3,277,301
edits
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=-οῦμαι;<br /><i>impf.</i> ἱκνούμην, <i>f.</i> [[ἵξομαι]], <i>ao.2</i> [[ἱκόμην]], <i>pf.</i> [[ἷγμαι]];<br /><b>1</b> venir, aller : τινα, [[μετά]] τινα, ἔς τινα, venir vers qqn ; [[ἐς]] Ὄλυμπον OD, ἐπὶ [[νῆας]] OD, κατὰ λειμῶνα OD venir dans l'Olympe, vers les vaisseaux, dans une prairie, <i>etc. ; avec un simple</i> acc. : ἱκν. [[ἄλσος]] ESCHL, στέγας SOPH venir dans un bois, sous un toit;<br /><b>2</b> arriver jusqu’à, atteindre, gagner : ποσὶν [[οὖδας]] OD atteindre de ses pieds le sol ; <i>fig.</i> ἥβην IL, γήραος οὖδον OD, [[τέλος]] μύθων IL atteindre la jeunesse, le seuil de la vieillesse, la fin de son discours ; ἱκ. [[χρόα]] IL <i>ou</i> [[ὀστέον]] OD atteindre la peau, l'os <i>en parl. d’un trait</i> ; [[ἐς]] λόγους τινός SOPH venir à un entretien avec qqn ; [[ἐς]] χεῖρας IL en venir aux mains ; <i>fig.</i> μετὰ [[κλέος]] IL gagner de la gloire ; καπνὸς αἰθέρ’ ἵκηται IL la fumée se répand dans l'air ; [[ἐς]] γαῖάν [[τε]] καὶ οὐρανὸν ἵκετ’ [[ἀϋτμή]] IL, [[ἐς]] πόλιν OD le cri se répandit sur la terre et jusqu’au ciel, dans la ville ; τινα ἵκετο [[ποθή]] IL la douleur s'empara de qqn ; τινα θυμόν <i>ou</i> κραδίην IL envahir le cœur de qqn;<br /><b>3</b> <i>particul.</i> venir en suppliant, venir supplier : τινα, qqn ; γοῦνά τινος ἱκ. OD s'approcher comme suppliant des genoux de qqn ; Ζῆνα ἱξόμεσθα σὺν κλάδοις ESCHL nous viendrons supplier Zeus, des rameaux en main ; <i>abs. c.</i> [[ἱκετεύω]], supplier, implorer : τινα, qqn ; τινα πρὸς [[θεῶν]] SOPH qqn au nom des dieux;<br /><b>4</b> <i>seul. en prose, au sens impers. d'ord. au prés. et à l'impf., rar. au fut.</i> revenir à qqn, être le lot, la part de qqn, convenir à qqn : φαμὲν [[ἡμέας]] ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν HDT nous disons que c'est à nous que revient le droit de commander ; δικάζειν [[ἐς]] τὸν ἱκνέεται ἔχειν αὐτήν HDT décider auquel appartient le droit de la posséder ; <i>abs.</i> convenir : [[ἐν]] χρόνῳ ἱκνευμένῳ <i>(ion.)</i> HDT dans le temps convenable ; [[μᾶλλον]] [[τοῦ]] ἱκνευμένου HDT plus qu’il ne convient.<br />'''Étymologie:''' R. Ἱ, venir, > Ἱκ, avec développement d’un κ comme dans [[ἐρύκω]] de [[ἐρύω]] ; [[ὀλέκω]] du th. ὀλε- de [[ὄλλυμι]] ; [[ἔθηκα]], [[ἔδωκα]], ἕηκα, des th. θη-, δω-, ἡ-, etc. | |btext=-οῦμαι;<br /><i>impf.</i> ἱκνούμην, <i>f.</i> [[ἵξομαι]], <i>ao.2</i> [[ἱκόμην]], <i>pf.