ἱδρύω: Difference between revisions

← Older edit

ἱδρύω (view source)

Revision as of 13:49, 16 November 2024

928 bytes removed , 16 November

CSV import

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,273,773

edits

@@ Line 8: / Line 8: @@
 |Transliteration C=idryo
 |Beta Code=i(dru/w
-|Definition=fut. <b class="b3">ἱδρύσω</b> (καθ-) <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1339</span>: aor. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἵδρῡσα <span class="bibl">Il.15.142</span>, <span class="bibl">E. <span class="title">Ba.</span>1070</span>: pf. ἵδρῡκα (καθ-) <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>665b20</span>:—Med., fut. ἱδρύσομαι <span class="bibl">E. <span class="title">Heracl.</span>397</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>1198</span>: aor. ἱδρῡσάμην <span class="bibl">Hdt.6.105</span>, <span class="bibl">Anacr.104</span>, <span class="bibl">Ar. <span class="title">Pl.</span>1153</span>:—Pass., fut. ἱδρυθήσομαι <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>6</span>: aor. ἱδρύθην <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span> 245</span>, etc.; freq. written ἱδρύνθην in codd., as <span class="bibl">Il.3.78</span>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Coac.</span>309</span>, <span class="bibl">A.R.3.1269</span>: pf. ἵδρῡμαι, used both in pass. and med. sense (v. sub fin.). [ῐ by nature, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1070</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>26</span> D., etc., but freq. lengthd. by position, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>639</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>1153</span>, etc.: ῡ by nature, even in ἱδρύεται <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>786</span>; but ἵδρῠε <span class="bibl">Il.2.191</span>; καθίδρῠε <span class="bibl">Od.20.257</span>: ῡ in fut. and aor. 1, exc. in late Poets, as <span class="title">AP</span>7.109 (<b class="b3">ἐν-</b>, &lt;D.L.&gt;), <span class="bibl">Man.3.80</span> (dub.), <span class="title">Arch.Pap.</span>2.570, <span class="bibl">Nonn.<span class="title">D.</span>4.22</span>: pf. Pass. ἵδρῡμαι <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span> 413</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>19</span>, <span class="bibl"><span class="title">Hel.</span>820</span>, <span class="bibl">Theoc.17.21</span>, etc.:—[[make to sit down]], [[seat]], αὐτός τε κάθησο καὶ ἄλλους ἵδρυε λαούς <span class="bibl">Il.2.191</span>; ἵδρυσε θρόνῳ ἔνι θοῦρον Ἄρηα <span class="bibl">15.142</span>, cf. <span class="bibl">Od.3.37</span>; ἱ. τινὰ εἰς θρόνους <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span> 1573</span>; ὄζων ἔπι <span class="bibl">Id.<span class="title">Ba.</span>1070</span>; <b class="b3">ἵδρυσε τὴν στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ</b> [[encamp]]ed the [[army]], <span class="bibl">Hdt. 4.124</span>, cf. <span class="bibl">Th.4.104</span>:—Pass., to [[be seated]], [[sit still]], τοὶ δ' ἱδρύνθησαν ἅπαντες <span class="bibl">Il.3.78</span>; κατ' οἶκον ἵδρυται γυνή <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>639</span>; of an army, [[lie encamped]], <span class="bibl">Hdt.4.203</span>,al., <span class="bibl">Th.7.77</span>, al.; <b class="b3">Πελοπόννησος ἀσφαλέως ἱδρυμένη</b> [[secure]], <span class="bibl">Hdt.6.86</span>.