πικρός: Difference between revisions

m
Text replacement - "S.''Ant.''" to "S.''Ant.''"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1")
m (Text replacement - "S.''Ant.''" to "S.''Ant.''")
 
(30 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=pikros
|Transliteration C=pikros
|Beta Code=pikro/s
|Beta Code=pikro/s
|Definition=[[πικρά]], [[πικρόν]], poet. also ός, όν <span class="bibl">Od.4.406</span>:—prop. <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[pointed]], [[sharp]], [[keen]], ὀϊστός <span class="bibl">Il.4.118</span>, al.; βέλεμνα <span class="bibl">22.206</span>; γλωχίς <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>681</span>: metaph., γλώσσης πικροῖς κέντροισι <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1288</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> generally, [[sharp]] to the sense: </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> of taste, [[pungent]], ῥίζα <span class="bibl">Il.11.846</span>; [[ἅλμη]] <span class="bibl">Od.5.323</span>; [[δάκρυον]] ([[varia lectio|v.l.]] for [[πυκνόν]]) <span class="bibl">4.153</span>; of salt water, opp. [[γλυκύς]], <span class="bibl">Hdt.4.52</span>, cf. <span class="bibl">7.35</span>; ἁλμυρὸς καὶ πικρός <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>705a</span>; [[πριγλία πικρά]] <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>82.8</span> (iii B.C.); ἀπ' ὄμφακος πικρᾶς <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>970</span>; [[ὑγρότης]] [[πικρά]], opp. [[ὀξεῖα]], <span class="bibl">Meno <span class="title">Iatr.</span>5.13</span>; also of smell, [[pungent]], <span class="bibl">Od.4.406</span>; πικρὸν ὀδωδώς <span class="bibl">Alciphr. 3.59</span>. (This sense prevails in the derived and compd. words.) </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of feeling, [[sharp]], [[keen]], ὠδῖνες <span class="bibl">Il.11.271</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>41</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of sound, [[piercing]], [[shrill]], οἰμωγά <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>189</span> (lyr.); φθόγγος <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>1610</span>; [[γόοι]], [[ὄδυρμα]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>883</span>, <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>1227</span> (lyr.); πικροτάτη ὄψ <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>805</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> metaph., </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> of things, [[bitter]], especially of what yields pain instead of expected pleasure, freq. in [[threat]]s, μὴ τάχα πικρὴν Αἴγυπτον καὶ Κύπρον ἵκηαι ([[varia lectio|v.l.]] [[ἴδηαι]]) <span class="bibl">Od.17.448</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1045</span>, <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>883</span> (lyr.), <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>399</span>, <span class="bibl"><span class="title">IA</span>955</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ba.</span>357</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cyc.</span>589</span>; π. Σίγειον κατηγόμην <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>355</span>; τὸ πὰρ δίκαν γλυκὺ πικροτάτα μένει τελευτά <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>7(6).48</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>745</span> (lyr.); [[τιμωρία]], [[ἀγῶνες]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Pers.</span>473</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1239</span>; [[δύαι]], [[χεῖμα]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 180</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Ag.</span>198</span> (lyr.); πικρότερ' ἀχέων <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span> 875</span> (lyr.); λόγοι <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>481</span>; πικροτάτου χρυσοῦ φύλαξ <span class="bibl">Id.<span class="title">Hec.</span>772</span>; τὸ δὴ λεγόμενον γλυκὺ πικρῷ μεμειγμένον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>46c</span>; ἔχει τι τὸ π. τῆς γεωργίας γλυκύ <span class="bibl">Men.795</span>: c. inf., μὴ λίαν πικρὸν εἰπεῖν ᾖ <span class="bibl">D.1.26</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> so of persons, prob. in <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span>4.1</span> (Comp.); γλυκὺν ὧδε φίλοις ἐχθροῖσι δὲ π. <span class="bibl">Sol.13.5</span>, cf. <span class="bibl">Thgn.301</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>234</span>, <span class="bibl"><span class="title">Eu.</span>152</span> (lyr.), etc.; ἔς τινας <span class="bibl">Hdt.1.123</span>: abs., <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>739</span>, <span class="title">Th</span>940(lyr.); πικρός θεοῖς = [[hateful]] to the gods, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>254</span>; πικρός πολίταις <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>224</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Supp.</span>1222</span>; [[ἐμοὶ πικρὸς τέθνηκεν ἢ κείνοις γλυκύς]] = his [[death]] is [[matter]] of [[sorrow]] to me, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>966</span>; [[δαίμων πικράς]], of [[untimely]] [[death]] (Lat. [[acerbus)]], IG3.1338. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[embittered]], [[angry]], πικρὰ ὄρνις <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>423</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[relentless]], οὐδὲν πικρότερον τῆς ἀνάγκης <span class="bibl">Antipho 2.2.4</span>; [[spiteful]], [[mean]], [[vindictive]], βάσκανον καὶ πικρὸν καὶ κακόηθες οὐδέν ἐστι πολίτευμα ἐμόν <span class="bibl">D.18.108</span>; πικρός καὶ συκοφάντης <span class="bibl">Id.25.45</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1368b21</span>, <span class="bibl"><span class="title">EN</span>1126a19</span>: in Com. of [[old]] [[men]], [[σκυθρός]], [[πικρός]], [[φειδωλός]] <span class="bibl">Men.10</span>, cf. <span class="bibl">825</span>, <span class="bibl">843</span>, <span class="bibl"><span class="title">Georg.Fr.</span>3</span>. Adv. [[πικρῶς]] = [[pedantically]], <span class="bibl">D.H.<span class="title">Lys.</span>6</span>; [[with rigid accuracy]], <span class="bibl">Apollon.Cit.3</span>, Plu.2.659f. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Adv. [[πικρῶς]] = [[harshly]], [[bitterly]], [[vindictively]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>197</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>990</span>; πικρῶς ἐξετάσαι <span class="bibl">D.2.27</span>, <span class="bibl">18.265</span>; πικρῶς ἔχειν τισί, πρός τινας, <span class="bibl">Id.10.54</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ep.</span>3.10</span>; [[πικρῶς]] [[φέρειν]] τι <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>610</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Andr.</span>190</span>; [[ἔκλαυσε πικρῶς]] = he cried bitterly, he cried with bitter tears <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>26.75</span>: Comp. [[πικρότερον]] <span class="bibl">Men.<span class="title">Mon.</span>659</span>, etc.: Sup. [[πικρότατα]] <span class="bibl">Plb.1.72.3</span>. [ῑ in Hom. and Ep.; ῐ freq. in Trag., as <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>473</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ag.</span>970</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>500</span>, <span class="bibl">E. <span class="title">Hec.</span>772</span>, and in <span class="bibl">Theoc.8.74</span>: ι therefore is not long by nature as in [[μικρός]].]</span>
|Definition=[[πικρά]], [[πικρόν]], ''poet.'' also [[πικρός]], πικρόν Od.4.406:—prop.<br><span class="bld">A</span> [[pointed]], [[sharp]], [[keen]], [[ὀϊστός]] Il.4.118, al.; βέλεμνα 22.206; γλωχίς S.''Tr.''681: metaph., γλώσσης πικροῖς κέντροισι E.''HF''1288.<br><span class="bld">II</span> generally, [[sharp]] to the sense:<br><span class="bld">1</span> of taste, [[pungent]], ῥίζα Il.11.846; [[ἅλμη]] Od.5.323; [[δάκρυον]] ([[varia lectio|v.l.]] for [[πυκνόν]]) 4.153; of salt water, opp. [[γλυκύς]], [[Herodotus|Hdt.]]4.52, cf. 7.35; ἁλμυρὸς καὶ πικρός [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''705a; [[πριγλία πικρά]] ''PCair.Zen.''82.8 (iii B.C.); ἀπ' ὄμφακος πικρᾶς [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''970; [[ὑγρότης]] [[πικρά]], opp. [[ὀξεῖα]], Meno ''Iatr.''5.13; also of smell, [[pungent]], Od.4.406; πικρὸν ὀδωδώς Alciphr. 3.59. (This sense prevails in the derived and compd. words.)<br><span class="bld">2</span> of feeling, [[sharp]], [[keen]], ὠδῖνες Il.11.271, S.''Tr.''41.<br><span class="bld">3</span> of sound, [[piercing]], [[shrill]], οἰμωγά Id.''Ph.''189 (lyr.); φθόγγος Id.''OC''1610; [[γόοι]], [[ὄδυρμα]], E.''Ph.''883, ''Tr.''1227 (lyr.); πικροτάτη ὄψ Ar.''Pax''805 (lyr.).<br><span class="bld">III</span> metaph.,<br><span class="bld">1</span> of things, [[bitter]], especially of what yields pain instead of expected pleasure, freq. in [[threat]]s, μὴ τάχα πικρὴν Αἴγυπτον καὶ Κύπρον ἵκηαι ([[varia lectio|v.l.]] [[ἴδηαι]]) Od.17.448, cf. [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1045, ''Th.''883 (lyr.), E.''Med.''399, ''IA''955, ''Ba.''357, ''Cyc.''589; π. Σίγειον κατηγόμην S.''Ph.''355; τὸ πὰρ δίκαν γλυκὺ πικροτάτα μένει τελευτά Pi.''I.''7(6).48, cf. [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''745 (lyr.); [[τιμωρία]], [[ἀγῶνες]], Id.''Pers.''473, [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1239; [[δύαι]], [[χεῖμα]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]'' 180 (lyr.), ''Ag.''198 (lyr.); πικρότερ' ἀχέων Id.''Supp.'' 875 (lyr.); λόγοι E.''Hel.''481; πικροτάτου χρυσοῦ φύλαξ Id.''Hec.''772; τὸ δὴ λεγόμενον γλυκὺ πικρῷ μεμειγμένον Pl.''Phlb.''46c; ἔχει τι τὸ π. τῆς γεωργίας γλυκύ Men.795: c. inf., μὴ λίαν πικρὸν εἰπεῖν ᾖ D.1.26.<br><span class="bld">2</span> so of persons, prob. in Sapph.''Supp.''4.1 (Comp.); γλυκὺν ὧδε φίλοις ἐχθροῖσι δὲ π. Sol.13.5, cf. Thgn.301, A.''Ch.''234, ''Eu.''152 (lyr.), etc.; ἔς τινας [[Herodotus|Hdt.]]1.123: abs., [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''739, ''Th''940(lyr.); πικρός θεοῖς = [[hateful]] to the gods, S.''Ph.''254; πικρός πολίταις E.''Med.''224, cf. ''Supp.''1222; [[ἐμοὶ πικρὸς τέθνηκεν ἢ κείνοις γλυκύς]] = his [[death]] is [[matter]] of [[sorrow]] to me, [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''966; [[δαίμων πικράς]], of [[untimely]] [[death]] (Lat. [[acerbus]]), IG3.1338.<br><span class="bld">3</span> [[embittered]], [[angry]], πικρὰ ὄρνις [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''423.<br><span class="bld">4</span> [[relentless]], οὐδὲν πικρότερον τῆς ἀνάγκης Antipho 2.2.4; [[spiteful]], [[mean]], [[vindictive]], βάσκανον καὶ πικρὸν καὶ κακόηθες οὐδέν ἐστι πολίτευμα ἐμόν D.18.108; πικρός καὶ συκοφάντης Id.25.45, cf. Arist.''Rh.''1368b21, ''EN''1126a19: in Com. of [[old]] [[men]], [[σκυθρός]], [[πικρός]], [[φειδωλός]] Men.10, cf. 825, 843, ''Georg.Fr.''3. Adv. [[πικρῶς]] = [[pedantically]], D.H.''Lys.''6; [[with rigid accuracy]], Apollon.Cit.3, Plu.2.659f.<br><span class="bld">IV</span> Adv. [[πικρῶς]] = [[harshly]], [[bitterly]], [[vindictively]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''197, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''990; πικρῶς ἐξετάσαι D.2.27, 18.265; πικρῶς ἔχειν τισί, πρός τινας, Id.10.54, ''Ep.''3.10; [[πικρῶς]] [[φέρειν]] τι [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''610, cf. ''Andr.''190; [[ἔκλαυσε πικρῶς]] = he cried bitterly, he cried with bitter tears ''Ev.Matt.''26.75: Comp. [[πικρότερον]] Men.''Mon.''659, etc.: Sup. [[πικρότατα]] Plb.1.72.3. [ῑ in Hom. and Ep.; ῐ freq. in Trag., as [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''473, ''Ag.''970, [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''500, E. ''Hec.''772, and in Theoc.8.74: ι therefore is not long by nature as in [[μικρός]].]
