πίμπλημι: Difference between revisions

m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+)<\/b>" to "$1")
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
 
(74 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=pimplimi
|Transliteration C=pimplimi
|Beta Code=pi/mplhmi
|Beta Code=pi/mplhmi
|Definition=in pres. and impf. formed <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> like [[ἵστημι]]; Aeol. 3pl. πίμπλεισι Alc.<span class="title">Supp.</span>25.3; Ep. 3sg. subj. πιμπλῇσι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>301</span>; imper. <b class="b3">πίμπλη</b> cj. in <span class="bibl">Xenarch.3</span>, ἐμ-πίμπλη <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1310</span>; part. πιμπλάς <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 586b</span>; but nom.pl.fem. πιμπλεῖσαι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>880</span>: impf. 3pl. ἐπίμπλασαν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.5.10</span>: other tenses from <b class="b3">πλήθω</b> (which in pres. and impf. is intr.): fut. πλήσω <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>692</span>, (<b class="b3">ἀνα</b>-) <span class="bibl">Od.5.302</span>: aor. ἔπλησα <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span> 905</span>, etc.; Ep. πλῆσα <span class="bibl">Il.13.60</span>, al.: pf. <b class="b3">πέπληκα</b> (<b class="b3">ἐμ</b>-) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>23e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ly.</span> 204d</span>:—Med., fut.<b class="b3">πλήσομαι</b> (<b class="b3">ἐμ</b>-) <span class="bibl">Arat.1121</span>, <span class="bibl">App.<span class="title">Syr.</span>7</span>:aor. ἐπλησάμην <span class="bibl">Il.9.224</span>, etc.:—Pass., fut. πλησθήσομαι <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>1.15</span>, <span class="bibl">Charito 5.5</span>, <span class="bibl">Him.<span class="title">Or.</span>23.14</span>, (<b class="b3">ἐμ</b>-) <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>664</span>, <span class="bibl">Isoc.6.69</span>; also πεπλήσομαι <span class="bibl">Porph. <span class="title">Abst.</span>1.16</span>: aor. ἐπλήσθην <span class="bibl">Il.20.156</span>, etc.; Ep. 3pl. πλῆσθεν <span class="bibl">17.211</span>, <span class="bibl">Od.4.705</span>: pf. πέπλησμαι <span class="bibl">Babr.60</span>, (ἐμ-) <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>518b</span>, 3pl. πεπλήαται <span class="bibl">Semon.31</span> A, πέπληνται <span class="bibl">Hp.<span class="title">Flat.</span>8</span>; also shortd. form πλῆνται <span class="bibl">Parm. 1.13</span>: aor. 2 <b class="b3">ἐπλήμην</b>, Ep.3sg. and pl. <b class="b3">πλῆτο, πλῆντο</b>, <span class="bibl">Il.17.499</span>, <span class="bibl">Od.8.57</span>, <span class="bibl">Parm.12.1</span>; ἐν-έπλητο <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>911</span>, <span class="bibl">1304</span>; imper. <b class="b3">ἔμ-πλησο</b> ib.<span class="bibl">603</span>; opt. <b class="b3">ἐμ-πλῄμην, -ῇτο</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ach.</span>236</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lys.</span>235</span>; part. ἐμ-πλήμενος <span class="bibl">Id.<span class="title">V.</span> 424</span>, <span class="bibl">984</span>, etc.—In the compd. <b class="b3">ἐμπίμπλημι</b> (q.v.; more freq. in Prose) the second μ is sts. dropped, as <b class="b3">ἐμπίπλημι</b>; but returns with the augm., as in <b class="b3">ἐνεπίμπλασαν</b>; cf. [[πίμπρημι]] :—[[fill]], c. gen.rei, <b class="b2">fill full of</b>... τράπεζαν ἀμβροσίης <span class="bibl">Od.5.93</span>; πήρην σίτου καὶ κρειῶν <span class="bibl">17.411</span>; <b class="b3">π. τινὰ μένεος, θάρσευς φρένας</b>, <span class="bibl">Il.13.60</span>, <span class="bibl">17.573</span>; καλάμης τὸ πλοῖον <span class="bibl">Hdt.1.194</span>; π. κρητῆρα κακῶν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1398</span>; πίμπλημ' ὄμμα δακρύων <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>906</span>; <b class="b3">δακρύων ἔπλησεν ἐμέ</b> [[filled]] me [[full]] of tears, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>368</span>: c. dat. rei, <b class="b2">fill with</b>... ἰαχῇ τε φόβῳ τε πάσας πλῆσαν ὁδούς <span class="bibl">Il.16.374</span>; δακρύοις Ἑλλάδ' ἅπασαν ἔπλησεν <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1363</span> (lyr.); simply, [[fill]], ἰχθύες… πιμπλᾶσι μυχούς <span class="bibl">Il.21.23</span>, cf. <span class="bibl">14.35</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>411</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>494a</span>; π. μέλος <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>57.4</span>: abs., <b class="b3">πίμπλη σὺ μὲν ἐμοί</b> (sc. <b class="b3">τὴν κύλικα</b>) <span class="bibl">Xenarch.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">fill full, satisfy, glut</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>146</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">fill, discharge</b> an office, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>361</span> (dub.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Med., <b class="b2">fill for oneself</b>, or <b class="b2">what is one's own</b>, <b class="b3">πλησάμενος οἴνοιο δέπας</b> <b class="b2">having filled himself</b> a cup of wine, <span class="bibl">Il.9.224</span>, cf. <span class="bibl">Od.14.112</span>, etc.; <b class="b3">π. νῆας</b> [[load]] ships, ib.<span class="bibl">87</span>; <b class="b3">π.… θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος</b> <b class="b2">fill up, satiate</b> one's desire with... <span class="bibl">17.603</span>; ματρόθεν δυσώνυμα λέκτρ' ἐπλήσω <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>528</span> (lyr.); <b class="b3">πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων</b> [[fill]] the plain <b class="b2">full of your</b> chariots, v.l. in <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>522</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> Pass., <b class="b2">to be filled, be full of</b>, τῶν… ἐπλήσθη πεδίον <span class="bibl">Il.20.156</span>; πλῆτο ῥόος… ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν <span class="bibl">21.16</span>; ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν <span class="bibl">Od.4.705</span>, etc.; μένεος… φρένες… πίμπλαντο <span class="bibl">Il.1.104</span>; πλῆσθεν… μέλε' ἐντὸς ἀλκῆς <span class="bibl">17.211</span>; <b class="b3">ἀλκῆς πλῆτο φρένας</b>… ib.<span class="bibl">499</span>; ἀϋτῆς… ἐπλήσθη στέγος <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>646</span>: rarely c. dat., λέκτρα δ' ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασι <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>134</span> (lyr.); δάκρυσι τὸ στράτευμα πλησθέν <span class="bibl">Th.7.75</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">to be filled, satisfied, have enough of</b> a thing, αἱμάτων γένυσιν πλησθῆναι <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>121</span>; <b class="b3">π. τῆς νόσου ξυνουσίᾳ</b> <b class="b2">to be wearied of it by</b> being with it, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>520</span>; ἡδονῶν <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>442a</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of females, <b class="b2">become pregnant</b>, <span class="bibl">Arist. <span class="title">HA</span>576b29</span>, <span class="bibl">578b32</span>. (Cf. Skt.[[piparti]] 'fill', [[pūrṇá]]-, Lat. [[plenus]], Goth. [[fulls]], etc. 'full'.)</span>
|Definition=in pres. and impf. formed<br><span class="bld">A</span> like [[ἵστημι]]; Aeol. 3pl. πίμπλεισι Alc.''Supp.''25.3; Ep. 3sg. subj. πιμπλῇσι Hes.''Op.''301; imper. [[πίμπλη]] cj. in Xenarch.3, ἐμ-πίμπλη [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1310; part. πιμπλάς Pl.''R.'' 586b; but nom.pl.fem. πιμπλεῖσαι Hes.''Th.''880: impf. 3pl. ἐπίμπλασαν X.''An.''1.5.10: other tenses from [[πλήθω]] (which in pres. and impf. is intr.): fut. πλήσω E.''Hipp.''692, ([[ἀναπίμπλημι]]) Od.5.302: aor. ἔπλησα E.''Med.'' 905, etc.; Ep. [[πλῆσα]] Il.13.60, al.: pf. [[πέπληκα]] ([[ἐμπίμπλημι]]) Pl.''Ap.''23e, ''Ly.'' 204d:—Med., fut. πλήσομαι ([[ἐμπίμπλημι]]) Arat.1121, App.''Syr.''7:aor. ἐπλησάμην Il.9.224, etc.:—Pass., fut. πλησθήσομαι ''Ev.Luc.''1.15, Charito 5.5, Him.''Or.''23.14, ([[ἐμπίμπλημι]]) E.''Hipp.''664, Isoc.6.69; also [[πεπλήσομαι]] Porph. ''Abst.''1.16: aor. ἐπλήσθην Il.20.156, etc.; Ep. 3pl. πλῆσθεν 17.211, Od.4.705: pf. πέπλησμαι Babr.60, (ἐμ-) Pl.''R.''518b, 3pl. πεπλήαται Semon.31 A, πέπληνται Hp.''Flat.''8; also shortened form πλῆνται Parm. 1.13: aor. 2 [[ἐπλήμην]], Ep.3sg. and pl. [[πλῆτο]], [[πλῆντο]], Il.17.499, Od.8.57, Parm.12.1; ἐν-έπλητο Ar.''V.''911, 1304; imper. <b class="b3">ἔμ-πλησο</b> ib.603; opt. <b class="b3">ἐμ-πλῄμην, -ῇτο</b>, Id.''Ach.''236, ''Lys.''235; part. ἐμ-πλήμενος Id.''V.'' 424, 984, etc.—In the compd. [[ἐμπίμπλημι]] ([[quod vide|q.v.]]; more freq. in Prose) the second μ is sometimes dropped, as [[ἐμπίπλημι]]; but returns with the augm., as in [[ἐνεπίμπλασαν]]; cf. [[πίμπρημι]]:—[[fill]], c. gen.rei, [[fill full of]]... τράπεζαν ἀμβροσίης Od.5.93; πήρην σίτου καὶ κρειῶν 17.411; <b class="b3">π. τινὰ μένεος, θάρσευς φρένας</b>, Il.13.60, 17.573; καλάμης τὸ πλοῖον [[Herodotus|Hdt.]]1.194; π. κρητῆρα κακῶν [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1398; πίμπλημ' ὄμμα δακρύων S.''El.''906; <b class="b3">δακρύων ἔπλησεν ἐμέ</b> [[filled]] me [[full]] of tears, [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''368: c. dat. rei, [[fill with]]... ἰαχῇ τε φόβῳ τε πάσας πλῆσαν ὁδούς Il.16.374; δακρύοις Ἑλλάδ' ἅπασαν ἔπλησεν [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''1363 (lyr.); simply, [[fill]], ἰχθύες… πιμπλᾶσι μυχούς Il.21.23, cf. 14.35, Hes.''Op.''411, Pl.''Grg.''494a; π. μέλος A.''Fr.''57.4: abs., <b class="b3">πίμπλη σὺ μὲν ἐμοί</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τὴν κύλικα</b>) Xenarch.3.<br><span class="bld">2</span> [[fill full]], [[satisfy]], [[glut]], E.''Cyc.''146, etc.<br><span class="bld">3</span> [[fill]], [[discharge]] an [[office]], A.''Ch.''361 (dub.).<br><span class="bld">II</span> Med., [[fill for oneself]], or [[fill what is one's own]], <b class="b3">πλησάμενος οἴνοιο δέπας</b> having [[fill]]ed [[himself]] a [[cup]] of [[wine]], Il.9.224, cf. Od.14.112, etc.; <b class="b3">π. νῆας</b> [[load]] [[ship]]s, ib.87; <b class="b3">π.… θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος</b> [[fill up]], [[satiate]] one's [[desire]] with... 17.603; ματρόθεν δυσώνυμα λέκτρ' ἐπλήσω [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''528 (lyr.); <b class="b3">πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων</b> [[fill]] the [[plain]] [[full]] of [[your]] [[chariot]]s, [[varia lectio|v.l.]] in E.''Ph.''522.<br><span class="bld">III</span> Pass., to [[be filled]], [[be full of]], τῶν… ἐπλήσθη πεδίον Il.20.156; πλῆτο ῥόος… ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν 21.16; ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν Od.4.705, etc.; μένεος… φρένες… πίμπλαντο Il.1.104; πλῆσθεν… μέλε' ἐντὸς ἀλκῆς 17.211; <b class="b3">ἀλκῆς πλῆτο φρένας</b>… ib.499; ἀϋτῆς… ἐπλήσθη στέγος E.''Heracl.''646: rarely c. dat., λέκτρα δ' ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασι [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''134 (lyr.); δάκρυσι τὸ [[στράτευμα]] πλησθέν Th.7.75.<br><span class="bld">2</span> to [[be filled]], [[be satisfied]], [[have enough of]] a thing, αἱμάτων γένυσιν πλησθῆναι [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''121; <b class="b3">π. τῆς νόσου ξυνουσίᾳ</b> to [[be wearied]] of it by being with it, Id.''Ph.''520; ἡδονῶν Pl.''R.''442a, etc.<br><span class="bld">3</span> of females, [[become pregnant]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''576b29, 578b32. (Cf. Skt. piparti '[[fill]]', pūrṇá-, Lat. [[plenus]], Goth. fulls, etc. '[[full]]'.)
