ἐρίζω: Difference between revisions

CSV import
(SL_1)
(CSV import)
 
(45 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=erizo
|Transliteration C=erizo
|Beta Code=e)ri/zw
|Beta Code=e)ri/zw
|Definition=Dor. 3pl. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ἐρίζοντι <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>5.39</span> ; Ep. inf. <b class="b3">ἐριζέμεναι, -έμεν</b>, <span class="bibl">Il. 1.277</span>, <span class="bibl">23.404</span> : impf. ἤριζον <span class="bibl">D.9.11</span>, Dor. ἔρισδον <span class="bibl">Theoc.6.5</span>, Ep. ἔριζον <span class="bibl">Il.2.555</span>, Ion. ἐρίζεσκον <span class="bibl">Od.8.225</span>, Crates Theb.1.3 : fut. ἐρίσω <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>12.19</span>, (δι-) <span class="bibl">App.<span class="title">BC</span>5.127</span> codd., Dor. ἐρίξω Pi.<span class="title">Fr.</span>II : aor. I ἤρῐσα <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>928</span>, <span class="bibl">Lys.2.42</span>, poet. ἔρισα <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>8(7).30</span>, ἔριξα <span class="bibl">Id.<span class="title">Pae.</span> 6.87</span> ; Ep. opt. ἐρίσσειε <span class="bibl">Il.3.223</span> ; Dor. part. ἐρίξαντες <span class="title">Tab.Heracl.</span>2.26: pf. ἤρῐκα <span class="bibl">Plb.3.91.7</span>:—Med., Ep. impf. ἐρίζετο <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>534</span> : aor. subj. ἐρίσσεται <span class="bibl">Od.4.80</span>:—Pass., Ep. pf. <b class="b3">ἐρήρισμαι</b> (in act. sense), v. infr.: (ἔρις):—<b class="b2">strive, wrangle, quarrel</b>, διαστήτην ἐρίσαντε <span class="bibl">Il.1.6</span>, etc.; τὸ δίκαιον οὐκ ἔχει λόγον δυοῖν ἐρίζειν <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>467</span>: c. dat., <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span> 928</span>, Pi.<span class="title">Pae.</span>l.c., etc.; ἀλλήλοις <span class="bibl">Od.18.277</span> ; ἀντιβίην τινί <span class="bibl">Il.1.277</span> ; <b class="b3">ἀντία τοῖς ἀγαθοῖς</b> P<span class="bibl">1</span>.<span class="title">P.</span>4.285 ; <b class="b3">πρὸς θεόν</b> ib.2.88 ; πρός τινα περί τινος <span class="bibl">Plu.<span class="title">Tim.</span>14</span> ; ὗς ποτ' Ἀθαναίαν ἔριν ἤρισε <span class="bibl">Theoc.5.23</span> ; πρὸς πᾶν τὸ λεγόμενον <span class="bibl">Hdt.7.50</span> ; <b class="b3">περί τινος</b> about a thing, <span class="bibl">Il.12.423</span>, al.; περὶ μικρῶν ἀκριβῶς ἐ. <span class="bibl">Isoc.2.39</span> : folld. by a relat., ἐ. ὅστις ἀρείων <span class="bibl">Theoc.5.67</span> ; ὁπότερος γενναιότερος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ly.</span>207c</span> : c. inf., <b class="b2">contend</b> that.., ἤριζον οἱ πολλοὶ οὐ λυσιτελήσειν τὴν πάροδον <span class="bibl">D.9.11</span>: abs., of <b class="b2">sophistical disputations</b>, opp. <b class="b3">διαλέγεσθαι, ἀμφισβητεῖν</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>454a</span>, <span class="bibl"><span class="title">Prt.</span>337b</span>, cf. Crates Theb.1.3 ; of political <b class="b2">discord</b>, c. dat., Foed. ap. <span class="bibl">Th.5.79</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">rival, vie with, challenge</b>, οὐκ ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆΐ γ' ἐρίσσειε βροτὸς ἄλλος <span class="bibl">Il.3.223</span> ; ἐπεί σφισιν οὔ τις ἔριζεν <span class="bibl">Od.8.371</span> : c. acc. rei, <b class="b2">rival</b> or <b class="b2">contend with</b> one <b class="b2">in</b> a thing, οὐδ' εἰ..