3,273,006
edits
βρέμω: Difference between revisions
m
Text replacement - "S.''Ant.''" to "S.''Ant.''"
(Bailly1_1) |
|||
| (42 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=vremo | |Transliteration C=vremo | ||
|Beta Code=bre/mw | |Beta Code=bre/mw | ||
|Definition=only pres. and impf. (aor. | |Definition=only pres. and impf. (aor. ἔβραμεν, vv.ll. [[ἔβραχεν]], [[ἔβρεμεν]], Call.''Del.''140):—<br><span class="bld">A</span> [[roar]], [κῦμα] ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει Il.4.425; δυσάνεμοι βρέμουσιν ἀκταί [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''592 (lyr.):—Med., αἰγιαλῷ μεγάλῳ βρέμεται Il.2.210; of [[wind]], μέγα βρέμεται χαλεπαίνων 14.399, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''592 (lyr.), Ar.''Th.''998 (lyr.).<br><span class="bld">II</span> after Hom., of [[arm]]s, [[clash]], [[ring]], E.''Heracl.''832; of men, [[clamour]], [[rage]], β. ἐν αἰχμαῖς A. ''Pr.''424 (lyr.), cf. ''Th.''378; πολλοῖς μὲν ἵπποις, μυρίοις δ' ὅπλοις β. E.''Ph.''113; <b class="b3">δεινὰ β. τινί</b> [[against]] one, Id.''HF''962; of a [[mob]], A.''Eu.'' 978 (lyr.); [[murmur]], [[grumble]], ὁ χαμηλὰ πνέων [[ἄφαντος|ἄφαντον]] β. Pi.''P.''11.30; [[wail]], in Med., βλαχαὶ βρέμονται A.''Th.''350 (lyr.); but also of [[music]], λύρα βρέμεται καὶ ἀοιδά Pi.''N.''11.7; λιγὺ λωτὸς βρέμων ''Pae.Delph.''12; φθέγμα μηχανῇ βρέμον S.''Ichn.''278: c. acc., λωτὸς ὅταν ἱερὰ παίγματα βρέμῃ E.''Ba.''161 (lyr.). (mrem-, cf. Skt. mármaras '[[noisy]]', Lat. [[murmur]], Gk. [[μορμύρω]], Lat. [[fremo]], etc.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [aor. 3<sup>a</sup> sg. [[ἔβραμεν]] Call.<i>Del</i>.140]<br /><b class="num">I</b> intr.<br /><b class="num">1</b> en v. act. y med. [[rugir]], [[bramar]] del mar (κῦμα) χέρσῳ ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει <i>Il</i>.4.425, αἰγιαλῷ μεγάλῳ βρέμεται <i>Il</i>.2.210<br /><b class="num">•</b>del viento y de los accidentes geog. azotados por él μέγα βρέμεται χαλεπαίνων <i>Il</i>.14.399, δυσάνεμοι στόνῳ βρέμουσιν ἀντιπλῆγες ἀκταί S.<i>Ant</i>.592, ὄρη πετρώδεις τε νάπαι Ar.<i>Th</i>.998, de corrientes de agua y torrentes, Q.S.2.473, 7.119<br /><b class="num">•</b>del fuego [[crepitar]] Q.S.10.69<br /><b class="num">•</b>de la tierra [[retumbar]] Q.S.11.125.<br /><b class="num">2</b> [[sonar]], [[resonar]] las armas E.<i>Heracl</i>.832, cf. Call.l.c.<br /><b class="num">•</b>[[rugir]] los hombres στρατὸς ... βρέμων ἐν αἰχμαῖς A.<i>Pr</i>.423, Πολυνείκης ... πολλοῖς μὲν ἵπποις, μυρίοις δ' ὅπλοις βρέμων E.<i>Ph</i>.113, δεινὰ βρέμειν τινί vociferar terriblemente contra alguien</i> E.<i>HF</i> 962<br /><b class="num">•</b>[[gritar]] ἄφαντον βρέμει en vano grita</i> Pi.<i>P</i>.11.30<br /><b class="num">•</b>en v. med. del llanto de un niño [[sonar]] βλαχαὶ δ' αἱματόεσσαι τῶν ἐπιμαστιδίων ἀρτιτρεφεῖς βρέμονται c. hipálage suenan vagidos de lactantes ensangrentados</i> A.