γυνή: Difference between revisions

m
Text replacement - "[[ " to " [["
m (Text replacement - "(<b class="b2">)([\w\s'-]+)(<\/b>)" to "$2")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
m (Text replacement - "[[ " to " [[")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(37 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=gyni
|Transliteration C=gyni
|Beta Code=gunh/
|Beta Code=gunh/
|Definition=Dor. [[γυνά]], Boeot. [[βανά]] (v. sub voce), ἡ, gen. [[γυναικός]], acc. [[γυναῖκα]], voc. [[γύναι]] (<br><span class="bld">A</span> γυνή Alc.Com.32): dual γυναῐκε S.Ant.61: pl. [[γυναῖκες]], [[γυναικῶν]], etc. (as if from [[γύναιξ]] wh. is only found in Gramm., cf. Hdn.Gr.2.643): gen. γυναικείων Phoc.3 ([[si vera lectio|s. v.l.]]): Aeol. dat. pl. γυναίκεσσι Sapph.Supp.7.6: Com. acc. γυνήν Pherecr.91: pl. nom. γυναί Philippid.2, Men.484, acc. γυνάς Com.Adesp.1336, cf. EM243.24,AB86:—[[woman]], opp. [[man]],Il.15.683, etc.: with a second Subst., [[γυνὴ ταμίη]] = [[housekeeper]], 6.390; [[δέσποινα]] = [[lady of the house]] Od.7.347; [[γρηΰς]] ([[quod vide|q.v.]]), [[ἀλετρίς]] ([[quod vide|q.v.]]), [[δμῳαὶ γυναῖκες]] = [[maid]]s Il.9.477,al.; Περσίδες γυναῖκες Hdt.3.3: voc., as a term of [[respect]] or [[affection]], [[mistress]], [[lady]], E.Med.290, Theoc.15.12, etc.; φαντὶ γυναῖκες = the [[lass]]es [[say]], Id.20.30; [[πρὸς γυναικός]] = [[like a woman]], A.Ag.592: [[proverb|prov.]], [[γυνὴ μονωθεῖσ' οὐδέν]] = [[a woman left alone is nothing]] Id.Supp. 749; [[ὅρκους γυναικὸς εἰς ὕδωρ γράφω]] = [[the oaths of a woman I inscribe on water]], [[I write a woman's oaths in water]] (cf. [[γράφω]] ''ΙΙ'') S.Fr.811; [[γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει]] = [[it is silence that gives women dignity]] Id.Aj.293.<br><span class="bld">II</span> [[wife]], [[spouse]], Il.6.160, Od.8.523, Hdt.1.34, etc.; γυναῖκες καὶ [[παρθένος|παρθένοι]] X.An.3.2.25; opp. [[ἑταίρα]], Is.3.13; γυνὴ [[γνήσιος|γνησία]], PEleph.1.3 (iv B. C.); also, [[concubine]], Il.24.497.<br><span class="bld">III</span> [[mortal woman]], opp. [[goddess]], 14.315, Od.10.228, etc.<br><span class="bld">IV</span> [[female]], [[mate]] of animals, Arist.Pol.1262a22 (dub. sens.), Xenarch.14, etc.— Not to be taken as adjective in γυναῖκα θήσατο μαζόν Il.24.58. (Cf. Ved. gnā- (freq. disyll.), Skt. janis.)  
|Definition=Dor. [[γυνά]], Boeot. [[βανά]] (v. sub voce), ἡ, gen. γυναικός, acc. γυναῖκα, voc. [[γύναι]] (<br><span class="bld">A</span> γυνή Alc.Com.32): dual γυναῐκε S.Ant.61: pl. γυναῖκες, γυναικῶν, etc. (as if from [[γύναιξ]] wh. is only found in Gramm., cf. Hdn.Gr.2.643): gen. γυναικείων Phoc.3 ([[si vera lectio|s. v.l.]]): Aeol. dat. pl. γυναίκεσσι Sapph.Supp.7.6: Com. acc. γυνήν Pherecr.91: pl. nom. γυναί Philippid.2, Men.484, acc. γυνάς Com.Adesp.1336, cf. EM243.24,AB86:—[[woman]], opp. [[man]],Il.15.683, etc.: with a second Subst., [[γυνὴ ταμίη]] = [[housekeeper]], 6.390; [[δέσποινα]] = [[lady of the house]] Od.7.347; [[γρηΰς]] ([[quod vide|q.v.]]), [[ἀλετρίς]] ([[quod vide|q.v.]]), [[δμῳαὶ γυναῖκες]] = [[maid]]s Il.9.477,al.; Περσίδες γυναῖκες [[Herodotus|Hdt.]]3.3: voc., as a term of [[respect]] or [[affection]], [[mistress]], [[lady]], E.Med.290, Theoc.15.12, etc.; φαντὶ γυναῖκες = the [[lass]]es [[say]], Id.20.30; [[πρὸς γυναικός]] = [[like a woman]], A.Ag.592: [[proverb|prov.]], [[γυνὴ μονωθεῖσ' οὐδέν]] = [[a woman left alone is nothing]], [[a woman left on her own is nothing]] Id.Supp. 749; [[ὅρκους γυναικὸς εἰς ὕδωρ γράφω]] = [[the oaths of a woman I inscribe on water]], [[I write a woman's oaths in water]] (cf. [[γράφω]] ''ΙΙ'') S.Fr.811; [[γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει]] = [[it is silence that gives women dignity]] Id.Aj.293.<br><span class="bld">II</span> [[wife]], [[spouse]], Il.6.160, Od.8.523, [[Herodotus|Hdt.]]1.34, etc.; γυναῖκες καὶ [[παρθένος|παρθένοι]] X.An.3.2.25; opp. [[ἑταίρα]], Is.3.13; γυνὴ [[γνήσιος|γνησία]], PEleph.1.3 (iv B. C.); also, [[concubine]], Il.24.497.<br><span class="bld">III</span> [[mortal woman]], opp. [[goddess]], 14.315, Od.10.228, etc.<br><span class="bld">IV</span> [[female]], [[mate]] of animals, Arist.Pol.1262a22 (dub. sens.), Xenarch.14, etc.—Not to be taken as adjective in γυναῖκα θήσατο μαζόν Il.24.58. (Cf. Ved. gnā- (freq. disyll.), Skt. janis.)  
}}
}}
==Wiktionary Etymology==
{{wkten
From Proto-Indo-European *gʷḗn (“woman”). Cognates include Mycenaean Greek (ku-na-ja), Sanskrit ग्ना (gnā́), Sanskrit जनि (jáni), Old Armenian կին (kin), and Old English cwēn (English queen).
|wkttx=Etymology: From Proto-Indo-European *gʷḗn (“woman”). Cognates include Mycenaean Greek (ku-na-ja), Sanskrit ग्ना (gnā́), Sanskrit जनि (jáni), Old Armenian կին (kin), and Old English cwēn (English queen).
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0511.png Seite 511]] ἡ, das [[Weib]], genit. γυναικός; γυναικί, γυναῖκα, ὦ γύναι, γυναῖκε, γυναικοῖν, γυναῖκες, γυναικῶν, γυναιξί (ν), γυναῖκας; diese Att. Formen sind zugleich die Homerischen, nur daß sich der dual. bei Homer nicht findet. Accus. τὴν γυνήν Pherecr. bei Bekk. A. 1 p. 86, 13 Etymol. m. 243, 24 Epimer. Hom. Cram. An. Ox. 1 p. 102, 11 (Mein. C. G. 2, 1 p. 295), vgl. Eustath. Iliad. 1, 340 p. 113, 30; vocat. ὦ [[γυνή]] Alcaeus comic. in Epimer. Hom. Cramer. An. Ox. 1 p. 102, 13 (Mein. C. G. 2, 2 p. 834); nomin. plur. αἱ γυναί Philippid. ap. Bekk. An. 1 p. 86, 12 (Mein. C. G. 4 p. 467) und Menand. ap. Cram. Epimer. Hom. An. Ox. 1 p. 102, 8 (Mein. C. G. 4 p. 327); accus. τὰς γυνάς poet. in Etymol. m. p. 243, 27. Nomin. γυναίξ oder γύναιξ bei Gramm. Von diesem nomin. ist auch der vocat. γύναι abzuleiten. Entstanden ist γυναίξ aus γυνα-Fιξ, »Weibsbild«, [[εἰκών]], [[ἔοικα]], [[εἴκελος]], [[ἴκελος]]; nach Buttmanns richtiger Bemerkung, Gramm. §. 58. Die einfache Form [[γυνή]] bedeutet die »Hervorbringende«, die »Gebärende«, verwandt [[γόνος]], [[γονή]], Plat. Cratyl. p. 414 a, Wurzel γεν. Die Sicilischen Dorier sagten [[γάνα]] statt [[γυνή]], Gregor. Corinth. Dial. Dor. p. 345. Unzweifelhaft war γαν eine ältere Form der Wurzel γεν, worauf z. B. auch das perf. [[γέγαα]] führt, und das verwandte [[γαῖα]], s. d. W. Die Böoter sagten βάνα oder [[βανά]] statt [[γυνή]], Corinna bei Herodian. Π. Μ. Λ. p. 18, 25 Apollon. Pronom. p. 65 a Bekk. (Bergk L. G. ed. 2 p. 948 no 21), Hesych. βάννα; βανῆκας Böotisch = γυναῖκας, Hesych. Unter Vergleichung des Gothischen quinô nimmt Ahrens Dial. Aeol. p. 172 ΓFανα als gemeinsame Grundform von [[γυνή]] und [[βανά]] an. Danach wäre also wohl ΓFαν die älteste nachweisbare Form der Wurzel; oder vielmehr ΙFΑ; denn daß das Ν secundär sei, beweis't schon [[γέγαα]] und [[γαῖα]]; vgl. [[κτείνω]] κτενί'Ω κτα'Ω, [[τείνω]] τενί'Ω τα'Ω u. s. w. Das Abfallen des Γ in [[βανά]] könnte so wenig befremden wie die Verwandelung des F in Β und das Verschwinden des F in [[γυνή]]. Das υ in [[γυνή]] ist nicht Umlaut des in [[γόνος]], [[γονή]] zum Vorschein kommenden ο, sondern, wie eben auch dies ο, Umlaut des ursprünglichen Vocals der Wurzel, des in [[βανά]], [[γάνα]], [[γέγαα]], [[γαῖα]] erhaltenen α. – Was die Bedeutung von [[γυνή]] anlangt, so bezeichnet dies Wort: – a) das Weib im[[ Gegensatze zum Manne]], ohne Rücksicht auf das Alter und gleichviel ob sie verheirathet ist oder nicht; z. B. Hom. Iliad. 15, 683 [[πολέες]] τέ ἑ θηήσαντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες; 17, 435 [[στήλη]], ἥ τ' ἐπὶ τύμβῳ ἀνέρος ἑστήκῃ τεθνηότος ἠὲ γυναικός; Odyss. 15, 168 οἱ δ' ἰύζοντες ἕποντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες; 6, 161 οὐ γάρ πω τοῐον [[εἶδον]] βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν, οὔτ' ἄνδρ' [[οὔτε]] γυναῖκα; 13, 308 [[μηδέ]] τῳ [[ἐκφάσθαι]] μήτ' ἀνδρῶν [[μήτε]] γυναικῶν; Iliad. 24, 698. 708 Odyss. 19, 468. 21, 323; Herodot. 8, 88 οἱ μὲν ἄνδρες γεγόνασί μοι γυναῖκες, αἱδὲ γυναῖκες ἄνδρες. Pleonastisch Hom. θηλύτεραι γυναῖκες, Iliad. 8, 520 Od. 11, 386. 434. 15, 422. 23, 166. 24, 202. Mit Substantiven adjectivisch verbunden: γυνὴ [[ταμίη]] Odyss. 2, 345 Iliad. 6, 390, γυνὴ [[ἀλετρίς]] Odyss. 20, 105, γυνὴ Σικελὴ γρηΰς Odyss. 24, 211, δμωαὶ γυναῖκες Odyss. 7, 103 Iliad. 9, 477. Ohne δμωαί allein γυναῖκες die Mägde Odyss. 19, 497. 2, 108. 17, 319. Ohne Zusatz bezeichnet Odyss. 16, 334 γυναικί die Penelope, welche vs. 332 und 337 mit Nachdruck [[βασίλεια]] genannt wird, wie vs. 335 ihr Haus [[δόμος]] θείου βασιλῆος heißt. – b) das sterbliche Weib im[[ Gegensatze zur Göttinn]]; z. B. Hom. Iliad. 11, 688 γυνὴ ἐικυῖα θεῇσιν, Iliad. 14, 315 οὐ γάρ πώ [[ποτέ]] μ' ὧδε θεᾶς [[ἔρος]] οὐδὲ γυναικὸς θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι περιπροχυθεὶς ἐδάμασσεν; 16, 176 γυνὴ θεῷ εὐνηθεῖσα; Odyss. 10, 228 [[ἔνδον]] γάρ τις ἐποιχομένη ἱστὸν καλὸν ἀοιδιάει ἢ θεὸς ἠὲ [[γυνή]]. Ausdrücklich [[θνητός]] hinzugefügt Odyss. 11, 244 θεὸν θνητήν τε γυναῖκα; Iliad. 20, 305 ὃν [[Κρονίδης]] περὶ πάντων [[φίλατο]] παίδων, οἳ [[ἕθεν]] ἐξεγένοντο γυναικῶν τε θνητάων. – c) die [[verheirathete Frar die Ehefrau]]; Odyss. 6, 184 οὐ μὲν γὰρ τοῦ γε κρεῖσσον καὶ [[ἄρειον]], ἢ ὅθ' ὁμοφρονέοντε νοήμασιν οἶκον ἔχητον ἀνὴρ ἠδὲ [[γυνή]]; 11, 444 ἀλλ' οὐ σοί γ', Ὀδυσεῦ, [[φόνος]] ἔσσεται ἔκ γε γυναικός· [[λίην]] γὰρ [[πινυτή]] τε, καὶ εὖ φρεσὶ μήδεα οἶδεν, [[κούρη]] 'Ικαρίοιο [[περίφρων]] [[Πηνελόπεια]]; 1, 433; 19, 165 ὦ γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος; Iliad. 6, 160 γυνὴ Προίτου; vs. 460 Ἕκτορος ἥδε [[γυνή]]; Odyss. 8, 523 ὡς δὲ γυνὴ κλαίῃσι φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα; γυνὴ [[δέσποινα]] Odyss. 7, 347; γυνὴ [[μήτηρ]] Theocrit. 27, 64; Odyss. 21, 72 ἀλλ' ἐμὲ ἱέμενοι γῆμαι θέσθαι τε γυναῖκα, Homerische Figur, γῆμαι und θέσθαι γυναῖκα stehn παραλλήλως; 15, 241 [[ἔνθα]] δ' ἔγημε γυναῖκα καὶ ὑψερεφὲς θέτο [[δῶμα]]; 14, 211 ἠγαγόμην δὲ γυναῖκα πολυκλήρων ἀνθρώπων, ich heirathete eine Frau aus einer reichen Familie; 15, 237 κασιγνήτῳ δὲ γυναῖκα ἠγάγετο πρὸς δώματα; Iliad. 9, 394 [[Πηλεύς]] θήν μοι [[ἔπειτα]] γυναῖκά γε μάσσεται [[αὐτός]], var. lect. γαμέσσεται; Odyss. 9, 199 οὕνεκά μιν σὺν παιδὶ περισχόμεθ' ἠδὲ γυναικὶ ἁζόμενοι; iliad. 8, 57 μέμασαν δὲ καὶ ὧς ὑσμῖνι μάχεσθαι, χρειοῖ ἀναγκαίῃ, πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν; 4, 162 σύν τε μεγάλῳ ἀπέτισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι γυναιξί τε καὶ τεκέεσσιν; Odyss. 13, 44 [[ὑμεῖς]] δ' [[αὖθι]] μένοντες ἐυφραίνοιτε γυναῖκας κουριδίας καὶ τέκνα; Iliad. 10, 422 Odyss. 12, 42; γύναι Anrede des Ehemannes an seine Frau Odyss. 4, 148. 266. 8, 424, feierlicher ὦ γύναι 18, 259. Gegensatz [[ἑταίρα]] Isae. 3, 13; daselbst 14 γαμετὰς γυναῖκας und αἱ γαμεταὶ γυναῖκες; – γυναῖκες [[Kebsweiber]], Beischläferinnen, im Gegensatz zur Ehefrau, Iliad. 24, 497; – [[Gegensatz παρθέ νος]] Xen. An. 3, 2, 25 Theocr. 27, 63; γυναῖκας καὶ κόρας Xen. An. 4, 5, 9, vgl. Theocrit. 27, 64. – Auch von Thieren, Weibchen, Arist. Pol. 2, 3; Ath. XIII, 559 a. – Eigenthümlich γυναῖκά τε θήσατο μαζόν Il. 24, 58, wo μαζόν als nähere Bestimmung zu γυναῖκα gesetzt ist; Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἀντὶ τοῦ γυναικὸς μαζόν. Ὁμηρικὸν δὲ τὸ [[ἔθος]]· »ἃς τὴν μὲν πρύμνην ἄμφεπε (Iliad. 16, 124)«; vgl. Friedlaend. Aristonic. (Schematol.) p. 20.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0511.png Seite 511]] ἡ, das [[Weib]], genit. γυναικός; γυναικί, γυναῖκα, ὦ γύναι, γυναῖκε, γυναικοῖν, γυναῖκες, γυναικῶν, γυναιξί (ν), γυναῖκας; diese Att. Formen sind zugleich die Homerischen, nur daß sich der dual. bei Homer nicht findet. Accus. τὴν γυνήν Pherecr. bei Bekk. A. 1 p. 86, 13 Etymol. m. 243, 24 Epimer. Hom. Cram. An. Ox. 1 p. 102, 11 (Mein. C. G. 2, 1 p. 295), vgl. Eustath. Iliad. 1, 340 p. 113, 30; vocat. ὦ [[γυνή]] Alcaeus comic. in Epimer. Hom. Cramer. An. Ox. 1 p. 102, 13 (Mein. C. G. 2, 2 p. 834); nomin. plur. αἱ γυναί Philippid. ap. Bekk. An. 1 p. 86, 12 (Mein. C. G. 4 p. 467) und Menand. ap. Cram. Epimer. Hom. An. Ox. 1 p. 102, 8 (Mein. C. G. 4 p. 327); accus. τὰς γυνάς poet. in Etymol. m. p. 243, 27. Nomin. γυναίξ oder γύναιξ bei Gramm. Von diesem nomin. ist auch der vocat. γύναι abzuleiten. Entstanden ist γυναίξ aus γυνα-Fιξ, »Weibsbild«, [[εἰκών]], [[ἔοικα]], [[εἴκελος]], [[ἴκελος]]; nach Buttmanns richtiger Bemerkung, Gramm. §. 58. Die einfache Form [[γυνή]] bedeutet die »Hervorbringende«, die »Gebärende«, verwandt [[γόνος]], [[γονή]], Plat. Cratyl. p. 414 a, Wurzel γεν. Die Sicilischen Dorier sagten [[γάνα]] statt [[γυνή]], Gregor. Corinth. Dial. Dor. p. 345. Unzweifelhaft war γαν eine ältere Form der Wurzel γεν, worauf z. B. auch das perf. [[γέγαα]] führt, und das verwandte [[γαῖα]], s. d. W. Die Böoter sagten βάνα oder [[βανά]] statt [[γυνή]], Corinna bei Herodian. Π. Μ. Λ. p. 18, 25 Apollon. Pronom. p. 65 a Bekk. (Bergk L. G. ed. 2 p. 948 no 21), Hesych. βάννα; βανῆκας Böotisch = γυναῖκας, Hesych. Unter Vergleichung des Gothischen quinô nimmt Ahrens Dial. Aeol. p. 172 ΓFανα als gemeinsame Grundform von [[γυνή]] und [[βανά]] an. Danach wäre also wohl ΓFαν die älteste nachweisbare Form der Wurzel; oder vielmehr ΙFΑ; denn daß das Ν secundär sei, beweis't schon [[γέγαα]] und [[γαῖα]]; vgl. [[κτείνω]] κτενί'Ω κτα'Ω, [[τείνω]] τενί'Ω τα'Ω u. s. w. Das Abfallen des Γ in [[βανά]] könnte so wenig befremden wie die Verwandelung des F in Β und das Verschwinden des F in [[γυνή]]. Das υ in [[γυνή]] ist nicht Umlaut des in [[γόνος]], [[γονή]] zum Vorschein kommenden ο, sondern, wie eben auch dies ο, Umlaut des ursprünglichen Vocals der Wurzel, des in [[βανά]], [[γάνα]], [[γέγαα]], [[γαῖα]] erhaltenen α. – Was die Bedeutung von [[γυνή]] anlangt, so bezeichnet dies Wort: – a) das Weib im [[Gegensatze zum Manne]], ohne Rücksicht auf das Alter und gleichviel ob sie verheirathet ist oder nicht; z. B. Hom. Iliad. 15, 683 [[πολέες]] τέ ἑ θηήσαντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες; 17, 435 [[στήλη]], ἥ τ' ἐπὶ τύμβῳ ἀνέρος ἑστήκῃ τεθνηότος ἠὲ γυναικός; Odyss. 15, 168 οἱ δ' ἰύζοντες ἕποντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες; 6, 161 οὐ γάρ πω τοῐον [[εἶδον]] βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν, οὔτ' ἄνδρ' [[οὔτε]] γυναῖκα; 13, 308 [[μηδέ]] τῳ [[ἐκφάσθαι]] μήτ' ἀνδρῶν [[μήτε]] γυναικῶν; Iliad. 24, 698. 708 Odyss. 19, 468. 21, 323; Herodot. 8, 88 οἱ μὲν ἄνδρες γεγόνασί μοι γυναῖκες, αἱδὲ γυναῖκες ἄνδρες. Pleonastisch Hom. θηλύτεραι γυναῖκες, Iliad. 8, 520 Od. 11, 386. 434. 15, 422. 23, 166. 24, 202. Mit Substantiven adjectivisch verbunden: γυνὴ [[ταμίη]] Odyss. 