δῆλος: Difference between revisions

|Definition=(also Dor., <span class="bibl">Archyt.1</span>, <span class="bibl">Theoc.11.79</span>, etc., and Aeol., cf. [[πρόδηλος]]), η, ον, also ος, ον <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>1197</span>: Ep. δέελος: <span class="sense"><span class="bld">I</span> prop. [[visible]], [[conspicuous]], δέελον δ' ἐπὶ σῆμά τ' ἔθηκε <span class="bibl">Il.10.466</span>, but: </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> commonly, [[clear]] to the mind, [[manifest]], νῦν δ' ἤδη τόδε δ. <span class="bibl">Od.20.333</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">δ. εἰμι</b> is freq. used c. part., <b class="b3">δ. ἐστιν ἀλγεινῶς φέρων</b> i.e. [[it is clear]] that he takes it ill, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1011</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">OT</span>673</span>,<span class="bibl">1008</span>, etc.; <b class="b3">οἳ ἂν δ. ὦσι μὴ ἐπιτρέψοντες</b> who are [[clearly]] not going to permit, <span class="bibl">Th. 1.71</span>; with ὡς, δ. ἐστιν ὥς τι δρασείων κακόν <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>326</span>; δ. ἔσεσθε ὡς ὀργιζόμενοι <span class="bibl">Lys.12.90</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.5.9</span>; <b class="b3">δ. ὁρᾶσθαι… ὤν</b> being as was [[plainly]] to be seen, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>350</span>: with [[ὅτι]] and a Verb, δ. ἐστιν ὅτι… ἀκήκοεν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>333</span>; δ. ἡ οἰκοδομία ὅτι κατὰ σπουδὴν ἐγένετο <span class="bibl">Th.1.9</span><abbr title="Illegible text in print source">†</abbr>; δ. ἔσται ὅτι… <span class="bibl">Lys.12.50</span>: sometimes the part. or relat. clause must be supplied, <b class="b3">καταγελᾷς μου, δ. εἶ</b> (sc. [[καταγελῶν]]) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1407</span>, cf. <span class="bibl">Id.<span class="title">Lys.</span> 919</span>; <b class="b3">δῆλοι δέ</b> (sc. <b class="b3">οὐ μένοντες</b>) <span class="bibl">Th.5.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">δῆλον ποιεῖν</b> [[show plainly]], τινὶ ὅτι… <span class="bibl">Id.6.34</span>, etc.: c. part., δῆλον ἐποιήσατε… μηδίσαντες <span class="bibl">Id.3.64</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[δῆλον]] (sc. [[ἐστί]]) [[it is manifest]], αὐτὸς πρὸς αὑτοῦ· δῆλον <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>906</span>; ἀλγεινά, Πρόκνη, δῆλον <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>585</span>; ἐκ πίθω ἀντλεῖς, δῆλον <span class="bibl">Theoc.10.13</span>; <b class="b3">δῆλον δέ</b>, to introduce a proof, followed by [[γάρ]], <span class="bibl">Th.1.11</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Col.