κατέχω: Difference between revisions

|Definition=fut. καθέξω (of duration) Il.18.332, [[κατασχήσω]] (of momentary action) [[Herodotus|Hdt.]]5.72, Th.4.42: aor. κατέσχον, ''poet.''<br><span class="bld">A</span> κατέσχεθον Hes.''Th.''575, S.''El.''754; Ep. 3sg. κάσχεθε Il.11.702, Aeol. <b class="b3">κατέσκ[εθε]</b> Alc.''Supp.'' la.12; imper. κατάσχες E.''Ba.''555 (lyr.), later κατάσχε Philostr.''Ep.''38([[varia lectio|v.l.]]), ''PMag.Lond.''97.404; late aor. κατέσχα ''PGen.'' 54.22 (iv A.D.).<br><span class="bld">I</span> trans., [[hold fast]], καλύπτρην χείρεσσι Hes.''Th.'' 575.<br><span class="bld">b</span> [[hold back]], [[withhold]], εἴ με βίῃ ἀέκοντα καθέξει Il.15.186, cf. 11.702, Od.15.200; ἐν κολεῷ ξίφος Pi.''N.''10.6: [[check]], [[restrain]], [[bridle]], ἑωυτόν [[Herodotus|Hdt.]]6.129, cf.Pl.''Chrm.''162c, Men.''Sam.''112; ([[γυναῖκε]]) [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]'' 190; ἱππικὸν δρόμον S.''El.''754; [[δάκρυ]] A.''Ag.''204 (lyr.); [[ὀργή]]ν, [[θυμός|θυμόν]], [[ὕβρις|ὕβριν]], etc., S.''El.''1011, ''OC''874, E.''Ba.''555 (lyr.), etc.; δύνασιν S.''Ant.'' 605 (lyr.); τὴν διάνοιαν Th.1.130; <b class="b3">κ. τὴν ἀγωγήν</b> [[put]] it [[off]], Id.6.29; <b class="b3">κ. τὸ πλῆθος ἐλευθέρως, ἰσχύϊ</b>, Id.2.65, 3.62; κ. τινὰ πολέμῳ Id.1.103; τὰ δάκρυα [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]''117d, al.; τὸν γέλωτα [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''2.2.5, Pl.''La.''184a, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Characters|Char.]]''2.4; [[οὖρον]] [[hold in]], Gal.8.407 (but <b class="b3">κατεχόμενα [οὖρα]</b> as a [[disease]], Hp.''Prorrh.''1.59, cf. Gal.16.639); <b class="b3">ἑαυτὸν κατέχει μὴ ἐπιπηδᾶν</b> [[restrain]]s himself [[from]]... [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''254a:—Pass., to [[be held down]], γλῶσσα κατείχετο Hp.''Epid.''5.50; ἐπιθυμίας κατεχομένας Pl.''R.'' 554c; to [[be bound]], ὁρκίοισι μεγάλοισι [[Herodotus|Hdt.]]1.29; ὑποσχέσει ''PAmh.'' 2.97.17 (ii A.D.); τοῖς τινων ὀφειλήμασιν ''PRyl.''117.13 (iii A.D.); of a nation, to [[be kept under]] (by tyrants), [[Herodotus|Hdt.]]1.59.<br><span class="bld">c</span> [[detain]], κ. [αὐτοὺς] ἐνιαυτόν Id.6.128, cf. 8.57, Th.8.100; κ. [αὐτοὺς] ὥστε μὴ ἀπιέναι [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.6.11:—Pass., to [[be detained]], [[stay]], [[Herodotus|Hdt.]]8.117, S.''Tr.''249; περὶ Κρήτην Th.2.86, etc.<br><span class="bld">d</span> in imprecations, [[inhibit]] (cf. [[καταδέω]] (A) ''III''), ''Tab.Defix.Aud.''50.11 (iv B.C.), ''PMag.Par.''1.2077; Μανῆν καταδῶ καὶ κατέχω ''Tab.Defix.''109.<br><span class="bld">e</span> [[place under arrest]], PFlor.61.60 (i A.D.), etc.