<i>Th</i>.350<br /><b class="num">•</b>en v. act. y med. de la voz y la música περὶ δὲ βρέμει ἄχω ... γυναίκων Alc.130b.18, λύρα ... βρέμεται καὶ ἀοιδά Pi.<i>N</i>.11.7, φθέγμα ... β. S.<i>Fr</i>.314.299, λιγὺ ... λωτὸς βρέμων <i>Pae.Delph</i>.14<br /><b class="num">•</b>fig. βρέμει ἡ κοιλίη rugen los intestinos</i> Hp.<i>Int</i>.6.<br /><b class="num">II</b> tr. [[hacer resonar]], [[dejar oír]] λωτὸς ὅταν ... ἱερὰ παίγματα βρέμῃ E.<i>Ba</i>.161.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Término expresivo que conlleva la noción de sonoridad, cf. aaa. <i>breman</i>, galés <i>brefu</i> que llevan la inicial aspirada como lat. <i>fremō</i>. Tb. se ha rel. la forma μορμύρω de *<i>mrem</i>-. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0463.png Seite 463]] nur praes. u. impf. (onomatopoet., vgl. fremo und [[βροντή]]), | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0463.png Seite 463]] nur praes. u. impf. (onomatopoet., vgl. fremo und [[βροντή]]), [[brausen]], [[rauschen]]; Hom. dreimal, Iliad. 4, 425 von der Woge des Meeres, χέρσῳ ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει; 2, 210 [[κῦμα]] πολυφλοίσβοιο θαλάσσης αἰγιαλῷ μεγάλῳ βρέμεται, Homerisch, medium in der Bedeutung des activ.; eben so medium statt des activ. Iliad. 14, 399, vom Winde, οὔτ' [[ἄνεμος]] τόσσον γε ποτὶ δρυσὶν ὑψικόμοισιν ἠπύει, ὅς τε [[μάλιστα]] μέγα βρέμεται χαλεπαίνων; – στόνῳ βρέμουσι δ' ἀντιπλῆγες ἀκταί Soph. Ant. 592; Ap. Rh. 2, 323; [[λύρα]] βρέμεται, [[hallen]], Pind. N. 11, 7; vom Waffengeklirr Aesch. Prom. 423; Eur. Heracl. 832; vom tobenden Aufruhr Aesch. Eum. 978; vom Kindergeschrei, im med., Sept. 348; νάπαι βρέμονται, vom Wiederhall, Ar. Th. 998. Seltener c. acc., ἱερὰ παίγματα Eur. Bacch. 161. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>seul. prés. et impf.</i> ἔβρεμον;<br />gronder, retentir;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[βρέμομαι]] <i>(seul. prés.) m. sign.</i><br />'''Étymologie:''' R. Βρεμ, gronder ; cf. [[βρόμος]], [[βροντή]] et <i>lat.</i> [[fremo]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[βρέμω]] [~ [[μορμύρω]]?] alleen praes. en imperf.<br /><b class="num">1.</b> bruisen, bulderen, van water:; [[μεγάλα]] βρέμει (de golf) buldert luid Il. 4.425; ook med.. αἰγιαλῷ... βρέμεται (de golf) bruist op het strand Il. 2.210.<br /><b class="num">2.</b> alg. weerklinken, dreunend geluid maken:; [[στρατός]]... βρέμων ἐν αἰχμαῖς het leger dat dreunt van het speergekletter Aeschl. PV 424; πόσον τιν’ αὐχεῖς πάταγον ἀσπίδων βρέμειν hoe hevig claim je dat het gekletter van schilden weerklonk? Eur. Hcld. 832; ook med..; βλαχαί... τῶν ἐπιμαστιδίων... βρέμονται gehuil van kinderen aan de borst weerklonk Aeschl. Sept. 350; met acc. v. h. inw. obj.. [[λωτὸς]] [[ὅταν]]... ἱερὰ παίγματα βρέμῃ wanneer de fluit weerklinkt van het geluid van heilige muziek Eur. Ba. 161. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''βρέμω:''' тж. med.