εἰ: Difference between revisions

|Definition=Att.-Ion. and Arc. (for [[εἰκ]], v. infr. ''ΙΙ'' ad init.), = Dor. and Aeol. [[αἰ]], [[αἰκ]] ([[quod vide|q.v.]]), Cypr.<br><span class="bld">A</span> ἤ ''Inscr.Cypr.''135.10 H., both [[εἰ]] and [[αἰ]] in Ep.:—Particle used interjectionally with imper. and to express a wish, but usually either in conditions, [[if]], or in indirect questions, [[whether]]. In the former use its regular negative is [[μή]]; in the latter, [[οὐ]].<br><span class="bld">A</span> INTERJECTIONALLY, in Hom., [[come now]]! c. imper., εἰ δὲ… ἄκουσον Il.9.262; <b class="b3">εἰ δὲ καὶ αὐτοὶ φευγόντων</b> ib.46; most freq. with [[ἄγε]] ([[quod vide|q.v.]]), 1.302, al.<br><span class="bld">2</span> in wishes, c. opt., ἀλλ' εἴ τις… καλέσειεν 10.111, cf. 24.74; so later, εἴ μοι ξυνείη μοῖρα [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''863 (lyr.); εἴ μοι γένοιτο φθόγγος ἐν βραχίοσιν E.''Hec.''836: more freq. followed by γάρ, αἲ γὰρ δὴ οὕτως εἴη Il.4.189, al.; εἰ γὰρ γενοίμην ἀντὶ σοῦ νεκρός E.''Hipp.'' 1410; εἰ γὰρ γένοιτο [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''6.1.38; εἰ γὰρ ἐν τούτῳ εἴη Pl.''Prt.''310d; of unattained wishes, in Hom. only c. opt., εἰ γὰρ ἐγὼν… Διὸς πάϊς αἰγιόχοιο εἴην Il.13.825; Ζεῦ πάτερ, αἰ γὰρ ἐμὸς πόσις εἴη Alcm.29; later with past tenses of ind., εἰ γάρ μ' ὑπὸ γῆν… ἧκεν [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''152 (anap.); <b class="b3">εἰ γὰρ τοσαύτην δύναμιν εἶχον ὥστε</b>… E.''Alc.''1072: twice in Od. c. inf. (cf. the use of inf. in commands), αἰ γὰρ τοῖος ἐὼν… ἐμὸς γαμβρὸς καλέεσθαι 7.311, cf. 24.376.<br><span class="bld">b</span> [[εἴθε]], Ep. [[αἴθε]], is freq. used in wishes in the above constructions, εἴθε οἱ αὐτῷ Ζεὺς ἀγαθὸν τελέσειεν 2.33; εἴθ' ὣς ἡβώοιμι Il.7.157; ἰὼ γᾶ, εἴθ' ἔμ' ἐδέξω A.''Ag.''1537 (lyr.); εἴθε σοι, ὦ Περίκλεις, τότε συνεγενόμην [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.2.46: later c. inf., γαίης χθαμαλωτέρη εἴθε… κεῖσθαι ''AP''9.284 (Crin.).<br><span class="bld">c</span> <b class="b3">εἰ γάρ, εἴθε</b> are also used with [[ὤφελον]] (Ep. [[ὤφελλον]]), of past unattained wishes, αἴθ' ὤφελλες στρατοῦ ἄλλου σημαίνειν Il.14.84; <b class="b3">εἰ γὰρ ὤφελον [κατιδεῖν]</b> Pl.''R.''432c.<br><span class="bld">d</span> followed by a clause expressing a consequence of the fulfilment of the wish, <b class="b3">αἰ γὰρ τοῦτο… ἔπος τετελεσμένον εἴη· τῷ κε τάχα γνοίης</b>… Od. 15.536, cf. 17.496, al.; sometimes hard to distinguish from [[εἰ]] in conditions (which may be derived from this use), εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη Il.7.28.<br><span class="bld">B</span> IN CONDITIONS, [[if]]:<br><span class="bld">I</span> with INDIC.,<br><span class="bld">1</span> with all tenses (for fut., v. infr. 2), to state a condition, with nothing implied as to its fulfilment, <b class="b3">εἰ δ' οὕτω τοῦτ' ἐστίν, ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι</b> but [[if]] this is so, it will be... Il.1.564: any form of the Verb may stand in apodosi, εἰ θεοί τι δρῶσιν αἰσχρόν, οὐκ εἰσὶν θεοί E.''Fr.''292.7; εἰ δοκεῖ, πλέωμεν S.''Ph.'' 526; εἰ Φαῖδρον ἀγνοῶ, καὶ ἐμαυτοῦ ἐπιλέλησμαι [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''228a; κάκιστ' ἀπολοίμην, Ξανθίαν εἰ μὴ φιλῶ Ar.''Ra.''579, cf. Od.17.475; εἰ θεοῦ ἦν, οὐκ ἦν αἰσχροκερδής· εἰ δ' αἰσχροκερδής, οὐκ ἦν θεοῦ Pl.''R.''408c; εἰ ταῦτα λέγων διαφθείρω τοὺς νέους, ταῦτ' ἂν εἴη βλαβερά Id.''Ap.''30b, cf. 25b; <b class="b3">εἰ οὗτοι ὀρθῶς ἀπέστησαν, ὑμεῖς ἂν οὐ χρεὼν ἄρχοιτε</b> [[if]] these were right in their revolt, (it would follow that) you rule when you have no right, Th.3.40.<br><span class="bld">b</span> to express a general condition, [[if ever]], [[whenever]], sometimes with pres., εἴ τις δύο ἢ καὶ πλείους τις ἡμέρας λογίζεται, μάταιός ἐστιν S.''Tr.''943: with impf., εἴ τίς τι ἠρώτα ἀπεκρίνοντο Th.7.10: rarely with aor., D.S.31.26.1, S.E.''P.''1.84; cf. 111.2.<br><span class="bld">2</span> with fut. (much less freq. than [[ἐάν]] c. subj.), either to express a future supposition emphatically, εἰ φθάσομεν τοὺς πολεμίους κατακαίνοντες οὐδεὶς ἡμῶν ἀποθανεῖται [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.1.19; εἰ μὴ βοηθήσετε οὐ περιέσται τἀκεῖ Th.6.91; <b class="b3">εἰ αὕτη ἡ πόλις ληφθήσεται, ἔχεται ἡ πᾶσα Σικελία</b> ibid.; in threats or warnings, εἰ μὴ καθέξεις γλῶσσαν ἔσται σοι κακά E.''Fr.''5; εἰ τιμωρήσεις Πατρόκλῳ, αὐτὸς ἀποθανῇ Pl.''Ap.''28c, cf. D.28.21: or,<br><span class="bld">b</span> to express a present intention or expectation, <b class="b3">αἶρε πλῆκτρον εἰ μαχεῖ</b> [[if]] you mean to fight, [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''759; ἐγὼ μὲν οὐκ ἀνήρ… εἰ ταῦτ' ἀνατεὶ τῇδε κείσεται κράτη S.''Ant.''485, cf. Il.1.61, E.''Hec.''863.<br><span class="bld">3</span> with historical tenses, implying that the condition is or was unfulfilled.<br><span class="bld">a</span> with impf., referring to present time or to continued or repeated action in past time (in Hom. always the latter, Il.24.715, al.): <b class="b3">ταῦτα οὐκ ἂν ἐδύναντο ποιεῖν, εἰ μὴ διαίτῃ μετρίᾳ ἐχρῶντο</b> they would not be able to do this (as they do), [[if]] they did not live an abstemious life, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.2.16, cf. Pl.''R.''489b; <b class="b3">οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν</b> he (Agamemnon) would not have been master of islands, [[if]] he had not had also some naval force, Th.1.9; αἰ δ' ἦχες ἔσλων ἴμερον ἢ κάλων… αἴδως κεν… ἦχεν Sapph.28; <b class="b3">εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοὶ… οὐκ ἄν ποτε ταῦτα ἔπασχον</b> [[if]] they had been good men, they would never have suffered as they did, Pl.''Grg.''516e, cf. [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.1.5; <b class="b3">εἰ γὰρ ἐγὼ τάδε ᾔδἐ… οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε</b> [[if]] I had known this... Il.8.366.<br><span class="bld">b</span> with aor. referring to past time, εἰ μὴ ἔφυσε θεὸς μέλι… ἔφασκον γλύσσονα σῦκα πέλεσθαι Xenoph.38; <b class="b3">εἰ μὴ ὑμεῖς ἤλθετε, ἐπορευόμεθα ἂν ἐπὶ βασιλέα</b> had you not come, we should be on our way... X.''An.''2.1.4; καὶ ἴσως ἂν ἀπέθανον, εἰ μὴ ἡ ἀρχὴ διὰ ταχέων κατελύθη Pl.''Ap.''32d, cf. Il.5.680, Od.4.364, D.4.5, 27.63: with plpf. in apodosi, εἰ τριάκοντα μόναι μετέπεσον τῶν ψήφων, ἀπεπεφεύγη ἄν Pl. ''Ap.''36a.<br><span class="bld">c</span> rarely with plpf. referring to action finished in past or present time, <b class="b3">λοιπὸν δ' ἂν ἦν ἡμῖν ἔτι περὶ τῆς πόλεως διαλεχθῆναι, εἰ μὴ προτέρα τῶν ἄλλων τὴν εἰρήνην ἐπεποίητο</b> [[if]] she had not (as she has done) made peace before the rest, Isoc.5.56, cf. Pl.''Ti.''21c.<br><span class="bld">II</span> with SUBJ., [[εἰ]] is regularly joined with [[ἄν]] (Ep. κε<b class="b3">, κεν</b>), cf. [[ἐάν]]: Arc. [[εἰκαν]] in Tegean Inscrr. of iv B. C. (''IG''5(2).3.16, 31, 6.2, ''SIG''306.34) should be understood as <b class="b3">εἰκ ἄν</b> ([[εἰ]]: [[εἰκ]] = [[οὐ]]: [[οὐκ]]), since <b class="b3">εἰ δ' ἄν</b> is also found in ''IG''5(2).3.2, 6.45, and [[εἰκ]] alone, ib.3.21; but [[ἄν]] ([[κε]], [[κεν]]) are freq. absent in Hom. as Od.5.221, 14.373 (and cf. infr. 2), and Lyr., Pi. (who never uses [[εἰ]] with [[ἄν]] or κε (ν)) ''P.''4.266, al.; in dialects, αἰ δείλητ' ἀγχωρεῖν ''IG''9(1).334.6 (Locr., v B. C.), cf. Foed.Dor. ap. Th.5.79; rarely in [[Herodotus|Hdt.]], εἰ μὴ ἀναβῇ 2.13; occasionally in Trag., A.''Eu.'' 234, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''198 (lyr.), etc.; very rarely in Att. Prose, εἰ ξυστῶσιν αἱ πόλεις Th.6.21; εἴ τι που ἄλσος ἢ τέμενος ἀφειμένον ᾖ [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''761c: in later Prose, εἴ τις θελήσῃ ''Apoc.''11.5; εἰ φονεύῃ Plot.2.9.9, cf. Procl. ''Inst.''26.<br><span class="bld">1</span> when the apodosis is fut., to express a future condition more distinctly and vividly than [[εἰ]] c. opt., but less so than [[εἰ]] c. fut. ind. (supr. 1.2a); <b class="b3">εἰ δέ κεν ὣς ἕρξῃς καί τοι πείθωνται Ἀχαιοί, γνώσῃ ἔπειθ'</b>… [[if]] thou do thus... thou shalt know, Il.2.364, cf. 1.128, 3.281, Od.17.549; ἂν δέ τις ἀνθιστῆται, σὺν ὑμῖν πειρασόμεθα χειροῦσθαι X. ''An.''7.3.11; <b class="b3">ἂν μὴ νῦν ἐθέλωμεν ἐκεῖ πολεμεῖν αὐτῷ, ἐνθάδ' ἴσως ἀναγκασθησόμεθα</b> <b class="b3">τοῦτο ποιεῖν</b> [[if]] we be not now willing, D.4.50, cf. [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]'' 5.3.27: followed by imper., <b class="b3">ἢν εἰρήνης δοκῆτε δεῖσθαι, ἄνευ ὅπλων ἥκετε</b> ib.3.2.13, cf. 5.4.30.