<br><span class="bld">f</span> [[keep]] an [[oath]], ὅρκον ''SIG''526.39 (Itanos, iii B.C.).<br><span class="bld">2</span> c.gen., [[gain possession of]], [[be master of]], τῶν ἐπιστημῶν μὴ πάνυ κ. [[Aristotle|Arist.]]''[[Categories|Cat.]]''9a6; τῆς ὀργῆς Philem.185 codd. Stob.; τῆς παραποταμίας βίᾳ κατέσχον [[Diodorus Siculus|D.S.]]12.82, cf. Plb.14.1.9; τῆς Ἀσίας ἐθνῶν App.''Praef.'' 9; [[control]], τινων [[LXX]] ''1 Ma.''6.27; [[ἑαυτῶν]] Erot.s.v.προπετής; μηκέτι κατέχων ἑαυτοῦ Hdn.1.15.1, cf. 1.7.3; [[cling to]], τῶν κεράτων τοῦ θυσιαστηρίου [[LXX]] ''3 Ki.''1.51.<br><span class="bld">II</span> [[possess]], [[occupy]], esp.of rulers, A.''Th.'' 732 (lyr.), E.''Hec.''81 (anap.); <b class="b3">σῴζειν ἅπερ ἃν ἅπαξ κατάσχωσι</b> [[whatever]] [[they]] [[have]] [[got]], Isoc.12.242; especially of property. [[enjoy possession of]], PTeb.5.47 (ii B.C.), etc. (but also, [[sequestrate]], PLille3.16 (Pass., iii B.C.), etc.); ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες ''2 Ep.Cor.''6.10.<br><span class="bld">b</span> [[dwell in]], [[occupy]], Ὀλύμπου αἴγλαν S.''Ant.''609 (lyr.); especially of tutelary gods, <b class="b3">Παρνασίαν ὃς κ. πέτραν</b>, of [[Dionysus]], Ar.''Nu.''603 (lyr.), cf. [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''2.1.1, ''SIG''662.10 (Delos, ii B.C.), Luc.''Alex.''10; of a place, μέσον ὀμφαλὸν γᾶς Φοίβου κ. δόμος E.''Ion''223 (lyr.); of the dead. <b class="b3">θήκας Ἰλιάδος γᾶς… κατέχουσι</b> [[occupy]], A.''Ag.''454 (lyr.), cf. [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1167 (anap.).<br><span class="bld">2</span> of [[sound]], [[fill]], οἱ δ' ἀλαλητῷ πᾶν [[πεδίον]] κατέχουσι Il. 16.79; <b class="b3">κ. στρατόπεδον δυσφημίαις</b> [[fill]] it with his grievous cries, S. ''Ph.''10; οἰμωγὴ… κατεῖχε πελαγίαν ἅλα [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''427, cf. E.''Hipp.''1133 (lyr.):—Pass., οἶκος κλαυθμῷ κατείχετο [[Herodotus|Hdt.]]1.111.<br><span class="bld">3</span> <b class="b3">πανδάκρυτον βιοτὰν κ.</b> [[continue]] to [[live]] a [[life]]... S.''Ph.''690 (lyr.).<br><span class="bld">4</span> to [[be spread over]], [[cover]], νὺξ… δνοφερὴ κάτεχ' οὐρανόν Od.13.269; ἡμέρα πᾶσαν κατέσχε γαῖαν [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''387, cf. Ar.''Nu.''572 (lyr.); <b class="b3">τίνες αὖ πόντον κατέχουσ' αὖραι</b>; Cratin.138; ὀσμὴ… κατὰ πᾶν ἔχει δῶ Hermipp.82.9:—Pass., σελήνη… κατείχετο… νεφέεσσιν Od.9.145, cf. Il.17.368, 644:—Med., Ep.aor., κατέσχετο χερσὶ πρόσωπα Od.19.361; [[κατασχομένη ἑανῷ]] = [[having covered her face]], Il.3.419.<br><span class="bld">5</span> of the grave, [[confine]], [[cover]], τοὺς δ' ἤδη κάτεχεν φυσίζοος αἶα 3.243, cf. Od.11.301, Orac. ap. [[Herodotus|Hdt.]]1.67; as a threat, <b class="b3">πάρος τινὰ γαῖα καθέξει</b> [[sooner]] [[shall]] [[earth]] [[cover]] many a one, Il.16.629, cf. Od.13.427, etc.