3,274,915
edits
μάλα: Difference between revisions
m
no edit summary
m (Text replacement - "<b class="num">(\d+)\)" to "<b class="num">$1") |
mNo edit summary |
||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=mala | |Transliteration C=mala | ||
|Beta Code=ma/la | |Beta Code=ma/la | ||
|Definition=[μᾰλᾰ; but Hom. sometimes uses the ult. long before λ, | |Definition=[μᾰλᾰ; but Hom. sometimes uses the ult. long before λ, Il.3.214, 4.379; before μ, 10.172], Adv.<br><span class="bld">A</span> [[very]], [[exceedingly]], prefixed or subjoined to Adjectives, Verbs, and Adverbs:<br><span class="bld">1</span> strengthening the word with which it stands,<br><span class="bld">a</span> with Adjs., in Hom. most freq., [[μάλα πολλά]] = [[very]] [[many]], Od.1.1; [[μάλα πᾶσα]], [[μάλα πάντα]], [[every one]], [[all together]], Il.13.741, Od.2.306, etc.; μάλ' [[ἀσκηθής]] = [[all]] [[unhurt]], 5.26; [[ἀβληχρός|ἀβληχρὸς]] μάλα τοῖος = [[quite]] [[gentle]], 11.135; [[σαρδάνιον μάλα τοῖον]] a [[quite]] [[sardonic]] [[smile]], 20.302; μάλα μυρίοι 15.556, 16.121, etc.; [[ἐμέο πρότερος μάλα]] = [[actually]] [[before ]]me, Il.10.124; later, [[μάλα φιλόσοφοι]], [[πλάτανος]] μάλ' [[ἀμφιλαφής]], etc., Pl.''Prm.''126b, ''Phdr.''230b, etc.: strengthened, μάλα δὴ [[πρεσβύτης]] [[very]] [[old]], X.''Cyr.''8.7.1; μάλα γέ τινες ὀλίγοι Pl.''R.''531e.<br><span class="bld">b</span> with Advs., [[πάγχυ μάλα]], [[μάλα πάγχυ]], [[quite]] [[utterly]], Il.12.165, 14.143; πάνυ μάλα Pl.''Phd.''80c; [[εὖ μάλα]] [[right]] well, Od.22.190, Pl.''Phd.''92d, etc.; μάλα… εὖ Od.23.175, cf. Pl.''Tht.''156a; [[μάλ' αὐτίκα]] (v. [[αὐτίκα]]) ; [[μάλ' αἰεί]] = [[for ever and aye]], Il.13.557, 23.717; [[ἄχρι]] μάλα [[κνέφαος]] [[until]] [[quite]] [[dark]], Od.18.370; [[μάλ' ὧδε]] = [[just in this way]], 6.258; μάλα [[διαμπερής|διαμπερές]] = [[right]] [[through]], Il.20.362; [[μάλα μόλις]] (v. [[μόλις]]); to [[express]] [[repeated]] [[action]], μάλ' [[αὖθις]] A.''Ag.''1345, ''Ch.''654; μάλ' αὖ S.''El.''1410, etc.; [[μάλα]] alone, ἔα, ἔα μάλα A.''Ch.''870; οἲ μάλα καὶ τόδ' ἀλγῶ Id.''Pers.''1045 (lyr.); εἶα μάλα Ar.''Pax'' 460sq. (so ἄλλος πύργος... καὶ ἕτερος μάλα ἐπὶ τούτῳ Hdt. 1.181, cf. 7.186): freq. after καί, αὗταί σ' ὁδηγήσουσι καὶ μάλ' [[ἀσμένως]] A.''Pr.''728, cf. ''Ch.''879: with neg., [[μάλ' οὐ]], [[μάλ' οὔ πως]], Il.2.241, Od. 5.103; οὐ μάλα Hdt.1.93, 2.37, S.''Ph.''676 (lyr.).<br><span class="bld">c</span> with Verbs, μήτ' ἄρ με μάλ' αἴνεε Il.10.249; μάλα τ' ἔκλυον αὐτοῦ 1.218; ἡ δὲ μάλ' [[ἡνιοχεύω|ἡνιόχευεν]] = drove [[carefully]], Od.6.319; μάλα… προπέμπει = [[in earnest]], A.''Th.''915 (lyr.), cf. ''Eu.''368 (lyr.); καὶ μάλα δοκοῦντας φρονίμους εἶναι X.''Cyr.''6.1.36; μάλα πολιορκούμενοι Id.''HG''7.1.25.<br><span class="bld">2</span> strengthening an assertion, νῦν σε μάλα χρὴ [[αἰχμητής|αἰχμητὴν]] ἔμεναι, i.e. [[now or never]], Il.16.492; τῷ κε μάλ' ἤ κεν μεῖνε… = then [[doubtless]] he would have [[stay]]ed, Od.4.733; σοὶ δὲ μάλ' ἕψομ' ἐγώ = yes [[indeed]]... Il.10.108; ἀλλὰ μάλ' ὤφελλες = why [[plainly]]... Od.4.472: freq. with another word, as [[ἦ μάλα δή]]… [[now]] [[in very truth]], Il.5.422, etc.; ἦ δή που μάλα 21.583; freq. [[ἦ μάλα]] (without [[δή]]) 3.204, etc.<br><span class="bld">3</span> in Hom. sometimes after [[εἰ]], as εἰ μάλα μιν [[χόλος]] ἵκοι = if [[wrath]] come on him [[ever so much]], Il.17.399, cf. Od.5.485, al.; καὶ εἰ μάλα τις πολεμίζοι Il.9.318; also [[μάλα περ]] c. part., [[μάλα περ μεμαώς]] = though desiring [[never so much]], 13.317, cf. 14.58, 17.710, al.; καὶ μάλα περ 1.217, cf. 17.571; καὶ εὐρέα περ μάλ' ἐόντα Od.18.385.