2, 345 Iliad. 6, 390, γυνὴ [[ἀλετρίς]] Odyss. 20, 105, γυνὴ Σικελὴ γρηΰς Odyss. 24, 211, δμωαὶ γυναῖκες Odyss. 7, 103 Iliad. 9, 477. Ohne δμωαί allein γυναῖκες die Mägde Odyss. 19, 497. 2, 108. 17, 319. Ohne Zusatz bezeichnet Odyss. 16, 334 γυναικί die Penelope, welche vs. 332 und 337 mit Nachdruck [[βασίλεια]] genannt wird, wie vs. 335 ihr Haus [[δόμος]] θείου βασιλῆος heißt. – b) das sterbliche Weib im [[Gegensatze zur Göttinn]]; z. B. Hom. Iliad. 11, 688 γυνὴ ἐικυῖα θεῇσιν, Iliad. 14, 315 οὐ γάρ πώ [[ποτέ]] μ' ὧδε θεᾶς [[ἔρος]] οὐδὲ γυναικὸς θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι περιπροχυθεὶς ἐδάμασσεν; 16, 176 γυνὴ θεῷ εὐνηθεῖσα; Odyss. 10, 228 [[ἔνδον]] γάρ τις ἐποιχομένη ἱστὸν καλὸν ἀοιδιάει ἢ θεὸς ἠὲ [[γυνή]]. Ausdrücklich [[θνητός]] hinzugefügt Odyss. 11, 244 θεὸν θνητήν τε γυναῖκα; Iliad. 20, 305 ὃν [[Κρονίδης]] περὶ πάντων [[φίλατο]] παίδων, οἳ [[ἕθεν]] ἐξεγένοντο γυναικῶν τε θνητάων. – c) die [[verheirathete Frar die Ehefrau]]; Odyss. 6, 184 οὐ μὲν γὰρ τοῦ γε κρεῖσσον καὶ [[ἄρειον]], ἢ ὅθ' ὁμοφρονέοντε νοήμασιν οἶκον ἔχητον ἀνὴρ ἠδὲ [[γυνή]]; 11, 444 ἀλλ' οὐ σοί γ', Ὀδυσεῦ, [[φόνος]] ἔσσεται ἔκ γε γυναικός· [[λίην]] γὰρ [[πινυτή]] τε, καὶ εὖ φρεσὶ μήδεα οἶδεν, [[κούρη]] 'Ικαρίοιο [[περίφρων]] [[Πηνελόπεια]]; 1, 433; 19, 165 ὦ γύναι αἰδοίη Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος; Iliad. 6, 160 γυνὴ Προίτου; vs. 460 Ἕκτορος ἥδε [[γυνή]]; Odyss. 8, 523 ὡς δὲ γυνὴ κλαίῃσι φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα; γυνὴ [[δέσποινα]] Odyss. 7, 347; γυνὴ [[μήτηρ]] Theocrit. 27, 64; Odyss. 21, 72 ἀλλ' ἐμὲ ἱέμενοι γῆμαι θέσθαι τε γυναῖκα, Homerische Figur, γῆμαι und θέσθαι γυναῖκα stehn παραλλήλως; 15, 241 [[ἔνθα]] δ' ἔγημε γυναῖκα καὶ ὑψερεφὲς θέτο [[δῶμα]]; 14, 211 ἠγαγόμην δὲ γυναῖκα πολυκλήρων ἀνθρώπων, ich heirathete eine Frau aus einer reichen Familie; 15, 237 κασιγνήτῳ δὲ γυναῖκα ἠγάγετο πρὸς δώματα; Iliad. 9, 394 [[Πηλεύς]] θήν μοι [[ἔπειτα]] γυναῖκά γε μάσσεται [[αὐτός]], var. lect. γαμέσσεται; Odyss. 9, 199 οὕνεκά μιν σὺν παιδὶ περισχόμεθ' ἠδὲ γυναικὶ ἁζόμενοι; iliad. 8, 57 μέμασαν δὲ καὶ ὧς ὑσμῖνι μάχεσθαι, χρειοῖ ἀναγκαίῃ, πρό τε παίδων καὶ πρὸ γυναικῶν; 4, 162 σύν τε μεγάλῳ ἀπέτισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι γυναιξί τε καὶ τεκέεσσιν; Odyss. 13, 44 [[ὑμεῖς]] δ' [[αὖθι]] μένοντες ἐυφραίνοιτε γυναῖκας κουριδίας καὶ τέκνα; Iliad. 10, 422 Odyss. 12, 42; γύναι Anrede des Ehemannes an seine Frau Odyss. 4, 148. 266. 8, 424, feierlicher ὦ γύναι 18, 259. Gegensatz [[ἑταίρα]] Isae. 3, 13; daselbst 14 γαμετὰς γυναῖκας und αἱ γαμεταὶ γυναῖκες; – γυναῖκες [[Kebsweiber]], Beischläferinnen, im Gegensatz zur Ehefrau, Iliad. 24, 497; – [[Gegensatz παρθέ νος]] Xen. An. 3, 2, 25 Theocr. 27, 63; γυναῖκας καὶ κόρας Xen. An. 4, 5, 9, vgl. Theocrit. 27, 64. – Auch von Tieren, Weibchen, Arist. Pol. 2, 3; Ath. XIII, 559 a. – Eigenthümlich γυναῖκά τε θήσατο μαζόν Il. 24, 58, wo μαζόν als nähere Bestimmung zu γυναῖκα gesetzt ist; Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ἀντὶ τοῦ γυναικὸς μαζόν. Ὁμηρικὸν δὲ τὸ [[ἔθος]]· »ἃς τὴν μὲν πρύμνην ἄμφεπε (Iliad. 16, 124)«; vgl. Friedlaend. Aristonic. (Schematol.) p. 20.
}}
{{DGE
|dgtxt=(γῠνή) γυναικός, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. γυνά Pi.<i>P</i>.11.22; beoc. [[βανά]] Corinn.11(a).2; panf. γουνά <i>IPamph</i>.75.1, 78.5, 151.5 (todas II a.C.); sicil. [[γάνα]] Greg.Cor.p.345<br /><b class="num">• Morfología:</b> [sg. falso nom. [[γύναιξ]] Hdn.Gr.2.643, Elias <i>in Cat</i>.211.31, Eust.113.36 (voc. según Hsch. ac. según Trypho <i>Fr</i>.11.3); gen. γυνῆς <i>Denkmäler</i> 296 (Isauria); dat. γυνακί <i>TAM</i> 3.422.3 (Termeso II a.C.), graf. γυνεκί <i>IB</i> 20.3 (imper.); ac. γυνήν Pherecr.96, cret. γιναῖκα <i>ICr</i>.4.1.1 (Gortina VII/VI a.C.), γυναῖκαν <i>PMag</i>.11a.11, <i>JRCil</i>.2.121.2 (Isauria); voc. [[γυνή]] Alc.Com.32; plu. nom. γυναί Philippid.2, Men.<i>Fr</i>.937, γυνᾶκες <i>Sokolowski</i> 3.113.4 (Tasos V a.C.); eol. dat. γυναίκεσσιν Sapph.96.6; ac. γυνάς Pherecr.206, <i>Com.Adesp</i>.1336, eol. βανῆκας Hsch.; du. nom. γυναῖκε S.<i>Ant</i>.61]<br /><b class="num">I</b> op. [[ἀνήρ]]<br /><b class="num">1</b> [[mujer]]<br /><b class="num">a)</b> en gener., op. ‘[[varón]]’ explícitamente πολέες τέ ἑ θηήσαντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες <i>Il</i>.15.683, cf. Alcm. en <i>POxy</i>.3213.6, Hes.<i>Op</i>.586, Emp.B 112.8, E.<i>Andr</i>.672, <i>El</i>.537, Plb.4.21.3, Orib.4.8.4, χάριν ἔχειν τῇ τύχῃ ... ὅτι ἀνὴρ καὶ οὐ γ. (ἐγενόμην) Hermipp.Hist.11, [[ἄλλος]] γυναικὸς κόσμος, [[ἄλλος]] ἀρρένων <i>Com.Adesp</i>.1294, [[διά]] τοι τοῦτο καὶ τοὺς αὐτοὺς νόμους καὶ ἀνδράσι προσφέρει ὁ θεὸς καὶ γυναιξί Thdt.<i>Affect</i>.5.57, cf. Didym.M.39.989A, Isid.Pel.<i>Ep</i>.M.78.276D, Procop.Gaz.M.87.172A, ἡ γ. la mujer esp. de la primera mujer en la tradición judeo-cristiana</i>, Origenes <i>Hom</i>.20.3 <i>in Ier</i>.<br /><b class="num">•</b>junto a παῖς: οὐκ [[ἀλέγω]], ὡς εἴ με γ. βάλοι ἢ πάϊς [[ἄφρων]] <i>Il</i>.11.389;<br /><b class="num">b)</b> como perteneciente a colectivos, op. implícitamente a lo masculino δῖα γυναικῶν divina entre las mujeres</i> epít. de Helena <i>Il</i>.3.423, βαθυζώνους τε γυναῖκας y a mujeres de ajustada cintura</i>, <i>Il</i>.9.594, cf. 366, 24.698, γυναικῶν [[εἶδος]] ἀρίστη de Peribea <i>Od</i>.7.57, γυναικῶν φῦλον Hes.<i>Sc</i>.4, cf. Semon.8.96, τὸ τῶν γυναικῶν γένος Plb.31.26.10, κορυβαντιῶσαι γυναῖκες mujeres coribantes</i> Plb.12.12b.2<br /><b class="num">•</b>μοναστήριον γυναικῶν monasterio de monjas</i> Pall.<i>H.Laus</i>.33.1;<br /><b class="num">c)</b> muy frec. como objeto de tópicos y [[proverb|prov.]] ἄνδρεσσι κακὸν θνητοῖσι γυναῖκας Ζεὺς ... θῆκε Hes.<i>Th</i>.600, cf. E.<i>Hipp</i>.627, γ. πολλὰ ἀνδρὸς ὀξυτέρη πρὸς κακοφραδμοσύνην Democr.B 273, cf. E.<i>Andr</i>.911, Lyd.<i>Mag</i>.1.21, χωρὶς γυναικὸς θεὸς ἐποίησεν νόον τὰ πρῶτα Semon.8.1, cf. 8.<i>passim</i>, γ. μὴ ἀσκείτω λόγον Democr.B 110, κόσμος ὀλιγομυθίη γυναικί Democr.B 274, cf. S.<i>Ai</i>.293, E.<i>Heracl</i>.476, ἦ κάρτα πρὸς γυναικὸς αἴρεσθαι κέαρ muy propio es de mujer dejar que vuele el corazón</i> A.<i>A</i>.592, γ. μονωθεῖσ' οὐδέν A.<i>Supp</i>.749, cf. E.<i>Or</i>.309, ὅρκους ἐγὼ γυναικὸς εἰς ὕδωρ [[γράφω]] ref. a lo que es de poco fiar, S.<i>Fr</i>.811, ἂν μὴ μανιῶν ἢ [[γήρως]] ἢ φαρμάκων ἢ νόσου [[ἕνεκα]] ἢ γυναικὶ πειθόμενος como salvedad en la aplicación de una ley, Sol.<i>Lg</i>.49a, cf. 49b, Semon.7, ὑπὸ γυναικὸς ἄρχεσθαι ὕβρις εἴη ἂν ἀνδρὶ ἐσχάτη Democr.B 111, cf. E.<i>Andr</i>.364, ζήτει γυναῖκα σύμμαχον τῶν πραγμάτων Men.<i>Mon</i>.271, γ. στρατηγεῖ καὶ γ. στρατεύεται aplicado a los cobardes <i>Com.Adesp</i>.552, cf. Diogenian.4.1, o a lo que no es natural, Greg.Cypr.2.7, ταμιεῖον ἀρετῆς ἐστι γενναία γ. Anaxandr.71, οὐκ ἐπιτρέπομεν οὖν γυναῖκας διδάσκειν ἐν Ἐκκλησίᾳ, ἀλλὰ μόνον ... τῶν διδασκάλων ἐπακούειν <i>Const.App</i>.3.6.1, cf. 3.9.1, Nil.M.79.249D.<br /><b class="num">2</b> op. ‘[[macho]]’ [[mujer]] como insulto aplicado a un [[hombre]], sinón. de [[cobarde]] γυναικὸς ἄρ' ἀντὶ τέτυξο pues en mujer te has convertido</i> dice Héctor a Diomedes <i>Il</i>.8.163, γυναῖκάς σφεας ἀπεκάλεον Hdt.9.20, cf. 9.107.<br /><b class="num">3</b> [[mujer]] como procreadora, en una interpretación etim. del n. «γυνὴ» δὲ [[γονή]] μοι φαίνεται βούλεσθαι εἶναι Pl.<i>Cra</i>.414a, cf. Democr.B 122a, Hsch.ι 580.<br /><b class="num">4</b> voc. γύναι ¡mujer!</i> como término cariñoso dirigido a la esposa <i>Il</i>.6.441, a una amiga, Theoc.15.12, a la madre <i>Eu.Io</i>.2.4<br /><b class="num">•</b>como fórmula protocolaria de distanciamiento [[señora]] κρεῖσσον δέ μοι νῦν πρός σ' ἀπεχθέσθαι, γύναι en cuanto a mí, prefiero de momento resultarte odioso, señora</i> dice Creonte a Medea, E.<i>Med</i>.290.<br /><b class="num">II</b> rel. c. su estado civil o social<br /><b class="num">1</b> op. [[ἀνήρ]] ‘[[marido]]’ [[esposa]]<br /><b class="num">a)</b> de mujeres concr., c. gen. γ. Προίτου <i>Il</i>.6.160, Ἕκτορος ἥδε γ. <i>Il</i>.6.460, ἐν Ἀργείοισιν ἤκουες τάδε· ὁ τῆς γυναικός, οὐχὶ τἀνδρὸς ἡ γ. entre los argivos se oía hablar de ti como el (marido) de la mujer, no (se hablaba) de la esposa del hombre Electra se dirige a Egisto</i>, E.<i>El</i>.931, ὁ Κανδαύλης ἠράσθη τῆς ἑωυτοῦ γυναικός Hdt.1.8, γ. πατρός [[LXX]] <i>Le</i>.18.8, ἡ γ. τοῦ ἡγεμόνος <i>BGU</i> 1079.30, cf. Plb.4.51.4, Arr.<i>Epict</i>.2.22.32, D.C.11.13, 14, 29.1, Lyd.<i>Mag</i>.1.33, δείξω σοι τὴν νύμφην τὴν γυναῖκα τοῦ Ἀρνίου metáf. de la nueva Jerusalén en sus nupcias con el Cordero <i>Apoc</i>.21.9<br /><b class="num">•</b>c. otras precisiones contextuales ἐκ χώρης ὅθι ᾗ ὀάριζε γυναικί <i>Il</i>.6.516, γ. ... φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα <i>Od</i>.8.523, cf. 19.210, μήτηρ καὶ γ. ref. Yocasta, S.<i>Ant</i>.53, ἀδελφὴ καὶ [[γυνή]] ref. Isis <i>Hymn.Is</i>.5 (Ios), ref. Berenice <i>ICr</i>.3.4.4.10 (Itanos III a.C.), <i>IPh</i>.2.6, 4;<br /><b class="num">b)</b> en cont. más gener. y frases hechas τί γὰρ ἥδιον ἀνθρώπῳ γυναικὸς καταθυμίας; ¿qué hay más dulce para un hombre que una esposa idónea?</i> Antipho Soph.B 49, μισεῖται γὰρ [[ἀνόσιος]] γ. E.<i>El</i>.645, οὐχ ἡ αὐτὴ σωφροσύνη γυναικὸς καὶ ἀνδρός en el [[ámbito]] [[doméstico]], Arist.<i>Pol</i>.1260<sup>a</sup>21, cf. 28, Plb.1.72.5, Plu.2.823b, Luc.<i>Demon</i>.9<br /><b class="num">•</b>en otras oposiciones y relaciones, junto a τέκνον: γυναικὸς ἄρχει (ὁ [[ἀνήρ]]) ... [[πολιτικῶς]], τέκνων δὲ [[βασιλικῶς]] Arist.<i>Pol</i>.1259<sup>b</sup>1;<br /><b class="num">c)</b> distintas expresiones ref. al hecho de contraer matrimonio γυναῖκα ... γαμεῖσθαι ser tomada en matrimonio la mujer</i> Hes.<i>Op</i>.698<br /><b class="num">•</b>γαμεῖν γυναῖκα [[casarse el hombre]] ἔγημε γυναῖκα καὶ ... θέτο [[δῶμα]] <i>Od</i>.15.241, cf. 21.72, Hdt.4.154<br /><b class="num">•</b>γυναῖκα λαμβάνειν [[tomar esposa]], [[casarse]] el hombre, Theodect.13, Men.<i>Epit</i>.571, <i>Eu.Matt</i>.1.20, 24, 13.33, ἄγεσθαι γυναῖκα llevar esposa a casa</i>, <i>Od</i>.14.211, Hes.<i>Op</i>.695, ἄγεσθαι τῷ παιδὶ γυναῖκα dar esposa al hijo</i> Hdt.1.34<br /><b class="num">•</b>frec. γαμετὴ γ. [[mujer casada]] Lys.1.31, cf. Pl.<i>Lg</i>.841d, X.<i>Oec</i>.3.10, Men.<i>Epit</i>.634, <i>Pc</i>.487, <i>Sel.Pap</i>.3.14 (I a.C.), <i>PTeb</i>.104.16 (I a.C.), Arr.<i>Epict</i>.2.22.33, αἱ ἠνδρωμέναι γυναῖκες las mujeres casadas</i> Hp.<i>Virg</i>.1, ἡ ὁμόζυγος γ. la cónyuge</i> Lyd.<i>Mag</i>.3.69;<br /><b class="num">d)</b> op. [[ἑταῖρα]] y παλλακή [[esposa legítima]] ἑταῖρα ἦν τῷ βουλομένῳ καὶ οὐ γ. τοῦ ἡμετέρου θείου Is.3.13, cf. Lys.1.31, D.59.122, aunque κουρίδιαι γυναῖκες Hdt.1.135, 5.18, γ. γνησία <i>PEleph</i>.1.3 (IV a.C.);<br /><b class="num">e)</b> [[viuda]] ἀποδοῦναι τῇ γυναικὶ τὴν φερνήν [[devolver]] la dote a la [[viuda]]</i> Plb.18.35.6, cf. 31.22.4, <i>PBerl.Borkowski</i> 7.24, 8.6 (III/IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> según cont. y su distinta rel. c. el hombre [[esclava]] πατρὸς ἐμοῖο γυνὴ Φοίνισσ' ἐνὶ οἴκῳ <i>Od</i>.15.417<br /><b class="num">•</b>plu. [[concubina]]s τοὺς δ' ἄλλους μοι ἔτικτον ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκες <i>Il</i>.24.497, como pertenencia del hombre junto a βοῦς y a [[ἀροτήρ]]: γυναῖκα ... κτητήν, οὐ γαμητήν una mujer esclava, no una esposa</i> Hes.<i>Op</i>.406, γυναῖκες εἰλίποδες perífr. por heteras</i> Eup.174, γυναῖκες πρὸς ἑταιρισμόν soldaderas</i>, <i>IPDésert</i> 67.16 (I d.C.).<br /><b class="num">III</b> op. παρθένος<br /><b class="num">1</b> [[mujer adulta]] θηλύτεραι γυναῖκες fórmula ép. pleonástica, prob. c. el sent. originario de mujeres en su plenitud</i> prob. que ha sido madre, verdaderas hembras</i>, <i>Il</i>.8.520, <i>Od</i>.15.422, 24.202, Hes.<i>Th</i>.590, <i>Sc</i>.10, <i>Fr</i>.30.34, ἀντὶ παρθένου [[γυνή]] S.<i>Tr</i>.148, Περσῶν καλαὶ καὶ μεγάλαι γυναῖκες καὶ παρθένοι X.<i>An</i>.3.2.25, cf. Hp.<i>Aër</i>.17, <i>Epid</i>.1.19, <i>Mul</i>.1.2, Plb.10.19.3, [[παρθένος]] [[ἔνθα]] βέβηκα, γ. δ' εἰς οἶκον [[ἀφέρπω]] Theoc.27.65, γυναῖκες καὶ κόραι X.<i>An</i>.4.5.9, ἐγένετο ἂν γ. Χλόη ῥαδίως, εἰ μὴ Δάφνιν ἐτάραξε τὸ [[αἷμα]] Longus 3.24.3, cf. 19.2.<br /><b class="num">2</b> [[mujer prometida]] τὴν ... τοῦ βασιλέως θυγατέρα, παρθένον οὖσαν, γυναῖκα τῷ βασιλεῖ κατωνομασμένην Plb.5.43.1.<br /><b class="num">IV</b> op. [[θεά]] [[mujer mortal]] θεᾶς ἔρος οὐδὲ γυναικός <i>Il</i>.14.315, ἢ θεὸς ἠὲ γ. <i>Od</i>.10.228, γ. θεῷ εὐνηθεῖσα <i>Il</i>.16.176, Ἕκτωρ μὲν θνητός τε γυναῖκά τε θήσατο μαζόν op. Aquiles, hijo de diosa <i>Il</i>.24.58, de la primera mujer ὀνόμηνε δὲ τήνδε γυναῖκα Πανδώρην Hes.<i>Op</i>.80, cf. Paus.1.24.7<br /><b class="num">•</b>Γυναικῶν Κατάλογος tít. del poema de Hesíodo conocido tb. como Ἠοῖαι D.Chr.2.14, Men.Rh.402.<br /><b class="num">V</b> de anim. [[hembra]] εἰσὶ δέ τινες καὶ γυναῖκες καὶ τῶν ἄλλων ζῴων Arist.<i>Pol</i>.1262<sup>a</sup>22, εἶτ' εἰσὶν οἱ τέττιγες οὐκ εὐδαίμονες, ὧν ταῖς γυναιξὶν οὐδ' ὁτιοῦν φωνῆς [[ἔνι]]; así que, ¿no son felices las cigarras, cuyas hembras no tienen voz?</i> Xenarch.14<br /><b class="num">•</b>de caballos [[yegua]] Luc.<i>Asin</i>.28.<br /><b class="num">VI</b> gramaticalizado, casi como marca de fem., sin trad. δμῳαὶ γυναῖκες esclavas</i>, <i>Il</i>.9.477, γ. οἰκουρός Hp.<i>Epid</i>.6.8.32, δούλη γ. E.<i>Andr</i>.90, γ. θῆσσα Ant.Lib.25.3, γ. [[δέσποινα]] esposa y señora</i>, <i>Od</i>.7.347, χῆραι γυναῖκες viudas</i>, <i>Il</i>.2.289, Plb.10.26.3, <i>Eu.Luc</i>.4.26, γ. νέα muchacha</i> Thgn.457, E.<i>Alc</i>.1049, γυναῖκες ἱέρειαι sacerdotisas</i> Hdt.2.54, cf. 2.56, αἱ Περσίδες γυναῖκες las persas</i> Hdt.3.3, γ. θυραῖος extranjera</i> E.<i>Alc</i>.805, ἑταίρη γ. hetera</i> Hdt.2.134, γ. παλλακή concubina</i> [[Diodorus Siculus|D.S.]]2.10, γυναῖκες βασίλισσαι reinas</i> D.C.76.1.2, γ. παρθένος doncella</i> Hes.<i>Th</i>.513, γ. [[γραῦς]] [[anciana]]</i> E.<i>Tr</i>.490, Ar.<i>Th</i>.345, cf. D.19.283, γ. πρεσβῦτις Herm.<i>Vis</i>.1.2.2, γ. [[ταμίη]] [[despensera]]</i>, <i>Il</i>.6.390, γ. [[ἀλετρίς]] [[molinera]]</i>, <i>Od</i>.20.105<br /><b class="num">•</b>acompañando a un n. prop. ἡ γ. Τεύτα Teuta</i> reina iliria, Plb.2.4.7.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>g<sup>u̯</sup>enH<sup>i̯</sup></i>1 en grado ø/P como beoc. βάνᾱ ai. <i>gnā</i>, av. <i>gənā</i>, que c. otros grados vocálicos ha dado gót. <i>qinō</i> < *<i>g<sup>u̯</sup>enōn</i>, aesl. <i>žena</i>.