ά; ἐν θεῶν ἕδραισιν ὧδ' ἱδρυμένας <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>413</span>; <b class="b3">ἡ στρατιὰ βεβαίως ἔδοξεν ἱδρῦσθαι</b> seemed to have got a [[firm]] [[footing]], <span class="bibl">Th. 8.40</span>; ἱ. ἐπὶ τῶν ἵππων <span class="bibl">Ael.<span class="title">Tact.</span>2.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[settle]] persons in a place, εἰς τόνδε δόμον <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>841</span>; <b class="b3">ἐν τοῖς ἀστοῖσιν Ἄρη ἐμφύλιον ἱ</b>. to [[give a footing to]], i.e. [[excite]], [[intestine]] [[war]], <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>862</span>; ἱ. πολλοὺς ἐν πόλει <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pomp.</span> 28</span>:—Pass., to [[be settled]], <span class="bibl">Hdt.8.73</span>; <b class="b3">ποῦ κλύεις νιν ἱδρῦσθαι χθονός</b>; <span class="bibl">S. <span class="title">Tr.</span>68</span>; ἐς Κολωνὰς ἱδρυθείς <span class="bibl">Th.1.131</span>; μεταξὺ φρενῶν ὀμφαλοῦ τε ἱδρῦσθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>77b</span>; of local diseases, πόνος ἐς στῆθος ἱδρυνθείς <span class="bibl">Hp.<span class="title">Coac.</span> 309</span>; τὸ ἐν κεφαλῇ . . ἱδρυθὲν κακόν <span class="bibl">Th.2.49</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> Med., [[establish]], τινὰ ἄνακτα γῆς <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1008</span>; τινὰ ἐς οἶκόν τινος <span class="bibl">Id.<span class="title">Hel.</span>46</span>; <b class="b3">ἱδρύσασθαι τοὺς βίους</b> [[to choose settled]] modes of life, <span class="bibl">D.H.1.68</span>; ἱ. οἴκησιν <span class="bibl">Pl. <span class="title">Smp.</span>195e</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> pf. Pass. [[ἵδρυμαι]], of places, to [[be situated]], [[lie]], of a [[city]], <span class="bibl">Hdt.2.59</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>231</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>745b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> Pass., [[settle down]], [[become quiet]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>3.17</span>.ιέ. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[set up]], [[found]], especially in Med., [[dedicate]] temples, statues, etc., <span class="bibl">Anacr.104</span>, <span class="bibl">Simon.140</span>, etc.; Πανὸς ἱρόν <span class="bibl">Hdt.6.105</span>, cf. <span class="bibl">1.105</span>, al.; βρέτας <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1453</span>; βωμούς <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>322a</span>, al.; <b class="b3">ἱδρύσασθαι [Ἑρμῆν</b>] [[set up]] a [[statue]] of [[Hermes]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>1153</span>; Εἰρήνην <span class="bibl">Id.