ἀκρίβεια: Difference between revisions

m
Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''"
m (Text replacement - "   <span class="bld">" to "<span class="bld">")
m (Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''")
(40 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=akriveia
|Transliteration C=akriveia
|Beta Code=a)kri/beia
|Beta Code=a)kri/beia
|Definition=ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[exactness]], [[precision]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span> 12</span>, <span class="bibl">Th.1.22</span>, etc.; τῶν πραχθέντων <span class="bibl">Antipho 4.3.1</span>, cf. <span class="bibl">Lys.17.6</span>:— freq. with Preps. in adv. sense, <b class="b3">δι' ἀκριβείας</b> [[with minuteness]] or [[precision]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>184c</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ti.</span>23d</span>, etc.; διὰ πάσης ἀ. <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>876c</span>; εἰς τὴν ἀ. φιλοσοφεῖν <span class="bibl"><span class="title">Grg.</span>487c</span>; εἰς ἀ. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1331a2</span>; πρὸς τὴν ἀ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>769d</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Resp.</span>478b1</span>:—<b class="b3">ἡ ἀ. τοῦ ναυτικοῦ</b> its [[efficiency]], [[rigid discipline]], <span class="bibl">Th.7.13</span>; <b class="b3">ἀ. νόμων</b> [[strictness]], [[severity]], <span class="bibl">Isoc.7.40</span>; <b class="b3">περὶ τὸ διάφορον</b> [[strictness]] in money matters <span class="bibl">Plb. 31</span> <span class="bibl">27.11</span>: pl., [[niceties]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>504e</span>, <span class="bibl">Is. 7.16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[parsimony]], [[frugality]], <span class="bibl">Plu.<span class="title">Per.</span>16</span>; <b class="b3">ὕδωρ δι' ἀκριβείας ἐστί τινι</b> is [[scarce]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>844b</span>.</span>
|Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[exactness]], [[precision]], Hp.''VM'' 12, Th.1.22, etc.; τῶν πραχθέντων Antipho 4.3.1, cf. Lys.17.6:—freq. with Preps. in adv. sense, [[δι' ἀκριβείας]] = [[with minuteness]] or [[with precision]], [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''184c, ''Ti.''23d, etc.; διὰ πάσης ἀ. ''Lg.''876c; εἰς τὴν ἀκρίβειαν [[φιλοσοφεῖν]] ''Grg.''487c; εἰς ἀ. [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1331a2; πρὸς τὴν ἀκρίβειαν [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''769d, cf. Arist.''Resp.''478b1:—<b class="b3">ἡ ἀκρίβεια τοῦ ναυτικοῦ</b> its [[efficiency]], [[rigid discipline]], Th.7.13; <b class="b3">ἀκρίβεια νόμων</b> [[strictness]], [[severity]], Isoc.7.40; <b class="b3">περὶ τὸ διάφορον</b> [[strictness]] in [[money]] [[matter]]s Plb. 31 27.11: pl., [[niceties]], Pl.''R.''504e, Is. 7.16.<br><span class="bld">2</span> [[parsimony]], [[frugality]], Plu.''Per.''16; <b class="b3">ὕδωρ δι' ἀκριβείας ἐστί τινι</b> is [[scarce]], [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''844b.
