πίστις: Difference between revisions

|Definition=ἡ, gen. πίστεως, Ion. πίστιος Parm.8.12, Emp.114; dat. [[πίστει]], Ion.<br><span class="bld">A</span> πίστῑ [[Herodotus|Hdt.]]3.74, 9.106: Ion. nom. and acc. pl. πίστῑς [[varia lectio|v.l.]] in Id.3.8; dat. πίστισι Id.4.172: ([[πείθομαι]]):—[[trust]] in others, [[faith]], first in Hes., πίστιες καὶ ἀπιστίαι ὤλεσαν ἄνδρας ''Op.''372; πίστει χρήματ' ὄλεσσα, ἀπιστίῃ δ' ἐσάωσα Thgn.831; π. ἴσχειν τινί S.''OC''950; τῷ θεῷ πίστιν φέροις Id.''OT''1445, etc.: generally, [[persuasion]] of a thing, [[confidence]], [[assurance]], Pi.''N.''8.44 ([[πιστόν]] Sch.), etc.; ἡ βεβαιοτάτη πίστις, [[ἀταραξία]] καὶ πίστις [[βέβαιος]], Epicur.''Ep.''1p.19, 2p.36U.; [[σωφροσύνης πίστην ἔχειν περί τινος]] = to [[be persuaded of one's probity]], D.18.215; π. περὶ θεῶν ἔχειν Plu.2.1101c.<br><span class="bld">2</span> in subjective sense, [[good faith]], [[trustworthiness]], [[honesty]], Thgn.1137, [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''443, [[Herodotus|Hdt.]]8.105; [[θνῄσκει δὲ πίστις, βλαστάνει δ' ἀπιστία]] = [[loyalty dies and disloyalty is born]] S.''OC''611.<br><span class="bld">b</span> of things, [[credence]], [[credit]], τὰν π. σμικρὰν παρ' ἔμοιγ' ἔχει E.''El.''737 (lyr.); πίστιν τὰ τοιαῦτα ἔχει τινά [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1179a17; π. λαβεῖν Plb.1.35.4.<br><span class="bld">c</span> [[καλῇ πίστει]] = Lat. [[bona fide]], PGnom.180 (ii A.D.), etc.; [[αἱ κατὰ πίστιν γεινόμεναι κληρονομίαι]] = [[inheritances administered under trusteeship]], Lat. [[hereditates fidei commissariae]], ib.56.<br><span class="bld">3</span> in a commercial sense, [[credit]], [[πίστις τοσούτων χρημάτων ἐστί τινι παρά τισι]] = [[he has credit for so much money with them]], D.36.57, cf. 44; εἰς πίστιν διδόναι [τί τινι] Id.32.16; εἰ ἕξω ἐλπίδα πίστεως Astramps.''Orac.''68p.6H.<br><span class="bld">b</span> [[position of trust]] or [[trusteeship]], [[ἐν πίστει κληρονόμος ἀπολειφθείς]] = [[left in trust as guardian]], Plu.''Cic.''41, cf. 2c supr.; ἐν πίστει ὤν τῷ βασιλεῖ ''IG''22.646.11.<br><span class="bld">4</span> Theol., [[faith]], opp. [[sight]] and [[knowledge]], ''1 Ep.Cor.''13.13, etc.<br><span class="bld">II</span> [[that which gives confidence]]: hence,<br><span class="bld">1</span> [[assurance]], [[pledge of good faith]], [[guarantee]], οὐκ ἀνδρὸς ὅρκοι π. ἀλλ' ὅρκων ἀνήρ A.''Fr.''394, cf. S.''El.''887, E.''Hipp.'' 1055; ὅρκοις καὶ πίστεσιν ἀναγκάξειν Antipho 6.25: distinguished from [[ὅρκοι]] and [[δεξιαί]], Arist.''Rh.''1375a10, cf. E.''Med.''22; ἔμβαλλε χειρὸς πίστιν S. ''Ph.''813; δός μοι χερὸς σῆς π. Id.''OC''1632; ὅρκους παρασχών, πίστιν οὐ σμικράν, θεῶν E.''Hipp.''1037, cf. ''Med.''414 (lyr.); [[πίστιν καὶ ὅρκια ποιέεσθαι]] = [[make a treaty by exchange of assurances and oaths]], [[Herodotus|Hdt.]]9.92, cf. And.1.107; οἷσιν… οὔτε π. ὄθ' ὅρκος μένει [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''308; [[ποιέεσθαι τὰς πίστῑς]] (Ion. for [[πίστεις]]) [[Herodotus|Hdt.]]3.8; πίστεις ποιήσασθαι πρός τινας Th.4.51; ἀλλήλοις X.''HG''1.3.12; [[πίστιν δοῦναι]] = to [[give assurances]], [[Herodotus|Hdt.]]9.91, cf. Th.4.86, 5.45; ὅρκους καὶ πίστιν ἀλλήλοις δότε Ar.''Lys.'' 1185; ἔδοσαν πίστιν καὶ ἔλαβον interchanged [[them]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.1.44; πίστεις ἀλλήλοιν δεδωκέναι τε καὶ δεδέχθαι [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''256d; π. παρά τινος λαβεῖν Lys.12.9; [[π. πρός τινας δοῦναι]] c. inf., Id.19.32; πίστι τε [[λαβεῖν]] (or [[καταλαβεῖν]]) καὶ ὁρκίοισί τινα = bind by [[assurance]]s and [[oath]]s, [[Herodotus|Hdt.]]3.74, 9.106; θεῶν πίστεις ὀμόσαι Th.5.30; πίστιν [[ἐπιθεῖναι]] or [[προσθεῖναι]], D.29.26, 49.42, 54.42: c. gen. objecti, [[φόβων πίστις]] = an [[assurance against]]... E.''Supp.''627 (lyr.).