πάθος: Difference between revisions

|Full diacritics=πάθος

|Definition=[ᾰ], εος, τό, ([[πάσχω]]) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[that]] [[which]] [[happen]]s to a person or thing, <b class="b3">τὰ ἐν τοῖς κατόπτροις τῆς ὄψεως πάθος</b> <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>193c</span>; <b class="b3">τὰ ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ βίῳ [τῆς ψυχῆς] πάθος</b> <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>612a</span>; [[incident]], [[accident]], <b class="b3">τὰ ἀνθρωπήϊα πάθη</b> <span class="bibl">Hdt.5.4</span>; <b class="b3">τὸ συντυχὸν πάθος</b> <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>313</span>; <b class="b3">οὗ τόδ' ἦν πάθος</b> where this [[incident]] took place, <span class="bibl">Id.<span class="title">OT</span>732</span>; <b class="b3">ἔξωθεν πάθος</b> <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>381a</span>; [[unfortunate]] [[accident]], <span class="bibl">Antipho 3.4.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[what one has experienced]], [[good]] or [[bad]], [[experience]], τὸν πάθει μάθος θέντα κυρίως ἔχειν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>177</span> (lyr.); <b class="b3">τά γ' ἐμὰ πάθος</b> my [[experience]]s, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>96a</span>; τὸ δρᾶμα τοῦ πάθους πλέον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>533</span>; opp. [[ἔργα]], <span class="bibl">Pl. <span class="title">Phdr.</span>245c</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Cael.</span>298a28</span>; opp. [[πρᾶξις]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>876d</span>; ἤθη καὶ πάθος καὶ πράξεις <span class="bibl">Arist.<span class="title">Po.</span>1447a28</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> in bad sense, [[misfortune]], [[calamity]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>703</span>, <span class="bibl">Hdt.1.91</span>, <span class="bibl">Lys.32.10</span>, etc.; οὐλίῳ σὺν πάθει <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>932</span> (lyr.); <b class="b3">τὰ τῆς Νιόβης πάθη</b> <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>380a</span>, etc.; <b class="b3">ἀνήκεστον πάθος ἔρδειν</b> to do an [[act]] which is an [[irreparable]] [[mischief]] to one, <span class="bibl">Hdt.1.137</span>; <b class="b3">μετὰ τῆς θυγατρὸς τὸ πάθος</b>, i.e. her [[death]], <span class="bibl">Id.2.133</span>; <b class="b3">πάθος μέγα πεπονθέναι</b>, of a great [[defeat]], <span class="bibl">Id.3.147</span>, cf. <span class="bibl">5.87</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> = [[πάθημα]] <span class="bibl">11.2</span>, <span class="bibl">Arist. <span class="title">GA</span>738a16</span>, <span class="bibl">750a30</span>, Gal.10.91. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of the soul, [[emotion]], [[passion]] (λέγω δὲ πάθη… ὅλως οἷς ἕπεται ἡδονὴ ἢ λύπη <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1105b21</span>), σοφίη ψυχὴν παθῶν ἀφαιρεῖται <span class="bibl">Democr.31</span>; διὰ πάθους <span class="bibl">Th.3.84</span>; <b class="b3">ἐρωτικὸν πάθος</b> <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>265b</span>; <b class="b3">πάθος ποιεῖν</b> to excite [[passion]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1418a12</span>; ἐν πάθος εἶναι <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1287b3</span>; <b class="b3">ἐκτὸς τοῦ πάθος εἶναι</b> to be [[exempt]] from [[passion]], <span class="bibl">Teles p.56</span> H.; ἔξω τῶν παθῶν [[γίγνεσθαι]] <span class="bibl">D.C.60.3</span>; <b class="b3">περὶ παθῶν</b>, title of work by Zeno the Stoic, <span class="bibl">D.L.7.4</span>; in Epicur., [[sensation]] (including [[pleasure]] and [[pain]]), <b class="b3">ἀκουστικὸν πάθος</b> <span class="bibl"><span class="title">Ep.</span>1p.13U.</span>, cf. <span class="bibl">p.19</span> U. (pl.); <b class="b3">ὡς κανόνι τῷ πάθει πᾶν ἀγαθὸν κρίνοντες</b> ib.<span class="bibl">3p.63U.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[state]], [[condition]], <b class="b3">τὸ τῆς παντοδαπῆς ἀγνοίας πάθος</b> <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>228e</span>, cf. <span class="bibl">243c</span>, <span class="bibl"><span class="title">Plt.</span>277d</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ap.</span>22c</span>; opp. [[ἐνέργεια]], <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>12.17</span>; opp. [[ποίημα]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>248d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[incident]]s of things, [[change]]s or [[happening]]s occurring in them, <b class="b3">τὰ οὐράνια πάθη</b> <span class="bibl">Pl.<span class="title">Hp.Ma.</span> 285c</span>; <b class="b3">τὰ περὶ τὸν οὐρανὸν πάθη</b> <span class="bibl">Id.<span class="title">Phd.</span>96c</span>; τὰ τοῦ οὐρανοῦ πάθος καὶ μέρη <span class="bibl">Arist.<span class="title">Metaph.</span>986a5</span>; πάθος τοῦτο, ὃ καλεῖν εἰώθαμεν σεισμόν <span class="bibl">Id.<span class="title">Mu.</span>395b36</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[properties]], [[qualities]] of things, opp. [[οὐσία]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthphr.</span>11a</span>; <b class="b3">πάθος λέγεται… ποιότης καθ' ἣν ἀλλοιοῦσθαι ἐνδέχεται, οἷον τὸ λευκὸν καὶ τὸ μέλαν, καὶ γλυκὺ καὶ πικρόν, καὶ βαρύτης καὶ κουφότης, κτλ</b>. <span class="bibl">Arist. <span class="title">Metaph.</span>1022b15</span>; <b class="b3">τῶν ἀριθμῶν πάθος</b> ib.<span class="bibl">985b29</span>; <b class="b3">ἀριθμοῖς καὶ γραμμαῖς καὶ τοῖς τούτων πάθος</b> <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Comm.Math.</span>23</span>; γεωμετρία περὶ τὰ συμβεβηκότα πάθη τοῖς μεγέθεσι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1355b31</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">APo.</span>75b1</span>; <b class="b3">τῶν φυτῶν τὰ μέρη καὶ τὰ πάθη</b> <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>1.1.1</span>; <b class="b3">αἱ δυνάμεις καὶ τὰ πάθη</b> ib.<span class="bibl">8.4.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Gramm., [[modification]] in [[form]] of words (esp. [[dialectal]]), πάθη τῆς λέξεως <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1460b12</span>, cf. <span class="bibl">A.D.<span class="title">Pron.</span>38.24</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in Syntax, [[modified]] [[construction]], of [[omission]] or [[redundancy]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Synt.