}}
{{bailly
|btext=γυναικός, <i>voc.</i> [[γύναι]] (ἡ) :<br />femme :<br /><b>1</b> <i>p. opp. à homme ; au sg. collect.</i> la femme, les femmes, la gent féminine;<br /><b>2</b> [[femme]], [[épouse]];<br /><b>3</b> femme mortelle, <i>p. opp. à déesse</i> : γυναῖκα [[θήσατο]] μαζόν IL il téta un sein de femme <i>litt.</i> une femme, au sein, <i>avec l'idée du tout suivi du nom de la partie</i>.<br />'''Étymologie:''' p. *γϜανή, d'où att. [[γυνή]], de la R. Γεν, naître, faire naître, engendrer.
}}
{{elnl
|elnltext=γυνή γυναικός, ἡ, Dor. γυνά; vocat. γύναι; dual. γυναῖκε; Aeol. plur. γύναικες γυναίκων γυναίκεσσι van mensen vrouw (bijv. tegenover man, echtgenoot, godin); met ander subst.. δμῳαὶ γυναῖκες slavinnen Il. 9.477. van dieren wijfje.
}}
{{elru
|elrutext='''γυνή:''' γῠναικός ἡ (pl. γυναῖκες, dat. γυναιξί(ν) Theocr. γύναικες и γύναιζιν)<br /><b class="num">1</b> [[женщина]] ([[ἀνέρες]] ἠδὲ γυναῖκες Hom.; [[ἄνδρες]] καὶ γυναῖκες Arst.); часто описат.: γ. [[ταμίη]] Hom. = [[ταμίη]]; δμῳαὶ γυναῖκες Hom. = δμῳαί;<br /><b class="num">2</b> смертная женщина, т. е. человек (γ. [[εἰκυῖα]] θεῇσιν Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[замужняя женщина]], [[жена]], [[супруга]] (γ. αἰδοίη Ὀδυσῆος Hom.; γυναῖκες καὶ παρθένοι Xen.; γ. [[μήτηρ]], [[οὐκέτι]] [[κώρα]] Theocr.; γ. δὲ χρηστὴ πηδάλιόν ἐστ᾽ οἰκίας Men.): [[θέσθαι]] γυναῖκά τινα Hom. взять кого-л. в жены;<br /><b class="num">4</b> [[самка]] (ἄρρενες καὶ γυναῖκες Arst.).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''γῠνή''': Δωρ. γυνά, Αἰολ. βανὰ (ἴδε ἐν λέξει), ἡ· γεν. γυναικός, αἰτ. γυναῖκα, κλητ. γύναι·― δυϊκ. γυναῖκε Σοφ. Ἀντ. 61·― πληθ. γυναῖκες, γυναικῶν, κτλ., (ὡς εἰ ἐξ ὀνομαστ. γύναιξ)· καί τις γενική, γυναικείων Φωκυλ. 3·― εὑρίσκομεν [[ὡσαύτως]] παρὰ Κωμικ. αἰτιατ. γυνὴν Φερεκρ. Κραπ. 19· πληθ. ὀνομ. γυναὶ Ἀλκαῖ. Κωμ. Ἀδήλ. 7, Μένανδ. Ἀδήλ. 480, αἰτιατ. γυνὰς Κωμ. Ἀνών. ἐν Meineke 4. 622· ἴδε Ἐτυμ. Μ. 243. 24, Α. Β. 86. Ὡς παρ᾿ ἡμῖν [[γυνή]], Λατ. femina, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[ἀνήρ]], Ἰλ. Λ. 683· [[ἄνευ]] ἀναφορᾶςπρὸς τὴν ἡλικίαν ἢ τὴν κατάστασιν ἀμφοτέρων ἐπί τε ἐγγάμων καὶ ἀγάμων· κατὰ πληθ., αἱ θαλαμηπόλοι, ὑπηρέτριαι, Ὅμ., [[ὅστις]] [[συχνάκις]] συνδέει τὴν λέξιν ταύτην ὡς τὸ [[ἀνήρ]], μεθ’ ἑτέρου οὐσιαστ., γυνὴ [[ταμίη]], ἡ [[οἰκονόμος]], Ἰλ. Ζ. 390· [[δέσποινα]], γρηΰς, [[ἀλετρίς]], δμωαὶ γυναῖκες, κτλ.· οὕτω, γυνὴ Περσὶς Ἡρόδ.·― κατὰ κλητ. [[συχνάκις]] πρὸς δήλωσιν σεβασμοῦ ἢ στοργῆς, [[κυρία]], [[δέσποινα]], πρβλ. W üstem. Θεόκρ. 15. 12·― φαντὶ γυναῖκες, λέγουσιν αἱ κόραι, ὁ αὐτ. 20. 30·― πρὸς γυναικός, ὡς [[γυνή]], Αἰσχύλ. Ἀγ. 592· παροιμ., γ. μονωθεῖσ᾿ οὐδὲν Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 749· ὅρκους γυναικὸς εἰς [[ὕδωρ]] [[γράφω]] (πρβλ. [[γράφω]] ΙΙ) Σοφ. Ἀποσπ. 694· γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει ὁ αὐτ. Αἴ. 293· ἴδε Indices Eur. et Comic. ΙΙ. [[σύζυγος]], [[σύνευνος]], κατ᾿ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[παρθένος]], Ἰλ. Ζ. 160, Ὀδ. Θ. 523, κτλ., πρβλ. Ξεν. Ἀν. 3. 2, 25· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], [[παλλακή]], Ἰλ. Ω. 497. ΙΙΙ. γυνὴ θνητή, κατ᾿ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ θεά, Ξ. 315, Ὀδ. Κ. 228, κτλ. IV. ἡ θήλεια, ἡ [[σύντροφος]], τὸ «ταῖρι», ἐπὶ ζῴων· πρῶτον παρ᾿ Ἀριστ. Πολ. 2. 3, ἐν τέλ. V. ἐν Ἰλ. Ω. 58, γυναῖκα θήσατο μαζόν, ἐθεωρήθη ὡς ἐπίθ.· ἀλλὰ τὸ μαζὸν κεῖται [[ἁπλῶς]] κατὰ τὸ Ὁμηρικὸν [[σχῆμα]] καθ᾿ ὅλον καὶ [[μέρος]], ἴδε Jelf Gr. Gr. § 584. (Πρβλ. Σανσκρ. ǵani, Ζενδ. ghena, Γοτθ. quîno, Ἰσλανδ. kona ἢ kvenna, Ἀγγλο-Σαξ. cwen (Σκωτιστὶ quean = [[γυνή]], πρβλ. queen, [[βασίλισσα]]), κτλ.· ἴδε ἐν λ. [[γίγνομαι]]).
|lstext='''γῠνή''': Δωρ. γυνά, Αἰολ. βανὰ (ἴδε ἐν λέξει), ἡ· γεν. γυναικός, αἰτ. γυναῖκα, κλητ. γύναι·― δυϊκ. γυναῖκε Σοφ. Ἀντ. 61·― πληθ. γυναῖκες, γυναικῶν, κτλ., (ὡς εἰ ἐξ ὀνομαστ. γύναιξ)· καί τις γενική, γυναικείων Φωκυλ. 3·― εὑρίσκομεν [[ὡσαύτως]] παρὰ Κωμικ. αἰτιατ. γυνὴν Φερεκρ. Κραπ. 19· πληθ. ὀνομ. γυναὶ Ἀλκαῖ. Κωμ. Ἀδήλ. 7, Μένανδ. Ἀδήλ. 480, αἰτιατ. γυνὰς Κωμ. Ἀνών. ἐν Meineke 4. 622· ἴδε Ἐτυμ. Μ. 243. 24, Α. Β. 86. Ὡς παρ᾿ ἡμῖν [[γυνή]], Λατ. femina, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[ἀνήρ]], Ἰλ. Λ. 683· [[ἄνευ]] ἀναφορᾶςπρὸς τὴν ἡλικίαν ἢ τὴν κατάστασιν ἀμφοτέρων ἐπί τε ἐγγάμων καὶ ἀγάμων· κατὰ πληθ., αἱ θαλαμηπόλοι, ὑπηρέτριαι, Ὅμ., [[ὅστις]] [[συχνάκις]] συνδέει τὴν λέξιν ταύτην ὡς τὸ [[ἀνήρ]], μεθ’ ἑτέρου οὐσιαστ., γυνὴ [[ταμίη]], ἡ [[οἰκονόμος]], Ἰλ. Ζ. 390· [[δέσποινα]], γρηΰς, [[ἀλετρίς]], δμωαὶ γυναῖκες, κτλ.· οὕτω, γυνὴ Περσὶς Ἡρόδ.·― κατὰ κλητ. [[συχνάκις]] πρὸς δήλωσιν σεβασμοῦ ἢ στοργῆς, [[κυρία]], [[δέσποινα]], πρβλ. W üstem. Θεόκρ. 15. 12·― φαντὶ γυναῖκες, λέγουσιν αἱ κόραι, ὁ αὐτ. 20. 30·― πρὸς γυναικός, ὡς [[γυνή]], Αἰσχύλ. Ἀγ. 592· παροιμ., γ. μονωθεῖσ᾿ οὐδὲν Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 749· ὅρκους γυναικὸς εἰς [[ὕδωρ]] [[γράφω]] (πρβλ. [[γράφω]] ΙΙ) Σοφ. Ἀποσπ. 694· γυναιξὶ κόσμον ἡ σιγὴ φέρει ὁ αὐτ. Αἴ. 293· ἴδε Indices Eur. et Comic. ΙΙ. [[σύζυγος]], [[σύνευνος]], κατ᾿ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[παρθένος]], Ἰλ. Ζ. 160, Ὀδ. Θ. 523, κτλ., πρβλ. Ξεν. Ἀν. 3. 2, 25· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], [[παλλακή]], Ἰλ. Ω. 497. ΙΙΙ. γυνὴ θνητή, κατ᾿ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ θεά, Ξ. 315, Ὀδ. Κ. 228, κτλ. IV. ἡ θήλεια, ἡ [[σύντροφος]], τὸ «ταῖρι», ἐπὶ ζῴων· πρῶτον παρ᾿ Ἀριστ. Πολ. 2. 3, ἐν τέλ. V. ἐν Ἰλ. Ω. 58, γυναῖκα θήσατο μαζόν, ἐθεωρήθη ὡς ἐπίθ.· ἀλλὰ τὸ μαζὸν κεῖται [[ἁπλῶς]] κατὰ τὸ Ὁμηρικὸν [[σχῆμα]] καθ᾿ ὅλον καὶ [[μέρος]], ἴδε Jelf Gr. Gr. § 584. (Πρβλ. Σανσκρ. ǵani, Ζενδ. ghena, Γοτθ. quîno, Ἰσλανδ. kona ἢ kvenna, Ἀγγλο-Σαξ. cwen (Σκωτιστὶ quean = [[γυνή]], πρβλ. queen, [[βασίλισσα]]), κτλ.· ἴδε ἐν λ. [[γίγνομαι]]).
}}
{{bailly
|btext=γυναικός, <i>voc.</i> [[γύναι]] (ἡ) :<br />femme :<br /><b>1</b> <i>p. opp. à homme ; au sg. collect.</i> la femme, les femmes, la gent féminine;<br /><b>2</b> femme, épouse;<br /><b>3</b> femme mortelle, <i>p. opp. à déesse</i> : γυναῖκα [[θήσατο]] μαζόν IL il téta un sein de femme <i>litt.</i> une femme, au sein, <i>avec l’idée du tout suivi du nom de la partie</i>.<br />'''Étymologie:''' p. *γϜανή, d’où att. [[γυνή]], de la R. Γεν, naître, faire naître, engendrer.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
|auten=γυναικός: [[woman]]; γυνὴ [[ταμίη]], [[δέσποινα]], [[γρηῦς]], [[ἀλετρίς]], δμωαὶ γυναῖκες, etc.; [[wife]], Il. 6.160, etc.
|auten=γυναικός: [[woman]]; γυνὴ [[ταμίη]], [[δέσποινα]], [[γρηῦς]], [[ἀλετρίς]], δμωαὶ γυναῖκες, etc.; [[wife]], Il. 6.160, etc.
