φύω: Difference between revisions

1,086 bytes added ,  Yesterday at 17:34
m
Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''"
m (Text replacement - "ἐπί τινι" to "ἐπί τινι")
m (Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''")
 
(7 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=fyo
|Transliteration C=fyo
|Beta Code=fu/w
|Beta Code=fu/w
|Definition=Il.6.148, etc.; Aeol. [[φυίω]] fort. leg. in Alc.97: impf. [[ἔφυον]], Ep.3sg.<br><span class="bld">A</span> φύεν Il.14.347: fut. φύσω [ῡ] 1.235, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''438: aor. ἔφῡσα Od.10.393, etc.:—Pass. and Med., 9.109, Pi.''O.''4.28, etc.: fut. φύσομαι [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''871, Hp.''Mochl.''42, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''831a, etc.: similar in sense are the intr. tenses, pf. πέφῡκα Od.7.114, etc., Ep.3pl. πεφύᾱσι Il.4.484, Od.7.128; 3sg. subj. [[πεφύῃ]] (ἐμ-) Thgn.396; Ep. part. fem. [[πεφυυῖα]] (ἐμ-) Il.1.513, acc. pl. πεφυῶτας Od.5.477; Dor. inf. πεφύκειν Epich.173.3: plpf. ἐπεφύκειν [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.1.9, Pl.''Ti.'' 69e; Ep. [[πεφύκειν]] Il.4.109; Ep. 3pl. ἐπέφῡκον Hes.''Th.''152, ''Op.''149: aor. 2 ἔφῡν (as if from [[φῦμι]]) Od.10.397, etc.: Ep. 3sg. φῦ Il.6.253, etc., 3pl. [[ἔφυν]] (for ἔφῡσαν, which is also 3pl. of aor. 1) Od.5.481, etc.; subj. [[φύω]] or φυῶ E.''Fr.''377.2, Pl.''R.''415c, 597c, Hp.''Carn.''12; 3sg. opt. φύη Theoc.15.94, (συμ-) Sor.2.89; inf. [[φῦναι]], Ep. [[φύμεναι]] Theoc. 25.39, φῦν Parm.8.10; part. φύς Od.18.410, etc., Boeot. fem. φοῦσα Corinn.21: [[ἔφυσεν]], = [[ἔφυ]], dub. in ''IG''14.2126.5 (Rome); conversely [[ἔφυ]], = [[ἔφυσεν]], ib.3.1350, ''Sammelb.''5883 (Cyrene): later, fut. φυήσω [[LXX]] ''Is.''37.31, Pass. φυήσομαι ''Gp.''2.37.1, Them.''Or.''21.248c (in Luc. ''JTr.''19 [[ἀναφύσεσθαι]] is restored): aor. 2 Pass. ἐφύην J.''AJ''18.1.1, prob. in ''BSA''28.124 (Didyma), (ἀν-) Thphr.''HP''4.16.2; inf. φυῆναι Dsc.2.6, (ἀνα-) [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.7; part. φῠείς Hp.''Nat.Puer.''22, ''Trag.Adesp.'' 529, ''PTeb.''787.30 (ii B. C.), ''Ev.Luc.''8.6: aor. 1 Pass. συμ-φυθείς Gal. 7.725. [Generally ῠ before a vowel, Ep., Trag. (A.''Th.''535, [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]'' 910.2), etc., ῡ before a consonant; but φῡει ''Trag.Adesp.''454.2, φῡεται [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''88.4, ''Trag.Adesp.''543 ( = Men.565); φῡομεν [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''106; ἐφῡετο prob. in Ar.''Fr.''680, cf. Nic.''Al.''14, D.P.941, 1013; even in thesi, προσφῡονται Nic.''Al.''506, φῡουσιν D.P.1031; also in compds.]<br><span class="bld">A</span> trans., in pres., fut., and aor. 1 Act.:—[[bring forth]], [[produce]], [[put forth]], φύλλα . . ὕλη τηλεθόωσα φύει Il.6.148; τοῖσι δ' ὑπὸ χθὼν δῖα φύεν νεοθηλέα ποίην 14.347, cf. 1.235, Od.7.119, etc.; ἄμπελον φύει βροτοῖς E.''Ba.''651; so <b class="b3">τρίχες... ἃς πρὶν ἔφυσεν φάρμακον</b> made the hair [[grow]], Od.10.393, cf. A.''Th.''535; φ. χεῖρε, πόδε, ὀφθαλμὰ ἀνθρώποις [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.3.19; of a country, καρπόν τε θωμαστὸν φύειν καὶ ἄνδρας ἀγαθούς [[Herodotus|Hdt.]]9.122; ὅσα γῆ φύει Pl.''R.''621a, cf. Anaxag.4.<br><span class="bld">2</span> [[beget]], [[engender]], E.''Ph.''869, etc.; Ἄτλας . . θεῶν μιᾶς ἔφυσε Μαῖαν E. ''Ion''3, cf. ''Trag.Adesp.''454.2; so of God [[creating]] man, Antipho 4.1.2, cf. Plu.2.1065c; ὁ [[φύσας]] = the [[begetter]], [[father]] (opp. <b class="b3">ὁ φύς</b> the [[son]], v. infr. B.1.2), [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1019, Ar.''V.''1472 (lyr.); ὁ φ. πατήρ E.''Hel.''87; ὁ φ. χἠ τεκοῦσα Id.''Alc.''290; τὴν τεκοῦσαν ἢ τὸν φύσαντα Lys.10.8; of both parents, γονεῦσι οἵ σ' ἔφυσαν [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''436; οἱ φύσαντες E.''Ph.''34, cf. ''Fr.'' 403.2; φ. τε καὶ γεννᾶν Pl.''Plt.''274a; ὦ γάμοι γάμοι, ἐφύσαθ' ἡμᾶς [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 1404; <b class="b3">ἥδ' ἡμέρα φύσει σε</b> [[will]] [[bring]] to [[light]] thy [[birth]], ib.438; χρόνος φύει τ' ἄδηλα καὶ φανέντα κρύπτεται Id.''Aj.''647.<br><span class="bld">3</span> of individuals in reference to the [[growth]] of parts of themselves, <b class="b3">φ. πώγωνα, γλῶσσαν, κέρεα</b>, [[grow]] or [[get]] a beard, etc., [[Herodotus|Hdt.]]8.104, 2.68, 4.29; φ. πτερά Ar. ''Av.''106, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''251c; σάρκα Id.''Ti.''74e; <b class="b3">φ. τρίχας, πόδας καὶ πτερά</b>, etc., [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''518a33, 554a29, etc.: for the joke in <b class="b3">φύειν φράτερας</b>, v. [[φράτηρ]].<br><span class="bld">4</span> metaph., <b class="b3">φρένας φῦσαι</b> [[get]] [[understanding]], S.''OC'' 804, ''El.''1463 (but also θεοὶ φύουσιν ἀνθρώποις φρένας Id.''Ant.''683): [[proverb|prov.]], [[ἁλιεὺς πληγεὶς νοῦν φύσει]] '[[once bitten, twice shy]]', Sch.Pl.''Smp.'' 222b; γέροντα τὸν νοῦν σάρκα δ' ἡβῶσαν φύει A.''Th.''622; <b class="b3">δόξαν φῦσαι</b> [[get]] [[glory]] or to [[form]] a [[high]] [[opinion]] of [[oneself]], [[Herodotus|Hdt.]]5.91; θεὸς . . αἰτίαν φύει βροτοῖς A.''Niob.''in ''PSI''11.1208.15; αὑτῷ πόνους φῦσαι S. ''Ant.''647.