Ἀφροδίτῃ κάλλος ἐρίζοι <span class="bibl">Il.9.389</span>, cf. <span class="bibl">Od.5.213</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>5</span> : c. dat. rei, <b class="b3">δρηστοσύνῃ οὐκ ἄν μοι ἐρίσσειε βροτὸς ἄλλος</b> in service, <span class="bibl">Od.15.321</span> ; ποσί <span class="bibl">Il.13.325</span> ; γνώμῃ καὶ πλήθει καὶ ἀρετῇ ἐ. τινί <span class="bibl">Lys.2.42</span> ; ἐρίσσειαν περὶ μύθων <span class="bibl">Il.15.284</span> ; ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον περὶ τόξων <span class="bibl">Od.8.225</span> ; τῷ Δῒ πλούτου πέρι <span class="bibl">Hdt.5.49</span> : c. inf., ἐρίζετον ἀλλήλοιιν χερσὶ μαχέσσασθαι <span class="bibl">Od.18.38</span> ; <b class="b3">ἶσα δὲ πίνειν οὔτις οἱ ἀνθρώπων ἤρισεν</b> Phalaec. ap. <span class="bibl">Ath.10.440e</span> ; πρὸς θεούς <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>395d</span> ; <b class="b3">Νέστωρ οἶος ἔριζε</b> N. alone <b class="b2">rivalled</b> (him), <span class="bibl">Il.2.555</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>1.12</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Med., like Act., ᾧ [τόξῳ] οὔ τίς τοι ἐρίζεται <span class="bibl">Il.5.172</span> ; μοι ἐρίσσεται..κτήμασιν <span class="bibl">Od.4.80</span> ; ἐρίζετο βουλὰς Κρονίωνι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>534</span>, cf. <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).29</span> : also in pf. Pass., τῷ οὔ τις ἐρήρισται κράτος <span class="bibl">Hes.<span class="title">Fr.</span> 195</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> Pass., <b class="b3">ταχυτὰς ποδῶν ἐρίζεται</b> <b class="b2">there are contests in</b> fleetness of foot, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>1.95</span>.</span>
|Definition=Dor. 3pl.<br><span class="bld">A</span> ἐρίζοντι Pi.''N.''5.39; Ep. inf. <b class="b3">ἐριζέμεναι, -έμεν</b>, Il. 1.277, 23.404: impf. ἤριζον D.9.11, Dor. [[ἔρισδον]] Theoc.6.5, Ep. [[ἔριζον]] Il.2.555, Ion. [[ἐρίζεσκον]] Od.8.225, Crates Theb.1.3: fut. ἐρίσω ''Ev.Matt.''12.19, (δι-) App.''BC''5.127 codd., Dor. [[ἐρίξω]] Pi.''Fr.''II: aor. I ἤρῐσα Hes.''Th.''928, Lys.2.42, ''poet.'' ἔρισα Pi.''I.''8(7).30, ἔριξα Id.''Pae.'' 6.87; Ep. opt. ἐρίσσειε Il.3.223; Dor. part. ἐρίξαντες ''Tab.Heracl.''2.26: pf. ἤρῐκα Plb.3.91.7:—Med., Ep. impf. ἐρίζετο Hes.''Th.''534: aor. subj. ἐρίσσεται Od.4.80:—Pass., Ep. pf. [[ἐρήρισμαι]] (in act. sense), v. infr.: ([[ἔρις]]):—[[strive]], [[wrangle]], [[quarrel]], διαστήτην ἐρίσαντε Il.1.6, etc.; τὸ δίκαιον οὐκ ἔχει λόγον δυοῖν ἐρίζειν S.''El.''467: c. dat., Hes.''Th.'' 928, Pi.''Pae.''l.c., etc.; ἀλλήλοις Od.18.277; ἀντιβίην τινί Il.1.277; <b class="b3">ἀντία τοῖς ἀγαθοῖς</b> P''1''.''P.''4.285; <b class="b3">πρὸς θεόν</b> ib.2.88; πρός τινα περί τινος Plu.''Tim.''14; ὗς ποτ' Ἀθαναίαν ἔριν ἤρισε Theoc.5.23; πρὸς πᾶν τὸ λεγόμενον [[Herodotus|Hdt.]]7.50; περί τινος about a thing, Il.12.423, al.; περὶ μικρῶν ἀκριβῶς ἐ. Isoc.2.39: followed by a relat., ἐ. ὅστις ἀρείων Theoc.5.67; ὁπότερος γενναιότερος Pl.''Ly.''207c: c. inf., [[contend]] that.., ἤριζον οἱ πολλοὶ οὐ λυσιτελήσειν τὴν πάροδον D.9.11: abs., of [[sophistical disputations]], opp. [[διαλέγεσθαι]], [[ἀμφισβητεῖν]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 454a, ''Prt.''337b, cf. Crates Theb.1.3; of political [[discord]], c. dat., Foed. ap. Th.5.79.