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0614.png Seite 614]] bei Dichtern auch 2 Endgn, wie Od. 4, 406, eigtl. [[spitz]], [[scharf]] (vgl. Buttm. Lexil. I p. l 7), [[ὀϊστός]], βέλεμνα, Hom.; [[γλωχίν]], Soph. Trach. 678; daher übh. eindringend, scharf auf die Sinne wirkend; – a) vom [[Geschmack]], herb, [[bitter]]; [[ῥίζα]], Il. 11, 846; [[ἅλμη]], Od. 5, 322; ähnlich [[δάκρυον]], 4, 153; ἀπ' ὄμφακος πικρᾶς [[οἶνος]], Aesch. Ag. 944; πικρὰν χολὴν κλύζουσι φαρμάκῳ πικρῷ, Soph. frg. 733; Ggstz von [[γλυκύς]], Her. 7, 35; so auch τὸ λεγόμενον πικρῷ γλυκὺ μεμιγμένον, Plat. Phil. 46 c; πικροὶ καὶ χολώδεις χυμοί, Tim. 86 e. – b) vom [[Geruch]], durchdringend, Od. 4, 406. – c) vom [[Gefühl]], stechend, schneidend, [[tief schmerzend]], ὠδῖνες, Il. 11, 271, wie Soph. Trach. 41, u. eben so, πικροῦ τοῦδ' αἰόλου κνώδοντος, Ai. 1003. – d) vom [[Gehör]], durchdringend, scharf, [[gellend]], bes. von sehr hohen, das Trommelfell schmerzhaft reizenden Tönen, Ar. Pax 795, πικρᾶς οἰμωγᾶς, Soph. Phil. 189, [[φθόγγος]], O. C. 1606, u. ä., πικρᾶς ὄρνιθος ὀξὺν φθόγγον, Ant. 419. – el überh. [[schmerzhaft]], widerwärtig, wodurch man sich verletzt, gekränkt fühlt, Od. 17, 448; πικροτάτα τελευτά, Pind. I. 6, 43; δύαι, Aesch. Prom. 178; [[τιμωρία]], Pers. 465; γάμου πικρὰς τελευτάς, Ag. 725, [[λύπη]], Soph. bl. 644; ἀγῶνες, Ai. 1218; vgl. πικρὰν δοκῶ με πεῖραν τήνδε τολμήσειν ἔτι, El. 462; [[νόστος]], Eur. Phoen. 956; [[λύπη]], Or. 1105; πικροτάτους δεσμούς, Bacch. 634; πικροὺς ἰγώ σοι δείξω νόμους, Ar. Av. 1045; u. in Prosa; ούδὲν τῆς ἀνάγκης πικρότερον, Antiph. 2 β 4; χαλεπὴν καὶ [[σφόδρα]] πικρὰν γειτονίαν, Plat. Legg. VIII, 843 c; λόγοι, Gorg. 522 b. – f) auch von [[Personen]], [[heftig]], jähzornig, bes. feindselig, τοὺς φιλτάτους γὰρ [[οἶδα]] νῷν ὄντας πικρούς, Aesch. Ch. 232; ἄθεον ἄνδρα καὶ τοκεῦσιν πικρόν, Eum 147; πικρὸς πολίταις ἐστίν, Eur. Med. 224, u. öfter; εἴς τινα, Her. 1, 123; πονηρὸς καὶ πικρὸς καὶ [[συκοφάντης]] vrbdt Dem. 25, 45; u. so adv., ὠμῶς καὶ πικρῶς ἔχειν ἐπί τινι, ib. 83; [[τύραννος]], Pol. 7, 13, 7; [[δικαστής]], streng, 5, 41, 3; καὶ [[ἀπαραίτητος]] u. ä. oft (vgl. Arist. eth. 4, 11); u. so auch im adv., πικρῶς διακεῖσθαι [[πρός]] τινα, 4, 14, 1; πικρότατα χρῆσθαί τινι, 1, 72, 3, u. a. Sp. – [Hom. braucht ι lang, es findet sich aber auch kurz, Soph. Ai. 500, Theocr. 8, 74]
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0614.png Seite 614]] bei Dichtern auch 2 Endgn, wie Od. 4, 406, eigtl. [[spitz]], [[scharf]] (vgl. Buttm. Lexil. I p. l 7), [[ὀϊστός]], βέλεμνα, Hom.; [[γλωχίν]], Soph. Trach. 678; daher übh. eindringend, scharf auf die Sinne wirkend; – a) vom [[Geschmack]], herb, [[bitter]]; [[ῥίζα]], Il. 11, 846; [[ἅλμη]], Od. 5, 322; ähnlich [[δάκρυον]], 4, 153; ἀπ' ὄμφακος πικρᾶς [[οἶνος]], Aesch. Ag. 944; πικρὰν χολὴν κλύζουσι φαρμάκῳ πικρῷ, Soph. frg. 733; <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[γλυκύς]], Her. 7, 35; so auch τὸ λεγόμενον πικρῷ γλυκὺ μεμιγμένον, Plat. Phil. 46 c; πικροὶ καὶ χολώδεις χυμοί, Tim. 86 e. – b) vom [[Geruch]], durchdringend, Od. 4, 406. – c) vom [[Gefühl]], stechend, schneidend, [[tief schmerzend]], ὠδῖνες, Il. 11, 271, wie Soph. Trach. 41, u. eben so, πικροῦ τοῦδ' αἰόλου κνώδοντος, Ai. 1003. – d) vom [[Gehör]], durchdringend, scharf, [[gellend]], bes. von sehr hohen, das Trommelfell schmerzhaft reizenden Tönen, Ar. Pax 795, πικρᾶς οἰμωγᾶς, Soph. Phil. 189, [[φθόγγος]], O. C. 1606, u. ä., πικρᾶς ὄρνιθος ὀξὺν φθόγγον, Ant. 419. – el überh. [[schmerzhaft]], widerwärtig, wodurch man sich verletzt, gekränkt fühlt, Od. 17, 448; πικροτάτα τελευτά, Pind. I. 6, 43; δύαι, Aesch. Prom. 178; [[τιμωρία]], Pers. 465; γάμου πικρὰς τελευτάς, Ag. 725, [[λύπη]], Soph. bl. 644; ἀγῶνες, Ai. 1218; vgl. πικρὰν δοκῶ με πεῖραν τήνδε τολμήσειν ἔτι, El. 462; [[νόστος]], Eur. Phoen. 956; [[λύπη]], Or. 1105; πικροτάτους δεσμούς, Bacch. 634; πικροὺς ἰγώ σοι δείξω νόμους, Ar. Av. 1045; u. in Prosa; ούδὲν τῆς ἀνάγκης πικρότερον, Antiph. 2 β 4; χαλεπὴν καὶ [[σφόδρα]] πικρὰν γειτονίαν, Plat. Legg. VIII, 843 c; λόγοι, Gorg. 522 b. – f) auch von [[Personen]], [[heftig]], jähzornig, bes. feindselig, τοὺς φιλτάτους γὰρ [[οἶδα]] νῷν ὄντας πικρούς, Aesch. Ch. 232; ἄθεον ἄνδρα καὶ τοκεῦσιν πικρόν, Eum 147; πικρὸς πολίταις ἐστίν, Eur. Med. 224, u. öfter; εἴς τινα, Her. 1, 123; πονηρὸς καὶ πικρὸς καὶ [[συκοφάντης]] vrbdt Dem. 25, 45; u. so adv., ὠμῶς καὶ πικρῶς ἔχειν ἐπί τινι, ib. 83; [[τύραννος]], Pol. 7, 13, 7; [[δικαστής]], streng, 5, 41, 3; καὶ [[ἀπαραίτητος]] u. ä. oft (vgl. Arist. eth. 4, 11); u. so auch im adv., πικρῶς διακεῖσθαι [[πρός]] τινα, 4, 14, 1; πικρότατα χρῆσθαί τινι, 1, 72, 3, u. a. Sp. – [Hom. braucht ι lang, es findet sich aber auch kurz, Soph. Ai. 500, Theocr. 8, 74]
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ά <i>ou</i> ός, όν :<br /><b>I.</b> piquant, aigu;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i><br /><b>1</b> <i>en parl. du goût</i> amer;<br /><b>2</b> <i>en parl. d'odeurs</i> âcre, pénétrant;<br /><b>3</b> <i>en parl. du toucher</i> aigu, piquant, pénétrant (mal, douleur, <i>etc.</i>);<br /><b>4</b> <i>en parl. du son</i> aigu, perçant;<br /><b>5</b> <i>fig.</i> âpre, dur, cruel ; odieux à, haï de, τινι ; triste, affligé.<br />'''Étymologie:''' R. Πικ, être aigre, être âcre ; v. [[πίσσα]].
|btext=ά <i>ou</i> ός, όν :<br /><b>I.</b> [[piquant]], [[aigu]];<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i><br /><b>1</b> <i>en parl. du goût</i> amer;<br /><b>2</b> <i>en parl. d'odeurs</i> âcre, pénétrant;<br /><b>3</b> <i>en parl. du toucher</i> aigu, piquant, pénétrant (mal, douleur, <i>etc.</i>);<br /><b>4</b> <i>en parl. du son</i> aigu, perçant;<br /><b>5</b> <i>fig.</i> âpre, dur, cruel ; odieux à, haï de, τινι ; triste, affligé.<br />'''Étymologie:''' R. Πικ, être aigre, être âcre ; v. [[πίσσα]].
}}
}}
{{elnl
{{elnl
Line 20: Line 20:
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''πικρός:''' 3, редко<br /><b class="num">1)</b> [[острый]], [[остроконечный]] ([[ὀϊστός]] Hom.; [[γλωχίς]] Soph.);<br /><b class="num">2)</b> [[горький]] ([[ῥίζα]] Hom.); горько-соленый ([[δάκρυον]] Hom.);<br /><b class="num">3)</b> [[едкий]], [[острый]] ([[ὀδμή]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[пронзительный]] ([[οἰμωγή]] Soph.);<br /><b class="num">5)</b> [[резкий]], [[мучительный]] (ὠδῖνες Hom.);<br /><b class="num">6)</b> [[прискорбный]], [[горестный]], [[тяжелый]] ([[τιμωρία]] Aesch.; [[ἀγών]] Soph.): ἐμοὶ π. τέθνηκεν ᾖ κείνοις [[γλυκύς]] Soph. мне его (т. е. Эанта) смерть - горе, а другим - радость;<br /><b class="num">7)</b> [[скорбящий]], [[печальный]] ([[ὄρνις]] Soph.);<br /><b class="num">8)</b> [[тягостный]], [[неприятный]] (δεσμοί Eur.; [[γειτονία]] Plat.);<br /><b class="num">9)</b> [[ненавистный]] (θεοῖς Soph.);<br /><b class="num">10)</b> [[резкий]], [[жестокий]], [[суровый]] (νόμοι Arph.; λόγοι Eur.; [[δικαστής]] Polyb.; ζῆλον NT).