}}
{{DGE
|dgtxt=-ας, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. [[ἀκριβείη]] Hp.<i>VM</i> 12<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[rigor]], [[exactitud]] de una ciencia, Hp.<i>VM</i> 12, <i>Vict</i>.3.67, Pl.<i>Euthd</i>.288a, τῆς τέχνης ref. un actor trágico <i>FD</i> 1.551.29 (II d.C.), τῶν φθόγγων Arist.<i>Aud</i>.801<sup>b</sup>2, τῶν λεχθέντων ref. a los discursos insertos en su historia, Th.1.22, τῶν πραχθέντων verdad exacta</i> Antipho 4.3.1<br /><b class="num">•</b>[[información exacta]], <i>PCair.Zen</i>.446.15 (III a.C.), de una cuenta de dinero <i>POxy</i>.2725.5 (I d.C.), cf. Epicur.<i>Ep</i>.[2] 78.5<br /><b class="num">•</b>esp. en locuciones adv. [[con precisión]] [[διά]] c. gen. Pl.<i>Lg</i>.876c, Arist.<i>APr</i>.24<sup>b</sup>14, ἐπ' ἀκριβείας Thphr.<i>Fr</i>.96, ἐν ἀκριβείᾳ Aesop.306.5, εἰς τὴν ἀκρίβειαν Pl.<i>Grg</i>.487c, cf. Arist.<i>Pol</i>.1331<sup>a</sup>2, μετὰ πάσης ἀκριβείας <i>UPZ</i> 110.46 (II a.C.), πρὸς ἀκρίβειαν Pl.<i>Lg</i>.769d.<br /><b class="num">2</b> [[rigor]], [[severidad]], [[acción de ceñirse a la letra]] ἀ. νόμου Gorg.B 6, νόμων Isoc.7.40, τῶν δικαστηρίων D.C.56.40.4, περὶ τὸ διάφορον severidad en cuestiones de dinero</i> Plb.31.27.11<br /><b class="num">•</b>[[celo]] εἰς τὰ χρηστά X.<i>Ath</i>.1.5<br /><b class="num">•</b>[[eficiencia]] τοῦ ναυτικοῦ Th.7.13.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[escasez]] ὕδατος Pl.<i>Lg</i>.844b<br /><b class="num">•</b>[[tacañería]] πατρός Plu.<i>Per</i>.16.<br /><b class="num">2</b> plu. [[sutilezas]] Pl.<i>R</i>.504e, Is.7.16.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0081.png Seite 81]] ἡ, Genauigkeit, Sorgfalt u. Gründlichkeit in allem Thun, z. B. μαθήματος Plat. Legg. VII, 809 a; τῆς κατασκευῆς Xen. Oec. 8, 17; εἰς τὰ χρηστά, Eifer für das Gute, Xen. Ath. 1, 5; bes. von den Wissenschaften u. den Studien, λόγων Euthyd. 288 a; πονηρὰ λόγων ἀκρ., übertriebene Spitzfindigkeit, Antiph. III γ 3; von dem Rechte, τοιαύτας ἀκριβείας ἔχει τὰ δίκαια Is. 7, 17; τὴν ἐκ τῶν νόμων ἀκρίβειαν τηρεῖν Pol. 32, 13; τὴν ἀκρίβειαν καὶ τὸ καθαρὸν τοῦ πολιτεύματος Plut. Them. 4, wo es strenge Zucht ist, wie schon Thuc. τὴν ἀκρ. τοῦ ναυτικοῦ ἀφῃρῆσθαι 7, 13 sagt. Auch die genaue Wahrheit, τὴν τῶν πραχθέντων ἀκρίβειαν μαθεῖν Antiph. IV γ 1; ε ἰβουλοίμην τὴν ἀκρ. γράφειν Dion. H. 1, 23; Genauigleit, Sparsamkeit, Pol. 32, 13, 11; Plut. Per. 16, 36; ἐὰν τὸ [[ὕδωρ]] δι' ἀκριβείας ᾖ Plat. Legg. VIII, 844 b, wenn es knapp, dürftig ist. – Als adverb. Ausdrücke bemerke man: δι' ἀκριβείας, sorgfältig, Plat. oft, z. B. Tim. 23 d; διὰ πάσης ἀκρ. Arist. A. H. 1, 5; εἰς τὴν ἀκρίβειαν φιλοσοφεῖν Gorg. 487 c; Arist. Pol. 7, 11; πρὸς τὴν ἀκρίβειαν Legg. VI, 769 d; νόμοι μετὰ πλείστης ἀκριβείας κείμενοι, mit der größten Sorgfalt abgefaßte Gesetze, Isocr.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0081.png Seite 81]] ἡ, Genauigkeit, Sorgfalt u. Gründlichkeit in allem Thun, z. B. μαθήματος Plat. Legg. VII, 809 a; τῆς κατασκευῆς Xen. Oec. 8, 17; εἰς τὰ χρηστά, Eifer für das Gute, Xen. Ath. 1, 5; bes. von den Wissenschaften u. den Studien, λόγων Euthyd. 288 a; πονηρὰ λόγων ἀκρ., übertriebene Spitzfindigkeit, Antiph. III γ 3; von dem Rechte, τοιαύτας ἀκριβείας ἔχει τὰ δίκαια Is. 7, 17; τὴν ἐκ τῶν νόμων ἀκρίβειαν τηρεῖν Pol. 32, 13; τὴν ἀκρίβειαν καὶ τὸ καθαρὸν τοῦ πολιτεύματος Plut. Them. 4, wo es strenge Zucht ist, wie schon Thuc. τὴν ἀκρ. τοῦ ναυτικοῦ ἀφῃρῆσθαι 7, 13 sagt. Auch die genaue Wahrheit, τὴν τῶν πραχθέντων ἀκρίβειαν μαθεῖν Antiph. IV γ 1; ε ἰβουλοίμην τὴν ἀκρ. γράφειν Dion. H. 1, 23; Genauigleit, Sparsamkeit, Pol. 32, 13, 11; Plut. Per. 16, 36; ἐὰν τὸ [[ὕδωρ]] δι' ἀκριβείας ᾖ Plat. Legg. VIII, 844 b, wenn es knapp, dürftig ist. – Als adverb. Ausdrücke bemerke man: δι' ἀκριβείας, sorgfältig, Plat. oft, z. B. Tim. 23 d; διὰ πάσης ἀκρ. Arist. A. H. 1, 5; εἰς τὴν ἀκρίβειαν φιλοσοφεῖν Gorg. 487 c; Arist. Pol. 7, 11; πρὸς τὴν ἀκρίβειαν Legg. VI, 769 d; νόμοι μετὰ πλείστης ἀκριβείας κείμενοι, mit der größten Sorgfalt abgefaßte Gesetze, Isocr.
