τυρός: Difference between revisions

← Older edit

τυρός (view source)

Revision as of 13:34, 16 November 2024

3,731 bytes added , 16 November 2024

CSV import

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,277,700

edits

@@ Line 8: / Line 8: @@
 |Transliteration C=tyros
 |Beta Code=turo/s
-|Definition=ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">cheese</b>, ἐπὶ δ' αἴγειον κνῆ τυρόν <span class="bibl">Il.11.639</span>; οὐκ ἐπιδευὴς τυροῦ <span class="bibl">Od.4.88</span>; τ. ἐξ Ἀχαΐης <span class="bibl">Semon.23</span>; τ. Σικελικός <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>896</span>, etc.; for Sicilian cheese, cf. <span class="bibl">Hermipp.63.9</span>, <span class="bibl">Antiph.236</span>, <span class="bibl">Philem.76</span>: pl., <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>110.25</span> (iii B. C.), al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">ὁ χλωρὸς τ</b>. the fresh <b class="b2">cheese</b>, hence <b class="b2">the cheese-market</b>, <span class="bibl">Lys.23.6</span>.—Cf. <b class="b3">βούτυρον</b>.</span>
+|Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[cheese]], ἐπὶ δ' αἴγειον κνῆ τυρόν Il.11.639; οὐκ ἐπιδευὴς τυροῦ Od.4.88; τ. ἐξ Ἀχαΐης Semon.23; τ. Σικελικός Ar.''V.''896, etc.; for Sicilian cheese, cf. Hermipp.63.9, Antiph.236, Philem.76: pl., [[τυρεύματα]] ''PCair.Zen.''110.25 (iii B. C.), al.<br><span class="bld">2</span> [[ὁ χλωρὸς τυρός]] = the [[fresh]] [[cheese]], [[the cheese-market]], Lys.23.6.—Cf. [[βούτυρον]].
 }}
 {{pape
-|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1165.png Seite 1165]] ὁ, <b class="b2">Käse</b>; Od. 4, 88. 9, 219; [[ὀπίας]], Eur. Cycl. 136, u. oft; [[χλωρός]], Ar. Ran. 959, wie Lys. 23, 6 (Käsemarkt, wie sonst οἱ τυροί); u. oft bei Athen.
+|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1165.png Seite 1165]] ὁ, [[Käse]]; Od. 4, 88. 9, 219; [[ὀπίας]], Eur. Cycl. 136, u. oft; [[χλωρός]], Ar. Ran. 959, wie Lys. 23, 6 (Käsemarkt, wie sonst οἱ τυροί); u. oft bei Athen.
 }}
-{{ls
+{{bailly
-|lstext='''τῡρός''': -οῦ, ὁ, ὡς καὶ νῦν, κοινῶς «τυρί», ἐπὶ δ’ αἴγειον κνῇ τυρὸν Ἰλ. Λ. 639· οὐκ ἐπιδευὴς τυροῦ Ὀδ. Δ. 88· τυρὸς ἐξ Ἀχαιΐας [[Σιμωνίδης]] Ἀμοργ. 21· τ. Σικελικὸς Ἀριστοφ. Σφ. 896, κλπ.· περὶ τοῦ Σικελικοῦ τυροῦ πρβλ. Ἕρμιππ. ἐν «Φορμοφόροις» 1. 9, Ἀντιφάν. ἐν Ἀδήλ. 11, Φιλήμονα ἐν «Σικελικῷ» 2· ἴδε καὶ [[ὀπίας]], χλωρὸς ΙΙΙ. 2) ὁ [[τυρός]], τὸ [[μέρος]] τῆς ἀγορᾶς [[ἔνθα]] ἐπωλεῖτο ὁ [[τυρός]], Λυσί. 167, 8. ― Πρβλ. [[βούτυρον]]. [ῡ, ὡς καὶ ἐν πᾶσι τοῖς παραγώγοις καὶ τοῖς συνθέτοις, Δράκων 88. 24, Schweigh εἰς Ἀθήν. 27F].