</span>799a5</span>, etc.; δῆλον γάρ <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>63</span>; δῆλον ὅτι <span class="bibl">Th.3.38</span>, etc.; τὰ Κύρου δῆλον ὅτι οὕτως ἔχει <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.3.9</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Cyr.</span>2.4.24</span>, etc., v. [[δηλονότι]]: in plural, δῆλα δή, δ. δ. καὶ ταῦτα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cri.</span>48b</span>; ἢ δ. δ. ὅτι…; <span class="bibl">Id.<span class="title">Prt.</span>309a</span>, etc.: hence as adverb, usually written [[δηλαδή]] ([[quod vide|q.v.]]). </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> Adv. [[δήλως]] is rejected by Att., <span class="bibl">Poll.6.207</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> <b class="b3">δῆλοι, οἱ,</b> [[Urim]], <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">1 Ki.</span>28.6</span>,al. (Cf. [[δέατο]].) </span>

|dgtxt=-η, -ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[δέελος]] <i>Il</i>.10.466, hiperdor. [[δᾶλος]] Ps.Archyt.<i>Pyth.Hell</i>.10.3<br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. -ος, -ον E.<i>Med</i>.1197, Hp.<i>Mul</i>.2.113, <i>Decent</i>.4]<br /><b class="num">I</b> concr.<br /><b class="num">1</b> ref. a la percepción visual [[bien visible]], [[conspicuo]], [[que destaca]] o [[salta a la vista]] [[σῆμα]] <i>Il</i>.l.c., ἐν σκότει διαλάμπει καὶ [[πόρρωθεν]] δ. ἐστιν (el topacio), D.S.3.39<br /><b class="num">•</b> [[proverb|prov.]] δῆλα γὰρ τοῖς μὴ τυφλοῖς [[ταῦτα]] = <i>pues esto salta a la vista para los que no estén ciegos</i> Luc.<i>Salt</i>.29, cf. Macar.3.29<br /><b class="num">•</b> [[visible]], [[que se puede ver]] o [[contemplar]] θνητῶν, [[ὅσσα]] γε δῆλα γεγάκασιν Emp.B 23.10, ὁ [[τάφος]] Hdt.4.11, (τοὐπίγραμμα) [[ἔτι]] καὶ [[νῦν]] δῆλόν ἐστιν ἀμυδροῖς γράμμασιν λέγον [[τάδε]]· Th.6.54, μή τισι δῆλοι γένωνται I.<i>AI</i> 10.94<br /><b class="num">•</b> [[apreciable]], [[que se puede distinguir]], [[reconocible]] οὔτ' ὀμμάτων γὰρ δ. ἦν [[κατάστασις]] = <i>no se distinguía la expresión de sus ojos</i> E.l.c., ἡ [[νοῦσος]] Hp.l.c., τὰ ἴχνη X.<i>Cyn</i>.8.1, οὔτ' [[ἔχει]] (ὁ [[ἀσπάλαξ]]) εἰς τὸ φανερὸν δήλους ὀφθαλμούς Arist.<i>HA</i> 491^b30, ἐφάνη τὸ [[ἔμβρυον]] ... πάντα τὰ [[μέλη]] [[ἔχον]] δῆλα Ar.Byz.<i>Epit</i>.1.79, [[ἵνα]] δ. εἴη τῷ ἐπιγράμματι = <i>para hacerse reconocible mediante la divisa (dibujada en el escudo)</i>, Alcid.2.9.<br /><b class="num">2</b> ref. a la percepción sensorial gener. [[perceptible]], [[que se manifiesta]] a los sentidos ἀλλ' ἄγ' ἄθρει πάσῃ παλάμῃ, πῇ δῆλον ἕκαστον = <i>¡ea pues! atiende con cada maña (e.e. con cada sentido) de qué modo es manifiesta cada cosa</i> Emp.B 3.9, μὴ δῆλα [[εἶναι]] ... πρὸς τὴν αἴσθησιν Arist.<i>Mech</i>.849^b27.<br /><b class="num">II</b> ref. a la percepción intelectual<br /><b class="num">1</b> [[claro]], [[evidente]], [[manifiesto]] [[νῦν]] δ' [[ἤδη]] [[τόδε]] δ. <i>Od</i>.20.333, δῆλ' ἀγνοήσειν B.<i>Fr</i>.16, δῆλα δὲ [[τἄργα]] Ar.<i>Th</i>.804, δ. δὲ [[τῷδε]] [[τοῦτο]] Hp.