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''ἀκρίβεια''': [κρῑ], ἡ, [[ἀκρίβεια]], [[λεπτομέρεια]], [[μετὰ]] προσοχῆς ἐκτέλεσις οἱασδήποτε πράξεως, [[αὐστηρότης]] περὶ τὴν κατάληψιν καὶ ἔκφρασιν, Θουκ. 1. 22, κτλ., τῶν πραχθέντων, Ἀντιφῶν 127, 12· πρβλ. Λυσ. 148, 38: - [[συχν]]. [[μετὰ]] προθέσ. ἐν ἐπιρρ. σημασίᾳ, δι’ ἀκριβείας, = ἀκριβῶς, [[μετὰ]] λεπτομερείας ἢ αὐστηρᾶς ἀληθείας, Πλάτ. Θεαίτ. 184C, Τίμ. 23D, κτλ., διὰ πάσης ἀκρ., ὁ ἀυτ. Νόμ. 876C· - εἰς τὴν ἀκρ. φιλοσοφεῖν, Πλάτ. Γοργ. 487C· εἰς ἀκρίβειαν, Ἀριστ. Πολ. 7. 11, 9· - πρὸς τὴν ἀκρίβειαν, Πλάτ. Νόμ. 769D· πρὸς ἀκρ., Ἀριστ. περὶ Ἀναπν. 16: - ἡ ἀκρ. τοῦ ναυτικοῦ, ἡ καλὴ [[αὐτοῦ]] [[κατάστασις]] καὶ ἡ αὐστηρὰ [[πειθαρχία]], Θουκ. 7. 13· ἀκρ. νόμων, [[αὐστηρότης]], Ἰσοκρ. 147Ε, πρβλ. Ἰσαῖ. 65. 7: πληθ. λεπτολογίαι, Πλάτ. Πολ. 504Ε. 2) [[ἀκρίβεια]], ἀλλὰ καὶ ἡ [[μέχρι]] μικρολογίας [[λεπτομέρεια]] καὶ [[ἀκρίβεια]], Πολύβ. 32. 13, 11. 3) [[φειδωλία]], [[λιτότης]], Πλουτ. Περικλ. 16· [[ὕδωρ]] δι’ ἀκριβείας ἐστί τινι, [[εἶναι]] σπάνιον, Πλάτ. Νόμ. 844Β: - δὲν εὑρίσκεται σχεδὸν ἀλλαχοῦ εἰμὴ ἐν τῷ πεζῷ Ἀττ. λόγῳ.
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>1</b> [[exactitude]], [[soin minutieux]] ; [[ἀκρίβεια]] τοῦ ναυτικοῦ THC exacte discipline dans la flotte ; [[ἀκρίβεια]] νόμων ISOCR [[rigueur des lois]];<br /><b>2</b> [[économie rigide]];<br />[[NT]]: [[discipline]] en [[strict]] [[accord]] avec la [[rigueur]] de la [[loi]] [[Mosaïque]].<br />'''Étymologie:''' [[ἀκριβής]].