</span>6.15</span>, <span class="bibl">267.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[passivity]], <span class="bibl">D.T.637.30</span>, <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>12.17</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> in writing, signs other than [[accent]]s and [[breathing]]s ([[ἀπόστροφος]], [[ὑφέν]], [[ὑποδιαστολή]]), D.T.<span class="title">Supp.</span>1p.107U. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> Rhet., [[emotional]] [[style]] or [[treatment]], <b class="b3">τὸ σφοδρὸν καὶ ἐνθουσιαστικὸν πάθος</b> Longin.8.1; πάθος [[ποιεῖν]] Arist. <span class="bibl"><span class="title">Rh.</span>1418a12</span>; πράγματα πάθος ἔχοντα Plu.2.711e, etc.: pl., πάθη διεστῶτα ὕψους Longin.8.2.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0437.png Seite 437]] τό, das [[Leiden]]; – a) körperlich, [[Schmerz]], [[Krankheit]], auch [[Unglück]], das Einen trifft; οἷα χρὴ [[πάθη]] τλῆναι, Aesch. Prom. 705; τοιάδ' ἐπ' αὐτοῖς ἦλθε συμφορὰ πάθους, Pers. 428; ἐπάθομεν [[πάθος]] δυσαχές, Eum. 140; ποῦ 'σθ' ὁ [[χῶρος]], οὗ τόδ' ἦν [[πάθος]]; wo das Unglück (die Ermordung des Laios) stattfand, Soph. O. R. 732; θανάτῳ γὰρ ἴσον [[πάθος]] ἐκπεύσει, Ai. 214, öfter; στένειν [[πάθος]], Eur. Hec. 589; πολύπονα, Or. 1500, öfter; στυγερὰ τάδε κρυερὰ πάθεα, Ar. Ach. 1191; τὰ ἀνθρωπήϊα πάντα πάθεα, Her. 5, 4; μετὰ τὸ τῆς θυγατρὸς [[πάθος]], der Unfall, Tod, 2, 133; übh. das, was Einem widerfährt, π άθη den ἔργα entgegengesetzt, Plat. Phaedr. 245 e, dem [[ποίημα]], Soph. 248 d, wie der [[πρᾶξις]], Legg. IX, 876, d; ὅ ἐστιν αὐτοῖς τὸ [[πάθος]], ὅ φασιν ὑπὸ τῶν ἡδονῶν ἡττᾶσθαι, Prot. 353 a; ἴδιόν τι ἔπασχε [[πάθος]], Gorg. 480 c; oft; Xen. An. 4, 5, 7 u. A. – b) auch geistig, [[Leidenschaft]], Affekt, bei dem sich die Seele in einem unfreien, leidenden Zustande befindet, dah. auch ἀνήκεστον [[πάθος]] ἔρδειν, eine heillose That aus Leidenschaft verüben, Her. 1, 137 (die Stelle des Thuc. 3, 84 διὰ πάθους wird als unecht bezeichnet); vgl. Arist. eth. 2, 4, wo er die [[πάθη]] aufzählt u. hinzusetzt ὅλως οἷς ἕπεται ἡδονὴ ἢ [[λύπη]]. Bes. von der Liebe, Plat. Phaedr. 251 e u. A. – Bei den Aerzten körperliches Leiden, Krankheit. – c) nach Arist. Metaph. 4, 21 [[ποιότης]] καθ' ἣν ἀλλοιοῦσθαι ἐνδέχεται, Möglichkeit in einen andern Zustand überzugehen, Cmpsänglichkeit für Etwas, vgl. Analyt. post. 1, 7. Dah. übh. Alles, was äußerlich, zufällig einem Dinge widerfahren kann, ohne sein Wesen auszumachen, noch dieses zu verändern, so [[γεωμετρία]] περὶ τὰ συμβεβηκότα [[πάθη]] τοῖς μεγέθεσι, sie handelt von dem, was den Größen widerfahren, mit ihnen vorgenommen werden kann, Arist. rhet. 1, 2, der Metaph. 1, 2 als [[πάθη]] der Zahl nennt περιττότης, [[ἀρτιότης]], [[ἰσότης]], [[ὑπεροχή]], [[ἔλλειψις]]. Dah. sind [[πάθη]] λέξεως Veränderungen, welche ein Wort erleidet, durch Zusetzung oder Weglassen eines Buchstabens, durch Declination und Conjugation, Gramm. – Bei D. Hal. Gefühl, Kunstgefühl, im Ggstz der [[ἐπιστήμη]]. – Bei den Rhett. affectvoller Ausdruck, schriftliche oder mündliche Darstellung der Leidenschaft, [[πάθος]] ποιεῖν, Arist. rhet. 3, 17.