|elrutext='''πικρός:''' 3, редко<br /><b class="num">1</b> [[острый]], [[остроконечный]] ([[ὀϊστός]] Hom.; [[γλωχίς]] Soph.);<br /><b class="num">2</b> [[горький]] ([[ῥίζα]] Hom.); горько-соленый ([[δάκρυον]] Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[едкий]], [[острый]] ([[ὀδμή]] Hom.);<br /><b class="num">4</b> [[пронзительный]] ([[οἰμωγή]] Soph.);<br /><b class="num">5</b> [[резкий]], [[мучительный]] (ὠδῖνες Hom.);<br /><b class="num">6</b> [[прискорбный]], [[горестный]], [[тяжелый]] ([[τιμωρία]] Aesch.; [[ἀγών]] Soph.): ἐμοὶ π. τέθνηκεν ᾖ κείνοις [[γλυκύς]] Soph. мне его (т. е. Эанта) смерть - горе, а другим - радость;<br /><b class="num">7</b> [[скорбящий]], [[печальный]] ([[ὄρνις]] Soph.);<br /><b class="num">8</b> [[тягостный]], [[неприятный]] (δεσμοί Eur.; [[γειτονία]] Plat.);<br /><b class="num">9</b> [[ненавистный]] (θεοῖς Soph.);<br /><b class="num">10</b> [[резкий]], [[жестокий]], [[суровый]] (νόμοι Arph.; λόγοι Eur.; [[δικαστής]] Polyb.; ζῆλον NT).
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 38: Line 38:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-ή, -ό / [[πικρός]], -ά, -όν, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός που έχει πικρή, ερεθιστική [[γεύση]] (α. «[[πικρός]] [[καφές]]» β. «πικρό [[χάπι]]» γ. «[[ὅταν]] δὲ τεύχῃ [[Ζεύς|Ζεὺς]] ἀπ' ὄμφακος πικρᾱς [[οἶνον]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> (σχετικά με την αφή) [[οξύς]], [[οδυνηρός]] (α. «[[τρεις]] μπάλες του ερίξανε, πικρές, φαρμακωμένες», δημ. [[τραγούδι]]<br />θ. «δεινῆς μοι ρομφαίας, τραῡμα πικρὸν διέδραμε», Μηναί)<br /><b>3.</b> (για ήχο) [[οξύς]], [[δυσάρεστος]], [[διαπεραστικός]] (α. «πικρή [[σκουξιά]]» β. «φθόγγον πικρόν», <b>Ευρ.</b><br />γ. «πικρᾱς οἰμωγᾱς», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> αυτός που φέρνει [[πίκρα]], που προκαλεί [[θλίψη]], [[οδυνηρός]] (α. «πικρή 'ναι η φοβερώτατη του κόσμου [[ανεμοζάλη]]», <b>Σολωμ.</b><br />β. «προτιμώντες την πικράν ξενιτείαν», Κάλβ.<br />γ. «εἰ δὲ ζῆλον πικρὸν ἔχετε... ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν», ΚΔ<br />δ. «πικροὺς γάμους», <b>Ευρ.</b><br />ε. «πικρὰν τιμωρίαν», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>5.</b> (για λόγους) [[κακός]], [[προσβλητικός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) τα [[πικρά]]<br />φάρμακα με πικρή [[γεύση]] που διευκολύνουν την [[πέψη]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «πικρό [[άλας]]» — [[κοινή]] [[ονομασία]] του ένυδρου θειικού μαγνησίου<br />β) «πικρή [[σήψη]]» — διεργασία σήψης που καθιστά πικρή τη [[σάρκα]] του καρπού<br />γ) «πικρή [[πηγή]]» — ιαματική [[πηγή]] της οποίας το [[νερό]] περιέχει περισσότερο από ένα [[γραμμάριο]] ανά [[λίτρο]] διαλυμένων θειικών αλάτων νατρίου και μαγνησίου<br />δ) «πικρές ουσίες» — τα [[πικρά]], φυτικές ουσίες με φαρμακευτικές ιδιότητες<br />ε) «πικρό [[άλας]]<br />[[κοινή]] [[ονομασία]] φυσικής προέλευσης ένυδρου θειικού μαγνησίου, γνωστού και ως [[άλας]] του Έψομ<br />στ) «πικρό [[κρεμμύδι]]» — το γνωστό με τη [[λόγια]] [[ονομασία]] [[σκόροδον]] το συριγγοειδές [[φυτό]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οξύς]], [[μυτερός]], [[κοφτερός]] (α. «[[κέρας]] πικρόν» β. «πικρὸν ὀϊστόν» γ. «πικρὰ βέλεμνα» δ. «πικρᾷ γλωχῑνι»)<br /><b>2.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[δυσμενής]], [[εχθρικός]] (α. «ἄθεον ἄνδρα καὶ τοκεῡσι πικρόν», <b>Αισχύλ.</b><br />β. «ἐόντος τοῦ Ἀστυάγεος πικροῦ ἐς τοὺς Μήδους», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για την [[οσμή]]) [[δυσάρεστος]], [[αψύς]] («πικρὸν ἀποπνείουσαι ἁλός... ὀδμήν», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> πικραμένος, [[θλιμμένος]] («κἀνακωκύει πικρᾱς ὄρνιθος ὀξὺν φθόγγον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αδυσώπητος]], [[σκληρός]] (α. «οὐδὲν πικρότερον τῆς ἀνάγκης ἔοικεν [[εἶναι]]», Αντιφ.<br />β. «[[ἀπαραίτητος]] ἦν καὶ πικρὸς [[δικαστής]]», <b>Πολ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[πικρώς]] / <i>πικρῶς</i> ΝΜΑ και [[πικρά]] Ν<br /><b>1.</b> με [[πίκρα]], με βαθύτατη [[θλίψη]] (Α. «έκλαψα [[πικρά]]» β. «καὶ ἐξελθὼν ἔξω ὁ Πέτρος ἔκλαυσε πικρῶς», ΚΔ)<br /><b>2.</b> με πικρό τρόπο, με [[σκληρότητα]], με [[αυστηρότητα]] (α. «μού μίλησε [[πικρά]]» β. «πικρῶς διέκειτο πρὸς τὸν Ἄρατον», <b>Πολ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />με [[πίκρα]], με πικραμένη [[ψυχή]] («[[πικρά]] τον καταράστηκε»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> με [[δυσκολία]]<br /><b>2.</b> με [[ακρίβεια]], με [[σχολαστικότητα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. <i>πικ</i>-<i>ρός</i>, με [[επίθημα]] -<i>ρος</i> (<b>πρβλ.</b> <i>νεκ</i>-<i>ρός</i>) και σημ. «[[οξύς]], [[διαπεραστικός]]» [[οδυνηρός]]», ανάγεται στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>pik</i>- της ΙΕ ρίζας <i>peik</i>- με σημ. «[[σημειώνω]], [[χαράζω]], [[χρωματίζω]], [[μαρκάρω]], [[δείχνω]]» [[αλλά]] και «[[κεντώ]], [[τρυπώ]], [[κατατρώγω]], [[ερεθίζω]]» και αντιστοιχεί ακριβώς, ως [[προς]] τη [[μορφή]], με το αρχ. σλαβ. <i>pĭstrŭ</i> «[[παρδαλός]]». Στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ίδιας ρίζας ανάγεται το επίθ. [[ποικίλος]] με σημ. «[[πολύχρωμος]], [[παρδαλός]]» (<b>πρβλ.</b> και αρχ. ινδ. <i>pimšati</i> «[[κόβω]], [[διασκευάζω]], [[στολίζω]]», λιθουαν. <i>piĕšti</i> «[[ζωγραφίζω]], [[σημειώνω]]», αρχ. σλαβ. <i>pĭsati</i> «[[γράφω]]»). Στην απαθή [[βαθμίδα]] της ρίζας, εξάλλου, ανάγεται πιθ. ο τ. που παραδίδει ο Ησύχιος: «[[πεικόν]]<br /><i>πικρόν</i>, <i>πευκεδανόν</i>», ενώ στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] ο [[παράλληλος]] τ. με ηχηρό ουρανικό [[σύμφωνο]] [[πίγγαλος]] «[[είδος]] σαύρας» (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>pingo</i> «[[ζωγραφίζω]], [[ποικίλλω]]»). Στη Μυκηναϊκή μαρτυρείται, [[τέλος]], ο τ. <i>pikereu</i>, που αποδίδει πιθ. το ανθρωπωνύμιο <i>Πικρεύς</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πικραίνω]], [[πικρία]], [[πικρίζω]], [[πικρίς]](-<i>ίδα</i>), [[πικρότης]](-<i>ότητα</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[πικράς]], [[πικρίδιος]], [[πικρώ]], [[πικρώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[πικράζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πικρίλα]], [[πικρούτσικος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>βλ.</b> <i>πικρ</i>[[ο]]. (Β' συνθετικό) [[άπικρος]], [[γλυκύπικρος]], [[κατάπικρος]], [[πολύπικρος]], [[υπόπικρος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αρίπικρος</i>, [[βαθύπικρος]], [[διάπικρος]], [[έκπικρος]], [[έμπικρος]], [[επίπικρος]], [[εχέπικρος]], [[θελξίπικρος]], [[οξύπικρος]], [[παράπικρος]], [[υπέρπικρος]], [[φιλόπικρος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αλμυρόπικρος]], [[γλυκόπικρος]], <i>θεόπικρος</i>, <i>ξινόπικρος</i>, <i>ολόπικρος</i>].