</i> [[ἷγμαι]];<br /><b>1</b> venir, aller : τινα, [[μετά]] τινα, ἔς τινα, venir vers qqn ; [[ἐς]] Ὄλυμπον OD, ἐπὶ [[νῆας]] OD, κατὰ λειμῶνα OD venir dans l'Olympe, vers les vaisseaux, dans une prairie, <i>etc. ; avec un simple</i> acc. : ἱκν. [[ἄλσος]] ESCHL, στέγας SOPH venir dans un bois, sous un toit;<br /><b>2</b> arriver jusqu’à, atteindre, gagner : ποσὶν [[οὖδας]] OD atteindre de ses pieds le sol ; <i>fig.</i> ἥβην IL, γήραος οὖδον OD, [[τέλος]] μύθων IL atteindre la jeunesse, le seuil de la vieillesse, la fin de son discours ; ἱκ. [[χρόα]] IL <i>ou</i> [[ὀστέον]] OD atteindre la peau, l'os <i>en parl. d’un trait</i> ; [[ἐς]] λόγους τινός SOPH venir à un entretien avec qqn ; [[ἐς]] χεῖρας IL en venir aux mains ; <i>fig.</i> μετὰ [[κλέος]] IL gagner de la gloire ; καπνὸς αἰθέρ’ ἵκηται IL la fumée se répand dans l'air ; [[ἐς]] γαῖάν [[τε]] καὶ οὐρανὸν ἵκετ’ [[ἀϋτμή]] IL, [[ἐς]] πόλιν OD le cri se répandit sur la terre et jusqu’au ciel, dans la ville ; τινα ἵκετο [[ποθή]] IL la douleur s'empara de qqn ; τινα θυμόν <i>ou</i> κραδίην IL envahir le cœur de qqn;<br /><b>3</b> <i>particul.</i> venir en suppliant, venir supplier : τινα, qqn ; γοῦνά τινος ἱκ. OD s'approcher comme suppliant des genoux de qqn ; Ζῆνα ἱξόμεσθα σὺν κλάδοις ESCHL nous viendrons supplier Zeus, des rameaux en main ; <i>abs. c.</i> [[ἱκετεύω]], supplier, implorer : τινα, qqn ; τινα πρὸς [[θεῶν]] SOPH qqn au nom des dieux;<br /><b>4</b> <i>seul. en prose, au sens impers. d'ord. au prés. et à l'impf., rar. au fut.</i> revenir à qqn, être le lot, la part de qqn, convenir à qqn : φαμὲν [[ἡμέας]] ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν HDT nous disons que c'est à nous que revient le droit de commander ; δικάζειν [[ἐς]] τὸν ἱκνέεται ἔχειν αὐτήν HDT décider auquel appartient le droit de la posséder ; <i>abs.</i> convenir : [[ἐν]] χρόνῳ ἱκνευμένῳ <i>(ion.)</i> HDT dans le temps convenable ; [[μᾶλλον]] [[τοῦ]] ἱκνευμένου HDT plus qu’il ne convient.<br />'''Étymologie:''' R. Ἱ, venir, > Ἱκ, avec développement d’un κ comme dans [[ἐρύκω]] de [[ἐρύω]] ; [[ὀλέκω]] du th. ὀλε- de [[ὄλλυμι]] ; [[ἔθηκα]], [[ἔδωκα]], ἕηκα, des th. θη-, δω-, ἡ-, etc. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἱκνέομαι:''' (impf. ἱκνούμην, fut. [[ἵξομαι]], aor. 2 [[ἱκόμην]] с ῑ, pf. [[ἷγμαι]])<br /><b class="num">1)</b> [[приходить]], [[прибывать]] (τινα, [[μετά]] или ἔς τινα Hom.; Ὄλυμπον и ἐς Ὄλυμπον, [[νῆας]] и ἐπὶ [[νῆας]], κατὰ λειμῶνα, [[ποτὶ]] и ὑπὸ πτόλιν, [[προτὶ]] [[ἄστυ]] Hom.; γαῖαν Pind.; [[ἄλσος]] Aesch., Eur.): ἐφ᾽ ἵππων βάντες μετεκίαθον, [[αἶψα]] δ᾽ ἵκοντο Hom. (стражи), вскочив на коней, понеслись и вмиг примчались; πεζὸν [[ἱκέσθαι]] Hom. прийти пешком; οὐχ ὑπότροπον ἐκ πολέμοιο ἵξεσθαι Hom. не вернуться с войны; [[τέλος]] [[ἱκνεύμεναι]] μύθων Hom. довести речь до конца; [[ὥστε]] τὰς ἐμὰς στέγας ἵκου; Soph. как пришел ты (т. е. как смел ты явиться) в мой дом?; ἱ. ἐς λόγους τινός Soph. вступить в беседу с кем-л.;<br /><b class="num">2)</b> [[доходить]], [[доставать]], [[достигать]], [[касаться]] (ποσὶν [[οὖδας]] Hom.): οὐδ᾽ [[ὀστέον]] ἵκετο Hom. (кабан зубами) не задел кости; [[ὅτε]] καπνὸς αἰθέρ᾽ ἵκηται Hom. когда дым поднимается до неба; ἐς πόλιν ἵκετ᾽ [[ἀϋτή]] Hom. шум достиг города; ἥβην или ἥβης [[μέτρον]] ἱ. Hom. достигнуть юношеского возраста; ἱ. γήραος οὐδόν, также [[γῆρας]] или ἐπὶ [[γῆρας]] Hom. дожить до старости; ἠῶ ἱ. Hom. дожить до утра; αὐτὸς ἐνθάδ᾽ [[ἵξομαι]] Soph. я сам приду к этому, т. е. мне самому предстоит это; ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται Hom. когда дело доходит до дележа;<br /><b class="num">3)</b> [[приходить с мольбой]], [[умолять]], [[молить]] (θεὸν θυέεσσιν Theocr.): γοῦνά τινος ἱ. Hom. припадать с мольбой к чьим-л. коленям; Ζῆνα ἱξόμεσθα σὺν κλάδοις Aesch. мы пойдем с (масличными) ветвями молить Зевса; [[ἀπόδος]], ἱκνοῦμαι σε Soph. верни (мой лук), прошу тебя; ἐᾶτέ μ᾽ ὧδ᾽ ἀλύειν, ἱκνοῦμαι! Soph. оставьте меня предаваться этому горю, умоляю;<br /><b class="num">4)</b> [[попадать]] (ἐς χεῖράς τινος Hom.): ὅ τι χεῖρας ἵκοιτο Hom. все, что ни попадало в (их) руки;<br /><b class="num">5)</b> [[идти]], [[следовать]], [[гнаться]] (μετὰ [[κλέος]] Ἀχαιῶν Hom.);<br /><b class="num">6)</b> (о чувствах), [[овладевать]], [[охватывать]], [[наполнять]] (φρένας, τινὰ θυμόν или κραδίην Hom.): [[ὁππότε]] μιν [[κάματος]] ἵκοιτο Hom. когда усталость овладевала им; ποτ᾽ Ἀχιλλῆος ποθὴ ἵξεται υἷας Ἀχαιῶν Hom. когда-нибудь найдет на ахейцев тоска по Ахиллу;<br /><b class="num">7)</b> (impers., praes. и impf., редко fut.) приличествовать, подобать, соответствовать, подходить: δικάζειν ἐς τὸν ἱκνέεται ἔχειν αὐτήν Her. решать, кому следует жениться на ней (наследнице отцовского имущества); τοῦ ἑτέρου φαμὲν [[ἡμέας]] ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν Her. мы утверждаем, что командование другим (флангом) должно быть за нами - см. тж. [[ἱκνεύμενος]]. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