<i>Morb</i>.1.25, δῆλα καὶ ἀμφιφανῆ καὶ ἄκρυπτα δεδράκαμεν πόσιν E.<i>Andr</i>.834, ἐπὶ μὲν [[οὖν]] τῆς κωμῳδίας [[ἤδη]] [[τοῦτο]] δ. γέγονεν Arist.<i>Po</i>.1451^b12, δ. [[οὖν]] ὁ [[ἐκλογισμός]] ἐστι ... [[ὅτι]] = <i>así pues la conclusión evidente es que</i> Hp.<i>Nat.Puer</i>.12, [[σήμερον]] ἐσθλὰ πάθω, τὸ γὰρ [[αὔριον]] οὐδενὶ δῆλον <i>AP</i> 5.72 (Pall.), τὰ μὲν ἐμὰ δῆλά [[σοι]] ... πάντα Charito 2.5.4, [[ἵνα]] δὲ δ. ᾖ τὸ λεγόμενον Aristid.Quint.17.22, δ. δὲ ἡ [[ἀπόδειξις]] Vett.Val.359.19<br /><b class="num">•</b> [[manifiesto]], [[de dominio público]], [[conocido]] δῆλα [[ἔσται]] τὰ τῶν κατασταθέντων εἰς [[τὰς]] πραγματείας ὀνόματα <i>POxy</i>.3025.9 (II d.C.), [[ὅπως]] ἂν ὁ τῆς πόλεως [[τρόπος]] δ. ᾖ καὶ τοῖς [[νῦν]] καὶ τοῖς [[ὕστερον]] ἐσομένοις <i>IEphesos</i> 21.1.37 (II d.C.), πρὸς τὸ πᾶσι δῆλα [[εἶναι]] τὰ ... δίκαια = <i>para que todos conozcan mis derechos</i>, <i>POxy</i>.1264.17 (III d.C.), τὰ δὲ ὑπ' [[ἐμοῦ]] προστεταγμένα ... δῆλα γενέσθω τοῖς συντελοῦσιν <i>PBeatty Panop</i>.2.98 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b> en uso predic. c. ποιεῖν: ἡ [[λαλιά]] [[σου]] δῆλόν σε ποιεῖ = <i>tu modo de hablar te delata e.e. te pone en evidencia</i>, <i>Eu.Matt</i>.26.73, [[τὰς]] ἀφορμὰς δήλους ἐποίησε Hp.<i>Decent</i>.4, τὸ τῆς προφητείας αὐτοῦ ἀκριβὲς ... ἐποίησε δῆλον = <i>explicó con toda claridad la exactitud de su profecía</i> I.<i>AI</i> 10.269.<br /><b class="num">2</b> δ. εἰμι [[mostrar]], [[dar muestras]]<br /><b class="num">a)</b> c. part. pred. [[καλῶς]] εἶ δ. [[οὐκ]] [[εἰδώς]] τί δρᾶς = <i>bien se ve que no sabes lo que haces</i> S.<i>OT</i> 1008, δ. ... ἐστιν [[ἀλγεινῶς]] φέρων = <i>da muestras de su aflicción</i> S.<i>Ph</i>.1011, δῆλοι [[ἦσαν]] ἐπιβουλεύοντες [[ἡμῖν]] Th.1.140, δ. εἶ ... καταφρονῶν μου = <i>no ocultas tu desprecio por mí</i> Pl.<i>Tht</i>.189c, δι' ἀγνωσίην ... δῆλοί εἰσιν ἀπολέσαντες τὴν ναῦν Hp.<i>VM</i> 9, δ. ἐστιν ... μηθὲν [[ὑπὲρ]] αὐτοῦ γινώσκων Phld.<i>Piet</i>.p.117S., δ. ἦν ἅπασιν ὀδυνώμενος = <i>su dolor era evidente para todos</i> I.<i>BI</i> 1.559, cf. X.Eph.1.5.4, δ. ἦν οὐδὲν φαῦλον ... ἐπινοῶν D.Chr.2.7, Φοιβίδᾳ ... δ. ἦν ... [[προθύμως]] βοηθῶν = <i>resultaba evidente que ponía todo su afán en ayudar a Fébidas</i> Plu.<i>Comp.Ages.Pomp</i>.1, δ. ἦν πράξων τι γενναῖον Charito 6.9.2, δ. [[γοῦν]] ἐστιν οὐδὲ ἀντάρασθαι τῷ Δάμιδι δυνησόμενος Luc.<i>ITr</i>.34<br /><b class="num">•</b> c. part. sobreentendido καταγελᾷς μου, δ. εἶ (καταγελῶν) Ar.<i>Au</i>.1407, ἥ [[τοι]] γυνὴ φιλεῖ με, δήλη' στιν [[καλῶς]] (φιλοῦσα με) Ar.<i>Lys</i>.919, δ. ὢν ἀπὸ τῆς χρόας ([[ἐρῶν]]) = <i>evidenciando por su color (estar enamorado)</i> Luc.<i>Tim</i>.17, sin verb. cop. δῆλοι δὲ τῶν ... δοράτων τῇ κινήσει (οὐ μένοντες) Th.5.10, cf. Pl.<i>Plt</i>.265d<br /><b class="num">•</b> c. part. precedido de ὡς: δ. ἐστιν ὥς τι δρασείων [[κακόν]] = <i>está claro que piensa cometer algún mal</i> S.