ἀκράχολος: Difference between revisions

m
no edit summary
(Bailly1_1)
mNo edit summary
 
(34 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
{{LSJ1
{{LSJ1
|Full diacritics=ἀκρᾱχολος
|Full diacritics=ἀκρᾱ́χολος
|Medium diacritics=ἀκράχολος
|Medium diacritics=ἀκράχολος
|Low diacritics=ακράχολος
|Low diacritics=ακράχολος
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=akracholos
|Transliteration C=akracholos
|Beta Code=a)kra/xolos
|Beta Code=a)kra/xolos
|Definition=[<b class="b3">ρᾱ], ον</b>, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">quick to anger irascible</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>41</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>411c</span>, <span class="bibl">Phld.<span class="title">Lib.</span> p.44</span> O., etc.; <b class="b3">κύων ἀ</b>. <b class="b2">ill-tempered</b> dog, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>594a</span>; μέλισσα <span class="bibl">Epin. 1.7</span>: Sup., <b class="b3">ἀχέρδου τῆς ἀκραχολωτάτης</b>, of a <b class="b2">spinous</b> pear. <span class="bibl">Pherecr. 164</span>:—also ἀκρόχολος, ον, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1126a18</span>, <span class="bibl">Ph.2.268</span>, Plu.2.604b, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> generally, <b class="b2">in passionate distress</b>, <span class="bibl">Theoc.24.61</span>. (<b class="b3">ἀκρᾱ-</b> is confirmed by metre of Com., Ion. form <b class="b3">ἀκρη-</b>, and etym. (shortened fr. <b class="b3">ἀκρᾱτ-</b>); <b class="b3">ἀκρο-</b> is freq. v.l. in codd. of early authors, as Pl. l. c.)</span>
|Definition=[ρᾱ], ον,<br><span class="bld">A</span> [[quick to anger]], [[ill-tempered]], [[bad-tempered]], [[irascible]], Ar.Eq.41, Pl.R.411c, Phld.Lib. p.44 O., etc.; [[κύων]] ἀκράχολος = [[ill-tempered]] [[dog]], Ar.Fr.594a; [[μέλισσα]] Epin. 1.7: Sup., ἀχέρδου τῆς ἀκραχολωτάτης, of a [[spinous]] [[pear]]. Pherecr. 164:—also [[ἀκρόχολος]], ον, Arist.EN1126a18, Ph.2.268, Plu.2.604b, etc.<br><span class="bld">II</span> generally, [[in passionate distress]], Theoc.24.61. (ἀκρᾱ- is confirmed by metre of Com., Ion. form ἀκρη-, and etym. (shortened fr. ἀκρᾱτ-); ἀκρο- is freq. [[varia lectio|v.l.]] in codd. of early authors, as Pl. l. c.)
}}
{{DGE
|dgtxt=-ον<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ᾱ-]<br /><b class="num">1</b> [[irascible]], [[de mal genio]] de pers., Ar.<i>Eq</i>.41, Pl.<i>R</i>.411c, ἀ. καὶ κυνώδης πρὸς ἅπαντας Phld.<i>Lib</i>.3b.4, tb. ἤθη Pl.<i>Lg</i>.791d, Ph.1.389, de anim. κύων ἀ. Ar.<i>Fr</i>.608, μέλισσα Epin.1.7.<br /><b class="num">2</b> [[espinoso]] ἀχέρδου τῆς ἀκραχολωτάτης Pherecr.174.<br /><b class="num">3</b> [[altamente excitado]] ὑπαὶ δείους Theoc.24.61, cf. [[ἀκρόχολος]].
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0081.png Seite 81]] (ion. ἀκρήχολος, von [[ἄκρος]] od. [[ἄκρατος]] u. [[χόλος]]), jähzornig, Ar. Eq. 41 (Schol. εἰς ὀργὴν [[πρόχειρος]]); Plat. Legg. VII, 791 d Rep. III, 411 c, neben ὀργίλοι, wo vor Bekk. ἀκρόχ. stand. Allgemeiner verb. Theocr. 24, 60 ξηρὸν ὑπαὶ [[δείους]] ἀκράχολον, in heftiger Gemüthsbewegung; Phereer. bei B. A. 475 nennt [[ἄχερδος]] ἀκραχολωτάτη, derviel Spitzen, Dornen hat; [[μέλισσα]] ἀκρ. Epinic. Ath. X, 432 c.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0081.png Seite 81]] (ion. ἀκρήχολος, von [[ἄκρος]] od. [[ἄκρατος]] u. [[χόλος]]), [[jähzornig]], Ar. Eq. 41 (Schol. εἰς ὀργὴν [[πρόχειρος]]); Plat. Legg. VII, 791 d Rep. III, 411 c, neben ὀργίλοι, wo vor Bekk. ἀκρόχ. stand. Allgemeiner verb. Theocr. 24, 60 ξηρὸν ὑπαὶ [[δείους]] ἀκράχολον, in heftiger Gemüthsbewegung; Phereer. bei B. A. 475 nennt [[ἄχερδος]] ἀκραχολωτάτη, derviel Spitzen, Dornen hat; [[μέλισσα]] ἀκρ. Epinic. Ath. X, 432 c.
