πολιός: Difference between revisions

|Definition=ά, όν, also ός, όν<span class="sense"><span class="bld">A</span>, ἁλὸς πολιοῖο <span class="bibl">Il.20.229</span>, <span class="bibl">Od.5.410</span>, etc.; χήραν πολιόν <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>348</span>:—[[grey]], [[grizzled]], [[grisly]], λύκοιο <span class="bibl">Il.10.334</span>; κορῶναι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>967</span>; σίδηρος <span class="bibl">Il.9.366</span>, <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>41</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>758</span>(lyr.); of the surging sea, πολιῆς ἐπὶ θινὶ θαλάσσης <span class="bibl">Il.4.248</span>; πολιὴν ἅλα ναιέμεν <span class="bibl">15.190</span>; π. θάλασσα <span class="bibl">Alc.51</span>; π. πέλαγος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>350</span>(lyr.); γάλα <span class="bibl">Q.S.10.135</span>; λύκοι [[1G]] <span class="bibl">42(1).131.12</span> (Epid.); but, </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> most freq. of human hair, [[grey]] from age, [[κάρη]], [[κεφαλή]], <span class="bibl">Il.22.74</span>, <span class="bibl">Od.24.317</span>, etc.; π. στῆθος Alc.<span class="title">Supp.</span>20.2; γῆρας π. <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>6(5).15</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>258</span>; πολιοί [[greyhaired men]], <span class="bibl">Od.24.499</span>; π. ματέρες <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>182</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span> 35</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>600</span>, <span class="bibl">610</span>, <span class="bibl">692</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prm.</span>127b</span> (rare in Att. Prose), <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span> 473</span>; Τραῖαι, ἐκ γενετῆς πολιαί <span class="bibl">Hes. <span class="title">Th.</span>271</span>: Comp. -ώτεροι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Fr.</span> 235</span>: abs., [[πολιαί]] (''[[sc.]]'' [[τρίχες]]) <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>4.28</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">GA</span>722a7</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pr.</span>898a31</span>; πολιῶν ἔσχηκας τὸν πώγωνα μεστόν <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Char.</span>2.3</span>; <b class="b3">ἅμα ταῖς π. κατιούσαις</b> as the [[grey hairs]] come down (i. e. from the temples to the beard), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>520</span>, cf. <span class="bibl">908</span>; ἕως τὸ δὴ λεγόμενον πολιὰς σχῇ <span class="bibl"><span class="title">PMich.Zen.</span>77</span> (iii B.C.), cf. <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Is.</span>47.2</span>, al., <span class="bibl">Phld.<span class="title">Vit.</span>p.32J.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">τίς σε πολιᾶς ἐξανῆκε γαστρός;</b> what [[old woman's]] womb bare thee? as a sarcasm, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.98</span>; <b class="b3">π. δάκρυον ἐκβάλλων</b> [[an old man's]] tear, <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1209</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> metaph., [[hoary]], [[venerable]], ὃς πολιῷ νόμῳ αἶσαν ὀρθοῖ <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>673</span> (lyr.); κληδὼν ἐν πολιαῖσι μένει φήμαις <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>701</span> (lyr.); μάθημα χρόνῳ π. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>22b</span>; πλοῦτος… χρόνῳ π. <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>2.82b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[bright]], [[clear]], [[serene]], ἔαρ <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>477</span>, <span class="bibl">492</span>; αἰθήρ <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1376</span> (lyr.); ἠήρ <span class="bibl">A.R.3.275</span>, <span class="bibl">Q.S.2.554</span>.</span>

|btext=ά <i>ou poét.</i> ός, όν :<br /><b>I.</b> [[gris]] :<br /><b>1</b> <i>en parl. de cheveux</i> [[αἱ]] πολιαί (<i>s.e.</i> [[τρίχες]]) les cheveux gris, blancs;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> qui commence à vieillir, qui vieillit ; <i>fig.</i> antique, ancien;<br /><b>II.</b> [[blanc]] ; brillant.<br />'''Étymologie:''' apparenté à [[πελιός]], [[πελλός]] <i>ou</i> [[πέλλος]], <i>lat.</i> pullus.

|elnltext=πολιός -ή -όν, f. ook -ός [~ πελιός, πελιδνός] grijs, witachtig:; πολιῆς ἐπὶ θινὶ θαλάσσης op het strand van de grijze zee Il. 4.248; ἔχις πολιὸς ἅνθρωπός ἐστιν οὑτοσί deze man hier is een vale adder Men. Dysc. 480; meestal van haar, abs..; αἱ πολιαί de grijze haren Aristoph. Eq. 520; overdr. grijs, oud; σώματα πολιά oude lichamen Plat. Plt. 273e; πολιὸν δάκρυον ἐκβάλλων de traan van een grijsaard stortend Eur. HF 1209; eerbiedwaardig:. πολιῷ νόμῳ volgens de eerbiedwaardige wet Aeschl. Suppl. 673; εὔιον γέροντα πολιὸν ἤδη een bacchische oude (= wijn ), reeds van respectabele leeftijd Men. Dysc. 946. helder, lichtend:. πολιὸν ἔαρ de heldere lente Hes. Op. 477; πολιὸς αἰθήρ de heldere bovenlucht Eur. Or. 1375.