<br><span class="bld">4</span> in Att. freq. in answers, [[yes]], [[certainly]], [[μάλα γε]] Pl.''R.''555d, 564e, etc.; μάλα τοι X.''Mem.''1.2.46; καὶ μάλα Pl.''Phdr.''258c; καὶ μάλα γε Id.''Tht.''148c, etc.; [[καὶ μάλα δή]] ib.177a; καὶ μάλα ἐπαύσατο = [[certainly]] it [[stop]]ped, Id.''Smp.''189a, etc.<br><span class="bld">II</span> Comp. [[μᾶλλον]] [ᾱ by nature, Hdn.Gr.2.932], Ion. [[μάλιον]] [ᾰ] only in Tyrt.12.6, cf. Choerob.in ''An.Ox.''2.240; late Dor. μαλλότερον Pempel. ap. Stob.4.25.52:—[[more]], [[rather]], Il.5.231, Od.1.351, al.: mostly followed by [[ἤ]], but in Prose also by a gen., [[μᾶλλον]] τοῦ [[συμφέρον|ξυμφέροντος]] = [[more than]] is [[expedient]], Antipho 5.1; [[μᾶλλον]] τοῦ δέοντος Pl.''Grg.''487b, X.''Mem.''4.3.8 (sts. expressed by [[μᾶλλον]] alone, Pl. ''Phd.''63d); οὐπώποτ' ἔργου [[μᾶλλον]] εἱλόμην λόγους E.''Fr.''394; [[παντὸς μᾶλλον]] = [[most]] [[assuredly]], Pl.''Lg.''715d (v. infr. 8); in Id.''Ap.''36d, οὐκ ἔσθ' ὅτι μᾶλλον πρέπει [[οὕτως]], [[ὡς]]... [[ὡς]] is prob. = [[ἤ]] (v. [[ὡς]]): denoting a [[constant]] [[increase]], [[more and more]], sometimes doubled, [[μᾶλλον]] [[μᾶλλον]] E.''IT''1406, Ar.''Ra.''1001 (lyr.), Alex.29: in positive sense, [[exceedingly]], [[κηρόθι]] μᾶλλον Il.9.300, Od.15.370, al.:—Usage:<br><span class="bld">1</span> freq. strengthened by other words, [[πολὺ μᾶλλον]] Il.9.700, etc.; [[ἔτι μᾶλλον]] 14.97, al.; [[μᾶλλον]] ἔτ' ἢ τὸ [[πάροιθεν]] Od.1.322; καὶ [[μᾶλλον]] Il.8.470; [[καὶ μᾶλλον]] ἔτι Od.18.22; [[ἔτι καὶ μᾶλλον]] Pi.''P.''10.57; [[ἔτι καὶ πολὺ μᾶλλον]] Il.23.386, 429, Hes.''Th.''428; [[ἐπὶ μᾶλλον]] Hdt.3.104; [[ἔτι ἐπὶ μᾶλλον]] Id.1.94; [[πολλῷ μᾶλλον]] Pl.''Phd.''80e, ''1 Ep.Cor.''12.22: also modified, [[μᾶλλόν τι]] = [[somewhat more]], [[μᾶλλον]] τι περιημέκτεε Hdt.1.114, cf.50, etc.; [[μᾶλλον]] ἤδη προσδεχομένου Th.8.71.<br><span class="bld">2</span> sometimes with a second Comp., ῥηΐτεροι μᾶλλον Il.24.243, cf. Hdt.1.32, A.''Th.''673, ''Supp.''279, S.''Ant.''1210, E.''El.''222, Pl. ''Phd.''79e, Is.4.14 ([[si vera lectio|s.v.l.]]), Arist.''Top.''116b24.<br><span class="bld">3</span> [[μᾶλλον δέ]] = [[much]] [[more]]... or [[rather]]... to correct a statement already made, ὁ [[δεσπότης]] πέπραγεν εὐτυχέστατα, μμᾶλλον δ' ὁ Πλοῦτος αὐτός Ar.''Pl.''634; πολλοί, μᾶλλον δὲ πάντες D.18.65, cf. Pl.''Smp.''173e; so [[ἢ μᾶλλον]] Corn.''ND''20, Simp.''in Ph.''25.16; [[οὐχὶ μᾶλλον ἤ]]… = [[not so, but rather]] so... Th.2.87.<br><span class="bld">4</span> μᾶλλον δὲ καὶ ἡσυχαίτερα = [[more]] or [[less]] [[violent]], Id.3.82.<br><span class="bld">5</span> [[οὐδὲν μᾶλλον]] = [[none the more]], ib.79; οὐδέν τι μᾶλλον Pl.''Phd.''87d; [[μηδέν τι μᾶλλον ἤ]]… S.''Aj.''280.<br><span class="bld">6</span> [[μᾶλλον ἤ]]… followed by [[οὐ]] in comparisons, where preference implies [[rejection]] or [[denial]], πόλιν ὅλην διαφθεῖραι μᾶλλον ἤ οὐ τοὺς αἰτίους Th.3.36: preceded by another neg., Hdt.4.118, 5.94, 7.16. γ, etc.: by an interrog. which conveys a neg. force, τίδεῖ… [[μᾶλλον]], [[ἤ]] [[οὐ]]…; X.''HG''6.3.15.<br><span class="bld">7</span> [[τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον]], a form of [[argument]], [[a fortiori]], Arist.''Rh.''1397b12.<br><span class="bld">8</span> [[παντὸς μᾶλλον]], v. [[πᾶς]] ΙΙΙ.4.