}}
{{bailly
|btext=ἀκράχολος <i>ou</i> [[ἀκρόχολος]];<br />ος, ον :<br /><b>1</b> [[emporté]], [[passionné]];<br /><b>2</b> [[blême]].<br />'''Étymologie:''' [[ἄκρος]], [[χολή]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἀκράχολος:''' (ρᾱ)<br /><b class="num">1</b> [[вспыльчивый]], [[раздражительный]] Arph.;<br /><b class="num">2</b> [[взволнованный]] (Theocr. - [[varia lectio|v.l.]] [[ἀκρόχλοος]]).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἀκράχολος''': [ᾱ], -ον, ὁ [[ταχέως]] ἢ αἰφνιδίως ὀργιζόμενος, [[ὀργίλος]], Ἀριστοφ. Ἱπ. 41· [[κύων]] ἀκρ., [[ὀξύθυμος]], χαλεπὸς [[κύων]], ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 535· [[μέλισσα]], Ἐπίνικος ἐν «Μνησιπολέμῳ» 1.7· [[ἄχερδος]] ἀκρ., ἄγριον [[ἀπίδιον]] (ἀχλάδι) ἀκανθῶδες, τὸ ὁποῖον [[ὅταν]] τὸ ἐγγίσῃ τις ἀγκυλώνεται, Φερεκρ. Ἄδηλ. 32: - [[ὡσαύτως]] ἀκρόχολος, ον, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 4. 5, 9, Φίλων, Πλούτ. κτλ. ΙΙ. [[καθόλου]], ὁ ἐν παραφόρῳ θλίψει εὑρισκόμενος, Θεοκρ. 24. 60. (Οἱ τύποι ἀκράχολος-[[χολέω]], ἐπιβεβαιοῦνται ὑφ’ ὅλων τῶν ποιητικῶν χωρίων, ὡς καὶ ὑπὸ τοῦ Ἰωνικοῦ τύπου ἀκρηχολία ἐν Ἱππ. καὶ ἐν Α. Β. 77 ἀκράχολος ἀναφέρεται εἰς Πλάτ. Πολ. (441C.), [[ἔνθα]] τὰ πλεῖστα τῶν χειρογράφων ἔχουσιν ἀκρόχολος, ἐνῷ ἐν Νόμ. 731D, 791D, ἀναγινώσκομεν ἀκράχ-· πρβλ. Εὐστ. 1243. 23, 1735. 46. Ὁ ἀρχικὸς [[τύπος]] φαίνεται ὅτι ἦτο [[ἀκράχολος]], [[οὗτος]] δὲ πιθανῶς προέκυψεν ἐκ συστολῆς τοῦ ἀκρατόχολος, ἴδε ἀκρητόχολος, καὶ πρβλ. Λοβ. Φρύν. 664, ὅτε δὲ αὕτη ἡ [[ἔννοια]] ἐλησμονήθη, ὁ [[τύπος]] ἀκρόχολος βαθμηδὸν εἰσήχθη).