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>1</b> exactitude, soin minutieux ; [[ἀκρίβεια]] [[τοῦ]] ναυτικοῦ THC exacte discipline dans la flotte ; [[ἀκρίβεια]] νόμων ISOCR rigueur des lois;<br /><b>2</b> économie rigide.<br />'''Étymologie:''' [[ἀκριβής]].
|elrutext='''ἀκρίβεια:''' (ρῑ) <br /><b class="num">1</b> [[точный смысл]] (τῶν λεχθέντων Thuc.);<br /><b class="num">2</b> [[строгая точность]], [[тщательность]], [[основательность]], [[обстоятельность]] (λόγων Plat.): τὴν ἀκρίβειαν Lys., δι᾽ ἀκριβείας, εἰς (τὴν) ἀκρίβειαν и πάσῃ ἀκριβείᾳ Plat. или πρὸς (τὴν) ἄκρίβειαν Plat., Arst., μετ᾽ ἀκριβείας Isocr. точно, тщательно, основательно;<br /><b class="num">3</b> [[полная исправность]], [[безукоризненность]] (τοῦ ναυτικοῦ Thuc.; τῆς κατασκευῆς Xen.);<br /><b class="num">4</b> тж. pl. [[мелочность]], [[педантизм]] (τῶν νόμων Isocr., Polyb.);<br /><b class="num">5</b> [[расчетливость]], [[бережливость]] (''[[sc.]]'' τοῦ Περικλέους Plut.);<br /><b class="num">6</b> [[недостаток]], [[нехватка]] ([[ὕδωρ]] δι᾽ ἀκριβείας [[ἐστί]] τινι Plat.);<br /><b class="num">7</b> [[рвение]], [[усердие]] (εἴς τι Xen.).
}}
}}
{{DGE
{{ls
|dgtxt=-ας, ἡ<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. -είη Hp.<i>VM</i> 12<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[rigor]], [[exactitud]]de una ciencia, Hp.<i>VM</i> 12, <i>Vict</i>.3.67, Pl.<i>Euthd</i>.288a, τῆς τέχνης ref. un actor trágico <i>FD</i> 1.551.29 (II d.C.), τῶν φθόγγων Arist.<i>Aud</i>.801<sup>b</sup>2, τῶν λεχθέντων ref. a los discursos insertos en su historia, Th.1.22, τῶν πραχθέντων verdad exacta</i> Antipho 4.3.1<br /><b class="num">•</b>[[información exacta]], <i>PCair.Zen</i>.446.15 (III a.C.), de una cuenta de dinero <i>POxy</i>.2725.5 (I d.C.), cf. Epicur.<i>Ep</i>.[2] 78.5<br /><b class="num">•</b>esp. en locuciones adv. [[con precisión]] [[διά]] c. gen. Pl.<i>Lg</i>.876c, Arist.<i>APr</i>.24<sup>b</sup>14, ἐπ' ἀκριβείας Thphr.<i>Fr</i>.96, ἐν ἀκριβείᾳ Aesop.306.5, εἰς τὴν ἀκρίβειαν Pl.<i>Grg</i>.487c, cf. Arist.<i>Pol</i>.1331<sup>a</sup>2, μετὰ πάσης ἀκριβείας <i>UPZ</i> 110.46 (II a.C.), πρὸς ἀκρίβειαν Pl.<i>Lg</i>.769d.<br /><b class="num">2</b> [[rigor]], [[severidad]], [[acción de ceñirse a la letra]] ἀ. νόμου Gorg.B 6, νόμων Isoc.7.40, τῶν δικαστηρίων D.C.56.40.4, περὶ τὸ διάφορον severidad en cuestiones de dinero</i> Plb.31.27.11<br /><b class="num">•</b>[[celo]] εἰς τὰ χρηστά X.<i>Ath</i>.1.5<br /><b class="num">•</b>[[eficiencia]] τοῦ ναυτικοῦ Th.7.13.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[escasez]] ὕδατος Pl.<i>Lg</i>.844b<br /><b class="num">•</b>[[tacañería]] πατρός Plu.<i>Per</i>.16.<br /><b class="num">2</b> plu. [[sutilezas]] Pl.<i>R</i>.504e, Is.7.16.
