ὄνομαι: Difference between revisions

|lsmtext='''ὄνομαι:''' Επικ. βʹ ενικ. [[ὄνοσαι]], βʹ πληθ. [[οὔνεσθε]], γʹ πληθ. <i>ὄνονται</i>, γʹ ενικ. ευκτ. [[ὄνοιτο]], γʹ πληθ. παρατ. [[ὤνοντο]]· Επικ. μέλ. [[ὀνόσσομαι]]· αόρ. αʹ [[ὠνοσάμην]], Επικ. μτχ. [[ὀνοσσάμενος]]· Επικ. γʹ ενικ. αορ. [[ὤνατο]]· και Παθ. <i>ὠνόσθην</i>· αποθ., [[κατηγορώ]], [[ψέγω]], [[επιρρίπτω]] [[μομφή]], [[συμπεριφέρομαι]] περιφρονητικά, [[χλευάζω]], <i>τι</i>, σε Όμηρ.· <i>ἦ οὔνεσθ'</i>, [[ὅτι]] μοι [[Ζεύς|Ζεὺς]] ἔδωκεν; με κατηγορείτε για όσα μου έδωσε ο Δίας; σε Ομήρ. Ιλ.· με γεν., οὐδ' ὥς σε [[ἔολπα]] ὀνόσσεσθαι κακότητος, [[ελπίζω]] να μη μεμψιμοιρείς με τη [[συμφορά]] [[σου]] (δηλ. δεν την [[θεωρώ]] [[καθόλου]] [[βαριά]]), σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὀν. τινα</i>, [[επιρρίπτω]] [[κατηγορία]] σε, σε Ηρόδ.

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to scold]], [[to blame]], [[to insult]] (Hom., also Hdt.).<br />Other forms: Aor. <b class="b3">ὀνόσ(σ)ασθαι</b> ([[ὤνατο]] P 25; cf. below), fut. <b class="b3">ὀνόσ-σομαι</b>, with <b class="b3">κατα-</b> in <b class="b3">κατ-ώνοντο</b>, <b class="b3">-ονοσθῃ̃ς</b> (Hdt. 2, 172 a. 136).<br />Derivatives: Verbal adj. <b class="b3">ὀνο-τός</b> (Pi., Call., A. R.), <b class="b3">ὀνο-σ-τός</b> (Ι 164, Lyc.; <b class="b3">-σ-</b> analogical, s. Schwyzer 503; cf. also below and Ammann <b class="b3">Μνήμης χάριν</b> 1, 15); dental formation in <b class="b3">ὀνοτ-άζω</b> = [[ὄνομαι]] (h. Merc., Hes., A.); <b class="b3">ὀνητά μεμπτά</b> H., prob. after the oppositum [[ἀγητά]] (if not false for [[ὀνοστά]] with Baunack Phil. 70, 464 f.); [[ὄνοσις]] f. [[blame]] (Eust.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [79] <b class="b2">*h₃enh₃-</b> [[blame]], [[revile]]<br />Etymology: All forms except [[ὤνατο]] (rather aor. then ipf.), <b class="b3">ὄναται ἀτιμάζεται</b> H. and the debated [[οὔνεσθε]] (Ω 241) are based on <b class="b3">ὀνο-</b> (further Schwyzer 681 w. n. 4, ChantraineGramm. hom. 1, 295f. a. 382); <b class="b3">ὀνα-</b> is not an old ablautvariant (Schw. 362, Persson Beitr. 2, 669) but a sec. deviation. -- Without certain non-Greek agreement. Quite hypothetic is the comparison with some Celt. words, e.g. MIr. [[on]] [[shame]], [[anim]] ([[a-]] reduced grade?) [[blemish]], [[fault]]. The comparison with the not quite reliable GAv. ptc. [[nadant-]] [[slandering]], [[reviling]] ([[ἅπ]]. [[λεγ]].) and with Skt. <b class="b2">níndati</b> [[blame]], [[revile]] (as <b class="b2">ní-nd-ati</b>; but rather <b class="b2">ní-n-d-ati</b>, s. [[ὄνειδος]] and Mayrhofer s. <b class="b2">níndati</b> and <b class="b2">nádati</b>) is based on the wrong assumption, that <b class="b3">ὀνόσσ-ασθαι</b>, <b class="b3">-ομαι</b> and [[ὀνοστός]] go back on <b class="b3">ὀνοδ-</b>, instead of being analogical. Uncertain is connection with Hitt. [[hanna-]] [[contend]], [[contest]] Puhvel, Hitt.Et.Dict. 3, 83. -- Details w. older lit. in Bq, WP. 1, 180, Pok. 779, also W.-Hofmann s. [[nota]]. Far remains [[ὄνομα]], s. Bq and W.-Hofmann a. O., also WP. 1, 132. To be rejected also Specht Ursprung 126.

|ftr='''ὄνομαι''': {ónomai}<br />'''Forms''': Aor. ὀνόσ(σ)ασθαι ([[ὤνατο]] ''P'' 25; vgl. unten), Fut. [[ὀνόσσομαι]], mit κατα- in κατώνοντο, -ονοσθῇς (Hdt. 2, 172 u. 136)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[selten]], [[tadeln]], [[schimpfen]] (Hom., auch Hdt.).<br />'''Derivative''': Verbaladj. [[ὀνοτός]] (Pi., Kall., A. R.), ὀνοσ-τός (Ι 164, Lyk.; -σ- analogisch, s. Schwyzer 503; vgl. auch unten und Ammann Μνήμης [[χάριν]] 1, 15); Dentalbildung auch in [[ὀνοτάζω]] = [[ὄνομαι]] (''h''. ''Merc''., Hes., A.); ὀνητά· μεμπτά H., wohl nach dem Oppositum ἀγητά (wenn nicht falsch für ὀνοστά mit Baunack Phil. 70, 464 f.); [[ὄνοσις]] f. [[Tadel]] (Eust.).<br />'''Etymology''' : Alle Formen außer [[ὤνατο]] (eher Aor. als Ipf.), [[ὄναται]]· ἀτιμάζεται H. und dem umstrittenen [[οὔνεσθε]] (Ω 241) gehen von ὀνο- aus (Näheres bei Schwyzer 681 m. A. 4, Chantraine Gramm. hom. 1, 295f. u. 382); ob ὀνα- eine alte Ablautsvariante (Schw. 362, Persson Beitr. 2, 669) oder eine sekundäre Entgleisung enthält, sei dahingestellt. — Ohne sichere außergriech. Entsprechung. Ganz hypothetisch ist der Vergleich mit einigen kelt. Wörtern, z.B. mir. ''on'' [[Schande]], ''anim'' (''a''- Reduktionsstufe?) [[Makel]], [[Fehler]]. Die Heranziehung von dem nicht ganz zuverlässigen g.aw. Ptz. ''nadant''- [[lästernd]], [[schmähend]] (ἅπ. λεγ.) und von aind. ''níndati'' [[tadeln]], [[schmähen]] (als ''ní''-''nd''-''ati''; aber eher ''ní''-''n''-''d''-''ati'', s. [[ὄνειδος]] und Mayrhofer s. ''níndati'' und ''nádati'') fußt auf der irrigen Annahme, daß ὀνόσσασθαι, -ομαι und [[ὀνοστός]] auf ὀνοδ- zurückgehen, anstatt analogisch bedingt zu sein. — Einzelheiten m. älterer Lit. bei Bq, WP. 1, 180, Pok. 779, auch W.-Hofmann s. ''nota''. Fern bleibt [[ὄνομα]], s. Bq und W.-Hofmann a. O., auch WP. 1, 132. Abzulehnen ebenfalls Specht Ursprung 126.<br />'''Page''' 2,397