<i>Ai</i>.326, δῆλοι [[ἔσεσθε]] ὡς ὀργιζόμενοι τοῖς πεπραγμένοις Lys.12.90, δ. ἦν [[Κῦρος]] ὡς σπεύδων πᾶσαν τὴν ὁδόν X.<i>An</i>.1.5.9;<br /><b class="num">b)</b> c. inf. δ. ἦν κατὰ πάντων χρήσεσθαι τῷ νόμῳ I.<i>BI</i> 5.126<br /><b class="num">•</b> tb. sin verb. cop. δ. ὁρᾶσθαι τῶν Τανταλιδῶν ἐξ αἵματος ὤν = <i>es fácil ver que es de la sangre de los tantálidas</i> E.<i>Or</i>.350;<br /><b class="num">c)</b> c. [[ὅτι]] y or. complet. [[τούτῳ]] εἰσὶ δῆλοι [[ὅτι]] εἰσὶ ξεῖνοι Hdt.2.61, δ. ἡ [[οἰκοδομία]] [[ἔτι]] καὶ [[νῦν]] ἐστιν [[ὅτι]] κατὰ σπουδὴν ἐγένετο = <i>la construcción todavía hoy se advierte con claridad que fue realizada con prisa</i> Th.1.93, δ. ... ἐστιν [[ὅτι]] τοῦ πράγματος ἀκήκοέν τι Ar.<i>Pl</i>.333, δ. ἐσθ' [[ὅτι]] χρημάτων ἅπαντ' εἶπεν ἐκεῖνα D.19.111, δῆλοι [[ἦσαν]] [[ὅτι]] ἐπικείσονται ἐν τῇ ἐξόδῳ X.<i>An</i>.5.2.26, δ. [[ἔσται]] [[ὅτι]] ἐκεῖνα ... [[αὐτῷ]] ἤρεσκε Lys.12.50, δ. ἐστιν [[ὅτι]] ἀληθῆ λέγει D.Chr.11.86, δῆλα δὲ [[ταῦτα]] [[ὅτι]] [[ὧδε]] [[ἔχει]] ἐπὶ [[τῶνδε]] τῶν σημείων Hp.<i>VM</i> 18;<br /><b class="num">d)</b> c. or. interr. indir. ἃ ... οὔτ' ἂν [[αὐτῷ]] τῷ λέγοντι [[οὔτε]] τοῖσιν ἀκούουσι δῆλα ἂν εἴη, [[εἴτε]] ἀληθέα ἐστὶν [[εἴτε]] μή Hp.<i>VM</i> 1, τὸ [[αἰδοῖον]] δῆλον γίνεται ὁκότερόν ἐστι = <i>se aprecia cuál es el sexo (del feto)</i>, Hp.<i>Nat.Puer</i>.17.<br /><b class="num">3</b> neutr. δῆλον o δῆλον [[ἐστί]]<br /><b class="num">a)</b> abs. [[es evidente]], [[es obvio]] frec. para introducir una demostración δῆλον δέ Democr.B 278, Hdt.2.116, Th.1.11, Arist.<i>Col</i>.799^a5, δ. [[γάρ]] = <i>pues es claro</i> S.<i>Fr</i>.63, ἔστιν γὰρ [[ἄξιος]] ἐπιμελείας, ὡς [[καί]] [[σοι]] [[αὐτῷ]] δῆλον [[ἔσται]] = <i>es una persona digna de consideración, como también a tí mismo te resultará evidente</i>, <i>PLond</i>.2026.16 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b> frec. en usos adv. o semiadv. [[evidentemente]], [[obviamente]], [[está claro]] αὐτὸς πρὸς [[αὑτοῦ]]· δῆλον S.<i>Ai</i>.906, cf. Hp.<i>Off</i>.4, ἀλγεινά, Πρόκνη, δῆλον S.<i>Fr</i>.585, [[proverb|prov.]] ἐκ πίθω ἀντλεῖς, δ. = <i>bien se ve que nadas en la abundancia</i> Theoc.10.13, δῆλον ... παίξεσθ' ἄφρονες ἀστραγάλοις <i>AP</i> 12.46 (Asclep.);<br /><b class="num">b)</b> c. [[ὅτι]], ὡς y or. complet. [[es evidente que]], [[es claro que]] [[καίτοι]] δ. [[ἔσται]], [[ὅτι]] ... Democr.B 8, cf. D.S.1.75, I.<i>Ap</i>.1.103, Plu.2.38c, 738f, Charito 1.1.9, [[τῷδε]] δῆλόν ἐστι, [[ὅτι]] [[ἐντεῦθεν]] ῥεῖ Hp.<i>Loc.Hom</i>.13, τῷ πεμπομένῳ δῆλον γίγνεσθαι ... [[ὅτι]] Aen.Tact.31.31, [[τοῦτο]] γε παντὶ δῆλόν ἐστιν ὡς Phld.