<br><span class="bld">6</span> of circumstances, etc., [[hold fast]], [[have]] one in their [[power]], μιν κατὰ γῆρας ἔχει χεῖράς τε πόδας τε Od.11.497; <b class="b3">ὃν θάνατος δακρυόεις καθέχει</b> (sic) ''IG''12.987; ἐχθρὰ Φάλαριν κ. φάτις Pi.''P.''1.96; τινὰ… λάθα κ. Id.''N.''8.24; [φθορὰ] κ. τὸν σὸν δόμον S.''OC''370; <b class="b3">τύχη, πόλεμος κ. τινά</b>, Pl.''Hp.Ma.''304c, ''Ep.'' 317a; <b class="b3">κ. κίνδυνος Σικελίαν</b> ib.355d; συνέβη λοιμώδη νόσον [[κατασχεῖν]] τὴν Ἰταλίαν Hdn.1.12.1:—Pass., ὑπὸ μεγάλης ἀνάγκης κατεχόμενοι Pl. ''Lg.''858a: rarely in good sense, ὁ δ' ὄλβιος, ὃν φᾶμαι κατέχοντ' ἀγαθαί Pi.''O.''7.10; μεγάλαι κ. τύχαι γένος ὀρνίθων [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1726 (lyr.); εὐμοιρίας κατεχούσης τὸν βίον Hdn.2.5.1.<br><span class="bld">b</span> of circumstances, etc., [[prevail]], [[prevail among]], [[engage]], ἄλλα τῶν κατεχόντων πρηγμάτων χαλεπώτερα [[Herodotus|Hdt.]]6.40, cf. 1.65; <b class="b3">μεγάλοι θόρυβοι κατέχουσ' ἡμᾶς</b> [[murmur]]s are [[rife]] [[among]] us, [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''142 (anap.); <b class="b3"> φήμης δ' ἀθρόας τε καὶ ξυντόνου κατασχούσης τὸ Ἑλληνικόν</b> a [[sudden]] [[rumour]] having [[overspread]] [[Greece]], Philostr.''VA''8.15.<br><span class="bld">7</span> [[seize]], [[occupy]], in right of [[conquest]], <b class="b3">τὸ Καδμείων πέδον</b> dub. in S.''OC'' 381; especially in histor. writers, -<b class="b3">σχήσειν [τὴν ἀκρόπολιν]</b> [[Herodotus|Hdt.]]5.72; τὰ πρήγματα Id.3.143; τὰ ἐχυρά [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''3.1.27; τὰ κύκλῳ τῆς Ἀττικῆς ἁρμοσταῖς D.18.96; φρουραῖς τὰς πόλεις Plu.2.177d.<br><span class="bld">8</span> [[achieve]], [[effect]] an [[object]], Isoc.2.25; πρᾶξιν Arist.''Pol.''1312a33.<br><span class="bld">9</span> [[master]], [[understand]], οὐ κατέχω τί βούλει [[φράζειν]] Pl.''Phlb.''26c, cf. ''Men.''72d, Ceb.34; περὶ φύσεως κ. πάντας τοὺς λόγους Sosip.1.17, cf. 33; <b class="b3">κ. νοῦν στίχων</b> [[grasp]] the [[sense]] of... Puchstein ''Epigr.Gr.''p.9.<br><span class="bld">b</span> [[keep in mind]], [[remember]], χρήσιμον καὶ τοῦτο κατασχεῖν τὸ στοιχεῖον Epicur. ''Ep.''1p.10U., cf. [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Characters|Char.]]''26.2, Men.''Epit.''109; <b class="b3">κ. τινὰ ὀψοφάγον</b> Chrysipp.Tyan. ap. Ath.1.5e; <b class="b3">κ. ὅτι, διότι</b>, ''PCair.Zen.''60.10 (iii B.C.), Phld.''Herc.''1251.15:—Pass., Epicur.''Ep.''1p.31U.