<br><span class="bld">II</span> in pres. seemingly intr., [[put forth shoots]], εἰς ἔτος ἄλλο φύοντι Mosch.3.101; δρύες . . φύοντι Theoc.7.75, cf. 4.24: so <b class="b3">ἀνδρῶν γενεὴ ἡ μὲν φύει ἡ δ' ἀπολήγει</b> one generation [[is putting forth scions]], the other is ceasing to do so, Il.6.149; <b class="b3">ἐν στήθεσι φύει</b> (fort. [[φυίει]]) [[grow up|grows up]], [[appear]]s, Alc.97; ῥίζα ἄνω φύουσα ἐν χολῇ [[LXX]] ''De.'' 29.18.<br><span class="bld">B</span> Pass., with intr. tenses of Act., aor. 2, pf. and plpf., [[grow]], [[wax]], [[spring up]] or [[spring forth]], especially of the vegetable world, [[θάμνος]] ἔφυ ἐλαίης Od.23.190, cf. 5.481; πρασιαὶ παντοῖαι πεφύασιν 7.128; τά γ' ἄσπαρτα φύονται 9.109, cf. Il.4.483, 14.288, 21.352; φύεται αὐτόματα ῥόδα [[Herodotus|Hdt.]]8.138, cf. 1.193; ὑπὸ φηγῷ πεφυκυίῃ [[grow]]ing [[there]], Id.2.56; <b class="b3">πεφυκότα δένδρα</b> trees [[grow]]ing [[there]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.3.5; τὰ φυόμενα καὶ τὰ γιγνόμενα [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''410d, cf. ''Phd.''110d, ''Plt.''272a; <b class="b3">τοῦ κέρα ἐκ κεφαλῆς ἑκκαιδεκάδωρα πεφύκει</b> from his head [[grew]] horns sixteen palms long, Il.4.109, cf. [[Herodotus|Hdt.]]1.108, 3.133; φύονται πολιαί Pi.''O.''4.28; <b class="b3">κεφαλαὶ πεφυκυῖαι θριξί</b> [[grow]]n with [[hair]], [[Diodorus Siculus|D.S.]]2.50 ([[si vera lectio|s. v.l.]]); πέφυκε λίθος ἐν αὐτῇ is [[produce]]d, X.''Vect.''1.4: metaph., <b class="b3">νόσημα ἐν ὀλιγαρχίᾳ φυόμενον, φυομένη πόλις</b>, Pl.''R.''564b, ''Lg.''757d; <b class="b3">ὁ σπέρμα παρασχών, οὗτος τῶν φύντων αἴτιος [κακῶν]</b> [[of the things produced]], D.18.159; also <b class="b3">κατὰ πάντων ἐφύετο</b> [[wax]]ed [[great]] by or upon their [[depression]], ib. 19. —In this sense aor. 2 is rare (v. supr.), exc. in phrases such as <b class="b3">ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρί</b> (v. [[ἐμφύω]]), Od.2.302.<br><span class="bld">2</span> of persons, to [[be begotten]] or [[be born]], most freq. in aor. 2 and pf., ὁ λωφήσων οὐ πέφυκέ πω [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]'' 27; τίς ἂν εὔξαιτο βροτὸς ὢν ἀσινεῖ δαίμονι φῦναι; Id.''Ag.''1342 (anap.); [[μὴ φῦναι τὸν ἅπαντα νικᾷ λόγον]] = [[not to be born is best]], S.''OC''1224 (lyr.); <b class="b3">γονῇ πεφυκὼς . . γεραιτέρᾳ</b> ib.1294; οὐχ ὑπὸ θυσιῶν οὐδ' ὑπὸ εὐχῶν φύς Pl.''R.''461a; <b class="b3">φύς τε καὶ τραφείς</b> ib.396c; μήπω φῦναι μηδὲ γενέσθαι [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.1.7, cf. Pl.''Smp.''197a: [[construe]]d with [[genitive]], [[πεφυκέναι]] or <b class="b3">φῦναί τινος</b> to [[be born]] or [[be descended from]] any one, τὸ κοινὸν σπλάγχνον οὗ πεφύκαμεν A.''Th.''1036, cf. S.''OC''1379, etc.; θνατᾶς ἀπὸ ματρὸς ἔφυ Pi.''Fr.''61, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1359 (lyr.), ''Ant.''562; ἀπ' εὐγενοῦς ῥίζης E.''IT''610; ἀπὸ δρυός Pl.''Ap.''34d, etc.; φ. ἔκ τινος [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 458, E.''Heracl.''325, Pl.''R.''415c, etc.; ἐκ χώρας τινός Isoc.4.24, etc.; <b class="b3">οἱ μετ' ἐκείνου φύντες</b>, opp. <b class="b3">οἱ ἐξ ἐκείνου γεγονότες</b>, Is.8.30; ἐκ θεῶν γεγονότι . . διὰ βασιλέων πεφυκότι [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.2.24.<br><span class="bld">II</span> in pres., [[become]], <b class="b3">οὐδεὶς ἐχθρὸς οὔτε φύεται πρὸς χρήμαθ' οἵ τε φύντες</b> . . [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]'' 88.4; πιστοὺς φύσει φύεσθαι [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.7.13; the pf. and aor. 2 take a pres. sense, to [[be]] so and so by [[nature]], <b class="b3">κακός, σοφός πέφυκα</b> ([[κακώς]]), etc., S.''Ph.''558, 1244, etc.; δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος Id.''Ant.''79; <b class="b3">φύντ' ἀρετᾷ</b> [[born]] for [[virtue]], i.e. brave and good [[by nature]], Pi.''O.''10(11).20; so of things, τὸ μὲν εὖ πράσσειν ἀκόρεστον ἔφυ A.''Ag.''1331 (anap.), cf. Pl.''Grg.''479d, etc.; εὐχροώτεροι ὁρῷντο ἢ πεφύκασιν [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.1.41, cf. ''Oec.''10.2; [τὸ πῦρ] πέφυκε τοιοῦτον Id.''Cyr.''5.1.10; τἄλλα ἕκαστος ἡμῶν, ὅπως ἔτυχε, πέφυκεν D.37.56: with Advs., <b class="b3">ἱκανῶς πεφυκότες</b> [[of]] [[good]] [[natural]] [[ability]], Antipho 2.1.1; δυσκόλως πεφ. Isoc.9.6; οὕτως πεφ. X.''HG''7.1.7; also οἱ καλῶς πεφυκότες S.''El.''989, cf. Lys.2.20; οἱ βέλτιστα φύντες Pl.''R.''431c: then, simply, to [[be]] so and so, φῦναι Ζηνὶ πιστὸν ἄγγελον [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''969; θεοῦ μήτηρ ἔφυς Id.''Pers.''157 (troch.); γυναῖκε . . ἔφυμεν S.''Ant.''62; <b class="b3">Ἅιδης ὁ παύσων ἔφυ</b> ib.575; ἁπλοῦς ὁ μῦθος τῆς ἀληθείας ἔφυ E.''Ph.''469: c. part., νικᾶν . . χρῄζων ἔφυν S.''Ph.'' 1052; πρέπων ἔφυς . . φωνεῖν Id.''OT''9, cf. 587; τοῦτο ἴδιον ἔφυμεν ἔχοντες Isoc.4.48, cf. 11.41, X.''Smp.''4.54.<br><span class="bld">2</span> c. inf., to [[be formed by nature]] or [[be disposed by nature]] to do so and so, τὰ δεύτερα πέφυκε κρατεῖν Pi.''Fr.''279; πολλῷ γ' ἀμείνων τοὺς πέλας φρενοῦν ἔφυς ἢ σαυτόν [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''337; ἔφυν γὰρ οὐδὲν ἐκ τέχνης πράσσειν κακῆς S.''Ph.''88, cf. ''Ant.''688; φύσει μὴ πεφυκότα τοιαῦτα φωνεῖν Id.''Ph.''79; πεφύκασι δ' ἅπαντες . . ἁμαρτάνειν Th.3.45, cf. 2.64, 3.39, 4.61, etc.; πέφυκε . . τρυφὴ . . ἦθος διαφθείρειν Jul.''Or.''1.15c.<br><span class="bld">3</span> with Preps., <b class="b3">γυνὴ . . ἐπὶ</b> <b class="b3">δακρύοις ἔφυ</b> is by [[nature]] [[prone]] to [[tear]]s, E.''Med.''928; <b class="b3">ἔρως γὰρ ἀργόν, κἀπὶ τοῖς ἀργοῖς ἔφυ</b> is [[incline]]d to [[idleness]], Id.''Fr.''322; also [[ἐπί]] τι Pl.''R.''507e; εἴς τι Aeschin.3.132; most freq. πρός τι, οἱ ἄνθρωποι πρὸς τὸ ἀληθὲς πεφύκασι Arist.''Rh.''1355a16; εὖ πρὸς ἀρετὴν πεφυκότες [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''4.1.2; πρὸς πόλεμον μᾶλλον . . ἢ πρὸς εἰρήνην Pl.''R.''547e; κάλλιστα φ. πρός τι X.''HG''7.1.3, etc.; also [[πρός]] τινι Id.''Ath.''2.19 ([[si vera lectio|s. v.l.]], cf. Plb.9.29.10); also εὖ πεφ. κατά τι D.37.55.<br><span class="bld">4</span> c. dat., [[fall to one by nature]], [[be one's natural lot]], πᾶσι θνατοῖς ἔφυ [[μόρος]] S.''El.'' 860 (lyr.); χαίρειν πέφυκεν οὐχὶ τοῖς αὐτοῖς ἀεί Id.''Tr.''440; ἐφύετο κοινὸς πᾶσι κίνδυνος D.60.18, cf. [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.3.19.<br><span class="bld">5</span> impers., [[it is natural]], [[it happens naturally]], c. inf., D.14.30, Arist.''Pol.''1261b7, ''Po.'' 1450a1.<br><span class="bld">6</span> abs., <b class="b3">ὡς πέφυκε</b> [[as is natural]], X.''Cyn.''6.15, al.; ᾗ πέφυκεν Pl.''Ti.''81e; also expressed personally, τοῖς ἁπλῶς, ὡς πεφυκασι, βαδίζουσι D.45.68: also freq. in part., <b class="b3">τὰ φύσει πεφυκότα</b> the [[order]] of [[nature]], Lys.2.29; [[φύντα]], opp. [[ὁμολογηθέντα]], Antipho Soph. 44''A''i 32 (''Vorsokr.''5); [[ἄνθρωπος πεφυκώς]] = [[man as he is]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.1.3. (Cf. Skt. bhū- 'to [[be]], [[become]]', Lith. búti 'to [[be]]', Lat. [[fui]], Eng. [[be]], etc.). See also: [[οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν]] = [[I was not born to hate, but to love]], [[it is not my nature to join in hating, but in loving]] [http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=83384.0 Sophocles], Antigone 523
|Definition=Il.6.148, etc.; Aeol. [[φυίω]] fort. leg. in Alc.97: impf. [[ἔφυον]], Ep.3sg.<br><span class="bld">A</span> φύεν Il.14.347: fut. φύσω [ῡ] 1.235, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''438: aor. ἔφῡσα Od.10.393, etc.:—Pass. and Med., 9.109, Pi.''O.''4.28, etc.: fut. φύσομαι [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''871, Hp.''Mochl.''42, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''831a, etc.: similar in sense are the intr. tenses, pf. πέφῡκα Od.7.114, etc., Ep.3pl. πεφύᾱσι Il.4.484, Od.7.128; 3sg. subj. [[πεφύῃ]] (ἐμ-) Thgn.396; Ep. part. fem. [[πεφυυῖα]] (ἐμ-) Il.1.513, acc. pl. πεφυῶτας Od.5.477; Dor. inf. πεφύκειν Epich.173.3: plpf. ἐπεφύκειν [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.1.9, Pl.''Ti.'' 69e; Ep. [[πεφύκειν]] Il.4.109; Ep. 3pl. ἐπέφῡκον Hes.''Th.''152, ''Op.''149: aor. 2 ἔφῡν (as if from [[φῦμι]]) Od.10.397, etc.: Ep. 3sg. φῦ Il.6.253, etc., 3pl. [[ἔφυν]] (for ἔφῡσαν, which is also 3pl. of aor. 1) Od.5.481, etc.; subj. [[φύω]] or φυῶ E.''Fr.''377.2, Pl.''R.''415c, 597c, Hp.''Carn.''12; 3sg. opt. φύη Theoc.15.94, (συμ-) Sor.2.89; inf. [[φῦναι]], Ep. [[φύμεναι]] Theoc. 25.39, φῦν Parm.8.10; part. φύς Od.18.410, etc., Boeot. fem. φοῦσα Corinn.21: [[ἔφυσεν]], = [[ἔφυ]], dub. in ''IG''14.2126.5 (Rome); conversely [[ἔφυ]], = [[ἔφυσεν]], ib.3.1350, ''Sammelb.''5883 (Cyrene): later, fut. φυήσω [[LXX]] ''Is.''37.31, Pass. φυήσομαι ''Gp.''2.37.1, Them.''Or.''21.248c (in Luc. ''JTr.''19 [[ἀναφύσεσθαι]] is restored): aor. 2 Pass. ἐφύην J.''AJ''18.1.1, prob. in ''BSA''28.124 (Didyma), (ἀν-) Thphr.''HP''4.16.2; inf. φυῆναι Dsc.2.6, (ἀνα-) [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.7; part. φῠείς Hp.''Nat.Puer.''22, ''Trag.Adesp.'' 529, ''PTeb.''787.30 (ii B. C.), ''Ev.Luc.''8.6: aor. 1 Pass. συμ-φυθείς Gal. 7.725. [Generally ῠ before a vowel, Ep., Trag. (A.''Th.''535, [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]'' 910.2), etc., ῡ before a consonant; but φῡει ''Trag.Adesp.''454.2, φῡεται [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''88.4, ''Trag.Adesp.''543 ( = Men.565); φῡομεν [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''106; ἐφῡετο prob. in Ar.''Fr.''680, cf. Nic.''Al.''14, D.P.941, 1013; even in thesi, προσφῡονται Nic.''Al.''506, φῡουσιν D.P.1031; also in compds.]<br><span class="bld">A</span> trans., in pres., fut., and aor. 1 Act.:—[[bring forth]], [[produce]], [[put forth]], φύλλα . . ὕλη τηλεθόωσα φύει Il.6.148; τοῖσι δ' ὑπὸ χθὼν δῖα φύεν νεοθηλέα ποίην 14.347, cf. 1.235, Od.7.119, etc.; ἄμπελον φύει βροτοῖς E.''Ba.''651; so <b class="b3">τρίχες... ἃς πρὶν ἔφυσεν φάρμακον</b> made the hair [[grow]], Od.10.393, cf. A.''Th.''535; φ. χεῖρε, πόδε, ὀφθαλμὰ ἀνθρώποις [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.3.19; of a country, καρπόν τε θωμαστὸν φύειν καὶ ἄνδρας ἀγαθούς [[Herodotus|Hdt.]]9.122; ὅσα γῆ φύει Pl.''R.''621a, cf. Anaxag.4.<br><span class="bld">2</span> [[beget]], [[engender]], E.''Ph.''869, etc.; Ἄτλας . . θεῶν μιᾶς ἔφυσε Μαῖαν E. ''Ion''3, cf. ''Trag.Adesp.''454.2; so of God [[creating]] man, Antipho 4.1.2, cf. Plu.2.1065c; ὁ [[φύσας]] = the [[begetter]], [[father]] (opp. <b class="b3">ὁ φύς</b> the [[son]], v. infr. B.1.2), [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1019, Ar.''V.''1472 (lyr.); ὁ φ. πατήρ E.''Hel.''87; ὁ φ. χἠ τεκοῦσα Id.''Alc.''290; τὴν τεκοῦσαν ἢ τὸν φύσαντα Lys.10.8; of both parents, γονεῦσι οἵ σ' ἔφυσαν [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''436; οἱ φύσαντες E.''Ph.''34, cf. ''Fr.'' 403.2; φ. τε καὶ γεννᾶν Pl.''Plt.''274a; ὦ γάμοι γάμοι, ἐφύσαθ' ἡμᾶς [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 1404; <b class="b3">ἥδ' ἡμέρα φύσει σε</b> [[will]] [[bring]] to [[light]] thy [[birth]], ib.438; χρόνος φύει τ' ἄδηλα καὶ φανέντα κρύπτεται Id.''Aj.''647.<br><span class="bld">3</span> of individuals in reference to the [[growth]] of parts of themselves, <b class="b3">φ. πώγωνα, γλῶσσαν, κέρεα</b>, [[grow]] or [[get]] a beard, etc., [[Herodotus|Hdt.]]8.104, 2.68, 4.29; φ. πτερά Ar. ''Av.''106, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''251c; σάρκα Id.''Ti.''74e; <b class="b3">φ. τρίχας, πόδας καὶ πτερά</b>, etc., [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''518a33, 554a29, etc.: for the joke in <b class="b3">φύειν φράτερας</b>, v. [[φράτηρ]].<br><span class="bld">4</span> metaph., <b class="b3">φρένας φῦσαι</b> [[get]] [[understanding]], [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]'' 804, ''El.''1463 (but also θεοὶ φύουσιν ἀνθρώποις φρένας Id.''Ant.''683): [[proverb|prov.]], [[ἁλιεὺς πληγεὶς νοῦν φύσει]] '[[once bitten, twice shy]]', Sch.Pl.''Smp.'' 222b; γέροντα τὸν νοῦν σάρκα δ' ἡβῶσαν φύει A.''Th.''622; <b class="b3">δόξαν φῦσαι</b> [[get]] [[glory]] or to [[form]] a [[high]] [[opinion]] of [[oneself]], [[Herodotus|Hdt.]]5.91; θεὸς . . αἰτίαν φύει βροτοῖς A.''Niob.''in ''PSI''11.1208.15; αὑτῷ πόνους φῦσαι [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''647.<br><span class="bld">II</span> in pres. seemingly intr., [[put forth shoots]], εἰς ἔτος ἄλλο φύοντι Mosch.3.101; δρύες . . φύοντι Theoc.7.75, cf. 4.24: so <b class="b3">ἀνδρῶν γενεὴ ἡ μὲν φύει ἡ δ' ἀπολήγει</b> one generation [[is putting forth scions]], the other is ceasing to do so, Il.6.149; <b class="b3">ἐν στήθεσι φύει</b> (fort. [[φυίει]]) [[grow up|grows up]], [[appear]]s, Alc.97; ῥίζα ἄνω φύουσα ἐν χολῇ [[LXX]] ''De.'' 29.18.<br><span class="bld">B</span> Pass., with intr. tenses of Act., aor. 2, pf. and plpf., [[grow]], [[wax]], [[spring up]] or [[spring forth]], especially of the vegetable world, [[θάμνος]] ἔφυ ἐλαίης Od.23.190, cf. 5.481; πρασιαὶ παντοῖαι πεφύασιν 7.128; τά γ' ἄσπαρτα φύονται 9.109, cf. Il.4.483, 14.288, 21.352; φύεται αὐτόματα ῥόδα [[Herodotus|Hdt.]]8.138, cf. 1.193; ὑπὸ φηγῷ πεφυκυίῃ [[grow]]ing [[there]], Id.2.56; <b class="b3">πεφυκότα δένδρα</b> trees [[grow]]ing [[there]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.3.5; τὰ φυόμενα καὶ τὰ γιγνόμενα [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''410d, cf. ''Phd.''110d, ''Plt.''272a; <b class="b3">τοῦ κέρα ἐκ κεφαλῆς ἑκκαιδεκάδωρα πεφύκει</b> from his head [[grew]] horns sixteen palms long, Il.4.109, cf. [[Herodotus|Hdt.]]1.108, 3.133; φύονται πολιαί Pi.''O.''4.28; <b class="b3">κεφαλαὶ πεφυκυῖαι θριξί</b> [[grow]]n with [[hair]], [[Diodorus Siculus|D.S.]]2.50 ([[si vera lectio|s. v.l.]]); πέφυκε λίθος ἐν αὐτῇ is [[produce]]d, X.''Vect.''1.4: metaph., <b class="b3">νόσημα ἐν ὀλιγαρχίᾳ φυόμενον, φυομένη πόλις</b>, Pl.''R.''564b, ''Lg.''757d; <b class="b3">ὁ σπέρμα παρασχών, οὗτος τῶν φύντων αἴτιος [κακῶν]</b> [[of the things produced]], D.18.159; also <b class="b3">κατὰ πάντων ἐφύετο</b> [[wax]]ed [[great]] by or upon their [[depression]], ib. 19. —In this sense aor. 2 is rare (v. supr.), exc. in phrases such as <b class="b3">ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρί</b> (v. [[ἐμφύω]]), Od.2.302.<br><span class="bld">2</span> of persons, to [[be begotten]] or [[be born]], most freq. in aor. 2 and pf., ὁ λωφήσων οὐ πέφυκέ πω [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]'' 27; τίς ἂν εὔξαιτο βροτὸς ὢν ἀσινεῖ δαίμονι φῦναι; Id.''Ag.''1342 (anap.); [[μὴ φῦναι τὸν ἅπαντα νικᾷ λόγον]] = [[not to be born is best]], [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1224 (lyr.); <b class="b3">γονῇ πεφυκὼς . . γεραιτέρᾳ</b> ib.1294; οὐχ ὑπὸ θυσιῶν οὐδ' ὑπὸ εὐχῶν φύς Pl.''R.''461a; <b class="b3">φύς τε καὶ τραφείς</b> ib.396c; μήπω φῦναι μηδὲ γενέσθαι [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.1.7, cf. Pl.''Smp.''197a: [[construe]]d with [[genitive]], [[πεφυκέναι]] or <b class="b3">φῦναί τινος</b> to [[be born]] or [[be descended from]] any one, τὸ κοινὸν σπλάγχνον οὗ πεφύκαμεν A.''Th.''1036, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1379, etc.; θνατᾶς ἀπὸ ματρὸς ἔφυ Pi.''Fr.''61, cf. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1359 (lyr.), ''Ant.''562; ἀπ' εὐγενοῦς ῥίζης E.''IT''610; ἀπὸ δρυός Pl.''Ap.''34d, etc.; φ. ἔκ τινος [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 458, E.''Heracl.''325, Pl.''R.''415c, etc.; ἐκ χώρας τινός Isoc.4.24, etc.; <b class="b3">οἱ μετ' ἐκείνου φύντες</b>, opp. <b class="b3">οἱ ἐξ ἐκείνου γεγονότες</b>, Is.8.30; ἐκ θεῶν γεγονότι . . διὰ βασιλέων πεφυκότι [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.2.24.<br><span class="bld">II</span> in pres., [[become]], <b class="b3">οὐδεὶς ἐχθρὸς οὔτε φύεται πρὸς χρήμαθ' οἵ τε φύντες</b> . . [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]'' 88.4; πιστοὺς φύσει φύεσθαι [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.7.13; the pf. and aor. 2 take a pres. sense, to [[be]] so and so by [[nature]], <b class="b3">κακός, σοφός πέφυκα</b> ([[κακώς]]), etc., S.''Ph.''558, 1244, etc.; δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος Id.''Ant.''79; <b class="b3">φύντ' ἀρετᾷ</b> [[born]] for [[virtue]], i.e. brave and good [[by nature]], Pi.''O.''10(11).20; so of things, τὸ μὲν εὖ πράσσειν ἀκόρεστον ἔφυ A.''Ag.''1331 (anap.), cf. Pl.''Grg.''479d, etc.; εὐχροώτεροι ὁρῷντο ἢ πεφύκασιν [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.1.41, cf. ''Oec.''10.2; [τὸ πῦρ] πέφυκε τοιοῦτον Id.''Cyr.''5.1.10; τἄλλα ἕκαστος ἡμῶν, ὅπως ἔτυχε, πέφυκεν D.37.56: with Advs., <b class="b3">ἱκανῶς πεφυκότες</b> [[of]] [[good]] [[natural]] [[ability]], Antipho 2.1.1; δυσκόλως πεφ. Isoc.9.6; οὕτως πεφ. X.''HG''7.1.7; also οἱ καλῶς πεφυκότες S.''El.''989, cf. Lys.2.20; οἱ βέλτιστα φύντες Pl.''R.''431c: then, simply, to [[be]] so and so, φῦναι Ζηνὶ πιστὸν ἄγγελον [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''969; θεοῦ μήτηρ ἔφυς Id.''Pers.''157 (troch.); γυναῖκε . . ἔφυμεν [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''62; <b class="b3">Ἅιδης ὁ παύσων ἔφυ</b> ib.575; ἁπλοῦς ὁ μῦθος τῆς ἀληθείας ἔφυ E.''Ph.''469: c. part., νικᾶν . . χρῄζων ἔφυν S.''Ph.'' 1052; πρέπων ἔφυς . . φωνεῖν Id.''OT''9, cf. 587; τοῦτο ἴδιον ἔφυμεν ἔχοντες Isoc.4.48, cf. 11.41, X.''Smp.''4.54.<br><span class="bld">2</span> c. inf., to [[be formed by nature]] or [[be disposed by nature]] to do so and so, τὰ δεύτερα πέφυκε κρατεῖν Pi.''Fr.''279; πολλῷ γ' ἀμείνων τοὺς πέλας φρενοῦν ἔφυς ἢ σαυτόν [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''337; ἔφυν γὰρ οὐδὲν ἐκ τέχνης πράσσειν κακῆς S.''Ph.''88, cf. ''Ant.''688; φύσει μὴ πεφυκότα τοιαῦτα φωνεῖν Id.''Ph.''79; πεφύκασι δ' ἅπαντες . . ἁμαρτάνειν Th.3.45, cf. 2.64, 3.39, 4.61, etc.; πέφυκε . . τρυφὴ . . ἦθος διαφθείρειν Jul.''Or.''1.15c.<br><span class="bld">3</span> with Preps., <b class="b3">γυνὴ . . ἐπὶ</b> <b class="b3">δακρύοις ἔφυ</b> is by [[nature]] [[prone]] to [[tear]]s, E.''Med.''928; <b class="b3">ἔρως γὰρ ἀργόν, κἀπὶ τοῖς ἀργοῖς ἔφυ</b> is [[incline]]d to [[idleness]], Id.''Fr.''322; also [[ἐπί]] τι Pl.''R.''507e; εἴς τι Aeschin.3.132; most freq. πρός τι, οἱ ἄνθρωποι πρὸς τὸ ἀληθὲς πεφύκασι Arist.''Rh.''1355a16; εὖ πρὸς ἀρετὴν πεφυκότες [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''4.1.2; πρὸς πόλεμον μᾶλλον . . ἢ πρὸς εἰρήνην Pl.''R.''547e; κάλλιστα φ. πρός τι X.''HG''7.1.3, etc.; also [[πρός]] τινι Id.''Ath.''2.19 ([[si vera lectio|s. v.l.]], cf. Plb.9.29.10); also εὖ πεφ. κατά τι D.37.55.<br><span class="bld">4</span> c. dat., [[fall to one by nature]], [[be one's natural lot]], πᾶσι θνατοῖς ἔφυ [[μόρος]] S.''El.'' 860 (lyr.); χαίρειν πέφυκεν οὐχὶ τοῖς αὐτοῖς ἀεί Id.''Tr.''440; ἐφύετο κοινὸς πᾶσι κίνδυνος D.60.18, cf. [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.3.19.<br><span class="bld">5</span> impers., [[it is natural]], [[it happens naturally]], c. inf., D.14.30, [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1261b7, ''Po.'' 1450a1.<br><span class="bld">6</span> abs., <b class="b3">ὡς πέφυκε</b> [[as is natural]], [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''6.15, al.; ᾗ πέφυκεν Pl.''Ti.''81e; also expressed personally, τοῖς ἁπλῶς, ὡς πεφυκασι, βαδίζουσι D.45.68: also freq. in part., <b class="b3">τὰ φύσει πεφυκότα</b> the [[order]] of [[nature]], Lys.2.29; [[φύντα]], opp. [[ὁμολογηθέντα]], Antipho Soph. 44''A''i 32 (''Vorsokr.''5); [[ἄνθρωπος πεφυκώς]] = [[man as he is]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.1.3. (Cf. Skt. bhū- 'to [[be]], [[become]]', Lith. búti 'to [[be]]', Lat. [[fui]], Eng. [[be]], etc.). See also: [[οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν]] = [[I was not born to hate, but to love]], [[it is not my nature to join in hating, but in loving]] [http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=83384.0 Sophocles], Antigone 523
}}
}}
{{WoodhouseVerbsReversedFirstPerson
{{WoodhouseVerbsReversedFirstPerson
Line 14: Line 14:
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1320.png Seite 1320]] fut. φύσω, aor. I. ἔφυσα, – [[hervorbringen]], [[entstehen lassen]], bes. von Pflanzen, Bäumen und ihren einzelnen Teilen, wachsen oder aufkeimen lassen, treiben; φύλλα ὕλη φύει Il. 6, 148; [[σκῆπτρον]] [[οὔποτε]] φύλλα καὶ ὄζους φύσει 1, 235; τοῖσι δ' ὑπὸ χθὼν δῖα φύεν νεοθηλέα ποίην, ließ Gras aufsprossen, 14, 347; Ζεφυρίη ([[πνοή]]) πνείουσα τὰ μὲν φύει, ἄλλα δὲ πέσσει Od. 7, 119; ὃς τὴν πολύβοτρυν ἄμπελον φύει βροτοῖς Eur. Bacch. 650; καρπὸν φύειν Her. 9, 122; ὅσα γῆ φύει Plat. Rep. X, 621 a; καὶ γεννᾶν Polit. 274 a; φύειν ἐξ [[αὑτοῦ]] πάντα Rep. IX, 588 c; Xen. oft. – Auch τρίχας φύειν, Haare wachsen lassen, hervorbringen, Od. 10, 293; vgl. στείχει δ' [[ἴουλος]] [[ἄρτι]] διὰ παρηΐδων ὥρας φυούσης Aesch. Spt. 517; πώγωνα φύειν, den Bart wachsen lassen, Her. 8, 104; γλῶσσαν, eine Zunge bekommen, 2, 68; πτερά, Flügel bekommen, Ar. Av. 106; Plat. Phaedr. 251 c Tim. 91 d; ὀδόντας u. ä.; – ἄνδρας φύειν, Männer hervorbringen, Her. 9, 122; dah. erzeugen, ὁ φύσας, der Erzeuger, der Vater, Soph. Tr. 1026. 1175 u. oft; τοῖς γονεῦσιν, οἵ σ' ἔφυσαν O. R. 436; Eur. oft; Ar. Vesp. 1472; φύειν καὶ γεννᾶν Plat. polit. 274 a; seltener von der Mutter, φῦσαι, gebären, s. Pors. Eur. Phoen. 34; φράτορας Ar. Ran. 419. – Auch auf Geistiges übtr., θεοὶ φύουσιν ἀνθρώποις φρένας Soph. Ant. 679; auch οὐδὲ τῷ χρόνῳ φύσας φανεῖ φρένας [[ποτέ]], zu Verstande kommen, O. C. 808; El. 1455; νοῦν φύειν Soph. frg.; δόξαν φύειν, Stolz erzeugen, Dünkel bekommen, Her. 5, 91; πόνους αὑτῷ φῦσαι Soph. Ant. 643. – Häufiger im pass. φύομαι, wozu das fut. φύσομαι, bei Sp. auch φυήσομαι gehört, wie aor. II. ἔφυν, inf. φῦναι, Parmenid. auch φῦν, part. φύς, [[φῦσα]], φύν, optat. φύην statt φυίην bei Theocr. 15, 94 nach Buttmann, Sp. ἐφύην, φυῆναι; perf. πέφυκα, mit Präsensbdtg, nebst dem plusqpf. ἐπεφύκειν, als impf.; epische synkopirte Formen sind [[πεφύασι]] für πεφύκασι, u. part. πεφυώς, ῶτος, Od. 5, 477, fem. [[πεφυυῖα]], Il. 14, 288; Hes. hat auch [[ἐπέφυκον]] statt ἐπεφύκεισαν, wie von einem praes. [[πεφύκω]], O. 151 Sc. 76 Th. 152. 673; – Il. 6, 149, ἀνδρῶν γενεὴ ἡ μὲν φύει, ἡ δ' ἀπολήγει, ist auch das praes. act. intr. gebraucht; – [[werden]], [[entstehen]], [[wachsen]]; zunächst von Pflanzen, τά γ' ἄσπαρτα φύονται Od. 9, 109; [[θάμνος]] ἔφυ ἐλαίης 23, 190; πρασιαὶ παντοῖαι πεφύασιν 7, 128; ὄζοι ἐπ' ἀκροτάτῃ πεφύασιν Il. 4, 484; δοιοὺς θάμνους ἐξ [[ὁμόθεν]] πεφυῶτας Od. 5, 477; τὰ περὶ καλὰ ῥέεθρα [[ἅλις]] ποταμοῖο πεφύκει Il. 21, 352; auch τοῦ κέρα ἐκ κεφαλῆς ἑκκαιδεκάδωρα πεφύκει, 4, 109, Hörner waren aus seinem Kopfe gewachsen; ῥόδα φύεται αὐτόματα Her. 8, 138; δένδρα πεφυκότα Xen. Cyr. 4, 3,5; – übertr., ἐν δ' ἄρα οἱ φῦ χειρί, oft bei Hom., eigtl. er wuchs ihm fest an der Hand, oder er wuchs mit der Hand an ihm an, d. i. er faßte ihn so fest bei der Hand, als wäre er an ihm angewachsen, vom kräftigen Händedrucke als Zeichen herzlicher Begrüßung; auch ἔφυν ἐν χερσίν Od. 10, 397, u. ἐν χείρεσσι φύοντο 24, 410, welche Vrbdgn, wie ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες auch als tmes. zu [[ἐμφύω]] gezogen werden, was man vergleiche. – Von Menschen, Pind. u. die Tragg.: ὁ λωφήσων γὰρ οὐ πέφυκέ πω Aesch. Prom. 27; [[τίς]] ἂν εὐξαιτο βροτῶν ἀσινεῖ δαίμονι φῦναι Ag. 1315; σπορᾶς γε μὴν ἐκ τῆσδε φύσεται θρασὺς τόξοισι [[κλεινός]] Prom. 873; θνητοῦ πέφυκας πατρός Soph. El. 1162; κἀξ ἧς ἔφυ γυναικὸς υἱὸς καὶ [[πόσις]] O. R. 458, u. öfter; γονῇ πεφυκὼς γεραιτέρᾳ O. C. 1296, der ältere; [[πόθεν]] ἔφυσαν Eur. Suppl. 842; ἀπ' εὐγενοῦς τινος ῥίζης πέφυκας I. T. 610; Διὸς πεφυκὼς [[Τάνταλος]] Or. 5, wie auch in Prosa, Xen. Cyr. 5, 5,8; [[οὔτοι]] πέφυκα [[μάντις]] Eur. Hec. 743; οὐ γὰρ αἰχμητὴς πέφυκεν Or. 702; φὺς ἀπ' ἐμοῦ Xen. Cyr. 5, 4,30; [[πόθεν]] ἔφυ ὁ [[πόλεμος]] Pol. 3, 6,9 u. sonst. – Uebh. von Natur eine gewisse Eigenschaft, Anlage haben, von Natur befähigt sein, u. oft für das einfache sein; τὸ μὲν εὖ πράττειν ἀκόρεστον ἔφυ πᾶσι βροτοῖσιν Aesch. Ag. 1304; θεὸς γὰρ οὐκ ἤχθηρεν ὡς [[εὔφρων]] ἔφυ Pers. 758; ἔφυν γὰρ οὐδὲν ἐκ κακῆς πράσσειν τέχνης Soph. Phil. 88; δόξεις [[ὁμοῖος]] τοῖς κακοῖς πεφυκέναι 1358; ἔφυν [[ἀμήχανος]] Ant. 79; οὐτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν 519, u. sonst, wie Eur.; u. in Prosa, τὸ μὴ διδόναι δίκην πάντων μέγιστόν τε καὶ πρῶτον κακῶν πέφυκε Plat. Gorg. 479 d, u. öfter. Bes. ist πέφυκε c. inf. zu merken, der Natur gemäß sein, gewöhnlich geschehen, pflegen, τὰ δεύτερα τῶν προτέρων πεφυκέναι κρατεῖν Pind. frg. 249; ὅτι χαίρειν πέφυκεν οὐχὶ τοῖς αὐτοῖς ἀεί Soph. Tr. 440; πέφυκε γὰρ καὶ [[ἄλλως]] ὁ [[ἄνθρωπος]] τὸ μὲν θεραπεῦον ὑπερφρονεῖν Thuc. 3, 39, u. öfter; ἐν οἷς ἅπαντες πεφύκαμεν ἁμαρτεῖν Is. 1, 13; ἡ ψυχὴ πέφυκε αὔξεσθαι Isocr. 1, 12; ᾑ πέφυκεν ἐπὶ τὴν ψυχὴν ἰέναι Phaedr. 258 c, u. oft; ἐπεφύκει im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἐθελούσιον Xen. Cyr. 5, 1,8; πεφύκασιν ὑπὸ τούτων κρατεῖσθαι 5, 1,10; πολὺ [[ῥᾷον]] ἔχοντας φυλάττειν ἢ κτήσασθαι πέφυκε πάντα, es liegt in der Natur der Dinge, daß es leichter ist, Dem. 2, 26; πεφυκέναι πρὸς τὸ ἀληθές Arist. rhet. 1, 1; u. Sp., wie Pol. verbindet τοῦτο πέφυκε καὶ φιλεῖ συμβαίνειν κατὰ φύσιν, 4, 2,10. – [Υ im praes. u. imperf. u. vor einem Vokal in der synkopirten Form des perf. ist kurz; nur sp. D., wie Nic. Al. 14 u. D. Per. 941. 1013 brauchen es auch im praes. u. imperf. lang, sogar einige Male in der Verssenkung, Nic. Al. 501 D. Per. 1031; und so auch in Zusammensetzungen.]
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1320.png Seite 1320]] fut. φύσω, aor. I. ἔφυσα, – [[hervorbringen]], [[entstehen lassen]], bes. von Pflanzen, Bäumen und ihren einzelnen Teilen, wachsen oder aufkeimen lassen, treiben; φύλλα ὕλη φύει Il. 6, 148; [[σκῆπτρον]] [[οὔποτε]] φύλλα καὶ ὄζους φύσει 1, 235; τοῖσι δ' ὑπὸ χθὼν δῖα φύεν νεοθηλέα ποίην, ließ Gras aufsprossen, 14, 347; Ζεφυρίη ([[πνοή]]) πνείουσα τὰ μὲν φύει, ἄλλα δὲ πέσσει Od. 7, 119; ὃς τὴν πολύβοτρυν ἄμπελον φύει βροτοῖς Eur. Bacch. 650; καρπὸν φύειν Her. 9, 122; ὅσα γῆ φύει Plat. Rep. X, 621 a; καὶ γεννᾶν Polit. 274 a; φύειν ἐξ [[αὑτοῦ]] πάντα Rep. IX, 588 c; Xen. oft. – Auch τρίχας φύειν, Haare wachsen lassen, hervorbringen, Od. 10, 293; vgl. στείχει δ' [[ἴουλος]] [[ἄρτι]] διὰ παρηΐδων ὥρας φυούσης Aesch. Spt. 517; πώγωνα φύειν, den Bart wachsen lassen, Her. 8, 104; γλῶσσαν, eine Zunge bekommen, 2, 68; πτερά, Flügel bekommen, Ar. Av. 106; Plat. Phaedr. 251 c Tim. 91 d; ὀδόντας u. ä.; – ἄνδρας φύειν, Männer hervorbringen, Her. 9, 122; dah. erzeugen, ὁ φύσας, der Erzeuger, der Vater, Soph. Tr. 1026. 1175 u. oft; τοῖς γονεῦσιν, οἵ σ' ἔφυσαν O. R. 436; Eur. oft; Ar. Vesp. 1472; φύειν καὶ γεννᾶν Plat. polit. 274 a; seltener von der Mutter, φῦσαι, gebären, s. Pors. Eur. Phoen. 34; φράτορας Ar. Ran. 419. – Auch auf Geistiges übtr., θεοὶ φύουσιν ἀνθρώποις φρένας Soph. Ant. 679; auch οὐδὲ τῷ χρόνῳ φύσας φανεῖ φρένας [[ποτέ]], zu Verstande kommen, O. C. 808; El. 1455; νοῦν φύειν Soph. frg.; δόξαν φύειν, Stolz erzeugen, Dünkel bekommen, Her. 5, 91; πόνους αὑτῷ φῦσαι Soph. Ant. 643. – Häufiger im pass. φύομαι, wozu das fut. φύσομαι, bei Sp. auch φυήσομαι gehört, wie aor. II. ἔφυν, inf. φῦναι, Parmenid. auch φῦν, part. φύς, [[φῦσα]], φύν, optat. φύην statt φυίην bei Theocr. 15, 94 nach Buttmann, Sp. ἐφύην, φυῆναι; perf. πέφυκα, mit Präsensbdtg, nebst dem plusqpf. ἐπεφύκειν, als impf.; epische synkopirte Formen sind [[πεφύασι]] für πεφύκασι, u. part. πεφυώς, ῶτος, Od. 5, 477, fem. [[πεφυυῖα]], Il. 14, 288; Hes. hat auch [[ἐπέφυκον]] statt ἐπεφύκεισαν, wie von einem praes. [[πεφύκω]], O. 151 Sc. 76 Th. 152. 673; – Il. 6, 149, ἀνδρῶν γενεὴ ἡ μὲν φύει, ἡ δ' ἀπολήγει, ist auch das praes. act. intr. gebraucht; – [[werden]], [[entstehen]], [[wachsen]]; zunächst von Pflanzen, τά γ' ἄσπαρτα φύονται Od. 9, 109; [[θάμνος]] ἔφυ ἐλαίης 23, 190; πρασιαὶ παντοῖαι πεφύασιν 7, 128; ὄζοι ἐπ' ἀκροτάτῃ πεφύασιν Il. 4, 484; δοιοὺς θάμνους ἐξ [[ὁμόθεν]] πεφυῶτας Od. 5, 477; τὰ περὶ καλὰ ῥέεθρα [[ἅλις]] ποταμοῖο πεφύκει Il. 21, 352; auch τοῦ κέρα ἐκ κεφαλῆς ἑκκαιδεκάδωρα πεφύκει, 4, 109, Hörner waren aus seinem Kopfe gewachsen; ῥόδα φύεται αὐτόματα Her. 8, 138; δένδρα πεφυκότα Xen. Cyr. 4, 3,5; – übertr., ἐν δ' ἄρα οἱ φῦ χειρί, oft bei Hom., eigtl. er wuchs ihm fest an der Hand, oder er wuchs mit der Hand an ihm an, d. i. er faßte ihn so fest bei der Hand, als wäre er an ihm angewachsen, vom kräftigen Händedrucke als Zeichen herzlicher Begrüßung; auch ἔφυν ἐν χερσίν Od. 10, 397, u. ἐν χείρεσσι φύοντο 24, 410, welche Vrbdgn, wie ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες auch als tmes. zu [[ἐμφύω]] gezogen werden, was man vergleiche. – Von Menschen, Pind. u. die Tragg.: ὁ λωφήσων γὰρ οὐ πέφυκέ πω Aesch. Prom. 27; [[τίς]] ἂν εὐξαιτο βροτῶν ἀσινεῖ δαίμονι φῦναι Ag. 1315; σπορᾶς γε μὴν ἐκ τῆσδε φύσεται θρασὺς τόξοισι [[κλεινός]] Prom. 873; θνητοῦ πέφυκας πατρός Soph. El. 1162; κἀξ ἧς ἔφυ γυναικὸς υἱὸς καὶ [[πόσις]] O. R. 458, u. öfter; γονῇ πεφυκὼς γεραιτέρᾳ O. C. 1296, der ältere; [[πόθεν]] ἔφυσαν Eur. Suppl. 842; ἀπ' εὐγενοῦς τινος ῥίζης πέφυκας I. T. 610; Διὸς πεφυκὼς [[Τάνταλος]] Or. 5, wie auch in Prosa, Xen. Cyr. 5, 5,8; [[οὔτοι]] πέφυκα [[μάντις]] Eur. Hec. 743; οὐ γὰρ αἰχμητὴς πέφυκεν Or. 702; φὺς ἀπ' ἐμοῦ Xen. Cyr. 5, 4,30; [[πόθεν]] ἔφυ ὁ [[πόλεμος]] Pol. 3, 6,9 u. sonst. – Übh. von Natur eine gewisse Eigenschaft, Anlage haben, von Natur befähigt sein, u. oft für das einfache sein; τὸ μὲν εὖ πράττειν ἀκόρεστον ἔφυ πᾶσι βροτοῖσιν Aesch. Ag. 1304; θεὸς γὰρ οὐκ ἤχθηρεν ὡς [[εὔφρων]] ἔφυ Pers. 758; ἔφυν γὰρ οὐδὲν ἐκ κακῆς πράσσειν τέχνης Soph. Phil. 88; δόξεις [[ὁμοῖος]] τοῖς κακοῖς πεφυκέναι 1358; ἔφυν [[ἀμήχανος]] Ant. 79; οὐτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν 519, u. sonst, wie Eur.; u. in Prosa, τὸ μὴ διδόναι δίκην πάντων μέγιστόν τε καὶ πρῶτον κακῶν πέφυκε Plat. Gorg. 479 d, u. öfter. Bes. ist πέφυκε c. inf. zu merken, der Natur gemäß sein, gewöhnlich geschehen, pflegen, τὰ δεύτερα τῶν προτέρων πεφυκέναι κρατεῖν Pind. frg. 249; ὅτι χαίρειν πέφυκεν οὐχὶ τοῖς αὐτοῖς ἀεί Soph. Tr. 440; πέφυκε γὰρ καὶ [[ἄλλως]] ὁ [[ἄνθρωπος]] τὸ μὲν θεραπεῦον ὑπερφρονεῖν Thuc. 3, 39, u. öfter; ἐν οἷς ἅπαντες πεφύκαμεν ἁμαρτεῖν Is. 1, 13; ἡ ψυχὴ πέφυκε αὔξεσθαι Isocr. 1, 12; ᾑ πέφυκεν ἐπὶ τὴν ψυχὴν ἰέναι Phaedr. 258 c, u. oft; ἐπεφύκει im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἐθελούσιον Xen. Cyr. 5, 1,8; πεφύκασιν ὑπὸ τούτων κρατεῖσθαι 5, 1,10; πολὺ [[ῥᾷον]] ἔχοντας φυλάττειν ἢ κτήσασθαι πέφυκε πάντα, es liegt in der Natur der Dinge, daß es leichter ist, Dem. 2, 26; πεφυκέναι πρὸς τὸ ἀληθές Arist. rhet. 1, 1; u. Sp., wie Pol. verbindet τοῦτο πέφυκε καὶ φιλεῖ συμβαίνειν κατὰ φύσιν, 4, 2,10. – [Υ im praes. u. imperf. u. vor einem Vokal in der synkopirten Form des perf. ist kurz; nur sp. D., wie Nic. Al. 14 u. D. Per. 941. 1013 brauchen es auch im praes. u. imperf. lang, sogar einige Male in der Verssenkung, Nic. Al. 501 D. Per. 1031; und so auch in Zusammensetzungen.]
}}
}}
{{bailly
{{bailly
Line 54: Line 54:
{{mantoulidis
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[γεννῶ]], βγάζω, [[βλαστάνω]]· παθητ.=φυτρώνω, γεννιέμαι, [[πέφυκα]] = εἶμαι ἀπό τή [[φύση]] μου τέτοιος, [[ἔφυν]] = εἶμαι ἀπό τή [[φύση]] μου). Ρίζα φυ-. Θέμα φυ+j+ω → [[φύω]]. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[φυή]], [[ἀφυής]] (=[[ἀδέξιος]]), [[ἀφυΐα]], [[εὐφυής]], [[εὐφυΐα]], [[αὐτοφυής]], [[προσφυής]], [[φυλή]], [[φυλέτης]], [[φυλετικός]], [[φύλιος]], [[ἀποφύλιος]], [[ἐμφύλιος]], [[φύλλον]], [[φῦλον]], φυλοκρινῶ, [[ἔμφυλος]], [[ὁμόφυλος]], [[φύλαρχος]], [[καταφυλαδόν]], [[φῦμα]], [[φυμάτιον]], [[φυματώδης]], [[φῦσα]], [[φυσάω]] -ῶ, [[φύσις]], [[φυσικός]], [[φυσιόω]], [[φυτόν]], [[φυτάλμιος]] ἤ [[φυτάλιμος]] (=αὐτός πού παράγει), [[φυτεύω]], [[φυτικός]], [[φυτός]], [[ἔμφυτος]], [[κατάφυτος]], [[σύμφυτος]], [[φύτιος]] (=[[παραγωγός]]), [[φύτλη]] (=[[γενιά]]), [[φύτρα]], [[φύτωρ]], [[φυτώριον]], [[φῖτυ]] (=[[κλαδί]], [[σπορά]]), [[φιτύω]] (=[[σπέρνω]]), [[ἴσως]] καί τό φῶς-[[φωτός]] (=[[ἄνθρωπος]]), [[ἄν]] δέν εἶναι ἀπό τό [[φημί]].
|mantxt=(=[[γεννῶ]], βγάζω, [[βλαστάνω]]· παθητ.=φυτρώνω, γεννιέμαι, [[πέφυκα]] = εἶμαι ἀπό τή [[φύση]] μου τέτοιος, [[ἔφυν]] = εἶμαι ἀπό τή [[φύση]] μου). Ρίζα φυ-. Θέμα φυ+j+ω → [[φύω]]. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[φυή]], [[ἀφυής]] (=[[ἀδέξιος]]), [[ἀφυΐα]], [[εὐφυής]], [[εὐφυΐα]], [[αὐτοφυής]], [[προσφυής]], [[φυλή]], [[φυλέτης]], [[φυλετικός]], [[φύλιος]], [[ἀποφύλιος]], [[ἐμφύλιος]], [[φύλλον]], [[φῦλον]], φυλοκρινῶ, [[ἔμφυλος]], [[ὁμόφυλος]], [[φύλαρχος]], [[καταφυλαδόν]], [[φῦμα]], [[φυμάτιον]], [[φυματώδης]], [[φῦσα]], [[φυσάω]] -ῶ, [[φύσις]], [[φυσικός]], [[φυσιόω]], [[φυτόν]], [[φυτάλμιος]] ἤ [[φυτάλιμος]] (=αὐτός πού παράγει), [[φυτεύω]], [[φυτικός]], [[φυτός]], [[ἔμφυτος]], [[κατάφυτος]], [[σύμφυτος]], [[φύτιος]] (=[[παραγωγός]]), [[φύτλη]] (=[[γενιά]]), [[φύτρα]], [[φύτωρ]], [[φυτώριον]], [[φῖτυ]] (=[[κλαδί]], [[σπορά]]), [[φιτύω]] (=[[σπέρνω]]), [[ἴσως]] καί τό φῶς-[[φωτός]] (=[[ἄνθρωπος]]), [[ἄν]] δέν εἶναι ἀπό τό [[φημί]].
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[natura comparatum esse]]'', to [[be arranged by nature]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.64.3/ 2.64.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.39.5/ 3.39.5]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.45.3/ 3.45.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.19.4/ 4.19.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.61.3/ 4.61.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%204.61.5/ 4.61.5].
}}
{{lxth
|lthtxt=<i>vid. sub.</i> <i>see under</i> πεφυκέναι, <i>ubi adde</i> <i>where add</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.70.8/ 1.70.8].
}}
}}