{{ls

|lstext='''πάθος''': [ᾰ], εος, τό· (√ΠΑΘ, [[πάσχω]])· -[[ὡσαύτως]] [[πάθημα]], πᾶν ὅ, τι συμβαίνει εἴς τινα, [[σύμβαμα]], συμβὰν τυχαῖον, τὰ ἀνθρωπήια [[πάθη]] Ἡρόδ. 5. 4· τὸ συντυχὸν π. Σοφ. Αἴ. 313· οὐ τόδ’ ἦν π., [[ὅπου]] τοῦτο συνέβη, ὁ αὐτ. ἐν Ο.Τ. 732· πρβλ. Ἀντιφῶντα 123. 9. 2) ὅ, τι ἔχει πάθει τις, καλὸν ἢ κακόν, [[πάθημα]], τὸν πάθει [[μάθος]] θέντα [[κυρίως]] ἔχειν (ἴδε [[πάθημα]] Ι), Αἰσχύλ. Ἀγ. 177· τά γ’ ἐμὰ [[πάθη]], ἡ ἐμὴ [[πεῖρα]], ὅσα ἐγὼ ἐδοκίμασα, Πλάτ. Φαίδων 96Α· - εν ἀντιθέσει πρὸς τὰς λέξεις [[δρᾶμα]], [[ποίημα]], [[πρᾶξις]], [[ἔργον]], ὡς, τὸ [[δρᾶμα]] τοῦ πάθους πλέον Αἰσχύλ. Ἀγ. 533, πρβλ. Πλάτ. Σοφ. 248D, Φαῖδρ. 245D, Νόμ. 876D, Ἀριστ. π. Οὐρ. 3. 1, 2, Ποιητ. 1, 6. -ἀλλὰ συνήθως, β) ἐπὶ κακῆς σημασίας, [[πάθημα]], [[δυστύχημα]], [[συμφορά]], Ἡρόδ. 1, 91., 5. 4, Αἰσχύλ. Πρ. 703, κτλ.· οὐλίῳ σὺν πάθει Σοφ. Αἴ. 933· τὰ τῆς Νιόβης π. Πλάτ. Πολ. 380Α, κτλ.· ἀνήκεστον π. ἔρδειν, πράττειν πρᾶξιν ἥτις [[εἶναι]] [[ἀνεπανόρθωτος]] [[βλάβη]], Ἡρόδ. 1 137· μετὰ τὸ τῆς θυγατρὸς π., δηλ. τὸν θάνατον αὐτῆς, ὁ αὐτ. 2. 133· π. μέγα πεπονθέναι, ἐπὶ [[μεγάλης]] ἥττης, ὁ αὐτ. 3. 147, πρβλ. 5. 87 κ. ἀλλ.· πάθει χρησαμένων (τῶν Μυκαλησσίων) οὐδενὸς ὡς ἐπὶ μεγέθει τῶν κατὰ τὸν πόλεμον ἧσσον ὀλοφύρασθαι ἀξίῳ Θουκ. 7. 30. γ) Προσβολὴ νόσου, [[ἀσθένεια]], Ἀριστ. π. Ζ. Γεν. 2. 4, 8., 3. 1, 17, κ. ἀλλ. δ) τὰ [[πάθη]] τοῦ Χριστοῦ, Βαρν. 6, σ. 740Α, Ἰγνάτ. 640Α, 672Β, Ἰουστίνου Ἀπολ. 1, 32, κλ. ΙΙ. ἐπὶ τῆς ψυχῆς, πᾶν [[αἴσθημα]] ἰσχυρόν [[οἷον]] [[ἔρως]], [[ἀγάπη]], [[μῖσος]], κτλ. ([[ὅλως]] οἷς ἕπεται [[ἡδονή]] ἢ [[λύπη]] Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 2. 5, 2)· διὰ πάθους Θουκ. 3. 84· ἐρωτικὸν π., κτλ., Πλάτ.· π. ποιεῖν, κινεῖν, ἐξεγείρειν [[πάθος]], Ἀριστ. Ρητ. 3. 17, 8· ἐν π. [[εἶναι]] ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 3. 16, 8· ἐκτὸς τοῦ π. [[εἶναι]], [[ἐλεύθερος]], ἀπηλλαγμένος πάθους, Τέλης παρὰ Στοβ. 576. 2· ἔξω τῶν π. γίγνεσθαι Δίων Πολ. 432D· τὰ ἐν τοῖς κατόπτροις τῶν ὀμμάτων π., ὅ,τι πάσχουσιν οἱ ὀφθαλμοὶ ἐμβλέποντες εἰς [[κάτοπτρον]], ὁ αὐτ. ἐν Θεαιτ. 193C, κτλ. 2) παρὰ τοῖς ἐπιστημονικοῖς συγγραφεῦσι τὰ συμβεβηκότα τῶν πραγμάτων, αἱ μεταβολαὶ εἰς ἃς ὑπόκεινται, ([[ποιότης]] καθ’ ἣν ἀλλοιοῦσθαι ἐνδέχεται, Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 4. 21), τὰ οὐράνια [[πάθη]] Πλάτ. Ἱππ. Μείζων 285C· τὰ περὶ τὸν οὐρανὸν π. ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 96C· τὰ τοῦ οὐρανοῦ π. καὶ μέρη Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 1. 5, 2· π. τοῦτο, ὃ καλοῦμεν σεισμὸν ὁ αὐτ. π. Κόσμ. 4. 29· ἴδε [[πάθημα]] ΙΙΙ. 2. 3) ἐν τῇ λογικῇ ἐπὶ τῶν συμβεβηκότων ἢ ἰδιοτήτων τῶν πραγμάτων, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[οὐσία]], Πλάτ. Εὐθύφρων 11Α· - [[οὕτως]] ἐν τῇ φυσικῇ, [[οἷον]] τὸ λευκὸν καὶ τὸ [[μέλαν]], καὶ γλυκὺ καὶ πικρόν, καὶ [[βαρύτης]] καὶ [[κουφότης]], κτλ., Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 4. 21· ἐν τῇ ἀριθμητικῇ καὶ τοῖς μαθηματικοῖς, τὸ τῶν ἀριθμῶν π. [[αὐτόθι]] 1. 5. 2· [[γεωμετρία]] περὶ τὰ συμβεβηκότα [[πάθη]] τοῖς μεγέθεσι ὁ αὐτ. ἐν Ρητ. 1. 2, 1, πρβλ. Ἀναλυτ. Ὕστ. 1. 7, 1· - ἴδε [[πάθημα]] ΙΙΙ. 3. 4) ἐν τῇ γραμμ., αἱ μεταβολαὶ λέξεώς τινος κατὰ τὴν κλίσιν, [[κλίσις]], [[συζυγία]], κτλ. IV. ἐν τῇ Ρητορ. παθητικὸν [[ὕφος]] ἢ [[τρόπος]] ἐκφράσεως, Ἀριστ. Ρητ. 3. 17, 2, Πλούτ. 2. 711Ε, κτλ. - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 489.

{{bailly

|btext=<i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br />ce qu’on éprouve, <i>par opp. à ce qu’on fait, càd</i> tout ce qui affecte le corps <i>ou</i> l’âme, en bien <i>ou</i> en mal, surtout en mal, <i>d'où</i><br /><b>I.</b> <i>abs.</i> ce qu’on éprouve : ἐξεύχεται τὸ [[δρᾶμα]] [[τοῦ]] πάθους [[πλέον]] ESCHL il vante ce qu’il a fait plus que ce qu’il a éprouvé ; τὰ [[τοῦ]] Κρόνου ἔργα καὶ [[πάθη]] ὑπὸ [[τοῦ]] υἱέος PLAT ce que Cronos a fait et ce qu’il a éprouvé de la part de son fils ; <i>p. suite</i><br /><b>1</b> épreuve, expérience : [[τά]] γ’ ἐμὰ [[πάθη]] PLAT les épreuves, les expériences que j’ai faites ; πάθει μάθος θεὶς [[κυρίως]] ἔχειν ESCHL ayant établi (cette loi) que la science s'acquière par l’expérience;<br /><b>2</b> événement, conjoncture : [[χῶρος]] [[οὗ]] τόδ’ [[ἦν]] [[πάθος]] SOPH l’endroit où eut lieu cet événement (<i>càd</i> le meurtre) ; τὰ ἀνθρωπήϊα πάθεα HDT les conjonctures humaines ; <i>en mauv. part</i> ποίνιμα πάθεα παθεῖν SOPH subir un châtiment ; ἀνήκεστον [[πάθος]] ἕρδειν HDT exercer des violences sur qqn, lui faire subir le pire traitement ; <i>abs.</i> triste sort, infortune, malheur : ἰδὼν [[πάθος]] [[μέγα]] Πέρσας πεπονθότας HDT ayant vu que les Perses avaient subi un grand désastre ; μετὰ τὸ τῆς θυγατρὸς [[πάθος]] HDT près la mort de sa fille;<br /><b>II.