<br><span class="bld">2</span> when the apodosis is present, denoting customary or repeated action, to express a general condition, [[if ever]], <b class="b3">ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται, σοὶ τὸ γέρας πολὺ μεῖζον</b> (''[[sc.]]'' [[ἐστί]]) [[whenever]] a division comes, your prize is (always) greater, Il.1.166; <b class="b3">ἢν ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνῄσκειν</b> [[if]] death come near, E.''Alc.'' 671; with [[ἄν]] omitted, εἴ περ γάρ τε χόλον… καταπέψῃ ἀλλά… ἔχει κότον Il.1.81.<br><span class="bld">b</span> with Rhet. present in apodosis, <b class="b3">ἐὰν μὴ οἱ φιλόσοφοι βασιλεύσωσιν, οὐκ ἔστι κακῶν παῦλα</b> there is (i.e. can be, will be) no rest... Pl.''R.''473d.<br><span class="bld">III</span> with OPTATIVE (never with [[ἄν]] in early Gr., later [[ἐάν]] c. opt., Dam.''Pr.''114, al.),<br><span class="bld">1</span> to express a future condition less definitely than [[ἐάν]] c. subj., usually with opt. with [[ἄν]] in apod., <b class="b3">ἦ κεν γηθήσαι Πρίαμος Πριάμοιό τε παῖδες… εἰ σφῶιν τάδε πάντα πυθοίατο μαρναμένοιιν</b> surely they would exult, [[if]] they should hear... Il.1.255, cf. 7.28, Od.3.223; εἴης φορητὸς οὐκ ἄν, εἰ πράσσοις καλῶς [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''979; οὐδὲ γὰρ ἄν με ἐπαινοίη, εἰ ἐξελαύνοιμι τοὺς εὐεργέτας X.''An.''7.7.11; οἶκος δ' αὐτός, εἰ φθογγὴν λάβοι, σαφέστατ' ἂν λέξειεν A.''Ag.''37, etc.: fut. opt. is [[falsa lectio|f.l.]] in [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''164a: with pres. ind. in apod., Xenoph.34.3, Democr.253: with fut.ind., Meliss.5.<br><span class="bld">b</span> in Hom.sts. with pres. opt., to express an unfulfilled present condition, <b class="b3">εἰ μὲν νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν, ἦ τ' ἂν ἐγὼ τὰ πρῶτα φεροίμην</b> [[if]] we were now contending, etc., Il.23.274: rarely in Trag., <b class="b3">εἰ μὴ κνίζοι</b>( = [[εἰ μὴ ἔκνιζε]]) E.''Med.''568; also εἰ ἀναγκαῖον εἴη ἀδικεῖν ἢ ἀδικεῖσθαι, ἑλοίμην ἂν μᾶλλον ἀδικεῖσθαι Pl.''Grg.''469c.<br><span class="bld">2</span> when the apodosis is past, denoting [[customary]] or repeated [[action]], to express a general condition in past time (corresponding to use of subj. in present time, supr. 11.2); once in Hom., εἴ τίς με… ἐνίπτοι, ἀλλὰ σὺ τόν γ'… κατέρυκες Il.24.768; <b class="b3">εἰ δέ τινας θορυβουμένους αἴσθοιτο... κατασβεννύναι τὴν ταραχὴν ἐπειρᾶτο</b> [[if]] he should see ([[whenever]] he saw) any troops in confusion, he (always) tried, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.3.55, cf. ''An.''4.5.13, ''Mem.''4.2.40; <b class="b3">εἴ τις ἀντείποι, εὐθὺς ἐτεθνήκει</b> [[if]] any one made objection, he was a dead man at once, Th. 8.66; ἀλλ' εἴ τι μὴ φέροιμεν, ὤτρυνεν φέρειν E.''Alc./span>755''. For [[εἰ]] c. ind. in this sense v. supr. 1.1: ind. and opt. are found in same sentence, ἐμίσει, οὐκ εἴ τις κακῶς πάσχων ἠμύνετο, ἀλλ' εἴ τις εὐεργετούμενος ἀχάριστος φαίνοιτο X.''Ages.''11.3.<br><span class="bld">3</span> in oratio obliqua after past tenses, representing [[ἐάν]] c. subj. or [[εἰ]] with a primary (never an historical) tense of the ind. in oratio recta, <b class="b3">ἐλογίζοντο ὡς, εἰ μὴ μάχοιντο, ἀποστήσοιντο αἱ πόλεις</b> (representing <b class="b3">ἐὰν μὴ μαχώμεθα, ἀποστήσονται</b>) X.''HG''6.4.6, cf. D.21.104, X.''HG''5.2.2; <b class="b3">ἔλεγεν ὅτι, εἰ βλαβερὰ πεπραχὼς εἴη, δίκαιος εἴη ζημιοῦσθαι</b> (representing <b class="b3">εἰ βλαβερὰ πέπραχε, δίκαιός ἐστι</b>) ib.32, cf. ''An.''6.6.25; <b class="b3">εἰ δέ τινα φεύγοντα λήψοιτο, προηγόρευεν ὅτι ὡς πολεμίῳ χρήσοιτο</b> (representing <b class="b3">εἴ τινα λήψομαι, χρήσομαι</b>) Id.''Cyr.''3.1.3; also, where oratio obliqua is implied in the leading clause, <b class="b3">οὐκ ἦν τοῦ πολέμου πέρας Φιλίππῳ, εἰ μὴ Θηβαίους… ἐχθροὺς ποιήσειε τῇ πόλει</b>, i.e. Philip thought there would be no end to the war, [[un]]less he should make… (his thought having been <b class="b3">ἐὰν μὴ ποιήσω</b>), D.18.145; ἐβούλοντο γὰρ σφίσιν, εἴ τινα λάβοιεν, ὑπάρχειν ἀντὶ τῶν ἔνδον, ἢν ἄρα τύχωσί τινες ἐζωγρημένοι Th.2.5.<br><span class="bld">4</span> c. opt. with [[ἄν]], only when the clause serves as apodosis as well as protasis, cf. Pl.''Prt.''329b, D.4.18, [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.5.3 (v. ἄν A. 111. d).<br><span class="bld">IV</span> c. INF., in oratio obliqua, only in [[Herodotus|Hdt.]], εἰ γὰρ δὴ δεῖν πάντως περιθεῖναι ἄλλῳ τέῳ τὴν βασιληΐην, [ἔφη] δικαιότερον εἶναι κτλ. 1.129; εἰ εἶναι τοῦτο μὴ φίλον 2.64, cf. 172, 3.105,108.<br><span class="bld">V</span> after Verbs denoting [[wonder]], [[delight]], [[indignation]], [[disappointment]], [[contentment]], and similar emotions, [[εἰ]] c. ind. is used instead of [[ὅτι]], to express the object of the feeling in a hypothetical form, <b class="b3">θαυμάζω εἰ μηδεὶς ὑμῶν μήτ' ἐνθυμεῖται μήτ' ὀργίζεται, ὁρῶν</b>… I wonder [[that]] no one of you is either concerned or angry when he sees... D.4.43; οὐκ ἀγαπᾷ εἰ μὴ δίκην δέδωκεν, ἀλλ' εἰ μὴ καὶ χρυσῷ στεφάνῳ στεφανωθήσεται ἀγανακτεῖ Aeschin.3.147: after past tenses, ἐθαύμασε δ' εἰ μὴ φανερόν ἐστιν [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.1.13; δεινὸν εἰσῄει, εἰ μὴ… δόξει D.19.33; ἐθαύμαζον εἴ τι ἕξει τις χρήσασθαι τῷ λόγῳ [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]''95a; οὐδὲ ᾐσχύνθη εἰ… ἐπάγει D.21.105: in oratio obliqua (expressed or implied) c. opt., <b class="b3">ἐπεῖπεν ὡς δεινὸν</b> (''[[sc.]]'' [[εἴη]]) εἰ… μεγαλόψυχος γένοιτο Aeschin.2.157; ᾤκτιρον εἰ ἁλώσοιντο X.''An.''1.4.7; <b class="b3">ἐθαύμαζε δ' εἴ τις ἀρετὴν ἐπαγγελλόμενος ἀργύριον πράττοιτο</b> he wondered [[that]] any one should demand money, Id.''Mem.''1.2.7; <b class="b3">ἔχαιρον ἀγαπῶν εἴ τις ἐάσοι</b> I rejoiced, being content [[if]] any one should let it pass, Pl.''R.''450a:—in this use the neg. [[οὐ]] is also found, ἀγανακτῶ εἰ ὁ Φίλιππος ἁρπάζων οὐ λυπεῖ D.8.55; δεινὸν ἂν εἴη εἰ οἱ ἐκείνων ξύμμαχοι οὐκ ἀπεροῦσιν Th.1.121; τέρας λέγεις, εἰ οὐκ ἂν δύναιντο λαθεῖν Pl.''Men.''91d, etc.<br><span class="bld">VI</span> in citing a fact as a ground of argument or appeal, [[as surely as]], [[since]], <b class="b3">εἴ ποτ' ἔην γε</b> [[if]] there was [as there was], i.e. [[as sure as]] there was such an one, Il.3.180, al.; εἰ τότε κοῦρος ἔα, νῦν αὖτέ με γῆρας ὀπάζει 4.321; <b class="b3">πολλοὺς γὰρ οἶκε εἶναι εὐπετέστερον διαβάλλειν ἢ ἕνα, εἰ Κλεομένεα μὲν μοῦνον οὐκ οἷός τε ἐγένετο διαβαλεῖν, τρεῖς δὲ μυριάδας Ἀθηναίων ἐποίησε τοῦτο</b> it seems easier to deceive many than one, [[if]] (as was the fact, i.e. [[since]]) he was not able... [[Herodotus|Hdt.]]5.97, cf. 1.60,al.<br><span class="bld">VII</span> ELLIPTICAL CONSTRUCTIONS:<br><span class="bld">1</span> with apodosis implied in the context, [[εἰ]] having the force of [[in case]], [[supposing that]], <b class="b3">πρὸς τὴν πόλιν, εἰ ἐπιβοηθοῖεν, ἐχώρουν</b> they marched towards the city [so as to meet the citizens], [[in case]] they should rush out, Th.6.100; <b class="b3">ἱκέται πρὸς σὲ δεῦρ' ἀφίγμεθα, εἴ τινα πόλιν φράσειας ἡμῖν εὔερον</b> we have come hither to you, [[in case]] you should tell us of some fleecy city (i.e. that we might hear of it), [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''120; <b class="b3">παρέζεο καὶ λαβὲ γούνων, αἴ κέν πως ἐθέλῃσιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι</b> sit by him and grasp his knees [so as to persuade him], [[in case]] he be willing to help the Trojans, Il.1.408, cf. 66, Od.1.94, 3.92; <b class="b3">ἄκουσον καὶ ἐμοῦ, ἐάν σοι ἔτι ταὐτὰ δοκῇ</b> hear me also [that you may assent], [[in case]] the same opinion please you, Pl.''R.''358b; <b class="b3">ἰδὲ δή, ἐάν σοι ὅπερ ἐμοὶ συνδοκῇ</b> look now, [[in case]] you approve what I do, ib. 434a.<br><span class="bld">2</span> with apodosis suppressed for rhetorical reasons, <b class="b3">εἴ περ γάρ κ' ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος… στυφελίξαι</b> [[if]] he wish to thrust him away, [he will do so], Il.1.580; <b class="b3">εἰ μὲν δώσουσι γέρας—· εἰ δέ κε μὴ δώωσιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι</b> [[if]] they shall give me a prize, [well and good]; but [[if]] they give not, then I will take one for myself, 1.135, cf. 6.150, Ar.''Pl.''468; <b class="b3">καὶ ἢν μὲν ξυμβῇ ἡ πεῖρα—· εἰ δὲ μή</b>… and [[if]] the attempt succeed, [well]; otherwise... Th.3.3, cf. Pl.''Prt.''325d.