<br><span class="bld">2</span> [[means of persuasion]], [[argument]], [[proof]], φρὴν παρ' ἡμέων (''[[sc.]]'' τῶν αἰσθήσεων) λαβοῦσα τὰς πίστεις Democr.125; τοὺς δεομένους πίστεως αἰσθήσει κεκραμένης Plot. 4.7.15; especially of proofs used by orators, Antipho 5.84, 6.28, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 70b, Isoc.3.8, etc.: in Arist., opp. a [[demonstrative]] [[proof]] ([[ἀπόδειξις]]), π. ἔντεχνοι, ἄτεχνοι, ''Rh.''1355b35, 1375a22: also, generally, π. ἐκ τῆς ἐπαγωγῆς ''APo.''90b14, al.; π. ἡ διὰ συλλογισμοῦ ''Top.''103b7; ἡ τῶν λόγων πίστις. (cf. [[λόγος]] IV. ''1'') ''Pol.''1326a29; ὁ ἀναιρῶν ταύτην τὴν π. οὐ πολὺ πιστότερα ἐρεῖ ''EN''1173a1.<br><span class="bld">III</span> [[that which is entrusted]], a [[trust]], πίστιν [[ἐγχειρίζειν]] τινί Plb.5.41.2, cf. 16.22.2, ''IG''7.21.12 (Megara, ii B.C.), 5 (1).26.6 (Amyclae, ii/i B.C.), ''BMus.Inscr.''422.7 (Priene, ii B.C.); [[σὴ πίστις]] = [[given in trust to thee]], ''IG''14.2012A23 (Sulp.Max.).<br><span class="bld">IV</span> political [[protection]] or [[suzerainty]], Lat. [[fides]], Αἰτωλοὶ… δόντες αὑτοὺς εἰς τὴν Ῥωμαίων π.… τῷ τῆς π. ὀνόματι πλανηθέντες Plb.20.9.10, cf. 3.30.1; πάντες εἰς τὴν [τῆς συγκλήτου] π. ἐνδεδεμένοι Id.6.17.8.<br><span class="bld">2</span> in Egypt, [[safe-conduct]], [[safeguard]], ''UPZ''119.32 (pl., ii B.C.); δοῦναί μοι ἔγγραπτον π. ib.124.30 (ii B.C.).<br><span class="bld">V</span> Pythagorean name for [[ten]], Theol.Ar.59, 60.<br><span class="bld">VI</span> personified, = Lat. [[Fides]], Plu.''Num.''16, App. ''BC''1.16, D.C.45.17; [[πίστις δημοσία]] = [[fides publica]], D.H.2.75.

|elnltext=πίστις -εως, ἡ [πιστός] Ion. gen. πίστιος, dat. πίστῑ, plur. dat. πίστισι, acc. πίστῑς vertrouwen in een ander vertrouwen:; σὺ νῦν γ’ ἂν τῷ θεῷ πίστιν φέροις nu zul je de godheid wel vertrouwen willen schenken Soph. OT 1445; met gen. in iets. σωφροσύνης πίστιν περὶ ὑμῶν ἔχοντες vertrouwen hebbend in jullie redelijkheid Dem. 18.215; κατὰ πίστιν op basis van vertrouwen Aristot. EN 1162b30. vertrouwenwekkendheid, betrouwbaarheid:; τιμιώτεροί εἰσι οἱ εὐνοῦχοι πίστιος εἵνεκα de eunuchen zijn meer waard vanwege hun betrouwbaarheid Hdt. 8.105.2; θνῄσκει δὲ πίστις, βλαστάνει δ’ ἀπιστία betrouwbaarheid sterft en onbetrouwbaarheid bloeit op Soph. OC 611; jur.. τὴν οὐσίαν αὐτῆς ὁ Κικέρων ἐν πίστει κληρονόμος ἀπολειφθείς διεφύλαττεν Cicero beheerde haar vermogen, omdat hij was aangewezen als fiduciair erfgenaam ( Lat. heres fiduciarius) Plut. Cic. 41.5. christ. geloofsovertuiging, geloof:. νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγαπή nu zijn blijvend geloof, hoop en liefde NT 1 Cor. 13.13; ὁ διώκων ἡμᾶς ποτε νῦν εὐαγγελίζεται τὴν πίστιν de man die ons ooit vervolgde, verkondigt nu het geloof NT Gal. 1.23. dat wat vertrouwen bevestigt waarborg, belofte:. δοῦναι πίστιν zijn woord van trouw geven Hdt. 9.91.2; δοῦναι πίστεις waarborgen geven Thuc. 4.86.2; ποιεῖσθαι πίστεις afspraken maken Thuc. 4.51; πίστιν παρ’ αὐτοῦ λαβεῖν een garantie van zijn kant te krijgen Lys. 12.9; φόβων πίστις ἅδε πρώτα dat is de eerste garantie tegen angst Eur. Suppl. 627. bewijsmiddel, bewijs, argument:. ταῖς... πίστεσιν αἷς τοὺς ἄλλους... πείθομεν met de argumenten waarmee wij de anderen proberen te overtuigen Isocr. 3.8; τῶν δὲ διὰ τοῦ λόγου ποριζομένων πίστεων τρία εἴδη ἐστίν van de bewijzen die door het woord worden geleverd, bestaan drie soorten Aristot. Rh. 1356a2; διὰ τῆς τῶν λόγων πίστεως door het bewijsmiddel van de theorie Aristot. Pol. 1326a29. personif. ἡ Πίστις Vertrouwen (= Lat. Fides).