<br><span class="bld">III</span> Sup. [[μάλιστα]] = [[most of all]], [[above all]], Hom., etc.; πᾶσι, μάλιστα δ' [[ἐμοί]] Od.21.353; [[μάλιστα]] μὲν... [[ἔπειτα]] or [[ἔπειτα]] [[δέ]]... [[first and above all]]... [[next]]... S.''OT''647, cf. ''Ph.''1285; [[μᾶλλον μὲν... δεύτερον δὲ]]… Is.2.20; [[μᾶλλον μὲν... εἰ δὲ μὴ]]… Hdt.8.22, Th.1.40, Pl.''R.''590d, D.20.25, etc.; τοῦτο δ' ἐστὶ μάλιστα μὲν [[θάνατος]], εἰ δὲ μή, πάντα τὰ ὄντα ἀφελέσθαι Id.21.152; μάλιστα μὲν... μᾶλλον [[μέντοι]]… Pl.''Smp.''180b; [[μάλιστα... εἰ μὴ δ']]… S.''Ph.''617; δοκέων μιν μάλιστα ταύτης ἂν [[πείθεσθαι]] = [[certainly]], Hdt.3.53; [[τί μάλιστα]]; = what [[precisely]]? Pl.''Grg.''448d, cf. ''Men.''80b, ''Smp.''218c: c. gen. partit., μάλιστα πάντων Hdt.2.37, Pl.''Prt.''327a, cf. Th. 4.86; [[τὸ μάλιστα πάντων]] the [[supreme]] [[reality]], Plot.5.5.11; [[τὸ μάλιστα εἶναι]] the [[highest degree]] of being, Id.6.2.7.<br><span class="bld">1</span> strengthened, [[ὡς μάλιστα]] = [[certainly]], A.''Supp.''294, Pl.''R.''460a, etc.; ὅσον μάλιστα A.''Pr.''524; ὅσα ἐδύνατο μάλιστα Hdt.1.185; ὡς δύναμαι μάλιστα Pl.''R.''367b; ὡς οἷόν τε μάλιστα Id.''Grg.''510b; εἰς ὅσον ἀνθρώπῳ δυνατὸν μάλιστα Id.''Phdr.''277a; ὅτι μάλιστα δύνασαι Id.''Sph.''239b; μακρῷ μάλιστα Hdt.1.171; πολλῷ μάλιστα Paus.1.42.3; παντὸς μάλιστα D.H.3.35, etc.<br><span class="bld">2</span> with the Art., [[ἐς τὰ μάλιστα]] = [[in the highest degree]], Hdt.1.20, 2.76, Th.6.104, 8.6, D.21.212: without [[ἐς]], φίλοι τὰ μάλιστα Hdt.2.147, cf.Th. 1.92, D.21.62; τά γε μάλιστα Pl.''Lg.''794d; εἰ τὰ μάλιστα ἦσαν ἀληθεῖς = if they were [[ever]] [[so]] [[true]], D.18.95; εἰ τὰ μάλιστα μὴ τινές, ἀλλὰ πάντες… if (to put an [[extreme]] [[case]]) not some, but all... Id.20.2; εἰ… δοκοίη τὰ μάλιστα Id.18.21; ἀνὴρ [[δόκιμος]] ὁμοῖα τῷ μάλιστα = as [[famous]] as he that is [[most]] [famous], Hdt.7.118, cf. 3.8; τοῖς μάλισθ' [[ὁμοίως]] D.''Ep.''2.24.<br><span class="bld">b</span> [[ἐν τοῖς μάλιστα]] = [[especially]], [[as much as any]], Th.8.90, Pl.''Smp.''173b, etc.: with a Sup., ἐν τοῖς μάλιστα ὠμότατος Ael.''VH''14.40; φιλτάτη καὶ ἀναγκαιοτάτη ἐν τοῖς μάλιστα Procop.''Arc.''4.<br><span class="bld">3</span> added to a Sup. (v. [[μάλα]] ΙΙ.2, [[πλεῖστον]]), [[ἔχθιστος]] μάλιστα, μάλιστα [[φίλτατος]], Il.2.220, 24.334; μάλιστα κῃ ἐμφερέστατα Hdt.2.76; μάλιστα [[φίλτατος]] E.''Hipp.''1421: to a Comp. (?), μάλιστα δὴ ὀκνηρότεροι ἐγένοντο Th.4.55.<br><span class="bld">4</span> [[μάλιστα]] for [[μᾶλλον]], μάλιστα τῆς κόρης E.''IA''[1594]; μάλιστα ἤ [[ἐμοί]] A.R.3.91.<br><span class="bld">5</span> with numerals, [[in round numbers]], [[about]], Th.3.29, 92, X.''HG''5.2.31, etc.; [[πεντήκοντα]] μάλιστα is 49 in Th.1.118; ἑκατοστὸς μάλιστα 99th, Id.8.68; ἐς [[μέσον]] μάλιστά κῃ = [[about]] the [[middle]], Hdt. 1.191, cf. 76; [[ἥμισυ]] μάλιστα Th.1.93; μάλιστα σφᾶς μεσοῦν δειπνοῦντας = that they were [[about]] the [[middle]] of [[supper]], Pl.''Smp.''175c; κου μάλιστα Hdt.7.22; μάλιστα πως Plb.2.41.13.<br><span class="bld">6</span> in answers, [[most certainly]], Ar.''Pl.''827, etc.; [[μάλιστα γε]] S.''OT''994, Ar.''Nu.''253; μάλιστα πάντων Id.''Av.''1531; πάντων μάλιστα Pl.''Grg.''453d; v. supr.1.4. (Orig. perhaps [[fiercely]], cf. [[μαλερός]].) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 14: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>pour les Cp.</i> [[μᾶλλον]] <i>et Sp.</i> [[μάλιστα]], <i>v. ci-dessous</i>;<br /><i>adv.</i><br /><b>I.</b> tout à fait, très, fort, beaucoup : [[μάλα]] πάντα OD tout absolument ; [[ἦρι]] [[μάλα]] IL de grand matin ; [[μάλα]] [[πολλάκις]] IL très souvent ; [[πάγχυ]] [[μάλα]] et [[μάλα]] [[πάγχυ]] IL, <i>att.</i> [[πάνυ]] [[μάλα]] tout à fait, absolument ; [[μάλα]] [[αἰεί]] IL jusqu’au bout ; [[εὖ]] [[μάλα]], μάλ’ [[εὖ]], très bien, tout à fait ; ἦ μαλα IL oui certes ; μάλ’ [[οὐ]] IL, [[οὐ]] [[μάλα]] HDT certes non <i>ou</i> absolument pas, aucunement ; [[μάλα]] πολεμίζειν IL combattre de toute sa force, avec courage ; <i>ainsi construit</i>, [[μάλα]] <i>signifie qqf</i> volontiers : μάλ’ [[ἕψομαι]] IL je te suivrai volontiers ; [[νῦν]] [[μάλα]] IL maintenant surtout ; [[μάλα]] [[γε]], [[μάλα]] [[τοι]], certes oui, oui certes;<br /><b>II.