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0616.png Seite 616]] fut. u. s. w. werden von [[πλήθω]] (s. unten, u. vgl. [[πλέος]], [[πλήρης]]) gebildet, πλήσω, πέπλησμαι, ἐπλήσθην; aor. syncop. med. mit passiv. Bdtg ἐπλήμην, Hom. πλῆτο, πλῆντο, opt. πλῄμην oder πλείμην, Ar. Ach. 236, imperat. πλῆσο (wegen des Ausfalls des μ der Reduplication s. [[ἐμπίπλημι]]); – vollmachen, [[anfüllen]]; c. acc., ἰχθύες φεύγοντες πιμπλᾶσι μυχοὺς λιμένος, Il. 21, 23; gewöhnlich τί τινος, Etwas womit, z. B. τράπεζαν ἀμβροσίης πλήσασα, nachdem sie den Tisch mit Ambrosia angefüllt hatte, Od. 5, 93; [[τάχα]] κεν φεύγοντες ἐναύλους πλήσειαν νεκύων, Il. 16, 72; ἀμφοτέρω πλῆσεν μένεος, Il. 13, 60, u. öfter in ähnlichen Verbindungen. – Im med. für sich füllen, πλησάμενος δ' οἴνοιο [[δέπας]], Il. 9, 224, πλησάμενος δ' ἄρα θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος, Od. 17, 603. 19, 198, nachdem er seine Eßlust gestillt. sich an Speise und Trank gesättigt hatte; – pass., μένεος δὲ μέγα φρένες πίμπλαντο, Il. 1, 104, [[ὄσσε]] δ' ἄρα [[σφέων]] δακρυόφιν πίμπλαντο, Od. 20, 349, wie τὼ δέ οἱ [[ὄσσε]] δακρυόφιν πλῆσθεν, d. i. ἐπλήσθησαν, Il. 17, 696; u. eben so im aor. syncop., ἀλκῆς καὶ σθένεος πλῆτο φρένας, 17, 499, πλῆτο [[ῥόος]] ἐπιμὶξ ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων, 21, 16, u. öfter. – Eben so Tragg. u. in Prosa: τοσῶνδε κρατῆρ' ἐν δόμοις κακῶν ὅδε πλήσας ἀραίων, Aesch. Ag. 1371; aber auch c. dat., λέκτρα δ' ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασιν, Pers. 131; χαρᾷ δὲ πίμπλημ' εὐθὺς [[ὄμμα]] δακρύων, Soph. El. 894 u. öfter; [[πρίν]] ποθ' ἁμετέρων αἱμάτων γένυσιν πλησθῆναι, sättigen, Ant. 121; u. im med., [[μητρόθεν]] δυσώνυμα λέκτρ' ἐπλήσω; O. C. 532; πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων, Eur. Phoen. 525; οὐδὲ τὸ στέγον ἑαυτῶν πιμπλάντες, Plat. Rep. IX, 586 b; λήθης τε καὶ κακίας πλησθεῖσα, Phaedr. 248 c; Sp., [[χῶρος]] δίψης ἀεὶ πιμπλάμενος, Luc. Nigr. 16; Plut. u. A.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0616.png Seite 616]] fut. u. s. w. werden von [[πλήθω]] (s. unten, u. vgl. [[πλέος]], [[πλήρης]]) gebildet, πλήσω, πέπλησμαι, ἐπλήσθην; aor. syncop. med. mit passiv. Bdtg ἐπλήμην, Hom. πλῆτο, πλῆντο, opt. πλῄμην oder πλείμην, Ar. Ach. 236, imperat. πλῆσο (wegen des Ausfalls des μ der Reduplication s. [[ἐμπίπλημι]]); – vollmachen, [[anfüllen]]; c. acc., ἰχθύες φεύγοντες πιμπλᾶσι μυχοὺς λιμένος, Il. 21, 23; gewöhnlich τί τινος, Etwas womit, z. B. τράπεζαν ἀμβροσίης πλήσασα, nachdem sie den Tisch mit Ambrosia angefüllt hatte, Od. 5, 93; [[τάχα]] κεν φεύγοντες ἐναύλους πλήσειαν νεκύων, Il. 16, 72; ἀμφοτέρω πλῆσεν μένεος, Il. 13, 60, u. öfter in ähnlichen Verbindungen. – Im med. für sich füllen, πλησάμενος δ' οἴνοιο [[δέπας]], Il. 9, 224, πλησάμενος δ' ἄρα θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος, Od. 17, 603. 19, 198, nachdem er seine Eßlust gestillt. sich an Speise und Trank gesättigt hatte; – pass., μένεος δὲ μέγα φρένες πίμπλαντο, Il. 1, 104, [[ὄσσε]] δ' ἄρα [[σφέων]] δακρυόφιν πίμπλαντο, Od. 20, 349, wie τὼ δέ οἱ [[ὄσσε]] δακρυόφιν πλῆσθεν, d. i. ἐπλήσθησαν, Il. 17, 696; u. eben so im aor. syncop., ἀλκῆς καὶ σθένεος πλῆτο φρένας, 17, 499, πλῆτο [[ῥόος]] ἐπιμὶξ ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων, 21, 16, u. öfter. – Eben so Tragg. u. in Prosa: τοσῶνδε κρατῆρ' ἐν δόμοις κακῶν ὅδε πλήσας ἀραίων, Aesch. Ag. 1371; aber auch c. dat., λέκτρα δ' ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασιν, Pers. 131; χαρᾷ δὲ πίμπλημ' εὐθὺς [[ὄμμα]] δακρύων, Soph. El. 894 u. öfter; [[πρίν]] ποθ' ἁμετέρων αἱμάτων γένυσιν πλησθῆναι, sättigen, Ant. 121; u. im med., [[μητρόθεν]] δυσώνυμα λέκτρ' ἐπλήσω; O. C. 532; πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων, Eur. Phoen. 525; οὐδὲ τὸ στέγον ἑαυτῶν πιμπλάντες, Plat. Rep. IX, 586 b; λήθης τε καὶ κακίας πλησθεῖσα, Phaedr. 248 c; Sp., [[χῶρος]] δίψης ἀεὶ πιμπλάμενος, Luc. Nigr. 16; Plut. u. A.
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ἐπίμπλην, <i>f.</i> πλήσω, <i>ao.</i> [[ἔπλησα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐπλήσθην]], <i>pf.</i> πέπλησμαι;<br /><b>1</b> [[remplir]] : πήρην σίτου OD une besace de provisions de bouche ; τινα μένεος IL qqn de courage ; φρένας [[θάρσευς]] IL l'âme de hardiesse ; <i>Pass.</i> être plein, rempli de;<br /><b>2</b> [[remplir]], [[couvrir]], [[obstruer]] : μυχοὺς λιμένος IL le fond d'un lac;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> [[rassasier]], [[combler]] : αἱμάτων πλησθῆναι SOPH être rassasié de sang;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[πίμπλαμαι]] (<i>ao.</i> ἐπλησάμην);<br /><b>1</b> remplir pour soi : [[δέπας]] οἴνοιο IL se remplir une coupe de vin ; [[νῆας]] OD équiper des navires pour soi;<br /><b>2</b> [[rassasier]] : θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος OD <i>ou abs.</i> π. θυμόν OD rassasier son cœur de nourriture et de boisson;<br />[[NT]]: accomplir.<br />'''Étymologie:''' R. Πλα, [[remplir]], avec redoubl. πι-μ-πλα- ; cf. [[πλήθω]], <i>lat.</i> [[compleo]], [[impleo]], [[plenus]], etc.
}}
{{elnl
|elnltext=πίμπλημι [~ πλήρης, ~ πλέως] naast them. praes. πλήθω en πιμπλάνομαι; Aeol. praes. 3 plur. πίμπλεισιν, Ion. med. 3 plur. them. πιμπλῶνται, imperf. 3 plur. ἐπίμπλασαν, ep. med. 3 plur. πίμπλαντο, ep. conj. 3 plur. πιμπλῇσι, imperat. πίμπλη, them. πίμπλᾱ, ptc. πιμπλάς, f. plur. πιμπλεῖσαι; aor. ἔπλησα, med. ἐπλησάμην (met acc.), ook athem. ἐπλήμην (intrans.), ep. 3 sing. πλῆτο, plur. πλῆντο, ptc. πλήσας, med. πλησάμενος; aor. pass. ἐπλήσθην, ep. 3 plur. πλῆσθεν; perf. πέπληκα, med.-pass. πέπλησμαι, Ion. med.-pass. 3 plur. πέπληνται en πεπλήαται, zonder redupl. πλῆνται, plqperf. med.-pass. (ἐ)πεπλήσμην; fut. πλήσω, zelden med. πλήσομαι act. vullen (met): met gen..; τράπεζαν ἀμβροσίης de tafel met ambrozijn Od. 5.93; zelden met dat..; ἰαχῇ ὁδούς de wegen met geschreeuw Il. 16.374; ook med..; πλησάμενος δ’ οἴνοιο δέπας na zijn beker met wijn te hebben gevuld Il. 9.224; πλησάμενος θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος zijn buik met eten en drinken gevuld hebbend Od. 17.603; overdr.. ἀμφοτέρω... πλῆσεν μένεος hij vervulde hen beiden met strijdlust Il. 13.60. pass. zich vullen (met), vol raken (van): met gen..; πλῆντο... δόμοι ἀνδρῶν ἀγρομένων de kamers vulden zich met mannen die bijeenkwamen Od. 8.57; met dat..; τὼ δέ οἱ ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν zijn beide ogen vulden zich met tranen Il. 17.696; genoeg krijgen van:; ὅταν δὲ πλησθῇς τῆς νόσου ξυνουσίᾳ wanneer jij genoeg hebt van de steeds aanwezige ziekte Soph. Ph. 520; in vervulling gaan:; πλησθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα dat alles wat is geschreven, in vervulling gaat NT Luc. 21.22; verlopen:. ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι de dagen liepen ten einde NT Luc. 1.23.
}}
{{elru
|elrutext='''πίμπλημι:''' (impf. ἐπίμπλην, fut. πλήσω, aor. [[ἔπλησα]] - эп. πλῆσα; pass.: aor. [[ἐπλήσθην]], pf. [[πέπλησμαι]]) тж. med.<br /><b class="num">1</b> [[наполнять]] (πήρην σίτου καὶ [[κρειῶν]] Hom.; τὸ [[πλοῖον]] καλάμης Her.; σπόγγον ὄξους NT): π. μένεός τινα Hom. придать кому-л. силу; πλησάμενοι [[νῆας]] Hom. нагрузив свои корабли; δάκρυσι [[πλησθείς]] Thuc. весь в слезах; [[ὅταν]] δὲ πλησθῇς τῆς νόσου ξυνουσίᾳ Soph. когда ты досыта наглядишься на болезнь (Филоктета); αἱμάτων τινὸς πλησθῆναι Soph. упиться чьей-л. кровью; πλησθῆναι (о самках) Arst. забеременеть;<br /><b class="num">2</b> med. (о времени) исполняться, оканчиваться (ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας NT) или наступать (ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ [[τεκεῖν]] αὐτήν NT).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''πίμπλημι''': ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατ. σχηματίζεται ὡς τὸ [[ἵστημι]]· Ἐπικ. γ΄ ἑνικ. ὑποτ. πίμπλῃσι Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 299· προστ. πίμπλα Ξέναρχος ἐν «Διδύμοις» 2, ἐμπίπλη Ἀριστοφ. Ὄρν. 1310· ― παρατ. γ΄ πληθ. ἐπίμπλασαν Ξεν. Ἀν. 1. 5, 10· ― οἱ λοιποὶ χρόνοι σχηματίζονται ἐκ τοῦ [[πλήθω]] ([[ὅπερ]] ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατ. [[εἶναι]] ἀμετάβ., ἴδε ἐν λ.): μέλλ. πλήσω Εὐρ. Ἱππ. 691, (ἀνα-) Ὅμ.· ― ἀόρ. ἔπλησα Εὐρ., κλ.· Ἐπικ. πλῆσα Ὅμ.· ― πρκμ. πέπληκα (ἐμ-) Πλάτ. Ἀπολ. 23Ε, Λυσίας 204C· ― Μέσ., μέλλ. πλήσομαι (ἐμ-) Ἀππ., Ἄρατ.· ― ἀόρ. ἐπλησάμην Ὅμ., Ἀττ. ― Παθητ., μέλλ. πλησθήσομαι Χρησμ. Σιβυλλ. 3. 311, (ἐμ-) Εὐρ., κλ.· [[ὡσαύτως]] πεπλήσομαι Πορφ. π. Ἀποχ. Ἐμψύχ. 1. 16· ― ἀόρ. ἐπλήσθην Ὅμ., Ἀττ.· Ἐπικ. γ΄ πληθ. πλῆσθεν Ὀδ. Δ. 705, Ἰλ. Ρ. 211· ― πρκμ. πέπλησμαι Βάβρ. 60, (ἐμ-) Πλάτ. Πολ. 518Β, γ΄ πληθ. πέπληνται Ἱππ. 298. 33 (κοινῶς: πεπλήρωνται)· ― πλὴν τῶν χρόνων τούτων ὑπῆρχε ποιητ. ἀόρ. β΄ [[μετὰ]] τύπου ὑπερσυντ. ἐπλήμην, Ἐπικ. γ΄ ἑνικ. καὶ πληθ. [[πλῆτο]], [[πλῆντο]] Ὅμ.· ἐνέπλητο Ἀριστοφ. Σφ. 911, 1304· προστ. ἔμπλησο [[αὐτόθι]] 603· εὐκτ. ἐμπλῄμην, -ῇτο ὁ αὐτ. ἐν Ἀχ. 236, Λυσ. 235 μετοχ. ἐμπλήμενος ὁ αὐτ. ἐν Σφ. 424, 984, κτλ. ― Ἐν τῷ συνθέτ. [[ἐμπίμπλημι]] ([[ὅπερ]] [[εἶναι]] συνηθέστερον ἐν πεζῷ λόγῳ), τὸ δεύτερον μ ἐκπίπτει, [[οἷον]] [[ἐμπίπλημι]]· ἀλλ’ ἐπανέρχεται [[μετὰ]] τῆς αὐξήσεως, [[οἷον]] ἐνεπίμπλασαν, ἴδε Λοβέκ. εἰς Φρύν. 95, πρβλ. [[πίμπρημι]]· ὁ Αἰσχύλ. ἔχει πῐπλάντων [[χάριν]] τοῦ μέτρου, Χο. 360. ― Παράλληλ. ἀλλ’ οὐχὶ Ἀττ. τύποι: γ΄ ἑνικ. παθ. πιμπλάνεται Ἰλ. Ι. 679· μετοχ. πιμπλῶν (ὡς εἰ ἐκ ῥήματος [[πιμπλέω]]) Ἱππ. 1199F· Ἰωνικ. θηλ. μετοχ. πληθ. πιμπλεῦσαι Ἡσ. Θ. 880· γ΄ ἑνικ. παρατατ. ἐνεπιμπλέετο Ἡρόδ. 3. 108. ― Ἐν Ἡσιόδ. Ἀσπ. Ἡρ. 291, ἀντὶ [[ἔπιπλον]] ἀλωὴν (ὡς ἐκ ῥήματος πίπλω) ἔπιτνον ἤδη ἐκ διορθώσεως φέρεται. (Ἐκ τῆς √ΠΛΑ˘, ὡς φαίνεται ἐκ τοῦ ἀπαρ. πιμπλάναι· πρβλ. πλήθω, πλέως, πλῆθος, πλήρης· πρβλ. [[ὡσαύτως]] πολύς, πλείων, πλεῖστος, πλοῦτος· Σανσκριτ. prî, pi-par-mi, pri-nami (compleo), prâ-nas, pûrnas (plenus)· Λατ. ple-o (ἐν συνθέσει), ple-nus, ple-bes, pop-ulus· Σλαυ. plu-nu (plenus), plu-ku (populus)· Λιθ. pil-ti (implere· Γοτθ. full-s ([[πλήρης]]), full-o ([[πλήρωμα]])· Ἀγγλο-Σαξον. full, fol-c· Ἀρχ. Γερμ. fol, fol-c, κτλ.). Πληρῶ, [[γεμίζω]]· [[μετὰ]] γεν. πράγματ., πληρῶ, [[γεμίζω]] μέ τι, τράπεζαν ἀμβροσίης Ὀδ. Ε. 93· πήρην σίτου καὶ [[κρειῶν]] Ρ. 411· π. τινὰ μένεος, φρένας θάρσους, Ἰλ. Ν. 60, Ρ. 573· οὕτω παρ’ ἅπασι τοῖς συγγραφεῦσι, π. τὸ [[πλοῖον]] καλάμης Ἡρόδ. 1. 194· π. κρητῆρα κακῶν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1397· πίμπλημ’ [[ὄμμα]] δακρύων Σοφ. Ἠλ. 906· δακρύων ἔπλησεν ἐμέ, μὲ ἐνέπλησε δακρ., Εὐρ. Ὀρ. 368· ― [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] δοτ. πράγματος (πρβλ. [[σάττω]] ΙΙ), [[γεμίζω]] μέ τι, δακρύοισιν Ἑλλάδα ἔπλησεν [[αὐτόθι]] 1363· πέμφιγι πλήσας ὄψιν Σοφ. Ἀποσπ. 483 (ἴδε κατωτ. ΙΙΙ. 2)· ― ἐν Ἰλ. Π. 374, ἰαχῇ τε φόβῳ τε πάσας πλῆσαν ὁδούς, ἰαχῇ καὶ φόβῳ [[εἶναι]] πιθαν. δοτικ. τρόπου: ― [[ἁπλῶς]], [[γεμίζω]], ἰχθύες... πιμπλᾶσι μυχοὺς Φ. 23, πρβλ. Ξ. 35, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 409, Πλάτ. Γοργ. 494Α· π. [[μέλος]] Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 55· ― πίμπλα σὺ μὲν ἐμοὶ (δηλ. τὴν κύλικα) Ξέναρχος ἐν «Διδύμοις» 2. 2) πληρῶ ἐντελῶς, [[γεμίζω]], ἱκανοποιῶ, χορταίνω, Εὐρ. Κύκλ. 146, κτλ. 3) πληρῶ θέσιν τινά, [[κατέχω]] [[ἀξίωμα]], Αἰσχύλ. Χο. 370 (ἀλλὰ τὸ [[χωρίον]] φαίνεται ὅτι [[εἶναι]] ἐφθαρμένον). ΙΙ. κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ ἀορ., [[γεμίζω]] δι’ ἐμαυτόν, ἢ [[γεμίζω]] τι ἀνῆκον εἰς ἐμέ, πλήσασθαι [[δέπας]] οἴνοιο Ἰλ. Ι. 224, πρβλ. Ὀδ. Ξ. 112· πλησάμενοι δέ τε νῆας ἔβαν, φορτώσαντες τὰ πλοῖα ἀπῆλθον, Ὀδ. Ξ. 87· θυμὸν πλήσασθαι... ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος, Λατ. animum explere, P. 603· [[μητρόθεν]] δυσώνυμα λέκτρ’ ἐπλήσω Σοφ. Ο. Κ. 528· πεδία πίμπλασθ’ ἁρμάτων Εὐρ. Φοίν. 522, κτλ. ΙΙΙ. Παθ., πληροῦμαι, τῶν δ’ ἅπαν ἐπλήσθη [[πεδίον]] Ἰλ. Υ. 156· [[πλῆτο]] [[ῥόος]]... ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων Φ. 16· [[ὄσσε]] δακρυόφιν πλῆσθεν Ὀδ. Δ. 705, κτλ.· μένεος... φρένες... πίμπλαντο Ἰλ. Α. 104· πλῆσθεν… [[μέλε]]· ἐντὸς ἀλκῆς Ρ. 211· [[ὡσαύτως]], ἀλκῆς [[πλῆτο]] φρένας... [[αὐτόθι]] 499· οὕτω παρὰ Τραγικ., κλ. 2) πληροῦμαι ἔκ τινος πράγματος, χορταίνω, γένυσι πλησθῆναι αἱμάτων Σοφ. Ἀντ. 121· πλ. τῆς νόσου συνουσίᾳ, βαρύνομαι τὴν νόσον ὡς ἔχων αὐτὴν ἐπὶ πολύ, ἢ [[ἴσως]] ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ [[ἀναπίμπλημι]] ΙΙ. 2), ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 520· ἡδονῶν Πλάτ. Πολ. 442Α, κτλ.· ― σπανίως [[μετὰ]] δοτ., λέκτρα δ’ ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασι Αἰσχύλ. Πέρσ. 134· δάκρυσι τὸ [[στράτευμα]] πλησθὲν Θουκ. 7. 75· ἴδε ἀνωτ. Ι. 1. 3) ἐπὶ τῶν θηλέων, [[γίνομαι]] [[ἔγκυος]] Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 22, 15., 29. 6.
|lstext='''πίμπλημι''': ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατ. σχηματίζεται ὡς τὸ [[ἵστημι]]· Ἐπικ. γ΄ ἑνικ. ὑποτ. πίμπλῃσι Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 299· προστ. πίμπλα Ξέναρχος ἐν «Διδύμοις» 2, ἐμπίπλη Ἀριστοφ. Ὄρν. 1310· ― παρατ. γ΄ πληθ. ἐπίμπλασαν Ξεν. Ἀν. 1. 5, 10· ― οἱ λοιποὶ χρόνοι σχηματίζονται ἐκ τοῦ [[πλήθω]] ([[ὅπερ]] ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατ. [[εἶναι]] ἀμετάβ., ἴδε ἐν λ.): μέλλ. πλήσω Εὐρ. Ἱππ. 691, (ἀνα-) Ὅμ.· ― ἀόρ. ἔπλησα Εὐρ., κλ.· Ἐπικ. πλῆσα Ὅμ.· ― πρκμ. πέπληκα (ἐμ-) Πλάτ. Ἀπολ. 23Ε, Λυσίας 204C· ― Μέσ., μέλλ. πλήσομαι (ἐμ-) Ἀππ., Ἄρατ.· ― ἀόρ. ἐπλησάμην Ὅμ., Ἀττ. ― Παθητ., μέλλ. πλησθήσομαι Χρησμ. Σιβυλλ. 3. 311, (ἐμ-) Εὐρ., κλ.· [[ὡσαύτως]] πεπλήσομαι Πορφ. π. Ἀποχ. Ἐμψύχ. 1. 16· ― ἀόρ. ἐπλήσθην Ὅμ., Ἀττ.· Ἐπικ. γ΄ πληθ. πλῆσθεν Ὀδ. Δ. 705, Ἰλ. Ρ. 211· ― πρκμ. πέπλησμαι Βάβρ. 60, (ἐμ-) Πλάτ. Πολ. 518Β, γ΄ πληθ. πέπληνται Ἱππ. 298. 33 (κοινῶς: πεπλήρωνται)· ― πλὴν τῶν χρόνων τούτων ὑπῆρχε ποιητ. ἀόρ. β΄ μετὰ τύπου ὑπερσυντ. ἐπλήμην, Ἐπικ. γ΄ ἑνικ. καὶ πληθ. [[πλῆτο]], [[πλῆντο]] Ὅμ.· ἐνέπλητο Ἀριστοφ. Σφ. 911, 1304· προστ. ἔμπλησο [[αὐτόθι]] 603· εὐκτ. ἐμπλῄμην, -ῇτο ὁ αὐτ. ἐν Ἀχ. 236, Λυσ. 235 μετοχ. ἐμπλήμενος ὁ αὐτ. ἐν Σφ. 424, 984, κτλ. ― Ἐν τῷ συνθέτ. [[ἐμπίμπλημι]] ([[ὅπερ]] [[εἶναι]] συνηθέστερον ἐν πεζῷ λόγῳ), τὸ δεύτερον μ ἐκπίπτει, [[οἷον]] [[ἐμπίπλημι]]· ἀλλ’ ἐπανέρχεται μετὰ τῆς αὐξήσεως, [[οἷον]] ἐνεπίμπλασαν, ἴδε Λοβέκ. εἰς Φρύν. 95, πρβλ. [[πίμπρημι]]· ὁ Αἰσχύλ. ἔχει πῐπλάντων [[χάριν]] τοῦ μέτρου, Χο. 360. ― Παράλληλ. ἀλλ’ οὐχὶ Ἀττ. τύποι: γ΄ ἑνικ. παθ. πιμπλάνεται Ἰλ. Ι. 679· μετοχ. πιμπλῶν (ὡς εἰ ἐκ ῥήματος [[πιμπλέω]]) Ἱππ. 1199F· Ἰωνικ. θηλ. μετοχ. πληθ. πιμπλεῦσαι Ἡσ. Θ. 880· γ΄ ἑνικ. παρατατ. ἐνεπιμπλέετο Ἡρόδ. 3. 108. ― Ἐν Ἡσιόδ. Ἀσπ. Ἡρ. 291, ἀντὶ [[ἔπιπλον]] ἀλωὴν (ὡς ἐκ ῥήματος πίπλω) ἔπιτνον ἤδη ἐκ διορθώσεως φέρεται. (Ἐκ τῆς √ΠΛΑ˘, ὡς φαίνεται ἐκ τοῦ ἀπαρ. πιμπλάναι· πρβλ. πλήθω, πλέως, πλῆθος, πλήρης· πρβλ. [[ὡσαύτως]] πολύς, πλείων, πλεῖστος, πλοῦτος· Σανσκριτ. prî, pi-par-mi, pri-nami (compleo), prâ-nas, pûrnas (plenus)· Λατ. ple-o (ἐν συνθέσει), ple-nus, ple-bes, pop-ulus· Σλαυ. plu-nu (plenus), plu-ku (populus)· Λιθ. pil-ti (implere· Γοτθ. full-s ([[πλήρης]]), full-o ([[πλήρωμα]])· Ἀγγλο-Σαξον. full, fol-c· Ἀρχ. Γερμ. fol, fol-c, κτλ.). Πληρῶ, [[γεμίζω]]· μετὰ γεν. πράγματ., πληρῶ, [[γεμίζω]] μέ τι, τράπεζαν ἀμβροσίης Ὀδ. Ε. 93· πήρην σίτου καὶ [[κρειῶν]] Ρ. 411· π. τινὰ μένεος, φρένας θάρσους, Ἰλ. Ν. 60, Ρ. 573· οὕτω παρ’ ἅπασι τοῖς συγγραφεῦσι, π. τὸ [[πλοῖον]] καλάμης Ἡρόδ. 1. 194· π. κρητῆρα κακῶν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1397· πίμπλημ’ [[ὄμμα]] δακρύων Σοφ. Ἠλ. 906· δακρύων ἔπλησεν ἐμέ, μὲ ἐνέπλησε δακρ., Εὐρ. Ὀρ. 368· ― [[ὡσαύτως]] μετὰ δοτ. πράγματος (πρβλ. [[σάττω]] ΙΙ), [[γεμίζω]] μέ τι, δακρύοισιν Ἑλλάδα ἔπλησεν [[αὐτόθι]] 1363· πέμφιγι πλήσας ὄψιν Σοφ. Ἀποσπ. 483 (ἴδε κατωτ. ΙΙΙ. 2)· ― ἐν Ἰλ. Π. 374, ἰαχῇ τε φόβῳ τε πάσας πλῆσαν ὁδούς, ἰαχῇ καὶ φόβῳ [[εἶναι]] πιθαν. δοτικ. τρόπου: ― [[ἁπλῶς]], [[γεμίζω]], ἰχθύες... πιμπλᾶσι μυχοὺς Φ. 23, πρβλ. Ξ. 35, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 409, Πλάτ. Γοργ. 494Α· π. [[μέλος]] Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 55· ― πίμπλα σὺ μὲν ἐμοὶ (δηλ. τὴν κύλικα) Ξέναρχος ἐν «Διδύμοις» 2. 2) πληρῶ ἐντελῶς, [[γεμίζω]], ἱκανοποιῶ, χορταίνω, Εὐρ. Κύκλ. 146, κτλ. 3) πληρῶ θέσιν τινά, [[κατέχω]] [[ἀξίωμα]], Αἰσχύλ. Χο. 370 (ἀλλὰ τὸ [[χωρίον]] φαίνεται ὅτι [[εἶναι]] ἐφθαρμένον). ΙΙ. κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ ἀορ., [[γεμίζω]] δι’ ἐμαυτόν, ἢ [[γεμίζω]] τι ἀνῆκον εἰς ἐμέ, πλήσασθαι [[δέπας]] οἴνοιο Ἰλ. Ι. 224, πρβλ. Ὀδ. Ξ. 112· πλησάμενοι δέ τε νῆας ἔβαν, φορτώσαντες τὰ πλοῖα ἀπῆλθον, Ὀδ. Ξ. 87· θυμὸν πλήσασθαι... ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος, Λατ. animum explere, P. 603· [[μητρόθεν]] δυσώνυμα λέκτρ’ ἐπλήσω Σοφ. Ο. Κ. 528· πεδία πίμπλασθ’ ἁρμάτων Εὐρ. Φοίν. 522, κτλ. ΙΙΙ. Παθ., πληροῦμαι, τῶν δ’ ἅπαν ἐπλήσθη [[πεδίον]] Ἰλ. Υ. 156· [[πλῆτο]] [[ῥόος]]... ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων Φ. 16· [[ὄσσε]] δακρυόφιν πλῆσθεν Ὀδ. Δ. 705, κτλ.· μένεος... φρένες... πίμπλαντο Ἰλ. Α. 104· πλῆσθεν… [[μέλε]]· ἐντὸς ἀλκῆς Ρ. 211· [[ὡσαύτως]], ἀλκῆς [[πλῆτο]] φρένας... [[αὐτόθι]] 499· οὕτω παρὰ Τραγικ., κλ. 2) πληροῦμαι ἔκ τινος πράγματος, χορταίνω, γένυσι πλησθῆναι αἱμάτων Σοφ. Ἀντ. 121· πλ. τῆς νόσου συνουσίᾳ, βαρύνομαι τὴν νόσον ὡς ἔχων αὐτὴν ἐπὶ πολύ, ἢ [[ἴσως]] ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ [[ἀναπίμπλημι]] ΙΙ. 2), ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 520· ἡδονῶν Πλάτ. Πολ. 442Α, κτλ.· ― σπανίως μετὰ δοτ., λέκτρα δ’ ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασι Αἰσχύλ. Πέρσ. 134· δάκρυσι τὸ [[στράτευμα]] πλησθὲν Θουκ. 7. 75· ἴδε ἀνωτ. Ι. 1. 3) ἐπὶ τῶν θηλέων, [[γίνομαι]] [[ἔγκυος]] Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 22, 15., 29. 6.
}}
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ἐπίμπλην, <i>f.</i> πλήσω, <i>ao.</i> [[ἔπλησα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐπλήσθην]], <i>pf.</i> πέπλησμαι;<br /><b>1</b> remplir : πήρην σίτου OD une besace de provisions de bouche ; τινα μένεος IL qqn de courage ; φρένας [[θάρσευς]] IL l’âme de hardiesse ; <i>Pass.</i> être plein, rempli de;<br /><b>2</b> remplir, couvrir, obstruer : μυχοὺς λιμένος IL le fond d’un lac;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> rassasier, combler : αἱμάτων πλησθῆναι SOPH être rassasié de sang;<br /><i><b>Moy.</b></i> πίμπλαμαι (<i>ao.</i> ἐπλησάμην);<br /><b>1</b> remplir pour soi : [[δέπας]] οἴνοιο IL se remplir une coupe de vin ; [[νῆας]] OD équiper des navires pour soi;<br /><b>2</b> rassasier : θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος OD <i>ou abs.</i> π. θυμόν OD rassasier son cœur de nourriture et de boisson.<br />'''Étymologie:''' R. Πλα, remplir, avec redoubl. πι-μ-πλα- ; cf. [[πλήθω]], <i>lat.</i> compleo, impleo, plenus, etc.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 29:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[πίμπλημι]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[fill]] τοὶ δ' ἐπίμπλαν ἐσσύμενοι πίθους (i. e. impf., Naber: ἐπίμπλων codd. Plutarchi: ἐπίμπλεν Wil.: δὲ πίμπλων Page) *fr. 104b. 3.* πέλλαι γὰρ ξύλιναι πίθοι τε πλῆσθεν ἅπαντες *fr. 104b. 5.*
|sltr=[[πίμπλημι]] [[fill]] τοὶ δ' ἐπίμπλαν ἐσσύμενοι πίθους (i. e. impf., Naber: ἐπίμπλων codd. Plutarchi: ἐπίμπλεν Wil.: δὲ πίμπλων Page) *fr. 104b. 3.* πέλλαι γὰρ ξύλιναι πίθοι τε πλῆσθεν ἅπαντες *fr. 104b. 5.*
}}
}}
{{eles
{{eles
Line 29: Line 35:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=και πίπλημι και [[πίπλω]] και [[πιμπλάω]] και [[πιμπλέω]] και [[πιμπλάνομαι]], ΜΑ<br /><b>1.</b> [[πληρώ]], [[γεμίζω]] με [[κάτι]] (α. «τράπεζαν ἀμβροσίης πλήσασα», <b>Ομ. Οδ.</b><br />β. «δακρύοισι... Ἑλλάδ' ἅπασαν ἔπλησε», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[γεμίζω]] το [[στόμα]] μου ή την [[κοιλιά]] μου, [[χορταίνω]] («[[οὗτος]] μὲν οὐδ' αν τήν γνάθον πλήσειέ μου», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>παθ.</b> <i>πίμπλαμαι</i><br />πληρούμαι, [[γεμίζω]] («ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου», ΚΔ)<br /><b>2.</b> (για θηλ. ζώα) [[μένω]] [[έγκυος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. <i>πί</i>-<i>μ</i>-<i>πλη</i>-<i>μι</i> με ενεστ. διπλασιασμό <i>πι</i>- και έρρινο [[ένθημα]] -<i>μ</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>πί</i>-<i>μ</i>-<i>πρημι</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>pl</i><i>ē</i>- / <i>pel</i><i>ә</i><sub>1</sub>- / <i>pel</i>- «[[πληρώ]],[[γεμίζω]]» και συνδέεται με τα: αρχ. ινδ. <i>prn</i><i>ā</i><i>ti</i>, αβεστ. <i>ham</i>-<i>p</i><i>ā</i>-<i>fr</i><i>ā</i><i>i</i>-<i>ti</i> και τα λατ. <i>pleο</i> / <i>plenus</i>. Ο θεματ. αόρ. του ρ. [[πλῆτο]]—</i>που [[πρέπει]] να διακριθεί από τον αόρ. <i>πλήτο</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>pl</i><i>ā</i>-) του [[πελάζω]]— συνδέεται με τον αντίστοιχο αρχ. ινδ. <i>a</i>-<i>pr</i><i>ā</i><i>t</i>, ενώ ο σιγματικός αόρ. <i>ἔ</i>-<i>πλησ</i>-<i>ε</i> με τον αρχ. ινδ. <i>a</i>-<i>pr</i><i>ā</i><i>s</i>. Ο αιολ. τ. του γ' πληθ. <i>πίμπλεισι</i> και ο ιων. τ. μτχ. θηλ. <i>πιμπλεῖσαι</i> ανάγονται [[είτε]] σε θ. <i>pl</i><i>ē</i> [[είτε]] σε θ. <i>pl</i><i>ә</i><sub>1</sub>-. Οι τ. της [[μέσης]] φωνής με βραχύ -<i>α</i>-, <i>πίμπλαμαι</i>, <i>πίμπλαμεν</i> αποτελούν ελληνική [[καινοτομία]]. Το -<i>σ</i>- στον σχηματισμό του παθ. αορ. <i>ἐ</i>-<i>πλή</i>-<i>σ</i>-<i>θην</i> (<b>πρβλ.</b> <i>ἐμνήσθην</i>) οφείλεται σε αναλογική [[επέκταση]] από παθ. αορ. που είχαν στο θ. -<i>σ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[ζώννυμι]]: <i>ἐζώσθην</i>). Σε αναλογική [[επέκταση]] οφείλεται και το -<i>σ</i>- του παθ. παρακμ. <i>πέπλησμαι</i>. Οι ενεστ. τ. [[πιμπλάω]] και [[πιμπλέω]] αποτελούν θεματικές συνηρημένες μορφές του [[πίμπλημι]], ενώ ο ενεστ. [[πίπλω]] θεματική [[μορφή]] [[χωρίς]] έρρινο [[ένθημα]]. Από το ρ. [[πίμπλημι]] παράγονται τα επίθ. [[πλέως]] και [[πλήρης]], όπως και ο ενεστ. [[πλήθω]] και το ουσ. [[πλήθος]]. Στην [[ίδια]] [[ρίζα]], [[τέλος]], ανάγονται τα: [[πλείων]], [[πλήμνη]] και [[πολύς]]].<br />'''Σύνθετα''': [[ἀναπίμπλημι]], [[ἀποπίμπλημι]], [[διαπίμπλημι]], [[ἐκπίμπλημι]], [[ἐμπίμπλημι]], [[ἐπιπίμπλημι]], [[καταπίμπλημι]], [[παραπίμπλημι]], [[περιπίμπλαμαι]], [[ὑπερπίμπλημι]], [[ὑποπίμπλημι]].
|mltxt=και πίπλημι και [[πίπλω]] και [[πιμπλάω]] και [[πιμπλέω]] και [[πιμπλάνομαι]], ΜΑ<br /><b>1.</b> [[πληρώ]], [[γεμίζω]] με [[κάτι]] (α. «τράπεζαν ἀμβροσίης πλήσασα», <b>Ομ. Οδ.</b><br />β. «δακρύοισι... Ἑλλάδ' ἅπασαν ἔπλησε», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[γεμίζω]] το [[στόμα]] μου ή την [[κοιλιά]] μου, [[χορταίνω]] («[[οὗτος]] μὲν οὐδ' αν τήν γνάθον πλήσειέ μου», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>παθ.</b> <i>πίμπλαμαι</i><br />πληρούμαι, [[γεμίζω]] («ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου», ΚΔ)<br /><b>2.</b> (για θηλ. ζώα) [[μένω]] [[έγκυος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. <i>πί</i>-<i>μ</i>-<i>πλη</i>-<i>μι</i> με ενεστ. διπλασιασμό <i>πι</i>- και έρρινο [[ένθημα]] -<i>μ</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>πί</i>-<i>μ</i>-<i>πρημι</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>pl</i><i>ē</i>- / <i>pel</i><i>ә</i><sub>1</sub>- / <i>pel</i>- «[[πληρώ]], [[γεμίζω]]» και συνδέεται με τα: αρχ. ινδ. <i>prn</i><i>ā</i><i>ti</i>, αβεστ. <i>ham</i>-<i>p</i><i>ā</i>-<i>fr</i><i>ā</i><i>i</i>-<i>ti</i> και τα λατ. <i>pleο</i> / <i>plenus</i>. Ο θεματ. αόρ. του ρ. [[πλῆτο]]—</i>που [[πρέπει]] να διακριθεί από τον αόρ. <i>πλήτο</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>pl</i><i>ā</i>-) του [[πελάζω]]— συνδέεται με τον αντίστοιχο αρχ. ινδ. <i>a</i>-<i>pr</i><i>ā</i><i>t</i>, ενώ ο σιγματικός αόρ. <i>ἔ</i>-<i>πλησ</i>-<i>ε</i> με τον αρχ. ινδ. <i>a</i>-<i>pr</i><i>ā</i><i>s</i>. Ο αιολ. τ. του γ' πληθ. <i>πίμπλεισι</i> και ο ιων. τ. μτχ. θηλ. <i>πιμπλεῖσαι</i> ανάγονται [[είτε]] σε θ. <i>pl</i><i>ē</i> [[είτε]] σε θ. <i>pl</i><i>ә</i><sub>1</sub>-. Οι τ. της [[μέσης]] φωνής με βραχύ -<i>α</i>-, <i>πίμπλαμαι</i>, <i>πίμπλαμεν</i> αποτελούν ελληνική [[καινοτομία]]. Το -<i>σ</i>- στον σχηματισμό του παθ. αορ. <i>ἐ</i>-<i>πλή</i>-<i>σ</i>-<i>θην</i> (<b>πρβλ.</b> <i>ἐμνήσθην</i>) οφείλεται σε αναλογική [[επέκταση]] από παθ. αορ. που είχαν στο θ. -<i>σ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[ζώννυμι]]: <i>ἐζώσθην</i>). Σε αναλογική [[επέκταση]] οφείλεται και το -<i>σ</i>- του παθ. παρακμ. <i>πέπλησμαι</i>. Οι ενεστ. τ. [[πιμπλάω]] και [[πιμπλέω]] αποτελούν θεματικές συνηρημένες μορφές του [[πίμπλημι]], ενώ ο ενεστ. [[πίπλω]] θεματική [[μορφή]] [[χωρίς]] έρρινο [[ένθημα]]. Από το ρ. [[πίμπλημι]] παράγονται τα επίθ. [[πλέως]] και [[πλήρης]], όπως και ο ενεστ. [[πλήθω]] και το ουσ. [[πλήθος]]. Στην [[ίδια]] [[ρίζα]], [[τέλος]], ανάγονται τα: [[πλείων]], [[πλήμνη]] και [[πολύς]]].<br />'''Σύνθετα''': [[ἀναπίμπλημι]], [[ἀποπίμπλημι]], [[διαπίμπλημι]], [[ἐκπίμπλημι]], [[ἐμπίμπλημι]], [[ἐπιπίμπλημι]], [[καταπίμπλημι]], [[παραπίμπλημι]], [[περιπίμπλαμαι]], [[ὑπερπίμπλημι]], [[ὑποπίμπλημι]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''πίμπλημι:''' στον ενεστ. και παρατ. σχηματίζεται όπως το [[ἵστημι]]· Επικ. γʹ ενικ. υποτ. <i>πίμπλῃσι</i>· προστ. <i>πίμπλα</i> ή <i>πίπλη</i>, παρατ. γʹ πληθ. <i>ἐπίμπλασαν</i>· οι υπόλοιποι χρόνοι σχηματίζονται από το [[πλήθω]] (το οποιο στον ενεστ. και παρατ. είναι αμτβ., βλ. [[πλήθω]])· μέλ. <i>πλήσω</i>, αόρ. αʹ [[ἔπλησα]], Επικ. <i>πλῆσα</i>· παρακ. <i>πέπληκα</i> — Μέσ., αόρ. αʹ <i>ἐπλησάμην</i>, Παθ. μέλ. [[πλησθήσομαι]], αόρ. αʹ [[ἐπλήσθην]], Επικ. γʹ πληθ. [[πλῆσθεν]]· παρακ. <i>πέπλησμαι</i>· [[εκτός]] από αυτούς τους χρόνους, υπήρχε και ποιητ. αόρ. βʹ [[ἐπλήμην]], Επικ. γʹ ενικ. και πληθ. [[πλῆτο]], [[πλῆντο]]· πρβλ. [[ἐμπίπλημι]] (από √<i>ΠΛΕ</i> ή <i>ΠΛΑ</i>).<br /><b class="num">I. 1.</b> [[γεμίζω]] εντελώς με [[κάτι]], με γεν., σε Όμηρ. κ.λπ.· με δοτ., [[γεμίζω]] από [[κάτι]], σε Ευρ.· απόλ., [[συμπληρώνω]], [[γεμίζω]], [[συμπληρώνω]], [[συμπληρώνω]], σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[πληρώ]] [[θέση]], [[κατέχω]] [[αξίωμα]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ., [[γεμίζω]] για τον εαυτό μου ή για ό,τι ανήκει σε μένα, πλήσασθαι [[δέπας]] οἴνοιο, [[γεμίζω]] για τον εαυτό μου ένα [[ποτήρι]] [[κρασί]], σε Ομήρ. Ιλ.· πλήσασθαι [[νῆας]], φόρτωσαν τα πλοία, σε Ομήρ. Οδ.· <i>θυμὸν πλήσασθαι ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος</i>, [[παραχορταίνω]], [[υπερκαλύπτω]] την [[επιθυμία]] κάποιου για [[φαγητό]] και ποτό, στο ίδ.· <i>[[πεδία]] πίμπλασθ' ἁρμάτων</i>, η [[πεδιάδα]] είναι εντελώς γεμάτη με τα άρματά σας, σε Ευρ.<br /><b class="num">III. 1.</b> Παθ., πληρούμαι, [[γίνομαι]] ή είμαι [[γεμάτος]] από, με γεν., σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> έχω αρκετό από κάποιο [[πράγμα]], <i>πλησθῆναι αἱμάτων</i>, σε Σοφ.· <i>ἡδονῶν</i>, σε Πλάτ.· [[σπανίως]] με δοτ., δάκρυσι [[πλησθείς]], σε Θουκ.
|lsmtext='''πίμπλημι:''' στον ενεστ. και παρατ. σχηματίζεται όπως το [[ἵστημι]]· Επικ. γʹ ενικ. υποτ. <i>πίμπλῃσι</i>· προστ. <i>πίμπλα</i> ή <i>πίπλη</i>, παρατ. γʹ πληθ. <i>ἐπίμπλασαν</i>· οι υπόλοιποι χρόνοι σχηματίζονται από το [[πλήθω]] (το οποιο στον ενεστ. και παρατ. είναι αμτβ., βλ. [[πλήθω]])· μέλ. <i>πλήσω</i>, αόρ. αʹ [[ἔπλησα]], Επικ. <i>πλῆσα</i>· παρακ. <i>πέπληκα</i> — Μέσ., αόρ. αʹ <i>ἐπλησάμην</i>, Παθ. μέλ. [[πλησθήσομαι]], αόρ. αʹ [[ἐπλήσθην]], Επικ. γʹ πληθ. [[πλῆσθεν]]· παρακ. <i>πέπλησμαι</i>· [[εκτός]] από αυτούς τους χρόνους, υπήρχε και ποιητ. αόρ. βʹ [[ἐπλήμην]], Επικ. γʹ ενικ. και πληθ. [[πλῆτο]], [[πλῆντο]]· πρβλ. [[ἐμπίπλημι]] (από √<i>ΠΛΕ</i> ή <i>ΠΛΑ</i>).<br /><b class="num">I. 1.</b> [[γεμίζω]] εντελώς με [[κάτι]], με γεν., σε Όμηρ. κ.λπ.· με δοτ., [[γεμίζω]] από [[κάτι]], σε Ευρ.· απόλ., [[συμπληρώνω]], [[γεμίζω]], [[συμπληρώνω]], [[συμπληρώνω]], σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[πληρώ]] [[θέση]], [[κατέχω]] [[αξίωμα]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> Μέσ., [[γεμίζω]] για τον εαυτό μου ή για ό,τι ανήκει σε μένα, πλήσασθαι [[δέπας]] οἴνοιο, [[γεμίζω]] για τον εαυτό μου ένα [[ποτήρι]] [[κρασί]], σε Ομήρ. Ιλ.· πλήσασθαι [[νῆας]], φόρτωσαν τα πλοία, σε Ομήρ. Οδ.· <i>θυμὸν πλήσασθαι ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος</i>, [[παραχορταίνω]], [[υπερκαλύπτω]] την [[επιθυμία]] κάποιου για [[φαγητό]] και ποτό, στο ίδ.· <i>[[πεδία]] πίμπλασθ' ἁρμάτων</i>, η [[πεδιάδα]] είναι εντελώς γεμάτη με τα άρματά σας, σε Ευρ.<br /><b class="num">III. 1.</b> Παθ., πληρούμαι, [[γίνομαι]] ή είμαι [[γεμάτος]] από, με γεν., σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> έχω αρκετό από κάποιο [[πράγμα]], <i>πλησθῆναι αἱμάτων</i>, σε Σοφ.· <i>ἡδονῶν</i>, σε Πλάτ.· [[σπανίως]] με δοτ., δάκρυσι [[πλησθείς]], σε Θουκ.
}}
{{elnl
|elnltext=πίμπλημι [~ πλήρης, ~ πλέως] naast them. praes. πλήθω en πιμπλάνομαι; Aeol. praes. 3 plur. πίμπλεισιν, Ion. med. 3 plur. them. πιμπλῶνται, imperf. 3 plur. ἐπίμπλασαν, ep. med. 3 plur. πίμπλαντο, ep. conj. 3 plur. πιμπλῇσι, imperat. πίμπλη, them. πίμπλᾱ, ptc. πιμπλάς, f. plur. πιμπλεῖσαι;\n aor. ἔπλησα, med. ἐπλησάμην (met acc. ), ook athem. ἐπλήμην ( intrans. ),\n ep. 3 sing. πλῆτο, plur. πλῆντο, ptc. πλήσας, med. πλησάμενος; aor. pass. ἐπλήσθην, ep. 3 plur. πλῆσθεν; perf. πέπληκα, med.-pass. πέπλησμαι, Ion. med.-pass. 3 plur. πέπληνται en πεπλήαται,\n zonder redupl. πλῆνται, plqperf. med.-pass. (ἐ)πεπλήσμην; fut. πλήσω,\n zelden med. πλήσομαι act. vullen (met): met gen..; τράπεζαν ἀμβροσίης de tafel met ambrozijn Od. 5.93; zelden met dat..; ἰαχῇ ὁδούς de wegen met geschreeuw Il. 16.374; ook med..; πλησάμενος δ ’ οἴνοιο δέπας na zijn beker met wijn te hebben gevuld Il. 9.224; πλησάμενος θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος zijn buik met eten en drinken gevuld hebbend Od. 17.603; overdr.. ἀμφοτέρω... πλῆσεν μένεος hij vervulde hen beiden met strijdlust Il. 13.60. pass. zich vullen (met), vol raken (van): met gen..; πλῆντο... δόμοι ἀνδρῶν ἀγρομένων de kamers vulden zich met mannen die bijeenkwamen Od. 8.57; met dat..; τὼ δέ οἱ ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν zijn beide ogen vulden zich met tranen Il. 17.696; genoeg krijgen van:; ὅταν δὲ πλησθῇς τῆς νόσου ξυνουσίᾳ wanneer jij genoeg hebt van de steeds aanwezige ziekte Soph. Ph. 520; in vervulling gaan:; πλησθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα dat alles wat is geschreven, in vervulling gaat NT Luc. 21.22; verlopen:. ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι de dagen liepen ten einde NT Luc. 1.23.
}}
{{elru
|elrutext='''πίμπλημι:''' (impf. ἐπίμπλην, fut. πλήσω, aor. [[ἔπλησα]] - эп. πλῆσα; pass.: aor. [[ἐπλήσθην]], pf. [[πέπλησμαι]]) тж. med.<br /><b class="num">1)</b> наполнять (πήρην σίτου καὶ [[κρειῶν]] Hom.; τὸ [[πλοῖον]] καλάμης Her.; σπόγγον ὄξους NT): π. μένεός τινα Hom. придать кому-л. силу; πλησάμενοι [[νῆας]] Hom. нагрузив свои корабли; δάκρυσι [[πλησθείς]] Thuc. весь в слезах; [[ὅταν]] δὲ πλησθῇς τῆς νόσου ξυνουσίᾳ Soph. когда ты досыта наглядишься на болезнь (Филоктета); αἱμάτων τινὸς πλησθῆναι Soph. упиться чьей-л. кровью; πλησθῆναι (о самках) Arst. забеременеть;<br /><b class="num">2)</b> med. (о времени) исполняться, оканчиваться (ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας NT) или наступать (ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ [[τεκεῖν]] αὐτήν NT).
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=-αμαι<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">to fill, to make full</b>, intr. <b class="b2">to fill oneself, to become or be full</b> (Il.).<br />Other forms: <b class="b3">-άνεται</b> 3. sg. (I 679), rare <b class="b3">-άω</b>, <b class="b3">-έω</b> (Hp.), also <b class="b3">πλήθω</b> (intr., late also tr.; ep. poet. Il.). Aor. <b class="b3">πλῆ-σαι</b>, <b class="b3">-σασθαι</b>, <b class="b3">-σθῆναι</b>, (Il.), intr. <b class="b3">πλῆ-το</b>, <b class="b3">-ντο</b> (ep.), <b class="b3">ἐν-έπλητο</b> etc. (Att.), fut. <b class="b3">πλή-σω</b>, <b class="b3">-σομαι</b> (Od.), <b class="b3">-σθήσομαι</b> (Att.), perf. midd. <b class="b3">πέπλησμαι</b> (IA.), act. <b class="b3">πέπληκα</b> (Att.), intr. <b class="b3">πέπληθα</b> (poet.).<br />Compounds: Very often w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀνα-(συν-ανα-</b>, <b class="b3">προσ-ανα-</b> a.o.), <b class="b3">ἐν-</b> (<b class="b3">ἀντ-εν-</b>, <b class="b3">παρ-εν-</b> a.o.). As 1. member in some governing compp., e.g. <b class="b3">πλησίστιος</b> <b class="b2">filling the sail</b> (Od., E.), <b class="b2">with full sails</b> (Ph., Plu.).<br />Derivatives: 1. <b class="b3">πλέως</b> (also w. <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b> a.o. to <b class="b3">ἐμ-πίμπλημι</b> etc.), Ion. <b class="b3">πλέος</b>, ep. <b class="b3">πλεῖος</b> = <b class="b3">*πλῆος</b>, ntr. <b class="b3">πλέον</b> [[full]] (Il.). On the comp. <b class="b3">πλείων</b> with sup. <b class="b3">πλεῖστος</b> s. esp. -- 2. <b class="b3">πλή-μη</b> f. <b class="b2">high tide, flood</b> (Plb., Str. a.o.), <b class="b3">-σμη</b> f. <b class="b2">id.</b> (Hes. Fr. 217), <b class="b3">-μα πλήρωμα</b> H., <b class="b3">-σμα</b> n. [[fertilisation]] (Arist.); <b class="b3">-σμιος</b> <b class="b2">saturating, causing tedium</b> (Epicur., medic.); <b class="b3">-σμονή</b> f. <b class="b2">fullness, congestion, (over)saturation</b> (IA.; Schwyzer 524, Chantraine Form. 207) with <b class="b3">-σμονώδης</b> (Hp., Gal.), <b class="b3">-σμονικός</b> (Pythag. Ep.) <b class="b2">(over)saturating</b>. On [[πλήμνη]] s. v. -- 3. <b class="b3">πλή-ρης</b> [[full]] (IA.); as 1. member e.g. <b class="b3">πληρο-φορέω</b> <b class="b2"> fulfill</b> (Ctes., LXX, NT, pap.); <b class="b3">πληρό-της</b> f. [[fullness]] (Plu.), <b class="b3">πληρ-όω</b>, very often w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">συν-</b>, <b class="b2">to make full, to (ful)fill, to finish, to pay fully</b> (IA.) with <b class="b3">-ωμα</b> (<b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">συν-</b> a.o.) n. <b class="b2">filling, filling piece, full number, full payment, (full) crew</b> (IA.), <b class="b3">-ωσις</b> (<b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b> u.a.) f. [[accomplishment]], [[complement]], [[satisfaction]] (IA.; Holt Les noms d'action en <b class="b3">-σις</b> 128), <b class="b3">-ωτής</b> (<b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>) m. [[finisher]], [[executor]], [[collector]] (Att.), <b class="b3">-ωτικός</b> (<b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">συν-</b> a.o.) [[fulfilling]], [[completing]] (Epicur., medic. a. o.). -- 4. <b class="b3">πλῆ-θος</b> n. <b class="b2">fulness, mass (of people), herd</b> (Il., Dor., Arc.); often as 2. member, e.g. <b class="b3">παμ-πληθής</b> <b class="b2">consisting of a whole mass, very numerous</b> (Att.); <b class="b3">-θα</b> f. <b class="b2">id.</b> (Locr., Boeot.); <b class="b3">-θύς</b>, <b class="b3">-θύος</b> f. <b class="b2">id.</b> (Ion. Cret. Locr. hell.; Bechtel Dial. 2, 791f., also Ruijgh L'élém. ach. 110 against Leumann Hom. Wörter 294 f.) with <b class="b3">-θύω</b> <b class="b2">to be full, to become full, increase</b>, <b class="b3">-θύνομαι</b>, <b class="b3">-θύνω</b> <b class="b2">to belong to the mass, to agree with it, to augment oneself; to make full, to augment</b> (A., Arist., LXX, NT); from it <b class="b3">-θυσμός</b> m. [[increase]] (Procl., Simp.), <b class="b3">-θυντικός</b> [[plural]] (Gramm. a.o.); 5. <b class="b3">πληθ-ώρα</b>, Ion. <b class="b3">-η</b> f. [[fulness]], rnedic. <b class="b2">plethora, full-blooded</b> (Ion. hell.; on the secondary barytonesis Wackernagel-Debrunner Phil. 95, 181 f.) with <b class="b3">-ωριάω</b> <b class="b2">suffer from p.</b>. <b class="b3">-ωρικός</b> [[plethoric]] (Gal.), <b class="b3">-ωρέω</b> <b class="b2">to be full</b> (Suid.).<br />Origin: IE [Indo-European] [799] <b class="b2">*pleh₁-</b> [[fill]]<br />Etymology: The sigmatic aorist 3. sg. <b class="b3">ἔ-πλησ-ε</b> is (except for the <b class="b3">-ε</b>) identical with Skt. <b class="b2">á-prās</b>: IE <b class="b2">*é-pleh₁s-t</b>; with 1. pl. pres. <b class="b3">πίμ-πλα-μεν</b> agrees also, setting aside the secondary nasalisation of the present, Skt. <b class="b2">pi-pr̥-más</b> : IE <b class="b2">*pi-pl̥-mé(s</b>). Also 3. sg. <b class="b3">πίμ-πλη-σι</b> has a non-Gr. agreement, in Av. <b class="b2">ham--frāi-ti</b> <b class="b2">fills up</b> over against Skt. <b class="b2">-par-ti</b> from IE <b class="b2">*pi-pel-ti</b>. Both in Greek and in Iran. came in sing. the langvocalic full grade <b class="b2">plē-</b> after other forms (e.g. the aor. <b class="b2">*é-plēs-</b>) for the prob. older Skt. <b class="b2">-par-ti</b>. After the pattern of <b class="b3">τίθημι</b> : <b class="b3">τίθεμεν</b> one made sometimes forms like ptc. pl. f. <b class="b3">πιμπλεῖσαι</b> (Hes.: <b class="b3">τιθεῖσαι</b>). With <b class="b3">πέ-πλη-θ-α</b> cf. still Skt. <b class="b2">pa-prā́</b>[[[u]]] (on <b class="b3">θ</b> below). -- The <b class="b2">r-</b>suffix in <b class="b3">πλή-ρης</b> (for older <b class="b3">*πλη-ρο-ς</b>? Schwyzer 513) is both in Arm. <b class="b2">li-r</b> [[fullness]] (from <b class="b2">*plē-r-i-</b>) and in Lat. <b class="b2">plē-rus</b> <b class="b2">for the greater part</b>, <b class="b2">plērī-que</b> [[most]] (s. W.-Hofmann s. v.) attested. Also <b class="b3">πλέως</b> from <b class="b3">*πλῆος</b> (= Hom. <b class="b3">πλεῖος</b>), <b class="b3">*πλη-(ι)ος</b> can be equated with Arm. [[li]] [[full]] (better then [[li]] from <b class="b2">*plē-tos</b> = Lat. <b class="b2">-plētus</b> a.o.). The <b class="b2">m-</b>suffix in <b class="b3">πλή-μη</b>, <b class="b3">-μα</b> seems also in Lat. <b class="b2">plēminābantur replēbantur</b> (Gloss.; from <b class="b2">*plēmen</b> = <b class="b3">πλῆμα</b>) to be represented. -- Like <b class="b3">πλῆ-θος</b> : <b class="b3">πλή-θω</b>, <b class="b3">πέ-πλη-θα</b> also <b class="b3">βρῖ-θος</b> : <b class="b3">βρί-θω</b> : <b class="b3">βέ-βρι-θα</b> (s. v. and Schwyzer 511 a. 703); with <b class="b3">πλῆθος</b>, <b class="b3">-θύς</b> (on which Schwyzer 463f. and Frisk Eranos 43, 221) one compares Lat. [[plēbēs]] from IE <b class="b2">*plēdhu̯ēs</b> (cf. W.-Hofmann s. v.); well-argued doubts in Ernout-Meillet s. v. -- Further details w. rich lit. in WP. 2, 63f., Pok. 799f., W.-Hofmann s. [[pleō]], Mayrhofer s. [[píparti]]1; older lit. also in Bq. On the Greek form still Schwyzer 689. -- Cf. [[πολύς]], [[πλείων]], [[πλήμνη]].
|etymtx=-αμαι<br />Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to fill]], [[to make full]], intr. [[to fill oneself]], [[to become or be full]] (Il.).<br />Other forms: <b class="b3">-άνεται</b> 3. sg. (I 679), rare <b class="b3">-άω</b>, <b class="b3">-έω</b> (Hp.), also [[πλήθω]] (intr., late also tr.; ep. poet. Il.). Aor. <b class="b3">πλῆ-σαι</b>, <b class="b3">-σασθαι</b>, <b class="b3">-σθῆναι</b>, (Il.), intr. <b class="b3">πλῆ-το</b>, <b class="b3">-ντο</b> (ep.), <b class="b3">ἐν-έπλητο</b> etc. (Att.), fut. <b class="b3">πλή-σω</b>, <b class="b3">-σομαι</b> (Od.), <b class="b3">-σθήσομαι</b> (Att.), perf. midd. [[πέπλησμαι]] (IA.), act. [[πέπληκα]] (Att.), intr. [[πέπληθα]] (poet.).<br />Compounds: Very often w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀνα-(συν-ανα-</b>, <b class="b3">προσ-ανα-</b> a.o.), <b class="b3">ἐν-</b> (<b class="b3">ἀντ-εν-</b>, <b class="b3">παρ-εν-</b> a.o.). As 1. member in some governing compp., e.g. [[πλησίστιος]] [[filling the sail]] (Od., E.), [[with full sails]] (Ph., Plu.).<br />Derivatives: 1. [[πλέως]] (also w. <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b> a.o. to <b class="b3">ἐμ-πίμπλημι</b> etc.), Ion. [[πλέος]], ep. [[πλεῖος]] = <b class="b3">*πλῆος</b>, ntr. [[πλέον]] [[full]] (Il.). On the comp. [[πλείων]] with sup. [[πλεῖστος]] s. esp. -- 2. <b class="b3">πλή-μη</b> f. [[high tide]], [[flood]] (Plb., Str. a.o.), <b class="b3">-σμη</b> f. <b class="b2">id.</b> (Hes. Fr. 217), <b class="b3">-μα πλήρωμα</b> H., <b class="b3">-σμα</b> n. [[fertilisation]] (Arist.); <b class="b3">-σμιος</b> [[saturating]], [[causing tedium]] (Epicur., medic.); <b class="b3">-σμονή</b> f. [[fullness]], [[congestion]], [[(over)saturation]] (IA.; Schwyzer 524, Chantraine Form. 207) with <b class="b3">-σμονώδης</b> (Hp., Gal.), <b class="b3">-σμονικός</b> (Pythag. Ep.) <b class="b2">(over)saturating</b>. On [[πλήμνη]] s. v. -- 3. <b class="b3">πλή-ρης</b> [[full]] (IA.); as 1. member e.g. <b class="b3">πληρο-φορέω</b> [[fulfill]] (Ctes., LXX, NT, pap.); <b class="b3">πληρό-της</b> f. [[fullness]] (Plu.), <b class="b3">πληρ-όω</b>, very often w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">συν-</b>, [[to make full]], [[to (ful)fill]], [[to finish]], [[to pay fully]] (IA.) with <b class="b3">-ωμα</b> (<b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">συν-</b> a.o.) n. [[filling]], [[filling piece]], [[full number]], [[full payment, (full) crew]] (IA.), <b class="b3">-ωσις</b> (<b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b> u.a.) f. [[accomplishment]], [[complement]], [[satisfaction]] (IA.; Holt Les noms d'action en <b class="b3">-σις</b> 128), <b class="b3">-ωτής</b> (<b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>) m. [[finisher]], [[executor]], [[collector]] (Att.), <b class="b3">-ωτικός</b> (<b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">συν-</b> a.o.) [[fulfilling]], [[completing]] (Epicur., medic. a. o.). -- 4. <b class="b3">πλῆ-θος</b> n. [[fulness]], [[mass (of people)]], [[herd]] (Il., Dor., Arc.); often as 2. member, e.g. <b class="b3">παμ-πληθής</b> [[consisting of a whole mass]], [[very numerous]] (Att.); <b class="b3">-θα</b> f. <b class="b2">id.</b> (Locr., Boeot.); <b class="b3">-θύς</b>, <b class="b3">-θύος</b> f. <b class="b2">id.</b> (Ion. Cret. Locr. hell.; Bechtel Dial. 2, 791f., also Ruijgh L'élém. ach. 110 against Leumann Hom. Wörter 294 f.) with <b class="b3">-θύω</b> [[to be full]], [[to become full]], [[increase]], <b class="b3">-θύνομαι</b>, <b class="b3">-θύνω</b> [[to belong to the mass]], [[to agree with it]], [[to augment oneself; to make full]], [[to augment]] (A., Arist., LXX, NT); from it <b class="b3">-θυσμός</b> m. [[increase]] (Procl., Simp.), <b class="b3">-θυντικός</b> [[plural]] (Gramm. a.o.); 5. <b class="b3">πληθ-ώρα</b>, Ion. <b class="b3">-η</b> f. [[fulness]], rnedic. [[plethora]], [[full-blooded]] (Ion. hell.; on the secondary barytonesis Wackernagel-Debrunner Phil. 95, 181 f.) with <b class="b3">-ωριάω</b> <b class="b2">suffer from p.</b>. <b class="b3">-ωρικός</b> [[plethoric]] (Gal.), <b class="b3">-ωρέω</b> to [[be full]] (Suid.).<br />Origin: IE [Indo-European] [799] <b class="b2">*pleh₁-</b> [[fill]]<br />Etymology: The sigmatic aorist 3. sg. <b class="b3">ἔ-πλησ-ε</b> is (except for the <b class="b3">-ε</b>) identical with Skt. [[á-prās]]: IE <b class="b2">*é-pleh₁s-t</b>; with 1. pl. pres. <b class="b3">πίμ-πλα-μεν</b> agrees also, setting aside the secondary nasalisation of the present, Skt. <b class="b2">pi-pr̥-más</b>: IE <b class="b2">*pi-pl̥-mé(s</b>). Also 3. sg. <b class="b3">πίμ-πλη-σι</b> has a non-Gr. agreement, in Av. [[ham-pā-frāi-ti]] [[fills up]] over against Skt. [[pí-par-ti]] from IE <b class="b2">*pi-pel-ti</b>. Both in Greek and in Iran. came in sing. the langvocalic full grade [[plē-]] after other forms (e.g. the aor. <b class="b2">*é-plēs-</b>) for the prob. older Skt. [[pí-par-ti]]. After the pattern of [[τίθημι]]: [[τίθεμεν]] one made sometimes forms like ptc. pl. f. [[πιμπλεῖσαι]] (Hes.: [[τιθεῖσαι]]). With <b class="b3">πέ-πλη-θ-α</b> cf. still Skt. <b class="b2">pa-prā́</b>([[u]]) (on [[θ]] below). -- The [[r-]]suffix in <b class="b3">πλή-ρης</b> (for older <b class="b3">*πλη-ρο-ς</b>? Schwyzer 513) is both in Arm. [[li-r]] [[fullness]] (from <b class="b2">*plē-r-i-</b>) and in Lat. [[plē-rus]] [[for the greater part]], [[plērī-que]] [[most]] (s. W.-Hofmann s. v.) attested. Also [[πλέως]] from <b class="b3">*πλῆος</b> (= Hom. [[πλεῖος]]), <b class="b3">*πλη-(ι)ος</b> can be equated with Arm. [[li]] [[full]] (better then [[li]] from <b class="b2">*plē-tos</b> = Lat. [[-plētus]] a.o.). The [[m-]]suffix in <b class="b3">πλή-μη</b>, <b class="b3">-μα</b> seems also in Lat. [[plēminābantur replēbantur]] (Gloss.; from <b class="b2">*plēmen</b> = [[πλῆμα]]) to be represented. -- Like <b class="b3">πλῆ-θος</b>: <b class="b3">πλή-θω</b>, <b class="b3">πέ-πλη-θα</b> also <b class="b3">βρῖ-θος</b>: <b class="b3">βρί-θω</b>: <b class="b3">βέ-βρι-θα</b> (s. v. and Schwyzer 511 a. 703); with [[πλῆθος]], <b class="b3">-θύς</b> (on which Schwyzer 463f. and Frisk Eranos 43, 221) one compares Lat. [[plēbēs]] from IE <b class="b2">*plēdhu̯ēs</b> (cf. W.-Hofmann s. v.); well-argued doubts in Ernout-Meillet s. v. -- Further details w. rich lit. in WP. 2, 63f., Pok. 799f., W.-Hofmann s. [[pleō]], Mayrhofer s. [[píparti]]1; older lit. also in Bq. On the Greek form still Schwyzer 689. -- Cf. [[πολύς]], [[πλείων]], [[πλήμνη]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἐμπίπλημι]] [From Root πλε or πλα] [in pres. and impf. formed like [[ἵστημι]] [[other]] tenses formed from]<br /><b class="num">I.</b> to [[fill]] [[full]] of a [[thing]], c. gen., Hom., etc.: c. dat. to [[fill]] with a [[thing]], Eur.:—absol. to [[fill]] up, to [[fill]], Il., [[attic]]<br /><b class="num">2.</b> to [[fill]], [[discharge]] an [[office]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> Mid. to [[fill]] for [[oneself]], or [[what]] is one's own, πλήσασθαι [[δέπας]] οἴνοιο to [[fill]] [[oneself]] a cup of [[wine]], Il.; πλ. [[νῆας]] to get ships laden, Od.; θυμὸν πλήσασθαι ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος to [[satiate]] one's [[desire]] with [[meat]] and [[drink]], Od.; πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων [[fill]] the [[plain]] [[full]] of [[your]] chariots, Eur.<br /><b class="num">III.</b> Pass. to be [[filled]], [[become]] or be [[full]] of, c. gen., Hom., etc.<br /><b class="num">2.</b> to [[have]] [[enough]] of a [[thing]], πλησθῆναι αἱμάτων Soph.; ἡδονῶν Plat.; —[[rarely]] c. dat., δάκρυσι [[πλησθείς]] Thuc.
|mdlsjtxt=[[ἐμπίπλημι]] [From Root πλε or πλα] [in pres. and impf. formed like [[ἵστημι]] [[other]] tenses formed from]<br /><b class="num">I.</b> to [[fill]] [[full]] of a [[thing]], c. gen., Hom., etc.: c. dat. to [[fill]] with a [[thing]], Eur.:—absol. to [[fill]] up, to [[fill]], Il., [[Attic]]<br /><b class="num">2.</b> to [[fill]], [[discharge]] an [[office]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> Mid. to [[fill]] for [[oneself]], or [[what]] is one's own, πλήσασθαι [[δέπας]] οἴνοιο to [[fill]] [[oneself]] a cup of [[wine]], Il.; πλ. [[νῆας]] to get ships laden, Od.; θυμὸν πλήσασθαι ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος to [[satiate]] one's [[desire]] with [[meat]] and [[drink]], Od.; πεδία πίμπλασθ' ἁρμάτων [[fill]] the [[plain]] [[full]] of [[your]] chariots, Eur.<br /><b class="num">III.</b> Pass. to be [[filled]], [[become]] or be [[full]] of, c. gen., Hom., etc.<br /><b class="num">2.</b> to [[have]] [[enough]] of a [[thing]], πλησθῆναι αἱμάτων Soph.; ἡδονῶν Plat.; —[[rarely]] c. dat., δάκρυσι [[πλησθείς]] Thuc.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''πίμπλημι''': -αμαι (seit Il.),<br />{pímplēmi}<br />'''Forms''': -άνεται 3. sg. (''I'' 679), selten -άω, -έω (Hp. u.a.), auch [[πλήθω]] (intr., sp. auch tr.; vorw. ep. poet. seit Il.). Aor. [[πλῆσαι]], -σασθαι, -σθῆναι, (seit Il.), intr. [[πλῆτο]], -ντο (ep.), ἐνέπλητο usw. (att.), Fut. πλήσω, -σομαι (seit Od.), -σθήσομαι (att.), Perf. Med. πέπλησμαι (ion. att.), Akt. πέπληκα (att.), intr. πέπληθα (poet.);<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[füllen]], [[vollmachen]], intr. ‘sich füllen, voll werden od. sein’.<br />'''Composita''' : sehr oft m. Präfix, z.B. ἀνα-(συνανα-, προσανα- u.a.), ἐν- (ἀντεν-, παρεν- u.a.), Als Vorderglied in einigen verbalen Rektionskompp., z.B. πλησίτιος [[die Segel füllend]] (Od., E. in lyr.), [[mit vollen Segeln]] (Ph., Plu.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: 1. [[πλέως]] (auch m. ἐν-, ἀνα-, ἐκ-u.a. zu [[ἐμπίμπλημι]] usw.), ion. [[πλέος]], ep. [[πλεῖος]] = *πλῆος, ntr. [[πλέον]] [[voll]] (seit Il.). Zum Komp. [[πλείων]] mit Sup. [[πλεῖστος]] s. bes. — 2. [[πλήμη]] f. [[Hochwasser]], [[Flut]] (Plb., Str. u.a.), -σμη f. ib. (Hes. ''Fr''. 217), -μα· [[πλήρωμα]] H., -σμα n. [[Befruchtung]] (Arist.); -σμιος [[sättigend]], [[Überdruß erregend]] (Epikur., Mediz. u.a.); -σμονή f. ‘Fülle, Überfüllung, (Über)-sättigung’ (ion. att.; Schwyzer 524, Chantraine Form. 207) mit -σμονώδης (Hp., Gal.), -σμονικός (Pythag. ''Ep''.) ‘(über)-sättigend’. Zu [[πλήμνη]] s. bes. — 3. [[πλήρης]] [[voll]] (ion. att. usw.); als Vorderglied z.B. [[πληροφορέω]] [[erfüllen]] (Ktes., LXX, NT, Pap.); davon [[πληρότης]] f. [[Vollheit]] (Plu. u.a.), [[πληρόω]], sehr oft m. Präfix, z.B. ἀνα-, ἐκ-, ἀπο-, συν-, ‘voll machen, (er)füllen, vollenden, voll bezahlen’ (ion. att. usw.) mit -ωμα (ἀνα-, συν- u.a.) n. ‘Füllung, Füllstück, Vollzahl, volle Bezahlung, (volle) Bemannung’ (ion. att.), -ωσις (ἀνα-, ἐκ- u.a.) f. [[Erfüllung]], [[Vervollständigung]], [[Befriedigung]] (ion. att.; Holt Les noms d’action en -σις 128), -ωτής (ἐκ-, ἀπο-) m. [[Vollender]], [[Vollstrecker]], [[Einsammler]] (att. usw.), -ωτικός (ἀνα-, συν- u.a.) [[erfüllend]], [[vollendend]] (Epikur., Mediz. u. a.). — 4. [[πλῆθος]] n. ‘Fülle, (Volks)menge, Haufe’ (seit Il., dor., ark.); oft als Hinterglied, z.B. [[παμπληθής]] [[aus einer ganzen Menge bestehend]], [[sehr zahlreich]] (att.); -θα f. ib. (lokr., böot.); -θύ̄ς, -[[θύος]] f. ib. (ion. kret. lokr. hell. usw.; Bechtel Diab. 2, 791f., auch Ruijgh L’élém. ach. 110 gegen Leumann Hom. Wörter 294 f.) mit -[[θύω]] [[voll sein]], [[voll werden]], [[zunehmen]], -θύνομαι, -[[θύνω]] ‘der Menge angehören, ihr zustimmen, sich verrnehren; voll machen, vermehren’ (A., Arist., LXX, NT u.a.); davon -θυσμός m. [[Vermehrung]] (Prokl., Simp. u.a.), -θυντικός [[pluralisch]] (Gramm. u.a.); 5. [[πληθώρα]], ion. -η f. [[Fülle]], rnediz. [[Plethora]], [[Vollblütigkeit]] (ion. hell.; zur sekundären Barytonese Wackernagel-Debrunner Phil. 95, 181 f.) mit -ωριάω ‘an P. leiden’. -ωρικός [[plethorisoh]] (Gal.), -ωρέω [[voll sein]] (Suid.).<br />'''Etymology''' : Der sigmatische Aorist 3. sg. ἔπλησε ist (bis auf das hinzugefügte -ε) mit aind. ''á''-''prās'' identisch: idg. *''é''-''plēs''-''t''; zur 1. pl. Präs. πίμπλαμεν stimmt ebenfalls, von der sekundären Nasalierung des Präsens abgesehen, aind. ''pi''-''pr̥''-''más'' : idg. *''pi''-''pl̥''-''mé''(''s''). Auch 3. sg. πίμπλησι hat ein außergr. Gegenstück, u. zw. in aw. ''ham''-''pā''-''frāi''-''ti'' [[füllt an]] gegenüber aind. ''pí''-''par''-''ti'' aus idg. *''pi''-''pel''-''ti''. Sowohl im Griech. wie im Iran. trat im Sing. die langvokalische Hochstufe ''plē''- nach anderen Formen (z.B. dem Aor. *''é''-''plēs''-) für das wohl ältere aind. ''pí''-''par''-''ti'' ein. Nach Muster von [[τίθημι]] : τίθεμεν bildete man gelegentlich Formen wie Ptz. pl. f. πιμπλεῖσαι (Hes.: τιθεῖσαι). Zu πέπληθ-α vgl. noch aind. ''pa''-''prā́''[''u''] (zu θ unten). — Das ''r''-Suffix in [[πλήρης]] (für älteres *πληρος? Schwyzer 513) ist sowohl in arm. ''li''-''r'' [[Fülle]] (aus *''plē''-''r''-''i''-) wie in lat. ''plē''-''rus'' [[zum größten Teil]], ''plērī''-''que'' [[die meisten]] (s. W.-Hofmann s. v.) zu belegen. Auch [[πλέως]] aus *πλῆος (= hom. [[πλεῖος]]), *πλη-(ι)ος läßt sich mit arm. ''li'' [[voll]] gleichsetzen (bessert als ''li'' aus *''plē''-''tos'' = lat. -''plētus'' u.a.). Das ''m''-Suffix in [[πλήμη]]. -μα scheint auch in lat. ''plēminābantur''· ''replēbantur'' (Gloss.; von *''plēmen'' = [[πλῆμα]]) vertreten zu sein. — Wie [[πλῆθος]] : [[πλήθω]], πέπληθα auch [[βρῖθος]] : [[βρίθω]] : [[βέβριθα]] (s. d. und Schwyzer 511 u. 703); mit [[πλῆθος]], -θύ̄ς (worüber Schwyzer 463f. und Frisk Eranos 43, 221) wird lat. ''plēbēs'' aus idg. *''plēdhu̯ēs'' verglichen (vgl. W.-Hofmann s. v.); wohlbegründeter Zweifel bei Ernout-Meillet s. v. — Weitere Einzelheiten m. reicher Lit. bei WP. 2, 63f., Pok. 799f., W.-Hofmann s. ''pleō'', Mayrhofer s. ''píparti''<sup>1</sup>; ältere Lit. auch bei Bq. Zu den griech. Formen noch Schwyzer 689. — Vgl. [[πολύς]], [[πλείων]], [[πλήμνη]].<br />'''Page''' 2,537-538
|ftr='''πίμπλημι''': -αμαι (seit Il.),<br />{pímplēmi}<br />'''Forms''': -άνεται 3. sg. (''I'' 679), selten -άω, -έω (Hp. u.a.), auch [[πλήθω]] (intr., sp. auch tr.; vorw. ep. poet. seit Il.). Aor. [[πλῆσαι]], -σασθαι, -σθῆναι, (seit Il.), intr. [[πλῆτο]], -ντο (ep.), ἐνέπλητο usw. (att.), Fut. πλήσω, -σομαι (seit Od.), -σθήσομαι (att.), Perf. Med. πέπλησμαι (ion. att.), Akt. πέπληκα (att.), intr. πέπληθα (poet.);<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[füllen]], [[vollmachen]], intr. ‘sich füllen, voll werden od. sein’.<br />'''Composita''': sehr oft m. Präfix, z.B. ἀνα-(συνανα-, προσανα- u.a.), ἐν- (ἀντεν-, παρεν- u.a.), Als Vorderglied in einigen verbalen Rektionskompp., z.B. πλησίτιος [[die Segel füllend]] (Od., E. in lyr.), [[mit vollen Segeln]] (Ph., Plu.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: 1. [[πλέως]] (auch m. ἐν-, ἀνα-, ἐκ-u.a. zu [[ἐμπίμπλημι]] usw.), ion. [[πλέος]], ep. [[πλεῖος]] = *πλῆος, ntr. [[πλέον]] [[voll]] (seit Il.). Zum Komp. [[πλείων]] mit Sup. [[πλεῖστος]] s. bes. — 2. [[πλήμη]] f. [[Hochwasser]], [[Flut]] (Plb., Str. u.a.), -σμη f. ib. (Hes. ''Fr''. 217), -μα· [[πλήρωμα]] H., -σμα n. [[Befruchtung]] (Arist.); -σμιος [[sättigend]], [[Überdruß erregend]] (Epikur., Mediz. u.a.); -σμονή f. ‘Fülle, Überfüllung, (Über)-sättigung’ (ion. att.; Schwyzer 524, Chantraine Form. 207) mit -σμονώδης (Hp., Gal.), -σμονικός (Pythag. ''Ep''.) ‘(über)-sättigend'. Zu [[πλήμνη]] s. bes. — 3. [[πλήρης]] [[voll]] (ion. att. usw.); als Vorderglied z.B. [[πληροφορέω]] [[erfüllen]] (Ktes., LXX, NT, Pap.); davon [[πληρότης]] f. [[Vollheit]] (Plu. u.a.), [[πληρόω]], sehr oft m. Präfix, z.B. ἀνα-, ἐκ-, ἀπο-, συν-, ‘voll machen, (er)füllen, vollenden, voll bezahlen’ (ion. att. usw.) mit -ωμα (ἀνα-, συν- u.a.) n. ‘Füllung, Füllstück, Vollzahl, volle Bezahlung, (volle) Bemannung’ (ion. att.), -ωσις (ἀνα-, ἐκ- u.a.) f. [[Erfüllung]], [[Vervollständigung]], [[Befriedigung]] (ion. att.; Holt Les noms d'action en -σις 128), -ωτής (ἐκ-, ἀπο-) m. [[Vollender]], [[Vollstrecker]], [[Einsammler]] (att. usw.), -ωτικός (ἀνα-, συν- u.a.) [[erfüllend]], [[vollendend]] (Epikur., Mediz. u. a.). — 4. [[πλῆθος]] n. ‘Fülle, (Volks)menge, Haufe’ (seit Il., dor., ark.); oft als Hinterglied, z.B. [[παμπληθής]] [[aus einer ganzen Menge bestehend]], [[sehr zahlreich]] (att.); -θα f. ib. (lokr., böot.); -θύ̄ς, -[[θύος]] f. ib. (ion. kret. lokr. hell. usw.; Bechtel Diab. 2, 791f., auch Ruijgh L’élém. ach. 110 gegen Leumann Hom. Wörter 294 f.) mit -[[θύω]] [[voll sein]], [[voll werden]], [[zunehmen]], -θύνομαι, -[[θύνω]] ‘der Menge angehören, ihr zustimmen, sich verrnehren; voll machen, vermehren’ (A., Arist., LXX, NT u.a.); davon -θυσμός m. [[Vermehrung]] (Prokl., Simp. u.a.), -θυντικός [[pluralisch]] (Gramm. u.a.); 5. [[πληθώρα]], ion. -η f. [[Fülle]], rnediz. [[Plethora]], [[Vollblütigkeit]] (ion. hell.; zur sekundären Barytonese Wackernagel-Debrunner Phil. 95, 181 f.) mit -ωριάω ‘an P. leiden’. -ωρικός [[plethorisoh]] (Gal.), -ωρέω [[voll sein]] (Suid.).<br />'''Etymology''': Der sigmatische Aorist 3. sg. ἔπλησε ist (bis auf das hinzugefügte -ε) mit aind. ''á''-''prās'' identisch: idg. *''é''-''plēs''-''t''; zur 1. pl. Präs. πίμπλαμεν stimmt ebenfalls, von der sekundären Nasalierung des Präsens abgesehen, aind. ''pi''-''pr̥''-''más'': idg. *''pi''-''pl̥''-''mé''(''s''). Auch 3. sg. πίμπλησι hat ein außergr. Gegenstück, u. zw. in aw. ''ham''-''pā''-''frāi''-''ti'' [[füllt an]] gegenüber aind. ''pí''-''par''-''ti'' aus idg. *''pi''-''pel''-''ti''. Sowohl im Griech. wie im Iran. trat im Sing. die langvokalische Hochstufe ''plē''- nach anderen Formen (z.B. dem Aor. *''é''-''plēs''-) für das wohl ältere aind. ''pí''-''par''-''ti'' ein. Nach Muster von [[τίθημι]]: τίθεμεν bildete man gelegentlich Formen wie Ptz. pl. f. πιμπλεῖσαι (Hes.: τιθεῖσαι). Zu πέπληθ-α vgl. noch aind. ''pa''-''prā́''[''u''] (zu θ unten). — Das ''r''-Suffix in [[πλήρης]] (für älteres *πληρος? Schwyzer 513) ist sowohl in arm. ''li''-''r'' [[Fülle]] (aus *''plē''-''r''-''i''-) wie in lat. ''plē''-''rus'' [[zum größten Teil]], ''plērī''-''que'' [[die meisten]] (s. W.-Hofmann s. v.) zu belegen. Auch [[πλέως]] aus *πλῆος (= hom. [[πλεῖος]]), *πλη-(ι)ος läßt sich mit arm. ''li'' [[voll]] gleichsetzen (bessert als ''li'' aus *''plē''-''tos'' = lat. -''plētus'' u.a.). Das ''m''-Suffix in [[πλήμη]]. -μα scheint auch in lat. ''plēminābantur''· ''replēbantur'' (Gloss.; von *''plēmen'' = [[πλῆμα]]) vertreten zu sein. — Wie [[πλῆθος]]: [[πλήθω]], πέπληθα auch [[βρῖθος]]: [[βρίθω]]: [[βέβριθα]] (s. d. und Schwyzer 511 u. 703); mit [[πλῆθος]], -θύ̄ς (worüber Schwyzer 463f. und Frisk Eranos 43, 221) wird lat. ''plēbēs'' aus idg. *''plēdhu̯ēs'' verglichen (vgl. W.-Hofmann s. v.); wohlbegründeter Zweifel bei Ernout-Meillet s. v. — Weitere Einzelheiten m. reicher Lit. bei WP. 2, 63f., Pok. 799f., W.-Hofmann s. ''pleō'', Mayrhofer s. ''píparti''<sup>1</sup>; ältere Lit. auch bei Bq. Zu den griech. Formen noch Schwyzer 689. — Vgl. [[πολύς]], [[πλείων]], [[πλήμνη]].<br />'''Page''' 2,537-538
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':pl»qw 普累拖<br />'''詞類次數''':動詞(24)<br />'''原文字根''':充滿 相當於: ([[מָלֵא]]&#x200E; / [[מָלָה]]&#x200E;)  ([[רָעַף]]&#x200E;)  ([[שָׂבַע]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':充滿*,滿足,滿,裝滿,蘸滿,已滿,滿了,到了,完成<br />'''同源字''':1) ([[πλῆθος]])完全 2) ([[πληθύνω]])增多 3) ([[πίμπλημι]])充滿<br />'''出現次數''':總共(23);太(2);路(12);徒(9)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 被⋯充滿(5) 路1:15; 路1:41; 徒4:8; 徒9:17; 徒13:9;<br />2) 滿了(4) 太22:10; 路2:21; 路2:22; 路5:26;<br />3) 充滿了(3) 路4:28; 徒3:10; 徒19:29;<br />4) 到了(2) 路1:57; 路2:6;<br />5) 他們⋯充滿(2) 徒2:4; 徒4:31;<br />6) 被⋯充滿了(1) 路1:67;<br />7) 就充滿了(1) 徒13:45;<br />8) 裝滿了(1) 路5:7;<br />9) 蘸滿(1) 太27:48;<br />10) 已滿(1) 路1:23;<br />11) 充滿(1) 路6:11;<br />12) 他們充滿了(1) 徒5:17
|sngr='''原文音譯''':pl»qw 普累拖<br />'''詞類次數''':動詞(24)<br />'''原文字根''':充滿 相當於: ([[מָלֵא]]&#x200E; / [[מָלָה]]&#x200E;)  ([[רָעַף]]&#x200E;)  ([[שָׂבַע]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':充滿*,滿足,滿,裝滿,蘸滿,已滿,滿了,到了,完成<br />'''同源字''':1) ([[πλῆθος]])完全 2) ([[πληθύνω]])增多 3) ([[πίμπλημι]])充滿<br />'''出現次數''':總共(23);太(2);路(12);徒(9)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 被⋯充滿(5) 路1:15; 路1:41; 徒4:8; 徒9:17; 徒13:9;<br />2) 滿了(4) 太22:10; 路2:21; 路2:22; 路5:26;<br />3) 充滿了(3) 路4:28; 徒3:10; 徒19:29;<br />4) 到了(2) 路1:57; 路2:6;<br />5) 他們⋯充滿(2) 徒2:4; 徒4:31;<br />6) 被⋯充滿了(1) 路1:67;<br />7) 就充滿了(1) 徒13:45;<br />8) 裝滿了(1) 路5:7;<br />9) 蘸滿(1) 太27:48;<br />10) 已滿(1) 路1:23;<br />11) 充滿(1) 路6:11;<br />12) 他們充滿了(1) 徒5:17
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[γεμίζω]]). Θέματα: α) ἰσχυρό: πλημέ ἐνεστ. ἀναδιπλ. πικαί εὐφωνικό μ → πί-μ-πλημι (παρατ.: ἐνεπίμπλην, μελλ. πλήσω, ἀόρ.: [[ἔπλησα]]), β) ἀσθενές: πλᾰ-, γ) πλεμέ μετάπτωση, δ) μέ μετάθεση καί ἑτεροίωση τοῦ ε σέ ο πολκαί ε) πληθ. ἀπό ὅπου ὁ παθ. μέλλ. ([[πλησθήσομαι]]) καί παθ. ἀόρ. ([[ἐπλήσθην]]).<br><b>Παράγωγα:</b> [[πλῆθος]], [[πληθυντικός]], [[πληθύνω]], [[πληθύς]] (-ύος), [[πληθυσμός]], [[πληθύω]] (=εἶμαι γεμάτος ἀπό κάτι), [[πλήθω]] (=εἶμαι γεμάτος), [[πληθώρη]], [[πληθωρικός]], [[πλημμυρίς]], πλημμυρῶ, [[πλήρης]] (=[[γεμάτος]]), πληρῶ, [[πλήρωμα]], [[πλήρωσις]], [[πληρωτέον]], [[πληρωτής]], [[πληρούντως]] (=[[ἐντελῶς]]), [[ἀπλήρωτος]] (=[[ἀχόρταγος]]), [[πλῆσμα]], [[πλήσμη]], [[πλησμονή]] (=[[χορτασμός]]), [[ἄπληστος]], [[ἐμπληστέος]], [[πλέθρον]] (=ἔκταση γεμάτη), [[πλέως]] -α-ων (=[[γεμάτος]]), (ἀνά, ἔμ, σύμ)πλεως, [[ἄπλετος]] (=αὐτός πού ξεπερνᾶ τό μέτρο), [[ἀπέλεθρος]] (=[[ἀμέτρητος]]), [[πολύς]], [[πλείων]], [[πλεῖστος]], [[πλοῦτος]], πλουτῶ, [[πλούσιος]], [[πλουτίζω]], [[πλουτηρός]], [[Πλούτων]], [[πλεονάζω]], [[πληροφορῶ]], [[πλησίστιος]] (=μέ φουσκωμένα τά πανιά).
}}
{{elmes
|esmgtx=[[llenar]] una lámpara λαβὼν ἀμίλτωτον λύχνον ἄγραφον ἐλλυχνιάσας πλῆσον κεδρίᾳ <b class="b3">toma una lámpara no pintada de rojo ni grabada, ponle una mecha y llénala con aceite de cedro</b> P XII 132 un cuenco πλησάτω ταύτην ὕδατος <b class="b3">que lo llene de agua</b> P LXII 48
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[impleri]]'', to [[be filled]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.75.4/ 7.75.4].
}}
{{trml
|trtx====[[fill]]===
Arabic: مَلَأَ‎; Egyptian Arabic: ملى‎; Moroccan Arabic: عمّر‎; Armenian: լցնել; Aromanian: umplu; Azerbaijani: doldurmaq; Bengali: ভরা; Bulgarian: пълня; Burmese: ဖြည့်; Catalan: emplenar; Cherokee: ᎠᎧᎵᎢᎭ; Chinese Mandarin: 裝滿, 装满, 填滿, 填满; Cimbrian: büllan; Dalmatian: emplar; Dutch: [[opvullen]], [[aanvullen]]; Esperanto: plenigi; Finnish: täyttää; French: [[remplir]]; Friulian: jemplâ, implenâ; Galician: encher; German: [[füllen]]; Gothic: 𐍆𐌿𐌻𐌻𐌾𐌰𐌽; Greek: [[γεμίζω]]; Ancient Greek: [[πίμπλημι]], [[πληρόω]], [[μεστόω]]; Guaraní: myenyhẽ; Hebrew: מלא‎; Hungarian: megtölt; Irish: líon; Italian: [[imbottire]], [[riempire]]; Japanese: 満たす, 一杯にする; Khmer: បំពេញ; Korean: 채우다; Ladino: inchir, yenar; Latin: [[pleo]]; Lithuanian: pìldyti; Malayalam: നിറയ്ക്കുക; Maori: whakakī; Middle English: fillen; Occitan: emplenar; Polish: napełniać, napełnić, wypełniać, wypełnić; Portuguese: [[encher]]; Quechua: hunt'achiy, hunt'ay; Romanian: a umple, împlini; Romansch: emplenir, amplanir, amplaneir, implir, stuppar; Russian: [[заполнять]], [[заполнить]], [[наполнять]], [[наполнить]]; Scottish Gaelic: sàsaich; Serbo-Croatian: pȕniti; Sicilian: jìnchiri, ìnchiri, ìnciri; Slovak: naplniť, napĺňať, vyplniť, vypĺňať; Sorbian Lower Sorbian: połniś; Spanish: [[llenar]]; Swedish: fylla; Thai: ทำให้เต็ม; Ugaritic: 𐎎𐎍𐎀; Venetian: inpir, inpinir, inpienir; Volapük: fulükön; Walloon: rimpli, rapleni; Welsh: llenwi
}}
}}