<span class="title">Pax</span> 1091</span>: also c. dat., τὴν δαίμον' ἢν ἀνήγαγον ἐς τὴν ἀγορὰν ἄγων ἱδρύσωμαι βοΐ <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>26D.</span>:—Pass., ἐξ οὗ τὸ ἱρὸν ἵδρυται <span class="bibl">Hdt.2.44</span>, cf. <span class="bibl">1.172</span>; βωμὸς ἱδρύθη <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>245</span>; [Πλοῦτος] ἱδρυμένος <span class="bibl">Id.<span class="title">Pl.</span>1192</span>; at Athens, <b class="b3">ἥρωες κατὰ πόλιν ἱδρυμένοι</b> the [[hero]]es who had [[statue]]s [[erect]]ed to them, <span class="bibl">Lycurg.1</span>: pf. Pass. in med. sense, <span class="bibl">Hdt.2.42</span>, <span class="bibl">Men.202</span>.</span>
+|Definition=fut. ἱδρύσω (καθ-) E.''Ba.''1339: aor.<br><span class="bld">A</span> ἵδρῡσα Il.15.142, E. ''Ba.''1070: pf. ἵδρῡκα (καθ-) [[Aristotle|Arist.]]''[[De Partibus Animalium|PA]]''665b20:—Med., fut. ἱδρύσομαι E. ''Heracl.''397, Ar.''Pl.''1198: aor. ἱδρῡσάμην [[Herodotus|Hdt.]]6.105, Anacr.104, Ar. ''Pl.''1153:—Pass., fut. ἱδρυθήσομαι [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''6: aor. ἱδρύθην Ar.''Fr.'' 245, etc.; freq. written ἱδρύνθην in codd., as Il.3.78, Hp.''Coac.''309, A.R.3.1269: pf. ἵδρῡμαι, used both in pass. and med. sense (v. sub fin.). [ῐ by nature, E.''Ba.''1070, Ar.''Fr.''26 D., etc., but freq. lengthened by position, E.''Hipp.''639, Ar.''Pl.''1153, etc.: ῡ by nature, even in ἱδρύεται E.''Heracl.''786; but ἵδρῠε Il.2.191; καθίδρῠε Od.20.257: ῡ in fut. and aor. 1, exc. in late Poets, as ''AP''7.109 (<b class="b3">ἐν-</b>, <D.L.>), Man.3.80 (dub.), ''Arch.Pap.''2.570, [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 4.22: pf. Pass. ἵδρῡμαι A.''Supp.'' 413, E.''Heracl.''19, ''Hel.''820, Theoc.17.21, etc.:—[[make to sit down]], [[seat]], αὐτός τε κάθησο καὶ ἄλλους ἵδρυε λαούς Il.2.191; ἵδρυσε θρόνῳ ἔνι θοῦρον Ἄρηα 15.142, cf. Od.3.37; ἱ. τινὰ εἰς θρόνους [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''1573; ὄζων ἔπι Id.''Ba.''1070; <b class="b3">ἵδρυσε τὴν στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ</b> [[encamp]]ed the [[army]], [[Herodotus|Hdt.]] 4.124, cf. Th.4.104:—Pass., to [[be seated]], [[sit still]], τοὶ δ' ἱδρύνθησαν ἅπαντες Il.3.78; κατ' οἶκον ἵδρυται γυνή E.''Hipp.''639; of an army, [[lie encamped]], [[Herodotus|Hdt.]]4.203,al., Th.7.77, al.; <b class="b3">Πελοπόννησος ἀσφαλέως ἱδρυμένη</b> [[secure]], [[Herodotus|Hdt.]]6.86.ά; ἐν θεῶν ἕδραισιν ὧδ' ἱδρυμένας A.''Supp.''413; <b class="b3">ἡ στρατιὰ βεβαίως ἔδοξεν ἱδρῦσθαι</b> seemed to have got a [[firm]] [[footing]], Th. 8.40; ἱ. ἐπὶ τῶν ἵππων Ael.''Tact.''2.4.<br><span class="bld">2</span> [[settle]] persons in a place, εἰς τόνδε δόμον [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''841; <b class="b3">ἐν τοῖς ἀστοῖσιν Ἄρη ἐμφύλιον ἱ.</b> to [[give a footing to]], i.e. [[excite]], [[intestine]] [[war]], A.''Eu.''862; ἱ. πολλοὺς ἐν πόλει Plu.''Pomp.'' 28:—Pass., to [[be settled]], [[Herodotus|Hdt.]]8.73; <b class="b3">ποῦ κλύεις νιν ἱδρῦσθαι χθονός</b>; S. ''Tr.''68; ἐς Κολωνὰς ἱδρυθείς Th.1.131; μεταξὺ φρενῶν ὀμφαλοῦ τε ἱδρῦσθαι Pl.''Ti.''77b; of local diseases, πόνος ἐς στῆθος ἱδρυνθείς Hp.''Coac.'' 309; τὸ ἐν κεφαλῇ.. ἱδρυθὲν κακόν Th.2.49.