ἀστραπή: Difference between revisions

|mltxt=η (AM [[ἀστραπή]])<br /><b>1.</b> το φωτεινό [[φαινόμενο]] που προκαλείται από ηλεκτρικές εκκενώσεις της ατμόσφαιρας [[κατά]] τη [[διάρκεια]] καταιγίδας ή [[ακόμη]] και έκρηξης ηφαιστείου<br /><b>2.</b> ζωηρή [[λάμψη]], [[φεγγοβολή]]<br /><b>3.</b> η [[λάμψη]] των ματιών («το [[μάτι]] του βγάζει [[αστραπή]]»<br />«ἀστραπήν τιν' ὀμμάτων», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ο [[κεραυνός]]<br /><b>2.</b> [[σύμβολο]] ταχύτητας («[[γίνομαι]] [[αστραπή]]»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιη [[είναι]] η [[σχέση]] [[μεταξύ]] των τ. [[αστραπή]] και [[αστράπτω]]. Η [[άποψη]] [[κατά]] την οποία πιθ. [[αστράπτω]] προέρχεται από μηδενισμένη βαθμ. του τ. <i>αστερ</i>-<i>οπή</i> ([[πρβλ]]. [[βλίττω]] <span style="color: red;"><</span> μηδεν. βαθμ. της λ. [[μέλι]]) και [[αστραπή]] <span style="color: red;"><</span> [[αστράπτω]] δεν αίρει τη [[δυσκολία]] ότι το ρ. θα έπρεπε να [[είναι]] <i>αστράσσω</i>, λόγω του ληκτικού χειλοϋπερωικού (-(<i>ә</i>)<i>qụ</i>, [[πρβλ]]. [[ρίζα]] <i>οπ</i>-). Η [[υπόθεση]] [[επίσης]] ότι [[αστραπή]] <span style="color: red;"><</span> <i>αστερ</i>-<i>οπή</i>, με [[μετάπτωση]], δεν ερμηνεύει την [[τροπή]] του ο σε <i>α</i>, [[συνεπώς]] θα αναμένονταν τ. <i>αστροπή</i> και <i>αστρόπτω</i>, αν και με [[επιφύλαξη]] διατυπώνεται η [[σκέψη]] ότι πιθ. ο τ. [[αστράπτω]] αντικατέστησε το <i>αστρόπτω</i>, αναλογικά [[προς]] τα ρήματα σε -[[άπτω]] και, στη [[συνέχεια]], προέκυψε ο τ. [[αστραπή]] <span style="color: red;"><</span> <b>(ρ.)</b> [[αστράπτω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[αστραπαίος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αστραπιαίος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.-μσν.</b> [[αστραπηφόρος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[αστραπηβόλος]], [[αστραπηλάτης]], [[αστραπόβλητος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αστραπόβολο]] και -[[βόλι]], [[αστραποβόλος]], [[αστραπόβροντο]], [[αστραπόδαρτος]], [[αστραποκαίω]], [[αστραπόμορφος]], [[αστραποπέλεκας]], [[αστραποπέρασμα]], [[αστραπόπετρα]], [[αστραποσύγνεφο]], [[αστραποφεγγιά]], [[αστροπελέκι]]].