<br /><b class="num">1</b> [[реветь]], [[шуметь]], [[гудеть]], [[бушевать]] ([[κῦμα]] θαλάσσης βρέμει и βρέμεται Hom.; στόνῳ βρέμουσι ἀκταί Soph.; νάπαι βρέμονται Arph.);<br /><b class="num">2</b> [[бряцать]], [[лязгать]] (στρατὸν βρέμων ἐν αἰχμαῖς Aesch.; μυρίοις ὅπλοις Eur.);<br /><b class="num">3</b> [[звенеть]], [[звучать]] ([[λύρα]] βρέμεται Pind.);<br /><b class="num">4</b> [[кричать]], [[визжать]] (βλαχαὶ τῶν ἐπιμαστιδίων βρέμονται Aesch.). | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[roar]], [[grumble]] (Il.).<br />Other forms: Only pres.<br />Compounds: <b class="b3">βαρύ-βρομος</b> etc. <b class="b3">-βρεμέ-της</b> in <b class="b3">ἐρι-</b>, <b class="b3">ὑψι-βρεμέ-της</b> (Il.). <b class="b3">-βρέν-τας</b> in <b class="b3">ἀναξι-βρέν-τας</b>, <b class="b3">ἀργι-βρέν-τας</b>. Also <b class="b3">αἰολο-βρόντας</b> from [[βροντάω]].<br />Derivatives: [[βρόμος]] [[loud noise]] (Il.) with [[βρόμιος]] [[boisterous]] (Pi.), [[Βρόμιος]] as name of Bacchos (A.). - [[βροντή]] [[thunder]] (Il.), [[Βρόντης]] name of a Cyklops (Hes.), [[Βροντήσιος]] ([[Ζεύς]]); [[βροντέα]] name of a precious stone (Plin.). Denom. [[βροντάω]] [[thunder]] (Il.). - <b class="b3">βρενταί βρονταί</b> H. from <b class="b3">-βρεμέτης</b>? - Deverb. [[βρομέω]] (iterat.-intens.) (Il.); [[βρωμάομαι]] [[cry ]] (Ar.). - Further <b class="b3">βρεμεαίνων ἠχῶν</b> H., s. [[βλεμεαίνω]]. [[βρόμος]] / [[βόρμος]] a plant = [[oats]] (Hp.), is probably Pre-Gr. (Fur. 392). Note that the <b class="b3">-ντ-</b>forms refer to thunder, whereas the forms with [[μ]] without [[τ]] indicate low sounds more in general.<br />Origin: ONOM [onomatopoia, and other elementary formations]<br />Etymology: Resembles Lat. [[fremo]] [[rumble]], [[roar]], OHG [[breman]], Welsh [[brefu]] (Pok. 142) but they go back on <b class="b2">*bhrem-</b> whereas Greek has <b class="b3">β-</b>. So a (onom.) variant. Cf. [[χρεμετίζω]]. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=only in pres. and imperf.] [Lat. [[fremo]]<br /><b class="num">I.</b> to [[roar]], of a [[wave]], Il.; so also in Mid., Il., Soph.<br /><b class="num">II.</b> in [[later]] Poets, of [[arms]], to [[clash]], [[ring]], Eur.; of men, to [[shout]], [[rage]], Aesch., Eur. to [[bear]] [[oneself]] [[haughtily]], to [[hold]] one's [[head]] [[high]], [[swagger]], Ar., Plat. | |||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=[[mid]]. βρέμεται: [[roar]]. | |||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=[[βρέμω]] [[act]]. & med., <br /><b>1</b> [[murmur]] ὁ δὲ χαμηλὰ πνέων ἄφαντον βρέμει i. e. [[grumble]] (P. 11.30) [[λύρα]] δέ [[σφι]] βρέμεται καὶ ἀοιδά (N. 11.7) | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[βρέμω]] (Α)<br />Ι. 1. (για τη [[θάλασσα]] ή τον άνεμο) ηχώ με πάταγο, [[βουίζω]]<br /><b>2.</b> [[αντηχώ]]<br /><b>3.</b> (για τα όπλα) [[παράγω]] κρότο<br /><b>4.</b> (για ανθρώπους) βρίσκομαι σε [[έξαψη]], [[μανιάζω]]<br />II. (-ομαι)<br /><b>1.</b> [[κλαίω]], [[θρηνώ]]<br /><b>2.</b> (για μουσικό όργανο) [[αναδίδω]] ισχυρό ήχο<br /><b>3.