}}
{{DGE
|dgtxt=(γῠνή) γυναικός, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. γυνά Pi.<i>P</i>.11.22; beoc. [[βανά]] Corinn.11(a).2; panf. γουνά <i>IPamph</i>.75.1, 78.5, 151.5 (todas II a.C.); sicil. [[γάνα]] Greg.Cor.p.345<br /><b class="num">• Morfología:</b> [sg. falso nom. [[γύναιξ]] Hdn.Gr.2.643, Elias <i>in Cat</i>.211.31, Eust.113.36 (voc. según Hsch. ac. según Trypho <i>Fr</i>.11.3); gen. γυνῆς <i>Denkmäler</i> 296 (Isauria); dat. γυνακί <i>TAM</i> 3.422.3 (Termeso II a.C.), graf. γυνεκί <i>IB</i> 20.3 (imper.); ac. γυνήν Pherecr.96, cret. γιναῖκα <i>ICr</i>.4.1.1 (Gortina VII/VI a.C.), γυναῖκαν <i>PMag</i>.11a.11, <i>JRCil</i>.2.121.2 (Isauria); voc. [[γυνή]] Alc.Com.32; plu. nom. γυναί Philippid.2, Men.<i>Fr</i>.937, γυνᾶκες <i>Sokolowski</i> 3.113.4 (Tasos V a.C.); eol. dat. γυναίκεσσιν Sapph.96.6; ac. γυνάς Pherecr.206, <i>Com.Adesp</i>.1336, eol. βανῆκας Hsch.; du. nom. γυναῖκε S.<i>Ant</i>.61]<br /><b class="num">I</b> op. [[ἀνήρ]]<br /><b class="num">1</b> [[mujer]]<br /><b class="num">a)</b> en gener., op. ‘varón’ explícitamente πολέες τέ ἑ θηήσαντο ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες <i>Il</i>.15.683, cf. Alcm. en <i>POxy</i>.3213.6, Hes.<i>Op</i>.586, Emp.B 112.8, E.<i>Andr</i>.672, <i>El</i>.537, Plb.4.21.3, Orib.4.8.4, χάριν ἔχειν τῇ τύχῃ ... ὅτι ἀνὴρ καὶ οὐ γ. (ἐγενόμην) Hermipp.Hist.11, [[ἄλλος]] γυναικὸς κόσμος, [[ἄλλος]] ἀρρένων <i>Com.Adesp</i>.1294, [[διά]] τοι τοῦτο καὶ τοὺς αὐτοὺς νόμους καὶ ἀνδράσι προσφέρει ὁ θεὸς καὶ γυναιξί Thdt.<i>Affect</i>.5.57, cf. Didym.M.39.989A, Isid.Pel.<i>Ep</i>.M.78.276D, Procop.Gaz.M.87.172A, ἡ γ. la mujer esp. de la primera mujer en la tradición judeo-cristiana</i>, Origenes <i>Hom</i>.20.3 <i>in Ier</i>.<br /><b class="num">•</b>junto a παῖς: οὐκ [[ἀλέγω]], ὡς εἴ με γ. βάλοι ἢ πάϊς [[ἄφρων]] <i>Il</i>.11.389;<br /><b class="num">b)</b> como perteneciente a colectivos, op. implícitamente a lo masculino δῖα γυναικῶν divina entre las mujeres</i> epít. de Helena <i>Il</i>.3.423, βαθυζώνους τε γυναῖκας y a mujeres de ajustada cintura</i>, <i>Il</i>.9.594, cf. 366, 24.698, γυναικῶν [[εἶδος]] ἀρίστη de Peribea <i>Od</i>.7.57, γυναικῶν φῦλον Hes.<i>Sc</i>.4, cf. Semon.8.96, τὸ τῶν γυναικῶν γένος Plb.31.26.10, κορυβαντιῶσαι γυναῖκες mujeres coribantes</i> Plb.12.12b.2<br /><b class="num">•</b>μοναστήριον γυναικῶν monasterio de monjas</i> Pall.<i>H.Laus</i>.33.1;<br /><b class="num">c)</b> muy frec. como objeto de tópicos y [[proverb|prov.]] ἄνδρεσσι κακὸν θνητοῖσι γυναῖκας Ζεὺς ... θῆκε Hes.<i>Th</i>.600, cf. E.<i>Hipp</i>.627, γ. πολλὰ ἀνδρὸς ὀξυτέρη πρὸς κακοφραδμοσύνην Democr.B 273, cf. E.<i>Andr</i>.911, Lyd.<i>Mag</i>.1.21, χωρὶς γυναικὸς θεὸς ἐποίησεν νόον τὰ πρῶτα Semon.8.1, cf. 8.<i>passim</i>, γ. μὴ ἀσκείτω λόγον Democr.B 110, κόσμος ὀλιγομυθίη γυναικί Democr.B 274, cf. S.<i>Ai</i>.293, E.<i>Heracl</i>.476, ἦ κάρτα πρὸς γυναικὸς αἴρεσθαι κέαρ muy propio es de mujer dejar que vuele el corazón</i> A.<i>A</i>.592, γ. μονωθεῖσ' οὐδέν A.<i>Supp</i>.749, cf. E.<i>Or</i>.309, ὅρκους ἐγὼ γυναικὸς εἰς ὕδωρ [[γράφω]] ref. a lo que es de poco fiar, S.<i>Fr</i>.811, ἂν μὴ μανιῶν ἢ [[γήρως]] ἢ φαρμάκων ἢ νόσου [[ἕνεκα]] ἢ γυναικὶ πειθόμενος como salvedad en la aplicación de una ley, Sol.<i>Lg</i>.49a, cf. 49b, Semon.7, ὑπὸ γυναικὸς ἄρχεσθαι ὕβρις εἴη ἂν ἀνδρὶ ἐσχάτη Democr.B 111, cf. E.<i>Andr</i>.364, ζήτει γυναῖκα σύμμαχον τῶν πραγμάτων Men.<i>Mon</i>.271, γ. στρατηγεῖ καὶ γ. στρατεύεται aplicado a los cobardes <i>Com.Adesp</i>.552, cf. Diogenian.4.1, o a lo que no es natural, Greg.Cypr.2.7, ταμιεῖον ἀρετῆς ἐστι γενναία γ. Anaxandr.71, οὐκ ἐπιτρέπομεν οὖν γυναῖκας διδάσκειν ἐν Ἐκκλησίᾳ, ἀλλὰ μόνον ... τῶν διδασκάλων ἐπακούειν <i>Const.App</i>.3.6.1, cf. 3.9.1, Nil.M.79.249D.<br /><b class="num">2</b> op. ‘macho’ [[mujer como insulto aplicado a un hombre, sinón. de cobarde]] γυναικὸς ἄρ' ἀντὶ τέτυξο pues en mujer te has convertido</i> dice Héctor a Diomedes <i>Il</i>.8.163, γυναῖκάς σφεας ἀπεκάλεον Hdt.9.20, cf. 9.107.<br /><b class="num">3</b> [[mujer]] como procreadora, en una interpretación etim. del n. «γυνὴ» δὲ [[γονή]] μοι φαίνεται βούλεσθαι εἶναι Pl.<i>Cra</i>.414a, cf. Democr.B 122a, Hsch.ι 580.<br /><b class="num">4</b> voc. γύναι ¡mujer!</i> como término cariñoso dirigido a la esposa <i>Il</i>.6.441, a una amiga, Theoc.15.12, a la madre <i>Eu.Io</i>.2.4<br /><b class="num">•</b>como fórmula protocolaria de distanciamiento [[señora]] κρεῖσσον δέ μοι νῦν πρός σ' ἀπεχθέσθαι, γύναι en cuanto a mí, prefiero de momento resultarte odioso, señora</i> dice Creonte a Medea, E.<i>Med</i>.290.<br /><b class="num">II</b> rel. c. su estado civil o social<br /><b class="num">1</b> op. [[ἀνήρ]] ‘marido’ [[esposa]]<br /><b class="num">a)</b> de mujeres concr., c. gen. γ. Προίτου <i>Il</i>.6.160, Ἕκτορος ἥδε γ. <i>Il</i>.6.460, ἐν Ἀργείοισιν ἤκουες τάδε· ὁ τῆς γυναικός, οὐχὶ τἀνδρὸς ἡ γ. entre los argivos se oía hablar de ti como el (marido) de la mujer, no (se hablaba) de la esposa del hombre Electra se dirige a Egisto</i>, E.<i>El</i>.931, ὁ Κανδαύλης ἠράσθη τῆς ἑωυτοῦ γυναικός Hdt.1.8, γ. πατρός [[LXX]] <i>Le</i>.18.8, ἡ γ. τοῦ ἡγεμόνος <i>BGU</i> 1079.30, cf. Plb.4.51.4, Arr.<i>Epict</i>.2.22.32, D.C.11.13, 14, 29.1, Lyd.<i>Mag</i>.1.33, δείξω σοι τὴν νύμφην τὴν γυναῖκα τοῦ Ἀρνίου metáf. de la nueva Jerusalén en sus nupcias con el Cordero <i>Apoc</i>.21.9<br /><b class="num">•</b>c. otras precisiones contextuales ἐκ χώρης ὅθι ᾗ ὀάριζε γυναικί <i>Il</i>.6.516, γ. ... φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα <i>Od</i>.8.523, cf. 19.210, μήτηρ καὶ γ. ref. Yocasta, S.<i>Ant</i>.53, ἀδελφὴ καὶ [[γυνή]] ref. Isis <i>Hymn.Is</i>.5 (Ios), ref. Berenice <i>ICr</i>.3.4.4.10 (Itanos III a.C.), <i>IPh</i>.2.6, 4;<br /><b class="num">b)</b> en cont. más gener. y frases hechas τί γὰρ ἥδιον ἀνθρώπῳ γυναικὸς καταθυμίας; ¿qué hay más dulce para un hombre que una esposa idónea?</i> Antipho Soph.B 49, μισεῖται γὰρ [[ἀνόσιος]] γ. E.<i>El</i>.645, οὐχ ἡ αὐτὴ σωφροσύνη γυναικὸς καὶ ἀνδρός en el ámbito doméstico, Arist.<i>Pol</i>.1260<sup>a</sup>21, cf. 28, Plb.1.72.5, Plu.2.823b, Luc.<i>Demon</i>.9<br /><b class="num">•</b>en otras oposiciones y relaciones, junto a τέκνον: γυναικὸς ἄρχει (ὁ [[ἀνήρ]]) ... πολιτικῶς, τέκνων δὲ βασιλικῶς Arist.<i>Pol</i>.1259<sup>b</sup>1;<br /><b class="num">c)</b> distintas expresiones ref. al hecho de contraer matrimonio γυναῖκα ... γαμεῖσθαι ser tomada en matrimonio la mujer</i> Hes.<i>Op</i>.698<br /><b class="num">•</b>γαμεῖν γυναῖκα [[casarse el hombre]] ἔγημε γυναῖκα καὶ ... θέτο [[δῶμα]] <i>Od</i>.15.241, cf. 21.72, Hdt.4.154<br /><b class="num">•</b>γυναῖκα λαμβάνειν [[tomar esposa]], [[casarse]] el hombre, Theodect.13, Men.<i>Epit</i>.571, <i>Eu.Matt</i>.1.20, 24, 13.33, ἄγεσθαι γυναῖκα llevar esposa a casa</i>, <i>Od</i>.14.211, Hes.<i>Op</i>.695, ἄγεσθαι τῷ παιδὶ γυναῖκα dar esposa al hijo</i> Hdt.1.34<br /><b class="num">•</b>frec. γαμετὴ γ. [[mujer casada]] Lys.1.31, cf. Pl.<i>Lg</i>.841d, X.<i>Oec</i>.3.10, Men.<i>Epit</i>.634, <i>Pc</i>.487, <i>Sel.Pap</i>.3.14 (I a.C.), <i>PTeb</i>.104.16 (I a.C.), Arr.<i>Epict</i>.2.22.33, αἱ ἠνδρωμέναι γυναῖκες las mujeres casadas</i> Hp.<i>Virg</i>.1, ἡ ὁμόζυγος γ. la cónyuge</i> Lyd.<i>Mag</i>.3.69;<br /><b class="num">d)</b> op. ἑταῖρα y παλλακή [[esposa legítima]] ἑταῖρα ἦν τῷ βουλομένῳ καὶ οὐ γ. τοῦ ἡμετέρου θείου Is.3.13, cf. Lys.1.31, D.59.122, aunque κουρίδιαι γυναῖκες Hdt.1.135, 5.18, γ. γνησία <i>PEleph</i>.1.3 (IV a.C.);<br /><b class="num">e)</b> [[viuda]] ἀποδοῦναι τῇ γυναικὶ τὴν φερνήν devolver la dote a la viuda</i> Plb.18.35.6, cf. 31.22.4, <i>PBerl.Borkowski</i> 7.24, 8.6 (III/IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> según cont. y su distinta rel. c. el hombre [[esclava]] πατρὸς ἐμοῖο γυνὴ Φοίνισσ' ἐνὶ οἴκῳ <i>Od</i>.15.417<br /><b class="num">•</b>plu. [[concubinas]] τοὺς δ' ἄλλους μοι ἔτικτον ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκες <i>Il</i>.24.497, como pertenencia del hombre junto a βοῦς y a [[ἀροτήρ]]: γυναῖκα ... κτητήν, οὐ γαμητήν una mujer esclava, no una esposa</i> Hes.<i>Op</i>.406, γυναῖκες εἰλίποδες perífr. por heteras</i> Eup.174, γυναῖκες πρὸς ἑταιρισμόν soldaderas</i>, <i>IPDésert</i> 67.16 (I d.C.).<br /><b class="num">III</b> op. παρθένος<br /><b class="num">1</b> [[mujer adulta]] θηλύτεραι γυναῖκες fórmula ép. pleonástica, prob. c. el sent. originario de mujeres en su plenitud</i> prob. que ha sido madre, verdaderas hembras</i>, <i>Il</i>.8.520, <i>Od</i>.15.422, 24.202, Hes.<i>Th</i>.590, <i>Sc</i>.10, <i>Fr</i>.30.34, ἀντὶ παρθένου [[γυνή]] S.<i>Tr</i>.148, Περσῶν καλαὶ καὶ μεγάλαι γυναῖκες καὶ παρθένοι X.<i>An</i>.3.2.25, cf. Hp.<i>Aër</i>.17, <i>Epid</i>.1.19, <i>Mul</i>.1.2, Plb.10.19.3, παρθένος [[ἔνθα]] βέβηκα, γ. δ' εἰς οἶκον [[ἀφέρπω]] Theoc.27.65, γυναῖκες καὶ κόραι X.<i>An</i>.4.5.9, ἐγένετο ἂν γ. Χλόη ῥαδίως, εἰ μὴ Δάφνιν ἐτάραξε τὸ [[αἷμα]] Longus 3.24.3, cf. 19.2.<br /><b class="num">2</b> [[mujer prometida]] τὴν ... τοῦ βασιλέως θυγατέρα, παρθένον οὖσαν, γυναῖκα τῷ βασιλεῖ κατωνομασμένην Plb.5.43.1.<br /><b class="num">IV</b> op. θεά [[mujer mortal]] θεᾶς ἔρος οὐδὲ γυναικός <i>Il</i>.14.315, ἢ θεὸς ἠὲ γ. <i>Od</i>.10.228, γ. θεῷ εὐνηθεῖσα <i>Il</i>.16.176, Ἕκτωρ μὲν θνητός τε γυναῖκά τε θήσατο μαζόν op. Aquiles, hijo de diosa <i>Il</i>.24.58, de la primera mujer ὀνόμηνε δὲ τήνδε γυναῖκα Πανδώρην Hes.<i>Op</i>.80, cf. Paus.1.24.7<br /><b class="num">•</b>Γυναικῶν Κατάλογος tít. del poema de Hesíodo conocido tb. como Ἠοῖαι D.Chr.2.14, Men.Rh.402.<br /><b class="num">V</b> de anim. [[hembra]] εἰσὶ δέ τινες καὶ γυναῖκες καὶ τῶν ἄλλων ζῴων Arist.<i>Pol</i>.1262<sup>a</sup>22, εἶτ' εἰσὶν οἱ τέττιγες οὐκ εὐδαίμονες, ὧν ταῖς γυναιξὶν οὐδ' ὁτιοῦν φωνῆς [[ἔνι]]; así que, ¿no son felices las cigarras, cuyas hembras no tienen voz?</i> Xenarch.14<br /><b class="num">•</b>de caballos [[yegua]] Luc.<i>Asin</i>.28.<br /><b class="num">VI</b> gramaticalizado, casi como marca de fem., sin trad. δμῳαὶ γυναῖκες esclavas</i>, <i>Il</i>.9.477, γ. οἰκουρός Hp.<i>Epid</i>.6.8.32, δούλη γ. E.<i>Andr</i>.90, γ. θῆσσα Ant.Lib.25.3, γ. [[δέσποινα]] esposa y señora</i>, <i>Od</i>.7.347, χῆραι γυναῖκες viudas</i>, <i>Il</i>.2.289, Plb.10.26.3, <i>Eu.Luc</i>.4.26, γ. νέα muchacha</i> Thgn.457, E.<i>Alc</i>.1049, γυναῖκες ἱέρειαι sacerdotisas</i> Hdt.2.54, cf. 2.56, αἱ Περσίδες γυναῖκες las persas</i> Hdt.3.3, γ. θυραῖος extranjera</i> E.<i>Alc</i>.805, ἑταίρη γ. hetera</i> Hdt.2.134, γ. παλλακή concubina</i> D.S.2.10, γυναῖκες βασίλισσαι reinas</i> D.C.76.1.2, γ. παρθένος doncella</i> Hes.<i>Th</i>.513, γ. [[γραῦς]] anciana</i> E.<i>Tr</i>.490, Ar.<i>Th</i>.345, cf. D.19.283, γ. πρεσβῦτις Herm.<i>Vis</i>.1.2.2, γ. ταμίη despensera</i>, <i>Il</i>.6.390, γ. [[ἀλετρίς]] molinera</i>, <i>Od</i>.20.105<br /><b class="num">•</b>acompañando a un n. prop. ἡ γ. Τεύτα Teuta</i> reina iliria, Plb.2.4.7.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>g<sup>u̯</sup>enH<sup>i̯</sup></i>1 en grado ø/P como beoc. βάνᾱ ai. <i>gnā</i>, av. <i>gənā</i>, que c. otros grados vocálicos ha dado gót. <i>qinō</i> < *<i>g<sup>u̯</sup>enōn</i>, aesl. <i>žena</i>.
}}
}}
{{Abbott
{{Abbott
Line 34: Line 41:
}}
}}
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=γυναικός, ἡ;<br /><b class="num">1.</b> [[universally]], a [[woman]] of [[any]] [[age]], [[whether]] a [[virgin]], or married, or a [[widow]]: ἡ μεμνηστευμένῃ τίνι [[γυνή]], R G; ἡ [[ὕπανδρος]] [[γυνή]], [[γυνή]] [[χήρα]], femina vidua, [[Nepos]], praef. 4). 2. a [[wife]]: [[γυνή]] τίνος, G L WH marginal [[reading]]), etc. of a betrothed [[woman]]: ἡ [[γυνή]] [[τοῦ]] πατρός his [[step-mother]]: אָב אֵשֶׁת, ἔχειν γυναῖκα: [[ἔχω]], I:2b. at the [[end]] [[γύναι]], as a [[form]] of [[address]], [[may]] be used — [[either]] in [[indignation]], [[Homer]], Iliad 3,204; [[Odyssey]] 19,221; Josephus, Antiquities 1,16, 3).
|txtha=γυναικός, ἡ;<br /><b class="num">1.</b> [[universally]], a [[woman]] of [[any]] [[age]], [[whether]] a [[virgin]], or married, or a [[widow]]: ἡ μεμνηστευμένῃ τίνι [[γυνή]], R G; ἡ [[ὕπανδρος]] [[γυνή]], [[γυνή]] [[χήρα]], femina vidua, [[Nepos]], praef. 4). 2. a [[wife]]: [[γυνή]] τίνος, G L WH marginal [[reading]]), etc. of a betrothed [[woman]]: ἡ [[γυνή]] τοῦ πατρός his [[step-mother]]: אָב אֵשֶׁת, ἔχειν γυναῖκα: [[ἔχω]], I:2b. at the [[end]] [[γύναι]], as a [[form]] of [[address]], [[may]] be used — [[either]] in [[indignation]], [[Homer]], Iliad 3,204; [[Odyssey]] 19,221; Josephus, Antiquities 1,16, 3).
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 41: Line 48:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''γῠνή:''' Δωρ. γυνά, γεν. <i>γυναικός</i>, αιτ. <i>γυναῖκα</i>, κλητ. [[γύναι]], πληθ. <i>γυναῖκες</i> κ.λπ. (όπως αν προερχόταν από ονομ. <i>γύναιξ</i>)·<br /><b class="num">I.</b> [[γυναίκα]], Λατ. [[femina]], αντίθ. προς τον ([[ἀνήρ]]), σε Όμηρ. κ.λπ.· συναπτόμενο με [[άλλο]] ουσ., <i>γυνὴταμίη</i>, [[οικονόμος]], [[δέσποινα]] [[γυνή]], <i>δμῳαὶ γυναῖκες</i> κ.λπ., στον ίδ.· στην κλητ., [[συχνά]] ως [[προσφώνηση]], [[δήλωση]] σεβασμού· «αρχόντισσα, [[κυρία]]», σε Θεόκρ.· <i>πρὸς γυναικός</i>, όπως μια [[γυναίκα]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> [[σύντροφος]], [[σύζυγος]], [[συμβία]], αντίθ. προς το [[παρθένος]], σε Όμηρ., Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> θνητή [[γυναίκα]], αντίθ. προς το [[θεά]], σε Όμηρ. (πιθ. από την [[ρίζα]] από την οποία προέρχεται και το <i>γί-γνομαι</i>).
|lsmtext='''γῠνή:''' Δωρ. γυνά, γεν. <i>γυναικός</i>, αιτ. <i>γυναῖκα</i>, κλητ. [[γύναι]], πληθ. <i>γυναῖκες</i> κ.λπ. (όπως αν προερχόταν από ονομ. <i>γύναιξ</i>)·<br /><b class="num">I.</b> [[γυναίκα]], Λατ. [[femina]], αντίθ. προς τον ([[ἀνήρ]]), σε Όμηρ. κ.λπ.· συναπτόμενο με [[άλλο]] ουσ., <i>γυνὴταμίη</i>, [[οικονόμος]], [[δέσποινα]] [[γυνή]], <i>δμῳαὶ γυναῖκες</i> κ.λπ., στον ίδ.· στην κλητ., [[συχνά]] ως [[προσφώνηση]], [[δήλωση]] σεβασμού· «αρχόντισσα, [[κυρία]]», σε Θεόκρ.· <i>πρὸς γυναικός</i>, όπως μια [[γυναίκα]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> [[σύντροφος]], [[σύζυγος]], [[συμβία]], αντίθ. προς το [[παρθένος]], σε Όμηρ., Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> θνητή [[γυναίκα]], αντίθ. προς το [[θεά]], σε Όμηρ. (πιθ. από την [[ρίζα]] από την οποία προέρχεται και το <i>γί-γνομαι</i>).
}}
{{elnl
|elnltext=γυνή γυναικός, ἡ, Dor. γυνά; vocat. γύναι; dual. γυναῖκε; Aeol. plur. γύναικες γυναίκων γυναίκεσσι van mensen vrouw ( bijv. tegenover man, echtgenoot, godin); met ander subst.. δμῳαὶ γυναῖκες slavinnen Il. 9.477. van dieren wijfje.
}}
{{elru
|elrutext='''γυνή:''' γῠναικός ἡ (pl. γυναῖκες, dat. γυναιξί(ν) Theocr. γύναικες и γύναιζιν)<br /><b class="num">1)</b> [[женщина]] ([[ἀνέρες]] ἠδὲ γυναῖκες Hom.; [[ἄνδρες]] καὶ γυναῖκες Arst.); часто описат.: γ. [[ταμίη]] Hom. = [[ταμίη]]; δμῳαὶ γυναῖκες Hom. = δμῳαί;<br /><b class="num">2)</b> смертная женщина, т. е. человек (γ. [[εἰκυῖα]] θεῇσιν Hom.);<br /><b class="num">3)</b> [[замужняя женщина]], [[жена]], [[супруга]] (γ. αἰδοίη Ὀδυσῆος Hom.; γυναῖκες καὶ παρθένοι Xen.; γ. [[μήτηρ]], [[οὐκέτι]] [[κώρα]] Theocr.; γ. δὲ χρηστὴ πηδάλιόν ἐστ᾽ οἰκίας Men.): [[θέσθαι]] γυναῖκά τινα Hom. взять кого-л. в жены;<br /><b class="num">4)</b> [[самка]] (ἄρρενες καὶ γυναῖκες Arst.).
}}
}}
{{etym
{{etym
Line 52: Line 53:
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[Prob. from [[same]] Root as [[γίγνομαι]].]<br /><b class="num">I.</b> a [[woman]], Lat. [[femina]], opp. to man, Hom., etc.; with a [[second]] Subst., γυνὴ [[ταμίη]] [[housekeeper]], [[δέσποινα]] γ., δμωαὶ γυναῖκες, etc., Hom.:—in voc. often as a [[term]] of [[respect]], [[mistress]], [[lady]], Theocr.:— πρὸς γυναικός like a [[woman]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> a [[wife]], [[spouse]], opp. to [[παρθένος]], Hom., Xen.<br /><b class="num">III.</b> a [[mortal]] [[woman]], opp to a [[goddess]], Hom.
|mdlsjtxt=[Prob. from [[same]] Root as [[γίγνομαι]].]<br /><b class="num">I.</b> a [[woman]], Lat. [[femina]], opp. [[to man]], Hom., etc.; with a [[second]] Subst., γυνὴ [[ταμίη]] [[housekeeper]], [[δέσποινα]] γ., δμωαὶ γυναῖκες, etc., Hom.:—in voc. often as a [[term]] of [[respect]], [[mistress]], [[lady]], Theocr.:— πρὸς γυναικός like a [[woman]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> a [[wife]], [[spouse]], opp. to [[παρθένος]], Hom., Xen.<br /><b class="num">III.</b> a [[mortal]] [[woman]], opp to a [[goddess]], Hom.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''γυνή''': γυναικός<br />{gunḗ}<br />'''Forms''': böot. [[βανά]] (Korinn.), Pl. βανῆκας· γυναῖκας H.; unsicher kypr. βονά (Kretschmer Glotta 5, 266, Schwyzer 275).<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Weib]], [[Frau]] (seit Il.),<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen und Komposita, fast alle von dem Stamm γυναικ(ο)- ausgehend und denen von [[ἀνήρ]] (ἀνδρο-) parallellaufend. Ausnahmen bilden nur [[γύννις]], -ιδος m. [[weibischer Mann]] (A., Ael. u. a.) mit hypokoristischer Gemination und Stammbildung und [[γύναιος]] in γύναια δῶρα (Od.), danach φυὴ γυναίη (Mosch. 2, 45); [[γύναιον]] n. [[Frau]] (att., zärtlich und verächtlich, spät auch = [[γυνή]]), vgl. [[δείλαιος]], [[μάταιος]]; nicht mit Schwyzer 583 vom Vokativ [[γύναι]]); ägäisch ''ku''-''na''-''ja''?; außerdem [[γυναιμανής]] (Γ 39 usw.) = γυναικομ. (Chrysipp. ''Stoik''., Ph. usw.) nach παλαι-, ἰθαι- usw. — Vereinzelt belegte Deminutiva: [[γυναικάριον]] (Diokl. Kom., Epikt. u. a.), [[γυναίκιον]] (Longos), [[γυναικίσκιον]]· παιδίσκιον H. — [[γυναικίας]] m. [[weibischer Mann]] (Eup. u. a.; wie [[νεανίας]]); [[γυναικωνῖτις]] [[Frauengemach]] (Lys., Men. usw.; vgl. Redard Les noms grecs en -της 110), selten [[γυναικών]] (X., wie [[ἀνδρών]]). — Adjektiva: [[γυναικήϊος]], -εῖος (seit Od.; wie [[ἀνδρήϊος]], -εῖος), [[γυναικικός]] (Arist. u. a.; wie [[ἀνδρικός]] rein gattungsbezeichnend), [[γυναικώδης]] (Plb. usw.: [[ἀνδρώδης]]), [[γυναικηρός]] (Diokl. Kom., Phryn.; nach [[πονηρός]] usw.). — Denominative Verba: [[γυναικίζω]], -ομαι [[sich weibisch benehmen]] (ion. att.) mit [[γυναίκισις]] (Ar., Lib.) und [[γυναικισμός]] (Plb. u. a.); [[γυναικόομαι]], -όω ‘weibisch sein bzw. machen’ (Hp., Ph.). — Über die Stammbildung von [[γυνή]] als Hinterglied (ἄ- ἀνδρό- [[κατά]]- μισό- [[φιλόγυνος]], ἀ- [[ἡμι-]] [[καλλι-]] ὀρσι- [[φιλογύναιξ]], ἀγύναικος, ἀ- [[ἡμι-]] κακο- κατα- μισο- πολυ- [[φιλογύναιος]], ἀ- ἀνδρο- μισο- νεο- πολυ- [[φιλογύνης]]) Sommer Nominalkomp. 62f.; zu den Einzelheiten der Flexion Schwyzer 582f.<br />'''Etymology''' : Altes Wort für [[Weib]], [[Frau]], in der Mehrzahl der idg. Sprachen erhalten. Griech. [[γυνή]], [[βανά]], beide mit (verschieden gefärbten) Reduktionsvokalen, haben ein genaues Gegenstück in aind. (ved.) ''gnā́'' [[unirdische Frau]], [[Göttin]] (oft zweisilbig gelesen), aw. ''gənā'' [[Frau]]. Zum unerklärten Stamm γυναι- stimmt arm. ''kanay''- in den Pluralformen ''kanay''-''k''‘ (Nom.), ''kanay''-''s'' (Akk.); das -κ- hat man in messap. ''gunakhai'' [[γυναικί]] (?), ebenso in altphryg. ''bonok'' (griech. LW?) wiederfinden wollen (Lit. bei Schwyzer 583 m. A. 4). — Der labiovelare Anlaut, der schon aus dem Wechsel γ- und β- zu erschließen ist, wird u. a. bestätigt von got. ''qino'' (''n''-St.), air. ''ben'' (''ā''-St.) [[Frau]], beide aus idg. *''g<sup>u̯</sup>en''-. Die Hochstufe, die im Griech. zugunsten der durchgeführten Schwachstufe eliminiert wurde, erscheint noch u. a. in arm. ''kin'', apr. ''genna'', aksl. ''žena'', aind. ''jáni''-, toch. A ''śäṃ''. Dagegen Schwach- bzw. Schwundstufe in air. ''ban''- (in Komp.), Gen. sg. ''mnā'' (aus *''bnā''-''s''). Außerdem Dehnstufe, z. B. got. ''qens'' (''i''-Stamm) [[Frau]]. Weitere Formen bei WP. 1, 681f., Pok. 473f. m. Lit.; s. auch Vieillefond Mélanges Saunier (s. REGr. 57, 267). Wie das ursprüngliche Paradigma lautete, läßt sich nicht mehr feststellen, da überall Ausgleichungen stattgefunden haben. — Nicht hierher [[μνάομαι]] [[freien]], sondern zu [[μέμνημαι]], [[μιμνήσκω]]; s. Benveniste Sprachgesch. u. Wortbed. 13ff.<br />'''Page''' 1,334-335
|ftr='''γυνή''': γυναικός<br />{gunḗ}<br />'''Forms''': böot. [[βανά]] (Korinn.), Pl. βανῆκας· γυναῖκας H.; unsicher kypr. βονά (Kretschmer Glotta 5, 266, Schwyzer 275).<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Weib]], [[Frau]] (seit Il.),<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen und Komposita, fast alle von dem Stamm γυναικ(ο)- ausgehend und denen von [[ἀνήρ]] (ἀνδρο-) parallellaufend. Ausnahmen bilden nur [[γύννις]], -ιδος m. [[weibischer Mann]] (A., Ael. u. a.) mit hypokoristischer Gemination und Stammbildung und [[γύναιος]] in γύναια δῶρα (Od.), danach φυὴ γυναίη (Mosch. 2, 45); [[γύναιον]] n. [[Frau]] (att., zärtlich und verächtlich, spät auch = [[γυνή]]), vgl. [[δείλαιος]], [[μάταιος]]; nicht mit Schwyzer 583 vom Vokativ [[γύναι]]); ägäisch ''ku''-''na''-''ja''?; außerdem [[γυναιμανής]] (Γ 39 usw.) = γυναικομ. (Chrysipp. ''Stoik''., Ph. usw.) nach παλαι-, ἰθαι- usw. — Vereinzelt belegte Deminutiva: [[γυναικάριον]] (Diokl. Kom., Epikt. u. a.), [[γυναίκιον]] (Longos), [[γυναικίσκιον]]· παιδίσκιον H. — [[γυναικίας]] m. [[weibischer Mann]] (Eup. u. a.; wie [[νεανίας]]); [[γυναικωνῖτις]] [[Frauengemach]] (Lys., Men. usw.; vgl. Redard Les noms grecs en -της 110), selten [[γυναικών]] (X., wie [[ἀνδρών]]). — Adjektiva: [[γυναικήϊος]], -εῖος (seit Od.; wie [[ἀνδρήϊος]], -εῖος), [[γυναικικός]] (Arist. u. a.; wie [[ἀνδρικός]] rein gattungsbezeichnend), [[γυναικώδης]] (Plb. usw.: [[ἀνδρώδης]]), [[γυναικηρός]] (Diokl. Kom., Phryn.; nach [[πονηρός]] usw.). — Denominative Verba: [[γυναικίζω]], -ομαι [[sich weibisch benehmen]] (ion. att.) mit [[γυναίκισις]] (Ar., Lib.) und [[γυναικισμός]] (Plb. u. a.); [[γυναικόομαι]], -όω ‘weibisch sein bzw. machen’ (Hp., Ph.). — Über die Stammbildung von [[γυνή]] als Hinterglied (ἄ- ἀνδρό- [[κατά]]- μισό- [[φιλόγυνος]], ἀ- [[ἡμι-]] [[καλλι-]] ὀρσι- [[φιλογύναιξ]], ἀγύναικος, ἀ- [[ἡμι-]] κακο- κατα- μισο- πολυ- [[φιλογύναιος]], ἀ- ἀνδρο- μισο- νεο- πολυ- [[φιλογύνης]]) Sommer Nominalkomp. 62f.; zu den Einzelheiten der Flexion Schwyzer 582f.<br />'''Etymology''': Altes Wort für [[Weib]], [[Frau]], in der Mehrzahl der idg. Sprachen erhalten. Griech. [[γυνή]], [[βανά]], beide mit (verschieden gefärbten) Reduktionsvokalen, haben ein genaues Gegenstück in aind. (ved.) ''gnā́'' [[unirdische Frau]], [[Göttin]] (oft zweisilbig gelesen), aw. ''gənā'' [[Frau]]. Zum unerklärten Stamm γυναι- stimmt arm. ''kanay''- in den Pluralformen ''kanay''-''k''‘ (Nom.), ''kanay''-''s'' (Akk.); das -κ- hat man in messap. ''gunakhai'' [[γυναικί]] (?), ebenso in altphryg. ''bonok'' (griech. LW?) wiederfinden wollen (Lit. bei Schwyzer 583 m. A. 4). — Der labiovelare Anlaut, der schon aus dem Wechsel γ- und β- zu erschließen ist, wird u. a. bestätigt von got. ''qino'' (''n''-St.), air. ''ben'' (''ā''-St.) [[Frau]], beide aus idg. *''g<sup>u̯</sup>en''-. Die Hochstufe, die im Griech. zugunsten der durchgeführten Schwachstufe eliminiert wurde, erscheint noch u. a. in arm. ''kin'', apr. ''genna'', aksl. ''žena'', aind. ''jáni''-, toch. A ''śäṃ''. Dagegen Schwach- bzw. Schwundstufe in air. ''ban''- (in Komp.), Gen. sg. ''mnā'' (aus *''bnā''-''s''). Außerdem Dehnstufe, z. B. got. ''qens'' (''i''-Stamm) [[Frau]]. Weitere Formen bei WP. 1, 681f., Pok. 473f. m. Lit.; s. auch Vieillefond Mélanges Saunier (s. REGr. 57, 267). Wie das ursprüngliche Paradigma lautete, läßt sich nicht mehr feststellen, da überall Ausgleichungen stattgefunden haben. — Nicht hierher [[μνάομαι]] [[freien]], sondern zu [[μέμνημαι]], [[μιμνήσκω]]; s. Benveniste Sprachgesch. u. Wortbed. 13ff.<br />'''Page''' 1,334-335
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
Line 63: Line 64:
|woodrun=[[wife]], [[woman]]
|woodrun=[[wife]], [[woman]]
}}
}}
==Translations==
{{mantoulidis
Aasax: maeet, mayeet; Aba: mme; Abanyom: nɛnkal, abakal; Abau: sa, sao; Abenaki: phanem; Abenlen Ayta: babai; Abkhaz: аԥҳәыс; Abu' Arapesh: numata'; Abua: ə̀-nîr, ənmariir; Abung: səbɑy, sə̯bɑy, bɑbːɑi, sɘbɑy; Acatepec Me'phaa: aʔgu; Acehnese: inong; Achagua: íina, íineɻu; Achuar: nuwa; Adyghe: бзылъфыгъ; Afar: barra; Afrikaans: vrou; Agarabi: anaati; Agi: wukora; Ahtna: ts'akae; Ainu: メノコ; Aisi: abi; Akkadian: 𒊩; Aklanon: babáye; Akolet: elim; Akoye: apäki; Akuwagel: sakwoto; Alaba: máncu; Alabama: tayyi; Alak: akan, kan; Albanian: grua, femër; Aleut: ayagax̂; Algonquin: ikwe; Alsea: mukwaˀsli·; Alune: bina; Alutiiq: arnaq; Alviri-Vidari: زینه‎; Ama: noni; Amahuaca: xano; Amal: tal; Amasi: zhyī; Amele: caja; Amharic: ሰበይቲ, ሴት; Amondawa: kunhangwera, kunha; Anaang: ékà, nwáán; Angolar: mengai; Anmatyerre: arelhe; Annobonese: miéle, námay; Antigua and Barbuda Creole English: uman; Antillean Creole: madanm, fanm; Anuki: wavine; Anus: mofin; Anuta: papine; Ao: ánítì; Apiaká: koñá; Apinayé: ni, mẽnija; Apurinã: sytu, suto; Aputai: inan; Arabic: اِمْرَأَة‎, الْمَرَأَة‎, نِسَاء‎; North Levantine Arabic: مرة‎; Egyptian Arabic: ست‎; Moroccan Arabic: مرا‎; Aragonese: muller; Araki: p̈ira; Aramaic:; Classical Syriac: ܐܢܬܬܐ‎; Arapaho: hisei; Archi: лъоннол; Are: babine; Arhuaco: aʔmía; Ari: atogi; Arifama-Miniafia: babin; Arikara: sápat; Armenian: կին; Aromanian: muljari; Arosi: urao; Aruop: simi; Ashéninka Perené: kooya; Assamese: মাইকী মানুহ; Assiniboine: wįyą; Asturian: muyer; Asumboa: aimiɔ; Atakapa: kic; Atikamekw: iskwew; Atong: gawi; Au: mite; Aukan: uman, mama; Avikam: sì; Awa-Cuaiquer: aʃampa; Awadhi:,,,; Awtuw: taləran; Ayabadhu: wethemu; Aymara: palla; Aynu: zen; Azerbaijani: qadın, xanım, civi; Bagusa: is; Bakhtiari: زینه‎; Baldemu: ŋgǎsā; Balinese: luh, istri; Baluchi: جن‎; Bambam: baine; Bambara: muso; Bamu: orobo; Baniwa: ína-ro; Banjarese: binian; Bankon: mùùtǎŋ; Bantawa: म; Barasana: bãs-ṍ, rõbĩ-õ; Barbareño: eneq; Bardi: oorany; Bargam: aw; Bari: nakwan; Bariai: taine; Bariji: aweta; Barok: une; Barí: bioɾə; Bashkir: ҡатын; Basque: andre, emakume; Batad Ifugao: babāi; Batu: nyìnà, nyìnò; Bau: aid; Baure: eton; Bauro: urao, hehene; Bavarian: Wei; Beezen: ókwóp; Belarusian: жанчы́на, жана́, ба́ба, кабе́та, кабе́ціна; Belizean Creole: uman; Bende: mukeéma; Bengali: নারী; Berber:; Tashelhit: tamɣart, tawtmt; Berbice Creole Dutch: jɛrma; Betoi: ro; Biak: bin; Bibaali: ṇséê; Biem: ain; Bih: pine; Bikol Central: babaye, babayi; Bilbil: pain; Biliau: paen; Biloxi: ąxti; Bilua: reko; Bilur: vaina; Binukid: bahi; Bislama: woman, wuman; Bitare: okasə, bikasə; Blackfoot: aakíí; Bogaya: imya; Bole: mondu; Bonggo: mofin; Bora: kʷatʃe; Borôro: aredu; Boselewa: vavine; Bourguignon: fonne; Breton: maouez; Bughotu: vaivine; Buginese: makkunrai; Buhutu: waihin; Bukawa: awhê; Bukiyip: élmatok; Bukusu: khasi; Bulgarian: жена́; Buli: nipowa; Buli: maping; Bulu: minga; Bulu: tavine; Bunama: wahine; Burmese: မိန်းမ, အမျိုးသမီး; Buwal: wala; Bwaidoka: vavine; Bwanabwana: waine; Bwatoo: tramo; Cacua: jad⁴, jad⁴ wili⁴; Caddo: náttih; Cahuilla: níchill; Caka: bɔtu, bwɔtu; Camarines Norte Agta: séel; Cameroon Pidgin: wuman; Camsá: ʃembása; Carapana: 'kã́-bãsó-co; Carijona: weri'tʃi; Casiguran Dumagat Agta: bebe; Catalan: dona; Catawba: inya; Cavineña: epuna; Cayuga: a·gǫ̀·gweh; Cebuano: babaye; Cemuhî: tóomwó; Central Bai: yvnxyind; Central Bontoc: babái; Central Cagayan Agta: babbay, babae; Central Pomo: má·t̪a; Central Sierra Miwok: osa; Central Tunebo: wiw̃ara; Ch'orti': ixik; Chachi: ʃinbu; Chagatai: حاتون‎; Chaha: ምሸተ; Chamicuro: molota; Champenois: fanme, fonme, fomme; Chavacano: muher; Chayahuita: sanapiri; Chechen: зуда; Cherokee: ᎠᎨᏴ; Chewong: kokn; Cheyenne: hē'e; Chichewa: mkazi; Chichicapan Zapotec: gunna'h; Chickasaw: ihoo; Chimila: júŋwiriʔ; Chimwiini: muke; Chinese:; Cantonese: 女人, 女性; Dungan: нүжын, фунү; Hakka: 女人; Mandarin: 婦女, 妇女, 女人, 女性, 女的; Min Dong: 女界; Min Nan: 查某人, 女人, 女性; Teochew: 查某人, 姿娘; Wu: 女人, 女性; Chinook Jargon: klootchman; Chiquihuitlán Mazatec: chjuun; Chiquimulilla: aʔyāj; Chiricahua: ’isdzán; Chitimacha: kitca, kica; Choctaw: ohoyo; Chrau: ur, ʔuːr; Chukchi: ӈэвысӄэт; Chuukese: feefin, nemin; Chuvash: хӗрарӑм; Cimbrian: baip; Cinta Larga: wanzét; Coast Miwok: kûlêyî, kûlêyis; Coatzospan Mixtec: ñā dɨhɨ; Cocama: wáina; Cocopa: sʔak; Cogui: múnʒi; Coos: hú·ʷis; Copainalá Zoque: yomo; Coptic: ⲥϩⲓⲙⲉ; Cora: ukarih; Cornish: benyn; Corsican: donna, ronna, lonna; Cree: ᐃᐢᑫᐧᐤ; Creek: hoktē; Crimean Tatar: bike, qadın; Crow: bía; Cruzeño: hemute; Cubeo: põ'ẽ́-ko, dõbĩ'ṍ; Cuiba: petsiríwa, jabɨ́-jo; Culli: ahhi; Curripaco: iinaro; Czech: žena; Daasanach: minni; Dakota: wįyą; Dalmatian: dona; Danish: kvinde; Darkinjung: ñukung; Dawawa: wavine; Day: vōō; Deccani: عورت‎; Deg Xinag: nq'ołonh; Dena'ina: k'isen; Dení: amunehe; Desano: dõ'bẽ́o; Dhivehi: އަންހެންމީހާ‎; Dia: yuː; Dibiyaso: tawɔi; Dilling: eli; Dime: amze; Diodio: vavine; Dobu: waine; Doga: babine; Dogrib: ts'èko; Dongolawi: ɛ̄n; Dorig: rqa; Drehu: föe; Duau: wahine; Dumi: mitsɨm; Dupaningan Agta: babbey; Dutch: vrouw; Duwet: ʔaih; East Central German: Froo; East Futuna: fafine; Eastern Arrernte: arelhe; Efik: ŋwan; Efutop:̄jɛ̄nkán, àbàkán; Ega: ɔsɪ, ɛsɪ; Egyptian: ; z; t B1; , ; N41; t B1; , ; z; t; N41 t B1; ; Ekajuk: nəkɑl, ɑbəkɑl, nɛːkɑl, ɑnʌpkɑl, nɛnkɑl, ɑnʌpkɑl; Elfdalian: kelingg; Elkei: matal; Eman: yɑto; Emberá-Catío: wẽ́ɾã; Emberá-Chamí: wẽ́rã; Emberá-Tadó: wẽ́ɾã; Emerillon: waiwi; Emilian: dòna; Ende: fai; Epena: wẽ́ɾã; Ese Ejja: epona; Esimbi: mɔ̀ŋgúlú; Esperanto: virino; Estonian: naine; Eton: mìnŋgá; Evant: ɔkɑs; Ewe: nyɔ́nu; Extremaduran: mujel; Fagani: hehene; Fala: mullel; Faroese: kona, kvinna, konufólk, kvennmaður; Fijian: marama; Finnish: nainen; Folopa: so; Fon: nyɔ̆nù; Fox: ihkwêwa; Franco-Provençal: femèla, fena; French: femme; Middle French: femme, dame; Friulian: femine; Fula: debbo; Fulniô: čáyi; Futuna-Aniwa: fine; Fuyug: amul; Gabadi: vavine; Gagadu: njinggooduwa; Gagauz: karı; Galician: muller; Gallo: fom; Gapapaiwa: wavine; Gedaged: pain; Gela: vaivine; Georgian: ქალი, დედაკაცი, ბანოვანი, დიაცი; German: Frau, Weib; Alemannic German: Frau; Rhine Franconian: Fraa; Ghari: ndaki; Ghayavi: wavine; Gidar: ɗák; Gilbertese: aine; Girawa: asik, asir; Gobasi: uliyo; Goemai: mɑ̀t; Golin: abal; Gooniyandi: goornboo; Gothic: 𐌵𐌹𐌽𐍉; Gottscheerish: vrāgə; Grass Koiari: mavi; Greek:; Ancient Greek: γυνή; Modern: γυναίκα; Mycenaean: 𐀓𐀙𐀊; Greenlandic: arnaq; Grenadian Creole English: uman; Gros Ventre: hiθã, 'íθaa'; Guahibo: petíri-waː; Guajajára: ihya'u, kuzà; Guambiano: iʃuk; Guanano: numi; Guaraní: kuña; Guayabero: puwís; Guazacapán: muẍáya; Guianese Creole: fanm, mandam; Guinea-Bissau Creole: minjer; Gujarati: સ્ત્રી; Gullah: ooman; Gumatj: baṯami; Gweda: wavine; Haida: jáadaa; Haitian Creole: fanm; Hamtai: äpaka; Hanunoo: babáyi; Harsusi: teṭ; Hausa: mace, mata; Hawaiian: wahine; Hazaragi: خاتون; Hdi: marakw; Hebrew: אישה \ אִשָּׁה‎; Hidatsa: mia; Highland Totonac: puscāt; Hiligaynon: babáye; Hindi: महिला, नारी, स्त्री, औरत, खातून, ख़ातून, जन, जनानी; Hinukh:; Hiw: yeqën; Hoava: kalaho; Hopi: wùuti; Hote: avi; Hoyahoya: kiwolu; Huehuetla Tepehua: t'akuʔ; Hungarian: nő, asszony; Hunsrik: fraa; Hupa: aat; Hupdë: tãʔãjd; Iamalele: vavine; Iau: si; Icelandic: kona, kvenmaður; Iceve-Maci: okye, okɛɣ; Ida'an: liun; Ido: muliero, homino; Ignaciano: esena; Imonda: agõ; Indo-Portuguese: mulher, molhara, molja, mujá; Indonesian: perempuan, wanita; Inebu One: piːni; Ineseño: eneq; Inga: warmi; Ingrian: nain; Interlingua: femina; Inuktitut: ᐊᕐᓇᖅ, arnaq; Ipulo: ɑt; Iraqw: /ameeni; Irish: bean; Old Irish: ben, bé; Isan: ญิง; Islander Creole English: uman; Isnag: babáy; Istriot: duona; Istro-Romanian: muľerĕ; Isubu: mwaitu; Italian: donna; Itawit: babáy; Itzá: ixchʼup; Iwam: wik; Ixil: ixoj; Iyive: okɑs; Izon: eré; Jabutí: paku; Jamaican Creole: ooman; Jamamadí: fana; Jaminjung: marlayi; Janday: gin; Japanese: 女の人, 女, 女性, 女人; Jarai: đah-kơmơi; Javanese: wadon, wedok, wanita; Jebero: shaya', ku'a'per; Jehai: baboʔ; Jemez: ˀówa; Jersey Dutch: vrow; Jingulu: nayu; Jola-Fonyi: asɛk; Juǀ'hoan: dshàú; Kabuverdianu: mudjer; Kadaru: ilḍo, eldo; Kadiwéu: iwaalo; Kaera: umux; Kahua: hehene; Kaiep: main; Kaingang: ũn tỹtá; Kairiru: moin; Kakabai: wavine; Kala Lagaw Ya: yipkaz, ipikaz, ipka(i), ipika(i); Kaluli: keisale; Kamasau: nyumbueg; Kamayurá: kuyã; Kambera: kawini; Kamula: eya; Kandas: ino; Kaninuwa: vivine; Kankanaey: babái; Kannada: ನಾರಿ, ಸ್ತ್ರೀ, ಹೆಂಗಸು; Kanoé: e; Kansa: wak'ó; Kanufi: uwa; Kap: tamiŋ; Kapampangan: babái, babayi; Kaqchikel: ixöq; Kara: tefin; Karachay-Balkar: тиширыў; Karajá: hawyy; Karawa: telou; Karelian: naine, akku; Karipúna Creole French: fam; Karitiâna: nhõnso; Karok: asiktávaan; Kashubian: białka; Kaska: gedeni; Kaskihá: vavina; Kasua: kesale; Kathlamet: aqakílak; Kato: tc'ek; Kawaiisu: momoˀo; Kaxararí: šampï; Kayabí: kũjã; Kayardild: maku; Kazakh: қатын, әйел; Keapara: vavine; Kedang: areq; Kein: air; Kerewo: obo; Khanty: ими, нє, нєхуят; Khmer: ស្រី, ឃរណី; Khowar: kimeri‎; Kilivila: vivila; Kinikinao: sêno; Kirikiri: ko; Kis: win; Kitsai: cakwákt; Klamath-Modoc: sn'eweets; Koasati: tayyí; Koho: ʔur; Kokota: nakodou; Koluwawa: vavine; Kom: wi; Kombio: maken; Komering: bɑy, obɑy, sobɑy; Komodo: ata wine; Konomala: fafni; Konomihu: kihínàpxī́k; Korean: 여성), 계집, 여자), 녀성, 녀자, 여인, 녀인; Koreguaje: pãi-o, 'romi-o; Korlai Creole Portuguese: mulɛr; Koronadal Blaan: libun; Kott: alat; Kovai: pangar; Kove: tamine; Koyra Chiini: woy; Koyraboro Senni: woy; Kpasam: ṇswêɛ̂; Krio: uman; Kriol: wumun, wuman, gel, olgamen, olgumen, rabish; Kristang: muleh, mulé; Krobu: sì; Kua-nsi: ʔɿ⁵⁵nɯ⁵⁵; Kuamasi: zua²¹ma²¹zu²¹; Kumak: thaamwa; Kuman: ambu; Kurdish:; Central Kurdish: ژِن‎, ئافرەت‎; Laki: ژەن‎, ئافرەت‎; Northern Kurdish: jin, afret; Southern Kurdish: ژِن‎, ئافرەت‎; Kutenai: pałkiy; Kwaio: geni; Kwaza: tay; Kwerba: is; Kwoma: miːma; Kyrgyz: аял; Label: hane; Ladin: femena, ëila; Ladino: mujer; Lahu: mâ; Lake Miwok: pôtsi, p̓ócci; Lakota: wíŋyaŋ; Lama Bai: jɯ̃³³jĩ²¹; Laboya: lawai; Lamma: manne; Lampung Api: bɑi, bɑy, bəbɑi, bəbɑy, səbɑy, bubːɑi, bəbɜy, bɑibɑi, bəbːɑi, səbɑi; Lao: ຜູ້ຍິງ; Larike-Wakasihu: rupae; Latgalian: sīvīte; Latin: fēmina, mulier; Latvian: sieviete; Lavukaleve: aira; Lawangan: bawe; Ledo Kaili: mombine; Leonese: muyer; Lepcha: ᰊᰣᰤᰪ; Lezgi: паб; Li'o: fai; Ligurian: donna; Lillooet: s-yáqcaˀ, s-múɬac; Limburgish: vrouw, vrommesj; Limilngan: uginy; Lingala: mwasi; Lithuanian: moteris; Livonian: nai; Lo-Toga: leqëvine; Lombard: dona, femna; Loniu: pihin; Lorrain: fomme; Lote: héi; Lou: pein; Louisiana Creole French: fam, fenm; Lovono: nene; Low German: Fro, Fru; Lower Tanana: tr'axa; Luganda: omukazi 1; Lushootseed: sɬádəyʔ; Luvale: pwevo; Luxembourgish: Fra; Lü: ᦍᦲᧂ; Ma'anyan: babei; Ma'di: ízí; Macaguán: warapénɨ; Macedonian: же́на; Macuna: bãs-õ, rõbĩ-õ; Madak: tikin; Magori: vaini; Mahican: pchanum; Makah: xad'ak; Makalero: tufuraa; Malagasy: barera; Malalí: ajente; Malay: wanita; Malayalam: സ്ത്രീ, പെണ്ണ്, വനിത, മഹിള; Malecite-Passamaquoddy: ehpit; Malila: lyantanda; Maltese: mara; Mamasa: baine; Manam: aine; Manchu: ᡥᡝᡥᡝ; Mandan: mihe; Mandar: tobaine; Mandara: vevine; Mangarevan: ahine, veine, toaahine; Manipuri: nupi; Manx: ben; Maori: wahine; Maranao: bebay; Maranungku: peku; Marathi: बाइको, स्त्री; Maratino: chiguat; Margi: mala; Maricopa: sny'ak; Masakará: ihntá; Massachusett: squàws; Matlatzinca: xúwi; Mato: hain; Matsés: chido; Matukar: pain; Mauwake: emeria; Maxakalí: ũn; Maybrat: fai; Mazanderani: زنا‎; Mbula: waine; Mbyá Guaraní: kunha; Medebur: wain; Media Lengua: warmi; Megleno-Romanian: muľári; Mehek: tawa; Mehri: tēṭ; Mele-Fila: te-fine; Menya: apäkä; Meramera: tavine; Merei: lepne; Mesaka: nálɛ́; Mfumte: bwǿ; Mi'kmaq: e'pit, ebit; Miami: mitemohsa; Mian: unáng; Midob: ìddì; Mina: wàl; Minaveha: vavine; Mindiri: pen; Minica Huitoto: rɯ́-ŋo; Minigir: vavina; Mirandese: mulhier; Misantla Totonac: sinaat; Miyako: midun; Mmani: nɔ̀làkán; Mo: mafani; Mochica: mecherque; Mòcheno: baib; Mohegan-Pequot: sqá; Molima: vavine; Mondé: wanzet; Mongghul: nine kun; Mongolian: эм, эхнэр, эмэгтэй хүн, эмэгтэй; Mopan Maya: chʼup; Mori Atas: irowai; Mota: vavine; Motu: hahine; Mountain Koiari: keate; Mubami: ifa; Muduapa: tavine; Muinane: gáí-go; Muna: roɓine; Mundari: कुड़ि; Munsee: oxkwéew; Murui Huitoto: rɯ-ɲo; Mussau-Emira: vause; Muyuw: vin; Mwani: mwanamuka; Mwotlap: lōqōvēn; Nabi: ri; Nahuatl:; Classical: cihuātl; Mecayapan: sihua̱'; Northern Puebla: sihuatl; Nakanai: tavile; Nali: pihin; Nama: darekhues; Nambikwara: txu¹su²; Nanticoke: ochquau; Narragansett: squaw; Nauna: pehin; Navajo: asdzáán, asdzą́ą́; Navarro-Aragonese: muller; Nawaru: aweta; Nawathinehena: hihi'i; Nde-Nsele-Nta: ɑ̄ːbɑ̄kɑ́ː, mʌ̄nkɑ́ː, abaːkaː, mànkàː, mɑ̄nkɑ́ː, ɑ̄bɑ̄kɑ́ː; Neapolitan: femmena; Nehan: kuah; Nepali: आइमाई, स्त्री; Neverver: vin; Nez Perce: ˀá·yat; Ngadha: fai; Ngarrindjeri: mimini; Ngazidja Comorian: mzaɗe 1 or 2; Ngiemboon: nzwě; Nicaraguan Creole: uman; Nigerian Pidgin: wuman; Nihali: kol; Nimoa: vaini; Nisenan: kyle; Niuean: fifine; Niwer Mil: fifin; Nkem-Nkum: nɛnkal, abakal, nɛnkɑl; Nnam: nləkɑl; Nomatsiguenga: tsínané; Nootka: łuucmaa; Norman: faume, fâme, femme, foume, fenme; North Frisian: wüset; North Marquesan: vehine; North Muyu: wonong; Northern Bai: ȵõ⁴⁴nɛ⁴⁴tɕi³¹ȵi³¹; Northern Emberá: wẽ́ɾã; Northern Ohlone: mukurma; Northern Paiute: mogoˀni; Northern Pomo: mata; Northern Sierra Miwok: ûsûû, ˀos·a; Northern Thai: ᨬᩥ᩠ᨦ; Norwegian:; Bokmål: kvinne or, dame or; Nynorsk: kvinne, dame; Nottoway: ekening; Novial: fema; Nubi: marya; Nukak Makú: nɨ⁴mat¹; Nukuoro: hahine; Nungon: oe; Nyankole: omukazi 1; Nzadi: okáàr; Nüpode Huitoto: rɯ́-ŋo; O'odham: 'oks, 'uwĭ; Obispeño: tsiyuʟ; Ocaina: maami; Occitan: femna; Ojibwe: ikwe; Oki-No-Erabu: 女子; Okinawan: 女子; Old Catalan: dona; Old Church Slavonic:; Cyrillic: жена, ба̏ба; Glagolitic: ⰶⰵⱀⰰ; Old East Slavic: жена; Old English: wīf; Old French: fame, fam, dame; Old Leonese: muyer; Old Norse: kona; Old Nubian: ⲉⲧ̅ⲧ-; Old Occitan: domna; Old Portuguese: moller, muller, dona; Old Prussian: genā; Old Tupi: kunhã; Olo: moːto; Oneida: yakukwé; Ongota: ˀayma; Onobasulu: ido; Ontong Java: hine; Orejón: dõbĩ-o, nomio ago; Osage: wakˀó; Ossetian: ус; Otank: ɔkwɑs; Otomaco: ugua, ondua; Ottoman Turkish: خاتون‎, قادین‎, زن‎, عورت‎; Paama: ahin; Pahi: tawa; Paiwan: vavayan; Palawan Batak: baba'i, babáʔi; Palenquero: mujé; Pali: itthi; Palu'e: wai; Pamosu: epiov; Panare: wïnkïj; Panim: aid; Papapana: maunu; Papiamentu: muhé, muher; Papora: pai; Parakanã: koxoa; Pare: mche; Pareci: ohiro; Pará Arára: pumiɛ; Pashto: ښځه‎; Patpatar: hahin; Paumarí: gamo; Pawnee: capaat, capat; Pele-Ata: sema; Pemon: wiɾiʔ; Penchal: pehin; Penobscot: phanem; Pero: kpéemùn; Persian: زن‎, خانم‎; Piapoco: inanái; Picard: fanme, féme, feume; Pichinglis: human; Piedmontese: fumna; Pijin: woman; Pileni: hahine; Pima Bajo: okosi; Pipil: siwat, cihuat; Piratapuyo: dũ'bĩ-dõ, bãsõ-dõ; Piscataway: azquaen; Pitjantjatjara: minyma, kungka; Plains Miwok: ˀəsə·ˀəh; Playero: petíri-wa; Poitevin-Saintongeais: femme; Pokangá: bóhó-kó, dõbĩ́ṍ, dũbĩ'õ; Polish: kobieta, żona, kobiecina; Portuguese: mulher; Potawatomi: kwé; Powhatan: krenepo; Principense: mye; Puinave: den; Punjabi: ਔਰਤ; Purepecha: wárhiti, 'warhi; Puyuma: babayan; Páez: uʔj; Quapaw: waxˀó; Quechua: warmi; Quileute: wisatʼsó·pat; Quiripi: squah; Rabha: méca; Raga: vavine; Rama: kuma; Ramoaaina: tabuan; Rapa Nui: vahine; Rarotongan: va'ine; Rasawa: kuru; Rendille: arame; Rennellese: hahine; Reshe: u-dono; Resígaro: ináadó; Rikbaktsa: wytyk; Romagnol: dona; Romani: ʒuvli, romnyi, gazhi; Romanian: femeie, muiere, doamnă; Romansch: duonna, femna; Ronji: pain; Roro: babine; Rotokas: riakova; Rukai: ʔavai; Russian: же́нщина, жена́, ба́ба; Rusyn: жена́; Saanich: SȽÁNI; Sabu: mobeni; Salinan: litse; Sami:; Inari: nissoon; Northern: nisu; Pite: kujdna; Skolt: neezzan; Southern: nyjsenæjja; Samo: sobo; Samoan: fafine; San Juan Atzingo Popoloca: tjan³, tja³chjin³, chjin³, nchra¹; San Miguel el Grande Mixtec: ñãʔã; San Pedro Amuzgos Amuzgo: tzaⁿskù; San Pedro Quiatoni Zapotec: bendxa'p; Sangir: bawine; Saniyo-Hiyewe: taune; Sanskrit: स्त्री, महिला, नारी; Santali: ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ; Saramaccan: mujɛ́ɛ; Sardinian: dòna; Sasak: nina; Sauraseni Prakrit: इत्थी; Savosavo: adaki; Scots: wumman; Scottish Gaelic: bean, boireannach; Sechura: cuctum, cucatama; Secoya: dõmĩ-'o, 'pãĩ-o; Seimat: hehin; Sepa: waine; Sera: tamein; Serbo-Croatian:; Cyrillic: жена; Roman: žena, bȁba; Seta: pin; Seychellois Creole: fanm; Shan: ယိင်း; Shawnee: kweewa; Shehri: teṭ; Shona: mukadzi; Shoshone: waipe; Siar-Lak: fain; Sicilian: fìmmina; Sika: bai; Sikaiana: hahine; Silesian: kobiyta; Sinacantán: ayala; Sinaugoro: vavine; Sindhi: زال‎; Sinhalese: ගෑනි; Sio: taine; Siona: dõ'mĩ-go, 'bãĩ-go; Sipakapense: ixoq; Siriano: bã'sá-kó, dõ'bẽ́-ṍ; Siroi: pino; Sissano: tamein; Slovak: žena; Slovene: ženska, žena; Sobei: mefne; Sochiapam Chinantec: cá²mɨ³; Somali: naag; Sonaga: zo²¹ma²¹; Soo: gwas-at; Sorbian:; Lower Sorbian: žeńska, žona; Upper Sorbian: žona, žónska; Sori-Harengan: bibiŋ; Sotho: mosadi; South Marquesan: vehine; Southeastern Puebla Nahuatl: tekomare; Southeastern Tepehuan: 'uví; Southern Bai: nɛ̃³³ni²¹; Southern Ohlone: mucurma; Southern Ohlone: mucurma; Southern Sierra Miwok: ˀoh·a-, pócci; Southern Yukaghir: paj; Spanish: mujer; Old Spanish: mugier; Sranan Tongo: frow, uma; Suabo: órewo; Suau: waihin; Sumerian: 𒊩; Sundanese: awewe, istri, wanoja; Sunwar: मिश; Swahili: mwanamke; Swedish: kvinna; Saliba: ɲaaxu; Sãotomense: mwala; Sylheti: ꠛꠦꠐꠤ; Tabo: kamena; Tagalog: babae; Tahitian: vahine; Tajik: зан; Takia: pein; Takuu: ffine; Talise: vaivine; Talysh: ژن‎, ژن‎; Tamil: பெண்; Tanimbili: noviña; Tanimuca-Retuarã: rõbõ, rõbĩti-ka; Taos: łȉwéna; Taparita: oncañe; Taraon: miyã; Tariana: ʔína, inaru; Tarifit: ṯameṭṭouṯ; Tarok: ùcár; Taroko: mqedin; Tarpia: mupin; Tataltepec Chatino: kuna⁴ʔa̱⁴³; Tatar: хатын; Tatuyo: 'kã́-bã'hṍ-ko; Taupota: wavine; Tausug: babai; Tawala: wawine, keduluma; Tawasa: néăh; Tayo: fam, ño; Teanu: emele; Telugu: ఆడది, స్త్రీ, మహిళ; Tenharim: kunha; Teribe: walë; Tetum: feto; Tezoatlán Mixtec: ñaha; Thai: ผู้หญิง, ญิง; Tiang: ten; Tibetan: སྐྱེས་དམན, བུད་མེད; Tigrinya: ሰበይቲ, ሴት; Timucua: nia; Tipai: nyech'ak; Tiri: mwîê; Tiruray: libun; Titan: pein; Tiv: kwɑse; Tlahuica: wuetxu; Tlingit: ša'wát, shawút; To'abaita: kini; Tocantins Asurini: kósoa, hée; Tocharian A: śäṃ; Tocharian B: śana, klyiye; Tok Pisin: meri; Tolai: vavina; Tommo So: yàaná; Tongan: fefine; Tonkawa: gwa·n; Torau: baine; Toro: afiya; Torres Strait Creole: oman, gel; Totoro: iʃuk; Transylvanian Saxon: Frä; Trimuris: ih; Trinitario: seno; Trumai: di; Tsafiki: sona; Tsakonian: γουναίκα; Tsimané: phen; Tsimshian: hana'a; Tsonga: wansati; Tswana: mosadi; Tucano: bãsṍ, dṹbĩ́ṍ; Tukang Besi North: wowine; Tukang Besi South: wowine; Tuki: okótó; Tulu-Bohuai: pihin; Tumleo: tamen; Tundra Nenets: не; Tungag: aina; Tunica: nuxtci; Tunjung: wawe; Tupinambá: kunhã; Turkish: kadın, hatun, bayan, gacı, cıvır; Turkmen: aýaal, heleý, zenaan; Tuscarora: kanę̀·węˀ; Tuvaluan: fafine; Tuvan: херээжен, кадай, эшпи; Tuyuca: baso-'kó, dũbĩ'ṍ; Tz'utujil: ixoq; Tzeltal: 'anc; Tzotzil: ants; Ubir: jever; Udihe: анта; Udmurt: кышномурт; Ugaritic: 𐎀𐎘𐎚; Ukrainian: жі́нка, жона́, ба́ба; Ulau-Suain: tein; Unami: xkwe; Uneapa: tavine; Unserdeutsch: Frau; Ura: yarvin; Urarina: eene; Urat: tuwei; Urdu: عورت‎, ستری‎, ناری‎, مہیلا‎, خاتون‎; Uru-Eu-Wau-Wau: kunhangwera, kunha; Urubú-Kaapor: kunjã, mirixo; Uyajitaya: ajau; Uyghur: ئايال‎; Uzbek: ayol; Venda: musadzi; Venetian: fémena, siora; Veps: naine; Vietnamese: phụ nữ, đàn bà; Vilamovian: fraoj, bōw; Volapük: jimen, vom; Vurës: reqe; Wab: pain; Wagi: as; Wakhi: könd; Wala: geli; Wallisian: fafine; Walloon: kimere, feme; Wandamen: babin; Waray-Waray: babáye; Wardaman: bangbun; Warekena: neyawa; Waris: ungevlirini; Warlpiri: karnta; Warungu: warrngo; Wauja: toneju; Wayampi: wajwĩ, waĩwĩ; Wayuu: hiérɨ; Wedau: wavine; Welsh: benyw, dynes; West Coast Bajau: pedendoon; West Frisian: frou, wiif; West Tarangan: konar; Western Apache: isdzánhń, izdzán; Western Bukidnon Manobo: bahi; Western Panjabi: عورت‎; White Hmong: pojniam; Wichita: kaahiik'a; Wiwa: mena; Wogeo: veine; Woleaian: faifil; Wolio: bawine; Wolof: jigéen; Worora: wangayinya; Woun Meu: ɯɯi; Wuvulu-Aua: pifine; Xhosa: umfazi; Xingú Asuriní: kuñỹ, mirika; Yaa: ǹ-khéĕto, ǹ-khéĕtu; Yagaria: a'; Yakkha: mamu; Yanesha': coyanesha'; Yanomamö: suwë; Yaqui: hámut; Yareba: aweta; Yareni Zapotec: nuila; Yawuru: jarndu; Yelogu: mijowi; Yeyi: kazi; Yiddish: פֿרוי‎; Yidiny: buɲa; Yimas: narmaŋ; Yola: mawen; Yoron: 女子; Yorta Yorta: marrai; Yoruba: obìnrin; Yucatec Maya: ko'olel, xba'al; Yucuna: inanáru; Yukpa: woréʔpa; Yup'ik: arnaq; Yurumanguí: quitina; Yurutí: baso'kó, 'dṍbĩõ; Yámana: kípa; Zaghawa: bago; Zande: de; Zangskari: པུམོ; Zazaki: cıni, ceni, cenî; Zealandic: vrouwe, wuuf; Zhuang: caeuzyah, dihmeh, dozyah; Zoogocho Zapotec: no'ol, nool; Zulu: umfazi 1 or 2; ǃXóõ: tâa qáe
|mantxt=Ἀπό τό [[γίγνομαι]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[mulier]]'', [[woman]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.4.2/ 2.4.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%202.4.4/ 2.4.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.29.3/ 2.29.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.34.4/ 2.34.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.70.3/ 2.70.3], (ἱματίοιν, <i>ex urbe dedita</i> <i>from the captured city</i>). [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.78.3/ 2.78.3].[https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.68.2/ 3.68.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.74.1/ 3.74.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.104.5/ 3.104.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.48.4/ 4.48.4].<br>''[[uxor]]'', [[wife]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.136.3/ 1.136.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.29.3/ 2.29.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.107.3/ 4.107.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.82.6/ 5.82.6].[https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.89.3/ 1.89.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.103.3/ 1.103.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.14.1/ 2.14.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.27.1/ 2.27.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.70.3/ 2.70.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.72.2/ 2.72.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.78.3/ 2.78.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.36.2/ 3.36.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.104.4/ 3.104.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.123.4/ 4.123.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.32.1/ 5.32.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.116.4/ 5.116.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.29.4/ 7.29.4] [<i>ubi in Vat. ordo invertitur</i> <i>where in the Vatican manuscript the order is inverted</i>]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.68.2/ 7.68.2].[https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.90.3/ 1.90.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.6.4/ 2.6.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.104.3/ 3.104.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.69.2/ 7.69.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.74.3/ 8.74.3].
}}
{{trml
|trtx=Aasax: maeet, mayeet; Aba: mme; Abanyom: nɛnkal, abakal; Abau: sa, sao; Abenaki: phanem; Abenlen Ayta: babai; Abkhaz: аԥҳәыс; Abu' Arapesh: numata'; Abua: ə̀-nîr, ənmariir; Abung: səbɑy, sə̯bɑy, bɑbːɑi, sɘbɑy; Acatepec Me'phaa: aʔgu; Acehnese: inong; Achagua: íina, íineɻu; Achuar: nuwa; Adyghe: бзылъфыгъ; Afar: barra; Afrikaans: vrou; Agarabi: anaati; Agi: wukora; Ahtna: ts'akae; Ainu: メノコ; Aisi: abi; Akkadian: 𒊩; Aklanon: babáye; Akolet: elim; Akoye: apäki; Akuwagel: sakwoto; Alaba: máncu; Alabama: tayyi; Alak: akan, kan; Albanian: grua, femër; Aleut: ayagax̂; Algonquin: ikwe; Alsea: mukwaˀsli·; Alune: bina; Alutiiq: arnaq; Alviri-Vidari: زینه‎; Ama: noni; Amahuaca: xano; Amal: tal; Amasi: zhyī; Amele: caja; Amharic: ሰበይቲ, ሴት; Amondawa: kunhangwera, kunha; Anaang: ékà, nwáán; Angolar: mengai; Anmatyerre: arelhe; Annobonese: miéle, námay; Antigua and Barbuda Creole English: uman; Antillean Creole: madanm, fanm; Anuki: wavine; Anus: mofin; Anuta: papine; Ao: ánítì; Apiaká: koñá; Apinayé: ni, mẽnija; Apurinã: sytu, suto; Aputai: inan; Arabic: اِمْرَأَة‎, الْمَرَأَة‎, نِسَاء‎; North Levantine Arabic: مرة‎; Egyptian Arabic: ست‎; Moroccan Arabic: مرا‎; Aragonese: muller; Araki: p̈ira; Aramaic Classical Syriac: ܐܢܬܬܐ‎; Arapaho: hisei; Archi: лъоннол; Are: babine; Arhuaco: aʔmía; Ari: atogi; Arifama-Miniafia: babin; Arikara: sápat; Armenian: կին; Aromanian: muljari; Arosi: urao; Aruop: simi; Ashéninka Perené: kooya; Assamese: মাইকী মানুহ; Assiniboine: wįyą; Asturian: muyer; Asumboa: aimiɔ; Atakapa: kic; Atikamekw: iskwew; Atong: gawi; Au: mite; Aukan: uman, mama; Avikam: sì; Awa-Cuaiquer: aʃampa; Awadhi:,; Awtuw: taləran; Ayabadhu: wethemu; Aymara: palla; Aynu: zen; Azerbaijani: qadın, xanım, civi; Bagusa: is; Bakhtiari: زینه‎; Baldemu: ŋgǎsā; Balinese: luh, istri; Baluchi: جن‎; Bambam: baine; Bambara: muso; Bamu: orobo; Baniwa: ína-ro; Banjarese: binian; Bankon: mùùtǎŋ; Bantawa: म; Barasana: bãs-ṍ, rõbĩ-õ; Barbareño: eneq; Bardi: oorany; Bargam: aw; Bari: nakwan; Bariai: taine; Bariji: aweta; Barok: une; Barí: bioɾə; Bashkir: ҡатын; Basque: andre, emakume; Batad Ifugao: babāi; Batu: nyìnà, nyìnò; Bau: aid; Baure: eton; Bauro: urao, hehene; Bavarian: Wei; Beezen: ókwóp; Belarusian: жанчына, жана, баба, кабета, кабеціна; Belizean Creole: uman; Bende: mukeéma; Bengali: নারী; Berber Tashelhit: tamɣart, tawtmt; Berbice Creole Dutch: jɛrma; Betoi: ro; Biak: bin; Bibaali: ṇséê; Biem: ain; Bih: pine; Bikol Central: babaye, babayi; Bilbil: pain; Biliau: paen; Biloxi: ąxti; Bilua: reko; Bilur: vaina; Binukid: bahi; Bislama: woman, wuman; Bitare: okasə, bikasə; Blackfoot: aakíí; Bogaya: imya; Bole: mondu; Bonggo: mofin; Bora: kʷatʃe; Borôro: aredu; Boselewa: vavine; Bourguignon: fonne; Breton: maouez; Bughotu: vaivine; Buginese: makkunrai; Buhutu: waihin; Bukawa: awhê; Bukiyip: élmatok; Bukusu: khasi; Bulgarian: жена; Buli: nipowa; Buli: maping; Bulu: minga; Bulu: tavine; Bunama: wahine; Burmese: မိန်းမ, အမျိုးသမီး; Buwal: wala; Bwaidoka: vavine; Bwanabwana: waine; Bwatoo: tramo; Cacua: jad⁴, jad⁴ wili⁴; Caddo: náttih; Cahuilla: níchill; Caka: bɔtu, bwɔtu; Camarines Norte Agta: séel; Cameroon Pidgin: wuman; Camsá: ʃembása; Carapana: 'kã́-bãsó-co; Carijona: weri'tʃi; Casiguran Dumagat Agta: bebe; Catalan: dona; Catawba: inya; Cavineña: epuna; Cayuga: a·gǫ̀·gweh; Cebuano: babaye; Cemuhî: tóomwó; Central Bai: yvnxyind; Central Bontoc: babái; Central Cagayan Agta: babbay, babae; Central Pomo: má·t̪a; Central Sierra Miwok: osa; Central Tunebo: wiw̃ara; Ch'orti': ixik; Chachi: ʃinbu; Chagatai: حاتون‎; Chaha: ምሸተ; Chamicuro: molota; Champenois: fanme, fonme, fomme; Chavacano: muher; Chayahuita: sanapiri; Chechen: зуда; Cherokee: ᎠᎨᏴ; Chewong: kokn; Cheyenne: hē'e; Chichewa: mkazi; Chichicapan Zapotec: gunna'h; Chickasaw: ihoo; Chimila: júŋwiriʔ; Chimwiini: muke; Chinese Cantonese: 女人, 女性; Dungan: нүжын, фунү; Hakka: 女人; Mandarin: 婦女, 妇女, 女人, 女性, 女的; Min Dong: 女界; Min Nan: 查某人, 女人, 女性; Teochew: 查某人, 姿娘; Wu: 女人, 女性; Chinook Jargon: klootchman; Chiquihuitlán Mazatec: chjuun; Chiquimulilla: aʔyāj; Chiricahua:'isdzán; Chitimacha: kitca, kica; Choctaw: ohoyo; Chrau: ur, ʔuːr; Chukchi: ӈэвысӄэт; Chuukese: feefin, nemin; Chuvash: хӗрарӑм; Cimbrian: baip; Cinta Larga: wanzét; Coast Miwok: kûlêyî, kûlêyis; Coatzospan Mixtec: ñā dɨhɨ; Cocama: wáina; Cocopa: sʔak; Cogui: múnʒi; Coos: hú·ʷis; Copainalá Zoque: yomo; Coptic: ⲥϩⲓⲙⲉ; Cora: ukarih; Cornish: benyn; Corsican: donna, ronna, lonna; Cree: ᐃᐢᑫᐧᐤ; Creek: hoktē; Crimean Tatar: bike, qadın; Crow: bía; Cruzeño: hemute; Cubeo: põ'ẽ́-ko, dõbĩ'ṍ; Cuiba: petsiríwa, jabɨ́-jo; Culli: ahhi; Curripaco: iinaro; Czech: žena; Daasanach: minni; Dakota: wįyą; Dalmatian: dona; Danish: kvinde; Darkinjung: ñukung; Dawawa: wavine; Day: vōō; Deccani: عورت‎; Deg Xinag: nq'ołonh; Dena'ina: k'isen; Dení: amunehe; Desano: dõ'bẽ́o; Dhivehi: އަންހެންމީހާ‎; Dia: yuː; Dibiyaso: tawɔi; Dilling: eli; Dime: amze; Diodio: vavine; Dobu: waine; Doga: babine; Dogrib: ts'èko; Dongolawi: ɛ̄n; Dorig: rqa; Drehu: föe; Duau: wahine; Dumi: mitsɨm; Dupaningan Agta: babbey; Dutch: [[vrouw]]; Duwet: ʔaih; East Central German: Froo; East Futuna: fafine; Eastern Arrernte: arelhe; Efik: ŋwan; Efutop:̄jɛ̄nkán, àbàkán; Ega: ɔsɪ, ɛsɪ; Egyptian z; t B1;; N41; t B1;; z; t; N41 t B1; Ekajuk: nəkɑl, ɑbəkɑl, nɛːkɑl, ɑnʌpkɑl, nɛnkɑl, ɑnʌpkɑl; Elfdalian: kelingg; Elkei: matal; Eman: yɑto; Emberá-Catío: wẽ́ɾã; Emberá-Chamí: wẽ́rã; Emberá-Tadó: wẽ́ɾã; Emerillon: waiwi; Emilian: dòna; Ende: fai; Epena: wẽ́ɾã; Ese Ejja: epona; Esimbi: mɔ̀ŋgúlú; Esperanto: virino; Estonian: naine; Eton: mìnŋgá; Evant: ɔkɑs; Ewe: nyɔ́nu; Extremaduran: mujel; Fagani: hehene; Fala: mullel; Faroese: kona, kvinna, konufólk, kvennmaður; Fijian: marama; Finnish: nainen; Folopa: so; Fon: nyɔ̆nù; Fox: ihkwêwa; Franco-Provençal: femèla, fena; French: [[femme]]; Middle French: femme, dame; Friulian: femine; Fula: debbo; Fulniô: čáyi; Futuna-Aniwa: fine; Fuyug: amul; Gabadi: vavine; Gagadu: njinggooduwa; Gagauz: karı; Galician: muller; Gallo: fom; Gapapaiwa: wavine; Gedaged: pain; Gela: vaivine; Georgian: ქალი, დედაკაცი, ბანოვანი, დიაცი; German: [[Frau]], [[Weib]]; Alemannic German: Frau; Rhine Franconian: Fraa; Ghari: ndaki; Ghayavi: wavine; Gidar: ɗák; Gilbertese: aine; Girawa: asik, asir; Gobasi: uliyo; Goemai: mɑ̀t; Golin: abal; Gooniyandi: goornboo; Gothic: 𐌵𐌹𐌽𐍉; Gottscheerish: vrāgə; Grass Koiari: mavi; Ancient Greek: [[γυνή]]; Modern: γυναίκα; Mycenaean: 𐀓𐀙𐀊; Greenlandic: arnaq; Grenadian Creole English: uman; Gros Ventre: hiθã, 'íθaa'; Guahibo: petíri-waː; Guajajára: ihya'u, kuzà; Guambiano: iʃuk; Guanano: numi; Guaraní: kuña; Guayabero: puwís; Guazacapán: muẍáya; Guianese Creole: fanm, mandam; Guinea-Bissau Creole: minjer; Gujarati: સ્ત્રી; Gullah: ooman; Gumatj: baṯami; Gweda: wavine; Haida: jáadaa; Haitian Creole: fanm; Hamtai: äpaka; Hanunoo: babáyi; Harsusi: teṭ; Hausa: mace, mata; Hawaiian: wahine; Hazaragi: خاتون; Hdi: marakw; Hebrew: אישה \ אִשָּׁה‎; Hidatsa: mia; Highland Totonac: puscāt; Hiligaynon: babáye; Hindi: महिला, नारी, स्त्री, औरत, खातून, ख़ातून, जन, जनानी; Hinukh Hiw: yeqën; Hoava: kalaho; Hopi: wùuti; Hote: avi; Hoyahoya: kiwolu; Huehuetla Tepehua: t'akuʔ; Hungarian: nő, asszony; Hunsrik: fraa; Hupa: aat; Hupdë: tãʔãjd; Iamalele: vavine; Iau: si; Icelandic: kona, kvenmaður; Iceve-Maci: okye, okɛɣ; Ida'an: liun; Ido: muliero, homino; Ignaciano: esena; Imonda: agõ; Indo-Portuguese: mulher, molhara, molja, mujá; Indonesian: perempuan, wanita; Inebu One: piːni; Ineseño: eneq; Inga: warmi; Ingrian: nain; Interlingua: femina; Inuktitut: ᐊᕐᓇᖅ, arnaq; Ipulo: ɑt; Iraqw: /ameeni; Irish: bean; Old