<br><span class="bld">10</span> [[possess]], of a god, εἰ θεός ἐστιν ὁ σὰς κατέχων φρένας ''PLit.Lond.''52.12; <b class="b3">τοιοῦτος ἔρως κατεῖχε τὴν ἄνθρωπον</b> she [[was]] so [[infatuated]], Plu.''Alc.''23; of an actor, <b class="b3">κατεῖχε τὸ θέατρον</b> held the [[audience]] [[spellbound]], Plu.''Dem.''29 (but, kept the [[audience]] [[waiting]], Phoc.19); of poets, μύθοις [τοὺς ἀκούοντας] κ. Luc.''JTr.''39 ([[varia lectio|v.l.]] [[κατηχοῦσι]]):—mostly in Pass., of persons, to [[be possessed]], [[be inspired]], Pl.''Ion''533e; <b class="b3">ἐξ Ὁμήρου</b> ib.536b; ἐκ θεῶν X. ''Smp.''1.10; κάρῳ Phld.''D.''1.18; <b class="b3">τὸ θέατρον κατείχετο</b> the [[audience]] was [[spellbound]], Eun.''Hist.''p.247 D.; of [[hydrophobia]] patients, Philum. ''Ven.''4.11; of a [[lover]], <b class="b3">τῷ αὐτῷ θεῷ</b> (''[[sc.]]'' Ἔρωτι) κατέσχημαι Luc. ''DMort.''19.1:—also in aor. Med., [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''244e.<br><span class="bld">III</span> [[follow close upon]], [[press hard]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.4.22 (dub.l.), ''Cyn.''6.22:—Pass., ib. 9.20.<br><span class="bld">IV</span> [[bring]] a [[ship]] to [[land]], [[Herodotus|Hdt.]]6.101, 7.59, Plu.2.162a.<br><span class="bld">B</span> intr.,<br><span class="bld">1</span> (''[[sc.]]'' [[ἑαυτόν]]) [[control oneself]], [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''782; οὐκέτι καθέξω Men.''Pk.''394; εἶπεν οὖν μὴ κατασχών Plu.''Art.''15; οὐ κατέσχεν App.''BC''3.43: c. inf., κ. τὸ μὴ δακρύειν [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]''117c.<br><span class="bld">b</span> [[stop]], [[cease]], of the [[wind]], Ar.''Pax''944 (lyr.).<br><span class="bld">2</span> [[come from the high sea to shore]], [[put in]] (v. supr. IV), νηΐ [[Θορικόνδε]] ''h.Cer.''126; τῆς Μαγνησίης χώρης ἐς τὸν αἰγιαλόν [[Herodotus|Hdt.]]7.188, cf. 6.101, Plb.1.25.7, Plu. ''Thes.''21; <b class="b3">τίνες ποτ' ἐς γῆν τήνδε… κατέσχετε</b>; S.''Ph.''221, cf. 270, E. ''Heracl.''83 (lyr.), Antipho 5.21, etc.: c. acc. loci, E.''Hel.''1206, ''Cyc.'' 223; of a [[journey]] by [[land]], [[rest]], <b class="b3">προξένων δ' ἔν του κατέσχες</b>; Id.''Ion'' 551, cf. Plb.5.71.2: metaph., [[εὖ κατασχήσει]] = [[shall come safe to land]], S.''El.''503 (lyr.).<br><span class="bld">3</span> [[prevail]], <b class="b3">ὁ λόγος κατέχει</b> the [[report]] [[prevail]]s, Th.1.10; κληδὼν ἐν ἁπάσῃ τῇ πόλει κατεῖχεν And.1.130; σεισμῶν κατεχόντων Th.3.89; ὁ βορέας κατεῖχεν [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''345a1, cf. 360b33, Thphr.''CP''1.5.1.<br><span class="bld">4</span> [[gain the upper hand]], παρά τινι Thgn.262; [[gain one's purpose]], Lys.3.42; ὁ δὲ κατεῖχε τῇ βοῇ Ar.''Ec.''434; νομίζοντες ῥᾳδίως κατασχήσειν Arist.''Pol.''1307b10.