<br><span class="bld">3</span> with the Verb of the protasis omitted, chiefly in the following expressions:<br><span class="bld">a</span> <b class="b3">εἰ μή</b> [[except]], οὐδὲν ἄλλο σιτέονται, εἰ μὴ ἰχθῦς μοῦνον [[Herodotus|Hdt.]] 1.200; <b class="b3">μὰ τὼ θεώ, εἰ μὴ Κρίτυλλά γ' [εἰμί]</b>—nay, [[if]] I'm not Critylla! i.e. I am, Ar.''Th.''898; <b class="b3">εἰ μὴ ὅσον</b> [[except]] only, ἐγὼ μέν μιν οὐκ εἶδον, εἰ μὴ ὅσον γραφῇ [[Herodotus|Hdt.]]2.73, cf. 1.45, 2.20; εἰ μὴ εἰ Th.1.17, Pl.''Grg.''480b, etc.; <b class="b3">εἰ μή τι οὖν, ἀλλὰ σμικρόν γέ μοι τῆς ἀρχῆς χάλασον</b> [[if]] nothing else, yet... Id.''Men.''86e; ironical, εἰ μὴ ἄρα ἡ τῆς ἀρετῆς ἐπιμέλεια διαφθορά ἐστιν [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.2.8; εἰ μή πέρ γε τὸν ὑοσκύαμον χρήματα εἶναι φήσομεν Id.''Oec.''1.13.<br><span class="bld">b</span> <b class="b3">εἰ δὲ μή</b> but [[if]] not, i.e. [[otherwise]], προηγόρευε τοῖς Λαμψακηνοῖσι μετιέναι Μιλτιάδεα, εἰ δὲ μή, σφέας πίτυος τρόπον ἀπείλεε ἐκτρίψειν [[Herodotus|Hdt.]]6.37, cf. 56; after <b class="b3">μάλιστα μέν</b>, Th.1.32,35, etc.:—after a preceding neg., <b class="b3">μὴ τύπτ'· εἰ δὲ μή, σαυτόν ποτ' αἰτιάσει</b> don't beat me; [[otherwise]], you will have yourself to blame, Ar.''Nu.'' 1433; ὦ Κῦρε, μὴ οὕτω λέγε· εἰ δὲ μή, οὐ θαρροῦντά με ἕξεις [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''3.1.35; οὔτ' ἐν τῷ ὕδατι τὰ ὅπλα ἦν ἔχειν· εἰ δὲ μή Id.''An.''4.3.6, cf. Th.1.28, 131, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]''91c.<br><span class="bld">c</span> <b class="b3">εἰ δέ</b> sometimes stands for εἰ δὲ μή, εἰ μὲν βούλεται, ἑψέτω· εἰ δ', ὅτι βούλεται, τοῦτο ποιείτω Pl.''Euthd.''285c, cf. ''Smp.''212c; εἰ δ' οὖν S.''Ant.''722; εἰ δ' οὕτως [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1094a24; <b class="b3">εἰ δὲ τοῦτο</b> and [[if]] so, Str.2.1.29.<br><span class="bld">d</span> <b class="b3">εἰ γάρ</b> for [[if]] so, Id.7.3.6.<br><span class="bld">e</span> <b class="b3">εἴ τις</b> [[if]] any, i.e. [[as much as]] or [[more than]] any, τῶν γε νῦν αἴ τις ἐπιχθονίων, ὀρθῶς B.5.5; ὄτλον ἄλγιστον ἔσχον, εἴ τις Αἰτωλὶς γυνή S.''Tr.''8, cf. ''OC''734; <b class="b3">εἴ τις ἄλλος</b>, [[siquis alius]], E.''Andr.''6, etc.; εἴ τινες καὶ ἄλλοι [[Herodotus|Hdt.]]3.2, etc.; εἴπερ τις ἄλλος Pl.''R.''501d; also <b class="b3">κατ' εἰ δέ τινα τρόπον</b> in [[any]] way, ''IG'' 5(2).6.27 (Tegea).<br><span class="bld">f</span> <b class="b3">εἴ ποτε</b> or <b class="b3">εἴπερ ποτέ</b> [[now if]] ever, ἡμῖν δὲ καλῶς, εἴπερ ποτέ, ἔχει… ἡ ξυναλλαγή Th.4.20, cf. [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''594; αἴ ποτα κἄλλοτα Alc.''Supp.''7.11, cf. X.''An.''6.4.12, etc.; but in prayers, εἴ ποτέ τοι ἐπὶ νηὸν ἔρεψα… τόδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ Il.1.39.<br><span class="bld">g</span> <b class="b3">εἴ ποθεν</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">δυνατόν ἐστι</b>) [[if]] from any quarter, i.e. from some quarter or other, S.''Ph.'' 1204 (lyr.); so <b class="b3">εἴ ποθι</b> somewhere, anywhere, Id.''Aj.''885 (lyr.); εἴ που Od.4.193.<br><span class="bld">h</span> <b class="b3">εἴ πως</b> ib.388, X.''An.''2.3.11: in an elliptical sentence (cf. VII. ''1''), πρέσβεις πέμψαντες, εἴ πως πείσειαν Th.1.58.<br><span class="bld">VIII</span> with other PARTICLES:<br><span class="bld">1</span> for the distinction between <b class="b3">καὶ εἰ</b> (or <b class="b3">καὶ ἐάν</b>, or [[κἄν]]) even [[if]], and <b class="b3">εἰ καί</b> (or <b class="b3">ἐὰν καί</b>) even [[though]], v. [[καί]]:—the opposite of <b class="b3">καὶ εἰ</b> is <b class="b3">οὐδ' εἰ</b>, not even [[if]]; that of <b class="b3">εἰ καί</b> is <b class="b3">εἰ μηδέ</b>, if (although) not even.<br><span class="bld">2</span> for <b class="b3">ὡς εἰ, ὡς εἴ τε, ὥσπερ εἰ</b>, etc., v. [[ὡς]] and [[ὥσπερ]].<br><span class="bld">3</span> for <b class="b3">εἰ ἄρα</b>, v. [[ἄρα]]; for <b class="b3">εἰ δή, εἴπερ</b>, v. [[εἰ δή, εἴπερ]]; for <b class="b3">εἴ γε</b>, v. [[γέ]].<br><span class="bld">IX</span> in neg. oaths, = Hebr. [[im]], [[LXX]] ''Ps.''94(95).11, ''Ev.Marc.''8.12, al.<br><span class="bld">C</span> IN INDIRECT QUESTIONS, [[whether]], followed by the ind., subj., or opt., according to the principles of oratio obliqua:<br><span class="bld">1</span> with IND. after primary tenses, representing the same tense in the direct question, <b class="b3">σάφα δ' οὐκ οἶδ' εἰ θεός ἐστιν</b> [[whether]] he is a god, Il.5.183; εἰ ξυμπονήσεις… σκόπει S.''Ant.''41.<br><span class="bld">2</span> with SUBJ. after primary tenses, representing a dubitative subj. in the direct question, <b class="b3">τὰ ἐκπώματα οὐκ οἶδ' εἰ Χρυσάντᾳ τουτῳῒ δῶ</b> [[whether]] I should give them, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.4.16: sometimes elliptical, ἐς τὰ χρηστήρια ἔπεμπε, εἰ στρατεύηται ἐπὶ τοὺς Πέρσας [[Herodotus|Hdt.]]1.75.<br><span class="bld">3</span> OPT. after past tenses, representing either of the two previous constructions in the direct question, <b class="b3">ἤρετο εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος</b> he asked [[whether]] any one was wiser than I (direct <b class="b3">ἔστι τις σοφώτερος</b>;), Pl.''Ap.''21a; ἐπεκηρυκεύετο Πεισιστράτῳ, εἰ βούλοιτό οἱ τὴν θυγατέρα ἔχειν γυναῖκα [[Herodotus|Hdt.]]1.60: rarely aor. opt. for the aor. ind., <b class="b3">ἠρώτων αὐτὸν εἰ ἀναπλεύσειεν</b> I asked him [[whether]] he had set sail (direct [[ἀνέπλευσας]];), D.50.55: but aor. opt. usually represents aor. subj., <b class="b3">τὸν θεὸν ἐπήροντο εἰ παραδοῖεν Κορινθίοις τὴν πόλιν… καὶ τιμωρίαν τινὰ πειρῷντ' ἀπ' αὐτῶν ποιεῖσθαι</b> they asked [[whether]] they should deliver their city to the Corinthians, and should try... Th.1.25:—in both constructions the ind. or subj. may be retained, <b class="b3">ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν εἰ χρὴ πολεμεῖν</b> ib.119; <b class="b3">ἐβουλεύοντο εἴτε κατακαύσωσιν… εἴτε τι ἄλλο χρήσωνται</b> [[whether]] they should burn them or should dispose of them in some other way, Id.2.4; <b class="b3">ἀνακοινοῦσθαι αὐτὸν αὑτῷ εἰ δῷ ἐπιψηφίσαι τοῖς προέδροις</b> [he said that] he consulted him [[whether]] he should give... Aeschin.2.68.<br><span class="bld">4</span> with OPT. and [[ἄν]] when this was the form of the direct question, <b class="b3">ἠρώτων εἰ δοῖεν ἂν τούτων τὰ πιστά</b> they asked [[whether]] they would give (direct <b class="b3">δοιήτε ἄν</b>;), X.''An.''4.8.7.<br><span class="bld">5</span> the NEG. used with [[εἰ]] in indirect questions is [[οὐ]], when [[οὐ]] would be used in the direct question, <b class="b3">ἐνετέλλετο… εἰρωτᾶν εἰ οὔ τι ἐπαισχύνεται</b> [[whether]] he is not ashamed, [[Herodotus|Hdt.]]1.90, etc.; but if [[μή]] would be required in the direct form, it is retained in the indirect, <b class="b3">οὐ τοῦτο ἐρωτῶ, ἀλλ' εἰ τοῦ μὲν δικαίου μὴ ἀξιοῖ πλέον ἔχειν μηδὲ βούλεται ὁ δίκαιος, τοῦ δὲ ἀδίκου</b> (the direct question would be <b class="b3">μὴ ἀξιοῖ μηδὲ βούλεται</b>; he does not see fit nor wish, does he?) Pl.''R.'' 349b:—in double indirect questions, <b class="b3">εἴτε… εἴτε…; εἰ… εἴτε…; εἴτε… ἢ.</b>.. either [[οὐ]] or [[μή]] can be used in the second clause, ὅπως ἴδῃς εἴτ' ἔνδον εἴτ' οὐκ ἔνδον [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''7; σκοπῶμεν εἰ ἡμῖν πρέπει ἢ οὔ Pl.''R.''451d; <b class="b3">εἰ ἀληθὲς ἢ μή, πειράσομαι μαθεῖν</b> ib.339a; πολλὰ ἂν περιεσκέψω, εἴτε ἐπιτρεπτέον εἴτε οὔ·… οὐδένα λόγον οὐδὲ συμβουλὴν ποιῇ, εἴτε χρὴ ἐπιτρέπειν σαυτὸν αὐτῷ εἴτε μή Id.''Prt.''313a, 313b; ἀνάγκη τὴν ἐμὴν μητέρα, εἴτε θυγάτηρ ἦν Κίρωνος εἴτε μή, καὶ εἰ παρ' ἐκείνῳ διῃτᾶτο ἢ οὔ, καὶ γάμους εἰ διττοὺς ὑπὲρ ταύτης εἱστίασεν ἢ μὴ… πάντα ταῦτα εἰδέναι τοὺς οἰκέτας Is.8.9; <b class="b3">τοὺς νόμους καταμανθάνειν εἰ καλῶς κεῖνται ἢ μή.. τοὺς λόγους εἰ ὀρθῶς ὑμᾶς διδάσκουσιν ἢ οὔ</b> Antipho 5.14.