</b> <i>certaines locutions où</i> [[μάλα]] <i>est précédé de</i> [[εἰ]] ([[εἰ]] [[μάλα]], [[εἰ]] καὶ [[μάλα]], καὶ [[εἰ]] [[μάλα]], [[εἰ]] καὶ [[μάλα]] περ) <i>peuvent se traduire par</i>;<br /><b>1</b> puisque, <i>avec l'indic.</i> : [[εἰ]] [[μάλα]] κάρτερός ἐσσι IL puisque tu es très fort;<br /><b>2</b> quoique, quand même, même si : [[εἰ]] [[μάλα]] μιν [[χόλος]] ἵκοι IL quand même une violente colère se fût emparée d'elle ; [[μάλα]] περ [[μεμαώς]] IL quoique désirant fortement;<br /><i>Cp.</i> [[μᾶλλον]] ([[μάλιον]] TYRT);<br /><b>I.</b> plus : πολὺ [[μᾶλλον]] IL, πολλῷ [[μᾶλλον]] PLAT beaucoup plus ; οὐδὲν [[μᾶλλον]] ATT pas davantage ; [[μᾶλλον]] [[μᾶλλον]] EUR de plus en plus ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> <i>avec un Cp.</i> : [[μᾶλλον]] ὀλβιώτερος HDT bien plus heureux;<br /><b>2</b> <i>suivi de</i> ἤ : [[μᾶλλον]] ἢ [[δεῖ]] ATT plus qu’il ne faut ; οὐδὲν [[μᾶλλον]] ἤ, <i>avec une nég. après</i> ἤ : οὐδὲν [[μᾶλλον]]… ἢ [[οὐ]] HDT pas plus… que;<br /><b>3</b> <i>en prose, suivi du gén.</i> : μ. [[τοῦ]] δέοντος XÉN plus qu’il ne faut ; <i>de</i> [[ὡς]] : καὶ μὴν οὐδενὶ [[μᾶλλον]] ἔπρεπε… [[ὡς]] [[σοί]] PLUT et certes à personne il ne convenait plus qu’à toi de, <i>etc.</i><br /><b>II.</b> plutôt : [[μᾶλλον]] ἤ ATT plutôt que ; [[τεθνάναι]] [[μᾶλλον]] ἢ [[ζώειν]] HDT plutôt mourir que vivre;<br /><b>III.</b> de plus en plus : [[κηρόθι]] [[μᾶλλον]] OD davantage <i>ou</i> de plus en plus au fond du cœur ; ἐπὶ [[μᾶλλον]] HDT <i>m. sign.</i><br /><b>IV.</b> trop <i>propr.</i> [[μᾶλλον]] [[τοῦ]] δέοντος, plus qu’il ne convient;<br /><i>Sp.</i> [[μάλιστα]];<br /><b>I.</b> tout à fait, très : [[μακρῷ]] [[μάλιστα]] HDT très loin <i>ou</i> très longtemps ; [[ἄγχι]] [[μάλιστα]] IL tout auprès ; [[μάλιστα]] [[φίλτατος]] IL très cher ; <i>souv. dans les réponses</i> : [[μάλιστα]], μάλιστά [[γε]] SOPH, καὶ [[μάλιστα]] AR tout à fait, <i>càd</i> oui certes, sans doute, certainement ; [[μάλιστα]] πάντων, certes absolument;<br /><b>II.</b> le plus, principalement, surtout : [[μάλιστα]] πάντων ἀνθρώπων HDT le plus de tous, plus que tous ; <i>abs.</i> πᾶσι [[μάλιστα]] δ’ [[ἐμοί]] OD à tous, surtout à moi ; [[μάλιστα]] μὲν… [[ἔπειτα]] [[δέ]] SOPH <i>ou simpl.</i> [[μάλιστα]] μὲν… [[ἔπειτα]] SOPH avant tout… et ensuite;<br /><b>1</b> <i>particul. dans la locut.</i> [[ἐν]] τοῖς [[μάλιστα]] PLUT, parmi ceux qui le sont le plus, le plus possible ; <i>ou avec un Sp.</i> : [[ἐν]] τοῖς [[μάλιστα]] ὠμότατος ÉL plus cruel que personne, <i>propr.</i> cruel parmi ceux qui le sont le plus ; <i>abs.</i> [[ἐς]] τὰ [[μάλιστα]] HDT, ATT, τὰ [[μάλιστα]] HDT le plus possible ; ὁμοῖα [[τῷ]] [[μάλιστα]] HDT, ὁμοῖα τοῖς [[μάλιστα]] THC <i>m. sign.</i> ; [[ὡς]] [[μάλιστα]] [[δύναμαι]] PLAT <i>ou</i> [[ὡς]] [[δύναμαι]] μ. PLAT, [[ὅσον]] δύναται [[μάλιστα]] HDT le plus que je puis, qu’il peut ; <i>ou avec ellipse du verbe</i> : [[ὡς]] [[μάλιστα]], [[ὅτι]] [[μάλιστα]] ATT ; [[ὅσον]] [[μάλιστα]] ESCHL le plus possible;<br /><b>2</b> précisément, justement : [[πηνίκα]] μάλιστά | |btext=<i>pour les Cp.</i> [[μᾶλλον]] <i>et Sp.</i> [[μάλιστα]], <i>v. ci-dessous</i>;<br /><i>adv.</i><br /><b>I.</b> tout à fait, très, fort, beaucoup : [[μάλα]] πάντα OD tout absolument ; [[ἦρι]] [[μάλα]] IL de grand matin ; [[μάλα]] [[πολλάκις]] IL très souvent ; [[πάγχυ]] [[μάλα]] et [[μάλα]] [[πάγχυ]] IL, <i>att.