<i>Piet</i>.p.124S., [[ὅτι]] δὲ [[ἠπίστατο]] γράμματα ἡ γυνὴ δῆλόν [[σοι]] ἐγένετο <i>POxy</i>.2111.8 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b> sin verb. cop. δῆλον [[ὅτι]] [[es evidente que]], [[es claro que]] δ. [[ὅτι]] τὸ προσγενόμενον οὐδὲν ἦν Zeno Eleat.B 2, cf. Archyt.B 1, D.46.12, Theoc.11.79, <i>Ep.Gal</i>.3.11, 1<i>Ep.Cor</i>.15.27, Ps.Archyt.l.c., Vett.Val.144.28, ἐμοὶ δῆλον [[ὅτι]] = <i>para mí está claro que</i> Plb.11.28.3, ἀλλὰ δῆλον [[ὅτι]] = <i>pero es evidente que</i> Isoc.10.10, δῆλον [[οὖν]] [[ὅτι]] = <i>por consiguiente, es evidente que</i> Aen.Tact.4.12, Is.3.10, ἐλθοῦσα [[μέντοι]] δῆλον ὡς ἀπόλλυται = <i>bien, si viene es evidente que está perdida</i> E.<i>El</i>.660, εἰ δ' [[ὑπερβαλλόντως]] κοῦφα δῆλον ὡς καὶ [[ὑπερβαλλόντως]] [[ταχεῖα]] = <i>y si son extremadamente ligeros, es claro que también son extremadamente veloces</i> Epicur.<i>Fr</i>.[24.37] 3, cf. Longin.43.6, Luc.<i>Tim</i>.27, Plu.2.110a;<br /><b class="num">c)</b> δῆλον [[ὅτι]], δῆλον ὡς frec. en uso adv. o semiadv. [[evidentemente]], [[claramente]], [[desde luego]] ἤρεσκεν ἡ [[πόλις]] τε καὶ [[ἡμεῖς]] οἱ νόμοι δ. [[ὅτι]] Pl.<i>Cri</i>.53a, cf. <i>Grg</i>.487d, Plb.9.39.3, [[LXX]] 4<i>Ma</i>.2.7, 1<i>Ep.Cor</i>.15.27, I.<i>Ap</i>.2.268, ἡλίσκοντο μὲν δῆλον [[ὅτι]] οἱ βραδυτάτους ἔχοντες ἵππους = <i>fueron capturados evidentemente los que tenían los caballos más lentos</i> X.<i>Cyr</i>.5.4.6, οὐδὲ φύσει χρηστὸς ὢν [[ἄνθρωπος]] δῆλον [[ὅτι]] D.32.26, cf. 44.54, δῆλον [[ὅτι]] ἡ σὰρξ διεκόπη καὶ [[ἕλκος]] ἐγένετο Hp.<i>Morb</i>.4.50, τὰ μὲν δὴ Κύρου δῆλον [[ὅτι]] [[οὕτως]] [[ἔχει]] πρὸς [[ἡμᾶς]] X.<i>An</i>.1.3.9<br /><b class="num">•</b> en respuestas [[οὔκουν]] ... τὸ ἀδικεῖν [[κάκιον]] ἂν εἴη τοῦ ἀδικεῖσθαι; -δῆλον [[ὅτι]] = <i>¿acaso cometer injusticia no sería un mal mayor que sufrirla? -Sí, evidentemente</i> Pl.<i>Grg</i>.475c, Α.- καὶ κάπνην [[ἔχει]]; Β.- δῆλον [[ὅτι]] Alex.177.14, δῆλον [[ὅτι]], ἔφη, μαλακόν τε καὶ δειλόν = <i>evidentemente, dijo, (lo llamaría) débil y cobarde</i> X.<i>Mem</i>.3.7.1<br /><b class="num">•</b> en uso epexegético [[es decir]], [[a saber]] [[ὅπως]] ἂν φαίνηται ὡς [[κάλλιστος]] καὶ [[ἄριστος]] ([[Ἔρως]]), δῆλον [[ὅτι]] τοῖς μὴ γιγνώσκουσιν -οὐ γὰρ [[δήπου]] τοῖς γε εἰδόσιν- Pl.<i>Smp</i>.199a, v. tb. [[δηλονότι]]<br /><b class="num">•</b> δῆλον ὡς [[obviamente]], [[evidentemente]] Arist.<i>Top</i>.103^a38;<br /><b class="num">d)</b> en gen. abs., c. inf. [[καίπερ]] [[ἤδη]] μοι δήλου μὴ παρακόπτειν ἐνέοντος Hp.<i>Ep</i>.17.3.<br /><b class="num">4</b> δῆλον ποιεῖν [[hacer evidente]], [[mostrar claramente]] c. diversas constr.: c. [[ὅτι]] o ὡς y or. complet. δῆλον ποιῆσαι αὐτοῖς [[ὅτι]] = <i>darles a entender con toda claridad que</i> Th.6.34, δῆλόν [[σοι]] ποιήσωμεν ὡς <i>PLaur</i>.1.21 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b> c. part. δῆλον ἐποίησαν ὑπεραχθεσθέντες τῇ Μιλήτου ἁλώσι = <i>pusieron de relieve el gran pesar que sentían por la toma de Mileto</i> Hdt.6.21, δῆλόν τε ἐποιήσατε ... μόνοι οὐ μηδίσαντες Th.3.64.<br /><b class="num">5</b> δῆλα c. verb. cop. y or. complet. c. ὡς [[es evidente]] ὡς μὲν ἐγὼ ... οὐ [[μαίνομαι]] ... δῆλά [[τοι]] γέγονε = <i>ya tienes constancia de que yo no estoy loco</i> Hdt.3.35<br /><b class="num">•</b> en uso adv. [[δῆλα δή]] = [[desde luego]], [[sin duda]], [[naturalmente]], [[sí]] en respuestas, Pl.