+|btext=οῦ (ὁ) :<br /><b>1</b> [[fromage]];<br /><b>2</b> [[marché aux fromages]].<br />'''Étymologie:''' DELG <i>avest.</i> tuiri « lait caillé », indien tura « fromage ».
+}}
+{{elnl
+|elnltext=τυρός -οῦ, ὁ kaas.
 }}
-{{bailly
+{{elru
-|btext=οῦ (ὁ) :<br /><b>1</b> fromage;<br /><b>2</b> marché aux fromages.<br />'''Étymologie:''' DELG <i>avest.</i> tuiri « lait caillé », indien tura « fromage ».
+|elrutext='''τῡρός:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[сыр]], [[творог]] Hom., Eur., Arph. etc.;<br /><b class="num">2</b> [[сырный рынок или ряд]] ([[ἐλθεῖν]] εἰς τὸν τυρόν Lys.).
 }}
 {{eles
@@ Line 27: / Line 30: @@
 {{lsm
 |lsmtext='''τῡρός:''' -οῦ, ὁ, [[τυρί]], σε Όμηρ., Αριστοφ. κ.λπ.
+}}
+{{ls
+|lstext='''τῡρός''': -οῦ, ὁ, ὡς καὶ νῦν, κοινῶς «τυρί», ἐπὶ δ’ αἴγειον κνῇ τυρὸν Ἰλ. Λ. 639· οὐκ ἐπιδευὴς τυροῦ Ὀδ. Δ. 88· τυρὸς ἐξ Ἀχαιΐας [[Σιμωνίδης]] Ἀμοργ. 21· τ. Σικελικὸς Ἀριστοφ. Σφ. 896, κλπ.· περὶ τοῦ Σικελικοῦ τυροῦ πρβλ. Ἕρμιππ. ἐν «Φορμοφόροις» 1. 9, Ἀντιφάν. ἐν Ἀδήλ. 11, Φιλήμονα ἐν «Σικελικῷ» 2· ἴδε καὶ [[ὀπίας]], χλωρὸς ΙΙΙ. 2) ὁ [[τυρός]], τὸ [[μέρος]] τῆς ἀγορᾶς [[ἔνθα]] ἐπωλεῖτο ὁ [[τυρός]], Λυσί. 167, 8. ― Πρβλ. [[βούτυρον]]. [ῡ, ὡς καὶ ἐν πᾶσι τοῖς παραγώγοις καὶ τοῖς συνθέτοις, Δράκων 88. 24, Schweigh εἰς Ἀθήν. 27F].
+}}
+{{mdlsj
+|mdlsjtxt=τῡρός, οῦ, ὁ,<br />[[cheese]], Hom., Ar., etc.
+}}
+{{FriskDe
+|ftr='''τυρός''': {tūrós}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Käse]] (seit Il.).<br />'''Composita''': Kompp., z.B. [[τυρόκνηστις]] f. ‘Käse- reibe, -messer’ (Ar., Delos III<sup>a</sup> u.a.); vgl. zu [[κνῆστις]] (s. -[[κναίω]]); [[πολύτυρος]] [[käsereich]] (Pherekr.). Zu [[βούτυρον]] (-ος) s. bes.<br />'''Derivative''': Davon 1. Demin. [[τυρίον]] n. (Kom., Pap. u.a.), -ίσκος (sp.), -άσιον n. (Pap. III<sup>a</sup>; od. [[Gerät zur Käsebereitung]] ?; s. Mayser Pap. I: 3, 44). 2. -ακίνας m. (dor.) [[Art Käsekuchen]] (Philox. V-IV<sup>a</sup>; von *-άκινος nach [[ὀμφάκινος]] u.a.). 3. -ίτης ([[πλακοῦς]]) [[Käsekuchen]] = lat. ''scriblīta'' (Gloss.; Redard 91; vgl. zu [[στρεβλός]]). 