<br><span class="bld">2</span> [[rival]], [[vie with]], [[challenge]], οὐκ ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆΐ γ' ἐρίσσειε βροτὸς ἄλλος Il.3.223; ἐπεί σφισιν οὔ τις ἔριζεν Od.8.371: c. acc. rei, [[rival]] or [[contend with]] one in a thing, οὐδ' εἰ..Ἀφροδίτῃ κάλλος ἐρίζοι Il.9.389, cf. Od.5.213, Hes.''Sc.''5: c. dat. rei, <b class="b3">δρηστοσύνῃ οὐκ ἄν μοι ἐρίσσειε βροτὸς ἄλλος</b> in service, Od.15.321; ποσί Il.13.325; γνώμῃ καὶ πλήθει καὶ ἀρετῇ ἐ. τινί Lys.2.42; ἐρίσσειαν περὶ μύθων Il.15.284; ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον περὶ τόξων Od.8.225; τῷ Δῒ πλούτου πέρι [[Herodotus|Hdt.]]5.49: c. inf., ἐρίζετον ἀλλήλοιιν χερσὶ μαχέσσασθαι Od.18.38; <b class="b3">ἶσα δὲ πίνειν οὔτις οἱ ἀνθρώπων ἤρισεν</b> Phalaec. ap. Ath.10.440e; πρὸς θεούς [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 395d; <b class="b3">Νέστωρ οἶος ἔριζε</b> N. alone [[rivalled]] (him), Il.2.555, cf. [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''1.12.<br><span class="bld">II</span> Med., like Act., ᾧ [τόξῳ] οὔ τίς τοι ἐρίζεται Il.5.172; μοι ἐρίσσεται..κτήμασιν Od.4.80; ἐρίζετο βουλὰς Κρονίωνι Hes.''Th.''534, cf. Pi.''I.''4(3).29: also in pf. Pass., τῷ οὔ τις ἐρήρισται κράτος Hes.''Fr.'' 195.<br><span class="bld">2</span> Pass., <b class="b3">ταχυτὰς ποδῶν ἐρίζεται</b> [[there are contests in]] fleetness of foot, Pi.''O.''1.95.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1028.png Seite 1028]] (s. [[ἔρις]]), dor. ἐρίσδω, fut. ἐρίσω, ep. auch ἐρίσσω, dor. ἐρίξω, perf. p. auch [[ἐρήρισται]], Hes. fr. Clem. Al. strom. p. 602, – 1) streiten, zanken, meist wie [[ἐριδαίνω]] vom Wettstreit, u. übh. von feindseliger Gesinnung, τινί; Il. 1, 6, [[ἀντιβίην]] τινί, offenbar mit Jem. streiten, 1, 277; [[περί]] τινος, über Etwas, 12, 423; [[ἀντία]] τινί, Pind. P. 4, 285; τινί, N. 8, 22; auch πρὸς θεόν, P. 2, 88; τὸ γὰρ δίκαιον οὐκ ἔχει λόγον δυοῖν ἐρίζειν Soph. El. 459, das Gerechte darf nicht Streit erregen; ἐρίζουσιν οἱ διάφοροί τε καὶ οἱ ἐχθροὶ ἀλλήλοις Plat-Prot. 337 b, wo ein Unterschied zwischen ἐρίζειν u. ἀμφισβητεῖν gemacht wird; [[περί]] τινος, Conv. 173 e; οὐκ ἐρίζειν, ἀλλὰ διαλέγεσθαι Rep. V, 454 a; πρὸς θεούς III, 395 d; [[πόλις]] πόλει Thuc. 5, 79; Folgde; τινὶ γνώμῃ Lys. 3, 42; [[πρός]] τινα [[περί]] τινος, Plut. Timol. 14. – 2) bes. wettstreiten, wetteifern, τινί, mit Einem, Il. 6, 131, Ἀφροδίτῃ [[κάλλος]], mit der Aphrodite an Schönheit, in Betreff der Schönheit, 9, 389; Od. 5, 213; auch περὶ μύθων, περὶ τόξων, Il. 15, 284 Od. 8, 225; auch ποσί; δρηστοσύνῃ, mit den Füßen, d. i. im Laufe mit Jem. wetteifern, Il. 13, 325 Od. 15, 321; auch c. int., ἐρίζετον ἀλλήλοιϊν χερσὶ μαχέσσασθαι 18, 38; vgl. Phalaec. Ath. X, 440 e; absolut, [[Νέστωρ]] [[οἶος]] ἔριζε, Nestor allein wetteiferte, that es gleich, nahm es auf, Il. 2, 555; νόον γε μὲν [[οὔτις]] ἔριζε Hes. Sc. 5. – Auch in Prosa, τινί, Her. 4, 152; ἐρίζοντες αἱροῦσι τὸ [[χωρίον]], wetteifernd nehmen sie den Platz ein, Xen. An. 4, 7, 12; [[περί]] τινος, 1, 2, 8 u. Sp.; ἠρικέναι, Pol. 3, 91, 7; ἔριν [[πρός]] τινα, Theocr. 5, 23, vgl. 136. – 3) das med. in der Bdtg des act., wettkämpfen, ᾡ [[οὔτις]] τοι ἐρίζεται [[ἐνθάδε]] [[ἀνήρ]] Il. 5, 172; Od. 4, 80; ἐρίζετο βουλὰς Κρονίωνι, er wetteiferte an Klugheit mit dem Zeus, Hes. Th. 534; ἵνα ταχυτὰς π οδῶν ἐρίζεται Pind. Ol. 1, 95; τινί, I. 3, 47. Vgl. [[ἐριδαίνω]].