<i>Cri</i>.48b<br /><b class="num">•</b> frec. reflejando suposición c. sent. irón. [[πόθεν]], ὦ Σώκρατες, φαίνῃ; ἢ δῆλα δὴ [[ὅτι]] ἀπὸ κυνηγεσίου ... = <i>Sócrates, ¿de dónde sales?; seguro que de la caza</i> Pl.<i>Prt</i>.309a, τί [[μάλιστα]] σὺ πρὸς [[βουλευτήριον]]; ἢ δῆλα δὴ [[ὅτι]] ... Pl.<i>Mx</i>.234a, cf. <i>R</i>.452a<br /><b class="num">•</b> c. or. causal δῆλα γὰρ δὴ [[ὅτι]] θάλπεται ... [[ἀσμένως]] = <i>obviamente porque le gusta estar caliente</i> Ael.<i>NA</i> 13.13; v. tb. [[δηλαδή]].<br /><b class="num">III</b> adv. [[δήλως]] = [[claramente]] δ. καὶ ἐμπροθέσμως = <i>clara y puntualmente</i>, <i>POxy</i>.474.20 (II d.C.), ὁ πατρῷός μου θεὸς ... δήλως μοι φαινόμενος <i>Princeton Exp.Inscr</i>.242, op. [[ἐπικεκρυμμένως]] Chrys.M.58.727, cf. Poll.6.207, Hsch., Simp.<i>in de An</i>.91.7.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *δέαλος &lt; *<i>dei̯°H^u̯1</i>- (cf. [[δίαλος]]), que se encuentra en [[δέαμαι]] q.u. {hr}-ου, ὁ<br /><b class="num">1</b> [[Revelación]] componente de carácter mántico del pectoral del sumo sacerdote judío, en plu., trad. de hebr. [[urim]] [[LXX]] 1<i>Re</i>.28.6, <i>Nu</i>.27.21<br /><b class="num">•</b> ocasionalmente tb. trad. de hebr. <i>tummim</i> [[LXX]] 1<i>Re</i>.14.41 (v. [[ἀλήθεια]] III 1), Epiph.Const.<i>Vit.Prophet</i>.p.7<br /><b class="num">•</b> interpr. como [[piedras adivinatorias]] Cyr.Al.<i>Ep.Fest</i>.4.6.29, <i>An.Bachm</i>.1.192.<br /><b class="num">2</b> [[oráculo]], [[revelación]] (prob. por mala interpr. de 1) [[δότε]] [[ἡμῖν]] δήλους· τί [[ἄρα]] ἀποβήσεται [[ἡμῖν]]; <i>Pers</i>.p.8.18<br /><b class="num">•</b> [[visión]] profética, Hsch., Sud.; v. tb. [[δήλωσις]] III 1.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0560.png Seite 560]] bei Eur. Mad. 11972 Endungen, [[einleuchtend]], [[offenbar]]; Wurzel διF, verwandt [[δέατο]], [[δοάσσατο]], Ζεὺς [[Διός]], [[δῖος]], [[ἔνδιος]], [[εὐδία]], δάελος, δίαλος, [[δέελος]], aus welchem letzteren [[δῆλος]] wohl durch Contraction entstanden; Latein. dies, sub divo, deus, divus; Sanskrit. divjami glänzen, div das Leuchten, der Himmel, divjas himmlisch, divam der Tag, dêvas der Gott; Litthauisch devas der Gott; Altnord. tîvar Götter; Althochdeutsch Zio; vgl. Curtius Grundz. der Griech. Etymol. 1, 201. 2, 163. Bei Homer [[δῆλος]] einmal, Odyss. 20, 333 νῦν δ' [[ἤδη]] [[τόδε]] δῆλον, ὅτ' [[οὐκέτι]] νόστιμός ἐστιν. Die uncontrahirte Form [[δέελος]] einmal, Iliad. 10, 466, das Compositum [[ἔκδηλος]] einmal, Iliad. 5, 2; außerdem vgl. [[ἀρίδηλος]], [[ἀρίζηλος]], [[εὐδείελος]]. – Folgende: Batrachom. 