<br><span class="bld">C</span> Med., [[κατέχομαι]] = [[keep back for oneself]], [[embezzle]], <b class="b3">[τὰ χρήματα]</b> [[Herodotus|Hdt.]]7.164.<br><span class="bld">2</span> [[cover oneself]], v. supr. A.11.4.<br><span class="bld">3</span> [[hold]], [[contain]], Plb.9.26a.7.<br><span class="bld">II</span> aor. Med., = [[κατέχω]] B. 2, Od.3.284.<br><span class="bld">2</span> in pass. sense, <b class="b3">τεαῖς ῥιπαῖσι κατασχόμενος</b> [[subdue]]d, Pi.''P.''1.10; <b class="b3">καρδίαν κατέσχετο ἔρωτι</b> was [[seize]]d with, [[possess]]ed by, E.''Hipp.''27; v. supr.A. 11.10.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1399.png Seite 1399]] (s. ἔχω), 1) anhalten, festhalten, [[aufhalten]], [[zurückhalten]]; εἴ με βίῃ ἀέκοντα καθέξει Il. 15, 186; μή μ' ὁ [[γέρων]] ἀέκοντα κατάσχῃ ᾧ ἐνὶ οἴκῳ Od. 15, 200; ὁ μὲν [[ἔνθα]] κατέσχετ' ἐπειγόμενός περ ὁδοῖο 3, 284; ἐν κουλεῷ [[ξίφος]] κατασχοῖσα Pind. N. 10, 6; [[παῖς]] δ' ἐμὸς κατεῖχε κἀπράϋνε τὰς στάσιν τευχούσας Aesch. Pers. 186; [[δάκρυ]] μὴ κατασχεῖν, die Thränen nicht zurückhalten, Ag. 202, vgl. 227, wie Plat. Phaed. 117 d, wo er auch κατέχειν τὸ μὴ δακρύειν sagt; so ἑαυτὸν κατέχει μὴ ἐπιπηδᾶν τῷ ἐρωμένῳ Phaedr. 254 a, öfter; γέλωτα, das Lachen zurückhalten, Lach. 184 a, wie Xen. Cyr. 2, 2, 1; μηνίσασα Λητῴα [[κόρη]] κατεῖχ' Ἀχαιούς Soph. El. 561; τεάν, Ζεῦ, δύνασιν [[τίς]] ἀνδρῶν [[ὑπερβασία]] κατάσχοι Ant. 601; κατάσχες ὀργήν El. 999; [[καθέξω]] θυμόν O. C. 878; φονίου ἀνδρὸς ὕβριν κατάσχες Eur. Bacch. 555, vgl. Or. 1149; in Prosa, Her. 6, 129, Thuc. 1, 91; κατέχειν τὴν διάνοιαν, d. i. verbergen, 1, 130; τὴν ἀναγωγήν, aufschieben, 6, 29; [[μόγις]] ἑαυτὸν κατέχων, indem er sich selbst kaum hielt, Plat. Charm. 162 c, wofür Hdn. 1, 15, 1 κατέχειν [[ἑαυτοῦ]] sagt; μὴ κατασχόντες αὑτῶν, sie konnten sich vor Freude nicht halten, 1, 7, 15; κατ. τῆς ὀργῆς Philem. Stob. fl. 20, 4; τὴν ἐπῳδὴν τοῖς ἄλλοις ἀνθρώποις αἱ Σειρῆνες ἐπᾴδουσαι κατεῖχον, ὥςτε μὴ ἀπιέναι ἀπ' αὐτῶν τοὺς ἐπᾳσθέντας Xen. Mem. 2, 6, 11. – Dah. im med. u. pass. sich aufhalten, verweilen, zögern; πλεῖστον ἐν Λυδοῖς χρόνον κατείχετο Soph. Tr. 248; Her. 8, 117; περὶ Κρήτην κατείχοντο Thuc. 2, 86, vgl. 3, 94. – 2)[[ inne haben]], halten, einnehmen; οἱ δ' ἀλαλητῷ [[πᾶν]] [[πεδίον]] κατέχουσι Il. 16, 79; νὺξ κάτεχ' οὐρανόν, Nacht hatte den Himmel inne, bedeckte ihn, Od. 13, 269; pass., οὐρανὸς νεφέεσσι κατείχετο 9, 145; med., γρηϋς δὲ κατέσχετο χερσὶ πρόσωπα, sie hielt sich, bedeckte ihr Gesicht mit den Händen, 19, 361; βῆ δὲ κατασχομένη ἑανῷ, nachdem sie sich mit dem Gewande verhüllt hatte, Il. 3, 419. – Bei Hom. τοὺς δ' [[ἤδη]] κάτεχεν [[φυσίζοος]] αἶα Iliad. 3, 243, die Erde hielt sie, bedeckte sie, von den Gestorbenen; πρὶν [[καί]] τινα [[γαῖα]] καθέξει, eher soll noch manchen die Erde bedecken, 16, 629 Od. 13, 427. 