|mltxt=-ή, -ό / [[πικρός]], -ά, -όν, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός που έχει πικρή, ερεθιστική [[γεύση]] (α. «[[πικρός]] [[καφές]]» β. «πικρό [[χάπι]]» γ. «[[ὅταν]] δὲ τεύχῃ [[Ζεύς|Ζεὺς]] ἀπ' ὄμφακος πικρᾱς [[οἶνον]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> (σχετικά με την αφή) [[οξύς]], [[οδυνηρός]] (α. «[[τρεις]] μπάλες του ερίξανε, πικρές, φαρμακωμένες», δημ. [[τραγούδι]]<br />θ. «δεινῆς μοι ρομφαίας, τραῡμα πικρὸν διέδραμε», Μηναί)<br /><b>3.</b> (για ήχο) [[οξύς]], [[δυσάρεστος]], [[διαπεραστικός]] (α. «πικρή [[σκουξιά]]» β. «φθόγγον πικρόν», <b>Ευρ.</b><br />γ. «πικρᾱς οἰμωγᾱς», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> αυτός που φέρνει [[πίκρα]], που προκαλεί [[θλίψη]], [[οδυνηρός]] (α. «πικρή 'ναι η φοβερώτατη του κόσμου [[ανεμοζάλη]]», <b>Σολωμ.</b><br />β. «προτιμώντες την πικράν ξενιτείαν», Κάλβ.<br />γ. «εἰ δὲ ζῆλον πικρὸν ἔχετε... ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν», ΚΔ<br />δ. «πικροὺς γάμους», <b>Ευρ.</b><br />ε. «πικρὰν τιμωρίαν», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>5.</b> (για λόγους) [[κακός]], [[προσβλητικός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) τα [[πικρά]]<br />φάρμακα με πικρή [[γεύση]] που διευκολύνουν την [[πέψη]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «πικρό [[άλας]]» — [[κοινή]] [[ονομασία]] του ένυδρου θειικού μαγνησίου<br />β) «πικρή [[σήψη]]» — διεργασία σήψης που καθιστά πικρή τη [[σάρκα]] του καρπού<br />γ) «πικρή [[πηγή]]» — ιαματική [[πηγή]] της οποίας το [[νερό]] περιέχει περισσότερο από ένα [[γραμμάριο]] ανά [[λίτρο]] διαλυμένων θειικών αλάτων νατρίου και μαγνησίου<br />δ) «πικρές ουσίες» — τα [[πικρά]], φυτικές ουσίες με φαρμακευτικές ιδιότητες<br />ε) «πικρό [[άλας]]<br />[[κοινή]] [[ονομασία]] φυσικής προέλευσης ένυδρου θειικού μαγνησίου, γνωστού και ως [[άλας]] του Έψομ<br />στ) «πικρό [[κρεμμύδι]]» — το γνωστό με τη [[λόγια]] [[ονομασία]] [[σκόροδον]] το συριγγοειδές [[φυτό]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[οξύς]], [[μυτερός]], [[κοφτερός]] (α. «[[κέρας]] πικρόν» β. «πικρὸν ὀϊστόν» γ. «πικρὰ βέλεμνα» δ. «πικρᾷ γλωχῖνι»)<br /><b>2.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[δυσμενής]], [[εχθρικός]] (α. «ἄθεον ἄνδρα καὶ τοκεῡσι πικρόν», <b>Αισχύλ.</b><br />β. «ἐόντος τοῦ Ἀστυάγεος πικροῦ ἐς τοὺς Μήδους», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για την [[οσμή]]) [[δυσάρεστος]], [[αψύς]] («πικρὸν ἀποπνείουσαι ἁλός... ὀδμήν», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> πικραμένος, [[θλιμμένος]] («κἀνακωκύει πικρᾱς ὄρνιθος ὀξὺν φθόγγον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[αδυσώπητος]], [[σκληρός]] (α. «οὐδὲν πικρότερον τῆς ἀνάγκης ἔοικεν [[εἶναι]]», Αντιφ.<br />β. «[[ἀπαραίτητος]] ἦν καὶ πικρὸς [[δικαστής]]», <b>Πολ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[πικρώς]] / <i>πικρῶς</i> ΝΜΑ και [[πικρά]] Ν<br /><b>1.</b> με [[πίκρα]], με βαθύτατη [[θλίψη]] (Α. «έκλαψα [[πικρά]]» β. «καὶ ἐξελθὼν ἔξω ὁ Πέτρος ἔκλαυσε πικρῶς», ΚΔ)<br /><b>2.</b> με πικρό τρόπο, με [[σκληρότητα]], με [[αυστηρότητα]] (α. «μού μίλησε [[πικρά]]» β. «πικρῶς διέκειτο πρὸς τὸν Ἄρατον», <b>Πολ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />με [[πίκρα]], με πικραμένη [[ψυχή]] («[[πικρά]] τον καταράστηκε»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> με [[δυσκολία]]<br /><b>2.</b> με [[ακρίβεια]], με [[σχολαστικότητα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. <i>πικ</i>-<i>ρός</i>, με [[επίθημα]] -<i>ρος</i> ([[πρβλ]]. [[νεκρός]]) και σημ. «[[οξύς]], [[διαπεραστικός]]» [[οδυνηρός]]», ανάγεται στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>pik</i>- της ΙΕ ρίζας <i>peik</i>- με σημ. «[[σημειώνω]], [[χαράζω]], [[χρωματίζω]], [[μαρκάρω]], [[δείχνω]]» [[αλλά]] και «[[κεντώ]], [[τρυπώ]], [[κατατρώγω]], [[ερεθίζω]]» και αντιστοιχεί ακριβώς, ως [[προς]] τη [[μορφή]], με το αρχ. σλαβ. <i>pĭstrŭ</i> «[[παρδαλός]]». Στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ίδιας ρίζας ανάγεται το επίθ. [[ποικίλος]] με σημ. «[[πολύχρωμος]], [[παρδαλός]]» (<b>πρβλ.</b> και αρχ. ινδ. <i>pimšati</i> «[[κόβω]], [[διασκευάζω]], [[στολίζω]]», λιθουαν. <i>piĕšti</i> «[[ζωγραφίζω]], [[σημειώνω]]», αρχ. σλαβ. <i>pĭsati</i> «[[γράφω]]»). Στην απαθή [[βαθμίδα]] της ρίζας, εξάλλου, ανάγεται πιθ. ο τ. που παραδίδει ο Ησύχιος: «[[πεικόν]]<br /><i>πικρόν</i>, <i>πευκεδανόν</i>», ενώ στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] ο [[παράλληλος]] τ. με ηχηρό ουρανικό [[σύμφωνο]] [[πίγγαλος]] «[[είδος]] σαύρας» (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>pingo</i> «[[ζωγραφίζω]], [[ποικίλλω]]»). Στη Μυκηναϊκή μαρτυρείται, [[τέλος]], ο τ. <i>pikereu</i>, που αποδίδει πιθ. το ανθρωπωνύμιο <i>Πικρεύς</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πικραίνω]], [[πικρία]], [[πικρίζω]], [[πικρίς]](-<i>ίδα</i>), [[πικρότης]](-<i>ότητα</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[πικράς]], [[πικρίδιος]], [[πικρώ]], [[πικρώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[πικράζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πικρίλα]], [[πικρούτσικος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>βλ.</b> <i>πικρ</i>[[ο]]. (Β' συνθετικό) [[άπικρος]], [[γλυκύπικρος]], [[κατάπικρος]], [[πολύπικρος]], [[υπόπικρος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αρίπικρος</i>, [[βαθύπικρος]], [[διάπικρος]], [[έκπικρος]], [[έμπικρος]], [[επίπικρος]], [[εχέπικρος]], [[θελξίπικρος]], [[οξύπικρος]], [[παράπικρος]], [[υπέρπικρος]], [[φιλόπικρος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αλμυρόπικρος]], [[γλυκόπικρος]], <i>θεόπικρος</i>, <i>ξινόπικρος</i>, <i>ολόπικρος</i>].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
Line 47: Line 47:
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[sharp]], [[peaky]], [[piercing]], [[bitter]], [[painful]] (Il.; on the meaning Treu Von Homer zur Lyrik 78 a. 273).<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">πικρό-χολος</b> [[full of bitter gall]] (Hp.), <b class="b3">γλυκύ-πικρος</b> [[sweet-bitter]] (Sapph.; Risch IF 59, 32).<br />Derivatives: 1. Abstract: <b class="b3">πικρ-ότης</b> f. <b class="b2">sharpness, bitterness etc.</b> (IA.), <b class="b3">-ία</b> f. <b class="b2">id.</b> (D., Arist., hell.). 2. plantname: <b class="b3">πικρ-άς</b>, <b class="b3">-ίς</b>, <b class="b3">-ίδιον</b> (Arist., Thphr., Ps.-Dsc.); Strömberg Pfl.namen 63; <b class="b3">-άς</b> f. also [[sour bottom]] (pap. IIIa); <b class="b3">-ίδιος</b> as adj. [[somewhat bitter]] (Ath.). 3. verbs: a. <b class="b3">πικρ-αίνομαι</b>, <b class="b3">-αίνω</b>, also w. <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">παρα-</b> a.o., <b class="b2">to become bitter, to embitter; to make bitter</b> (IA.) with <b class="b3">-ασμός</b> (<b class="b3">παρα-</b>πικρός) m. [[embitterment]] (LXX, Ep. Hebr.), <b class="b3">-αντικῶς</b> adv. [[in an embittering way]] (S.E.); b. <b class="b3">πικρ-όομαι</b>, almost only with <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b2">id.</b> (Hp., Arist., Thphr.) with <b class="b3">-ωσις</b> f. (Gal.); back formation [[ἔκπικρος]] [[very bitter]] (Arist.; Strömberg Prefix Studies 73); c. <b class="b3">πικρ-άζομαι</b>, <b class="b3">-άζω</b>, also w. <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b2">id.</b> (S. E.). 4. substantivising [[πίκρα]] f. name of an antidote (Alex. Trall.). 5. PN [[Πρίκων]] m. (Eretria, Tanagra) with metathesis as in NGr. [[πρικός]] (Kretschmer Glotta 6, 304; diff. Bechtel KZ 45, 155).<br />Origin: IE [Indo-European] [794] <b class="b2">*piḱ-ro-</b> [[motley]], [[painted]]<br />Etymology: With a Slav. word for [[motley]], e.g. ORuss. CSlav. [[pьstrъ]] formally identical: IE <b class="b2">*piḱros</b>, from a verb [[sting]], [[cut]], [[embroider]], [[paint]] in Sk. <b class="b2">piṃśáti</b> (nasalpres.) [[carve]], [[cut to measure]], [[ornament]], Slav., e.g. OCS [[pьsati]] [[write]]; further cognates s. [[ποικίλος]]. -- With [[πικρός]] also some Indo-Iran. words have been identified: Pashto <b class="b2">p(u)šǝī</b> f. [[kind of rhubarb]], [[Rheum emodi]] (Morgenstierne Sarūpa-Bhāratī [Hoshiarpur 1954] 1; ), Skt. <b class="b2">śilpá-</b> [[motley]] (inverted from <b class="b2">*piślá-</b>; Tedesco Lang. 23, 383ff [?]). After Machek Zeitschr. f. Slawistik 1, 36 here also Slav. [[prikrь]] [[disgusting]], [[sour]], [[sharp]]; against this Vasmer Wb. s. <b class="b2">príkryj</b>.
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[sharp]], [[peaky]], [[piercing]], [[bitter]], [[painful]] (Il.; on the meaning Treu Von Homer zur Lyrik 78 a. 273).<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">πικρό-χολος</b> [[full of bitter gall]] (Hp.), <b class="b3">γλυκύ-πικρος</b> [[sweet-bitter]] (Sapph.; Risch IF 59, 32).<br />Derivatives: 1. Abstract: <b class="b3">πικρ-ότης</b> f. [[sharpness]], [[bitterness etc.]] (IA.), <b class="b3">-ία</b> f. <b class="b2">id.</b> (D., Arist., hell.). 2. plantname: <b class="b3">πικρ-άς</b>, <b class="b3">-ίς</b>, <b class="b3">-ίδιον</b> (Arist., Thphr., Ps.-Dsc.); Strömberg Pfl.namen 63; <b class="b3">-άς</b> f. also [[sour bottom]] (pap. IIIa); <b class="b3">-ίδιος</b> as adj. [[somewhat bitter]] (Ath.). 3. verbs: a. <b class="b3">πικρ-αίνομαι</b>, <b class="b3">-αίνω</b>, also w. <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">παρα-</b> a.o., [[to become bitter]], [[to embitter; to make bitter]] (IA.) with <b class="b3">-ασμός</b> (<b class="b3">παρα-</b>πικρός) m. [[embitterment]] (LXX, Ep. Hebr.), <b class="b3">-αντικῶς</b> adv. [[in an embittering way]] (S.E.); b. <b class="b3">πικρ-όομαι</b>, almost only with <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b2">id.</b> (Hp., Arist., Thphr.) with <b class="b3">-ωσις</b> f. (Gal.); back formation [[ἔκπικρος]] [[very bitter]] (Arist.; Strömberg Prefix Studies 73); c. <b class="b3">πικρ-άζομαι</b>, <b class="b3">-άζω</b>, also w. <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b2">id.</b> (S. E.). 4. substantivising [[πίκρα]] f. name of an antidote (Alex. Trall.). 5. PN [[Πρίκων]] m. (Eretria, Tanagra) with metathesis as in NGr. [[πρικός]] (Kretschmer Glotta 6, 304; diff. Bechtel KZ 45, 155).<br />Origin: IE [Indo-European] [794] <b class="b2">*piḱ-ro-</b> [[motley]], [[painted]]<br />Etymology: With a Slav. word for [[motley]], e.g. ORuss. CSlav. [[pьstrъ]] formally identical: IE <b class="b2">*piḱros</b>, from a verb [[sting]], [[cut]], [[embroider]], [[paint]] in Sk. <b class="b2">piṃśáti</b> (nasalpres.) [[carve]], [[cut to measure]], [[ornament]], Slav., e.g. OCS [[pьsati]] [[write]]; further cognates s. [[ποικίλος]]. -- With [[πικρός]] also some Indo-Iran. words have been identified: Pashto <b class="b2">p(u)šǝī</b> f. [[kind of rhubarb]], [[Rheum emodi]] (Morgenstierne Sarūpa-Bhāratī [Hoshiarpur 1954] 1;), Skt. <b class="b2">śilpá-</b> [[motley]] (inverted from <b class="b2">*piślá-</b>; Tedesco Lang. 23, 383ff [?]). After Machek Zeitschr. f. Slawistik 1, 36 here also Slav. [[prikrь]] [[disgusting]], [[sour]], [[sharp]]; against this Vasmer Wb. s. <b class="b2">príkryj</b>.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[πικρός]], ή, όν [from [[πεύκη]]<br /><b class="num">I.</b> [[properly]] [[pointed]], [[sharp]], [[keen]], [[ὀϊστός]] Il.; [[γλωχίς]] Soph.;metaph., γλώσσης πικροῖς κέντροισι Eur.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], [[sharp]] to the senses:<br /><b class="num">1.</b> of [[taste]], [[sharp]], [[pungent]], [[bitter]], Hom., Hdt.:—so of [[smell]], Od.<br /><b class="num">2.</b> of [[feeling]], [[sharp]], [[keen]], ὠδῖνες Il., Soph.<br /><b class="num">3.</b> of [[sound]], [[sharp]], [[piercing]], [[shrill]], [[οἰμωγή]], [[φθόγγος]] Soph.; γόοι Eur.<br /><b class="num">III.</b> metaph.,<br /><b class="num">1.</b> of things, [[bitter]], [[cruel]], Od., [[attic]]<br /><b class="num">2.</b> of persons, [[bitter]], [[malignant]], [[Solon]]., Hdt., [[attic]]; πικρὸς θεοῖς [[hateful]] to the gods, Soph.; πικρὸς πολίταις Eur.<br /><b class="num">3.</b> [[embittered]], sorrowing, Soph.<br />B. comp. -ότερος, Sup. -ότατος Pind., etc.<br />C. adv. [[πικρῶς]], [[bitterly]], [[cruelly]], Aesch., Soph.; π. ἔχειν τινί, πρός τινα Dem.; π. φέρειν τι Eur.