25 [[τίπτε]] [[γένος]] τοὐμὸν ζητεῖς, φίλε; δῆλον ἅπασιν ἀνθρώποις τε θεοῖς τε καὶ οὐρανίοις πετεηνοῖς; δῆλον (sc. ἐστίἱ, ὅτι od. ὡς, Her. 1, 117 u. Folgde; δῆλον [[ἐμοί]], ὡς Soph. Phil. 162; δῆλον τοῦτο καὶ παιδί, ὅτι Plat. Conv. 204 a. Gew. wird es im Attischen auf das Subject des abhängigen Satzes bezogen u. das Verbum im partic. hinzugesetzt; theils mit ὡς, δῆλός ἐστιν ὥς τι δρασείων κακόν Soph. Ai. 319, es ist offenbar, daß er thun will; vgl. Xen. An. 1, 5, 9; theils ohne ὡς, δῆλός ἐστιν ἀλγεινῶς φέρων Soph. Phil. 999; [[δῆλος]] εἶ καταφρονῶν μου Plat. Theaet. 189 c, u. öfter; vgl. z. B. Thuc. 1, 71. 93; auch [[δῆλος]] ὤν, ὅτι ἀμυνεῖται Plat. Conv. 221 b; δῆἱοι [[ἦσαν]], ὅτι ἐπικείσονται Xen. An. 5, 2, 26; vgl. Cyr. 1, 4, 2; Ar. Plut. 333; anch c. inf., δῆλοι ὁρᾶσθαι Eur. Or. 544. – Wodurch etwas klar ist od. wird, das wird durch den dat. ausgedrückt; ᾡ καὶ δῆλον, Xen. öfter; ἔκ τινος, Mem. 1, 2, 16; ἀπὸ τούτων, Dem. 34, 11; [[πανταχόθεν]], ibd. 10. – Δῆλον ποιεῖν, = δηλοῦν, Histor., was auch mit dem partic. verbunden wird, δῆλον ἐποιήσατε μόνοι οὐ μηδίσαντες, ihr habt gezeigt, daß ihr, Thuc. 3, 64. Bei Plat. Crit. 44 d, αὐτὰ δὲ δῆλα τὰ παρόντα, ὅτι οἷοί τ' εἰσὶν οἱ πολλοί, ist es fälschlich activ. genommen; es steht so auch absol., δῆλον δέ, das geht aber aus folgendem hervor, z. B. Thuc. 1, 11, wo ein Satz mit γάρ folgt. – Bei den LXX. sind οἱ δῆλοι Erscheinungen, wie Suid. erkl.: ὁράσεις, ἐνύπνια. – Das adv. δήλως verwirft Poll. 6, 207.

|btext=η, <i>poét.</i> ος, ον :<br /><b>1</b> visible ; qui est sous nos yeux, devant nous;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> clair, manifeste, évident : δῆλον ([[ἐστί]]) [[ὅτι]] <i>ou</i> [[ὡς]], il est évident que ; δῆλός ἐστιν [[ἀλγεινῶς]] φέρων SOPH il est visible qu’il supporte avec peine ; δῆλοι [[ἦσαν]] [[ὅτι]] ἐπικλείσονται XÉN il était évident qu’ils allaient se jeter sur ; δῆλον ἐποιήσατε [[οὐ]] μηδίσαντες THC vous avez montré clairement que vous ne vous êtes pas ralliés au parti des Mèdes ; <i>abs.</i> αὐτὸς πρὸς [[αὐτοῦ]], δῆλον SOPH lui-même par lui-même, <i>càd</i> lui tout seul, cela est évident ; δῆλον [[δέ]], et en voici la preuve, et en effet.<br />'''Étymologie:''' R. ΔιϜ, briller.

|lsmtext='''δῆλος:''' -η, -ον και -ος, -ον, Επικ. [[δέελος]]·<br /><b class="num">I.</b> [[κυρίως]], [[ορατός]], [[ευκρινής]], [[εμφανής]], [[φανερός]], σε Ομήρ. Ιλ.·<br /><b class="num">II.</b> [[διαυγής]] νοητικά, [[σαφής]], [[πασιφανής]], [[εμφανής]], [[πασίδηλος]], [[κατάδηλος]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>δῆλός εἰμι</i>, με μτχ.· δῆλός ἐστιν [[ἀλγεινῶς]] φέρων, δηλ. είναι φανερό, ότι δυσαρεστήθηκε, σε Σοφ.· <i>δῆλοίεἰσι μὴ επιτρέψοντες</i>, είναι σαφές ότι δεν θα επιτρέψουν, σε Θουκ.· επίσης, με αιτ. στην ιδιωματική [[φράση]], <i>δῆλόν</i> (<i>ἐστιν</i>) [[ὅτι]]..., βλ. [[δηλονότι]].<br /><b class="num">III.</b> το <i>δῆλον</i> μόνο του, χρησιμ. όπως το [[δηλαδή]]· αὐτὸς πρὸς [[αὐτοῦ]]· <i>δῆλον..</i>., [[μόνος]] του, είναι φανερό, σε Σοφ.· επίσης, <i>δῆλονδέ</i>, εισάγει [[απόδειξη]], σε Θουκ. (αμφίβ. προέλ.).