</i> [[πάνυ]] [[μάλα]] tout à fait, absolument ; [[μάλα]] [[αἰεί]] IL jusqu’au bout ; [[εὖ]] [[μάλα]], μάλ’ [[εὖ]], très bien, tout à fait ; ἦ μαλα IL oui certes ; μάλ’ [[οὐ]] IL, [[οὐ]] [[μάλα]] HDT certes non <i>ou</i> absolument pas, aucunement ; [[μάλα]] πολεμίζειν IL combattre de toute sa force, avec courage ; <i>ainsi construit</i>, [[μάλα]] <i>signifie qqf</i> volontiers : μάλ’ [[ἕψομαι]] IL je te suivrai volontiers ; [[νῦν]] [[μάλα]] IL maintenant surtout ; [[μάλα]] [[γε]], [[μάλα]] [[τοι]], certes oui, oui certes;<br /><b>II.</b> <i>certaines locutions où</i> [[μάλα]] <i>est précédé de</i> [[εἰ]] ([[εἰ]] [[μάλα]], [[εἰ]] καὶ [[μάλα]], καὶ [[εἰ]] [[μάλα]], [[εἰ]] καὶ [[μάλα]] περ) <i>peuvent se traduire par</i>;<br /><b>1</b> puisque, <i>avec l'indic.</i> : [[εἰ]] [[μάλα]] κάρτερός ἐσσι IL puisque tu es très fort;<br /><b>2</b> quoique, quand même, même si : [[εἰ]] [[μάλα]] μιν [[χόλος]] ἵκοι IL quand même une violente colère se fût emparée d'elle ; [[μάλα]] περ [[μεμαώς]] IL quoique désirant fortement;<br /><i>Cp.</i> [[μᾶλλον]] ([[μάλιον]] TYRT);<br /><b>I.</b> plus : πολὺ [[μᾶλλον]] IL, πολλῷ [[μᾶλλον]] PLAT beaucoup plus ; οὐδὲν [[μᾶλλον]] ATT pas davantage ; [[μᾶλλον]] [[μᾶλλον]] EUR de plus en plus ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> <i>avec un Cp.</i> : [[μᾶλλον]] ὀλβιώτερος HDT bien plus heureux;<br /><b>2</b> <i>suivi de</i> ἤ : [[μᾶλλον]] ἢ [[δεῖ]] ATT plus qu’il ne faut ; οὐδὲν [[μᾶλλον]] ἤ, <i>avec une nég. après</i> ἤ : οὐδὲν [[μᾶλλον]]… ἢ [[οὐ]] HDT pas plus… que;<br /><b>3</b> <i>en prose, suivi du gén.</i> : μ. [[τοῦ]] δέοντος XÉN plus qu’il ne faut ; <i>de</i> [[ὡς]] : καὶ μὴν οὐδενὶ [[μᾶλλον]] ἔπρεπε… [[ὡς]] [[σοί]] PLUT et certes à personne il ne convenait plus qu’à toi de, <i>etc.</i><br /><b>II.</b> plutôt : [[μᾶλλον]] ἤ ATT plutôt que ; [[τεθνάναι]] [[μᾶλλον]] ἢ [[ζώειν]] HDT plutôt mourir que vivre;<br /><b>III.</b> de plus en plus : [[κηρόθι]] [[μᾶλλον]] OD davantage <i>ou</i> de plus en plus au fond du cœur ; ἐπὶ [[μᾶλλον]] HDT <i>m. sign.</i><br /><b>IV.</b> trop <i>propr.</i> [[μᾶλλον]] [[τοῦ]] δέοντος, plus qu’il ne convient;<br /><i>Sp.</i> [[μάλιστα]];<br /><b>I.</b> tout à fait, très : [[μακρῷ]] [[μάλιστα]] HDT très loin <i>ou</i> très longtemps ; [[ἄγχι]] [[μάλιστα]] IL tout auprès ; [[μάλιστα]] [[φίλτατος]] IL très cher ; <i>souv. dans les réponses</i> : [[μάλιστα]], μάλιστά [[γε]] SOPH, καὶ [[μάλιστα]] AR tout à fait, <i>càd</i> oui certes, sans doute, certainement ; [[μάλιστα]] πάντων, certes absolument;<br /><b>II.</b> le plus, principalement, surtout : [[μάλιστα]] πάντων ἀνθρώπων HDT le plus de tous, plus que tous ; <i>abs.</i> πᾶσι [[μάλιστα]] δ’ [[ἐμοί]] OD à tous, surtout à moi ; [[μάλιστα]] μὲν… [[ἔπειτα]] [[δέ]] SOPH <i>ou simpl.</i> [[μάλιστα]] μὲν… [[ἔπειτα]] SOPH avant tout… et ensuite;<br /><b>1</b> <i>particul. dans la locut.</i> [[ἐν]] τοῖς [[μάλιστα]] PLUT, parmi ceux qui le sont le plus, le plus possible ; <i>ou avec un Sp.</i> : [[ἐν]] τοῖς [[μάλιστα]] ὠμότατος ÉL plus cruel que personne, <i>propr.</i> cruel parmi ceux qui le sont le plus ; <i>abs.</i> [[ἐς]] τὰ [[μάλιστα]] HDT, ATT, τὰ [[μάλιστα]] HDT le plus possible ; ὁμοῖα [[τῷ]] [[μάλιστα]] HDT, ὁμοῖα τοῖς [[μάλιστα]] THC <i>m. sign.</i> ; [[ὡς]] [[μάλιστα]] [[δύναμαι]] PLAT <i>ou</i> [[ὡς]] [[δύναμαι]] μ. PLAT, [[ὅσον]] δύναται [[μάλιστα]] HDT le plus que je puis, qu’il peut ; <i>ou avec ellipse du verbe</i> : [[ὡς]] [[μάλιστα]], [[ὅτι]] [[μάλιστα]] ATT ; [[ὅσον]] [[μάλιστα]] ESCHL le plus possible;<br /><b>2</b> précisément, justement : [[πηνίκα]] μάλιστά ἐστιν ; PLAT quelle heure est-il au juste ?;<br /><b>3</b> <i>avec un n. de nombre, pour marquer une approximation</i> : [[μάλιστα]] [[τετρακόσιοι]] XÉN quatre cents environ ; ἔτει ἑκατόστῳ [[μάλιστα]] THC en un siècle à peu près ; ἥμισυ [[μάλιστα]] THC la moitié à peu près (non au plus) ; [[πεντήκοντα]] [[μάλιστα]] THC cinquante à peu près, <i>càd</i> exactement 49 ; <i>avec une particule</i> : μάλιστά κη HDT, κου [[μάλιστα]] HDT au plus, à peu près, environ.