3,277,218
edits
χαλάω: Difference between revisions
m
Text replacement - "E.''Hec.''" to "E.''Hec.''"
m (Text replacement - "τοῦ" to "τοῦ") |
|||
| (16 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=chalao | |Transliteration C=chalao | ||
|Beta Code=xala/w | |Beta Code=xala/w | ||
|Definition=<span class=" | |Definition=<span class="bld">A</span> A.''Eu.''219, etc., Ep. 3pl. χαλόωσιν Opp.''H.''2.451; Aeol. 3pl. χόλαισι Alc.18.9 codd. Heraclit.: fut. χᾰλάσω [λᾰ] Hp.Aër.8, ''Epid.''7.80: aor. ἐχάλᾰσα [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''177 (anap.), Hp.''Epid.''7.23, etc.; Ep. [[χάλασσα]] ''h.Ap.''6, pl. subj. χαλάσσομεν Alc.''Supp.''23.10; Dor. part.χᾰλάξαις Pi.''P.''1.6; 3sg. fut. or aor. subj. [[χαλάξει]] (dub. sens.) ''Berl.Sitzb.''1927.164 (Cyrene):—Med., Ep. aor. χαλάσαντο A.R. 2.1264:—Pass., aor. ἐχαλάσθην, subj. χᾰλασθῇ [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''991, Pl. ''Phd.''86c: pf. κεχάλασμαι ''AP''9.297 (Antip.), App.''Mith.''74, Plot. 4.3.16: plpf. ἐκεχάλαστο Aristid.1.315J.<br><span class="bld">I</span> trans., [[slacken]], [[loosen]], <b class="b3">χαλάω βιόν, χαλάω τόξα</b>, [[unstring]] the [[bow]], ''h.Ap.''6, ''h.Hom.''27.12; <b class="b3">χαλάω τὰ νεῦρα</b>, opp. [[συντείνειν]], [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 98d; <b class="b3">χαλάω τὸν πόδα</b>, of a [[ship]], v. [[πούς]] II.2: metaph., <b class="b3">τὰ τῆς πολιτείας χαλάω</b>, opp. [[ἐπιτείνειν]], Plu.2.827b:—Pass., opp. [[ἐπιτείνεσθαι]], [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 86c, 94c; χαλᾶσθαι καὶ διαφθείρεσθαι Id.''Lg.''653c; χαλᾶσθαι ὑπὸ τῆς ἡδονῆς Porph.''Marc.''7.<br><span class="bld">2</span> [[let down]], [[let fall]], <b class="b3">πτέρυγα χαλάξαις</b> Pi.l.c.; <b class="b3">χαλάσας ὀλίγον τὸ μέτωπον</b> [[having unbent]] the brow, Ar.''V.''655 (anap.); <b class="b3">μαστοὺς χάλασον</b>, says the Cyclops to his [[ewe]], E.''Cyc.''55 (lyr.); <b class="b3">κράββατον χαλάω, δίκτυα χαλάω</b>, ''Ev.Marc.'' 2.4, ''Ev.Luc.''5.5; τὴν ἱερὰν ἄγκυραν Suid.; [[dip]] in a liquid, εἰς αἷμα ''PMag.Par.''1.2886; [[soak]], PHolm.14.33:—Med., <b class="b3">ἱστὸν χαλάσαντο</b> [[lowered]] it, A.R.2.1264.<br><span class="bld">3</span> [[let loose]], [[release]], τινὰ ἐκ δεσμῶν [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]'' 177 (anap.); abs., [[let go]], [[slacken one's hold]], <b class="b3">μηδαμῇ χάλα</b> ib.58.<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">ἡνίας χαλάω</b> [[slacken the reins]], especially in metaph. sense, χαλάω τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 338a, cf. E.''Fr.''409.<br><span class="bld">5</span> <b class="b3">κλῇθρα χαλάω</b> [[loose]] the [[bar]]s or [[bolt]]s, i.e. [[undo]] or [[open]] the [[door]], [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1187, E.''Hipp.''808; κλῇδας Id.''Med.''1314; χαλάω τοὺς μοχλούς Ar.''Lys.''310; but also [[πύλας]] μοχλοῖς χαλᾶτε A.''Ch.''879.<br><span class="bld">6</span> [[loosen]] or [[undo]] things drawn tightly together, χαλάω κρεμαστὴν ἀρτάνην [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1266; χαλάω πᾶν κάλυμμ' ἀπ' ὀφθαλμῶν Id.''El.''1468; χαλάω δεσμά [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''577; ἀσκόν Id.''Cyc.''161; τὸ στόμα X.''Eq.''6.8:—Pass., τὰ χαλώμενα ὅπλα Hp.''Art.''43; πρὶν ἂν χαλασθῇ δεσμά [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''991.<br><span class="bld">7</span> of the bowels, etc., ὑγρὰ χαλάω Hp.''Prorrh.''1.99, cf. ''Coac.''20; ἢν αἱ μῆτραι μὴ χαλάσωσι τὰ ἐπιμήνια Id.''Mul.''1.61.<br><span class="bld">8</span> metaph., <b class="b3">τὴν ὀργήν χαλάω</b> [[let]] it [[go]], Ar.''V.''727 (anap.); χαλάω [τὸν νόον] ἐς ὄψιν τινός Ti.Locr.104c; χαλάω ἐπιθυμίαν Plu.2.133a; τὸ βαρὺ καὶ ἀμειδές Alciphr.3.3; [[remit]], μήτε τῆς προνοίας χαλώσης τὴν.. ὑπεροχήν Procl.''Inst.'' 122; <b class="b3">τὸ ἀεὶ ταῦτα οὕτως ἔχειν ἐχάλασαν</b> [[relaxed]] the [[strict]] [[principle]] that.. Pl.''Sph.''242e:—Pass., to [[be softened]], λίθος εἰς ὑγρότητα κεχαλασμένος Callistr.''Stat.''5; also <b class="b3">κεχαλάσθαι εἰς τὸ αὐτεξούσιον</b> to [[have free play]], opp. [[συντετάχθαι]], Plot.4.3.16.