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> dór. y eol. αἰ q.u.; [[αἰκ]] v. [[αἰ]] chipr. ἤ q.u.; por unión de εἰ c. ἄν: [[ἐάν]] q.u., [[εἰάν]], ἤν, ἄν, v. [[ἐάν]]<br /><b class="num">A</b> interj.<br /><b class="num">I</b> valor voluntativo [[ea]], [[venga]]<br /><b class="num">a)</b> en Hom. c. imperat. εἰ δὲ καὶ αὐτοὶ φευγόντων ... ἐς πατρίδα γαῖαν <i>Il</i>.9.46, εἰ δὲ σὺ μέν μευ ἄκουσον ¡venga! escúchame tú</i>, <i>Il</i>.9.262<br /><b class="num">•</b>frec. unido a [[ἄγε]]: εἰ δ' [[ἄγε]] μὴν πείρησαι ¡ea! inténtalo</i>, <i>Il</i>.1.302, εἰ δ' [[ἄγε]] μοι, [[δμῳαί]], νημερτέα μυθήσασθε <i>Il</i>.6.376, cf. 8.18, εἰ δ' [[ἄγε]] νῦν, φίλε Φοῖβε, ... [[αἷμα]] κάθηρον <i>Il</i>.16.667, εἰ δ' [[ἄγε]] νῦν ξυνίει καὶ ἐμῶν ἐμπάζεο μύθων ¡ea! atiende y grábate mis palabras</i>, <i>Od</i>.1.271, Τηλέμαχ', εἰ δ' [[ἄγε]] μοι κάλεσον ... Εὐρύκλειαν <i>Od</i>.22.391;<br /><b class="num">b)</b> después de Hom. εἰ δ' [[ἄγε]] c. imperat. κἠμοί τι Κυδώνιον εἰ δ' [[ἄγε]] τόξον ... τεύξατε Call.<i>Dian</i>.81, cf. Q.S.9.85<br /><b class="num">•</b>c. subj. voluntativo εἰ δ' [[ἄγε]] δὴ μενοεικέα δῶρα πόρωμεν ἀνδράσιν A.R.1.657, εἰ δ' [[ἄγε]] <δὴ> πολέμοιο μεδώμεθα Q.S.9.537<br /><b class="num">•</b>c. fut. εἰ δ' ἄγ' ἐγὼν ἐρέω, κόμισαι δὲ σὺ μῦθον ἀκούσας Parm.B 2.1, εἰ δ' [[ἄγε]] τοι λέξω Emp.B 38.<br /><b class="num">II</b> c. valor cupitivo [[ojalá]], [[quiera]]<br /><b class="num">1</b> en Hom. c. opt., tanto en deseos reales como irreales ἀλλ' εἴ τις καὶ τούσδε μετοιχόμενος καλέσειεν mas ojalá que alguno fuera también en su busca y los convocara</i>, <i>Il</i>.10.111, cf. 24.74, εἴ τινά που Τρώων ἐξάλμενος ἄνδρα βάλοισθα <i>Il</i>.15.571, cf. 16.559, εἰ δὴ ὁμοφρονέοις ποτιφωνήεις τε γένοιο [[εἰπεῖν]] <i>Od</i>.9.456, εἰ δ' αὖ καὶ βόες εἶεν <i>Od</i>.18.371<br /><b class="num">•</b>frec. reforzado por [[γάρ]] (pero más frec. es αἰ [[γάρ]], cf. αἰ 1 y [[γάρ]] A II 4): εἰ γὰρ νῦν ἐλθὼν δόμου ἐν πρώτῃσι θύρῃσι σταίη <i>Od</i>.1.255, cf. 18.366, εἰ γὰρ ἐγὼν ὣς εἴην [[ἀθάνατος]] ... ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν <i>Il</i>.8.538, cf. 13.825<br /><b class="num">•</b>a veces es difícil decidir si se trata de un uso como interj. o de la conj. cond. ἀλλ' εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη ¡ah! si tú me hicieras caso, eso mucho mejor sería</i>, <i>Il</i>.7.28, εἰ γὰρ [[Ἀθήνη]] δοίη κάρτος ἐμοί ...· τῶ κεν ἔγωγ' ἐθέλοιμι παρεστάμεναι καὶ ἀμύνειν Πατρόκλῳ <i>Il</i>.17.561.<br /><b class="num">2</b> después de Hom.:<br /><b class="num">a)</b> c. opt. expresa un deseo real εἴ μοι γένοιτο παρθένος καλή τε καὶ τέρεινα ¡ojalá tuviera yo una doncella hermosa y delicada!</i> Hippon.120, αἰτουμένῳ μοι κοῦφον εἰ δοίης τέλος ¡oh, si me concedieras un pequeño favor que yo te pido!</i> A.<i>Th</i>.260, εἴ μοι ξυνείη φέροντι μοῖρα τὰν εὔσεπτον ἁγνείαν λόγων S.<i>OT</i> 863, εἴ μοι γένοιτο φθόγγος ἐν βραχίοισιν E.<i>Hec</i>.836<br /><b class="num">•</b>menos frec. en prosa ἀλλ' εἰ τὸ μὲν νῦν ταῦτα πρήσσοις τά περ ἐν χερσὶ ἔχεις mas ojalá lleves ahora a término aquello de lo que te ocupas</i> Hdt.7.5<br /><b class="num">•</b>reforzado por [[γάρ]]: εἰ γὰρ ὣς ἐμοὶ γένοιτο ojalá me fuera dado así</i> Archil.204, εἰ γὰρ ὁ πᾶς χρόνος ὄλβον μὲν ... εὐθύνοι Pi.<i>P</i>.1.46, cf. <i>N</i>.7.98, εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῦσι πρὸς θεῶν A.<i>Th</i>.550, cf. S.<i>OT</i> 80, εἰ γὰρ ἐκγένοιτ' ἰδεῖν ταύτην με τὴν ἡμέραν Ar.<i>Pax</i> 346, εἰ [[γάρ]], ..., ὦ Ζεῦ καὶ θεοί, ἐν τούτῳ εἴη Pl.<i>Prt</i>.310d, cf. X.<i>Cyr</i>.6.1.38<br /><b class="num">•</b>excep. puede conservar el opt. un uso indiferente a la op. real/irreal εἰ γὰρ γενοίμην, τέκνον, ἀντὶ σοῦ νεκρός ¡ay si pudiera, hijo, ser yo el cadáver en tu lugar!</i> E.<i>Hipp</i>.1410;<br /><b class="num">b)</b> c. impf. expresa un deseo irreal de pres. εἰ γὰρ τοσαύτην δύναμιν εἶχον ὥστε ... ojalá tuviera yo tanto poder como para ...</i> E.<i>Alc</i>.1072, εἰ γὰρ τόδ' ἦν E.<i>Or</i>.1614;<br /><b class="num">c)</b> c. aor. expresa un deseo irreal de pasado εἰ [[γάρ]] μ' ὑπὸ γῆν ... εἰς ἀπέραντον Τάρταρον ἧκεν ojalá me hubiese echado bajo tierra al insondable Tártaro</i> A.<i>Pr</i>.152, cf. <i>Ch</i>.345, εἰ γὰρ κατέσχον μὴ θεῶν κλεφθεὶς ὕπο E.<i>Or</i>.1580;<br /><b class="num">d)</b> εἰ γὰρ ὤφελον expresa tb. irreal de pasado [[ojalá]], [[qué más quisiera]] E.<i>Or</i>.1582, Ar.<i>Ec</i>.380, Pl.<i>R</i>.432c, <i>Cri</i>.44d.<br /><b class="num">B</b> conj. cond. [[si]]<br /><b class="num">I</b> c. valor real, ind. en la prót.<br /><b class="num">1</b> de pres., c. ind., imperat. o subj. voluntativo en la apód. (raro c. opt. c. ἄν), su neg. es μή (tard. οὐ):<br /><b class="num">a)</b> c. ind. en la apód. εἰ δ' οὕτω τοῦτ' ἐστίν, ἐμοὶ μέλλει φίλον εἶναι si eso es así, a mí me va a ser grato</i>, <i>Il</i>.1.564, τελέσαι δέ με θυμὸς ἄνωγεν, εἰ [[δύναμαι]] τελέσαι el ánimo me impulsa a cumplirlo si realmente lo puedo cumplir</i>, <i>Od</i>.5.90, εἰ σὺ μὴ τόδ' ἐννοεῖς, ἐγὼ λέγω σοι A.<i>A</i>.1088, εἰ δὲ θεὸν [[ἀνήρ]] τις ἔλπεταί <τι> λαθέμεν ἔρδων, ἁμαρτάνει si un hombre espera hacer algo sin que un dios se percate, se equivoca</i> Pi.<i>O</i>.1.64, ὥστ' εἴ τις δύο ἢ καί τι πλείους ἡμέρας λογίζεται, μάταιός ἐστιν S.<i>Tr</i>.943, εἰ θεοί τι δρῶσιν αἰσχρόν, οὐκ εἰσὶν θεοί E.<i>Fr</i>.292.7, εἰ μὲν [[ἀνάγκη]] ἐστὶ μάχεσθαι, τοῦτο [[δεῖ]] παρασκευάσασθαι X.<i>An</i>.4.6.10, εἰ μὲν θνητή τ' ἐσσί, γυνὴ δέ σε γείνατο μήτηρ ... ἐμὴ δ' [[ἄλοχος]] κεκλήσεαι si eres mortal y te engendró una madre mortal, serás llamada esposa mía</i>, <i>h.Ven</i>.145, εἰ Μωϋσέως ... οὐκ ἀκούουσιν ... οὐδ' [[ἐάν]] τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται <i>Eu.Luc</i>.16.31, εἰ ἐγὼ Φαῖδρον ἀγνοῶ, καὶ [[ἐμαυτοῦ]] ἐπιλέλησμαι Pl.<i>Phdr</i>.228a<br /><b class="num">•</b>en proposiciones silogísticas el verbo de prót. o apód. o el de ambas, suele estar elidido εἰ ἡ ὄψις ἐν ἐσχάτῳ γένει τῇ αἰσθήσει, ἡ τυφλότης οὐκ ἔσται [[αἴσθησις]] Arist.<i>Top</i>.124^a38, εἰ ἔστιν ἐπιστήμη φαύλη καὶ σπουδαία, καὶ [[διάθεσις]] φαύλη καὶ σπουδαία Arist.<i>Top</i>.111^a21, εἰ τὸ ἡδὺ ὅπερ ἀγαθόν, τὸ μὴ ἀγαθὸν οὐχ ἡδύ Arist.<i>Top</i>.124^b8<br /><b class="num">•</b>en geom., frec. c. fut. en la apód., para presentar los distintos casos de una hipótesis básica εἰ δέ ... ἡ ΑΒΓ τὴν μὲν ΑΒΕ τέμνει ... τῇ μὲν Δ οὐ συμπεσεῖται si la línea ABG corta a ABE, no se encontrará con D</i> Apollon.Perg.<i>Con</i>.4.55;<br /><b class="num">b)</b> c. imperat. o subj. voluntativo en la apód. εἰ δέ τίς ἐσσι βροτῶν, ..., [[ἆσσον]] ἴθ' si eres un mortal, acércate más</i>, <i>Il</i>.6.142, εἰ μὲν δὴ θεός ἐσσι, θεοῖό τε ἔκλυες αὐδῆς, εἰ δ' [[ἄγε]] μοι καὶ κεῖνον ... κατάλεξον <i>Od</i>.4.831, ἀλλ' εἰ δοκεῖ, πλέωμεν mas, si queréis, naveguemos</i> S.<i>Ph</i>.526, ὅθεν δὲ ἀπελίπομεν ἐπανέλθωμεν, εἴ σοι ἡδομένῳ ἐστίν Pl.<i>Phd</i>.78b, εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται <i>Eu.Matt</i>.4.3, ἰ (<i>sic</i>) δέ τινες βούλοιντο ἀντιλογίᾳ χρήσασθαι πρὸς τὴν τάξιν ἀποσταλήτωσαν <i>POxy</i>.2666.2.17 (IV d.C.);<br /><b class="num">c)</b> c. opt. en la apód., c. o sin ἄν, entendida ésta y la prót. como inseguras, tb. para atenuar una afirmación o expresar un deseo καὶ νῦν, εἴ τί που ἔστι, πίθοιό μοι y ahora, si de alguna forma es posible, deberías hacerme caso</i>, <i>Od</i>.4.193, εἰ δ' ἀμείνον' οἱ θεοὶ γνώμην ἔχουσιν, εὐτυχὴς εἴην [[ἐγώ]] pero si los dioses tienen una intención mejor, puede que tenga yo suerte</i> E.<i>Ph</i>.1200, ἀλλ' εἰ τὰ πλείω χρηστὰ τῶν κακῶν ἔχεις, [[ἄνθρωπος]] οὖσα κάρτα γ' εὖ πράξειας ἄν E.<i>Hipp</i>.472, εἰ μὲν οὖν ταῦτα λέγων [[διαφθείρω]] τοὺς νέους, ταῦτ' ἂν εἴη βλαβερά Pl.<i>Ap</i>.30b<br /><b class="num">•</b>en razonamientos de tipo cien. εἰ οὖν εἰς μὲν τοὺς εὑρεῖς πλέον ... εἰσέρχεται τὸ ὑγρὸν ..., πλειστάκις ἂν πτάρνοιντο [[εἰκότως]] Arist.<i>Pr</i>.892^b26, cf. <i>Ph</i>.229^a2<br /><b class="num">•</b>en la fórmula de cortesía propia del género epistolar εἰ ἔρρωσαι ... εἴη ἂν ὡς ἐγὼ θέλω si te encuentras bien, sería como yo lo deseo</i>, <i>PHib</i>.79.2 (III a.C.), <i>PEleph</i>.13.1 (III a.C.), εἰ ἔρρωσθε εὖ ἂν ἔχοι <i>IOropos</i> 308.2 (I a.C.), cf. <i>IMylasa</i> 602.4 (I a.C.);<br /><b class="num">d)</b> εἰ μόνον [[con solo que]] τούτοις μὲν οὖν [[ἔθος]] ἐστὶ ταῦτα πράττειν καὶ μηδὲν αἰσχρὸν νομίζειν, εἰ μόνον πρόσεστι τὸ πλεονεκτεῖν Plb.9.38.6.<br /><b class="num">2</b> de pasado:<br /><b class="num">a)</b> tb. c. tiempo pasado sin ἄν en la apód. εἰ μὲν θεοῦ ἦν, οὐκ ἦν ... [[αἰσχροκερδής]]· εἰ δ' [[αἰσχροκερδής]], οὐκ ἦν θεοῦ si era hijo de un dios no era codicioso y si era codicioso no era hijo de un dios</i> Pl.<i>R</i>.408c, καὶ εἴ τίς τι ἐπηρώτα ἀπεκρίνοντο Th.7.10, εἰ γὰρ ἐφόνευσα δι' ὃν [[ἐκεῖνος]] ζῆν οὐκ ἐδύνατο, αὐτὸς εἴργασμαι τὴν σφαγήν Luc.<i>Tyr</i>.11, εἰ δέ που ἱερὸν ἢ [[ἄγαλμα]] Ἔρωτος εἶδε, κατεγέλα y si en alguna parte veía un templo o estatua de Eros se burlaba</i> X.Eph.1.1.6;<br /><b class="num">b)</b> c. imperat. o subj. voluntativo en la apód. εἴ τι φλαῦρον εἶδες, αἰτοῦ τῶνδ' ἀποτροπὴν τελεῖν A.<i>Pers</i>.217, εἰ δὲ πάντ' εἴρηκας, ἡμῖν αὖ χάριν δὸς ἥνπερ αἰτούμεσθα mas si lo has dicho todo, haznos el favor que te pedimos</i> A.<i>Pr</i>.821, εἰ ... περὶ τούτων μηδεὶς λόγος ἐξητάσθη, δῶμεν τοῦτο λεληθέναι si sobre esas cuestiones no se investigó ninguna afirmación, concedamos que eso quedó olvidado</i> D.57.27;<br /><b class="num">c)</b> c. opt. c. ἄν en la apód.: εἰ γὰρ οὗτοι ὀρθῶς ἀπέστησαν, ὑμεῖς ἂν οὐ χρεὼν ἄρχοιτε pues si ellos tuvieron razón al hacer defección, vosotros no deberíais gobernar</i> Th.3.40.