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1028.png Seite 1028]] (s. [[ἔρις]]), dor. ἐρίσδω, fut. ἐρίσω, ep. auch ἐρίσσω, dor. ἐρίξω, perf. p. auch [[ἐρήρισται]], Hes. fr. Clem. Al. strom. p. 602, – 1) streiten, zanken, meist wie [[ἐριδαίνω]] vom Wettstreit, u. übh. von feindseliger Gesinnung, τινί; Il. 1, 6, [[ἀντιβίην]] τινί, offenbar mit Jem. streiten, 1, 277; [[περί]] τινος, über Etwas, 12, 423; [[ἀντία]] τινί, Pind. P. 4, 285; τινί, N. 8, 22; auch πρὸς θεόν, P. 2, 88; τὸ γὰρ δίκαιον οὐκ ἔχει λόγον δυοῖν ἐρίζειν Soph. El. 459, das Gerechte darf nicht Streit erregen; ἐρίζουσιν οἱ διάφοροί τε καὶ οἱ ἐχθροὶ ἀλλήλοις Plat-Prot. 337 b, wo ein Unterschied zwischen ἐρίζειν u. ἀμφισβητεῖν gemacht wird; [[περί]] τινος, Conv. 173 e; οὐκ ἐρίζειν, ἀλλὰ διαλέγεσθαι Rep. V, 454 a; πρὸς θεούς III, 395 d; [[πόλις]] πόλει Thuc. 5, 79; Folgde; τινὶ γνώμῃ Lys. 3, 42; [[πρός]] τινα [[περί]] τινος, Plut. Timol. 14. – 2) bes. wettstreiten, wetteifern, τινί, mit Einem, Il. 6, 131, Ἀφροδίτῃ [[κάλλος]], mit der Aphrodite an Schönheit, in Betreff der Schönheit, 9, 389; Od. 5, 213; auch περὶ μύθων, περὶ τόξων, Il. 15, 284 Od. 8, 225; auch ποσί; δρηστοσύνῃ, mit den Füßen, d. i. im Laufe mit Jem. wetteifern, Il. 13, 325 Od. 15, 321; auch c. int., ἐρίζετον ἀλλήλοιϊν χερσὶ μαχέσσασθαι 18, 38; vgl. Phalaec. Ath. X, 440 e; absolut, [[Νέστωρ]] [[οἶος]] ἔριζε, Nestor allein wetteiferte, that es gleich, nahm es auf, Il. 2, 555; νόον γε μὲν [[οὔτις]] ἔριζε Hes. Sc. 5. – Auch in Prosa, τινί, Her. 4, 152; ἐρίζοντες αἱροῦσι τὸ [[χωρίον]], wetteifernd nehmen sie den Platz ein, Xen. An. 4, 7, 12; [[περί]] τινος, 1, 2, 8 u. Sp.; ἠρικέναι, Pol. 3, 91, 7; ἔριν [[πρός]] τινα, Theocr. 5, 23, vgl. 136. – 3) das med. in der Bdtg des act., wettkämpfen, ᾡ [[οὔτις]] τοι ἐρίζεται [[ἐνθάδε]] [[ἀνήρ]] Il. 5, 172; Od. 4, 80; ἐρίζετο βουλὰς Κρονίωνι, er wetteiferte an Klugheit mit dem Zeus, Hes. Th. 534; ἵνα ταχυτὰς π οδῶν ἐρίζεται Pind. Ol. 1, 95; τινί, I. 3, 47. Vgl. [[ἐριδαίνω]].
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> [[ἤριζον]], <i>f.</i> ἐρίσω, <i>ao.</i> [[ἤρισα]], <i>pf.</i> [[ἤρικα]] ; <i>pf. Pass.</i> [[ἐρήρισμαι]];<br /><b>1</b> [[se quereller]], [[être en querelle]] <i>ou</i> en lutte : τινι, [[πρός]] τινα, avec qqn;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> disputer, lutter, rivaliser (dans un concours, dans une lutte courtoise, <i>etc.</i>) : τινι, [[πρός]] τινα, lutter contre qqn ; τινι τι, τινι [[περί]] τινος, rivaliser avec qqn pour qch ; τινι δρηστοσύνῃ OD lutter d'agilité avec qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐρίζομαι]] (<i>f.</i> ἐρίσομαι, <i>ao.</i> ἠρισάμην) lutter, combattre : τινι, avec qqn.<br />'''Étymologie:''' [[ἔρις]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐρίζω:''' (эп. impf. iter. [[ἐρίζεσκον]], aor. 1 [[ἤρισα]] и эп. ἔρισ(σ)α) тж. med.