</b> état de l’âme agitée par des circonstances extérieures, disposition morale, <i>particul.</i> disposition agitée : <i>en b. part</i> sentiments généreux <i>ou</i> agréables, pitié, plaisir, amour, <i>etc. ; en mauv. part</i> chagrin, affliction, tristesse, colère, haine, <i>etc.</i> ; διὰ πάθους THC par passion;<br /><b>III.</b> <i>t. de philos., de log. ou de sc.</i> :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> τὸ [[πάθος]] ARSTT affection, passion ; τὰ [[πάθη]] les événements, les changements qui se produisent dans les choses : τὰ περὶ τὸν οὐρανόν [[τε]] καὶ τὴν γῆν [[πάθη]] PLAT ce qui se passe au ciel et sur la terre ; τὰ [[πάθη]] ARSTT les attributs;<br /><b>2</b> les propriétés des lignes géométriques;<br /><b>3</b> <i>t. de rhét.</i> expression passionnée <i>ou</i> émue, pathétique ; sujet émouvant d'une tragédie;<br /><b>4</b> <i>t. de gramm.</i> le Passif.<br />'''Étymologie:''' R. Παθ, souffrir ; v. [[πάσχω]] ; cf. <i>lat.</i> pati.

|txtha=πάθους, τό ([[παθεῖν]], [[πάσχω]]), from [[Aeschylus]] and [[Herodotus]] [[down]]; equivalent to [[πάθημα]] ([[which]] [[see]]; (the [[latter]] differs from [[πάθος]] (if at [[all]]) [[only]] in [[being]] the [[more]] individualizing and [[concrete]] [[term]]; cf. Schmidt, Synonym, [[chapter]] 24 § 11));<br /><b class="num">1.</b> [[whatever]] befalls [[one]], [[whether]] it be [[sad]] or [[joyous]]; [[specifically]], a [[calamity]], [[mishap]], [[evil]], [[affliction]].<br /><b class="num">2.</b> a [[feeling]] [[which]] the [[mind]] suffers, an [[affection]] of the [[mind]], [[emotion]], [[passion]]; [[passionate]] [[desire]]; used by the Greeks in [[either]] a [[good]] or a [[bad]] [[sense]] (cf. [[Aristotle]], eth. Nic. 2,4 (cf. Cope, Introduction to [[Aristotle]] s Rhet., p. 133 f; and his [[note]] on rhet. 2,22, 16)). In the N. T. in a [[bad]] [[sense]], [[depraved]] [[passion]]: [[πάθη]] ἀτιμίας, [[vile]] passions, [[ἀτιμία]]); ἐν πάθει ἐπιθυμίας (in the [[passion]] of [[lust]]), genitive of apposit. (Winer's Grammar, § 59,8a.), SYNONYMS: [[πάθος]], [[ἐπιθυμία]]: [[πάθος]] presents the [[passive]], [[ἐπιθυμία]] the [[active]] [[side]] of a [[vice]]; [[ἐπιθυμία]] is [[more]] [[comprehensive]] in [[meaning]] [[than]] [[πάθος]]; [[ἐπιθυμία]] is ([[evil]]) [[desire]], [[πάθος]] [[ungovernable]] [[desire]]. Cf. Trench, § lxxxvii.; Lightfoot on Colossians 3:5.]