<br /><b class="num">3</b> la realidad evidente de la prót. confirma lo expr. en la apód., de aquí que frec. equivale a una explicativa-causal: la prót. en impf. o aor. y la apód. en ind. o imperat. [[si es que]], [[si es verdad que]], [[ya que]] εἴ ποτέ τοι χαρίεντ' ἐπὶ νηὸν ἔρεψα ... τόδε μοι κρήηνον [[ἐέλδωρ]] <i>Il</i>.1.39, cf. 503, δαὴρ αὖτ' ἐμὸς ἔσκε κυνώπιδος, εἴ ποτ' [[ἔην]] γε <i>Il</i>.3.180, εἴ τοι Τρῶας ἔδωκε Κρόνου παῖς πάντας ὀλέσσαι ... πεδίον κάτα μέρμερα ῥέζε <i>Il</i>.21.216, εἰ δὲ καί σε ... φύτευσεν [[Αἴθρα]] Ποσειδᾶνι τόνδε χρύσεον χειρὸς ἀγλαὸν ἔνεγκε κόσμον ἐκ βαθείας ἁλός B.17.57, ἀλλ' εἰ πόλιν τήνδ' ἐξέσωσ' οὔ μοι μέλει pero si he salvado a esta ciudad, nada me importa</i> S.<i>OT</i> 443, cf. Pi.<i>O</i>.1.18, <i>AP</i> 6.350 (Crin.), εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ <i>Ep.Rom</i>.6.8, cf. <i>Eu.Matt</i>.6.30<br /><b class="num">•</b>a veces la cond. expresa la base de un argumento, equiv. a [[la prueba es que]], [[lo digo porque]] tb. c. sent. explicativo causal πολλοὺς γὰρ οἶκε εἶναι εὐπετέστερον διαβάλλειν ἢ ἕνα, εἰ Κλεομένεα ... μοῦνον οὐκ οἱός τε ἐγένετο διαβάλλειν Hdt.5.97, cf. 1.60, 129, δηλοῖ τέ μοι ὅτι πάντα τὰ πράγματα τῶν βαρβάρων ἤρτητο ἐκ Περσέων, εἰ καὶ τότε οὗτοι ... ἔφευγον Hdt.9.68.<br /><b class="num">4</b> c. omisión del verbo de la prót.:<br /><b class="num">a)</b> εἰ [[γάρ]] [[pues si esto es así]] Str.7.3.6;<br /><b class="num">b)</b> εἰ δ' οὕτω [[si esto es así]] Arist.<i>EN</i> 1094^a24, εἰ δὴ ταῦτα οὕτως Arist.<i>PA</i> 641^a21<br /><b class="num">•</b>εἰ δὲ τοῦτο [[si esto es así]], [[en este caso]] εἰ δὲ τοῦτο, δῆλον ὅτι ... Arist.<i>Rh</i>.1370^a30, cf. Str.2.1.29;<br /><b class="num">c)</b> εἰ δέ correlativo c. εἰ μέν puede aparecer en lugar de εἰ δὲ μή [[y si no]] εἰ μὲν βούλεται, ἑψέτω, εἰ δ', ὅτι βούλεται, τοῦτο ποιείτω que me ponga a cocer, si quiere, y si no, haga lo que quiera</i> Pl.<i>Euthd</i>.285c, cf. <i>Smp</i>.212c, <i>Alc</i>.1.114b<br /><b class="num">•</b>εἰ δ' οὖν correlativo a otra cond. [[en caso contrario]] γνώμη γὰρ εἴ τις ... πρόσεστι ... εἰ δ' οὖν S.<i>Ant</i>.722, εἴ τοι δοκεῖ σοι ... εἰ δ' οὖν E.<i>Hipp</i>.508;<br /><b class="num">d)</b> εἰ δὲ μή [[y si no es así]], [[pero si no]], [[en caso contrario]], [[de lo contrario]] frec. tras una orden, advertencia o prohibición προηγόρευε τοῖσι Λαμψακηνοῖσι μετιέναι Μιλτιάδεα· εἰ δὲ μή, σφέας ... ἀπείλεε ἐκτρίψειν Hdt.6.37, cf. 56, πρὸς ταῦτα μὴ τύπτ'· εἰ δὲ μή, σαυτόν ποτ' αἰτιάσει Ar.<i>Nu</i>.1433, cf. X.<i>Cyr</i>.3.1.35, <i>Schwyzer</i> 656.17 (Tegea IV a.C.), ἄριστα μὲν οὕτω καὶ τάχιστα ἀπαλλάσσουσιν. εἰ δὲ μή, οἷσι ... Hp.<i>Prog</i>.17, τά τε ἔξω ἔλεγον αὐτοῖς μὴ ἀδικεῖν· εἰ δὲ μή, ... ἔφασαν αὐτῶν τοὺς ἄνδρας ἀποκτενεῖν Th.2.5, cf. Pl.<i>Hp.Ma</i>.285e, X.<i>An</i>.4.3.6, μάλιστα μὲν οὖν ἅπαντα [[δεῖ]] πειρᾶσθαι ἔχειν, εἰ δὲ μή, τὰ μέγιστα Arist.<i>Po</i>.1456^a4, cf. Archim.<i>Con.Sph</i>.16, εἶπεν τῷ Ιακωβ Δός μοι τέκνα· εἰ δὲ μή, τελευτήσω [[ἐγώ]] [[LXX]] <i>Ge</i>.30.1, μὴ ἐξέστω δὲ Ἀντιπάτρῳ ἐπελθεῖν ἐπ' Ἐλάφιον ... εἰ δὲ μή ... <i>PEleph</i>.3.4, cf. <i>PHib</i>.63.8 (ambos III a.C.), como alternativa a otra cond. καὶ ἢν μὲν οὕτως ὑπακούσῃ, κλύζειν ἐπὶ τούτοισιν· εἰ δὲ μή ... Hp.<i>Morb</i>.3.14, cf. <i>Int</i>.32<br /><b class="num">•</b>tb. εἰ δὲ οὔ [[pero si no]] εἰ μὲν οὖν ἴση ἐστὶν ἡ BE τῇ ΕΔ ... εἰ δὲ οὔ Euc.2.14;<br /><b class="num">e)</b> εἰ μή [[excepto]], [[salvo]], [[a no ser]] οὐ γὰρ πώ ποτε νηὶ [γ'] ἐπέπλων εὐρέα πόντον, εἰ μὴ ἐς Εὔβοιαν ἐξ Αὐλίδος pues jamás surqué en una nave el ancho mar, a no ser de Eubea a Áulide</i> Hes.<i>Op</i>.651, οὐδέ τις [[ἄλλος]] [[αἴτιος]] ἀθανάτων εἰ μὴ νεφεληγερέτα Ζεύς <i>h.Cer</i>.78, ποῖ δή με [[δεῦρο]] τὴν τάλαιναν ἤγαγες; οὐδέν ποτ' εἰ μὴ ξυνθανουμένην ¿a dónde me has traído aquí a la desdichada? a nada que no sea morir</i> A.<i>A</i>.1139, οὐδὲν ἄλλο σιτέονται εἰ μὴ ἰχθύς no comen otra cosa que pescado</i> Hdt.1.200, ᾔσθετο οὐδεὶς εἰ μὴ οἱ ἄνδρες οἷς ... nadie lo hubiera advertido salvo los hombres a los que ...</i> Th.4.67, cf. 1.17, εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ μὴ βληθὲν ἔξω καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων <i>Eu.Matt</i>.5.13<br /><b class="num">•</b>εἰ μὴ ὅσον [[excepto en cuanto que]] εἶς δὲ οὐ σύ μοι τοῦδε τοῦ κακοῦ [[αἴτιος]], εἰ μὴ ὅσον [[ἀέκων]] ἐξεργάσαο Hdt.1.45, μηδὲν καινίσας τῶν πρὸ αὐτοῦ βασιλέων, εἰ μὴ ὅσα γε πρὸς τὸ χεῖρον καθ' ὑπερβολὴν πονηρίας ἐπενόησεν I.<i>AI</i> 8.316<br /><b class="num">•</b>εἰ μὴ εἰ [[salvo si]] οὐ χρήσιμος οὐδὲν ἡ ῥητορικὴ ἡμῖν ... εἰ μὴ εἴ τις ὑπολάβοι Pl.<i>Grg</i>.480b, cf. <i>Alc</i>.1.122b<br /><b class="num">•</b>εἰ μή τι οὖν [[ἀλλά]] [[si no otra cosa ... al menos]] Pl.<i>Men</i>.86e, cf. <i>R</i>.502a, 509c<br /><b class="num">•</b>εἰ μὴ [[διά]] [[a no ser por]] εἰ μὴ διὰ τὴν ἐκείνου μέλλησιν de no haber sido por la dilación de aquél</i> Th.2.18, καὶ εἰ μὴ διὰ τὸν πρύτανιν, ἐνέπεσεν Pl.<i>Grg</i>.516e;<br /><b class="num">f)</b> εἴ ποθεν [[si en alguna parte]], equiv. a [[si es posible]] ξίφος, εἴ ποθεν, ... προπέμψατε S.<i>Ph</i>.1204, cf. εἴ ποθι S.<i>Ai</i>.885;<br /><b class="num">g)</b> εἴ ποτε [[si alguna vez]] εἰ δή ποτε καὶ πάρος si (lo hiciste) entonces también ahora</i>, e.e. ahora más que nunca</i> B.12.4, ὑμᾶς δὲ [[δεῖ]] παρασκευάζεσθαι ὡς μαχουμένους εἴ ποτε καὶ [[ἄλλοτε]] y vosotros conviene que os preparéis para luchar más que nunca</i> X.<i>An</i>.6.4.12<br /><b class="num">•</b>pero [[si es que eso sucedió]] σπάνιον εἴ ποτε πρὸ δυσμῶν ἡλίου κατακλινόμενος recostándose a la mesa rara vez, si es que llegó a ocurrir, antes de la puesta de sol</i> Plu.<i>Cic</i>.8;<br /><b class="num">h)</b> εἴ τις c. valor de encarecimiento [[si alguien]], e.e. [[como nadie]], [[tanto o más que cualquiera]] εἴ τινι βροτῶν como a ningún otro hombre</i> B.18.12, cf. Pi.<i>P</i>.3.86, εἰ [[γάρ]] τινες καὶ [[ἄλλοι]] tanto como cualquier otro</i> Hdt.3.2, cf. 9.27, πρὸς πόλιν δ' ἐπίσταμαι σθένουσαν ἥκων, εἴ τιν' Ἑλλάδος, μέγα y sé que llego a una ciudad muy poderosa, como no hay otra en toda Grecia</i> S.<i>OC</i> 734, εἴ τις Αἰτωλὶς [[γυνή]] como ninguna mujer etolia</i> S.<i>Tr</i>.8, νῦν δ' εἴ τις ἄλλη, δυστυχεστάτη [[γυνή]] y ahora soy, si alguna vez la hubo, la más desdichada de las mujeres</i> E.<i>Andr</i>.6, κατ' εἰ δέ τινα τρόπον de cualquier forma</i>, del modo que sea</i>, <i>Schwyzer</i> 656.15 (Tegea IV a.C.), (νῆσος) λιπαρή τε καὶ εὔβοτος, εἴ νύ τις ἄλλη Call.<i>Del</i>.164.<br /><b class="num">II</b> c. valor eventual<br /><b class="num">1</b> fut. de ind. en la prót., la apód. gener. en fut. aunque son posibles el pres. ind., el imperat. y el opt. c. κε(ν), ἄν:<br /><b class="num">a)</b> apód. c. fut. ὀΐω ἂψ ἀπονοστήσειν ... εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμος τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς <i>Il</i>.1.61, εἰ δὲ σύ γ' ἀλλοίων ἐπορέξεαι ... ἦ σ' [[ἄφαρ]] ἐκλείψουσι Emp.B 110.6, εἰ μὴ καθέξεις γλῶσσαν, ἔσται σοι κακά E.<i>Fr</i>.5, εἰ δ' ... δίκας βιαίων δώσετ' ἀνθρώποις γάμων ... ναοὺς τίνοντες ἀδικίας κενώσετε E.<i>Io</i> 444, εἰ τιμωρήσεις Πατρόκλῳ ... τὸν φόνον ... αὐτὸς ἀποθανῇ Pl.<i>Ap</i>.28c, εἰ δ' ὑμεῖς ἄλλο τι γνώσεσθε, ὃ μὴ γένοιτο, τίν' οἴεσθ' αὐτὴν ψυχὴν ἕξειν D.28.21, cf. Lys.2.22, εἰ μὴ παύσει κ[α] κοποῶν ἐν τῇ κώμῃ μεταμελή[σ] ει σοι <i>PHib</i>.59.9 (III a.C.), εἰ ἀρνησόμεθα, κἀκεῖνος ἀρνήσεται ἡμᾶς 2<i>Ep.Ti</i>.2.12<br /><b class="num">•</b>frec. en geom. para presentar como eventuales hipótesis que son lógicamente imposibles εἰ γὰρ ... ἡ ΒΓ [[βάσις]] ἐπὶ τὴν ΕΖ οὐκ ἐφαρμόσει, δύο εὐθεῖαι χωρίον περιέξουσιν· ὅπερ ἐστὶν ἀδύνατον Euc.1.4;<br /><b class="num">b)</b> apód. c. pres. ind. εἰ γὰρ ἐθελήσομεν ἐσδέξασθαι τοὺς πολεμίους ἐς τὴν χώρην, ὅδε τοι ἐν αὐτῷ κίνδυνος [[ἔνι]] Hdt.1.207, εἰ αὕτη ἡ πόλις ληφθήσεται, ἔχεται καὶ ἡ πᾶσα Σικελία si esta ciudad es capturada, queda dominada toda Sicilia</i> Th.6.91, εἰ δέ τις ἁρπάσει μου καὶ ταῦτα, οὐ φέρω τὴν φθοράν si alguien me arrebata esto también, no soporto la pérdida</i> Ach.Tat.4.8.4;<br /><b class="num">c)</b> apód. c. imperat. ἀλλ' εἴ μοι κἂν νῦν ἔτι πείσεαι, ἔξελε τοῦτον Sol.22.1, εἰ δέ τις ... μορφᾷ παραμεύσεται ἄλλους ... θνατὰ μεμνάσθω περιστέλλων μέλη Pi.<i>N</i>.11.13, εἰ δὲ ταῦτα μὲν οὐ ποιήσουσι ... τάδε ἤδη σφι λέγετε Hdt.6.9, αἶρε πλῆκτρον, εἰ μάχει levanta el espolón si tienes intención de luchar</i> Ar.