<br><span class="bld">3</span> Med., [[establish]], τινὰ ἄνακτα γῆς E.''Ph.''1008; τινὰ ἐς οἶκόν τινος Id.''Hel.''46; <b class="b3">ἱδρύσασθαι τοὺς βίους</b> to [[choose settled]] modes of life, D.H.1.68; ἱ. οἴκησιν [[Plato|Pl.]]''[[Symposium|Smp.]]'' 195e.<br><span class="bld">4</span> pf. Pass. [[ἵδρυμαι]], of places, to [[be situated]], [[lie]], of a [[city]], [[Herodotus|Hdt.]]2.59, cf. [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''231, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''745b.<br><span class="bld">5</span> Pass., [[settle down]], [[become quiet]], Hp.''Epid.''3.17.ιέ.<br><span class="bld">II</span> [[set up]], [[found]], especially in Med., [[dedicate]] temples, statues, etc., Anacr.104, Simon.140, etc.; Πανὸς ἱρόν [[Herodotus|Hdt.]]6.105, cf. 1.105, al.; βρέτας E.''IT''1453; βωμούς [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 322a, al.; <b class="b3">ἱδρύσασθαι [Ἑρμῆν]</b> [[set up]] a [[statue]] of [[Hermes]], Ar.''Pl.''1153; Εἰρήνην Id.''Pax'' 1091: also c. dat., τὴν δαίμον' ἢν ἀνήγαγον ἐς τὴν ἀγορὰν ἄγων ἱδρύσωμαι βοΐ Id.''Fr.''26D.:—Pass., ἐξ οὗ τὸ ἱρὸν ἵδρυται [[Herodotus|Hdt.]]2.44, cf. 1.172; βωμὸς ἱδρύθη Ar.''Fr.''245; [Πλοῦτος] ἱδρυμένος Id.''Pl.''1192; at Athens, <b class="b3">ἥρωες κατὰ πόλιν ἱδρυμένοι</b> the [[hero]]es who had [[statue]]s [[erect]]ed to them, Lycurg.1: pf. Pass. in med. sense, [[Herodotus|Hdt.]]2.42, Men.202.
 }}
 {{bailly
-|btext=<i>f.</i> ἱδρύσω, <i>ao.</i> ἵδρυσα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἱδρύθην, <i>pf.</i> [[ἵδρυμαι]];<br /><b>1</b> [[faire asseoir]] : τινά, qqn ; θρόνῳ [[ἔνι]] τινά IL qqn sur un siège ; <i>Pass.</i> être assis : [[ἐν]] [[θεῶν]] ἕδραισιν ESCHL sur les sièges des dieux ; <i>abs.</i> être assis immobile;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> faire camper, asseoir : τὴν στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ HDT l'armée au bord d'un fleuve ; <i>Pass.</i> être campé;<br /><b>3</b> [[établir]], [[installer]] : εἰς δόμον EUR amener et établir dans une maison ; πολλοὺς [[ἐν]] πόλει PLUT établir beaucoup de gens dans la ville ; <i>Pass.</i> avoir sa résidence : [[ποῦ]] κλύεις νιν ἱδρῦσθαι χθονός ; SOPH en quelle région de la terre as-tu ouï dire qu’il fût établi ? [[ἐν]] κεφαλῇ ἱδρυθὲν [[κακόν]] THC mal qui avait son siège dans la tête ; <i>particul.</i> être établi solidement;<br /><b>4</b> <i>p. ext.</i> fonder, construire, élever (une maison, un temple, une statue, un trophée, <i>etc.) ; Pass.</i> être fondé, construit, élevé ; <i>à l'ao. et au pf. Pass.</i> être situé;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἱδρύομαι]] (<i>f.</i> ἱδρύσομαι, <i>ao.</i> ἱδρυσάμην);<br /><b>1</b> [[asseoir]], [[établir]], [[installer pour soi]] ; <i>fig.</i> établir solidement, fixer, consolider;<br /><b>2</b> [[fonder]], [[construire]], [[élever pour soi]], [[pour son usage]] <i>ou</i> pour son intérêt (un temple, une statue, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' R. Σεδ, asseoir ; cf. ἕζω.
