3,277,172
edits
Tags: Mobile edit Mobile web edit |
|||
(19 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=sairo | |Transliteration C=sairo | ||
|Beta Code=sai/rw | |Beta Code=sai/rw | ||
|Definition=(A), only found in pf. with pres. sense | |Definition=(A), only found in pf. with pres. sense [[σέσηρα]],<br><span class="bld">A</span> [[part the lips and show the closed teeth]] (cf. Gal.18(2).597), [[grin]], σέσηρεν ἄν τε βούλητ' ἄν τε μή Alex.98.26; Σάτυροι ἀπὸ τοῦ σεσηρέναι Ael.''VH''3.40; but mostly in part., <b class="b3">ἄπλητον σεσᾰρυῖα</b> (Ep. for [[σεσηρυῖα]]) Hes.''Sc.''268; οἷον σεσηρὼς ἐξαπατήσειν μ' οἴεται Ar.''V.''901; ἠγριωμένους ἐπ' ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότας Id.''Pax''620; σ. καὶ γελῶν ''Com.Adesp.''606; <b class="b3">γελῶντα καὶ σ.</b> Plu.2.223c; <b class="b3">σιμὰ σ.</b> ''AP''5.178 (Mel.); but also without any such bad sense, <b class="b3">εἶπε σεσᾱρὼς ὄμματι μειδιόωντι</b> [[smiling]], Theoc. 7.19 (cf. [[προσσαίρω]]).<br><span class="bld">2</span> transferred to [[grinning]] laughter, σεσηρόσι μειδιήμασι Hp.''Gland.''12; σεσηρότι γέλωτι Luc.''Am.''13: the neut. is used in Adv. sense, σεσᾱρὸς γελᾶν Theoc.20.14; <b class="b3">σεσηρὸς αἰκάλλειν</b>, of a fox, Babr.50.14, cf. Ps.-Luc.''Philopatr.''26.<br><span class="bld">3</span> of a wound or sore, <b class="b3">ἕλκος σεσηρὸς καὶ ἐκπεπλιγμένον</b> [[gaping]], Hp.''Fract.''32, cf. Aret.''CA''2.2; also <b class="b3">σ. χάσμημα</b>, of a metrical hiatus, Eust.840.43.<br /><br />(B), aor. 1 [[ἔσηρα]] (v. infr.),<br><span class="bld">A</span> [[sweep]], [[clean]], σαίρειν τε δῶμα E. ''Hec.''363; σαίρειν στέγας Id.''Cyc.''29, cf.''Hyps.Fr.''1 ii 17 (lyr.); μυρσίνας ἱερὰν φόβαν, ᾇ σαίρω δάπεδον θεοῦ Id.''Ion''121, cf. 115 (both lyr.).<br><span class="bld">2</span> [[sweep up]] or [[away]], πᾶσαν κόνιν σήραντες [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''409: metaph., τὰμ.. πορτ' ἀλλάλονς διαφορὰν καὶ ἀμειξίαν σᾶραι ''BCH''29.204 (Crete). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0858.png Seite 858]] aor. ἔσηρα, perf. mit Präsensbdtg σέσηρα, bes. im part. σεσηρώς, welches im fem. ep. [[σεσαρυῖα]] lautet, Hes. Sc. 268; – 1) im perf. eigtl. die Lippen verzichen, so daß man die Zähne sieht, die Zähne zeigen, bleken; als Ausdruck des Zornes, Grimmes, Hes. a. a. O.; des Hohnes oder der Schadenfreude, οἷον σεσηρὼς ἐξαπατήσειν μ' οἴεται, Ar. Vesp. 901, was der Schol. auf die ihre Zähne weisenden Hunde bezieht, wie er die Zähne blekt; vgl. ήγριωμένους ἐπ' ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότας, Pax 603; aber auch vom freundlichen Lächeln, Theocr. 7, 10; σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις, Mel. 52 (V, 179); σεσηρὸς αἰκάλλειν, vom Fuchs, Babr. 50, 14; [[σεσαρυῖα]] καὶ κιχλίζουσα, Philo; σεσηρότι γέλωτι, Luc. Amor. 13; σεσηρὸς ὑπομειδιᾶν, Philopatr. 