|lstext='''ἀκρίβεια''': [κρῑ], ἡ, [[ἀκρίβεια]], [[λεπτομέρεια]], ἡ μετὰ προσοχῆς ἐκτέλεσις οἱασδήποτε πράξεως, [[αὐστηρότης]] περὶ τὴν κατάληψιν καὶ ἔκφρασιν, Θουκ. 1. 22, κτλ., τῶν πραχθέντων, Ἀντιφῶν 127, 12· πρβλ. Λυσ. 148, 38: - συχν. μετὰ προθέσ. ἐν ἐπιρρ. σημασίᾳ, δι’ ἀκριβείας, = ἀκριβῶς, μετὰ λεπτομερείας ἢ αὐστηρᾶς ἀληθείας, Πλάτ. Θεαίτ. 184C, Τίμ. 23D, κτλ., διὰ πάσης ἀκρ., ὁ ἀυτ. Νόμ. 876C· - εἰς τὴν ἀκρ. φιλοσοφεῖν, Πλάτ. Γοργ. 487C· εἰς ἀκρίβειαν, Ἀριστ. Πολ. 7. 11, 9· - πρὸς τὴν ἀκρίβειαν, Πλάτ. Νόμ. 769D· πρὸς ἀκρ., Ἀριστ. περὶ Ἀναπν. 16: - ἡ ἀκρ. τοῦ ναυτικοῦ, ἡ καλὴ αὐτοῦ [[κατάστασις]] καὶ ἡ αὐστηρὰ [[πειθαρχία]], Θουκ. 7. 13· ἀκρ. νόμων, [[αὐστηρότης]], Ἰσοκρ. 147Ε, πρβλ. Ἰσαῖ. 65. 7: πληθ. λεπτολογίαι, Πλάτ. Πολ. 504Ε. 2) [[ἀκρίβεια]], ἀλλὰ καὶ ἡ [[μέχρι]] μικρολογίας [[λεπτομέρεια]] καὶ [[ἀκρίβεια]], Πολύβ. 32. 13, 11. 3) [[φειδωλία]], [[λιτότης]], Πλουτ. Περικλ. 16· [[ὕδωρ]] δι’ ἀκριβείας ἐστί τινι, [[εἶναι]] σπάνιον, Πλάτ. Νόμ. 844Β: - δὲν εὑρίσκεται σχεδὸν ἀλλαχοῦ εἰμὴ ἐν τῷ πεζῷ Ἀττ. λόγῳ.
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
Line 26: Line 29:
}}
}}
{{Thayer
{{Thayer
|txtha=(είας, ἡ ([[ἀκριβής]]), [[exactness]], exactest [[care]]: [[κατά]] ἀκρίβειαν [[τοῦ]] νόμου in [[accordance]] fwith the [[strictness]] of the Mosaic [[law]] (cf. Isoc. areop., p. 147e.)). (From [[Thucydides]] [[down]].)
|txtha=(είας, ἡ ([[ἀκριβής]]), [[exactness]], exactest [[care]]: [[κατά]] ἀκρίβειαν τοῦ νόμου in [[accordance]] fwith the [[strictness]] of the Mosaic [[law]] (cf. Isoc. areop., p. 147e.)). (From [[Thucydides]] down.)
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />η (Α [[ἀκρίβεια]]) [[ἀκριβής]]<br /><b>1.</b> λεπτολόγα και σχολαστική [[προσοχή]] σε πράξεις ή σε λόγους, ακροβολογία, [[πιστότητα]], [[καθαρότητα]], [[σαφήνεια]]<br /><b>2.</b> [[προσοχή]] στις λεπτομέρειες, λεπτολόγηση, [[επιμέλεια]]<br /><b>3.</b> [[οικονομία]], τσιγκουνιά<br />«απ' την [[ακρίβεια]] του απέθανε»<br />(<b>[[πρβλ]].</b>) «χαλεπῶς ἔφερε τὴν τοῡ πατρὸς ἀκρίβειαν γλίσχρως καὶ κατὰ μικρὸν αὐτῷ χορηγοῡντος» (<b>Πλούτ.</b> Περ. 36)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> τέλεια [[απόδοση]] οργάνων, μηχανικών μέσων ή λειτουργιών που συντελούνται με αυτά, [[τελειότητα]]<br /><b>2.</b> (για φιλοσοφήματα) η [[ιδιότητα]] [[κάθε]] γνωστικού περιεχομένου που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της λογικής<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «για την [[ακρίβεια]]», [[χάριν]] ακριβείας, για να μιλήσουμε [[καθαρά]], με [[σαφήνεια]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>πληθ.</b> οι λεπτομέρειες<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «δι' ἀκριβείας» ή «πρὸς τὴν ἀκρίβειαν» — ακριβώς, με λεπτομέρειες, με [[ορθότητα]], με [[αυστηρότητα]]<br />«[[ακρίβεια]] νόμων», η [[δικαιοσύνη]], η [[αυστηρότητα]] τών νόμων<br />«η [[ακρίβεια]] του ναυτικού», η αυστηρή [[πειθαρχία]] του ναυτικού<br />«ἔστι τι δι' ἀκριβείας τινί», [[είναι]] [[κάτι]] σπάνιο, σπανίζει.