+|btext=<i>f.</i> ἱδρύσω, <i>ao.</i> ἵδρυσα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἱδρύθην, <i>pf.</i> [[ἵδρυμαι]];<br /><b>1</b> [[faire asseoir]] : τινά, qqn ; θρόνῳ [[ἔνι]] τινά IL qqn sur un siège ; <i>Pass.</i> être assis : [[ἐν]] [[θεῶν]] ἕδραισιν ESCHL sur les sièges des dieux ; <i>abs.</i> être assis immobile;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> faire camper, asseoir : τὴν στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ HDT l'armée au bord d'un fleuve ; <i>Pass.</i> être campé;<br /><b>3</b> [[établir]], [[installer]] : εἰς δόμον EUR amener et établir dans une maison ; πολλοὺς [[ἐν]] πόλει PLUT établir beaucoup de gens dans la ville ; <i>Pass.</i> avoir sa résidence : [[ποῦ]] κλύεις νιν ἱδρῦσθαι χθονός ; SOPH en quelle région de la terre as-tu ouï dire qu'il fût établi ? [[ἐν]] κεφαλῇ ἱδρυθὲν [[κακόν]] THC mal qui avait son siège dans la tête ; <i>particul.</i> être établi solidement;<br /><b>4</b> <i>p. ext.</i> fonder, construire, élever (une maison, un temple, une statue, un trophée, <i>etc.) ; Pass.</i> être fondé, construit, élevé ; <i>à l'ao. et au pf. Pass.</i> être situé;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἱδρύομαι]] (<i>f.</i> ἱδρύσομαι, <i>ao.</i> ἱδρυσάμην);<br /><b>1</b> [[asseoir]], [[établir]], [[installer pour soi]] ; <i>fig.</i> établir solidement, fixer, consolider;<br /><b>2</b> [[fonder]], [[construire]], [[élever pour soi]], [[pour son usage]] <i>ou</i> pour son intérêt (un temple, une statue, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' R. Σεδ, asseoir ; cf. ἕζω.
 }}
 {{pape
@@ Line 26: / Line 26: @@
 }}
 {{grml
-|mltxt=(ΑΜ [[ἱδρύω]])<br />(ενεργ. και μέσ.) [[οικοδομώ]], [[κτίζω]] («ο [[ναός]] ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα» β. «ἱδρύσαντο ὑπὸ τῇ ἀκροπόλι Πανὸς [[ἱρόν]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[συνιστώ]], [[συγκροτώ]] («[[ιδρύω]] πολιτικό [[κόμμα]]»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πείθω]] κάποιον να παραμείνει, να εγκατασταθεί («[[αὑτός]] τε κάθησο καὶ ἄλλους ἵδρυε λαούς», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[τοποθετώ]] το [[στράτευμα]] («ἵδρυσε στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[εγκαθιστώ]] κάποιον σε κάποιο [[τόπο]]<br /><b>4.</b> (με κακή σημ.) [[προκαλώ]], [[διεγείρω]] («ἐν τοῖς ἀστοῖσιν ἱδρύσης Ἄρη ἐμφύλιον» — στους πολίτες θα προκαλέσεις εμφύλιο πόλεμο, <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> <i>ἱδρύομαι</i><br />[[τοποθετώ]] ασφαλώς, [[εγκαθιδρύω]] («ἵδρυται ἄνακτα γῆς», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> [[είμαι]] εγκατεστημένος, [[μένω]] (α. «κατ' οἶκον ἵδρυται [[γυνή]]», <b>Ευρ.</b> β. «ποῦ κλύεις νιν ἱδρῡσθαι χθονός;», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>παθ.</b> (για στρατό) [[στρατοπεδεύω]] («ἡ [[στρατιά]] βεβαίως ἔδοξεν ἱδρῡσθαι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>παθ.</b> [[εφησυχάζω]]<br /><b>9.</b> (παθ. παρακμ.) (για πόλεις) [[κείμαι]], βρίσκομαι («ἵδρυται ἡ [[πόλις]] αὕτη τῆς Αἰγύπτου ἐν μέσῳ τῷ Δέλτα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>10.