ἀλέα: Difference between revisions

ἀλέα (view source)

Revision as of 06:50, 29 September 2017

2,676 bytes added , 29 September 2017

2

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,274,919

edits

@@ Line 21: / Line 21: @@
 {{DGE
 |dgtxt=-ας, ἡ<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. [[ἀλέη]]<br /><br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><b class="num">1</b> [[escapatoria]], [[salvación]], [[remedio]], [[ἐγγύθι]] μοι θάνατος ... οὐδ' [[ἀλέη]] <i>Il</i>.22.301.<br /><b class="num">2</b> [[protección]], [[abrigo]] c. gen. ὑετοῦ Hes.<i>Op</i>.545, abs. τὸ ἔριον ... ἡμῖν κόσμος καὶ [[ἀλέα]] Porph.<i>Abst</i>.1.21.<br /><b class="num">3</b> arq., prob. [[galería]], [[pasaje]] a la entrada de un templo ἀλέαν εἰς τὸ θύρωμα κοίλαν <i>ICallatis</i> 35.39 (III a.C.).<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[ἀλέομαι]].<br />-ας, ἡ<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. [[ἀλέη]] <i>Od</i>.17.23, Hp.<i>VM</i> 16; contr. [[ἀλῆ]] Babr.18.11<br /><br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><b class="num">1</b> [[calor]], <i>Od</i>.l.c., ἀλέας καὶ ψύχους Pl.<i>Erx</i>.401d, [[ἀλέα]] ἰσχύουσα σήπει Arist.<i>HA</i> 570<sup>a</sup>23, cf. <i>PA</i> 652<sup>a</sup>8, Ael.<i>NA</i> 3.20, ὁ δ' ἥλιος ... προσῆγε τὴν ἀλέαν πλείω Babr.18.11, cf. Aesop.46.1, ἐν ταῖς ἀλέαις en verano</i> Arist.<i>Pr</i>.939<sup>b</sup>9<br /><b class="num">•</b>en sent. local op. αἰθρίη: ἐν ἀλέῃ γενέσθαι estar al calor</i> Hp.l.c., εἰσενεγκεῖν εἰς ἀλέην Hp.<i>Aër</i>.8, cf. 19, Aret.<i>CA</i> 1.1.1, ἐν [[ἀλέᾳ]] κατακείμενος Ar.<i>Ec</i>.541<br /><b class="num">•</b>[[calor corporal]] ἡ ἀ. τῆς ζωῆς τοῦ σκήνεος Aret.<i>CA</i> 1.4.2, cf. Plu.2.131d<br /><b class="num">•</b>fig. [[vestido]] Ar.<i>Fr</i>.591.68.<br /><b class="num">2</b> en plu. [[paños calientes]], [[fomentos]] Gal.11.60, Alex.Trall.1.347.14.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Suele compararse a lituan. <i>svìlti</i> ‘quemar’ y c. otro vocalismo [[εἵλη]], aaa. <i>schwelen</i>, as. <i>swelan</i> ‘quemar lentamente’.
+}}
+{{grml
+|mltxt=<b>(I)</b><br />[[ἀλέα]], η (Α)<br /><b>1.</b> [[διαφυγή]], [[διέξοδος]], [[απόδραση]]<br /><b>2.</b> [[καταφύγιο]], [[σκέπη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> αρχικό τ. <i>ἀλεF</i>-<i>ᾱ</i> (<span style="color: red;"><</span> θ. του ρημ. [[ἀλέομαι]])<br />πιθ. αναλογικός [[σχηματισμός]] [[κατά]] το [[φυγή]].———————— <b>(II)</b><br />[[ἀλέα]], η (Α)<br /><b>1.</b> (για τη [[φωτιά]] ή τον ήλιο) [[ζέστη]], [[θερμότητα]]<br /><b>2.</b> θερμό [[μέρος]]<br />(«ποιέεσθαι περιπάτους ἐν ἀλέᾳ», Ιπποκράτης)<br /><b>3.</b> [[αιτία]], [[πηγή]] θερμότητας<br /><b>4.</b> [[θερμότητα]] ζωική ή σωματική.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[ἀλέα]], λόγω της καταλήξεώς της (-<i>έα</i>), [[πρέπει]] να προέρχεται από ρηματική [[ρίζα]] (<b>[[πρβλ]].</b> λ.χ. [[γενεά]] <span style="color: red;"><</span> [[γίγνομαι]], [[δωρεά]] <span style="color: red;"><</span> <i>δωρῶ</i>. [[ἰδέα]] <span style="color: red;"><</span> [[ἰδεῖν]]). Τέτοια [[ρίζα]] δεν μαρτυρείται στα Ελληνικά, [[αλλά]] απαντά σε γερμανικές και βαλτικές γλώσσες. Συγκεκριμένα η λ. συνδέεται [[συνήθως]] με το αγγλοσαξον. <i>swelan</i>, νεώτερο γερμαν. <i>schwelen</i> «σιγοκαίω, καίγομαι», λιθ. <i>svilti</i> «[[καψαλίζω]], -ομαι». Η ετυμολογική αυτή [[σύνδεση]] ενισχύεται από τη γενικότερα αποδεκτή [[άποψη]] ότι η λ. [[ἀλέα]] αρχικά δασυνόταν ([[επομένως]] ο τ. [[ἀλέα]], προέκυψε με ιωνική [[ψίλωση]]), [[καθώς]] και από το [[γεγονός]] ότι δεν μαρτυρείται [[παρουσία]] αρχικού <i>F</i> στα Ελληνικά.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀλεάζω]], [[ἀλεαίνω]], [[ἀλεεινός]], [[ἀλεής]].———————— <b>(III)</b><br />η<br />[[δενδροστοιχία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> γαλλ. <i>allee</i> «[[διάδρομος]] κήπου»].
 }}