|lstext='''ἀκράχολος''': [ᾱ], -ον, ὁ [[ταχέως]] ἢ αἰφνιδίως ὀργιζόμενος, [[ὀργίλος]], Ἀριστοφ. Ἱπ. 41· [[κύων]] ἀκρ., [[ὀξύθυμος]], χαλεπὸς [[κύων]], ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 535· [[μέλισσα]], Ἐπίνικος ἐν «Μνησιπολέμῳ» 1.7· [[ἄχερδος]] ἀκρ., ἄγριον [[ἀπίδιον]] (ἀχλάδι) ἀκανθῶδες, τὸ ὁποῖον [[ὅταν]] τὸ ἐγγίσῃ τις ἀγκυλώνεται, Φερεκρ. Ἄδηλ. 32: - [[ὡσαύτως]] ἀκρόχολος, ον, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 4. 5, 9, Φίλων, Πλούτ. κτλ. ΙΙ. [[καθόλου]], ὁ ἐν παραφόρῳ θλίψει εὑρισκόμενος, Θεοκρ. 24. 60. (Οἱ τύποι ἀκράχολος-[[χολέω]], ἐπιβεβαιοῦνται ὑφ’ ὅλων τῶν ποιητικῶν χωρίων, ὡς καὶ ὑπὸ τοῦ Ἰωνικοῦ τύπου ἀκρηχολία ἐν Ἱππ. καὶ ἐν Α. Β. 77 ἀκράχολος ἀναφέρεται εἰς Πλάτ. Πολ. (441C.), [[ἔνθα]] τὰ πλεῖστα τῶν χειρογράφων ἔχουσιν ἀκρόχολος, ἐνῷ ἐν Νόμ. 731D, 791D, ἀναγινώσκομεν ἀκράχ-· πρβλ. Εὐστ. 1243. 23, 1735. 46. Ὁ ἀρχικὸς [[τύπος]] φαίνεται ὅτι ἦτο [[ἀκράχολος]], [[οὗτος]] δὲ πιθανῶς προέκυψεν ἐκ συστολῆς τοῦ ἀκρατόχολος, ἴδε ἀκρητόχολος, καὶ πρβλ. Λοβ. Φρύν. 664, ὅτε δὲ αὕτη ἡ [[ἔννοια]] ἐλησμονήθη, ὁ [[τύπος]] ἀκρόχολος βαθμηδὸν εἰσήχθη).
}}
}}
{{bailly
{{grml
|btext=<i>ou</i> [[ἀκρόχολος]];<br />ος, ον :<br /><b>1</b> emporté, passionné;<br /><b>2</b> blême.<br />'''Étymologie:''' [[ἄκρος]], [[χολή]].
|mltxt=[[ἀκράχολος]], -ον και ἀκρόχολος (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που οργίζεται εύκολα, [[οξύθυμος]], [[οργίλος]]<br /><b>2.</b> (για ζώα) [[άγριος]]<br /><b>3.</b> πολύ [[λυπημένος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η ετυμολόγηση της λ. από τον τ. <i>ἀκρᾱτ</i>-<i>χολος</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ἄκρᾱς</i> (=[[άκρατος]]) <span style="color: red;">+</span> -[[χολή]], όπου το α΄ συνθ. θα μπορούσε να θεωρηθεί [[αμάρτυρος]] τ. σχηματισμένος πιθανόν αναλογικά [[προς]] το <i>εὐκρᾱς</i>, -<i>ᾱτος</i> (= [[εύκρατος]]), που θα σήμαινε «τον έχοντα καθαρή, μη αναμεμιγμένη (σε παραπτώματα) [[συνείδηση]]» ([[πρβλ]]. θ. <i>κρᾱ</i>-, [[κεράννυμι]], [[ἄκρατος]], [[κρατήρ]]), [[είναι]] προβληματική. Τύπος <i>ἄκρᾱς</i> δεν μαρτυρείται, [[μολονότι]] αντιτείνεται πως υπάρχει στη λ. <i>ἀκρήσπεδος</i> του Ησυχίου: <i>ἀκρήσπεδος</i><br />η αγαθή (ενν. <i>γη</i>). Εξάλλου στη [[σύνθεση]] θα περίμενε [[κανείς]] κανονικά τ. <i>ἀκρᾱτόχολος</i>, με συνθ. [[φωνήεν]] -<i>ο</i>-, [[αντί]] <i>ἀκρᾱτ</i>-<i>χολος</i>. Έτσι [[είναι]] προτιμότερο να δεχθούμε την [[παραγωγή]] της λ. [[ἀκράχολος]] απευθείας από τη φρ. «<i>ἄκρᾱ χολὴ</i>» (> [[ἀκράχολος]], «σύνθετο εκ συναρπαγής»), απ’ όπου αργότερα ο τ. <i>ἀκρόχολος</i> [[κατά]] τα [[πολλά]] [[σύνθετα]] του [[ἄκρος]] (<i>ἀκρο</i>-) με συνθ. [[φωνήεν]] -<i>ο</i>-.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀκραχολέω]], [[ἀκραχολία]]. Βλ. και [[λήμμα]] <i>ακ</i>-].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀκράχολος:''' [ᾱ], -ον ([[ἄκρος]], [[χόλος]]),<br /><b class="num">I.</b> [[οξύθυμος]], [[οργίλος]], [[φλογερός]], [[αψύς]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II.</b> αυτός που βρίσκεται σε παράφορη [[θλίψη]], σε Θεόκρ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἄκρος]], [[χόλος]]<br /><b class="num">I.</b> [[quick]] to [[anger]], [[passionate]], Ar.<br /><b class="num">II.</b> in [[passionate]] [[distress]], Theocr.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἀκράχολος''': {akrá̄kholos}<br />'''Meaning''': [[heftig zürnend]] (att.)<br />'''Derivative''': mit [[ἀκραχολία]], ion. (Hp.) ἀκρηχολίη; denom. Verb [[ἀκραχολέω]] (Pl.).<br />'''Etymology''': Eig. "mit ungemischter Galle", aus *ἀκράτχολος, von *ἀκράς = [[ἄκρατος]], vgl. [[ἀκρητόχολος]] (Hp.) und [[εὐκράς]] = [[εὔκρατος]] [[wohlgemischt]]. Später (Arist. usw.) nach [[ἄκρος]] in [[ἀκρόχολος]], -ία umgestaltet. Brugmann IF 17, 8, Fraenkel Nom. ag. 1, 84ff. Dasselbe Vorderglied wird von Brugmann a. a. O. 174ff. in [[ἀκρήπεδος]]· ἡ ἀγαθή (scil. γῆ) H. vermutet.<br />'''Page''' 1,58
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[quick-tempered]], [[hasty in temper]], [[quick to anger]], [[quick to wrath]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=αὐτός πού γρήγορα ὀργίζεται, [[εὐερέθιστος]]). Ἲσως συνθέτη λέξη ἀπό τίς λέξεις: [[ἄκρατος]] + [[χόλος]]. Ἀπό δῶ τά παράγωγα: [[ἀκραχολέω]] (=εἶμαι [[ὀξύθυμος]]), [[ἀκραχολία]].
}}
{{trml
|trtx====[[choleric]]===
Bulgarian: раздразнителен, сприхав; Catalan: colèric; Dutch: [[cholerisch]], [[kwaad]]; English: [[bad-tempered]], [[bilious]], [[bitchy]], [[brainish]], [[cantankerous]], [[carnaptious]], [[choleric]], [[crabbit]], [[crabby]], [[cranky]], [[crotchety]], [[dyspeptic]], [[edgy]], [[fantoddish]], [[fiery]], [[fretful]], [[grotchy]], [[grouchy]], [[grumpy]], [[hissy]], [[hotheaded]], [[hot-headed]], [[hot-livered]], [[hot-tempered]], [[hot-tempered]];, [[huffy]], [[humpy]], [[ill-natured]], [[ill-tempered]], [[irascible]], [[irritable]], [[ornery]], [[out of sorts]], [[peevish]], [[pettish]], [[petulant]], [[prickly]], [[querulous]], [[quick to anger]], [[quick-tempered]], [[raspy]], [[ratty]], [[scratchy]], [[shirty]], [[short-tempered]], [[snappish]], [[snappy]], [[snippety]], [[snippish]], [[snippy]], [[snitchy]], [[spitfire]], [[splenetic]], [[stressy]], [[surly]], [[testy]], [[tetchy]], [[tetty]], [[thin-skinned]], [[thorny]], [[touchy]], [[twitchy]], [[umbrageous]], [[waspish]]; Finnish: koleerinen, raivoisa; Galician: colérico; Greek: [[χολερικός]], [[ευέξαπτος]], [[ευερέθιστος]], [[θερμοκέφαλος]]; Ancient Greek: [[ἀκράχολος]], [[ἀκρόχολος]], [[δύσοργος]], [[ἐγκρασίχολος]], [[ὀξυθυμίας]], [[ὀξύθυμος]], [[ὀξυκάρδιος]], [[ὀξύρροπος]], [[ὀξύς]], [[ὀξύχολος]], [[ὀργὴν ἄκρος]], [[πλήκτης]], [[ταχύμηνις]], [[φιλόδηρις]], [[χαλεπός]], [[χολοδεκτικός]]; Hungarian: kolerikus, lobbanékony, hirtelen haragú, ingerlékeny; Italian: [[collerico]]; Latin [[irascibilis]]; Maori: whanewhane; Portuguese: [[colérico]]; Spanish: [[colérico]]; Swedish: kolerisk; Ukrainian: холерик
}}
}}