|elrutext='''δῆλος:''' эп. [[δέελος]] 3, редко<br /><b class="num">1)</b> [[видимый]], [[заметный]] ([[σῆμα]] Hom.; ἴχνη Xen.);<br /><b class="num">2)</b> [[ясный]], [[явный]], [[очевидный]]: [[δῆλον]] ποιεῖν Thuc., Arst. делать очевидным, доказывать; δ. ἐστιν [[ἀλγεινῶς]] φέρων Soph. ясно, что ему больно; δ. ὁρᾶσθαι τῶν Τανταλιδῶν ἐξ αἵματος ὤν Eur. ясно видно, что он из рода Танталидов; δ. ἦν πᾶσιν ὅτι … Xen. для всех было очевидно, что он ….

|elnltext=δῆλος -η -ον [~ δέατος] ep. ook δέελος; f. ook - ος duidelijk (zichtbaar):. δέελον δ’ ἐπὶ σῆμα τ’ ἔθηκε hij zette er een duidelijk zichtbaar teken op Il. 10.466. overdr. evident, duidelijk:; νῦν δ’ ἤδη τόδε δῆλον nu is dit eindelijk duidelijk Od. 20.333; δῆλον ποιεῖν ὅτι duidelijk aantonen dat Thuc. 3.64.1; in pers. constr. met ptc..; δῆλος... ἐστιν ἀλγεινῶς φέρων het is duidelijk dat hij dit pijnlijk vindt Soph. Ph. 1011; met ὡς:; δῆλος ἦν Κῦρος ὡς σπεύδων het was duidelijk dat Cyrus haast had Xen. An. 1.5.9; onpers. δῆλον het is duidelijk:; τὰ μὲν δὴ Κύρου δῆλον ὅτι οὕτως ἔχει het is duidelijk dat de positie van Cyrus zo is Xen. An. 1.3.9; δῆλον δέ·... γάρ om bewijs of argument in te leiden;: δῆλον δέ· τὸ γὰρ ἔρυμα... οὐκ ἂν ἐτειχίσαντο dat blijkt: want anders hadden zij geen versterking gebouwd Thuc. 1.11.1; als interjectie: δῆλα δή (δηλαδή) natuurlijk; δῆλον ὅτι (δηλονότι) natuurlijk.

|ftr='''δῆλος''': {dē̃los}<br />'''Forms''': daneben [[δέελος]] [[sichtbar]] (Κ 466).<br />'''Meaning''': [[offenbar]], [[deutlich]] (seit Od.: [[ἔκδηλος]] Ε 2),<br />'''Derivative''': Denominatives Verb [[δηλόω]] [[offenbaren]], [[klar machen]], [[kundtun]] (ion. att.) mit [[δήλωσις]], [[δήλωμα]] (att. usw.), [[δηλωτικός]] (Hp., Arist. usw.). — Oft mit Präfix: [[ἀρίδηλος]] (woneben, wahrscheinlich durch invertierte Schreibung [vgl. ζα- = δα-], [[ἀρίζηλος]]), ἔκ-, ἔν-, [[ἐπί]]-, [[κατάδηλος]] usw. mit [[ἐκδηλόω]] usw.; zur Bildung und Bedeutung Strömberg Greek Prefix Studies (s. Index s. vv.).<br />'''Etymology''': Aus [[δίαλον]]· φανερόν und διάλας· [[τὰς]] δήλας καὶ φανεράς H., die als dialektisch für δεα- stehen können, erhellt, daß für [[δῆλος]] eine Grundform *δέαλος anzusetzen ist, die als Verbaladjektiv zu [[δέατο]] (s. d.) unmittelbar verständlich ist. Sie läßt sich auch für [[ἔκδηλος]] in Ε 2 einsetzen (Bechtel Lex. 98). Anders Schulze Q. 244 A. 2, Chantraine Formation 242 u. A., s. Bq s. v. — Das einmalige, in der Bedeutung etwas abweichende [[δέελος]], aus dem das geläufigere [[εὐδείελος]] (s. d.) metrisch gedehnt sein kann, zeigt die Suffixvariante -ελο- (vgl. z. B. [[ἴκελος]]).<br />'''Page''' 1,378-379

|mantxt=(=[[φανερός]]). Ἀπό ρίζα διϝ- τοῦ [[δῖος]] (=[[θεῖος]], [[εὐγενής]]). Ἀρχικά ἦταν δεjηλος → [[δῆλος]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[δηλόω]] -ῶ (=φανερώνω), [[δήλωμα]], [[δήλωσις]], [[δηλωτέον]], [[δηλωτικός]], [[δηλωτός]], ἀδήλωτος, [[δηλαδή]] (δῆλα + [[δή]]).