</b> (για ζώα) [[βρυχιέμαι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για εκφραστικό τ. αβέβαιης ετυμολ. Η [[σύνδεση]] με τα αρχ. άνω γερμ. <i>bruman</i>, ουαλ. <i>brefu</i>, λατ. <i>fremo</i>, που σημαίνουν «[[βουίζω]], [[γογγύζω]], [[βρυχώμαι]]» [[είναι]] μεν πιθανή, [[αλλά]] η [[περαιτέρω]] [[αναγωγή]] τους σε ινδοευρ. [[ρίζα]] <i>bhrem</i>-, που έχει την [[ίδια]] [[σημασία]] [[είναι]] αδύνατη εξαιτίας του <i>β</i>- στο [[βρέμω]]. Προτιμότερο [[είναι]] να υποτεθεί μια ονοματοποιημένη<br />—[[χωρίς]] δασύ— [[ρίζα]] <i>brem</i>-, ενώ κατ' άλλους [[πρέπει]] να αναχθεί σε [[ρίζα]] <i>mrem</i>- και να συνδεθεί το ρ. με το [[μορμύρω]] «[[μουρμουρίζω]]». Το ρ. [[βρέμω]] εμφανίζεται ως β' συνθετικό με τη [[μορφή]] -<i>βρεμέτης</i> σε [[τρία]] ποιητικά [[σύνθετα]] <i>βαρυ</i>-<i>βρεμέτης</i>, <i>εριβρεμέτης</i>, [[υψιβρεμέτης]], [[καθώς]] και με τη [[μορφή]] -<i>βρέντας</i> ([[αναξιβρέντας]], <i>αργιβρέντας</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[βροντή]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[βρόμος]] (Ι), [[βρόμος]] (III), [[βρωμώμαι]] (Ι).<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[επιβρέμω]], [[περιβρέμω]], [[συμβρέμω]], [[υποβρέμω]]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''βρέμω:''' μόνο στον ενεστ. και στον παρατ., Λατ. [[fremo]],<br /><b class="num">I.</b> λέγεται για το [[κύμα]], [[παφλάζω]], κάνω πάταγο, σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης στη Μέσ., στο ίδ. και σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> στους μεταγεν. ποιητές χρησιμοποιείται για όπλα, [[συγκρούομαι]], κάνω μεταλλικό κρότο, σε Ευρ.· λέγεται για ανθρώπους, [[κραυγάζω]], κάνω θόρυβο, σε Αισχύλ., Ευρ. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''βρέμω''': ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ.· ‒ παταγωδῶς ἠχῶ, ἐπὶ κύματος, ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει Ἰλ. Δ. 425· [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, αἰγιαλῷ μεγάλῳ βρέμεται Β. 210· ἐπὶ τρικυμίας, μέγα βρέμεται χαλεπαίνων Ξ. 399, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 592, Ἀριστοφ. Θεσμ. 998. ΙΙ. παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]] ποιηταῖς, ἐπὶ ὅπλων, [[κλάζω]], [[ἐκφέρω]] κλαγγήν, Εὐρ. | |lstext='''βρέμω''': ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ.· ‒ παταγωδῶς ἠχῶ, ἐπὶ κύματος, ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει Ἰλ. Δ. 425· [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, αἰγιαλῷ μεγάλῳ βρέμεται Β. 210· ἐπὶ τρικυμίας, μέγα βρέμεται χαλεπαίνων Ξ. 399, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 592, Ἀριστοφ. Θεσμ. 998. ΙΙ. παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]] ποιηταῖς, ἐπὶ ὅπλων, [[κλάζω]], [[ἐκφέρω]] κλαγγήν, Εὐρ. Ἡρακλ. 832· ἐπὶ ἀνθρώπων, [[κραυγάζω]], θορυβῶ, βρ. ἐν αἰχμαῖς Αἰσχύλ. Πρ. 423, πρβλ. Θήβ. 378, Εὐρ. Φοιν. 113· δεινὰ βρ. τινί, [[ἐναντίον]] τινός, ὁ αὐτ. Ἡρ. Μαιν. 962· ἐπὶ ἀνυποτάκτου πλήθους, Αἰσχύλ. Εὐμ. 978, πρβλ. Πίνδ. Π. 11. 46· θρηνῶ, ἐν τῷ μέσ. τύπ. (ἴδε ἐν λ. [[βληχή]])· καὶ ὁ Πίνδ. μεταχειρίζεται τὴν λέξιν καὶ ἐπὶ τῆς λύρας, Ν. 11. 8 (ἐν τῷ μέσ. τύπ.), πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 161. (Πρβλ. [[βρόμος]], [[ὑψιβρεμέτης]], καὶ Λατ. fremo). | ||
}} | }} | ||
{{ | {{FriskDe | ||
| | |ftr='''βρέμω''': nur Präsensstamm<br />{brémō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[brummen]], [[brausen]], [[rauschen]] (poet. seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon mehrere Verbalnomina: 1. [[βρόμος]] [[Gerausch]] (poet. seit Il., sp. Prosa) mit [[βρόμιος]] [[rauschend]] (Pi.), gew. [[Βρόμιος]] als Beiname des Bacchos (A., Pi. usw.), auch [[bacchisch]] (E. usw.; vgl. v. Wilamowitz Eur. Her. 366); fem. [[βρομιάς]] (Pi. u. a.); in derselben Bedeutung [[βρομιώδης]] (''AP''), fem. [[βρομιῶτις]], auch [[Bacchantin]]; denominatives Verb [[βρομιάζομαι]] = [[βακχεύω]] (''AP''); über [[βρόμος]] als Pflanzenname = [[Hafer]] (Hp., Thphr. usw.), wegen seiner vermuteten Kraft gegen Blitzschläge zu schützen, s. Strömberg Pflanzennamen 79f. mit zahlreichen Parallelen; — 2. [[βροντή]] [[Donner]] (seit Il.) mit [[βρονταῖος]] [[donnernd]] (Arist. u. a.), [[βροντώδης]] (Agath., Vett. Val. usw.), [[βροντεῖον]] [[Donnermaschine]] (Poll.), [[Βρόντης]] N. eines der Kyklopen (Hes.; zur Bildung Schwyzer 561), Βροντήσιος ([[Ζεύς]]) = Jupiter Tonans (Mon. Anc.; zur Bildung Chantraine Formation 41f.), [[βροντητικός]] (Eust.); auch βροντέα N. eines Edelsteins (Plin.; wegen der schützenden Kraft); Denominativum [[βροντάω]] [[donnern]] (seit Il.), auch [[βροντάζω]] (Pap., H.); vgl. Porzig Satzinhalte 262 und 343; — 3. -βρεμέτης in Zusammenbildungen wie [[ἐρι-]], [[ὑψιβρεμέτης]] (poet. seit Il.); — 4. -βρέντας in [[ἀναξιβρέντας]] [[dounerbeherrschend]], [[ἀργιβρέντας]] (lyr.); daraus [[βρενταί]]· βρονταί H.? — Zwei deverbative Bildungen: 1. [[βρομέω]] (Iterat.-Intens.) [[rauschen]], [[summen]] (poet. seit Il.; vgl. Schwyzer 719 m. A. 11); zu ngr. (Kreta usw.) βρομεῖ, βρομίζει [[es stinkt]] s. Hatzidakis Glotta 22, 130ff. und unten s. [[βρῶμος]]; 2. [[βρωμάομαι]] ‘schreien (von Eseln u. a.)’ (Ar., Arist.) mit [[βρώμησις]], [[βρωμήεις]], [[βρωμήτωρ]], βρωμητήρ. — Außerdem βρεμεαίνων· ἠχῶν H., vgl. zu [[βλεμεαίνω]].<br />'''Etymology''': Die Ähnlichkeit mit lat. ''fremo'' [[brummen]], [[brüllen]], [[tosen]], ahd. ''breman'' [[brummen]], [[brüllen]], kymr. ''brefu'' [[brüllen]] usw. (s. WP. 2, 202f., W.-Hofmann s. ''fremō'') kann kaum zufällig sein, aber eine lautgesetzliche Zurückführung dieser sämtlichen Verba auf ein gemeinsames idg. ''bhrem''- ist wegen des β- in [[βρέμω]] unmöglich. So kann man für [[βρέμω]] mit einer unaspirierten onomatopoetischen Variante ''brem''- auskommen (vgl. Persson Beitr. 36 A. 1 mit allzu weitgehenden Schlüssen), sofern man nicht vorzieht, über ''mrem''- bei [[μορμύρω]] Anknüpfung zu suchen, was kaum besser ist. Andere, noch entferntere Möglichkeiten bei Bq. Vgl. [[χρεμετίζω]] und [[φόρμιγξ]].<br />'''Page''' 1,264-265 | ||
}} | }} | ||