<i>Au</i>.759, ὑμέων δ' εἴ τις ἄρειον ἔπος μητίσεται ἄλλη, ἐγρέσθω A.R.1.665, εἰ δ' αὐτὸς ... ἐπιχειρεῖς παραλογίζεσθαι, μήθ' ἡμᾶς ἔλπιζε πάλιν ἐξαπατήσειν Plu.2.252b;<br /><b class="num">d)</b> apód. c. opt. c. ἄν: μάτην γὰρ ἂν ὧδε πάραλον Ἑλλήνων στρατὸν πλεῖστον εἴημεν ἐκτημένοι, εἰ ... συγχωρήσομεν Hdt.7.161, οὐδέ κε λώβην τίσειεν Πελίης, εἰ μὴ σύ γε νόστον ὀπάσσεις y Pelias no podría pagar su ultraje, si tú no le garantizas el regreso</i> A.R.3.75, εἰ οὖν οὕτως πολιτευσόμεθα ἀλλήλοις καλῶς ἂν ἔχοι <i>PHib</i>.63.10 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>frec. en razonamientos c. reducción <i>ad absurdum</i> εἰ γὰρ [[ἄνθρωπος]] μαγεύων ... χειμῶνα καὶ εὐδίην ποιήσει, οὐκ ἂν ἔγωγ' ἔτι θεῖον νομίσαιμι τούτων εἶναι οὐδέν, ἀλλ' ἀνθρώπινον Hp.<i>Morb.Sacr</i>.1.31, cf. <i>Acut</i>.8<br /><b class="num">•</b>c. la apód. implíc. εἰ καὶ δυνήσῃ γ' si es que además vas a poder</i> S.<i>Ant</i>.90.<br /><b class="num">2</b> c. subj. en la prót., raro en prosa donde lo normal es ἤν, [[ἐάν]], ἄν qq.u.:<br /><b class="num">a)</b> c. subj. c. κε(ν) o ἄν y en la apód. gener. fut. o imperat. (aunque es posible tb. el pres. de ind.) εἰ δέ κεν ὣς ἕρξῃς καί τοι πείθωνται Ἀχαιοί, γνώσῃ ἔπειθ' ... si lo haces así y los aqueos te obedecen, pronto sabrás ...</i>, <i>Il</i>.2.364, εἰ δέ κεν ἐργάζῃ, τάχα σε ζηλώσει ἀεργὸς πλουτεῦντα y si trabajas, pronto te envidiará el ocioso al enriquecerte</i> Hes.<i>Op</i>.312, εἰ δ' ἂν ... νόστον ὀπάσσῃ, δὴ τότε οἱ κεραῶν ἐπὶ μηρία θήσομεν αἰγῶν si nos garantiza el regreso, entonces le ofreceremos muslos de cabras cornudas</i> A.R.2.689, en geom. para plantear una proposición εἴ κα ... ὁποτεροῦν ἐπίπεδον ἅπτηται μὴ τέμνον τὸ σχῆμα, καθ' ἓν μόνον ἅψεται σαμεῖον Archim.<i>Con.Sph</i>.16<br /><b class="num">•</b>c. imperat. (o inf. protréptico) en la apód. εἰ μέν κεν Μενέλαον [[Ἀλέξανδρος]] καταπέφνῃ, αὐτὸς ἔπειθ' Ἑλένην ἐχέτω <i>Il</i>.3.281, εἰ δέ κεν ἀντικρὺ πταμένη μεσσηγὺς ὄληται, ἄψορροι στέλλεσθαι A.R.2.337<br /><b class="num">•</b>c. pres. de ind. en la apód., esp. en sentencias de tipo general εἰ [[γάρ]] τίς κ' ἐθέλῃ τὰ δίκαι' ἀγορεῦσαι γινώσκων, τῷ μέν τ' ὄλβον διδοῖ εὐρύοπα Ζεύς Hes.<i>Op</i>.280, νῦν γὰρ δὴ παρὰ ποσσὶν ἐπήβολός ἐστ' ἀλεωρή, εἴ κεν ἐπιτρέψητε ... A.R.1.695;<br /><b class="num">b)</b> c. subj. sin κε(ν), ἄν, en la prót. e ind. fut. en la apód. εἰ δ' αὖ τις ῥαίῃσι θεῶν ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ, τλήσομαι ... <i>Od</i>.5.221<br /><b class="num">•</b>c. imperat. τὼ δ' αὐτὼ μάρτυροι ἔστων ... εἴ ποτε δὴ [[αὖτε]] χρείω [[ἐμεῖο]] γένηται sean ambos testigos ... si alguna otra vez me necesitan</i>, <i>Il</i>.1.340, εἰ δ' οὔ μοι πέπρωται ἐς Ἑλλάδα γαῖαν ἱκέσθαι ... πέμπε μιν A.R.1.904<br /><b class="num">•</b>ind. pres. en apód., esp. en frases sentenciosas de carácter gener. y en compar. εἴ περ [[γάρ]] τε χόλον γε καὶ [[αὐτῆμαρ]] καταπέψῃ, [[ἀλλά]] τε καὶ μετόπισθεν ἔχει κότον incluso si en ese día digiere la ira, el rencor lo mantiene después</i>, <i>Il</i>.1.81, δεινὴ γὰρ ἐν βροτοῖσι κἀν θεοῖς πέλει τοῦ προστροπαίου μῆνις, εἰ προδῷ σφ' [[ἑκών]] A.<i>Eu</i>.234, εἴ τι νὺξ ἀφῇ, τοῦτ' ἐπ' ἧμαρ ἔρχεται S.<i>OT</i> 198, μέγ' ἐστὶ κέρδος, εἰ διδάσκεσθαι μάθῃς Men.<i>Mon</i>.488, ind. aor. εἰ δὲ δυστυχῇ, βολαῖς ὑγρώσσων σπόγγος ὤλεσεν γραφήν y si viene el infortunio, una esponja mojada arrojada contra ellas (las prósperas cosas humanas), borra el dibujo</i> A.<i>A</i>.1328<br /><b class="num">•</b>en compar. ἡ δ' ([[ἔλαφος]]) εἴ πέρ τε τύχῃσι μάλα σχεδόν, οὐ δύναταί σφι χραισμεῖν y ella (la cierva), incluso si se halla muy cerca, no puede socorrerlos</i>, <i>Il</i>.11.116, καὶ φθινόκαρπος ἐοῖσα (δρῦς) διδοῖ ψᾶφον περ' αὐτᾶς, εἴ ποτε χειμέριον πῦρ ἐξίκηται λοίσθιον Pi.<i>P</i>.4.266<br /><b class="num">•</b>raro en prosa εἰ δέ τις τὸ ἀτρεκέστερον τούτων ἔτι δίζηται, ἐγὼ καὶ τοῦτο σημανέω Hdt.5.54, cf. 3.36, εἰ λήμψῃ γυναῖκας ἐπὶ ταῖς θυγατράσιν μου, ὅρα οὐθεὶς μεθ' ἡμῶν ἐστιν [[LXX]] <i>Ge</i>.31.50, οὐ ναυτικῆς ... μόνον [[δεῖ]] ... εἰ ξυστῶσιν αἱ πόλεις φοβηθεῖσαι Th.6.21<br /><b class="num">•</b>c. subj. en la apód. τά τε πηγαῖα ὕδατα ... εὐπρεπέστερα ... ποιῶσιν ... εἴ τί που [[ἄλσος]] ... ᾖ Pl.<i>Lg</i>.761c<br /><b class="num">•</b>en neg. εἰ μή [[si no]], [[a menos que]] εἰ μὴ ἐπ' [[ἑκκαίδεκα]] ... πήχεας ἀναβῇ ... ὁ ποταμός, οὐκ ὑπερβαίνει ἐς τὴν χώρην Hdt.2.13, καὶ ἐπιμήνια ἄξει, εἰ μὴ πουλυχρόνια ᾖ Hp.<i>Nat.Mul</i>.32 (p.96.9), ἔφησε ... τὸν πόλεμον οὐ καταλύειν, εἰ μὴ πάντες οἱ πολῖται κατέλθωσι D.S.14.32.<br /><b class="num">3</b> c. opt. en or. oblicua en la prót. ἐβούλοντο γὰρ σφίσιν, εἴ τινα λάβοιεν, ὑπάρχειν ἀντὶ τῶν [[ἔνδον]] querían tener a alguien, si es que lo capturaban, para intercambiarlo con los de dentro</i> Th.2.5, ἐλογίζοντο ὡς εἰ μὴ μάχοιντο, ἀποστήσοιντο μὲν αἱ ... πόλεις X.<i>HG</i> 6.4.6, εἰ δέ τινα φεύγοντα λήψοιτο, προηγόρευεν ὅτι ὡς πολεμίῳ χρήσοιτο manifestaba que, si cogía a alguno huyendo, lo trataría como enemigo</i> X.<i>Cyr</i>.3.1.3, οὐκ ἦν τοῦ ... πολέμου πέρας ... Φιλίππῳ, εἰ μὴ Θηβαίους ... ἐχθροὺς ποιήσειε τῇ πόλει D.18.145.<br /><b class="num">4</b> a veces la apód. puede quedar implícita ἀλλ' εἰ μὲν δώσουσι [[γέρας]] μεγάθυμοι Ἀχαιοί ...· εἰ δέ κε μὴ δώωσιν si los magnánimos aqueos me ofrecen botín, (bien) ... pero si no me lo dan</i>, <i>Il</i>.1.135, εἴ περ [[γάρ]] κ' ἐθέλῃσιν Ὀλύμπιος ἀστεροπητὴς ἐξ ἑδέων στυφελίξαι si el olímpico lanzador de relámpagos quisiera de los asientos arrojarnos</i>, <i>Il</i>.1.580.<br /><b class="num">III</b> c. valor potencial, c. opt. en la prót.<br /><b class="num">1</b> en la apód. tb. opt. c. κε(ν), ἄν:<br /><b class="num">a)</b> en Hom. y Hes. εἰ μὲν νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν Ἀχαιοί, ἦ τ' ἂν ἐγὼ τὰ πρῶτα λαβὼν κλισίηνδε φεροίμην <i>Il</i>.23.274, ἦ σ' ἂν τεισαίμην, εἴ μοι δύναμίς γε παρείη seguro que me vengaría de ti si yo tuviera poder</i>, <i>Il</i>.22.20, εἴ σ' οὕτως ἐθέλοι φιλέειν ... τῶ κέν τις ... ἐκλελάθοιτο γάμοιο <i>Od</i>.3.223, μέγα κεν κεχαροίατο θυμῷ, εἰ ... τάδε πάντα πυθοίατο mucho se alegrarían en su ánimo si se enteraran de todo esto</i>, <i>Il</i>.1.257<br /><b class="num">•</b>la prót. tb. puede llevar κε(ν): εἰ τούτω κε λάβοιμεν, ἀροίμεθά κε κλέος ἐσθλόν <i>Il</i>.5.273, εἰ δέ κεν [[Ἄργος]] ἱκοίμεθ' ... [[γαμβρός]] κέν μοι ἔοι y si llegáramos a Argos, podría ser mi yerno</i>, <i>Il</i>.9.141, εἴ χ' ὑμεῖς γε φάγοιτε, τάχ' ἄν ποτε καὶ τίσις εἴη si vosotros la devorarais (mi hacienda) rápidamente habría un castigo</i>, <i>Od</i>.2.76, εἴ χ' ἕτερον [γ'] ἄξαις, ἕτερόν κ' ἐπὶ βουσὶ βάλοιο Hes.<i>Op</i>.434, cf. 348<br /><b class="num">•</b>muy raramente en la apód. puede aparecer el subj. c. ἄν: εἰ μὲν δὴ ἀντίβιον σὺν τεύχεσι πειρηθείης, οὐκ ἄν τοι χραίσμῃσι βιὸς καὶ ταρφέες ἰοί <i>Il</i>.11.386;<br /><b class="num">b)</b> después de Hom. εἴ τις καθείρξαι χρυσὸν ἐν δόμοις πολὺν καὶ σῦκα ... γνοίης χ' ὅσον τὰ σῦκα τοῦ χρυσοῦ κρέσσω Hippon.219, εἴ τις ἁμαρτωλῇσι φίλων ... χολῷτο, οὔποτ' ἂν ... φίλοι εἶεν Thgn.325, εἴης φορητὸς οὐκ ἄν, εἰ πράσσοις καλῶς no habría quien te aguantara si te fuera bien</i> A.<i>Pr</i>.979, οὐδὲ γὰρ ἂν Μήδοκός με ὁ βασιλεὺς ἐπαινοίη, εἰ ἐξελαύνοιμι τοὺς εὐεργέτας X.<i>An</i>.7.7.12, εἰ δ' εἴη μὲν Ὀλυμπιονίκας ... τίνα κεν φύγοι ὕμνον κεῖνος [[ἀνήρ]] ...; y si fuera vencedor en Olimpia ... a tal varón ¿qué himno le iba a faltar?</i> Pi.<i>O</i>.6.4, οὐδ' ἂν σὺ φαίης, εἴ σε μὴ κνίζοι λέχος ni tú podrías afirmarlo, si no te atormentaran (los celos de) mi lecho</i> E.<i>Med</i>.568, εἰ δ' ἀναγκαῖον εἴη ... ἑλοίμην ἂν μᾶλλον ... Pl.<i>Grg</i>.469c, εἰ οὖν τις ἡμᾶς ... ἔροιτο ... τί ἂν αὐτῷ ἀποκριναίμεθα; Pl.<i>Prt</i>.311d, ἐθέλοιτ' ἂν οὖν, εἰ μηχανὴν εὕροιμ' [[ἐγώ]], μετ' ἐμοῦ καταλῦσαι τὸν πόλεμον; así pues, ¿querríais, si encontrara un artificio, poner conmigo fin a la guerra?</i> Ar.<i>Lys</i>.112, καὶ ὁ μὴ ἰητρὸς δύναιτ' ἂν ὀρθῶς συγγράψαι, εἰ εὖ ... πύθοιτο Hp.<i>Acut</i>.1, οἶκος δ' [[αὐτός]], εἰ φθογγὴν λάβοι, σαφέστατ' ἂν λέξειεν pero el palacio mismo, si cobrara voz, hablaría claramente</i> A.<i>A</i>.37, εἰ [[γάρ]] τις ... ἔργων ἀπόδεξιν συλλογίσαιτο, ἐλάσσονος πόνου τε ἂν καὶ δαπάνης φανείη ἐόντα τοῦ λαβυρίνθου τούτου Hdt.2.148, εἰ δέ τις βουληθείη συλλογίσασθαι τὴν διαφορὰν ... οὐδ' ἂν καθόλου δυνηθείη ... Plb.1.63.8.<br /><b class="num">2</b> c. ind. pres. o fut. (raro c. κεν, ἄν) en la apód.:<br /><b class="num">a)</b> c. apód. en ind. pres. o perf. εἰ γὰρ καὶ τὰ μάλιστα τύχοι τετελεσμένον εἰπών, αὐτὸς ὅμως οὐκ οἶδε pues incluso si lograse el mayor éxito al expresar algo perfecto, ni él lo sabría</i> Xenoph.B 34.3, cf. Democr.B 253, εἰ δὴ μὴ ταχὺ λίποι, ἔτι γλυκυτέραν κεν ἔλπομαι ... κλεΐξειν a menos que pronto te abandone, espero celebrar otra ocasión más grata aún</i> Pi.