<br /><b class="num">1</b> [[спорить]], [[ссориться]] (τινί Hom.; πρός τινα Pind., Her., Plat.; τινὶ περί τινος Xen., Plut.): ἐ. πρὸς [[πᾶν]] τὸ λεγόμενον Her. оспаривать все, что ни говорится; ἀμφισβητεῖν [[μέν]], ἐ. δὲ μή Plat. спорить, но не ссориться;<br /><b class="num">2</b> [[соревноваться]], [[состязаться]] (τι Hes., περί τινος Hom., Xen. и [[ἀμφί]] τινι Pind.; τινὶ δρηστοσύνῃ, ἀλλήλοιϊν χερσὶ μαχήσασθαι Hom.): [[ἀνδρῶν]] τίς μοι [[ἐρίσσεται]] κτήμασιν Hom. кое-кто из людей поспорит со мной в богатстве; [[ποτί]] τινα ἔριν ἐ. Theocr. вступать в соревнование с кем-л.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἐρίζω''': Δωρ. γ΄ πληθ. ἐρίζοντι Πινδ. Ν. 5. 72· Ἐπικ. ἀπαρ. ἐριζέμεναι, -έμεν Ἰλ. Φ. 185, Ψ. 404, Δωρ. [[ἐρίσδεν]] Θεόκρ. 6. 5: παρατ. ἤριζον Δημ. 113. 20. Ἐπικ. ἔριζον Ἰλ. Β. 555, Ἰων. ἐρίζεσκον Ὀδ. Θ. 225: μέλλ. ἐρίσω (δι-) Ἀππ. Ἐμφυλ. 5. 127. Δωρ. ἐρίξω, Πίνδ. ἐν Εὐστ. Πονηματ. 56. 94: Ἐπικ. ἀόρ. ἤρῐσα Ἡσ. Θ. 928, Λυσ. 194. 33, ποιητ. ἔρισα Πινδ. Ι. 8 (7). 60· Ἐπικ. εὐκτ. ἐρίσσειε Ὅμ., ἴδε κατωτ.· Δωρ. ἤριξα Ἡρακλεωτ. Πίνακ. ἐν τῇ Συλλ. Ἐπιγρ. 5775. 26: - πρκμ. ἤρικα Πολύβ. 3. 91, 7: - Μέσ., Ἐπικ. παρατ. ἐρέζετο Ἡσ. Θ. 534: Ἐπικ. ἀορ. ὑποτ. ἐρίσσεται (ἀντὶ ἐρίσηται) Ὀδ. Δ. 80. - Παθ., Ἐπικ. πρκμ. ἐρήρισμαι (ἐπὶ ἐνεργ. σημασ.), ἴδε κατωτ. (Ἴσως συγγενὲς τῷ ἐρέθω, ἐρεθίζω). Μάχομαι, φιλονεικῶ, μαλλώνω, συνήθως ἐπὶ λογομαχιῶν, τινί, [[πρός]] τινα, Ἰλ. Α. 6. κτλ., καὶ Ἀττ.· ἀλλήλοις Ὀδ. Σ. 277, Πλάτ.· [[ἀντιβίην]] τινὶ Ἰλ. Α. 277· [[ἀντία]] τινὶ Πινδ. Π. 4. 507· [[πρός]] τινα ὁ αὐτ. ἐν Π. 2. 162, Ἡρόδ. 7. 50, 1, Πλάτ. Πολ. 395D· ὗς ποτ’ Ἀθαναίαν ἔριν ἤρισε Θεόκρ. 5. 23· [[περί]] τινος Ἰλ. Μ. 423, κ. ἀλλ.: - ἀκολουθούσης ἐξηρτημένης προτάσεως, ἐρ. [[ὅστις]] [[ἀρείων]] Θεόκρ. 5. 67· [[ὁπότερος]] γενναιότερος Πλάτ. Λύσ. 207C: -- ἀπόλ. παρὰ Πλάτ. ἐπὶ σοφιστικῶν φιλονεικιῶν, ἀντίθ. τῷ διαλέγεσθαι, Πολ. 454Α, πρβλ. Πρωτ. 337Β. 2) [[ἀνταγωνίζομαι]], ἀνθαμιλλῶμαι [[πρός]] τινα, εἶμαι ἀντίπαλός τινος, οὐκ ἄν ἔπειτ’ Ὀδυσῆΐ γ’ ἐρίσσειε βροτὸς [[ἄλλος]] Ἰλ. Γ. 223· ἐπεί σφισιν οὕ τις ἔριζεν Ὀδ. Θ. 371, πρβλ. Ξεν. Κυν. 1. 12: - μετ’ αἰτ. πράγμ., [[ἀνταγωνίζομαι]], εἶμαι [[ἀντίπαλος]], ἀνθαμιλλῶμαι [[πρός]] τινα ἔν τινι πράγματι, οὐδ’ εἰ... Ἀφροδίτῃ [[κάλλος]] ἐρίζοι Ἰλ. Ι. 389, πρβλ. Ὀδ. Ε. 213, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 5: - [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] δοτ. πράγμ., δρηστοσύνῃ οὐκ ἂν μοι ἐρίσσειε βροτὸς [[ἄλλος]]. «τῇ ἐν τῇ διακονίᾳ ἐνεργείᾳ» (Σχόλ.), Ὀδ. Ο. 321· οὕτω παρ’ Ἀττ., γνώμῃ ἐρ. τινὶ Λυσ. 194. 34· [[ὡσαύτως]] ἐρίζητον (Ἐπικ. ἀντὶ -ετον) περὶ ἴσης Ἰλ. Μ. 423· ἐρίσσειαν περὶ μύθων Ο. 284· ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον περὶ τόξων Ὀδ. Θ. 225, πρβλ. Ἡρόδ. 5. 49· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἀπαρ., ἐρίζετον ἀλλήλοιϊν χερσὶ μαχήσασθαι Ὀδ. Σ. 38· ἶσα δὲ πίνειν [[οὔτις]] οἱ ἀνθρώπων ἤρισεν Φάλαικος παρ’ Ἀθην. 440Ε. 3) ἀπολ., [[δύναμαι]] ν’ ἀγωνισθῶ, νὰ ἔλθω εἰς ἅμιλλαν [[πρός]] τινα, [[Νέστωρ]] οἷος ἔριζεν, «ἐξισοῦτο» (Σχολ.) Ἰλ. Β. 555. ΙΙ. ὁ Ὅμ. [[ἐνίοτε]] μεταχειρίζεται τὸ μέσ. ὡς τὸ ἐνεργ., ᾧ τόξῳ οὔ τίς τοι ἐρίζεται Ἰλ. Ε. 172· ἀνδρῶν δ’ ἤ κέν τίς μοι ἐρίσσεται... κτήμασιν Ὀδ. Δ. 80· [[οὕτως]], ἐρίζετο βουλὰς Κρονίωνι Ἡσ. Θ. 534· οὕτω καὶ ἐν τῷ παθ. πρκμ., τῷ οὔ τις [[ἐρήρισται]] [[κράτος]] ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 53, πρβλ. Πινδ. Ο. 1. 155, Ι. 4. 49 (3. 47).