|mdlsjtxt=[[πικρός]], ή, όν [from [[πεύκη]]<br /><b class="num">I.</b> [[properly]] [[pointed]], [[sharp]], [[keen]], [[ὀϊστός]] Il.; [[γλωχίς]] Soph.;metaph., γλώσσης πικροῖς κέντροισι Eur.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], [[sharp]] to the senses:<br /><b class="num">1.</b> of [[taste]], [[sharp]], [[pungent]], [[bitter]], Hom., Hdt.:—so of [[smell]], Od.<br /><b class="num">2.</b> of [[feeling]], [[sharp]], [[keen]], ὠδῖνες Il., Soph.<br /><b class="num">3.</b> of [[sound]], [[sharp]], [[piercing]], [[shrill]], [[οἰμωγή]], [[φθόγγος]] Soph.; γόοι Eur.<br /><b class="num">III.</b> metaph.,<br /><b class="num">1.</b> of things, [[bitter]], [[cruel]], Od., [[Attic]]<br /><b class="num">2.</b> of persons, [[bitter]], [[malignant]], [[Solon]]., Hdt., Attic; πικρὸς θεοῖς [[hateful]] to the gods, Soph.; πικρὸς πολίταις Eur.<br /><b class="num">3.</b> [[embittered]], sorrowing, Soph.<br />B. comp. -ότερος, Sup. -ότατος Pind., etc.<br />C. adv. [[πικρῶς]], [[bitterly]], [[cruelly]], Aesch., Soph.; π. ἔχειν τινί, πρός τινα Dem.; π. φέρειν τι Eur.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
Line 60: Line 60:
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[angry]], [[bad-tempered]], [[bitter]], [[cruel]], [[distressing]], [[embittered]], [[fierce]], [[grievous]], [[harsh]], [[ill-tempered]], [[implacable]], [[inflexible]], [[lamentable]], [[malignant]], [[painful]], [[pitiless]], [[severe]], [[shrill]], [[stern]], [[stinging]], [[of flavour]], [[of manners]]
|woodrun=[[angry]], [[bad-tempered]], [[bitter]], [[cruel]], [[distressing]], [[embittered]], [[fierce]], [[grievous]], [[harsh]], [[ill-tempered]], [[implacable]], [[inflexible]], [[lamentable]], [[malignant]], [[painful]], [[pitiless]], [[severe]], [[shrill]], [[stern]], [[stinging]], [[of flavour]], [[of manners]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[διαπεραστικός]], [[μισητός]], [[θλιμμένος]]).<br><b>Παράγωγα:</b> [[πικρῶς]], [[πικρία]], [[πικραίνω]], [[πικραντικός]], [[πικρότης]].
}}
{{elmes
|esmgtx=-όν sent. fig. [[amargo]], [[acerbo]] de la Mirra personif. σὺ εἶ ἡ Ζμύρνα, ἡ πικρά, ἡ χαλεπή, ἡ καταλλάσσουσα τοὺς μαχομένους <b class="b3">tú eres la Mirra, la amarga, la dura, la que reconcilia a los que luchan</b> P IV 1498 de la Necesidad personif. ἐξορκίζω σε, ὄστρακε, κατὰ τῆς πικρᾶς Ἀνάγκης <b class="b3">te conjuro, concha, por la amarga Necesidad</b> P VII 302 SM 12 2
}}
{{trml
|trtx====[[bitter]]===
Aklanon: mapait; Albanian: hidhur; Amharic: መራራ; Arabic: مُرّ‎; Egyptian Arabic: مر‎; Argobba: መራራ; Armenian: դառն, կծու, մռու; Aromanian: amar; Assamese: তিতা; Asturian: amargu; Azerbaijani: acı, mürr; Belarusian: горкі; Bengali: তিতা; Bikol Central: mapait; Breton: c'hwerv; Bulgarian: горчив; Burmese: ခါး; Catalan: amarg; Chamicuro: pshawa; Chechen: къаьхьа; Chinese Cantonese: 苦; Mandarin: 苦澀, 苦涩, 苦; Czech: hořký; Dalmatian: amur, amuor, marcus; Danish: bitter; Dutch: [[bitter]]; Dzongkha: ཁག་དྲགས; Esperanto: amara; Estonian: mõru, kibe; Even: гот; Ewe: veve; Faroese: beiskur; Fijian: qona; Finnish: kitkerä, karvas; French: [[amer]]; Friulian: amar, amâr; Galician: amargo; Gallurese: ràncicu; Georgian: მწარე; German: [[bitter]], [[herb]]; Gothic: 𐌱𐌰𐌹𐍄𐍂𐍃; Greek: [[πικρός]]; Ancient Greek: [[πικρός]]; Guaraní: ro; Hebrew: מַר‎, מרה‎, מָרִיר‎, מרירה‎; Higaonon: mapait; Hiligaynon: mapait; Hindi: कड़वा, कड़ा, कटु, तल्ख; Hungarian: keserű; Icelandic: beiskur; Ido: bitra; Indonesian: pahit; Ingush: къахьа; Interlingua: amar; Irish: searbh, goirt, domlasta; Italian: [[amaro]], [[amara]]; Ivatan: makpad; Japanese: 苦い; Javanese: pait; Kapampangan: mapayit, mapait; Kazakh: ащы, ашты; Khmer: ចត់, ជូរ; Korean: 쓰다; Kurdish Central Kurdish: تاڵ‎; Northern Kurdish: tal; Kyrgyz: ачуу; Lao: ຂົມ; Latgalian: ryugts; Latin: [[amarus]]; Latvian: rūgts, sīvs, sūrs; Lombard: amar, mar; Low German: bitter; Macedonian: горчлив; Malay: pahit; Malayalam: കയ്പ്പ്; Maltese: morr; Manchu: ᡤᠣᠰᡳᡥᠣᠨ; Mansaka: pait; Maranao: mapa'it; Marathi: कडू; Mbyá Guaraní: ai; Mongolian: гашуун; Nanai: гочиси; Naxi: ka; Norman: amé; Norwegian: bitter; Occitan: amar; Ojibwe: wiisagi-; Old Church Slavonic Cyrillic: горькъ; Old English: āfor; Old Javanese: pahit; Oriya: କଟୁ, ତିକ୍ତ; Persian: تلخ‎; Plautdietsch: betta; Polish: gorzki; Portuguese: [[amargo]]; Quechua: k'allku; Romanian: amar; Russian: [[горький]]; Sanskrit: तिक्त; Sardinian Campidanese: amargu; Logudorese: rànzigu, rànchiu; Sassarese: rànzigu; Serbo-Croatian Cyrillic: горак, грк, трпак, опор; Roman: gorak, grk, trpak, opor; Sicilian: amaru; Slovak: horký; Slovene: grenak; Somali: qadhaadh; Sorbian Lower Sorbian: górki; Upper Sorbian: hórki, jěrki; Spanish: [[amargo]]; Swedish: bitter, besk; Tagalog: mapait; Tajik: талх; Tausug: mapait; Tedim Chin: kha; Telugu: చేదు; Thai: ขม; Tongan: kava; Turkish: acı, keskin, acılı, yakıcı, sert, şiddetli, iliklere işleyen; Turkmen: ajy; Ugaritic: 𐎎𐎗; Ukrainian: гіркий; Urdu: کڑوا‎; Uzbek: achchiq; Vietnamese: đắng; Welsh: chwerw; Yakut: аһыы; Yiddish: ביטער‎; Zazaki: tun; Zou: khe