15, 31; umgekehrt, θήκας Ἰλιάδος γᾶς κατέχουσιν, Aesch. Ag. 442, τάφον εὐρώεντα καθέξει Soph. Ai. 1146; κόνιν σήραντες ἣ κατεῖχε τὸν νέκυν Ant. 405. – Pind. [[φάτις]] τινὰ κατέχει, der Ruf hat ihn inne, P. 1, 96, φῆμαι Ol. 7, 10, [[λάθα]] P. 8, 24; τόπον κατέχειν Plat. Tim. 63 d, τὴν ἕδραν Parm. 148 e; ἡ σφοδρὰ ἡδονὴ κατέχουσα Phil. 45 e. – In Besitz nehmen, [[einnehmen]], [[behaupten]], [[λευκόπωλος]] [[ἡμέρα]] πᾶσαν κατέσχε Aesch. Pers. 389; οἰμωγὴ δ' [[ὁμοῦ]] κωκύμασιν κατεῖχε πελαγίαν ἅλα, Wehklage erfüllte das Meer, 419; κατέχεις Ὀλύμπου μαρμαρόεσσαν αἴγλαν Soph. Ant. 605; [[πόθεν]] [[κλέος]] γ' ἂν εὐκλεέστερον κατέσχον 499; βιοτ άν, leben, Phil. 685; δόμους κατασχεῖν ἐκβαλοῦσ' ἡμᾶς θέλεις Eur. Androm. 156; μέλλων τὴν ἀκρόπολιν κατασχήσειν Her. 5, 72; ἵνα κατάσχῃ τὰ ἐν Σάμῳ πρήγματα 3, 143; τόπον, ἀρχὴν κατασχεῖν, Plat. Rep. II, 360 b VIII, 560 c; λαμβάνειν ὧν ἂν ἐπιθυμῶσι καὶ σώζειν [[ἅπερ]] ἂν [[ἅπαξ]] κατάσχωσιν Isocr. 12, 242; erhalten, behaupten, τὴν [[ἀρχήν]] Xen. Cyr. 7, 5, 76; καθέξειν τὰ πράγματα Dem. 2, 9; Pol. 1, 18, 9 u. Sp. auch c. gen., τῆς παραποταμίας βίᾳ κατέσχον D. Sic. 12, 82; Pol. 14, 1, 9 u. öfter App. – Von den Schutzgöttern eines Landes, die das Land im Besitz haben, Ar. Nubb. 593 Xen. Cyr. 2, 1, 1; Ath. VII, 283 b. – Vom Unglück, von üblen Zuständen u. dgl., φθορὰν οἵα κατέσχε τὸν σὸν ἄθλιον δόμον Soph. O. C. 371, μεγάλοι θόρυβοι κατέχουσ' ἡμᾶς ἐπὶ δυσκλείᾳ, üble Gerüchte herrschen von uns, Ai. 142, κατεῖχ' ἀεὶ [[πᾶν]] [[στρατόπεδον]] δυσφημίαις, er beherrschte, erfüllte das Lager mit Unglückstönen, Phil. 10; ἐμὲ δὲ δαιμονία τις [[τύχη]] κατέχει Plat. Hipp. mai. 304 c; ἐπειδὴ [[κίνδυνος]] κατέχει Σικελίαν Ep. VIII, 355 c; von der Pest, Hdn. 1, 12, 1; ταραχὴ καὶ [[πένθος]] πάντας κατεῖχε 2, 6, 1; pass., ὑπὸ μεγάλης ἀνάγκης κατέχεσθαι Plat. Legg. IX, 858 a. – Aber κατέχειν τὸ [[θέατρον]] ist = das Theater, die Zuschauer fesseln, für sich gewinnen, τοιαῦτα κατέχει τὸν δῆμον = solche Stimmung beherrscht das Volk. – Übertr. auf das Geistige, begreifen, [[verstehen]], οὐ [[σφόδρα]] [[κατέχω]], τί βούλει φράζειν Plat. Phil. 26 c; Men. 72 d; – κατέχεσθαι ἔκ τινος, von Einem begeistert werden, Plat. Ion 536 b u. öfter in diesem Gespräch, κατεχόμενος καὶ μαινόμενος 536 d, καὶ [[ἔνθεος]] 533 e; καὶ ἐπίπνους Men. 99 d; so auch aor. med. in passiv. Bdtg, τῷ ὀρθῶς μανέντι καὶ κατασχομένῳ Phaedr. 244 e, womit man vgl. Eur. Hipp. 27 καρδίαν κατέσχετο ἔρωτι δεινῷ u. Hel. 42. – 3) intrans.; – a) wie ναῦν κατίσχειν gesagt wird, bes. von Schiffenden, [[anlanden]], [[anlegen]], so daß man ναῦν ergänzen kann, τίνες ποτ' ἐς γῆν τήνδε ναυτίλῳ πλάτῃ κατέσχετε Soph. Phil. 221, vgl. 270; Eur. Heracl. 