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> melior, melius. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μάλα:''' [μᾰλᾰ],<br /><b class="num">I.</b> επίρρ., [[πολύ]], [[πάρα]] [[πολύ]], υπερβολικά, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">1.</b> επιτείνει τη [[λέξη]] με την οποία συντάσσεται, [[μάλα]] [[πολλά]], [[πάρα]] [[πολλά]], στον ίδ.· [[μάλα]] πάντες, [[μάλα]] [[πᾶσαι]], [[μάλα]] πάντα, όλοι μαζί, [[καθένας]], στον ίδ.· μάλ' [[ἀσκηθής]], εντελώς [[σώος]] από τραυματισμό, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἀβληχρὸς μάλατοῖος</i>, τόσο [[πολύ]] [[αδύναμος]], στο ίδ.· ομοίως στην Αττ., μάλαδὴ [[πρεσβύτης]], [[πολύ]] ηλικιωμένος, σε Ξεν.· [[μάλα]] γέ τινες ὀλίγοι, σε Πλάτ.· ομοίως με επίρρ., [[πάγχυ]] [[μάλα]] και [[μάλα]] [[πάγχυ]], εντελώς, εξ ολοκλήρου, σε Ομήρ. Ιλ.· εὖ [[μάλα]], εξαιρετικά [[καλά]], σε Ομήρ. Οδ.· μάλ' [[αἰεί]], για πάντα ([[νῦν]] καὶ [[ἀεί]]), σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἄχρι]] [[μάλα]] κνέφαος, [[μέχρι]] το μαύρο, πλήρες [[σκοτάδι]], σε Ομήρ. Οδ.· [[μάλα]] [[διαμπερές]], απ' [[άκρη]] σ' [[άκρη]], σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως στην Αττ., δηλώνει επαναλαμβανόμενη [[πράξη]], μάλ' [[αὖθις]], <i>μάλ' αὖ</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.· με ρήματα, <i>μὴ μὲ μάλ' αἴνεε</i>, μη με επαινείς υπερβολικά, σε Ομήρ. Ιλ.· ἡδὲ [[μάλα]] ἡνιόχευεν, αυτή οδηγούσε [[πολύ]] προσεκτικά το [[άρμα]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> επιτείνει έναν ισχυρισμό, εἰμάλα μιν [[χόλος]] ἵκοι, αν τον καταλάβει [[κάποτε]] τόσο [[μεγάλη]] [[οργή]], σε Όμηρ.· ομοίως, [[μάλα]] περ, συντασσόμενο με ένα [[μόριο]], [[μάλα]] περ [[μεμαώς]], αν και δεν έχω επιθυμήσει ([[κάτι]]) [[ποτέ]] τόσο [[πολύ]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> στην Αττ. σε απαντήσεις, ναι, σίγουρα, ακριβώς έτσι, [[μάλα]] γε, σε Πλάτ., κ.λπ.· [[μάλα]] [[τοι]], σε Ξεν., κ.λπ.· καὶ [[μάλα]] δή, στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Συγκρ. [[μᾶλλον]], περισσότερο, σε Όμηρ.· [[μᾶλλον]] τοῦ δέοντος, περισσότερο απ' όσο πρέπει, σε Πλάτ., Ξεν., κ.λπ.· παντὸς [[μᾶλλον]], περισσότερο απ' οτιδήποτε, δηλ. εντελώς σίγουρα, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> δηλώνει συνεχή [[αύξηση]] (μιας ιδιότητας), [[ακόμη]] περισσότερο, πιο [[πολύ]], σε Ομήρ. Οδ.· [[μᾶλλον]] [[μᾶλλον]], Λατ. [[magis]] magisque, σε Ευρ., Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> [[ενίοτε]] συνάπτεται με δεύτερο συγκρ. | |lsmtext='''μάλα:''' [μᾰλᾰ],<br /><b class="num">I.</b> επίρρ., [[πολύ]], [[πάρα]] [[πολύ]], υπερβολικά, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">1.</b> επιτείνει τη [[λέξη]] με την οποία συντάσσεται, [[μάλα]] [[πολλά]], [[πάρα]] [[πολλά]], στον ίδ.· [[μάλα]] πάντες, [[μάλα]] [[πᾶσαι]], [[μάλα]] πάντα, όλοι μαζί, [[καθένας]], στον ίδ.· μάλ' [[ἀσκηθής]], εντελώς [[σώος]] από τραυματισμό, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἀβληχρὸς μάλατοῖος</i>, τόσο [[πολύ]] [[αδύναμος]], στο ίδ.· ομοίως στην Αττ., μάλαδὴ [[πρεσβύτης]], [[πολύ]] ηλικιωμένος, σε Ξεν.· [[μάλα]] γέ τινες ὀλίγοι, σε Πλάτ.· ομοίως με επίρρ., [[πάγχυ]] [[μάλα]] και [[μάλα]] [[πάγχυ]], εντελώς, εξ ολοκλήρου, σε Ομήρ. Ιλ.· εὖ [[μάλα]], εξαιρετικά [[καλά]], σε Ομήρ. Οδ.