===[[pitiless]]===
Armenian: վատասիրտ, քար; Belarusian: бязлі́тасны, неміласэрны; Bulgarian: безмилостен; Czech: nelítostný, nemilosrdný; Dutch: [[meedogenloos]], [[onbarmhartig]]; Esperanto: senkompata; Faroese: miskunnarleysur, eirindaleysur; Finnish: armoton; French: [[impitoyable]]; Friulian: crudêl; Georgian: შეუბრალებელი, ულმობელი; German: [[erbarmungslos]], [[unbarmherzig]]; Greek: [[αλύπητος]]; Ancient Greek: [[ἀμείλικτος]], [[ἀμείλιχος]], [[ἀνελέητος]], [[ἀνηλέητος]], [[ἀνηλεγής]], [[ἀνηλεής]], [[ἀνηλής]], [[ἀνοικτίρμων]], [[ἀνοίκτιστος]], [[ἄνοικτος]], [[ἀπαραίτητος]], [[ἀπηλεγής]], [[ἄστοργος]], [[ἀσύγκλαστος]], [[ἄτεγκτος]], [[ἀτέραμνος]], [[ἀφιλοικτίρμων]], [[δυσάλγητος]], [[δυσπαραίτητος]], [[νηλειής]], [[νηλεόθυμος]], [[νηλής]], [[πικρός]], [[σκληρός]], [[σχέτλιος]], [[τλασίφρων]]; Irish: cruachroíoch; Italian: [[spietato]], [[crudele]], [[impietoso]]; Latin: [[torvus]], [[immisericors]]; Manx: neuerreeishagh; Polish: bezlitosny, niemiłosierny; Portuguese: [[impiedoso]], [[desapiedado]]; Russian: [[безжалостный]], [[немилосердный]]; Scottish Gaelic: neo-thruacanta, mì-chneasta; Serbo-Croatian Cyrillic: не̏човечан, не̏човјечан, не̏милосрдан; Roman: nȅčovečan, nȅčovječan, nȅmilosrdan; Slovak: neľútostný; Spanish: [[despiadado]]; Swedish: skoningslös; Ukrainian: безжалісний, безжальний, немилосердний
===[[merciless]]===
Bulgarian: безмилостен; Catalan: despietat; Chinese Mandarin: 殘忍, 残忍, 無情, 无情; Czech: nemilosrdný; Danish: nådesløs; Dutch: [[genadeloos]]; Finnish: armoton, säälimätön; French: [[impitoyable]]; German: [[gnadenlos]]; Greek: [[αλύπητος]]; Ancient Greek: [[ἀνελεήμων]], [[ἀνελήμων]], [[ἄσπλαγχνος]], [[ἀσύγκλαστος]]; Hindi: निर्दय, निष्ठुर; Hungarian: kegyetlen, könyörtelen; Indonesian: sadis; Italian: [[spietato]], [[crudele]]; Japanese: 無慈悲, 容赦ない; Korean: 무자비하다; Latin: [[immisericors]]; Norwegian Bokmål: nådeløs; Nynorsk: nådelaus; Polish: bezlitosny, niemiłosierny, bezpardonowy, bezwzględny; Portuguese: [[impiedoso]], [[imisericordioso]]; Russian: [[беспощадный]], [[безжалостный]]; Scottish Gaelic: mì-chneasta; Spanish: [[despiadado]], [[inmisericorde]]; Swedish: skoningslös, obarmhärtig; Tagalog: walang awa; Turkish: acımasız; Ukrainian: безжалісний, безжальний, безпощадний
===[[painful]]===
Arabic: أَلِيم‎, مُؤْلِم‎, مُوجِع‎; Belarusian: балючы; Bikol Central: makulog; Bulgarian: болезнен, мъчителен, болен; Catalan: dolorós; Chinese Mandarin: 痛苦的, 疼痛的; Czech: bolestivý, bolavý, bolestný; Danish: smertefuld, smertelig; Esperanto: dolora; Finnish: kivulias, tuskallinen; French: [[douloureux]]; Galician: doloroso; Georgian: მტკივნეული; German: [[schmerzhaft]]; Greek: [[επώδυνος]], [[οδυνηρός]], [[λυπηρός]]; Ancient Greek: [[ἀλγεινός]], [[ἀλγηρός]], [[ἀλγινόεις]], [[ἀλγυντήρ]], [[ἀλεγεινός]], [[ἀνιαρός]], [[ἀνιηρός]], [[ἅνιος]], [[ἀργαλέος]], [[ἀχθεινός]], [[ἀχθηρός]], [[βαρύμοχθος]], [[βαρύς]], [[γοερός]], [[δακνῶδες]], [[δακνώδης]], [[διώδυνος]], [[δυηπαθής]], [[δυήπαθος]], [[δυσπενθής]], [[δυσπονής]], [[δυσχερής]], [[ἔμμοχθος]], [[ἔμπονος]], [[ἐναλγής]], [[ἐπαλγής]], [[ἐπίλυπος]], [[ἐπίπονος]], [[ἐπωδύνιος]], [[ἐπώδυνος]], [[λευγαλέος]], [[λυπηρός]], [[λυπρός]], [[μογερός]], [[ὀδυναρός]], [[ὀδυνηρός]], [[ὀδυνηφόρος]], [[ὀδυνῶδες]], [[ὀδυνώδης]], [[πενθάς]], [[περιαλγής]], [[περιώδυνος]], [[πικρός]], [[πονηρός]], [[πραγματώδης]], [[σμυγερός]], [[τανηλεγής]], [[χαλεπός]]; Hawaiian: ʻeha; Hungarian: fájdalmas; Ingrian: vaivakas; Irish: pianmhar, pianúil, pianach, piantach, piantúil, léanmhar; Italian: [[doloroso]]; Japanese: 痛い, 痛みの伴う; Korean: 아프다; Macedonian: болен; Maori: tārū, tārūrū, hīrawerawe, pāwera, pāwerawera; Mbyá Guaraní: axy; Norwegian Bokmål: smertefull; Nynorsk: smertefull; Occitan: dolorós; Polish: bolesny; Portuguese: [[doloroso]], [[dolorido]]; Romanian: dureros; Russian: [[болезненный]], [[мучительный]], [[больной]]; Sanskrit: दुःख; Serbo-Croatian Cyrillic: бо̑лан; Roman: bȏlan; Slovak: bolestivý, boľavý; Slovene: boleč; Spanish: [[doloroso]]; Swedish: smärtsam; Tagalog: masakit; Tausug: masakit; Tocharian B: laklese; Ukrainian: болючий, болісний; Waray-Waray: maul-ul, masu-ol
}}
}}