</b> <b>φρ.</b> «ἥρωες κατὰ πόλιν ἱδρυμένοι» — ήρωες [[προς]] τιμήν τών οποίων έχουν στηθεί αγάλματα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. προέρχεται πιθ. από ονοματικό θ. <i>ιδρυ</i>-, που παραμένει ανερμήνευτο. Ο τ. [[ιδρύω]] (<i>ιδ</i>-<i>ρύω</i>) συνδέεται με το [[έζομαι]] / <i>ίζω</i> και ανάγεται στη [[ρίζα]] <i>sed</i>- ([[πρβλ]]. [[έζομαι]]), [[οπότε]] το <i>ι</i>- ερμηνεύεται [[είτε]] κατ' [[αναλογία]] [[προς]] το <i>ίζω</i> [[είτε]] ως [[συνοδίτης]] [[φθόγγος]], ο [[οποίος]] αναπτύχθηκε στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>sd</i>- της ρίζας <i>sed</i>-, [[ήτοι]] <i>ιδ</i>-<i>ρύω</i> <span style="color: red;"><</span> <i>sid</i>-<i>ruo</i>. Τέλος, η κατάλ. -<i>ρυω</i> [[πρέπει]] να συνδέεται με παράγωγα του [[έζομαι]] που εμφανίζουν κι αυτά -<i>ρ</i>- ([[πρβλ]]. <i>έδ</i>-<i>ρα</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ίδρυμα]], [[ίδρυση]](-<i>ις</i>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ιδρυτής]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) [[ανιδρύω]], [[εγκαθιδρύω]], [[ενιδρύω]], [[καθιδρύω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αφιδρύω</i>, [[εισιδρύω]], [[εξιδρύω]], [[εφιδρύω]], [[μεθιδρύω]], [[παρακαθιδρύω]], [[παριδρύω]], [[προενιδρύω]], [[προϊδρύω]], [[προσιδρύω]], [[προσκαθιδρύω]], [[συγκαθιδρύω]], [[συνιδρύω]], [[υπεριδρύω]], [[υφιδρύω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[επανιδρύω]]].
+|mltxt=(ΑΜ [[ἱδρύω]])<br />(ενεργ. και μέσ.) [[οικοδομώ]], [[κτίζω]] («ο [[ναός]] ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα» β. «ἱδρύσαντο ὑπὸ τῇ ἀκροπόλι Πανὸς [[ἱρόν]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[συνιστώ]], [[συγκροτώ]] («[[ιδρύω]] πολιτικό [[κόμμα]]»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πείθω]] κάποιον να παραμείνει, να εγκατασταθεί («[[αὑτός]] τε κάθησο καὶ ἄλλους ἵδρυε λαούς», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[τοποθετώ]] το [[στράτευμα]] («ἵδρυσε στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[εγκαθιστώ]] κάποιον σε κάποιο [[τόπο]]<br /><b>4.</b> (με κακή σημ.) [[προκαλώ]], [[διεγείρω]] («ἐν τοῖς ἀστοῖσιν ἱδρύσης Ἄρη ἐμφύλιον» — στους πολίτες θα προκαλέσεις εμφύλιο πόλεμο, <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> <i>ἱδρύομαι</i><br />[[τοποθετώ]] ασφαλώς, [[εγκαθιδρύω]] («ἵδρυται ἄνακτα γῆς», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> [[είμαι]] εγκατεστημένος, [[μένω]] (α. «κατ' οἶκον ἵδρυται [[γυνή]]», <b>Ευρ.</b> β. «ποῦ κλύεις νιν ἱδρῡσθαι χθονός;», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>παθ.</b> (για στρατό) [[στρατοπεδεύω]] («ἡ [[στρατιά]] βεβαίως ἔδοξεν ἱδρῡσθαι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>παθ.</b> [[εφησυχάζω]]<br /><b>9.</b> (παθ. παρακμ.) (για πόλεις) [[κείμαι]], βρίσκομαι («ἵδρυται ἡ [[πόλις]] αὕτη τῆς Αἰγύπτου ἐν μέσῳ τῷ Δέλτα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>10.</b> <b>φρ.