3,273,093
edits
mNo edit summary |
mNo edit summary |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=προστᾰ́της | ||
|Medium diacritics=προστάτης | |Medium diacritics=προστάτης | ||
|Low diacritics=προστάτης | |Low diacritics=προστάτης | ||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=prostatis | |Transliteration C=prostatis | ||
|Beta Code=prosta/ths | |Beta Code=prosta/ths | ||
|Definition=ου, ὁ, ([[προΐστημι]])<br><span class="bld">A</span> [[one who stands before]], [[front-rank man]], [[falsa lectio|f.l.]] for [[πρωτοστάτης]] in X.''Cyr.'' 3.3.41, ''Eq.Mag.''2.2,6:—but elsewhere,<br><span class="bld">II</span> [[leader]], [[chief]], especially of a democracy, προστάτεω ἐπιλαβέσθαι Hdt.1.127, 5.23; οἱ π. τοῦ δήμου Th.3.75, 4.46,66; <b class="b3">οἱ τῶν δήμων π</b>. Id.3.82; ὁ π. Κλέων Ar.''Ra.''569, cf. ''Eq.''1128 (lyr.); μεταβολὴ ἐκ προστάτου ἐπὶ τύραννον Pl.''R.''565d; [<b class="b3">Σόλων] πρῶτος τοῦ δήμου | |Definition=ου, ὁ, ([[προΐστημι]])<br><span class="bld">A</span> [[one who stands before]], [[front-rank man]], [[falsa lectio|f.l.]] for [[πρωτοστάτης]] in X.''Cyr.'' 3.3.41, ''Eq.Mag.''2.2,6:—but elsewhere,<br><span class="bld">II</span> [[leader]], [[chief]], especially of a [[democracy]], [[προστάτεω]] ἐπιλαβέσθαι Hdt.1.127, 5.23; οἱ π. τοῦ δήμου Th.3.75, 4.46,66; <b class="b3">οἱ τῶν δήμων π</b>. Id.3.82; ὁ π. Κλέων Ar.''Ra.''569, cf. ''Eq.''1128 (lyr.); μεταβολὴ ἐκ προστάτου ἐπὶ τύραννον Pl.''R.''565d; [<b class="b3">Σόλων] πρῶτος τοῦ δήμου προστάτης</b> Arist.''Ath.''2.2,al.<br><span class="bld">2</span> generally, [[ruler]], opp. [[ἀστοί]], A.''Supp.''963; Καδμείων Id.''Th.''1031; Κνωσίων Arr.''Epict.''3.9.3; Μολοσσῶν ''GDI''1334 (Epirus, iii B.C.); [[χώρας]], [[χθονός]], E.''Heracl.'' 964, ''IA''373 (troch.); <b class="b3">τῆς Ἑλλάδος προστάται</b>, of the [[Spartan|Spartans]], X.''HG'' 3.1.3, cf. Isoc.4.103, D.9.23; <b class="b3">π. τοῦ ἐμπορίου</b>, of Greeks in Egypt, Hdt. 2.178; τοῦ πολέμου X.''Cyr.''7.2.23; <b class="b3">προστάται τῆς εἰρήνης</b> its [[chief authors]], Id.''HG''5.1.36; <b class="b3">τῆς πρὸς τοὺς θεοὺς ἐπιμελείας π</b>. D.22.78; [[administrator]], τῆς κεχωρισμένης προσόδου ''PTeb.''81.19 (ii B.C.); [<b class="b3">τοῦ ἱεροῦ</b>] ''OGI''531.3 (Bithynia, iii A.D.); [[θεᾶς]] ib.209.4 (Philae, iii A.D.), cf. ''Ostr.''412, al. (i A.D.): metaph., ἔρως π. τῶν ἀργῶν ἐπιθυμιῶν Pl.''R.'' 572e.<br><span class="bld">3</span> [[president]] or [[presiding officer]], π. τοῦ γυμνασίου ''CIG''2881.16 (Branchidae), cf. ''OGI''130.16 (Egypt, ii B.C.), ''Supp.Epigr.''4.598.37 (Teos, i B.C.), ''IG''22.1368.13; <b class="b3">π. συνεδρίου</b> ib.9(2).205.33 (Aetolian League); [[προβούλων]] ib.9(1).694.116 (Corc.); ([[γερουσίας]]) ib.7.2808 (Hyettus, iii B.C.); [[δαμιοργῶν]] ib.5(1).1425.16 (Messene); ([[βουλᾶς]]) ib.14.256.5 (Phintias); τῆς μέσης Ἀκαδημίας S.E.''P.''1.232: freq. in plural, = πρυτάνεις, ''SIG''194.15 (Amphipolis, iv B.C.), etc.; <b class="b3">γνώμα προστατᾶν</b> ib.187.1 (Cnidus, iv B.C.), cf. ''IG''12(8).264.13 (Thasos, iv B.C.).