Line 30: | Line 33: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἱκνέομαι:''' αποθ., εκτεταμ. [[τύπος]] του [[ἵκω]], [[ἱκάνω]]· μέλ. [[ἵξομαι]], Δωρ. <i>ἱξοῦμαι</i>· αόρ. βʹ [[ἱκόμην]] (με <i>ῐ</i>, [[εκτός]] αν η [[έκταση]] προέρχεται από [[αύξηση]]), παρακ. [[ἷγμαι]], μτχ. <i>ἱγμένος</i>· γʹ ενικ. υπερσ. [[ἷκτο]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[έρχομαι]], [[καταφθάνω]] σε έναν [[τόπο]], με αιτ. τόπου ή ακολουθ. από πρόθ., ἵκετο [[νῆας]] ή ἐπὶ [[νῆας]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[έρχομαι]], [[φθάνω]] σε..., ἵκετο [[χρόα]], λέγεται για [[δόρυ]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[τέλος]] [[ἵκεο]] μύθων, στο ίδ.· ἠῶ [[ἱκέσθαι]], δηλ. ζω έως το [[πρωί]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>λέκτροιο θεσμὸν ἵκοντο</i>, δηλ. παντρεύομαι, ενώνομαι, [[σμίγω]], λέγεται για τη [[σχέση]] Οδυσσέα και Πηνελόπης [[μετά]] την [[πράξη]] της αναγνώρισης, στο ίδ.· [[ὅ τι]] χεῖρας ἵκοιτο, οτιδήποτε έπεφτε στα χέρια τους, στο ίδ.· [[ἱκνέομαι]] ἐςλόγους τινός, [[συνομιλώ]] με κάποιον, σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για [[δυστυχία]], [[ταλαιπωρία]], [[θλίψη]] κ.λπ., [[επέρχομαι]] σε κάποιον, [[πένθος]] ἱκνεῖταί τινα, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἄχος]], [[χόλος]] τινὰ ἱκνεῖται θυμὸν ἢ κραδίην, σε Όμηρ.<br /><b class="num">III.</b> [[προσεγγίζω]] κάποιον σαν [[ικέτης]], στον ίδ.· τὰ σὰ [[γοῦνα]] ἱκόμεθ', σε Ομήρ. Οδ.· απ' όπου, όπως το [[ἱκετεύω]], [[δέομαι]], [[προσεύχομαι]], [[παρακαλώ]], [[τὰς]] θεὰς ἱκνοῦμαι, σε Σοφ.· [[καί]] σε πρὸς [[θεῶν]] ἱκνοῦμαι, στον ίδ.· με απαρ., <i>πάντες σ' ἱκνοῦνται θάψαι νεκρούς</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">IV. 1.</b> απρόσ., όπως το <i>προσήκει</i>, αρμόζει, πρέπει, είναι [[πρέπον]]· φαμὲν [[ἡμέας]] ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν, λέμε, υποστηρίζουμε ότι πρέπει εμείς να πάρουμε την [[αρχηγία]], σε Ηρόδ.· τοὺς [[μάλιστα]] ἱκνέεται (ενν. [[κεκάρθαι]]), τους οποίους αφορά περισσότερο, στον ίδ.· ομοίως, <i>ἐς τὸν ἱκνέεται</i>, σ' αυτόν τον οποίο ανήκει, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> μτχ., <i>τὸ ἱκνεύμενον</i>, αυτό που ταιριάζει, το [[πρέπον]], αυτό που αρμόζει, στον ίδ.· ὁ [[ἱκνεύμενος]] [[χρόνος]], ο [[σωστός]], ο αρμόζων, ο [[κατάλληλος]] [[χρόνος]], στον ίδ.· τὸ ἱκνεύμενον [[ἀνάλωμα]], η αναλογούσα [[δαπάνη]], σε Θουκ.