26; vgl. Jacobs Philostr. imagg. p. 381. Bei Sp. auch σεσηρέναι όδόντας, Opp.; σεσηρυῖαι τὰς [[παρειάς]] Ach. Tat. 1, 1. – 2) im praes., fut. u. aor. [[fegen]], kehren, reinigen (sarrire, vgl. [[σαρόω]] u. Lob. zu Phryn. 83); σαίρει θυμέλην [[δάφνη]], Eur. Ion 116; [[δῶμα]], Hec. 364; πᾶσαν κόνιν σήραντες, Soph. Ant. 405; Sp., wie Plut. Cat. 4, τὰ σπειρόμενα καὶ νεμόμενα [[μᾶλλον]] ἢ τὰ ῥαινόμενα καὶ σαιρόμενα, als Land, welches begossen und gereinigt werden muß; σαίρειν τὸ [[συμπόσιον]] δεῖ, Luc. D. D. 24, 1. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0858.png Seite 858]] aor. ἔσηρα, perf. mit Präsensbdtg σέσηρα, bes. im part. σεσηρώς, welches im fem. ep. [[σεσαρυῖα]] lautet, Hes. Sc. 268; – 1) im perf. eigtl. die Lippen verzichen, so daß man die Zähne sieht, die Zähne zeigen, bleken; als Ausdruck des Zornes, Grimmes, Hes. a. a. O.; des Hohnes oder der Schadenfreude, οἷον σεσηρὼς ἐξαπατήσειν μ' οἴεται, Ar. Vesp. 901, was der Schol. auf die ihre Zähne weisenden Hunde bezieht, wie er die Zähne blekt; vgl. ήγριωμένους ἐπ' ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότας, Pax 603; aber auch vom freundlichen Lächeln, Theocr. 7, 10; σιμὰ σεσηρὼς μυχθίζεις, Mel. 52 (V, 179); σεσηρὸς αἰκάλλειν, vom Fuchs, Babr. 50, 14; [[σεσαρυῖα]] καὶ κιχλίζουσα, Philo; σεσηρότι γέλωτι, Luc. Amor. 13; σεσηρὸς ὑπομειδιᾶν, Philopatr. 26; vgl. Jacobs Philostr. imagg. p. 381. Bei Sp. auch σεσηρέναι όδόντας, Opp.; σεσηρυῖαι τὰς [[παρειάς]] Ach. Tat. 1, 1. – 2) im praes., fut. u. aor. [[fegen]], kehren, reinigen (sarrire, vgl. [[σαρόω]] u. Lob. zu Phryn. 83); σαίρει θυμέλην [[δάφνη]], Eur. Ion 116; [[δῶμα]], Hec. 364; πᾶσαν κόνιν σήραντες, Soph. Ant. 405; Sp., wie Plut. Cat. 4, τὰ σπειρόμενα καὶ νεμόμενα [[μᾶλλον]] ἢ τὰ ῥαινόμενα καὶ σαιρόμενα, als Land, welches begossen und gereinigt werden muß; σαίρειν τὸ [[συμπόσιον]] δεῖ, Luc. D. D. 24, 1. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=<span class="bld">2</span><i>f.</i> [[σαρῶ]], <i>ao.</i> ἔσηρα;<br />balayer :<br /><b>1</b> [[nettoyer en balayant]], acc.;<br /><b>2</b> enlever en balayant (la poussière) acc. .<br />'''Étymologie:''' R. Σαρ, frotter. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=σαίρω [σύρω] schoonvegen, wegvegen.<br />σαίρω zie σέσηρα. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''σαίρω:''' (fut. [[σαρῶ|σᾰρῶ]], aor. ἔσηρα, pf. в знач. praes. [[σέσηρα]])<br /><b class="num">1</b> [[подметать]] ([[δῶμα]] Eur.);<br /><b class="num">2</b> [[выметать]], [[сметать]] (πᾶσαν κόνιν Soph.);<br /><b class="num">3</b> (только pf.) скалить зубы: [[γελῶν]] καὶ [[σεσηρώς]] Plut. смеющийся во весь рот, хохочущий; ἠγριωμένοι ἐπ᾽ ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότες Arph. обозлившись друг на друга и (злобно) оскалившись; σεσᾱρὸς γελᾶν Theocr. презрительно смеяться; но σεσηρὸς [[πρόσωπον]] Arst. обрюзгшее лицо. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''σαίρω:''' αόρ. | |lsmtext='''σαίρω:''' αόρ. αʹ <i>ἔσηρα</i>, μτχ. <i>σήρας</i>· παρακ. με [[σημασία]] ενεστ. [[σέσηρα]]·<br /><b class="num">I.