<br><span class="bld">III</span> [[one who stands before and protects]], [[guardian]], [[champion]], πυλωμάτων A.''Th.''408, cf. 798; πόλεως Pl.''Grg.''519b; [<b class="b3">τῆς ποιητικῆς</b>] Id.''R.''607d; τῆς πάντων ἐλευθερίας D.15.30, etc.; [[epithet]] of gods, as Apollo, S.''Tr.''209 (lyr.), ''IPE''12.89 (ii A.D.).<br><span class="bld">2</span> at Athens, etc., [[patron]] who took charge of the interests of [[μέτοικοι]], etc.: hence [[ἐπὶ προστάτου οἰκεῖν]] = [[live under protection of a patron]], Lys.31.9, 14, Lycurg.145; [[προστάτην ἐπιγράφειν τινά]] = [[choose as one's patron]], Luc. ''Peregr.''11; αὑτῷ πονηρὸν προστάτην ἐπεγράψατο Ar.''Pax''684; ἔχειν Id.''Pl.''920, cf. S.''OT''882 (lyr.); <b class="b3">νέμειν π</b>. Arist.''Pol.''1275a13; also [[γράφεσθαι προστάτου]] to [[be entered by one's patron's name]], be attached to [[a patron]], οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράφομαι S.''OT''411.<br><span class="bld">3</span> = Lat. [[patronus]], Plu.''Rom.''13, ''Mar.''5, ''IG''3.687, 14.1078 (Rome, iii A.D.), ''OGI''549.6 (Ancyra, iii A.D.), etc.<br><span class="bld">IV</span> [[θεοῦ προστάτης]] = [[one who stands before a god to entreat him]], [[suppliant]], S.''OC''1278, cf. 1171.<br><span class="bld">V</span> Medic., [[prostate gland]], Herophil. ap. Gal.''UP''14.11 ([[varia lectio|v.l.]]). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>I.</b> [[qui se tient en avant]] :<br /><b>1</b> [[qui se tient le premier dans une ligne de bataille]], [[chef de file]];<br /><b>2</b> chef, <i>particul.</i> chef de parti ; <i>en gén.</i> président, chef, celui qui dirige, gén.; <i>à Athènes</i> prostatès, président d'une commission, d'un conseil;<br /><b>3</b> protecteur, défenseur contre, gén. ; <i>particul.</i> protecteur <i>ou</i> patron des métèques, <i>à Athènes</i> : τινος προστάτου γράφεσθαι SOPH se faire inscrire sous le nom d'un patron, <i>càd</i> s'attacher à un patron, être le protégé de qqn ; <i>à Rome</i> patron;<br /><b>II.</b> [[qui se tient devant]] <i>ou</i> s'approche de : θεοῦ SOPH qui se tient devant l'autel d'un dieu, suppliant.<br />'''Étymologie:''' [[προΐστημι]]. | |btext=ου (ὁ) :<br /><b>I.</b> [[qui se tient en avant]] :<br /><b>1</b> [[qui se tient le premier dans une ligne de bataille]], [[chef de file]];<br /><b>2</b> chef, <i>particul.</i> chef de parti ; <i>en gén.</i> président, chef, celui qui dirige, gén.; <i>à Athènes</i> prostatès, président d'une commission, d'un conseil;<br /><b>3</b> protecteur, défenseur contre, gén. ; <i>particul.</i> protecteur <i>ou</i> patron des métèques, <i>à Athènes</i> : τινος προστάτου γράφεσθαι SOPH se faire inscrire sous le nom d'un patron, <i>càd</i> s'attacher à un patron, être le protégé de qqn ; <i>à Rome</i> patron;<br /><b>II.</b> [[qui se tient devant]] <i>ou</i> s'approche de : θεοῦ SOPH qui se tient devant l'autel d'un dieu, suppliant.<br />'''Étymologie:''' [[προΐστημι]]. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