<i>O</i>.1.108, εἰ δὲ δέοι πάντως ἐς τοῦτο κατὰ τάχος ἀπικνέεσθαι, τυγχάνουσι ἡμῖν ἐόντες τάφοι πατρώιοι y si de todos modos fuera preciso llegar hasta este extremo cuanto antes, tenemos las tumbas de nuestros antepasados</i> Hdt.4.127, εἰ δέ τις καὶ συγχωρήσαι χιόνος εἶναι πλῆθος ... ὅμως ἐλέγχεται τὸ ψεῦδος D.S.1.38<br /><b class="num">•</b>en geom. para plantear casos hipotéticamente posibles καὶ γὰρ συναμφότερος ὁ ΑΒ τοῦ Β τριπλάσιος μέν ἐστιν, εἰ [[διπλάσιος]] εἴη ὁ Α τοῦ Β pues si A fuera igual a dos veces B, la suma de A más B sería tres veces B</i> Papp.90;<br /><b class="num">b)</b> c. apód. en fut. πληθὺν δ' οὐκ ἂν ἐγὼ μυθήσομαι οὐδ' ὀνομήνω, οὐδ' εἴ μοι [[δέκα]] μὲν γλῶσσαι ... εἶεν <i>Il</i>.2.488, εἰ μὴ ἓν εἴη, περανεῖ πρὸς ἄλλο si no fuera uno, limitará con otra cosa</i> Meliss.B 5, εἰ δέ γε ἔτι πλείω χρόνον κενεαγγήσας [[ἐξαπίνης]] μεταδειπνήσειεν, ἔτι μᾶλλον βαρυνεῖται Hp.<i>Acut</i>.32, οὐ φάσκων αὐτοὺς λύσεσθαι, εἰ μὴ τοῦτο αὐτῷ παρὰ σφῶν αὐτῶν παράσχοιεν Lys.26.24, τλήσομαι [[εἵνεκα]] σεῖο, καὶ εἰ μέλλοιμι ... ἔρρειν Call.<i>Del</i>.129, εἰ δὲ καὶ τῆς ἐνεγκούσης ἐπιβαίημεν ... ἀρύσῃ πλοῦτον ὅσον ἂν δύναιο πλεῖστον Hld.2.23.3, c. elipsis del verbo ἀλλ' εἰ καὶ πάσχοιτε διὰ δικαιοσύνην, μακάριοι 1<i>Ep.Petr</i>.3.14, κρεῖττον γὰρ ... εἰ θέλοι τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ 1<i>Ep.Petr</i>.3.17;<br /><b class="num">c)</b> frases incisas, sin apód. εἰ δέοι [[si fuera preciso]] Lys.2.14<br /><b class="num">•</b>εἰ δύναιτο, εἰ δυνατὸν εἴη [[si fuera posible]] σπεύδων, εἰ δύναιτο, προκαταλαβέσθαι ... Plb.5.52.5, σπουδάζων εἰ δυνατὸν εἴη ... συναγαγεῖν βιβλία I.<i>AI</i> 12.12, ἔσπευδεν γὰρ εἰ δυνατὸν εἴη αὐτῷ ... γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα <i>Act.Ap</i>.20.16;<br /><b class="num">d)</b> εἰ τύχοι como fórmula [[si cabe]], [[quizá]], [[por ejemplo]] οὐ τὸ σῶμα τὸ γενησόμενον σπείρεις ἀλλὰ γυμνὸν κόκκον εἰ τύχοι σίτου no siembras el cuerpo que va a nacer sino un simple grano, por ejemplo, de trigo</i> 1<i>Ep.Cor</i>.15.37, cf. D.S.31.16, Luc.<i>Icar</i>.6<br /><b class="num">•</b>esp. frec. en geom. para presentar los dif. casos [[por ejemplo]] ἀπειλήφθω ἡ ΑΔ, εἰ τύχοι, μονάδων ιβ Hero <i>Metr</i>.3.3, cf. Papp.1058.<br /><b class="num">3</b> c. optativo en la prót. e impf. (raro plusperf.) en la apód., c. valor frecuentativo o iterativo εἴ τίς με ... ἐνίπτοι ... ἀλλὰ σὺ τὸν ἐπέεσσι ... κατέρυκες si alguno me amonestaba, tú lo contenías con palabras</i>, <i>Il</i>.24.768, εἴ τινα πυνθάνοιτο ὑβρίζοντα, τοῦτον ... ἐδικαίευ si se enteraba de que alguno se soliviantaba, lo castigaba</i> Hdt.1.100, cf. 6.138, εἰ μὲν τὰ τοῦδε κρείσσον' ἀγγέλλοιτό σοι, Μενέλαον ᾔνεις E.<i>Tr</i>.1004, cf. <i>Alc</i>.755, εἰ δέ τις καὶ ἀντείποι, εὐθὺς ... ἐτεθνήκει y si alguien protestaba, rápidamente era eliminado</i> Th.8.66, εἰ δέ τινας θορυβουμένους αἴσθοιτο ... κατασβεννύναι τὴν ταραχὴν ἐπειρᾶτο X.<i>Cyr</i>.5.3.55, καὶ οὐκ ἀπελείπετο ἔτι αὐτοῦ, εἰ μή τι ἀναγκαῖον εἴη X.<i>Mem</i>.4.2.40, εἰ δέ τις ἕτερος προπορευθείη συμβουλεύσων ... ἀπέκτεινον Plb.1.69.10.<br /><b class="num">4</b> c. sent. [[por si]], [[para ver si]] ἐν δὲ πίθοι ... ἕστασαν ... εἴ ποτ' Ὀδυσσεὺς οἴκαδε νοστήσειε dentro estaban unas tinajas, por si alguna vez Odiseo volvía a casa</i>, <i>Od</i>.2.342, σοὶ χρήματα πλεῖστ' ἀπέδειξα ἐν τῷ κοινῷ ... εἰ σοὶ χαριοίμην te asigné en el erario público muchísimo dinero, para ver si te ponía de mi parte</i> Ar.<i>Eq</i>.776, ἱκέται ... δευρ' ἀφίγμεθα, εἴ τινα πόλιν φράσειας ἡμῖν Ar.<i>Au</i>.120, πρὸς τὴν πόλιν, εἰ ἐπιβοηθοῖεν, ἐχώρουν avanzaban hacia la ciudad, por si podían ayudar</i> Th.6.100, cf. 1.58.<br /><b class="num">IV</b> c. valor irreal de pres., la prót. gener. en impf.<br /><b class="num">1</b> la apód. en impf. c. κε(ν), ἄν: ἀλλ' εἰ χεῖρας ἔχον βόες ... βόες δέ τε βουσὶν ὁμοίας καί <κε> θεῶν ἰδέας ἔγραφον pero si los bueyes tuvieran manos, los bueyes pintarían las figuras de los dioses semejantes a bueyes</i> Xenoph.B 15, νῦν εἰ φοβερόν τι ἐνωρῶμεν, πᾶν ἄν σοι προεφράζομεν si en este momento viéramos algún peligro, te lo diríamos todo abiertamente</i> Hdt.1.120, εἰ μὲν εἰχέτην ἤδη φρένας, πολλ' ἂν παρῄνουν S.<i>OT</i> 1511, εἰ μή σε [[γῆρας]] πολιὸν ἐξερρύετο, καθῆσ' ἂν ἐν βάκχαισι [[δέσμιος]] μέσαις E.<i>Ba</i>.258, εἰ μὲν γὰρ [[εἷς]] ἦν ὁ Ἔρως, καλῶς ἂν εἶχε Pl.<i>Smp</i>.180c, ταῦτα δὲ οὐκ ἂν ἐδύναντο ποιεῖν, εἰ μὴ καὶ διαίτῃ μετρίᾳ ἐχρῶντο y eso no lo podrían hacer si no se rigieran por un régimen de vida moderado</i> X.<i>Cyr</i>.1.2.16, οὐ γὰρ ἂν ... ἔφαμεν, εἰ μὴ ... ἐνομίζομεν Isoc.3.26, εἰ περὶ κλίνης ἐλέγομεν ... ἐπειρώμεθα μᾶλλον ἂν διορίζειν τὸ [[εἶδος]] αὐτῆς Arist.<i>PA</i> 640^b23, εἰ μὴ [[Ἀλέξανδρος]] ἤμην, [[Διογένης]] ἂν ἤμην si no fuera Alejandro, sería Diógenes, e.e., me gustaría ser Diógenes</i> Plu.<i>Alex</i>.14, εἴ τις ... ψιλὸν ἔλεγεν ἁρμονίας τὸν λόγον, οὕτως ἂν εἶχεν ὁ λόγος Ach.Tat.2.1.2<br /><b class="num">•</b>tb. c. prót. en plusperf. εἰ μή τῳ 'πεποίθειν, οὐκ ἂν ἦν οὕτως [[ἀκόλαστος]] si no tuviera confianza en alguna cosa, no sería tan descarado</i> Ar.<i>Nu</i>.1347, ὅπερ, εἰ μὴ ἦν ἰητρικὴ ὅλως μηδ' ἐν αὐτῇ ἔσκεπτο ..., οὐκ ἂν ἦν Hp.<i>VM</i> 1, εἰ δὲ μὴ προσεδέδετο, ἧσσον ἂν διεστρέφετο si no estuviera atado, la distorsión sería menor</i> Hp.<i>Fract</i>.30, εἰ μέντοι, ἔφη, τοῦτο οὕτως ἐπεφύκει, πάντας ἂν ἠνάγκαζεν ὁμοίως si esto fuera así por naturaleza, dijo, obligaría a todos por igual</i> X.<i>Cyr</i>.5.1.9, εἰ γὰρ ἐκεκτήμην οὐσίαν, ἐπ' ἀστράβης ἂν ὠχούμην Lys.24.11, cf. Isoc.5.56.<br /><b class="num">2</b> ocasionalmente la apód. puede ir en aor. εἰ δ' ἦν ποιητόν τε καὶ ἔνθετον ἀνδρὶ νόημα, οὔποτ' ἂν ἐξ ἀγαθοῦ πατρὸς [[ἔγεντο]] κακός y si el carácter fuera cosa fabricada artificialmente y puesta en el hombre, jamás sería malo el hijo de un hombre bueno</i> Thgn.435, εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ', [[εἶπον]] ἄν σ' οὐκ εὖ φρονεῖν si no fueras mi padre, te diría que no estás bien de la cabeza</i> S.<i>Ant</i>.755, εἰ μὲν οὖν σύ με ἠρώτας τι τῶν νυνδή, ... [[εἶπον]] ἂν ὅτι ... Pl.<i>Euthphr</i>.12d, γινώσκετε ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ... ἐγρηγόρησεν ἄν sabed que si el dueño de la casa tuviera conocimiento ... vigilaría</i>, <i>Eu.Matt</i>.24.43.<br /><b class="num">3</b> la apód. en plusperf. εἰ μὴ γὰρ Διονύσῳ πομπὴν ἐποιοῦντο καὶ ὕμνεον [[ᾆσμα]] αἰδοίοισιν, ἀναιδέστατα εἴργαστ' ἄν Heraclit.B 15.<br /><b class="num">4</b> en la apód. puede faltar ἄν: ἔτι δὲ εἰ μὲν μείζων τις ἡμῖν ὁ κίνδυνος ἔμελλεν εἶναι [[ἐκεῖ]] ἢ [[ἐνθάδε]], ἴσως τὸ ἀσφαλέστατον ἦν [[αἱρετέον]]· νῦν δὲ ... si fuéramos a correr mayor riesgo allí que aquí, quizá habría que escoger lo más seguro, ahora bien ...</i> X.<i>Cyr</i>.3.3.17, ὥστ' εἰ μηδὲν εἴχομεν ἄλλο ... [[εἰπεῖν]], ἐκ τούτων ῥᾴδιον εἶναι καταμαθεῖν ... Isoc.12.94, más frec. en época tard. εἰ μὴ ἦν οὗτος παρὰ θεοῦ, οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν si ése no viniera de Dios, no podría hacer nada</i>, <i>Eu.Io</i>.9.33, εἰ καὶ μὴ ἀ[νέ] βαινε ἐγὼ τὸν λόγον μου οὐ παρέβαινον <i>POxy</i>.526.10, cf. 530.17 (ambos II d.C.), καὶ εἰ μὲν εἶχόν τινα ἐλπίδα εὑρήσειν σε ... τοῦτο πάντων ἄμεινόν με παρεμυθεῖτο· νυνὶ δὲ ... X.Eph.5.8.4<br /><b class="num">•</b>esp. si la apód. es χρῆν: εἰ ἐτησίαι αἴτιοι ἦσαν, χρῆν καὶ τοὺς ἄλλους ποταμοὺς ... ὁμοίως πάσχειν Hdt.2.20, εἰ γὰρ ἐπ' ἡμέας μούνους ἐστρατηλάτεε ὁ Πέρσης ... χρῆν αὐτὸν πάντων τῶν ἄλλων ἀπεχόμενον ἰέναι Hdt.4.118, ὃ χρῆν σ' ὑφ' ἡμῶν ... παθεῖν, εἰ Ζεὺς δικαίας εἶχεν εἰς ἡμᾶς φρένας E.<i>HF</i> 212<br /><b class="num">•</b>frec. la irrealidad viene confirmada por una frase posterior con νῦν δέ, ἀλλὰ δέ: εἰ γὰρ ἦν τοῦτ' αἴτιον, κἂν ἐγὼ τὰ αὐτὰ ταῦτα ἐπεπόνθη ...· νῦν δ' [[ἔγωγε]] ... pues si eso fuera la causa, también yo sufriría lo mismo; ahora bien, yo ...</i> Pl.<i>R</i>.329b, cf. X.<i>An</i>.5.1.10, Lys.5.1, ἐγὼ [[γοῦν]] καὶ αὐτὸς ... ἡβρυνόμην ἂν εἰ ἠπιστάμην ταῦτα· ἀλλ' οὐ γὰρ ἐπίσταμαι Pl.<i>Ap</i>.20c.<br /><b class="num">5</b> el verbo de la apód. puede estar implícito, en respuestas οὔκ, εἴ γε μὴ παντάπασιν τυφλὸς ἦν no (podría), a menos que estuviera completamente ciego</i> Luc.<i>Pseudol</i>.21.<br /><b class="num">6</b> geom., fórmula abreviada εἰ γὰρ μή asegura la irrebatibilidad de una proposición e introduce una nueva posibilidad [[porque si no fuera así]] λέγω, ὅτι καὶ πλευρὰ ἡ ΑΓ πλευρᾶς τῆς ΑΒ μείζων ἐστίν. εἰ γὰρ μή, ἤτοι ἴση ἐστίν ... Euc.1.19, εἰ γὰρ μή, ἔστω μείζων ... Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1.42.