</b> στον παρακ., [[τραβώ]] προς τα [[πίσω]] τα χείλη μου επιδεικνύοντας τα δόντια μου, [[δείχνω]] τα δόντια μου, κάνω τον χαρακτηριστικό αυτό μορφασμό του σκύλου, Λατ. ringi· <i>σεσᾰρυῖα</i> (Επικ. αντί <i>σεσηρυῖα</i>), σε Ησίοδ.· [[σεσηρώς]], σε Αριστοφ.· με θετική [[σημασία]], χαμογελώντας, σε Θεόκρ.· το ουδ. χρησιμ. με επιρρ. [[σημασία]], <i>σεσᾱρὸς γελᾶν</i>, [[γελώ]] με το [[στόμα]] ανοιχτό, [[γελώ]] χλευαστικά, σε Θεόκρ.· <i>σεσηρὸς αἰκάλλειν</i>, λέγεται για [[αλεπού]], σε Βάβρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> σε ενεστ. και αόρ. αʹ, [[σκουπίζω]], [[σαρώνω]], [[καθαρίζω]], [[συμμαζεύω]] το [[πάτωμα]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. πράγμ., [[εξαλείφω]] ή [[απομακρύνω]], σε Σοφ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''σαίρω''': ἀόρ. α΄ ἔσηρα, μετοχ. σήρας Σοφ. Ἀντ. 409· - πρκμ. μὲ σημασ. ἐνεστ. σέσηρα, ἴδε κατωτ.· Ι. ἐν τῷ πρκμ., [[σύρω]] πρὸς τὰ [[ὀπίσω]] τὰ χείλη καὶ δεικνύω τοὺς ὀδόντας ὡς ὁ [[κύων]], Λατ. ringi, σέσηρε Ἄλεξις ἐν «Ἰσοστασίῳ» 1. 26· σεσηρέναι Αἰλιαν. Ποικ. Ἱστ. 3. 40· ἀλλ’ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον κατὰ μετοχ., ἄπληστον σεσαρυῖα (Ἐπικ. ἀντὶ σεσηρυῖα) Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 268· [[οἷον]] σεσηρὼς ἐξαπατήσειν μ’ οἴεται Ἀριστοφ. Σφ. 900· ἠγριωμένους ἐπ’ ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότας ὁ αὐτ. ἐν Εἰρ. 620, πρβλ. Σφ. 901· ἅμα σ. καὶ γελῶν Κωμικ. Ἀνώνυμ. 236 γελῶντα καὶ σ. Πλούτ. 2. 223Β· σιμὰ σ. Ἀνθ. Π. 5. 179· - ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] [[ἄνευ]] τοιαύτης κακῆς ἐννοίας, εἶπε σεσαρὼς ὄμματι μειδιόωντι, μειδιῶν, Θεόκρ. 7. 19 (πρβλ. [[προσσαίρω]]). 2) λεγόμενον ἐπὶ γέλωτος μὲ χείλη διεσταλμένα, μειδιήμασι σεσηρόσι Ἱππ. 272. 49· σεσηρότι γέλωτι Λουκ. Ἔρωτ. 13· - τὸ οὐδέτ. κεῖται ἐπιρρηματικῶς, σεσαρὸς γελᾶν Θεόκρ. 20. 14· σεσηρὸς αἰκάλλειν, ἐπὶ ἀλώπεκος, Βάβρ. 50. 14, πρβλ. Ψευδο-Λουκ. Φιλόπατρ. 26. 3) ἐπὶ πληγῆς ἢ ἕλκους, [[ἕλκος]] σεσηρὸς καὶ ἐκπεπλιγμένον, χαῖνον, Ἱππ. Ἀγμ. 773, πρβλ. Ἀρετ. Ὀξ. Νούσ. Θεραπευτ. 2. 2· [[ὡσαύτως]], σ. [[χάσμημα]], ἐπὶ μετρικῆς χασμωδίας, Εὐστάθ. 840. 43. ΙΙ. κατ’ ἐνεστ. καὶ ἀόρ. α΄, σαρώνω, [[καθαρίζω]], σαίρειν τε [[δῶμα]] Εὐρ. Ἑκάβ. 363· σαίρειν στέγας ὁ αὐτ. ἐν Κύκλ. 29· μυρσίνας ἱερὰν φόβαν, ᾇ [[σαίρω]] [[δάπεδον]] θεοῦ ὁ αὐτ. ἐν Ἴωνι 120, πρβλ. 115. 2) σαρώνων [[ἀπορρίπτω]], πᾶσαν κόνιν σήραντες Σοφ. Ἀντ. 409. - Καθ’ Ἡσύχ.: «σαίρει· κοσμεῖ, φιλοκαλεῖ, Καλλύνει», καὶ «σαίρειν· σαροῦν, κοσμεῖν». | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=1.<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to sweep]], [[to sweep out]] (S., E.), metaph. [[to clear away]] (BCH 29, 204; Crete).<br />Other forms: Aor. | |etymtx=1.<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to sweep]], [[to sweep out]] (S., E.), metaph. [[to clear away]] (BCH 29, 204; Crete).<br />Other forms: Aor. [[σῆραι]], Cret. [[σᾶραι]], fut. [[σαρῶ]] (H.).