4. -όεις, -οῦς, dor. -ῶς, f. -οῦσσα, -ῶσσα ([[ἄρτος]], [[πλακοῦς]]) [[käseartig]], [[Käse]] (Sophr., Theok. u.a.), -ώδης ib. (Hp., Kos IV-III<sup>a</sup>, Plu. u.a.). Verba: 5. [[τυρεύω]], auch m. ἐν-, [[Käse machen]], [[käsen]], übertr. [[untereinander mengen]], [[listig anstellen]] (''Kom''. ''Adesp''., D., Arist. u.a.) mit -εύματα n. pl. [[gekäste Speisen]], [[Käse]] (E.), [[listige Ränke]] (''Kom''. ''Adespa''.), -εία f. ib., auch [[das Käsen]], [[Käsepresse]] (''Tab''. ''Heracl''., Mykale IV<sup>a</sup>, Arist. u.a.), -ευσις f. [[das Käsen]] (Arist.), -ευτήρ m. ‘Käse- bereiter’ ([[Ἑρμῆς]], ''AP''). 6. -έω [[käsen]] im Aor. ἐτύρησας (Alkm.). 7. -όομαι, -όω, auch m. ἀπο-, ἐπι-, συν-, [[Käse werden]], Akt. = -εύω (Ar., LXX, Dsk. usw.) mit -ωτός, -ωσις (sp.).<br />'''Etymology''': Altes Wort für [[Käse]] od. dgl., mit aw. ''tū''<sup>i</sup>''ri''- n. [[käsig gewordene Milch]], [[Molke]] (wozu ''tū''<sup>i</sup>''rya''- [[verkäst]], [[von der Milch]]) bis auf die Stammbildung, viell. auch mit mind. (apabhr.) ''tūra''- [[Käse]] identisch oder wenigstens damit verwandt (s. Mayrhofer s. ''tuvaraḥ''). Weitere Verknüpfungen strittig. Nach einer weitverbreiteten Auffassung (seit Solmsen IF 26, 112ff., 30,34ff.) zu der nicht unbekannten Wz. ''tū''- [[schwellen]] (s. [[τύλη]] und W.-Hofmann s. ''obtūrō''). Dagegen nach Fick 1, 449 und Prellwitz zu ''tu̯er''- [[drehen]], [[quirlen]] (s. [[ὀτρύνω]], [[τορύνη]], [[τύρβη]]); zustimmend Lidén KZ 61, 9 (und Schwyzer 481 A. 11) mit einer Fülle von semantischen Parallelen, u.a. ags. ''ge''-''þwēor'' [[Käsestoff]] zu ''þweran'' [[schnell herumdrehen]], [[rühren]]. Zum mehrdeutigen russ. ''tvaróg'' [[Quark]] s. Vasmer s.v., wo das slav. Wort nicht nur mit [[τυρός]], sondern auch mit lit. ''tvérti'' [[fassen]], [[umzaumen]] verbunden wird (vgl. [[σορός]]).<br />'''Page''' 2,948
+}}
+{{mantoulidis
+|mantxt=(=[[τυρί]]). Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[τυρεύω]] (=κάνω τυρί, ἀνακατώνω), [[τυρεία]], [[τύρευμα]], [[τύρευσις]], [[τυρευτήρ]], [[τυρευτής]], [[τυρόεις]], [[τυρόω]] -ῶ (=πήζω [[γάλα]] καί κάνω τυρί), [[βούτυρον]].
+}}
+{{elmes
+|esmgtx=ὁ [[queso]] usado en una práctica para atrapar a un ladrón λαβὼν σελίγνιον ἄναλον καὶ τυρὸν αἴγειον δίδου ἑκάστῳ σελιγνίου δραχμὰς ηʹ, τυροῦ δραχμὰς ηʹ <b class="b3">toma harina de trigo sin sal y un queso de cabra y dale a cada uno ocho dracmas de harina de trigo y ocho de queso</b> P V 206
+}}
+{{lxth
+|lthtxt=''[[caseus]]'', [[cheese]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.26.5/ 4.26.5].
 }}