Irish: ben, bé; Isan: ญิง; Islander Creole English: uman; Isnag: babáy; Istriot: duona; Istro-Romanian: muľerĕ; Isubu: mwaitu; Italian: [[donna]]; Itawit: babáy; Itzá: ixchʼup; Iwam: wik; Ixil: ixoj; Iyive: okɑs; Izon: eré; Jabutí: paku; Jamaican Creole: ooman; Jamamadí: fana; Jaminjung: marlayi; Janday: gin; Japanese: 女の人, 女, 女性, 女人; Jarai: đah-kơmơi; Javanese: wadon, wedok, wanita; Jebero: shaya', ku'a'per; Jehai: baboʔ; Jemez: ˀówa; Jersey Dutch: vrow; Jingulu: nayu; Jola-Fonyi: asɛk; Juǀ'hoan: dshàú; Kabuverdianu: mudjer; Kadaru: ilḍo, eldo; Kadiwéu: iwaalo; Kaera: umux; Kahua: hehene; Kaiep: main; Kaingang: ũn tỹtá; Kairiru: moin; Kakabai: wavine; Kala Lagaw Ya: yipkaz, ipikaz, ipka(i), ipika(i); Kaluli: keisale; Kamasau: nyumbueg; Kamayurá: kuyã; Kambera: kawini; Kamula: eya; Kandas: ino; Kaninuwa: vivine; Kankanaey: babái; Kannada: ನಾರಿ, ಸ್ತ್ರೀ, ಹೆಂಗಸು; Kanoé: e; Kansa: wak'ó; Kanufi: uwa; Kap: tamiŋ; Kapampangan: babái, babayi; Kaqchikel: ixöq; Kara: tefin; Karachay-Balkar: тиширыў; Karajá: hawyy; Karawa: telou; Karelian: naine, akku; Karipúna Creole French: fam; Karitiâna: nhõnso; Karok: asiktávaan; Kashubian: białka; Kaska: gedeni; Kaskihá: vavina; Kasua: kesale; Kathlamet: aqakílak; Kato: tc'ek; Kawaiisu: momoˀo; Kaxararí: šampï; Kayabí: kũjã; Kayardild: maku; Kazakh: қатын, әйел; Keapara: vavine; Kedang: areq; Kein: air; Kerewo: obo; Khanty: ими, нє, нєхуят; Khmer: ស្រី, ឃរណី; Khowar: kimeri‎; Kilivila: vivila; Kinikinao: sêno; Kirikiri: ko; Kis: win; Kitsai: cakwákt; Klamath-Modoc: sn'eweets; Koasati: tayyí; Koho: ʔur; Kokota: nakodou; Koluwawa: vavine; Kom: wi; Kombio: maken; Komering: bɑy, obɑy, sobɑy; Komodo: ata wine; Konomala: fafni; Konomihu: kihínàpxī́k; Korean: 여성), 계집, 여자), 녀성, 녀자, 여인, 녀인; Koreguaje: pãi-o, 'romi-o; Korlai Creole Portuguese: mulɛr; Koronadal Blaan: libun; Kott: alat; Kovai: pangar; Kove: tamine; Koyra Chiini: woy; Koyraboro Senni: woy; Kpasam: ṇswêɛ̂; Krio: uman; Kriol: wumun, wuman, gel, olgamen, olgumen, rabish; Kristang: muleh, mulé; Krobu: sì; Kua-nsi: ʔɿ⁵⁵nɯ⁵⁵; Kuamasi: zua²¹ma²¹zu²¹; Kumak: thaamwa; Kuman: ambu; Kurdish Central Kurdish: ژِن‎, ئافرەت‎; Laki: ژەن‎, ئافرەت‎; Northern Kurdish: jin, afret; Southern Kurdish: ژِن‎, ئافرەت‎; Kutenai: pałkiy; Kwaio: geni; Kwaza: tay; Kwerba: is; Kwoma: miːma; Kyrgyz: аял; Label: hane; Ladin: femena, ëila; Ladino: mujer; Lahu: mâ; Lake Miwok: pôtsi, p̓ócci; Lakota: wíŋyaŋ; Lama Bai: jɯ̃³³jĩ²¹; Laboya: lawai; Lamma: manne; Lampung Api: bɑi, bɑy, bəbɑi, bəbɑy, səbɑy, bubːɑi, bəbɜy, bɑibɑi, bəbːɑi, səbɑi; Lao: ຜູ້ຍິງ; Larike-Wakasihu: rupae; Latgalian: sīvīte; Latin: [[femina]], [[mulier]]; Latvian: sieviete; Lavukaleve: aira; Lawangan: bawe; Ledo Kaili: mombine; Leonese: muyer; Lepcha: ᰊᰣᰤᰪ; Lezgi: паб; Li'o: fai; Ligurian: donna; Lillooet: s-yáqcaˀ, s-múɬac; Limburgish: vrouw, vrommesj; Limilngan: uginy; Lingala: mwasi; Lithuanian: moteris; Livonian: nai; Lo-Toga: leqëvine; Lombard: dona, femna; Loniu: pihin; Lorrain: fomme; Lote: héi; Lou: pein; Louisiana Creole French: fam, fenm; Lovono: nene; Low German: Fro, Fru; Lower Tanana: tr'axa; Luganda: omukazi Lushootseed: sɬádəyʔ; Luvale: pwevo; Luxembourgish: Fra; Lü: ᦍᦲᧂ; Ma'anyan: babei; Ma'di: ízí; Macaguán: warapénɨ; Macedonian: жена; Macuna: bãs-õ, rõbĩ-õ; Madak: tikin; Magori: vaini; Mahican: pchanum; Makah: xad'ak; Makalero: tufuraa; Malagasy: barera; Malalí: ajente; Malay: wanita; Malayalam: സ്ത്രീ, പെണ്ണ്, വനിത, മഹിള; Malecite-Passamaquoddy: ehpit; Malila: lyantanda; Maltese: mara; Mamasa: baine; Manam: aine; Manchu: ᡥᡝᡥᡝ; Mandan: mihe; Mandar: tobaine; Mandara: vevine; Mangarevan: ahine, veine, toaahine; Manipuri: nupi; Manx: ben; Maori: wahine; Maranao: bebay; Maranungku: peku; Marathi: बाइको, स्त्री; Maratino: chiguat; Margi: mala; Maricopa: sny'ak; Masakará: ihntá; Massachusett: squàws; Matlatzinca: xúwi; Mato: hain; Matsés: chido; Matukar: pain; Mauwake: emeria; Maxakalí: ũn; Maybrat: fai; Mazanderani: زنا‎; Mbula: waine; Mbyá Guaraní: kunha; Medebur: wain; Media Lengua: warmi; Megleno-Romanian: muľári; Mehek: tawa; Mehri: tēṭ; Mele-Fila: te-fine; Menya: apäkä; Meramera: tavine; Merei: lepne; Mesaka: nálɛ́; Mfumte: bwǿ; Mi'kmaq: e'pit, ebit; Miami: mitemohsa; Mian: unáng; Midob: ìddì; Mina: wàl; Minaveha: vavine; Mindiri: pen; Minica Huitoto: rɯ́-ŋo; Minigir: vavina; Mirandese: mulhier; Misantla Totonac: sinaat; Miyako: midun; Mmani: nɔ̀làkán; Mo: mafani; Mochica: mecherque; Mòcheno: baib; Mohegan-Pequot: sqá; Molima: vavine; Mondé: wanzet; Mongghul: nine kun; Mongolian: эм, эхнэр, эмэгтэй хүн, эмэгтэй; Mopan Maya: chʼup; Mori Atas: irowai; Mota: vavine; Motu: hahine; Mountain Koiari: keate; Mubami: ifa; Muduapa: tavine; Muinane: gáí-go; Muna: roɓine; Mundari: कुड़ि; Munsee: oxkwéew; Murui Huitoto: rɯ-ɲo; Mussau-Emira: vause; Muyuw: vin; Mwani: mwanamuka; Mwotlap: lōqōvēn; Nabi: ri; Nahuatl Classical: cihuātl; Mecayapan: sihua̱'; Northern Puebla: sihuatl; Nakanai: tavile; Nali: pihin; Nama: darekhues; Nambikwara: txu¹su²; Nanticoke: ochquau; Narragansett: squaw; Nauna: pehin; Navajo: asdzáán, asdzą́ą́; Navarro-Aragonese: muller; Nawaru: aweta; Nawathinehena: hihi'i; Nde-Nsele-Nta: ɑ̄ːbɑ̄kɑ́ː, mʌ̄nkɑ́ː, abaːkaː, mànkàː, mɑ̄nkɑ́ː, ɑ̄bɑ̄kɑ́ː; Neapolitan: femmena; Nehan: kuah; Nepali: आइमाई, स्त्री; Neverver: vin; Nez Perce: ˀá·yat; Ngadha: fai; Ngarrindjeri: mimini; Ngazidja Comorian: mzaɗe; Ngiemboon: nzwě; Nicaraguan Creole: uman; Nigerian Pidgin: wuman; Nihali: kol; Nimoa: vaini; Nisenan: kyle; Niuean: fifine; Niwer Mil: fifin; Nkem-Nkum: nɛnkal, abakal, nɛnkɑl; Nnam: nləkɑl; Nomatsiguenga: tsínané; Nootka: łuucmaa; Norman: faume, fâme, femme, foume, fenme; North Frisian: wüset; North Marquesan: vehine; North Muyu: wonong; Northern Bai: ȵõ⁴⁴nɛ⁴⁴tɕi³¹ȵi³¹; Northern Emberá: wẽ́ɾã; Northern Ohlone: mukurma; Northern Paiute: mogoˀni; Northern Pomo: mata; Northern Sierra Miwok: ûsûû, ˀos·a; Northern Thai: ᨬᩥ᩠ᨦ; Norwegian Bokmål: kvinne, dame or; Nynorsk: kvinne, dame; Nottoway: ekening; Novial: fema; Nubi: marya; Nukak Makú: nɨ⁴mat¹; Nukuoro: hahine; Nungon: oe; Nyankole: omukazi Nzadi: okáàr; Nüpode Huitoto: rɯ́-ŋo; O'odham: 'oks, 'uwĭ; Obispeño: tsiyuʟ; Ocaina: maami; Occitan: femna; Ojibwe: ikwe; Oki-No-Erabu: 女子; Okinawan: 女子; Old Catalan: dona; Old Church Slavonic Cyrillic: жена, ба̏ба; Glagolitic: ⰶⰵⱀⰰ; Old East Slavic: жена; Old English: wīf; Old French: fame, fam, dame; Old Leonese: muyer; Old Norse: kona; Old Nubian: ⲉⲧ̅ⲧ-; Old Occitan: domna; Old Portuguese: moller, muller, dona; Old Prussian: genā; Old Tupi: kunhã; Olo: moːto; Oneida: yakukwé; Ongota: ˀayma; Onobasulu: ido; Ontong Java: hine; Orejón: dõbĩ-o, nomio ago; Osage: wakˀó; Ossetian: ус; Otank: ɔkwɑs; Otomaco: ugua, ondua; Ottoman Turkish: خاتون‎, قادین‎, زن‎, عورت‎; Paama: ahin; Pahi: tawa; Paiwan: vavayan; Palawan Batak: baba'i, babáʔi; Palenquero: mujé; Pali: itthi; Palu'e: wai; Pamosu: epiov; Panare: wïnkïj; Panim: aid; Papapana: maunu; Papiamentu: muhé, muher; Papora: pai; Parakanã: koxoa; Pare: mche; Pareci: ohiro; Pará Arára: pumiɛ; Pashto: ښځه‎; Patpatar: hahin; Paumarí: gamo; Pawnee: capaat, capat; Pele-Ata: sema; Pemon: wiɾiʔ; Penchal: pehin; Penobscot: phanem; Pero: kpéemùn; Persian: زن‎, خانم‎; Piapoco: inanái; Picard: fanme, féme, feume; Pichinglis: human; Piedmontese: fumna; Pijin: woman; Pileni: hahine; Pima Bajo: okosi; Pipil: siwat, cihuat; Piratapuyo: dũ'bĩ-dõ, bãsõ-dõ; Piscataway: azquaen; Pitjantjatjara: minyma, kungka; Plains Miwok: ˀəsə·ˀəh; Playero: petíri-wa; Poitevin-Saintongeais: femme; Pokangá: bóhó-kó, dõbĩ́ṍ, dũbĩ'õ; Polish: kobieta, żona, kobiecina; Portuguese: [[mulher]]; Potawatomi: kwé; Powhatan: krenepo; Principense: mye; Puinave: den; Punjabi: ਔਰਤ; Purepecha: wárhiti, 'warhi; Puyuma: babayan; Páez: uʔj; Quapaw: waxˀó; Quechua: warmi; Quileute: wisatʼsó·pat; Quiripi: squah; Rabha: méca; Raga: vavine; Rama: kuma; Ramoaaina: tabuan; Rapa Nui: vahine; Rarotongan: va'ine; Rasawa: kuru; Rendille: arame; Rennellese: hahine; Reshe: u-dono; Resígaro: ináadó; Rikbaktsa: wytyk; Romagnol: dona; Romani: ʒuvli, romnyi, gazhi; Romanian: femeie, muiere, doamnă; Romansch: duonna, femna; Ronji: pain; Roro: babine; Rotokas: riakova; Rukai: ʔavai; Russian: [[женщина]], [[жена]], [[баба]]; Rusyn: жена; Saanich: SȽÁNI; Sabu: mobeni; Salinan: litse; Sami Inari: nissoon; Northern: nisu; Pite: kujdna; Skolt: neezzan; Southern: nyjsenæjja; Samo: sobo; Samoan: fafine; San Juan Atzingo Popoloca: tjan³, tja³chjin³, chjin³, nchra¹; San Miguel el Grande Mixtec: ñãʔã; San Pedro Amuzgos Amuzgo: tzaⁿskù; San Pedro Quiatoni Zapotec: bendxa'p; Sangir: bawine; Saniyo-Hiyewe: taune; Sanskrit: स्त्री, महिला, नारी; Santali: ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ; Saramaccan: mujɛ́ɛ; Sardinian: dòna; Sasak: nina; Sauraseni Prakrit: इत्थी; Savosavo: adaki; Scots: wumman; Scottish Gaelic: bean, boireannach; Sechura: cuctum, cucatama; Secoya: dõmĩ-'o, 'pãĩ-o; Seimat: hehin; Sepa: waine; Sera: tamein; Serbo-Croatian Cyrillic: жена; Roman: žena, bȁba; Seta: pin; Seychellois Creole: fanm; Shan: ယိင်း; Shawnee: kweewa; Shehri: teṭ; Shona: mukadzi; Shoshone: waipe; Siar-Lak: fain; Sicilian: fìmmina; Sika: bai; Sikaiana: hahine; Silesian: kobiyta; Sinacantán: ayala; Sinaugoro: vavine; Sindhi: زال‎; Sinhalese: ගෑනි; Sio: taine; Siona: dõ'mĩ-go, 'bãĩ-go; Sipakapense: ixoq; Siriano: bã'sá-kó, dõ'bẽ́-ṍ; Siroi: pino; Sissano: tamein; Slovak: žena; Slovene: ženska, žena; Sobei: mefne; Sochiapam Chinantec: cá²mɨ³; Somali: naag; Sonaga: zo²¹ma²¹; Soo: gwas-at; Sorbian Lower Sorbian: žeńska, žona; Upper Sorbian: žona, žónska; Sori-Harengan: bibiŋ; Sotho: mosadi; South Marquesan: vehine; Southeastern Puebla Nahuatl: tekomare; Southeastern Tepehuan: 'uví; Southern Bai: nɛ̃³³ni²¹; Southern Ohlone: mucurma; Southern Ohlone: mucurma; Southern Sierra Miwok: ˀoh·a-, pócci; Southern Yukaghir: paj; Spanish: [[mujer]]; Old Spanish: mugier; Sranan Tongo: frow, uma; Suabo: órewo; Suau: waihin; Sumerian: 𒊩; Sundanese: awewe, istri, wanoja; Sunwar: मिश; Swahili: mwanamke; Swedish: kvinna; Saliba: ɲaaxu; Sãotomense: mwala; Sylheti: ꠛꠦꠐꠤ; Tabo: kamena; Tagalog: babae; Tahitian: vahine; Tajik: зан; Takia: pein; Takuu: ffine; Talise: vaivine; Talysh: ژن‎, ژن‎; Tamil: பெண்; Tanimbili: noviña; Tanimuca-Retuarã: rõbõ, rõbĩti-ka; Taos: łȉwéna; Taparita: oncañe; Taraon: miyã; Tariana: ʔína, inaru; Tarifit: ṯameṭṭouṯ; Tarok: ùcár; Taroko: mqedin; Tarpia: mupin; Tataltepec Chatino: kuna⁴ʔa̱⁴³; Tatar: хатын; Tatuyo: 'kã́-bã'hṍ-ko; Taupota: wavine; Tausug: babai; Tawala: wawine, keduluma; Tawasa: néăh; Tayo: fam, ño; Teanu: emele; Telugu: ఆడది, స్త్రీ, మహిళ; Tenharim: kunha; Teribe: walë; Tetum: feto; Tezoatlán Mixtec: ñaha; Thai: ผู้หญิง, ญิง; Tiang: ten; Tibetan: སྐྱེས་དམན, བུད་མེད; Tigrinya: ሰበይቲ, ሴት; Timucua: nia; Tipai: nyech'ak; Tiri: mwîê; Tiruray: libun; Titan: pein; Tiv: kwɑse; Tlahuica: wuetxu; Tlingit: ša'wát, shawút; To'abaita: kini; Tocantins Asurini: kósoa, hée; Tocharian A: śäṃ; Tocharian B: śana, klyiye; Tok Pisin: meri; Tolai: vavina; Tommo So: yàaná; Tongan: fefine; Tonkawa: gwa·n; Torau: baine; Toro: afiya; Torres Strait Creole: oman, gel; Totoro: iʃuk; Transylvanian Saxon: Frä; Trimuris: ih; Trinitario: seno; Trumai: di; Tsafiki: sona; Tsakonian: γουναίκα; Tsimané: phen; Tsimshian: hana'a; Tsonga: wansati; Tswana: mosadi; Tucano: bãsṍ, dṹbĩ́ṍ; Tukang Besi North: wowine; Tukang Besi South: wowine; Tuki: okótó; Tulu-Bohuai: pihin; Tumleo: tamen; Tundra Nenets: не; Tungag: aina; Tunica: nuxtci; Tunjung: wawe; Tupinambá: kunhã; Turkish: kadın, hatun, bayan, gacı, cıvır; Turkmen: aýaal, heleý, zenaan; Tuscarora: kanę̀·węˀ; Tuvaluan: fafine; Tuvan: херээжен, кадай, эшпи; Tuyuca: baso-'kó, dũbĩ'ṍ; Tz'utujil: ixoq; Tzeltal: 'anc; Tzotzil: ants; Ubir: jever; Udihe: анта; Udmurt: кышномурт; Ugaritic: 𐎀𐎘𐎚; Ukrainian: жі́нка, жона, баба; Ulau-Suain: tein; Unami: xkwe; Uneapa: tavine; Unserdeutsch: Frau; Ura: yarvin; Urarina: eene; Urat: tuwei; Urdu: عورت‎, ستری‎, ناری‎, مہیلا‎, خاتون‎; Uru-Eu-Wau-Wau: kunhangwera, kunha; Urubú-Kaapor: kunjã, mirixo; Uyajitaya: ajau; Uyghur: ئايال‎; Uzbek: ayol; Venda: musadzi; Venetian: fémena, siora; Veps: naine; Vietnamese: phụ nữ, đàn bà; Vilamovian: fraoj, bōw; Volapük: jimen, vom; Vurës: reqe; Wab: pain; Wagi: as; Wakhi: könd; Wala: geli; Wallisian: fafine; Walloon: kimere, feme; Wandamen: babin; Waray-Waray: babáye; Wardaman: bangbun; Warekena: neyawa; Waris: ungevlirini; Warlpiri: karnta; Warungu: warrngo; Wauja: toneju; Wayampi: wajwĩ, waĩwĩ; Wayuu: hiérɨ; Wedau: wavine; Welsh: benyw, dynes; West Coast Bajau: pedendoon; West Frisian: frou, wiif; West Tarangan: konar; Western Apache: isdzánhń, izdzán; Western Bukidnon Manobo: bahi; Western Panjabi: عورت‎; White Hmong: pojniam; Wichita: kaahiik'a; Wiwa: mena; Wogeo: veine; Woleaian: faifil; Wolio: bawine; Wolof: jigéen; Worora: wangayinya; Woun Meu: ɯɯi; Wuvulu-Aua: pifine; Xhosa: umfazi; Xingú Asuriní: kuñỹ, mirika; Yaa: ǹ-khéĕto, ǹ-khéĕtu; Yagaria: a'; Yakkha: mamu; Yanesha': coyanesha'; Yanomamö: suwë; Yaqui: hámut; Yareba: aweta; Yareni Zapotec: nuila; Yawuru: jarndu; Yelogu: mijowi; Yeyi: kazi; Yiddish: פֿרוי‎; Yidiny: buɲa; Yimas: narmaŋ; Yola: mawen; Yoron: 女子; Yorta Yorta: marrai; Yoruba: obìnrin; Yucatec Maya: ko'olel, xba'al; Yucuna: inanáru; Yukpa: woréʔpa; Yup'ik: arnaq; Yurumanguí: quitina; Yurutí: baso'kó, 'dṍbĩõ; Yámana: kípa; Zaghawa: bago; Zande: de; Zangskari: པུམོ; Zazaki: cıni, ceni, cenî; Zealandic: vrouwe, wuuf; Zhuang: caeuzyah, dihmeh, dozyah; Zoogocho Zapotec: no'ol, nool; Zulu: umfazi; ǃXóõ: tâa qáe
}}