|lstext='''ἐρίζω''': Δωρ. γ΄ πληθ. ἐρίζοντι Πινδ. Ν. 5. 72· Ἐπικ. ἀπαρ. ἐριζέμεναι, -έμεν Ἰλ. Φ. 185, Ψ. 404, Δωρ. [[ἐρίσδεν]] Θεόκρ. 6. 5: παρατ. ἤριζον Δημ. 113. 20. Ἐπικ. ἔριζον Ἰλ. Β. 555, Ἰων. ἐρίζεσκον Ὀδ. Θ. 225: μέλλ. ἐρίσω (δι-) Ἀππ. Ἐμφυλ. 5. 127. Δωρ. ἐρίξω, Πίνδ. ἐν Εὐστ. Πονηματ. 56. 94: Ἐπικ. ἀόρ. ἤρῐσα Ἡσ. Θ. 928, Λυσ. 194. 33, ποιητ. ἔρισα Πινδ. Ι. 8 (7). 60· Ἐπικ. εὐκτ. ἐρίσσειε Ὅμ., ἴδε κατωτ.· Δωρ. ἤριξα Ἡρακλεωτ. Πίνακ. ἐν τῇ Συλλ. Ἐπιγρ. 5775. 26: - πρκμ. ἤρικα Πολύβ. 3. 91, 7: - Μέσ., Ἐπικ. παρατ. ἐρέζετο Ἡσ. Θ. 534: Ἐπικ. ἀορ. ὑποτ. ἐρίσσεται (ἀντὶ ἐρίσηται) Ὀδ. Δ. 80. - Παθ., Ἐπικ. πρκμ. ἐρήρισμαι (ἐπὶ ἐνεργ. σημασ.), ἴδε κατωτ. (Ἴσως συγγενὲς τῷ ἐρέθω, ἐρεθίζω). Μάχομαι, φιλονεικῶ, μαλλώνω, συνήθως ἐπὶ λογομαχιῶν, τινί, [[πρός]] τινα, Ἰλ. Α. 6. κτλ., καὶ Ἀττ.· ἀλλήλοις Ὀδ. Σ. 277, Πλάτ.· [[ἀντιβίην]] τινὶ Ἰλ. Α. 277· [[ἀντία]] τινὶ Πινδ. Π. 4. 507· [[πρός]] τινα ὁ αὐτ. ἐν Π. 2. 162, Ἡρόδ. 7. 50, 1, Πλάτ. Πολ. 395D· ὗς ποτ’ Ἀθαναίαν ἔριν ἤρισε Θεόκρ. 5. 23· [[περί]] τινος Ἰλ. Μ. 423, κ. ἀλλ.: - ἀκολουθούσης ἐξηρτημένης προτάσεως, ἐρ. [[ὅστις]] [[ἀρείων]] Θεόκρ. 5. 67· [[ὁπότερος]] γενναιότερος Πλάτ. Λύσ. 207C: -- ἀπόλ. παρὰ Πλάτ. ἐπὶ σοφιστικῶν φιλονεικιῶν, ἀντίθ. τῷ διαλέγεσθαι, Πολ. 454Α, πρβλ. Πρωτ. 337Β. 2) [[ἀνταγωνίζομαι]], ἀνθαμιλλῶμαι [[πρός]] τινα, εἶμαι ἀντίπαλός τινος, οὐκ ἄν ἔπειτ’ Ὀδυσῆΐ γ’ ἐρίσσειε βροτὸς [[ἄλλος]] Ἰλ. Γ. 223· ἐπεί σφισιν οὕ τις ἔριζεν Ὀδ. Θ. 371, πρβλ. Ξεν. Κυν. 1. 12: - μετ’ αἰτ. πράγμ., [[ἀνταγωνίζομαι]], εἶμαι [[ἀντίπαλος]], ἀνθαμιλλῶμαι [[πρός]] τινα ἔν τινι πράγματι, οὐδ’ εἰ... Ἀφροδίτῃ [[κάλλος]] ἐρίζοι Ἰλ. Ι. 389, πρβλ. Ὀδ. Ε. 213, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 5: - [[ὡσαύτως]] μετὰ δοτ. πράγμ., δρηστοσύνῃ οὐκ ἂν μοι ἐρίσσειε βροτὸς [[ἄλλος]]. «τῇ ἐν τῇ διακονίᾳ ἐνεργείᾳ» (Σχόλ.), Ὀδ. Ο. 321· οὕτω παρ’ Ἀττ., γνώμῃ ἐρ. τινὶ Λυσ. 194. 34· [[ὡσαύτως]] ἐρίζητον (Ἐπικ. ἀντὶ -ετον) περὶ ἴσης Ἰλ. Μ. 423· ἐρίσσειαν περὶ μύθων Ο. 284· ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον περὶ τόξων Ὀδ. Θ. 225, πρβλ. Ἡρόδ. 5. 49· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἀπαρ., ἐρίζετον ἀλλήλοιϊν χερσὶ μαχήσασθαι Ὀδ. Σ. 38· ἶσα δὲ πίνειν [[οὔτις]] οἱ ἀνθρώπων ἤρισεν Φάλαικος παρ’ Ἀθην. 440Ε. 3) ἀπολ., [[δύναμαι]] ν’ ἀγωνισθῶ, νὰ ἔλθω εἰς ἅμιλλαν [[πρός]] τινα, [[Νέστωρ]] οἷος ἔριζεν, «ἐξισοῦτο» (Σχολ.) Ἰλ. Β. 555. ΙΙ. ὁ Ὅμ. [[ἐνίοτε]] μεταχειρίζεται τὸ μέσ. ὡς τὸ ἐνεργ., ᾧ τόξῳ οὔ τίς τοι ἐρίζεται Ἰλ. Ε. 172· ἀνδρῶν δ’ ἤ κέν τίς μοι ἐρίσσεται... κτήμασιν Ὀδ. Δ. 80· [[οὕτως]], ἐρίζετο βουλὰς Κρονίωνι Ἡσ. Θ. 534· οὕτω καὶ ἐν τῷ παθ. πρκμ., τῷ οὔ τις [[ἐρήρισται]] [[κράτος]] ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 53, πρβλ. Πινδ. Ο. 1. 155, Ι. 4. 49 (3. 47).