· μάλ' [[αἰεί]], για πάντα ([[νῦν]] καὶ [[ἀεί]]), σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἄχρι]] [[μάλα]] κνέφαος, [[μέχρι]] το μαύρο, πλήρες [[σκοτάδι]], σε Ομήρ. Οδ.· [[μάλα]] [[διαμπερές]], απ' [[άκρη]] σ' [[άκρη]], σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως στην Αττ., δηλώνει επαναλαμβανόμενη [[πράξη]], μάλ' [[αὖθις]], <i>μάλ' αὖ</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.· με ρήματα, <i>μὴ μὲ μάλ' αἴνεε</i>, μη με επαινείς υπερβολικά, σε Ομήρ. Ιλ.· ἡδὲ [[μάλα]] ἡνιόχευεν, αυτή οδηγούσε [[πολύ]] προσεκτικά το [[άρμα]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> επιτείνει έναν ισχυρισμό, εἰμάλα μιν [[χόλος]] ἵκοι, αν τον καταλάβει [[κάποτε]] τόσο [[μεγάλη]] [[οργή]], σε Όμηρ.· ομοίως, [[μάλα]] περ, συντασσόμενο με ένα [[μόριο]], [[μάλα]] περ [[μεμαώς]], αν και δεν έχω επιθυμήσει ([[κάτι]]) [[ποτέ]] τόσο [[πολύ]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> στην Αττ. σε απαντήσεις, ναι, σίγουρα, ακριβώς έτσι, [[μάλα]] γε, σε Πλάτ., κ.λπ.· [[μάλα]] [[τοι]], σε Ξεν., κ.λπ.· καὶ [[μάλα]] δή, στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Συγκρ. [[μᾶλλον]], περισσότερο, σε Όμηρ.· [[μᾶλλον]] τοῦ δέοντος, περισσότερο απ' όσο πρέπει, σε Πλάτ., Ξεν., κ.λπ.· παντὸς [[μᾶλλον]], περισσότερο απ' οτιδήποτε, δηλ. εντελώς σίγουρα, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> δηλώνει συνεχή [[αύξηση]] (μιας ιδιότητας), [[ακόμη]] περισσότερο, πιο [[πολύ]], σε Ομήρ. Οδ.· [[μᾶλλον]] [[μᾶλλον]], Λατ. [[magis]] magisque, σε Ευρ., Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> [[ενίοτε]] συνάπτεται με δεύτερο συγκρ. ῥηΐτεροι [[μᾶλλον]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[μᾶλλον]] [[ἆσσον]], σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[μᾶλλον]] δέ, [[πολύ]] περισσότερο, [[αλλά]] καλύτερα, <i>πολλοί</i>, [[μᾶλλον]] δὲ πάντες, σε Δημ.<br /><b class="num">5.</b> στη [[φράση]] [[μᾶλλον]] ἢ οὐ, το <i>οὐ</i> μοιάζει περιττό, ἥκει ὁ [[Πέρσης]] οὐδὲν [[μᾶλλον]] ἐπ' [[ἡμέας]] ἢ οὐ ἐπ' [[ὑμέας]], οι Πέρσες έχουν έρθει όχι τόσο [[εναντίον]] μας, όσο [[εναντίον]] σας, σε Ηρόδ.· στην [[περίπτωση]] αυτή του [[μᾶλλον]] ἢ οὐ προηγείται [[άλλη]] αρνητική [[έκφραση]].<br /><b class="num">6.</b> τὸ [[μάλα]] καὶ ἧττον ([[περίπου]]), είδος επιχειρήματος το οποίο ονομάζουμε (Λατ.) a fortiori, σε Αριστ.<br /><b class="num">III. 1.</b> Υπερθ. [[μάλιστα]], [[πάρα]] [[πολύ]], περισσότερο απ' όλα, σε Όμηρ. κ.λπ.· [[μάλιστα]] [[μέν]]..., [[ἔπειτα]] δέ..., [[πρώτα]] και πάνω απ' όλα... και [[κατόπιν]], σε Σοφ.· τί [[μάλιστα]]; ποιο είναι ακριβώς αυτό που θέλεις; σε Πλάτ.· <i>ὡς</i>ή [[ὅτι]] [[μάλιστα]], Λατ. [[quam]] [[maxime]], στον ίδ.· [[ὅσον]] [[μάλιστα]], σε Αισχύλ.· ὡς [[μάλιστα]], σίγουρα, σε απαντητικές φράσεις, σε Πλάτ.· ὡς [[δύναμαι]] [[μάλιστα]], στον ίδ.· [[μακρῷ]] [[μᾶλλον]], σε Ηρόδ. <b>2. α)</b> ἐς τὰ [[μάλιστα]], κατά το μεγαλύτερο [[μέρος]], κατ' εξοχήν, στον ίδ.· ομοίως, τὰ [[μάλιστα]], σε Θουκ. κ.λπ.· [[επιπλέον]], ἀνὴρ [[δόκιμος]] ὁμοῖα τῷ [[μάλιστα]], τόσο [[ξακουστός]] όσο αυτός που είναι ο κατ' εξοχήν ([[ξακουστός]]), σε Ηρόδ. <b>β)</b> <i>ἐν τοῖς μαλίστοις</i>, κατ' ἐξοχήν, όσο οτιδήποτε [[άλλο]], σε Θουκ., Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> το [[μάλιστα]] μπορεί να συναφθεί με υπερθ., [[ἔχθιστος]] [[μάλιστα]], [[μάλιστα]] [[φίλτατος]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[μάλιστα]] [[φίλτατος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> με αριθμούς, το [[μάλιστα]] σημαίνει [[περίπου]], σε Θουκ., Ξεν. κ.λπ.· ομοίως, ἐς [[μέσον]] [[μάλιστα]], [[περίπου]] στη [[μέση]], σε Ηρόδ.· ἥμισυ [[μάλιστα]], σε Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> το καὶ [[μάλιστα]] χρησιμ. σε απαντητικές φράσεις, με τη μεγαλύτερη [[σιγουριά]], Λατ. [[vel]] [[maxime]], σε Αριστοφ.