<br /><b>(II)</b><br />η<br /><b>1.</b> υψηλή [[τιμή]] πώλησης ενός πράγματος, ύψωση, [[άνοδος]] τών τιμών<br /><b>2.</b> [[εποχή]] ακρίβειας<br /><b>3.</b> η [[έλλειψη]] δημητριακών, η [[σιτοδεία]] ή γενικότερα η [[έλλειψη]]<br /><b>4.</b> <b>παροιμ.</b> «ο [[καιρός]] πουλεί τα λάχανα κι η [[ακρίβεια]] τ' αγοράζει» (για [[κάτι]] που [[είναι]] [[συνήθως]] φτηνό, [[αλλά]] γίνεται δαπανηρό λόγω της έλλειψης).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> αρχ. [[ἀκρίβεια]]. Η σημασιολ. [[διαφοροποίηση]] της λ. έκαμε ώστε να συνδεθεί εκ των υστέρων η λ. [[ακρίβεια]] στο [[αίσθημα]] τών ομιλητών της Ν. Ελληνικής με το επίθ. [[ακριβός]], που προήλθε [[επίσης]] με σημασιολογική (και μορφολογική, κατάλ. -<i>ὸς</i>) [[διαφοροποίηση]] από το αρχικό επίθ. [[ἀκριβής]]. Η σημασιολ. [[διαφορά]] της λ. οδήγησε και στη φωνολογική (στην [[προφορά]]) διαφοροποίησή της με συνιζημένη [[προφορά]] του <i>ει</i> ([[ακρίβεια]]), που τήν διακρίνει από τον τ. [[ακρίβεια]] (Ι) «[[ακριβολογία]], [[πιστότητα]]»].
|mltxt=<b>(I)</b><br />η (Α [[ἀκρίβεια]]) [[ἀκριβής]]<br /><b>1.</b> λεπτολόγα και σχολαστική [[προσοχή]] σε πράξεις ή σε λόγους, ακροβολογία, [[πιστότητα]], [[καθαρότητα]], [[σαφήνεια]]<br /><b>2.</b> [[προσοχή]] στις λεπτομέρειες, λεπτολόγηση, [[επιμέλεια]]<br /><b>3.</b> [[οικονομία]], τσιγκουνιά<br />«απ' την [[ακρίβεια]] του απέθανε»<br />([[πρβλ]].) «χαλεπῶς ἔφερε τὴν τοῦ πατρὸς ἀκρίβειαν γλίσχρως καὶ κατὰ μικρὸν αὐτῷ χορηγοῦν
τος» (<b>Πλούτ.</b> Περ. 36)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> τέλεια [[απόδοση]] οργάνων, μηχανικών μέσων ή λειτουργιών που συντελούνται με αυτά, [[τελειότητα]]<br /><b>2.</b> (για φιλοσοφήματα) η [[ιδιότητα]] [[κάθε]] γνωστικού περιεχομένου που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της λογικής<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «για την [[ακρίβεια]]», [[χάριν]] ακριβείας, για να μιλήσουμε [[καθαρά]], με [[σαφήνεια]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>πληθ.</b> οι λεπτομέρειες<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «δι' ἀκριβείας» ή «πρὸς τὴν ἀκρίβειαν» — ακριβώς, με λεπτομέρειες, με [[ορθότητα]], με [[αυστηρότητα]]<br />«[[ακρίβεια]] νόμων», η [[δικαιοσύνη]], η [[αυστηρότητα]] τών νόμων<br />«η [[ακρίβεια]] του ναυτικού», η αυστηρή [[πειθαρχία]] του ναυτικού<br />«ἔστι τι δι' ἀκριβείας τινί», [[είναι]] [[κάτι]] σπάνιο, σπανίζει.<br /><b>(II)</b><br />η<br /><b>1.</b> υψηλή [[τιμή]] πώλησης ενός πράγματος, ύψωση, [[άνοδος]] τών τιμών<br /><b>2.</b> [[εποχή]] ακρίβειας<br /><b>3.</b> η [[έλλειψη]] δημητριακών, η [[σιτοδεία]] ή γενικότερα η [[έλλειψη]]<br /><b>4.</b> <b>παροιμ.</b> «ο [[καιρός]] πουλεί τα λάχανα κι η [[ακρίβεια]] τ' αγοράζει» (για [[κάτι]] που [[είναι]] [[συνήθως]] φτηνό, [[αλλά]] γίνεται δαπανηρό λόγω της έλλειψης).