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> [[ἤριζον]], <i>f.</i> ἐρίσω, <i>ao.</i> [[ἤρισα]], <i>pf.</i> [[ἤρικα]] ; <i>pf. Pass.</i> [[ἐρήρισμαι]];<br /><b>1</b> se quereller, être en querelle <i>ou</i> en lutte : τινι, [[πρός]] τινα, avec qqn;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> disputer, lutter, rivaliser (dans un concours, dans une lutte courtoise, <i>etc.</i>) : τινι, [[πρός]] τινα, lutter contre qqn ; τινι [[τι]], τινι [[περί]] τινος, rivaliser avec qqn pour qch ; τινι δρηστοσύνῃ OD lutter d’agilité avec qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἐρίζομαι (<i>f.</i> ἐρίσομαι, <i>ao.</i> ἠρισάμην) lutter, combattre : τινι, avec qqn.<br />'''Étymologie:''' [[ἔρις]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[ἐρίζω]] (ἐρίζει, -οντι; -ίζειν: fut. ἐρίξω: aor. ἔριξε, ἔρᾰσαν: med. ἐρίζεται; -όμενοι, -όμεναι.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[struggle]], [[contest]] abs., ἐν δρόμοις Πέλοπος [[ἵνα]] ταχυτὰς ποδῶν ἐρίζεται ἀκμαί τ' ἰσχύος [[θρασύπονοι]] (O. 1.95) καὶ σθένει γυίων ἐρίζοντι θρασεῖ (N. 5.39) καὶ γὰρ ἐριζόμεναι νᾶες ἐν πόντῳ καὶ ὑφ' ἅρμασιν ἵπποι (I. 5.4) [[Ζεὺς]] ὅτ' ἀμφὶ Θέτιος [[ἀγλαός]] τ ἔρισαν Ποσειδὰν γάμῳ (Benedictus: ἔρισας cod.) (I. 8.27) c. acc. cogn., [[ὅσσα]] τ' ἔριξε λευκωλένῳ ἄκναμπτον Ἥρᾳ [[μένος]] ἀντερείδων (Pae. 6.87) οὐ [[ψεῦδος]] ἐρίξω ? [[strive]] in [[falsehood]] fr. 11. c. dat., ἅπτεται δ' ἐσλῶν [[ἀεί]], χειρόνεσσι δ [[οὐκ]] ἐρίζει (sc. [[φθόνος]]) (N. 8.22) Πανελλάνεσσι δ' ἐρίζομενοι δαπάνᾳ χαῖρον ἵππων (I. 4.29) c. [[πρός]], [[ἀντία]], [[against]], [[οὐκ]] ἐρίζων [[ἀντία]] τοῖς ἀγαθοῖς (P. 4.285) χρὴ δὲ πρὸς θεὸν [[οὐκ]] ἐρίζειν (P. 2.88)
|sltr=[[ἐρίζω]] (ἐρίζει, -οντι; -ίζειν: fut. ἐρίξω: aor. ἔριξε, ἔρᾰσαν: med. ἐρίζεται; -όμενοι, -όμεναι.) [[struggle]], [[contest]] abs., ἐν δρόμοις Πέλοπος [[ἵνα]] ταχυτὰς ποδῶν ἐρίζεται ἀκμαί τ' ἰσχύος [[θρασύπονοι]] (O. 1.95) καὶ σθένει γυίων ἐρίζοντι θρασεῖ (N. 5.39) καὶ γὰρ ἐριζόμεναι νᾶες ἐν πόντῳ καὶ ὑφ' ἅρμασιν ἵπποι (I. 5.4) [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὅτ' ἀμφὶ Θέτιος [[ἀγλαός]] τ ἔρισαν Ποσειδὰν γάμῳ (Benedictus: ἔρισας cod.) (I. 8.27) c. acc. cogn., [[ὅσσα]] τ' ἔριξε λευκωλένῳ ἄκναμπτον Ἥρᾳ [[μένος]] ἀντερείδων (Pae. 6.87) οὐ [[ψεῦδος]] ἐρίξω ? [[strive]] in [[falsehood]] fr. 11. c. dat., ἅπτεται δ' ἐσλῶν [[ἀεί]], χειρόνεσσι δ [[οὐκ]] ἐρίζει (''[[sc.]]'' [[φθόνος]]) (N. 8.22) Πανελλάνεσσι δ' ἐρίζομενοι δαπάνᾳ χαῖρον ἵππων (I. 4.29) c. [[πρός]], [[ἀντία]], [[against]], [[οὐκ]] ἐρίζων [[ἀντία]] τοῖς ἀγαθοῖς (P. 4.285) χρὴ δὲ πρὸς θεὸν [[οὐκ]] ἐρίζειν (P. 2.88)
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ἔρις]]; to [[wrangle]]: [[strive]].