|mltxt=-ά, -ό / [[πολιός]], -ά, -όν, ΝΜΑ, ποιητ. τ. θηλ. και -ος, ανωμ. τ. θηλ. [[πολιάς]], -[[άδος]], Α<br /><b>1.</b> ([[ιδίως]] για [[τρίχες]]) [[υπόλευκος]], [[φαιός]], ασπριδερός, [[ψαρός]], [[γκρίζος]] («ἕσσατο δ' ἔκτοσθεν ῥινὸν πολιοῑο λύκοιο», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>για πρόσ.</b>) αυτός που έχει ψαρές ή λευκές [[τρίχες]] («τὸν μὲν οὖν Παρμενίδην εὖ [[μάλα]] δὴ πρεσβύτην [[εἶναι]] [[σφόδρα]] πολιόν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ([[ιδίως]] για την αφρίζουσα [[θάλασσα]]) [[τελείως]] [[λευκός]], [[ολόλευκος]], [[κάτασπρος]]<br /><b>2.</b> [[σεβάσμιος]] λόγω ηλικίας<br /><b>3.</b> [[παλαιός]], [[αρχαίος]] («κληδὼν ἐν πολιαῑσι μένει φάμαις», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>4.</b> [[λαμπρός]], [[φωτεινός]]<br /><b>5.</b> (για την [[ατμόσφαιρα]]) [[διαυγής]], [[καθαρός]] («πᾷ φύγω, ξέναι, πολιὸν αἰθέρ' ἀμπτάμενος», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>6.</b> (<b>το θηλ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>αἱ πολιαί</i><br />οι άσπρες [[τρίχες]]<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «πολιὰ [[γαστήρ]]»<br />(ως [[σαρκασμός]]) γεροντική [[κοιλιά]]<br />β) «πολιὸν [[δάκρυον]]» — τα δάκρυα τών γερόντων.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. [[πολιός]] (<span style="color: red;"><</span> <i>πολιFος</i>) ανάγεται στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>pel</i>- «[[γκρίζος]], [[φαιός]]» (<b>πρβλ.</b> [[πελιός]], [[πελιδνός]]) και εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>ιFoς</i>, όπως και άλλα επίθ. που δηλώνουν [[χρώμα]] (<b>πρβλ.</b> [[βαλιός]], [[πελιός]]). Την ύπαρξη -<i>F</i>- στο επίθ. [[πολιός]] αποδεικνύουν και οι μυκηναϊκοί τ. <i>poriwa</i>, <i>poriwo</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πολιότητα]](-<i>της</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[πολιά]], [[πολιάζω]], [[πολιαίνομαι]], [[πόλιον]], [[πολιώ]], [[πολιώδης]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[πολιόθριξ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[πολιοειδής]], [[πολιόκρανος]], [[πολιοκρόταφος]], [[πολιοπλόκαμος]], [[πολιόσφυρος]], [[πολιότριχος]], [[πολιούχος]], [[πολιοφάγος]], [[πολιόχρως]]<br /><b>μσν.</b><br />[[πολιοκόρσης]], [[πολιοπώγων]], [[πολιοφανής]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>πολιοεγκεφαλίτιδα</i><br />(Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[επιπόλιος]], [[μεσοπόλιος]], [[μιξοπόλιος]], [[ολιγοπόλιος]], [[προπόλιος]], [[σπαρτοπόλιος]], [[υποπόλιος]]].

|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[whitishly grey]], especially of hair, also of foaming seas (ep. Il., also hell.).<br />Other forms: adj.<br />Dialectal forms: Myc. [[poriwa]] n. pl. (= sg.?) /[[poliwa]]/.<br />Compounds: Compp. e.g. <b class="b3">πολιο-κρόταφος</b> [[with grey temples]] (Θ 518 a. o.), <b class="b3">ὑπο-</b>, <b class="b3">ἐπι-πόλιος</b> [[grizzled]], [[mixed with grey]] (Anacr. resp. D.), prob. backformations (cf. [[ἐπιπολιόομαι]] below), s. Strömberg Prefix Studies 101 ff.; on <b class="b3">μεσαι-πόλιος</b> s. [[μέσος]].<br />Derivatives: 1. Fem. [[πολιάς]] (Luc. Lex.); 2. the pl.name [[πόλιον]] n. [[Teucrium polium or creticum]] (Thphr., Nic., Dsc.), after the colour of the flower (Dsc. 3, 1 10); 3. the abstracts [[πολιότης]] f. [[greyness]] (Arist.), [[πολιά]] (from <b class="b3">πολι-ιά</b>) f. <b class="b2">id.</b>, also as disease (Arist.); 4. the denomin. a. <b class="b3">πολι-αίνομαι</b> [[to become whitish]], of the sea (A. Pers. 109; lyr.); b. <b class="b3">-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b>, also w. <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">προ-</b>, [[to become]], [[make grey]] (Arist.) with <b class="b3">-ωσις</b> f. [[the becoming grey]] (Arist.), <b class="b3">-ωμα</b> n. [[greyness]] (Eust.); c. <b class="b3">-άζω</b> [[to become grey]] (sch.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [804] <b class="b2">*poliwo-</b> [[gray]]<br />Etymology: With [[πολιός]] is perhaps the semantically exactly agreeing Arm. <b class="b2">ali-k`</b>, gen. [[ale-ac]] pl. <b class="b2">the (white) crests of waves, white hair, white beard</b> also formally identical (IE <b class="b2">*polii̯o-</b>, <b class="b2">-ā</b>), in any case closely related. As basis one may assume <b class="b3">*πολι-Ϝός</b> (Schwyzer 472 w. lit.); Further s. [[πελιδνός]], [[πελιός]]. Extensively on [[πολιός]] a. cogn. Reiter Die griech. Bez. der Farben weiß, grau und braun 54ff. -- But <b class="b2">*pl̥ii̯o-</b> means rather <b class="b2">*pl̥Hii̯o-</b> which would not give [[πολιός]] (it requires rather <b class="b2">*pol(H)ii̯o-</b>). -- DELG writes that the word is [[evidently]] cognate with [[πελιός]], which seems contradicted by the meaning (dunkelfarben).