Line 30: | Line 27: | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=προστάτης -ου ὁ [προΐσταμαι] Ion. gen. -τεω; Dor. acc. - ταν, die voor iets of iem staat smekeling:. τοῦ θεοῦ π. smekeling van de godheid Soph. OC 1278. leider, voorvechter:. τῶν δήμων προστάται democratische leiders Thuc. 3.82.1; προστάται τῆσδε χώρας leiders van dit land Eur. Hcld. 964; π. τοῦ πολέμου opperbevelhebber Xen. Cyr. 7.2.23; προστάται... τῆς... εἰρήνης voorvechters van de vrede Xen. Hell. 5.1.36; π. τοῦ ἐμπορίου directeur van de handelshaven Hdt. 2.178.3. beschermer:; πυλωμάτων van de stadspoort Aeschl. Sept. 408; [[epithet]] van Apollo; Soph. Tr. 209; beschermheer:; οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαι ik zal niet geregistreerd staan als beschermeling van Kreon Soph. OT 411; spec. in Athene t.b. v. metoiken; ἐπὶ προστάτου οἰκεῖν onder bescherming van een beschermheer leven Lys. 31.9; νέμειν ἀνάγκη προστάτην (metoiken) moeten zich noodzakerlijkerwijs van een beschermheer bedienen Aristot. Pol. 1275a13; in Rome patronus. Plut. Rom. 13.7. | |elnltext=προστάτης -ου ὁ [προΐσταμαι] Ion. gen. -τεω; Dor. acc. - ταν, die voor iets of iem staat smekeling:. τοῦ θεοῦ π. smekeling van de godheid Soph. OC 1278. leider, voorvechter:. τῶν δήμων προστάται democratische leiders Thuc. 3.82.1; προστάται τῆσδε χώρας leiders van dit land Eur. Hcld. 964; π. τοῦ πολέμου opperbevelhebber Xen. Cyr. 7.2.23; προστάται... τῆς... εἰρήνης voorvechters van de vrede Xen. Hell. 5.1.36; π. τοῦ ἐμπορίου directeur van de handelshaven Hdt. 2.178.3. beschermer:; πυλωμάτων van de stadspoort Aeschl. Sept. 408; [[epithet]] van Apollo; Soph. Tr. 209; beschermheer:; οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαι ik zal niet geregistreerd staan als beschermeling van Kreon Soph. OT 411; spec. in Athene t.b. v. metoiken; ἐπὶ προστάτου οἰκεῖν onder bescherming van een beschermheer leven Lys. 31.9; νέμειν ἀνάγκη προστάτην (metoiken) moeten zich noodzakerlijkerwijs van een beschermheer bedienen Aristot. Pol. 1275a13; in Rome patronus. Plut. Rom. 13.7. | ||
}} | |||
{{eles | |||
|esgtx=[[protector]] | |||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
Line 42: | Line 42: | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=ὁ [[protector]] ref. a S. Filóxeno δέσποτά μου, θεὲ παντοκράτωρ, καὶ ἅγιε Φιλόξενε, πρόστατά μου <b class="b3">Señor mío, Dios todopoderoso, y San Filóxeno, mi protector</b> C 8a 2 C 8b 1 C 24 2 | |esmgtx=ὁ [[protector]] ref. a S. Filóxeno δέσποτά μου, θεὲ παντοκράτωρ, καὶ ἅγιε Φιλόξενε, πρόστατά μου <b class="b3">Señor mío, Dios todopoderoso, y San Filóxeno, mi protector</b> C 8a 2 C 8b 1 C 24 2 | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[protector]]=== | |||
Arabic: حَامٍ; Armenian: պահապան; Azerbaijani: qoruyucu, havadar, himayədar; Bengali: মহাফেজ; Bulgarian: защитник; Catalan: protector; Chamorro: a'adahi; Czech: ochránce; Danish: beskytter; Dutch: [[beschermer]], [[beschermheer]], [[behoeder]]; Faroese: verndari; Finnish: suojelija; French: [[protecteur]], [[guardien]]; Galician: protector; German: [[Beschützer]]; Ancient Greek: [[ἀλεξήτειρα]], [[ἀλεξητήρ]], [[ἀλκτήρ]], [[ἀντιλήπτωρ]], [[ἐπίκουρος]], [[ἐπιστάτης]], [[ἐπίτροπος]], [[ἱκέτης]], [[κηδεμών]], [[κηδευτής]], [[μηνιγγοφύλαξ]], [[πρόξεινος]], [[πρόξενος]], [[πρόξενϝος]], [[πρόξηνος]], [[προσκεπαστής]], [[προστάς]], [[προστάτης]], [[σκεπαστής]], [[σκοπός]], [[ὑπερασπιστής]], [[φύλαξ]], [[χραισμήτωρ]]; Irish: cosantóir; Italian: [[protettore]], [[protettrice]]; Kurdish Central Kurdish: حافیز, پاڕێزگار; Northern Kurdish: parastvan, parastvan; Latin: [[patronus]], [[patrona]], [[protector]], [[protectrix]], [[tutor]], [[fautor]], [[praeses]]; Old English: sċildend; Portuguese: [[protetor]]; Romanian: protector, protectoare; Russian: [[защитник]], [[защитница]]; Sanskrit: नाथ; Scottish Gaelic: tèarmannair; Spanish: [[protector]], [[protectora]], [[valedor]]; Swedish: beskyddare, protektor; Turkish: hami, koruyucu, mevla, sahip, veli; Ukrainian: захисник, захисниця; Urdu: محافظ | |||
===[[prostate]]=== | |||
Arabic: بْرُوسْتَات, بَرُوسْتَات, بْرُوسْتَات, مُوثَة; Egyptian Arabic: بروستاتة; Armenian: շագանակագեղձ; Aromanian: prustat; Bengali: প্রোস্টেট, প্রোস্টেট গ্রন্থি; Bulgarian: простата; Catalan: pròstata; Chinese Cantonese: 前列腺; Mandarin: 前列腺, 攝護腺/摄护腺; Min Nan: 攝護腺/摄护腺; Czech: předstojná žláza, prostata; Danish: blærehalskirtel, prostata; Dutch: [[prostaat]]; Esperanto: prostato; Finnish: eturauhanen; French: [[prostate]]; Friulian: prostate; Galician: próstata; Georgian: პროსტატა; German: [[Prostata]], [[Vorsteherdrüse]]; Greek: [[προστάτης]]; Ancient Greek: [[προστάτης]]; Hebrew: בַּלּוּטַת הָעַרְמוֹנִית; Hindi: प्रोस्टेट; Hungarian: prosztata; Icelandic: hvekkur, blöðruhálskirtill; Indonesian: prostat; Irish: próstatach, faireog phróstatach; Italian: [[prostata]]; Japanese: 前立腺; Kazakh: қуықалды без; Khmer: ប្រូស្តាត; Korean: 전립선(前立腺); Latvian: priekšdziedzeris; Lithuanian: prostata, priešinė liauka; Maori: repe tātea, repe ure; Mongolian түрүү булчирхай ᠲᠦᠷᠦᠭᠦᠦ; ᠪᠤᠯᠴᠢᠷᠬᠠᠢ; урьд булчирхай ᠤᠷᠢᠳᠤ; ᠪᠤᠯᠴᠢᠷᠬᠠᠢ; Navajo: alizh bikááz; Northern Sami: ovdaráksá; Norwegian Bokmål: prostata; Nynorsk: prostata; Occitan: prostata; Persian: پروستات; Polish: prostata; Portuguese: [[próstata]]; Romanian: prostată; Russian: [[предстательная железа]], [[простата]]; Serbo-Croatian Cyrillic: простата, корењача; Roman: prostata, korenjača; Slovene: prostata, obsečnica; Spanish: [[próstata]], [[glándula prostática]]; Swedish: prostata, blåshalskörtel; Turkish: prostat; Ukrainian: простата, передміхурова залоза; Urdu: پروسٹیٹ; Vietnamese: nhiếp hộ tuyến, tuyến tiền liệt; Volapük: prostat; Welsh: prostad, chwarren brostad | |||
}} | }} |