}}
{{Thayer
|txtha=([[future]] ἐρίσω, cf. Buttmann, 37 (32)); ([[ἔρις]]); to [[wrangle]], [[engage]] in [[strife]] (Latin rix ari): [[οὐκ]] ἐρίσει the Evangelist seems to [[describe]] the [[calm]] [[temper]] of Jesus in [[contrast]] [[with]] the [[vehemence]] of the Jewish doctors wrangling [[together]] [[about]] tenets and practices. (From Homer down.))
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[ἐρίζω]]) [[έριδα]]<br /><b>1.</b> [[φιλονεικώ]], [[μαλώνω]], τσακώνομαι, [[λογομαχώ]] («γυναίκες ερίζουσαι [[περί]] του [[ποία]] είχε σειράν να γεμίσει», Παπαδ.)<br /><b>2.</b> [[είμαι]] [[αντίπαλος]] κάποιου, [[παραβγαίνω]], [[συναγωνίζομαι]]<br />[[ανταγωνίζομαι]]<br /><b>μσν.</b><br />[[προσπαθώ]] να μιμηθώ κάποιον<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[συναγωνίζομαι]], [[είμαι]] [[εφάμιλλος]] με κάποιον<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[μπορώ]] να αγωνιστώ, να έλθω σε [[άμιλλα]] με κάποιον<br /><b>2.</b> (για σοφιστικές φιλονεικίες) [[συζητώ]] σοφιστικά με κάποιον και [[λογομαχώ]], [[φιλονεικώ]]<br /><b>3.</b> <b>παθ.</b> <i>ἐρίζομαι</i><br />ορίζομαι ως [[αγώνισμα]] («ταχυτὰς ποδῶν ἐρίζεται» — γίνονται αγώνες ταχύτητας ποδών, <b>Πίνδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>ερίδ</i>- ([[έρις]], -<i>ιδος</i>) <span style="color: red;">+</span> επίθ. <i>jω</i><br />[[πρβλ]]. [[ελπίζω]] <span style="color: red;"><</span> <i>ελπίδ</i>-<i>jω</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐρίζω:''' Επικ. απαρ. [[ἐριζέμεναι]], <i>-εμεν</i>, Δωρ. <i>ἔρισδεν</i>· παρατ. [[ἤριζον]], Επικ. [[ἔριζον]], Ιων. [[ἐρίζεσκον]], μέλ. <i>ἐρίσω</i>· Επικ. αόρ. αʹ <i>ἤρῐσα</i>, Επικ. ευκτ. [[ἐρίσσειε]]· παρακ. <i>ἤρῐκα</i>, σε Πολύβ. — Μέσ., Επικ. υποτ. αορ. αʹ [[ἐρίσσεται]] (αντί <i>ἐρίσηται</i>)· παρακ. [[ἐρήρισμαι]], ([[ἔρις]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[αντιμάχομαι]], [[αντιπαλεύω]], τσακώνομαι, <i>τινί</i>, με κάποιον, σε Όμηρ., Αττ.· [[πρός]] τινα, σε Ηρόδ., Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> <i>τινί</i>, σε Όμηρ.· με αιτ. πράγμ., [[συναγωνίζομαι]] με κάποιον σε [[κάτι]], στον ίδ.· επίσης, με δοτ. πράγμ., σε Ομήρ. Οδ., Αττ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., [[συμμετέχω]] σε διαγωνισμό, [[διατηρώ]] το συναγωνισμό, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> ο [[Όμηρος]] μερικές φορές χρησιμοποιεί τη Μέσ. όπως την Ενεργ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἔρις]]<br /><b class="num">I.</b> to [[strive]], [[wrangle]], [[quarrel]], τινί with one, Hom., Attic; πρός τινα Hdt., Plat.<br /><b class="num">2.</b> to [[rival]], vie with, be a [[match]] for, τινί Hom.:—c. acc. rei, to [[contend]] with one in a [[thing]], Hom.;—also, c. dat. rei, Od., [[Attic]]<br /><b class="num">3.</b> absol. to [[engage]] in a [[contest]], [[keep]] the [[contest]] up, Il.<br /><b class="num">II.</b> Hom. [[sometimes]] uses the Mid., like the Act.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':™r⋯zw 誒里索<br />'''詞類次數''':動詞(1)<br />'''原文字根''':爭吵化<br />'''字義溯源''':爭辯,爭吵,爭競,抗爭;源自([[ἔρις]])*=爭論)<br />'''出現次數''':總共(1);太(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 他⋯爭競(1) 太12:19
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[μαλώνω]]). Ἡ ρίζα ερ- ἤ συγγενικό μέ τό [[ἐρεθίζω]] καί τό ἀρή (=[[κατάρα]]). Ἐρίδ-j-ω→ [[ἐρίζω]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἔρις]] (=[[φιλονεικία]]), [[ἔρισμα]], [[ἐρισμός]], [[ἐριστής]], [[ἐριστικός]] (=[[μαχητικός]]), [[ἐριστός]], [[ἀναμφήριστος]] (=[[ἀδιαφιλονίκητος]]), ἀναμφηρίστως.
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[litigare]]'', to [[dispute]], [[quarrel]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.79.4/ 5.79.4].
}}
}}