|lsmtext='''πάθος:''' [ᾰ], -εος, τό ([[παθεῖν]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> οτιδήποτε συμβαίνει σε κάποιον, [[περιστατικό]], [[ατύχημα]], σε Ηρόδ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> ό,τι έχει πάθει [[κάποιος]], η [[εμπειρία]] κάποιου, σε Αισχύλ.· στον πληθ., σε Πλάτ.· [[συνήθως]] με αρνητική [[σημασία]], [[πάθημα]], [[δυστύχημα]], [[συμφορά]], σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ.· ἀνήκεστον [[πάθος]] ἔρδειν, [[διαπράττω]] ανεπανόρθωτο [[σφάλμα]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για την [[ψυχή]], [[πάθος]], [[συναίσθημα]], όπως είναι η [[αγάπη]], το [[μίσος]] κ.λπ., σε Θουκ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> οποιαδήποτε παθητική [[κατάσταση]], [[συνθήκη]], σε Πλάτ.· στον πληθ., γεγονότα ή αλλαγές στις οποίες υπόκεινται τα πράγματα, τὰ περὶ τὸν οὐρανὸν [[πάθη]], στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b>[[παθητικός]] [[τρόπος]] έκφρασης, συγκινησιακός, [[περιπαθής]] [[τρόπος]], [[πάθος]], σε Αριστ.

{{elru

|elrutext='''πάθος:''' εος τό<br /><b class="num">1)</b> [[событие]], [[происшествие]], [[случай]]: τὰ ἐμὰ [[πάθη]] Plat. то, что со мной случилось; [[πᾶν]] τὸ συντυχὸν π. Soph. все это событие;<br /><b class="num">2)</b> [[несчастье]], [[беда]] (τὰ ἀνθρωπήϊα [[πάθη]] Her.; ὁ [[χῶρος]] [[οὗτος]], οὗ τόδ᾽ ἦν π. Soph.): μετὰ τὸ τῆς θυγατρὸς π. Her. после несчастья с дочерью, т. е. после смерти дочери;<br /><b class="num">3)</b> [[испытываемое воздействие]], [[испытание]]: ἔργα καὶ [[πάθη]] Plat. содеянное и (самим) испытанное; τὸ [[δρᾶμα]] τοῦ πάθους [[πλέον]] Aesch. сделанное больше того, что пришлось испытать, т. е. преступление больше наказания; ποίνιμα πάθεα [[παθεῖν]] Soph. понести наказания;<br /><b class="num">4)</b> [[впечатление]], [[ощущение]], [[восприятие]] (τῶν ὀμμάτων Plat.);<br /><b class="num">5)</b> [[поражение]], [[разгром]] (π. [[μέγα]] πεπονθέναι Her.);<br /><b class="num">6)</b> [[страдание]], [[болезнь]] Arst.: δυσεντερικὰ [[πάθη]] Diog. L. кишечные заболевания;<br /><b class="num">7)</b> [[страсть]], [[волнение]], [[возбуждение]], [[аффект]] (ἐρωτικόν Plat.): διὰ πάθους Thuc. страстно; π. ποιεῖν Arst. возбуждать страсти, волновать;<br /><b class="num">8)</b> [[перемена]], [[изменение]], [[явление]], [[процесс]] (τὰ [[οὐράνια]] и τὰ περὶ τὸν οὐρανὸν [[πάθη]] Plat.): τὰ συμβεβηκότα [[πάθη]] τοῖς μεγέθεσι Arst. изменения, происходящие в области (геометрических) величин; π., ὃ καλοῦμεν σεισμόν Arst. явление, которое мы называем землетрясением;<br /><b class="num">9)</b> филос. [[свойство]], [[признак]], [[состояние]] (π. λέγεται [[ποιότης]], καθ᾽ ἣν ἀλλοιοῦσθαι ἐνδέχεται Arst.);<br /><b class="num">10)</b> грам. [[изменение слова]] (падежное, личное и т. п.), т. е. флексия.

