκολα («εὐστόμους τῷ χαλινῷ», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>5.</b> αυτός που κάνει κάποιον εύγλωττο<br /><b>6.</b> (για πουλιά) αυτός που κελαηδά [[γλυκά]]<br /><b>7.</b> αυτός που αποφεύγει τις δυσοίωνες λέξεις και τηρεί θρησκευτική [[σιγή]], αυτός που σιωπά («περὶ μὲν τούτων... μοι... εὔστομα κείσθω» — γι' αυτά τα πράγματα ας κρατήσω κλειστό το [[στόμα]] μου, <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «εὔστομ' ἔχε» — σώπα, μη μιλάς<br /><b>9.</b> [[ευχάριστος]] στο [[στόμα]], [[γευστικός]], [[νόστιμος]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>εὐστόμως</i> (Α)<br /><b>1.</b> με καθαρή [[φωνή]]<br /><b>2.</b> μελωδικά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ευ</i> <span style="color: red;">+</span> -<i>στομος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[στόμα]]), <b>[[πρβλ]].</b> <i>ελευθερό</i>-<i>στομος</i>, [[μεγαλό]]-<i>στομος</i>].
|mltxt=-η, -ο (ΑΜ [[εὔστομος]], -ον)<br />[[ευφραδής]], [[εύγλωττος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για ζώα και ιδιαίτερα για σκυλιά) αυτός που έχει ισχυρό [[στόμα]] («αἱ κύνες ἀπὸ τῶν προσώπων φαιδραὶ καὶ εὔστομοι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> (για ποτήρια) με μεγάλο [[στόμιο]]<br /><b>3.</b> (για [[λιμάνι]]) αυτός που έχει [[μεγάλη]] είσοδο («εὐστόμων ἐπιτύχωμεν λιμένων», Θεοδώρ.)<br /><b>4.</b> (για άλογα) εκείνο που υπομένει εύκολα («εὐστόμους τῷ χαλινῷ», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>5.</b> αυτός που κάνει κάποιον εύγλωττο<br /><b>6.</b> (για πουλιά) αυτός που κελαηδά [[γλυκά]]<br /><b>7.</b> αυτός που αποφεύγει τις δυσοίωνες λέξεις και τηρεί θρησκευτική [[σιγή]], αυτός που σιωπά («περὶ μὲν τούτων... μοι... εὔστομα κείσθω» — γι' αυτά τα πράγματα ας κρατήσω κλειστό το [[στόμα]] μου, <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «εὔστομ' ἔχε» — σώπα, μη μιλάς<br /><b>9.</b> [[ευχάριστος]] στο [[στόμα]], [[γευστικός]], [[νόστιμος]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>εὐστόμως</i> (Α)<br /><b>1.</b> με καθαρή [[φωνή]]<br /><b>2.</b> μελωδικά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ευ</i> <span style="color: red;">+</span> -<i>στομος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[στόμα]]), [[πρβλ]]. <i>ελευθερό</i>-<i>στομος</i>, [[μεγαλό]]-<i>στομος</i>].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''εὔστομος:''' -ον ([[στόμα]]),<br /><b class="num">I.</b> αυτός που έχει [[στόμα]] κανονικού μεγέθους, λέγεται για σκυλιά, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> αυτός που μιλάει [[καλά]], [[ευφραδής]], σε Ανθ.· λέγεται για [[ποτήρι]] [[κρασί]], αυτό που λύνει τη [[γλώσσα]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[εὔφημος]], αυτός που αποφεύγει τις δυσοίωνες λέξεις, <i>περὶ τούτων εὔστομα κείσθω</i>, για αυτά τα πράγματα άσε με να τηρήσω θρησκευτική [[σιωπή]], σε Ηρόδ.· <i>εὔστομ' ἔχε</i>, σώπασε! ησύχασε!, σε Σοφ.
|lsmtext='''εὔστομος:''' -ον ([[στόμα]]),<br /><b class="num">I.</b> αυτός που έχει [[στόμα]] κανονικού μεγέθους, λέγεται για σκυλιά, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> αυτός που μιλάει [[καλά]], [[ευφραδής]], σε Ανθ.· λέγεται για [[ποτήρι]] [[κρασί]], αυτό που λύνει τη [[γλώσσα]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[εὔφημος]], αυτός που αποφεύγει τις δυσοίωνες λέξεις, <i>περὶ τούτων εὔστομα κείσθω</i>, για αυτά τα πράγματα άσε με να τηρήσω θρησκευτική [[σιωπή]], σε Ηρόδ.· <i>εὔστομ' ἔχε</i>, σώπασε! ησύχασε!, σε Σοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''εὔστομος:'''<br /><b class="num">1)</b> с крепкой хваткой (κύνες Xen.);<br /><b class="num">2)</b> с послушным ртом: [[ἵππος]] εὔ. τῷ χαλινῷ Plut. лошадь, повинующаяся узде;<br /><b class="num">3)</b> широкогорлый (ποτήρια Luc.);<br /><b class="num">4)</b> красноречивый ([[φύσις]] τινός Anth.);<br /><b class="num">5)</b> шутл. делающий красноречивым, развязывающий язык ([[λάγυνος]] Anth.);<br /><b class="num">6)</b> воздерживающийся от неподобающих слов, т. е. хранящий благоговейное молчание: περὶ τούτων μοι [[εὔστομα]] κείσθω Her. об этих (египетских мистериях) я (благоговейно) умолчу; εὔστομ᾽ ἔχε! Soph. (за)молчи! тише!
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=εὔ-στομος, ον [[στόμα]]<br /><b class="num">I.</b> with [[mouth]] of [[good]] [[size]], of dogs, Xen.<br /><b class="num">II.</b> [[speaking]] well, [[eloquent]], Anth.; of the cup, [[making]] [[eloquent]], Anth.<br /><b class="num">2.</b> like [[εὔφημος]], avoiding words of ill [[omen]], περὶ τούτων εὔστομα κείσθω on these things let me [[keep]] a [[religious]] [[silence]], Hdt.; εὔστομ' ἔχε [[peace]], be [[still]]! Soph.
|mdlsjtxt=εὔ-στομος, ον [[στόμα]]<br /><b class="num">I.</b> with [[mouth]] of [[good]] [[size]], of dogs, Xen.<br /><b class="num">II.</b> [[speaking]] well, [[eloquent]], Anth.; of the cup, [[making]] [[eloquent]], Anth.<br /><b class="num">2.</b> like [[εὔφημος]], avoiding words of ill [[omen]], περὶ τούτων εὔστομα κείσθω on these things let me [[keep]] a [[religious]] [[silence]], Hdt.; εὔστομ' ἔχε [[peace]], be [[still]]! Soph.
}}
}}