<br />Compounds: As 1. member perhaps in [[σαράπους]] (Gal.), acc. [[σαράποδα]], [[σάραπον]] (Alc.); after D. L. 1, 81 <b class="b3">διὰ τὸ πλατύπουν εἶναι καὶ ἐπισύρειν τὼ πόδε</b> (cf. Bechtel Dial. 1, 125, Sommer Nominalkomp. 26 n. 4 [p. 27] a. 188); after Gal. however to [[σέσηρα]] (2. <b class="b3">*σαίρω</b>); the word <b class="b3">σαραποδ-</b> [[is unexplained]].<br />Derivatives: 1. [[σάρον]] n. [[brushings]] (Sophr., Ion Trag., Call.), [[broom]] (Epid. IVa a.o.) with <b class="b3">σαρ-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b> [[to be swept out]], [[to sweep out]], [[to sweep clean]] (Lyc., NT, Pap. a.o.), from which <b class="b3">-ωσις</b> f. [[sweep out]] (pap.), <b class="b3">-ωμα</b> n. [[brushings]] (AB a.o.), <b class="b3">-ωται</b> pl. m. [[sweeper]] (Phanagoria), <b class="b3">-ωτρον</b> n. [[broom]] (Suid.); 2. [[σάρματα]] pl. n. [[brushings]] (Rhinth.), <b class="b3">σαρμός σωρὸς γῆς</b>, <b class="b3">καὶ κάλλυσμα</b> ... H.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Since Fick BB 5, 167 connected with [[σύρω]] [[draw]], [[drag (along)]] ([[σύρματα]], [[συρφετός]] [[brushings]]); the anlaut may have been (acc. Hirt) with Bq and WP. 1, 750; 2, 530 (asking) IE <b class="b2">tu̯-</b>, with <b class="b3">σαρ-</b> and <b class="b3">συρ-</b> as diff. variants of a zero grade <b class="b2">*tu̯r̥-i̯ō</b> (cf. Schwyzer 351 f.) [rather uncertain]. An agreeing full grade present <b class="b2">*tu̯er-ō</b> may be found in Germ., e.g. OHG [[dweran]] [[turn around quickly]], [[stir through each other]], [[mix]]; to this nominal derivations like zero grade Lat. [[tur-ma]] [[troop]], [[squadron]]. Also [[turba]] and [[σύρβη]], [[τύρβη]] (s.v.) might belong here. Cf. also [[τορύνη]], and [[ὀτραλέως]]. -- A connection with [[σὺρω]] is far from evident (against DELG).<br />2. Meaning: [[to show ones teeth]]<br />See also: s. [[σέσηρα]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[perf. with pres. [[sense]] [[σέσηρα]].]<br /><b class="num">I.</b> in perf. to [[draw]] [[back]] the lips and [[ | |mdlsjtxt=[perf. with pres. [[sense]] [[σέσηρα]].]<br /><b class="num">I.</b> in perf. to [[draw]] [[back]] the lips and [[show]] the teeth, to [[grin]] like a dog, Lat. ringi, [[σεσαρυῖα]] (epic for σεσηρυῖα) Hes.; [[σεσηρώς]] Ar.:—in [[good]] [[sense]], [[smiling]], Theocr.:—the neut. is used in adv. [[sense]], σεσᾱρὸς γελᾶν to [[laugh]] with [[open]] [[mouth]], Theocr.; σεσηρὸς αἰκάλλειν, of a fox, Babr.<br /><b class="num">II.</b> in pres. and aor1, to [[sweep]] a [[floor]], Eur.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. rei, to [[sweep]] up or [[away]], Soph. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''σαίρω''': 1.<br />{saírō}<br />'''Forms''': Aor. σῆραι, kret. σᾶραι, Fut. [[σαρῶ]] (H.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[fegen]], [[auskehren]] (S., E.), übertr. [[wegräumen]] (BCH 29, 204; Kreta).<br />'''Composita''' : Als Vorderglied vielleicht in [[σαράπους]] (Gal.), Akk. σαράποδα, σάραπον (Alk.); nach D. L. 1, 81 διὰ τὸ πλατύπουν [[εἶναι]] καὶ ἐπισύρειν τὼ πόδε (vgl. Bechtel Dial. 1, 125, Sommer Nominalkomp. 26 A. 4 [S. 27] u. 188); nach Gal. dagegen zu [[σέσηρα]] (2. *[[σαίρω]]).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[σάρον]] n. [[Kehricht]] (Sophr., Ion Trag., Kall.), [[Besen]] (Epid. IV<sup>a</sup> u.a.) mit σαρόομαι, -όω [[ausgekehrt werden]], [[auskehren]], [[rein kehren]] (Lyk., NT, Pap. u.a.), wovon -ωσις f. [[das Auskehren]] (Pap.), -ωμα n. [[Kehricht]] (''AB'' u.a.), -ωται pl. m. [[Auskehrer]] (Phanagoria), -ωτρον n. [[Besen]] (Suid.); 2. σάρματα pl. n. [[Kehricht]] (Rhinth.), [[σαρμός]] | |ftr='''σαίρω''': 1.<br />{saírō}<br />'''Forms''': Aor. σῆραι, kret. σᾶραι, Fut. [[σαρῶ]] (H.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[fegen]], [[auskehren]] (S., E.), übertr. [[wegräumen]] (BCH 29, 204; Kreta).<br />'''Composita''': Als Vorderglied vielleicht in [[σαράπους]] (Gal.), Akk. σαράποδα, σάραπον (Alk.); nach D. L. 1, 81 διὰ τὸ πλατύπουν [[εἶναι]] καὶ ἐπισύρειν τὼ πόδε (vgl. Bechtel Dial. 1, 125, Sommer Nominalkomp. 26 A. 4 [S. 27] u. 188); nach Gal. dagegen zu [[σέσηρα]] (2. *[[σαίρω]]).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[σάρον]] n. [[Kehricht]] (Sophr., Ion Trag., Kall.), [[Besen]] (Epid. IV<sup>a</sup> u.a.) mit σαρόομαι, -όω [[ausgekehrt werden]], [[auskehren]], [[rein kehren]] (Lyk., NT, Pap. u.a.), wovon -ωσις f. [[das Auskehren]] (Pap.), -ωμα n. [[Kehricht]] (''AB'' u.a.), -ωται pl. m. [[Auskehrer]] (Phanagoria), -ωτρον n. [[Besen]] (Suid.); 2. σάρματα pl. n. [[Kehricht]] (Rhinth.), [[σαρμός]]· σωρὸς γῆς, καὶ [[κάλλυσμα]] ... H.<br />'''Etymology''': Seit Fick BB 5, 167 mit [[σύρω]] [[ziehen]], [[schleppen]], [[fortreißen]] (σύρματα, [[συρφετός]] [[Kehricht]]) zusammengestellt; als Anlaut ist dabei (nach Hirt) mit Bq und WP. 1, 750; 2, 530 (fragend) idg. ''tu̯''- anzusetzen, wobei σαρ- und συρ- verschiedene Varianten eines schwundstufigen *''tu̯r̥''-''i̯ō'' repräsentieren können (vgl. Schwyzer 351 f.). Ein entsprechendes hochstufiges Präsens *''tu̯er''-''ō'' kann im Germ., z. B. ahd. ''dweran'' [[schnell herumdrehen]], [[durcheinander rühren]], [[mischen]] vorliegen; dazu nominale Ableitungen wie das schwundstufige lat. ''tur''-''ma'' [[Schar]], [[Schwadron]]. Auch ''turba'' und [[σύρβη]], [[τύρβη]] (s.d.) lassen sich hier einreihen. Vgl. noch [[τορύνη]], auch [[ὀτραλέως]].<br />'''Page''' 2,671-672<br />2.<br />{*saírō}<br />'''Meaning''': [[die Zähne zeigen]]<br />'''See also''': s. [[σέσηρα]].<br />'''Page''' 2,672 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=δείχνω τά δόντια μου, σκουπίζω). Ἄγνωστη ἡ [[ἐτυμολογία]] του. Θέμα σαρ + j + ω → [[σαίρω]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[σάρμα]] (=[[σχισμάδα]], [[σκουπίδι]]), [[σάρον]], τό (=[[σκούπα]]), [[σαρόω]] -ῶ (=[[σαρώνω]]), [[σεσηρότως]] (=μέ τραβηγμένα τά χείλη), [[σάρωμα]], [[σάρωσις]], [[σάρωτρον]]. | |||
}} | }} |