<br><span class="bld">II</span> intr., [[become slack]] or [[become loose]], opp. [[συντείνω]], [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 98d; χόλαισιν ἄγκυρραι Alc.18.9 ([[si vera lectio|s. v.l.]]); ζῶναι χαλῶσι E.''Ba.''935; <b class="b3">πύλαι χαλῷσαι</b> [[open]] [[gate]]s, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.5.29: metaph. c. gen., [[have a remission of]], χαλάσσομεν τὰς θυμοβόρω λύας Alc.''Supp.''23.10; τί χαλᾷ μανιῶν; [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''1057 (anap.); (also abs., [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''203 (lyr.), 840); [[relax]], φρονήματος χαλάω E.''Fr.''716; τῆς ὀργῆς [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''383 (troch.); [τὸ ὂν] χαλάσαν τῆς τοῦ ἑνὸς ἁπλότητος Dam.''Pr.''13.<br><span class="bld">2</span> c. dat. pers., <b class="b3">χαλάω τινι</b> [[give way]] or [[yield to]] any one, [[be indulgent to]] him, εἰ τοῖσιν.. κτείνουσιν ἀλλήλους χαλᾷς A.''Eu.''219; χάλα τοκεῦσιν [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''403; with [[genitive]] add., μοι τῆς ἀρχῆς χάλασον Pl.''Men.''86e, cf. Plu.''Lyc.''7: abs., [[give way]], εἴκειν ὁδοῦ χαλῶντα τοῖς κακίοσιν [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''637.<br><span class="bld">3</span> abs., [[grow slack]] or [[grow weak]], ἐπειδὰν αἱ ἐπιθυμίαι παύσωνται κατατείνουσαι καὶ χαλάσωσι Id.''R.''329c; [[abate]], χαλάσει ὁ [[παγετός]] Hp.Aër.8; ὀδύνη Id.''Acut.''16. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 14: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext= | |btext=[[χαλῶ]] :<br /><i>impf.</i> ἐχάλων, <i>f.</i> χαλάσω, <i>ao.</i> ἐχάλασα, <i>pf.</i> κεχάλακα;<br /><i>Pass. f. inus., ao.</i> ἐχαλάσθην, <i>pf.</i> κεχάλασμαι, <i>pqp.</i> ἐκεχαλάσμην;<br /><b>1</b> <i>tr.</i> relâcher, détendre, laisser aller : πὰν κάλυμμ' ἀπ' ὀφθαλμῶν SOPH retirer tous les voiles qui le cachent à mes yeux ; <i>Pass.</i> être relâché, se relâcher : [[σῶμα]] κεχαλασμένον PLAT corps détendu, relâché, amolli ; <i>avec double rég.</i> : χαλᾶν τινα ἐκ δεσμῶν ESCHL relâcher <i>ou</i> délivrer qqn de ses liens ; τινα κακῶν ESCHL délivrer qqn de ses maux ; <i>fig.</i> ὀργήν AR se relâcher de sa colère ; ἐπιθυμίαν PLUT de son désir;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> se détendre, se relâcher : πύλαι χαλῶσαι XÉN porte qui s'ouvre ; <i>fig.</i> χαλᾶν τοῦ τόνου LUC se relâcher de sa tension, de son effort ; avec un dat. : τοῖς τοκεῦσιν EUR pardonner à des parents ; <i>abs.</i> céder.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. incertaine. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> [[transitive|trans.]] to [[slacken]], [[loosen]], χ. βιόν, τόξα to [[unstring]] the bow, h. Hom., Plat.: metaph., χ. τὴν ὀργήν Ar.<br /><b class="num">2.</b> to let down, let [[sink]], [[fall]] or [[droop]], πτέρυγα χαλάξαις Pind.; χαλάσας τὸ [[μέτωπον]] having unbent the [[brow]], Ar.; δίκτυα χ. N.T.<br /><b class="num">3.</b> to let [[loose]], [[loose]], [[release]], Aesch.:—absol. to let go, [[slacken]] one's [[hold]], Aesch.<br /><b class="num">4.</b> ἡνίας χ. to [[slack]] the [[reins]], Plat.<br /><b class="num">5.</b> κλῇθρα or [[κλῇδας]] χ. to [[loose]] the bars or bolts, i. e. [[undo]] or [[open]] the [[door]], Soph., Eur.; also, πύλας μοχλοῖς χαλᾶτε Aesch.<br /><b class="num">6.</b> to [[loosen]] or [[undo]] things [[drawn]] [[tightly]] [[together]], Soph., Eur.:—Pass., πρὶν ἂν χαλασθῇ [[δεσμά]] Aesch.<br /><b class="num">II.</b> intr. to [[become]] [[slack]] or [[loose]], Eur.; πύλαι χαλῶσι the gates [[stand]] [[open]], Xen.:—metaph., c. gen., to [[have]] a [[remission]] of, μανιῶν, κακῶν Aesch.; τῆς ὀργῆς Ar.<br /><b class="num">2.</b> c. dat., χ. τινί to [[yield]] to any one, to be [[indulgent]] to him, Aesch.<br /><b class="num">3.</b> absol. to [[remit]], to [[grow]] [[slack]], Plat. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||