· απ' όπου, επίρρ., [[ἱκνευμένως]], [[ορθά]], [[κατάλληλα]], με τον αρμόζοντα τρόπο, αρμοδίως, σε Ηρόδ. | |lsmtext='''ἱκνέομαι:''' αποθ., εκτεταμ. [[τύπος]] του [[ἵκω]], [[ἱκάνω]]· μέλ. [[ἵξομαι]], Δωρ. <i>ἱξοῦμαι</i>· αόρ. βʹ [[ἱκόμην]] (με <i>ῐ</i>, [[εκτός]] αν η [[έκταση]] προέρχεται από [[αύξηση]]), παρακ. [[ἷγμαι]], μτχ. <i>ἱγμένος</i>· γʹ ενικ. υπερσ. [[ἷκτο]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[έρχομαι]], [[καταφθάνω]] σε έναν [[τόπο]], με αιτ. τόπου ή ακολουθ. από πρόθ., ἵκετο [[νῆας]] ή ἐπὶ [[νῆας]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[έρχομαι]], [[φθάνω]] σε..., ἵκετο [[χρόα]], λέγεται για [[δόρυ]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[τέλος]] [[ἵκεο]] μύθων, στο ίδ.· ἠῶ [[ἱκέσθαι]], δηλ. ζω έως το [[πρωί]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>λέκτροιο θεσμὸν ἵκοντο</i>, δηλ. παντρεύομαι, ενώνομαι, [[σμίγω]], λέγεται για τη [[σχέση]] Οδυσσέα και Πηνελόπης [[μετά]] την [[πράξη]] της αναγνώρισης, στο ίδ.· [[ὅ τι]] χεῖρας ἵκοιτο, οτιδήποτε έπεφτε στα χέρια τους, στο ίδ.· [[ἱκνέομαι]] ἐςλόγους τινός, [[συνομιλώ]] με κάποιον, σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για [[δυστυχία]], [[ταλαιπωρία]], [[θλίψη]] κ.λπ., [[επέρχομαι]] σε κάποιον, [[πένθος]] ἱκνεῖταί τινα, σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἄχος]], [[χόλος]] τινὰ ἱκνεῖται θυμὸν ἢ κραδίην, σε Όμηρ.<br /><b class="num">III.</b> [[προσεγγίζω]] κάποιον σαν [[ικέτης]], στον ίδ.· τὰ σὰ [[γοῦνα]] ἱκόμεθ', σε Ομήρ. Οδ.· απ' όπου, όπως το [[ἱκετεύω]], [[δέομαι]], [[προσεύχομαι]], [[παρακαλώ]], [[τὰς]] θεὰς ἱκνοῦμαι, σε Σοφ.· [[καί]] σε πρὸς [[θεῶν]] ἱκνοῦμαι, στον ίδ.· με απαρ., <i>πάντες σ' ἱκνοῦνται θάψαι νεκρούς</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">IV. 1.</b> απρόσ., όπως το <i>προσήκει</i>, αρμόζει, πρέπει, είναι [[πρέπον]]· φαμὲν [[ἡμέας]] ἱκνέεσθαι ἡγεμονεύειν, λέμε, υποστηρίζουμε ότι πρέπει εμείς να πάρουμε την [[αρχηγία]], σε Ηρόδ.· τοὺς [[μάλιστα]] ἱκνέεται (ενν. [[κεκάρθαι]]), τους οποίους αφορά περισσότερο, στον ίδ.· ομοίως, <i>ἐς τὸν ἱκνέεται</i>, σ' αυτόν τον οποίο ανήκει, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> μτχ., <i>τὸ ἱκνεύμενον</i>, αυτό που ταιριάζει, το [[πρέπον]], αυτό που αρμόζει, στον ίδ.· ὁ [[ἱκνεύμενος]] [[χρόνος]], ο [[σωστός]], ο αρμόζων, ο [[κατάλληλος]] [[χρόνος]], στον ίδ.· τὸ ἱκνεύμενον [[ἀνάλωμα]], η αναλογούσα [[δαπάνη]], σε Θουκ.· απ' όπου, επίρρ., [[ἱκνευμένως]], [[ορθά]], [[κατάλληλα]], με τον αρμόζοντα τρόπο, αρμοδίως, σε Ηρόδ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym |