σαίρω: Difference between revisions

|Definition=(A), only found in pf. with pres. sense [[σέσηρα]], <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[part the lips and show the closed teeth]] (cf. Gal.18(2).597), [[grin]], σέσηρεν ἄν τε βούλητ' ἄν τε μή <span class="bibl">Alex.98.26</span>; Σάτυροι ἀπὸ τοῦ σεσηρέναι <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>3.40</span>; but mostly in part., <b class="b3">ἄπλητον σεσᾰρυῖα</b> (Ep. for [[σεσηρυῖα]]) <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>268</span>; οἷον σεσηρὼς ἐξαπατήσειν μ' οἴεται <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>901</span>; ἠγριωμένους ἐπ' ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότας <span class="bibl">Id.<span class="title">Pax</span>620</span>; σ. καὶ γελῶν <span class="title">Com.Adesp.</span>606; <b class="b3">γελῶντα καὶ σ</b>. Plu.2.223c; <b class="b3">σιμὰ σ</b>. <span class="title">AP</span>5.178 (Mel.); but also without any such bad sense, <b class="b3">εἶπε σεσᾱρὼς ὄμματι μειδιόωντι</b> [[smiling]], <span class="bibl">Theoc. 7.19</span> (cf. [[προσσαίρω]]). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> transferred to [[grinning]] laughter, σεσηρόσι μειδιήμασι <span class="bibl">Hp.<span class="title">Gland.</span>12</span>; σεσηρότι γέλωτι <span class="bibl">Luc.<span class="title">Am.</span>13</span>: the neut. is used in Adv. sense, σεσᾱρὸς γελᾶν <span class="bibl">Theoc.20.14</span>; <b class="b3">σεσηρὸς αἰκάλλειν</b>, of a fox, <span class="bibl">Babr.50.14</span>, cf. Ps.-Luc.<span class="title">Philopatr.</span>26. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of a wound or sore, <b class="b3">ἕλκος σεσηρὸς καὶ ἐκπεπλιγμένον</b> [[gaping]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>32</span>, cf. <span class="bibl">Aret.<span class="title">CA</span>2.2</span>; also <b class="b3">σ. χάσμημα</b>, of a metrical hiatus, <span class="bibl">Eust.840.43</span>.</span><br /><span class="bld">σαίρω</span> (B), aor. 1 [[ἔσηρα]] (v. infr.), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[sweep]], [[clean]], σαίρειν τε δῶμα <span class="bibl">E. <span class="title">Hec.</span>363</span>; σαίρειν στέγας <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyc.</span>29</span>, cf.<span class="title">Hyps.Fr.</span>1 ii 17 (lyr.); μυρσίνας ἱερὰν φόβαν, ᾇ σαίρω δάπεδον θεοῦ Id.<span class="title">Ion</span>121, cf. 115 (both lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[sweep up]] or [[away]], πᾶσαν κόνιν σήραντες <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>409</span>: metaph., τὰμ . . πορτ' ἀλλάλονς διαφορὰν καὶ ἀμειξίαν σᾶραι <span class="title">BCH</span>29.204 (Crete).</span>

|btext=<span class="bld">2</span><i>f.</i> [[σαρῶ]], <i>ao.</i> ἔσηρα;<br />balayer :<br /><b>1</b> nettoyer en balayant, acc.;<br /><b>2</b> enlever en balayant (la poussière) acc. .<br />'''Étymologie:''' R. Σαρ, frotter.

|elnltext=σαίρω [σύρω] schoonvegen, wegvegen.<br />σαίρω zie σέσηρα.

|elrutext='''σαίρω:''' (fut. [[σαρῶ|σᾰρῶ]], aor. ἔσηρα, pf. в знач. praes. [[σέσηρα]])<br /><b class="num">1)</b> [[подметать]] ([[δῶμα]] Eur.);<br /><b class="num">2)</b> [[выметать]], [[сметать]] (πᾶσαν κόνιν Soph.);<br /><b class="num">3)</b> (только pf.) скалить зубы: [[γελῶν]] καὶ [[σεσηρώς]] Plut. смеющийся во весь рот, хохочущий; ἠγριωμένοι ἐπ᾽ ἀλλήλοισι καὶ σεσηρότες Arph. обозлившись друг на друга и (злобно) оскалившись; σεσᾱρὸς γελᾶν Theocr. презрительно смеяться; но σεσηρὸς [[πρόσωπον]] Arst. обрюзгшее лицо.

|lsmtext='''σαίρω:''' αόρ. αʹ <i>ἔσηρα</i>, μτχ. <i>σήρας</i>· παρακ. με [[σημασία]] ενεστ. [[σέσηρα]]·<br /><b class="num">I.</b> στον παρακ., [[τραβώ]] προς τα [[πίσω]] τα χείλη μου επιδεικνύοντας τα δόντια μου, [[δείχνω]] τα δόντια μου, κάνω τον χαρακτηριστικό αυτό μορφασμό του σκύλου, Λατ. ringi· <i>σεσᾰρυῖα</i> (Επικ. αντί <i>σεσηρυῖα</i>), σε Ησίοδ.· [[σεσηρώς]], σε Αριστοφ.· με θετική [[σημασία]], χαμογελώντας, σε Θεόκρ.· το ουδ. χρησιμ. με επιρρ. [[σημασία]], <i>σεσᾱρὸς γελᾶν</i>, [[γελώ]] με το [[στόμα]] ανοιχτό, [[γελώ]] χλευαστικά, σε Θεόκρ.· <i>σεσηρὸς αἰκάλλειν</i>, λέγεται για [[αλεπού]], σε Βάβρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> σε ενεστ. και αόρ. αʹ, [[σκουπίζω]], [[σαρώνω]], [[καθαρίζω]], [[συμμαζεύω]] το [[πάτωμα]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. πράγμ., [[εξαλείφω]] ή [[απομακρύνω]], σε Σοφ.

|etymtx=1.<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to sweep]], [[to sweep out]] (S., E.), metaph. [[to clear away]] (BCH 29, 204; Crete).<br />Other forms: Aor. [[σῆραι]], Cret. [[σᾶραι]], fut. [[σαρῶ]] (H.).<br />Compounds: As 1. member perhaps in [[σαράπους]] (Gal.), acc. [[σαράποδα]], [[σάραπον]] (Alc.); after D. L. 1, 81 <b class="b3">διὰ τὸ πλατύπουν εἶναι καὶ ἐπισύρειν τὼ πόδε</b> (cf. Bechtel Dial. 1, 125, Sommer Nominalkomp. 26 n. 4 [p. 27] a. 188); after Gal. however to [[σέσηρα]] (2. <b class="b3">*σαίρω</b>); the word <b class="b3">σαραποδ-</b> is unexplained.<br />Derivatives: 1. [[σάρον]] n. [[brushings]] (Sophr., Ion Trag., Call.), [[broom]] (Epid. IVa a.o.) with <b class="b3">σαρ-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b> [[to be swept out]], [[to sweep out]], [[to sweep clean]] (Lyc., NT, Pap. a.o.), from which <b class="b3">-ωσις</b> f. [[sweep out]] (pap.), <b class="b3">-ωμα</b> n. [[brushings]] (AB a.o.), <b class="b3">-ωται</b> pl. m. [[sweeper]] (Phanagoria), <b class="b3">-ωτρον</b> n. [[broom]] (Suid.); 2. [[σάρματα]] pl. n. [[brushings]] (Rhinth.), <b class="b3">σαρμός σωρὸς γῆς</b>, <b class="b3">καὶ κάλλυσμα</b> ... H.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Since Fick BB 5, 167 connected with [[σύρω]] <b class="b2">draw, drag (along)</b> ([[σύρματα]], [[συρφετός]] [[brushings]]); the anlaut may have been (acc. Hirt) with Bq and WP. 1, 750; 2, 530 (asking) IE <b class="b2">tu̯-</b>, with <b class="b3">σαρ-</b> and <b class="b3">συρ-</b> as diff. variants of a zero grade <b class="b2">*tu̯r̥-i̯ō</b> (cf. Schwyzer 351 f.) [rather uncertain]. An agreeing full grade present <b class="b2">*tu̯er-ō</b> may be found in Germ., e.g. OHG [[dweran]] [[turn around quickly]], [[stir through each other]], [[mix]]; to this nominal derivations like zero grade Lat. [[tur-ma]] [[troop]], [[squadron]]. Also [[turba]] and [[σύρβη]], [[τύρβη]] (s.v.) might belong here. Cf. also [[τορύνη]], and [[ὀτραλέως]]. -- A connection with [[σὺρω]] is far from evident (against DELG).<br />2. Meaning: [[to show ones teeth]]<br />See also: s. [[σέσηρα]].