</b> «ἥρωες κατὰ πόλιν ἱδρυμένοι» — ήρωες [[προς]] τιμήν τών οποίων έχουν στηθεί αγάλματα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. προέρχεται πιθ. από ονοματικό θ. <i>ιδρυ</i>-, που παραμένει ανερμήνευτο. Ο τ. [[ιδρύω]] (<i>ιδ</i>-<i>ρύω</i>) συνδέεται με το [[έζομαι]] / <i>ίζω</i> και ανάγεται στη [[ρίζα]] <i>sed</i>- ([[πρβλ]]. [[έζομαι]]), [[οπότε]] το <i>ι</i>- ερμηνεύεται [[είτε]] κατ' [[αναλογία]] [[προς]] το <i>ίζω</i> [[είτε]] ως [[συνοδίτης]] [[φθόγγος]], ο [[οποίος]] αναπτύχθηκε στη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>sd</i>- της ρίζας <i>sed</i>-, [[ήτοι]] <i>ιδ</i>-<i>ρύω</i> <span style="color: red;"><</span> <i>sid</i>-<i>ruo</i>. Τέλος, η κατάλ. -<i>ρυω</i> [[πρέπει]] να συνδέεται με παράγωγα του [[έζομαι]] που εμφανίζουν κι αυτά -<i>ρ</i>- ([[πρβλ]]. [[έδρα]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ίδρυμα]], [[ίδρυση]](-<i>ις</i>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ιδρυτής]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) [[ανιδρύω]], [[εγκαθιδρύω]], [[ενιδρύω]], [[καθιδρύω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αφιδρύω</i>, [[εισιδρύω]], [[εξιδρύω]], [[εφιδρύω]], [[μεθιδρύω]], [[παρακαθιδρύω]], [[παριδρύω]], [[προενιδρύω]], [[προϊδρύω]], [[προσιδρύω]], [[προσκαθιδρύω]], [[συγκαθιδρύω]], [[συνιδρύω]], [[υπεριδρύω]], [[υφιδρύω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[επανιδρύω]]].
 }}
 {{lsm
@@ Line 45: / Line 45: @@
 {{elmes
 |esmgtx=[[asentar]] como acción de la divinidad ἧκέ μοι, ὁ ἅγιος ὠρίων, ... ὁ ἐπὶ βάσει ἀρραίστῳ ἱδρύσας τὸν κόσμον <b class="b3">ven a mí, sagrado Orión, el que sobre una base inquebrantable asentó el mundo</b> P I 32 σὺ γὰρ εἶ ὁ ἐπὶ τοῦ ἁγίου στηρίγματος σεαυτὸν ἱδρύσας ἀοράτῳ φάει <b class="b3">pues tú eres el que te has asentado sobre la sagrada base con una luz invisible</b> P VII 509
+}}
+{{lxth
+|lthtxt=''[[collocare]] (castra)'', to [[pitch]] (a camp), [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.104.3/ 4.104.3],<br>PASS. ''[[considere]] (de exercitu)'', to [[settle down]] (of an army), [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.72.3/ 3.72.3], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> ἱδρύνθη]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.42.4/ 4.42.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.44.2/ 4.44.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.131.1/ 4.131.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.37.2/ 6.37.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.77.4/ 7.77.4], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> οὐδ᾽] [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.40.2/ 8.40.2], [<i>Bekk. Goell.</i> <i>Bekker Goeller edition</i> ἱδρῦσθαι].<br>''[[sedem habere]]'', to [[have position]], [[be situated]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.131.1/ 1.131.1], [<i>nonnulli codd.</i> <i>several manuscripts</i> ἱδρυνθείς]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.49.7/ 2.49.7],<br>MED. ''[[ponere]], [[statuere]]'', to [[place]], [[set up]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.3.1/ 6.3.1],<br><i>Perf.</i> <i>perfect</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.15.4/ 2.15.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%202.15.4/ 2.15.4]
 }}