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> αρχ. [[ἀκρίβεια]]. Η σημασιολ. [[διαφοροποίηση]] της λ. έκαμε ώστε να συνδεθεί εκ των υστέρων η λ. [[ακρίβεια]] στο [[αίσθημα]] τών ομιλητών της Ν. Ελληνικής με το επίθ. [[ακριβός]], που προήλθε [[επίσης]] με σημασιολογική (και μορφολογική, κατάλ. -<i>ὸς</i>) [[διαφοροποίηση]] από το αρχικό επίθ. [[ἀκριβής]]. Η σημασιολ. [[διαφορά]] της λ. οδήγησε και στη φωνολογική (στην [[προφορά]]) διαφοροποίησή της με συνιζημένη [[προφορά]] του <i>ει</i> ([[ακρίβεια]]), που τήν διακρίνει από τον τ. [[ακρίβεια]] (Ι) «[[ακριβολογία]], [[πιστότητα]]»].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀκρίβειᾰ:''' [κρῑ], ἡ (ἀκρῑβής),<br /><b class="num">1.</b> [[ακρίβεια]], [[λεπτομέρεια]], [[ακριβολογία]], σε Θουκ. κ.λπ.· με προθέσεις με επίρρ. [[σημασία]], δι' ἀκριβείας = [[ἀκριβῶς]], με [[λεπτομέρεια]] ή [[ακριβολογία]], σε Πλάτ.· ομοίως και, <i>εἰς τὴν ἀκρ</i>., <i>πρὸς τὴν ἀκρ</i>., στον ίδ.· <i>ἡ ἀκρ. τοῦ ναυτικοῦ</i>, η άριστή του [[κατάσταση]], σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[φειδωλία]], [[λιτότητα]], σε Πλούτ.
|lsmtext='''ἀκρίβειᾰ:''' [κρῑ], ἡ (ἀκρῑβής),<br /><b class="num">1.</b> [[ακρίβεια]], [[λεπτομέρεια]], [[ακριβολογία]], σε Θουκ. κ.λπ.· με προθέσεις με επίρρ. [[σημασία]], δι' ἀκριβείας = [[ἀκριβῶς]], με [[λεπτομέρεια]] ή [[ακριβολογία]], σε Πλάτ.· ομοίως και, <i>εἰς τὴν ἀκρ</i>., <i>πρὸς τὴν ἀκρ</i>., στον ίδ.· <i>ἡ ἀκρ. τοῦ ναυτικοῦ</i>, η άριστή του [[κατάσταση]], σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[φειδωλία]], [[λιτότητα]], σε Πλούτ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀκρίβεια:''' (ρῑ) ἡ<br /><b class="num">1)</b> точный смысл (τῶν λεχθέντων Thuc.);<br /><b class="num">2)</b> строгая точность, тщательность, основательность, обстоятельность (λόγων Plat.): τὴν ἀκρίβειαν Lys., δι᾽ ἀκριβείας, εἰς (τὴν) ἀκρίβειαν и πάσῃ ἀκριβείᾳ Plat. или πρὸς (τὴν) ἄκρίβειαν Plat., Arst., μετ᾽ ἀκριβείας Isocr. точно, тщательно, основательно;<br /><b class="num">3)</b> полная исправность, безукоризненность (τοῦ ναυτικοῦ Thuc.; τῆς κατασκευῆς Xen.);<br /><b class="num">4)</b> тж. pl. мелочность, педантизм (τῶν νόμων Isocr., Polyb.);<br /><b class="num">5)</b> расчетливость, бережливость (sc. τοῦ Περικλέους Plut.);<br /><b class="num">6)</b> недостаток, нехватка ([[ὕδωρ]] δι᾽ ἀκριβείας [[ἐστί]] τινι Plat.);<br /><b class="num">7)</b> рвение, усердие (εἴς τι Xen.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 45: Line 46:
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[accuracy]], [[exactitude]], [[exactness]], [[minuteness]], [[preciseness]]
|woodrun=[[accuracy]], [[exactitude]], [[exactness]], [[minuteness]], [[preciseness]]
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[diligenlia]]'', [[care]], [[diligence]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.22.1/ 1.22.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.13.3/ 7.13.3],<br>''[[accurate]]'', [[exactly]], [[precisely]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.22.2/ 1.22.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.87.4/ 7.87.4].