84; ποδαπὸς δ' ὅδ' ἁνὴρ καὶ [[πόθεν]] κατέσχε γῆν durch κατῆλθε erkl., Hel. 1222; ἐπετήρουν τοὺς Ἀθηναίους οἷ κατασχήσουσιν Thuc. 4, 42; ὑπὸ τοῦ χειμῶνος ἠναγκάσθημεν κατασχεῖν εἰς τὸ [[χωρίον]] Antiph. 5, 21; κατέσχε τῆς χώρης ἐς τὸν αἰγιαλόν Her. 7, 188, oft; Sp., wie Pol., der auch vom Landmarsch sagt κατασχὼν εἰς Γαλααδῖτιν, 5, 71, 2. – b) gut von Statten gehen, εἰ μὴ [[τόδε]] [[φάσμα]] νυκτὸς εὖ κατασχήσει, gut eintreffen, Soph. El. 493. – c) [[bestehen]], [[obwaten]]; ὁ [[λόγος]] κατέχει, die Sage besteht, hat sich behauptet, Thuc. 1, 10; öfter bei Arr. An.; κλῃδών Andoc. 1, 130; τὰ κατέχοντα πρήγματα, die obwaltenden Umstände, Her. 6, 40. – Auch = überwiegen, mehr gelten, die Oberhand haben, Theogn. 262. – Anhalten, wie Winde, Ar. Pax 944; auch εἶπεν οὖν μὴ κατασχών, Plut. Artax. 15. – 4) das med. ist schon zum Theil angeführt; – für sich zurückhalten, τὰ χρήματα, unterschlagen, Her. 7, 164; – in sich begreifen, Pol. 9, 21, 7.

|elnltext=κατ-έχω, fut. καθέξω (van toestand), κατασχήσω (ingressief); poët. them. aor. κατέσχεθον, 3 sing. sync. κάσχεθε, Aeol. κατέσκεθε, imperat. 2 sing. κατάσχες, later κάτασχε met acc. naar beneden houden. κατέχων κεφαλήν met het hoofd naar beneden Od. 24.242. vasthouden:; καλύπτρην... χείρεσσι κατέσχεθε zij hield de sluier op zijn plaats Hes. Th. 575; ook overdr.:; πῶς... βιοτὰν κατέσχεν hoe hij greep bleef houden op zijn leven Soph. Ph. 690; κ. τὸ θέατρον het publiek boeien Plut. Demosth. 29.2; med..; ( χρήματα ) κατασχέσθαι (bezittingen) voor zichzelf houden Hdt. 7.164.2; pass.:; ὁρκίοισι κατέχεσθαι gebonden zijn door eden Hdt. 1.29.2; op koers houden, sturen:. κατέσχον τὰς νέας... κατὰ Τέμενος zij stuurden hun schepen aan op Temenus Hdt. 6.101.1. in bedwang houden, inhouden, met pers. als subj.:; ὀργήν woede Soph. El. 1011; τὰ δάκρυα de tranen Plat. Phaed. 117d; ἑαυτὸν κ. zich beheersen Plat. Chrm. 162c; in zijn greep houden, beheersen, met aandoening of zaak als subj.:; μιν κατὰ γῆρας ἔχει χεῖράς τε πόδας τε ouderdom houdt zijn handen en voeten in zijn greep Od. 11.497 (tmesis); τὰ κατέχοντα πρήγματα de problemen die zijn leven al beheersten Hdt. 6.40.1; ὑπὸ μεγάλης ἀνάγκης κατέχεσθαι in de macht zijn van een dwingende noodzaak Plat. Lg. 858a; pass.: Φαίδρα καρδίαν κατέσχετο ἔρωτι Phaedra’s hart werd door liefde bevangen Eur. Hipp. 27; κατέχεσθαι ἐξ Ὁμήρου in de greep zijn van Homerus Plat. Ion 536b; τῷ θεῷ κατέχεσθαι bezeten zijn van de god (Eros) Luc. 77.27.1. weerhouden, tegenhouden, ophouden:; βίῃ ἀέκοντα καθέξει hij zal mij tegen mijn wil met geweld tegenhouden Il. 15.186; met (ὥστε) μή en inf.: ἑαυτὸν κ. μὴ ἐπιπηδᾶν hij weerhoudt zichzelf ervan om te bespringen Plat. Phaedr. 