· ομοίως, [[μάλιστα]] γε, σε Σοφ.· [[μάλιστα]] πάντων, σε Αριστοφ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: [[very]], [[quite]], [[completely]],<br />Compounds: Comp. [[μᾶλλον]] [[more]], [[rather]], sup. [[μάλιστα]] [[mostly]], [[quite especially]] (Il.).<br />Origin: IE [Indo-European] [720] <b class="b2">*mel-</b> [[strong]], [[better]]<br />Etymology: Formation like [[ἅμα]], [[τάχα]], [[πάρα]] etc. (Schwyzer 622) and like these with zero grade stem opposed to full grade Lat. [[mel-ius]] [[better]] beside [[mul-tus]] [[many]] (prob. from <b class="b2">ml̥- | |etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: [[very]], [[quite]], [[completely]],<br />Compounds: Comp. [[μᾶλλον]] [[more]], [[rather]], sup. [[μάλιστα]] [[mostly]], [[quite especially]] (Il.).<br />Origin: IE [Indo-European] [720] <b class="b2">*mel-</b> [[strong]], [[better]]<br />Etymology: Formation like [[ἅμα]], [[τάχα]], [[πάρα]] etc. (Schwyzer 622) and like these with zero grade stem opposed to full grade Lat. [[mel-ius]] [[better]] beside [[mul-tus]] [[many]] (prob. from <b class="b2">ml̥-tós</b>; cf. W.-Hofmann s. v.); zero grade also in Latv. [[milns]] [[very many]]. [[μᾶλλον]] (with secondary lengthening, after [[θᾶσσον]]) stands for orig. full grade <b class="b3">*μέλλον</b> (: [[melius]]). An innovation is <b class="b3">μάλιον μᾶλλον</b> H. (after this also to be inserted in Tyrt. 12, 6 ) with <b class="b3">μαλιωτέρα προσφιλεστέρα</b> H. -- WP. 2, 292, Pok. 720, W.-Hofmann s. [[melior]], Schwyzer 342 a. 538, Seiler Steigerungsformen 67 f. Cf. [[μαλερός]] and [[μέλω]](?). | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''μάλα''': {mála}<br />'''Forms''': Komp. [[μᾶλλον]] [[mehr]], [[lieber]], Sup. [[μάλιστα]] [[am meisten]], [[ganz besonders]] (seit Il.).<br />'''Grammar''': Adv.<br />'''Meaning''': [[sehr]], [[ganz]], [[gar]], [[durchaus]],<br />'''Etymology''': Bildung wie [[ἅμα]], [[τάχα]], [[πάρα]] usw. (Schwyzer 622) und wie diese mit schwundstufiger Stammsilbe gegenüber hochstufigem lat. ''mel''-''ius'' [[besser]] neben ''mul''-''tus'' [[viel]] (wohl aus ''ml̥''-''tós''; vgl. W.-Hofmann s. v. m. Lit.); Schwundstufe auch im lett. ''milns'' [[sehr viel]]. Das sekundär gedehnte [[μᾶλλον]] (nach [[θᾶσσον]]) steht für urspr. hochstufiges *μέλλον (: ''melius''). Eine Neubildung ist [[μάλιον]] | |ftr='''μάλα''': {mála}<br />'''Forms''': Komp. [[μᾶλλον]] [[mehr]], [[lieber]], Sup. [[μάλιστα]] [[am meisten]], [[ganz besonders]] (seit Il.).<br />'''Grammar''': Adv.<br />'''Meaning''': [[sehr]], [[ganz]], [[gar]], [[durchaus]],<br />'''Etymology''': Bildung wie [[ἅμα]], [[τάχα]], [[πάρα]] usw. (Schwyzer 622) und wie diese mit schwundstufiger Stammsilbe gegenüber hochstufigem lat. ''mel''-''ius'' [[besser]] neben ''mul''-''tus'' [[viel]] (wohl aus ''ml̥''-''tós''; vgl. W.-Hofmann s. v. m. Lit.); Schwundstufe auch im lett. ''milns'' [[sehr viel]]. Das sekundär gedehnte [[μᾶλλον]] (nach [[θᾶσσον]]) steht für urspr. hochstufiges *μέλλον (: ''melius''). Eine Neubildung ist [[μάλιον]]· [[μᾶλλον]] H. (danach auch bei Tyrt. 12, 6 einzusetzen) mit μαλιωτέρα· προσφιλεστέρα H. — WP. 2, 292, Pok. 720, W.-Hofmann s. ''melior'' (m. reicher Lit.), Schwyzer 342 u. 538, Seiler Steigerungsformen 67 f. Vgl. [[μαλερός]] und [[μέλω]].<br />'''Page''' 2,165 | ||
}} | }} | ||
{{WoodhouseReversedUncategorized | {{WoodhouseReversedUncategorized | ||
|woodrun=[[exceedingly]], [[extremely]], [[much]], [[vigorously]] | |woodrun=[[exceedingly]], [[extremely]], [[much]], [[vigorously]] | ||
}} | }} | ||