|elnltext=πάθος -ους, zonder contr. -εος, τό [πάσχω] al wat iemand overkomt (vaak ongunstig) lijden, ervaring, ondervinding:. πάθει μάθος lering door lijden Aeschl. Ag. 177; [οὐ] ἐξεύχεται τὸ δρᾶμα τοῦ πάθους πλέον hij kan niet opscheppen dat de daad groter was dan wat hij heeft ondergaan Aeschl. Ag. 533; ποίνιμα πάθεα παθεῖν een bestraffing ondergaan Soph. El. 210; τά... τοῦ Κρόνου ἔργα καὶ πάθη ὑπὸ τοῦ ὑέος de daden van Kronos en wat hij van zijn zoon heeft ondervonden Plat. Resp. 378a; τά γ’ ἐμὰ πάθη mijn ervaringen Plat. Phaed. 96a. ramp, tegenslag:; ἰδὼν πάθος μέγα Πέρσας πεπονθότας toen hij zag dat de Perzen een grote tegenslag hadden moeten incasseren Hdt. 3.147.1; μετὰ δὲ τῆς θυγατρὸς τὸ πάθος na de rampspoed van zijn dochter Hdt. 2.133.1; geneesk. ziekte:. ἐμοὶ … δοκεῖ ταῦτα τὰ πάθεα θεῖα εἶναι mijn mening is dat die ziektes van goddelijke oorsprong zijn Hp. Aër. 22.3. alg. wat gebeurt voorval:; οὗ τόδ’ ἦν πάθος (die plaats) waar dit voorval plaatsvond Soph. OT 732; plur. situatie:. τὰ ἀνθρωπήια πάθεα de menselijke situatie, la condition humaine Hdt. 5.4.2. (bijkomend) verschijnsel, eigenschap:. τὰ οὐράνια πάθη de hemelverschijnselen Plat. HpMa 285c; τὰ περὶ τὸν οὐρανόν τε καὶ τὴν γῆν πάθη wat er aan de hemel en op aarde gebeurt Plat. Phaed. 96c; πάθος... τι περὶ αὐτου λέγειν een hiermee gepaard gaand verschijnsel noemen Plat. Euthyph. 11a; γεωμετρία περὶ τὰ συμβεβηκότα πάθη τοῖς μεγέθεσι (land)meetkunde betreft de specifieke eigenschappen van meetkundige grootheden Aristot. Rh. 1355b31; πάθη τῆς λέξεως aanpassingen van de taal Aristot. Poët. 1460b12. geestelijke toestand:; ἀγνοίας πάθος toestand van onwetendheid Plat. Sph. 228e; τοιοῦτόν τι μοι ἐφάνησαν πάθος καὶ οἱ ποιηταὶ πεπονθότες in een dergelijke geestelijke toestand bleken ook de dichters zich te bevinden Plat. Ap. 22c; gemoedsaandoening, gemoedstoestand, gevoel:; λέγω δὲ πάθη μὲν ἐπιθυμίαν, ὀργὴν, φόβον, θράσος … ὅλως οἷς ἕπεται ἡδονὴ ἢ λύπη onder gemoedstoestanden versta ik: begeerte, boosheid, angst, zelfvertrouwen, kortom alles wat vergezeld gaat van plezier of pijn Aristot. EN 1105b21; τὸ ἐρωτικὸν πάθος het liefdesgevoel Plat. Phaedr. 265b; ἐν πάθει ten prooi aan hun emotie Aristot. Pol. 1287b3; ret.. πάθος ποιεῖν emotionele effecten teweegbrengen Aristot. Rh. 1418a12.

|mdlsjtxt=[[πάθος]], [ᾰ], ος, εος, τό, [[παθεῖν]]<br /><b class="num">I.</b> [[anything]] that befalls one, an [[incident]], [[accident]], Hdt., Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[what]] one has suffered, one's [[experience]], Aesch.; in plural, Plat.: —[[commonly]] in bad [[sense]], a [[suffering]], [[misfortune]], [[calamity]], Hdt., Aesch., etc.; ἀνήκεστον π. ἔρδειν to do an [[irreparable]] [[mischief]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> of the [[soul]], a [[passion]], [[emotion]], [[such]] as [[love]], [[hate]], etc., Thuc., Plat., etc.<br /><b class="num">III.</b> any [[passive]] [[state]], a [[condition]], [[state]], Plat.: in plural the incidents or changes to [[which]] things are [[liable]], τὰ περὶ τὸν οὐρανὸν π. Plat., etc.<br /><b class="num">IV.</b> a [[pathetic]] [[mode]] of [[expression]], [[pathos]], Arist.

|esgtx=[[voz pasiva]]