254a; μόλις οἱ στρατηγοὶ κατέσχον ὥστε μή... τοὺς ἀνθρώπους διαφθείρεσθαι met moeite (hielden de aanvoerders ze tegen en) voorkwamen ze dat de mensen omkwamen Thuc. 4.130.6; κατασχεῖν τὴν ἀναγωγήν het uitvaren vertragen Thuc. 6.29.3; κατεῖχε τὸν θέατρον hij liet het publiek wachten Plut. Phoc. 19.2. bedekken, bezetten, in beslag nemen:; τοὺς δ’ ἤδη κάτεχεν φυσίζοος αἶα hen bedekte reeds de levenschenkende aarde Il. 3.243; med.:; κατέσχετο χερσὶ πρόσωπα zij bedekte haar gelaat met haar handen Od. 19.361; κατασχομένη ἑανῷ zich bedekkend met haar kleed Il. 3.419; ἡμέρα πᾶσαν κατέσχε γαῖαν de dag verspreidde haar licht over de gehele aarde Aeschl. Pers. 387; vaak met geluid:; ἀλαλητῷ πεδίον κ. de vlakte vervullen van krijgsgeschreeuw Il. 16.79; κατεῖχ’ ἀεὶ πᾶν στρατόπεδον δυσφημίαις hij vulde het kamp steeds met onheilspellende kreten Soph. Ph. 10; pass..; οἶκος... κλαυθμῷ κατείχετο het huis weergalmde van geween Hdt. 1.111.2; bewonen, bezetten:. κατέχεις’ Ολύμπου αἴγλαν gij bewoont de stralende Olympus Soph. Ant. 609; ἆρ’ ὄντως μέσον ὀμφαλὸν γᾶς Φοίβου κατέχει δόμος; staat Apollo’s huis werkelijk midden op de navel van de aarde? Eur. Ion 223. (mentaal) bevatten, begrijpen:; οὐ κατέχω τί βούλει φράζειν ik begrijp niet wat jij wilt duidelijk maken Plat. Phlb. 26c; onthouden:. τῶν ῾Ομήρου ἐπῶν τοῦτο ἓν μόνον κατέχειν als enige vers van Homerus het volgende onthouden Thphr. Char. 26.2; ταῦτα κατέχεις πάντα dat onthoud je allemaal Men. Epitr. 326. intrans. zich inhouden:; μόλις κατέσχον ik wist mij nauwelijks in te houden Soph. OT 782; εἶπεν μὴ κατασχών hij sprak zonder zich in te houden Plut. Art. 15.5; met inf.: κ. τὸ μὴ δακρύειν zijn tranen bedwingen Plat. Phaed. 117c. binnenlopen (van schepen):; κ. ἐς γῆν landen Soph. Ph. 221; κ. ἐς αἰγιαλόν aanleggen op de kust Hdt. 7.188.1; poët. ook met acc. zonder prep.:; κ. χώραν in een land aankomen (per schip) Eur. Hel. 1206; med. abs.:; ὣς ὁ μὲν ἔνθα κατέσχετο zo ging hij daar aan land Od. 3.284; zijn intrek nemen:. προξένων δ’ ἔν του κατέσχες; nam jij je intrek bij een van de consulaire agenten? Eur. Ion 551. prevaleren:; ὁ λόγος κατέχει de mening heerst Thuc. 1.10.1; διὰ τοὺς ποιητὰς λόγου κατεσχηκότος de traditie die door toedoen van de dichters ingang heeft gevonden Thuc. 1.11.3; σοβαρὰ θεόθεν κατέχει … αὔρα van godswege heerst er een krachtige bries Aristoph. Pax 944; succes hebben:; νομίζοντες ῥᾳδίως κατασχήσειν in de mening snel succes te zullen hebben Aristot. Pol. 1307b10; met adv. aflopen:. εἰ μὴ τόδε νυκτὸς φάσμα εὖ κατασχήσει als deze nachtelijke verschijning geen goede afloop zal hebben Soph. El. 503. voortdurend iets doen; met ptc.:; μάλα κατεῖχον βάλλοντες zij drongen zeer aan door hen te bekogelen Xen. Hell. 4.6.10; als ptc.: τὴν φυγήν … κατέχων ἐποίει hij achtervolgde hardnekkig Xen. Cyr. 1.4.22.