|ftr='''σαίρω''': 1.<br />{saírō}<br />'''Forms''': Aor. σῆραι, kret. σᾶραι, Fut. [[σαρῶ]] (H.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[fegen]], [[auskehren]] (S., E.), übertr. [[wegräumen]] (BCH 29, 204; Kreta).<br />'''Composita''': Als Vorderglied vielleicht in [[σαράπους]] (Gal.), Akk. σαράποδα, σάραπον (Alk.); nach D. L. 1, 81 διὰ τὸ πλατύπουν [[εἶναι]] καὶ ἐπισύρειν τὼ πόδε (vgl. Bechtel Dial. 1, 125, Sommer Nominalkomp. 26 A. 4 [S. 27] u. 188); nach Gal. dagegen zu [[σέσηρα]] (2. *[[σαίρω]]).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[σάρον]] n. [[Kehricht]] (Sophr., Ion Trag., Kall.), [[Besen]] (Epid. IV^a u.a.) mit σαρόομαι, -όω [[ausgekehrt werden]], [[auskehren]], [[rein kehren]] (Lyk., NT, Pap. u.a.), wovon -ωσις f. [[das Auskehren]] (Pap.), -ωμα n. [[Kehricht]] (''AB'' u.a.), -ωται pl. m. [[Auskehrer]] (Phanagoria), -ωτρον n. [[Besen]] (Suid.); 2. σάρματα pl. n. [[Kehricht]] (Rhinth.), [[σαρμός]]· σωρὸς γῆς, καὶ [[κάλλυσμα]] ... H.<br />'''Etymology''': Seit Fick BB 5, 167 mit [[σύρω]] [[ziehen]], [[schleppen]], [[fortreißen]] (σύρματα, [[συρφετός]] [[Kehricht]]) zusammengestellt; als Anlaut ist dabei (nach Hirt) mit Bq und WP. 1, 750; 2, 530 (fragend) idg. ''tu̯''- anzusetzen, wobei σαρ- und συρ- verschiedene Varianten eines schwundstufigen *''tu̯r̥''-''i̯ō'' repräsentieren können (vgl. Schwyzer 351 f.). Ein entsprechendes hochstufiges Präsens *''tu̯er''-''ō'' kann im Germ., z. B. ahd. ''dweran'' [[schnell herumdrehen]], [[durcheinander rühren]], [[mischen]] vorliegen; dazu nominale Ableitungen wie das schwundstufige lat. ''tur''-''ma'' [[Schar]], [[Schwadron]]. Auch ''turba'' und [[σύρβη]], [[τύρβη]] (s.d.) lassen sich hier einreihen. Vgl. noch [[τορύνη]], auch [[ὀτραλέως]].<br />'''Page''' 2,671-672<br />2.<br />{*saírō}<br />'''Meaning''': [[die Zähne zeigen]]<br />'''See also''': s. [[σέσηρα]].<br />'''Page''' 2,672