}}
{{trml
|trtx====[[precision]]===
Bulgarian: точност; Catalan: precisió; Chinese Mandarin: 精度, 準確度, 准确度; Czech: přesnost; Dutch: [[precisie]]; Esperanto: precizeco; Finnish: täsmällisyys, tarkkuus; French: [[précision]]; German: [[Präzision]], [[Genauigkeit]]; Ancient Greek: [[ἀκρίβεια]]; Icelandic: nákvæmni; Japanese: 精度, 正確性; Norwegian Bokmål: presisjon; Nynorsk: presisjon; Polish: dokładność; Portuguese: [[precisão]]; Romanian: precizie, exactitate; Russian: [[точность]]; Spanish: [[exactitud]], [[precisión]]; Swedish: exakthet, precision; West Frisian: krektens or c
===[[frugality]]===
Armenian: տնտեսողություն, խնայողություն, չափավորություն; Bulgarian: пестеливост; Czech: skromnost, spořivost; Danish: nøjsomhed, beskedenhed, sparsommelighed; Dutch: [[zuinigheid]], [[spaarzaamheid]], [[frugaliteit]], [[soberheid]], [[matigheid]]; Finnish: säästäväisyys, nuukuus; French: [[frugalité]]; Georgian: მომჭირნეობა, დამზოგველობა, ეკონომიურობა, ზომიერება, მოკრძალებულობა, ყაირათი; German: [[Genügsamkeit]], [[Einfachheit]], [[Frugalität]], [[Sparsamkeit]]; Greek: [[λιτότητα]]; Ancient Greek: [[φειδωλία]]; Irish: baileachas, cruinneas, spárálacht, tíosaíocht; Latin: [[parsimonia]], [[frugalitas]]; Norwegian Bokmål: måtehold, sparsommelighet; Romanian: cumpătare, frugalitate; Russian: [[бережливость]], [[экономность]]; Serbo-Croatian: štedljivost, skromnost, čuvarnost; Spanish: [[frugalidad]]; Turkish: tutumluluk
===[[stinginess]]===
Azerbaijani: simiclik; Breton: tostoni; Dutch: [[gierigheid]]; Faroese: gírni; French: [[radinerie]]; Georgian: ხელმოჭერილობა, სიძუნწე; German: [[Geiz]], [[Knauserei]]; Greek: [[τσιγκουνιά]], [[καρμιριά]], [[σφιχτοχεριά]], [[σπαγκιά]], [[ματζιριά]]; Ancient Greek: [[ἀκρίβεια]], [[ἀκριβείη]], [[ἀκριβολογία]], [[ἀμεταδοσία]], [[ἀνελευθερία]], [[ἀνελευθεριότης]], [[γλισχρία]], [[γλισχρότης]], [[εὐτέλεια]], [[εὐτελείη]], [[εὐτελίη]], [[κιμβεία]], [[κιμβικεία]], [[κιμβικία]], [[κινάβρα]], [[κνιπεία]], [[μικροδοσία]], [[μικρολογία]], [[σμικρολογία]], [[φειδωλία]]; Irish: péisteánacht, cinnteacht, cruacht, ceacharthacht, sprionlaitheacht, gortaíl, cruáil, cruálacht, cruas, caillteacht, gannchúis, stinsireacht, neoid; Italian: [[taccagneria]], [[tirchieria]], [[avarizia]], [[grettezza]], [[pitoccheria]], [[spilorceria]]; Latin: [[avaritia]]; Norwegian: gjerrighet; Romanian: avariție, zgârcenie, parcimonie; Russian: [[жадность]], [[скупость]]; Slovene: skopušnost; Spanish: [[tacañería]]; Tagalog: kakulpitan, kakuriputan; Turkish: cimrilik
}}
}}