<br /><b class="num">7</b> c. el verbo en inf., en or. oblicua λέγουσι ... ὡς πᾶσα ἂν γῆ ἐπίμπλατο τῶν ὀφίων τούτων, εἰ μὴ γίνεσθαι κατ' αὐτοὺς οἷόν τι ... dicen que toda la tierra se llenaría de esas serpientes, si no les sucediera lo mismo que ...</i> Hdt.3.108.<br /><b class="num">V</b> c. valor irreal de pasado, la prót. gener. en aor.<br /><b class="num">1</b> en la apód. aor. c. κε(ν), ἄν (esp. en Hom., frec. la prót. es negat. εἰ μή): καί νύ κεν ἔνθ' ὁ γέρων ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν εἰ μὴ ἄρ' ὀξὺ νόησε ... [[Διομήδης]] y entonces el anciano habría perdido la vida, de no haberlo notado Diomedes</i>, <i>Il</i>.8.90, cf. 5.312, 6.75, Hes.<i>Th</i>.838, καί νύ κε δὴ ... ὀδύροντο πρὸ πυλάων, εἰ μὴ ἄρ' ἐκ δίφροιο γέρων λαοῖσι μετηύδα <i>Il</i>.24.715, καί νύ κεν ἤϊα πάντα κατέφθιτο καὶ μένε' ἀνδρῶν, εἰ μή τίς με θεῶν ὀλοφύρατο καί μ' ἐλέησε <i>Od</i>.4.364, cf. 21.227, 24.529<br /><b class="num">•</b>a veces la irrealidad viene confirmada por νῦν δέ, [[ἀλλά]]: εἰ γὰρ ἐγὼ τάδε ᾖδε' ἐνὶ φρεσὶ ... οὐκ ἂν ὑπεξέφυγε ... νῦν δ' ... <i>Il</i>.8.366, καί νύ κεν ἐξετέλεσσαν, εἰ ἥβης μέτρον ἵκοντο· ἀλλ' ... y entonces hubieran cumplido, de haber alcanzado la edad de sazón, pero ...</i>, <i>Od</i>.11.317, εἰ κατέβαν ὑγίειαν ἄγων χρυσέαν ... ἐξικόμαν κε Pi.<i>P</i>.3.73, cf. <i>O</i>.12.16, καὶ ἴσως ἂν διὰ ταῦτα ἀπέθανον, εἰ μὴ ἡ ἀρχὴ διὰ ταχέων κατελύθη y quizá hubiera muerto por esto, si no hubiera caído en seguida el régimen</i> Pl.<i>Ap</i>.32d, cf. 36a, εἰ τοίνυν ὁ Φίλιππος τότε ταύτην ἔσχε τὴν γνώμην ... οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν D.4.5, ἀλλ' ἔδωκαν ἄν, εἰ λαβεῖν ἠθέλησεν Ach.Tat.4.13.5.<br /><b class="num">2</b> en la apód. impf. οὐδ' ἂν [[ἔγωγε]] ἐστασίαζον, εἰ ἄλλον εἵλεσθε yo no me habría sublevado, si hubieseis elegido a otro</i> X.<i>An</i>.6.1.32, cf. 2.1.4, δηρὸν δ' ἂν ἐλίνυον [[αὖθι]] μένοντες, εἰ μὴ ... Ἡρακλέης ... μετέειπε y por mucho tiempo se habrían quedado allí, si Heracles no hubiera hablado</i> A.R.1.863<br /><b class="num">•</b>incluso cabe que la misma prót. esté tb. en impf. οὐκ ἂν οὖν νήσων ... ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν así que no habría podido dominar islas, si no hubiera tenido una escuadra</i> Th.1.9, εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί, ... οὐκ ἄν τοτε ταῦτα ἔπασχον si hubieran sido buenos no hubieran sufrido esto</i> Pl.<i>Grg</i>.516e, ἐδόκει δ' ἂν ἀμφότερα ταῦτα, εἰ ... ψευδόμενος ἐφαίνετο hubiera parecido ambas cosas, si hubiera mostrado estar equivocado</i> X.<i>Mem</i>.1.1.5, προτέρω δέ κε νεῖκος ἐτύχθη, εἰ μὴ δηριόωντας ... [[Αἰσονίδης]] κατερήτυεν y en seguida hubiera estallado la disputa, de no haber contenido el Esónida a los que peleaban</i> A.R.1.493.<br /><b class="num">3</b> en la apód. plusperf. εἰ δὲ ταύτης διεψεύσθη τῆς ἐλπίδος, εἴς γε τὴν ... ἔχθραν ὁμολογουμένως ἂν αὐτὸν ἐμβεβλήκει Plb.29.9.9.<br /><b class="num">4</b> en la apód. puede faltar ἄν: εἰ μὴ χλωρὸν ἔφυσε θεὸς μέλι, πολλὸν ἔφασκον γλύσσονα σῦκα πέλεσθαι si un dios no hubiera creado la dorada miel, afirmarían que los higos son mucho más dulces</i> Xenoph.B 38, esp. c. χρῆν: βασιλεῦσαι χρῆν τὸν παῖδα, εἰ ἐπέζωσε καὶ μὴ ἀπέθανε πρότερον hubiera debido reinar el niño si se hubiera salvado y no hubiera muerto antes</i> Hdt.1.120.<br /><b class="num">5</b> c. el verbo en inf., en or. oblicua (νομίζοντες) εἰ ὦν εἶναι τῷ θεῷ τοῦτο μὴ φίλον, οὐκ ἂν οὐδὲ τὰ κτήνεα ποιέειν Hdt.2.64, οἱ Ἀθηναῖοι ... ἔφασαν ... εἰ μὲν ἐπὶ πλέον δυνηθῆναι τῆς ἐκείνων κρατῆσαι, τοῦτ' ἂν ἔχειν Th.4.98.<br /><b class="num">VI</b> c. verbos que denotan sentimientos como admiración, envidia, indignación, contento, etc., sent. causal [[porque]] equiv. complet. [[que]], [[de que]]<br /><b class="num">1</b> en función de objeto αἰνεῖν ... εἴ τις εὖ πράσσοι βροτῶν B.5.190, cf. 13.199, καὶ ἔπειτα θωμάζω εἴ μοι ἀπεστᾶσι y luego me extraño de que se hayan levantado contra mí</i> Hdt.1.155, ἐγὼ θαύμαζον ἀκούων, εἰ σὺ μὴ εἴης ... Ar.<i>Pax</i> 1292, cf. E.<i>Io</i> 44, X.<i>Cyr</i>.3.3.55, πολὺ ἂν θαυμαστότερον ἦν εἰ ἐτιμῶντο Pl.<i>R</i>.489c, θαυμάζω δ' [[ἔγωγε]], εἰ μηδεὶς ὑμῶν μήτ' ἐνθυμεῖται D.4.43, μηκέτι θαυμάζωμεν, εἰ καὶ διὰ τῶν φλεβῶν ἡ φύσις ἐκκρίνει ... περιττώματα Gal.2.188, ἐθαύμασεν εἰ ἤδη τέθνηκεν <i>Eu.Marc</i>.15.44, πῶς οὐκ ἂν ἐθαύμαζον εἰ τὰ πρῶτά σου ᾔδεισαν; Luc.<i>Pseudol</i>.22, ἀθυμῶ δ' εἰ φανήσομαι ... S.<i>Tr</i>.666, τέθηπα δὲ ἀκούων εἰ νῆσος ἀληθέως ἐστὶ πλωτή Hdt.2.156, φθονεῖς [[ἄπαις]] οὖσ', εἰ πατὴρ ἐξηῦρέ με; y no teniendo hijos tú ¿me envidias porque mi padre me encontró?</i> E.<i>Io</i> 1302, [[Δημοσθένης]] οὐκ ἀγαπᾷ εἰ μὴ δίκην δέδωκεν Demóstenes no se contenta con no recibir castigo</i> Aeschin.3.147, ἀχθόμενος εἰ Φαρνάβαζος ... κατορθώσει τι μᾶλλον Th.8.109, ὅλος διαπον[ο] ῦμαι εἰ [[Ἕλενος]] χαλκοὺς ἀπόλε[σ] εν estoy muy molesto porque Héleno ha perdido el dinero</i>, <i>POxy</i>.743.22 (I a.C.).<br /><b class="num">2</b> en función de suj. μέλει μὲν οὐδὲν εἴ με πᾶσ' εἶδεν πόλις nada importa que me haya visto toda la ciudad</i> E.<i>HF</i> 595<br /><b class="num">•</b>frec. dep. de or. nominal δεινὸν δ' εἴ κ' ἐπ' ἄμαξαν ὑπέρβιον [[ἄχθος]] ἀείρας ἄξονα καυάξαις Hes.<i>Op</i>.692, τοῦτο μέντοι δεινὸν ἤδη ..., εἰ μαχούμεθα Ar.<i>V</i>.426, καίτοι δεινὸν εἰ οἱ αὐτοὶ μάρτυρες τούτοις μὲν ἂν μαρτυροῦντες πιστοὶ ἦσαν Antipho 6.29, καὶ γὰρ ἂν καὶ δεινὸν εἴη, ... εἰ τοῖς μὲν μὴ δυναμένοις τὰ σφέτερ' αὐτῶν εἰσφέρειν ὀργίζοισθε Lys.29.9, cf. Hdt.7.9, ἐμοὶ μὲν ἐσθ' ἥδιστον εἰ σὺ μήτ' ἐμὲ πείθειν οἷός τ' εἶ ... S.<i>OC</i> 802, ἄτοπον γὰρ ἂν εἴη εἴ τις φαίη φιλεῖν τὸν [[Δία]] Arist.<i>MM</i> 1208^b30.<br /><b class="num">VII</b> [[acompañado de partíc]].<br /><b class="num">1</b> εἰ καί, καὶ εἰ puede tener valor concesivo [[aunque]], [[aun cuando]] τῶ νῦν Τυδεΐδης, εἰ καὶ μάλα καρτερός ἐστι, φραζέσθω μή τίς οἱ [[ἀμείνων]] σεῖο μάχηται <i>Il</i>.5.410, εἰ καὶ μάλα τηλόθεν ἐσσί <i>Od</i>.6.312, εἰ καί σε κεδνὰ τέκεν ... ἐρατώνυμος κόρα ... ἀλλὰ ... B.17.29, καὶ εἰ πάνυ ἰσχυρά ἐστι, παύσεται (ἡ λύγξ) aunque sea muy fuerte, el hipo cesará</i> Pl.<i>Smp</i>.185e, οὐδὲ γὰρ εἰ πάντες καὶ πᾶσαι συνεβούλευον αὐτῷ μένειν, ἔμενε ἄν Hdt.8.103, οὐδὲ ταῖς ... [[ἔγωγε]] λοιδορίαις, εἰ καὶ πάντων γέγονεν ἀσεβέστατος, εὐδοκῶ Plb.12.15.1, εἰ καὶ ὁ ἔξω ἡμῶν [[ἄνθρωπος]] διαφθείρεται, ἀλλ' ὁ ἔσω ἡμῶν ἀνακαινοῦται 2<i>Ep.Cor</i>.4.16, c. subj. ηὗρε δὲ πάντως εἰ καί τις φεύγων ἐν μύχῳ ᾖ θαλάμου Sol.3.29, c. opt. y ἄν: κἂν εἴ με τύπτοις, οὐκ ἂν ἀντείποιμί σοι incluso aunque me golpearas, yo no te contradiría</i> Ar.<i>Ra</i>.585.<br /><b class="num">2</b> εἰ άρα v. [[ἄρα]] B III 2.<br /><b class="num">3</b> εἴ γε, εἰ ... γε v. [[γε]]C I 1 d), pero v. tb. [[εἴγε]].<br /><b class="num">C</b> c. verbos de lengua y conocimiento (o expresiones equiv.) introd. interr. indir. [[si]]<br /><b class="num">I</b> en ind. cuando éste sería el modo en la interr. dir., normalmente tras tiempo primario en la principal σάφα δ' οὐκ οἶδ' εἰ θεός ἐστιν no sé con exactitud si es un dios</i>, <i>Il</i>.5.183, οὐ [[γάρ]] τι φωνεῖ παῖς ἔτ' ὢν ἐν σπαργάνοις εἰ λιμὸς ἢ δίψη ... ἔχει A.<i>Ch</i>.756, εἰ ξυμπονήσεις ... σκόπει S.<i>Ant</i>.41, ὁ δὲ νέος ἄδηλον εἰ ἐς [[γῆρας]] ἀφίξεται Democr.B 295, ἐπισκέπτεσθαι δὲ χρὴ ... εἴ ποτε αὐτὸν ῥῖγος ἔλαβεν Hp.<i>Prog</i>.16, ὅρα ... εἰ μὴ μόνον ἔχει δεξιῶς πρὸς ἀγοράν Plu.2.660a, σκοπῶμεν εἰ ἡμῖν πρέπει ἢ οὔ Pl.<i>R</i>.451d, ἴδωμεν εἰ ἔρχεται <i>Eu.Marc</i>.15.36, τοὺς νόμους καταμανθάνειν, εἰ καλῶς ὑμῖν κεῖνται ἢ μή Antipho 5.14, πυνθάνομαι ... εἰ δεήσει προσλαβεῖν τραπεζοποιόν Men.<i>Sam</i>.289, διαπυνθανομένων, εἰ νικήσουσιν, εἰ γαμήσουσιν Plu.2.386c<br /><b class="num">•</b>tb. tras tiempo secundario ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν εἰ χρὴ πολεμεῖν Th.1.119, καὶ παρετήρουν αὐτὸν εἰ τοῖς σάββασιν θεραπεύσει αὐτόν <i>Eu.Marc</i>.3.2.<br /><b class="num">II</b> en subj. cuando en la interr. dir. habría un subjuntivo deliberativo [[si]], [[por si]] ἔς τε τὰ χρηστήρια ἔπεμπε εἰ στρατεύηται ἐπὶ Πέρσας había enviado a consultar al oráculo si debería luchar contra los persas</i> Hdt.1.75, τὰ δ' ἐκπώματα ... οὐκ οἶδ' εἰ Χρυσάντᾳ τουτῳῒ δῶ X.<i>Cyr</i>.8.4.16, ἀνακοινοῦσθαι αὐτὸν αὑτῷ, εἰ δῷ τοῖς προέδροις ἐπιψηφίσαι Aeschin.2.68, [[διώκω]] δὲ εἰ καὶ καταλάβω <i>Ep.Phil</i>.3.12.<br /><b class="num">III</b> en opt. tras tiempos de pasado sustituyendo a ind. o subj. [[si]] οἱ Νάξιοι ... ἐδέοντο τοῦ Ἀρισταγορέω, εἴ κως αὐτοῖσι παράσχοι δύναμίν τινα los naxios pidieron a Aristágoras si, fuera como fuese, podía proporcionarles un contingente armado</i> Hdt.5.30, ἐχρηστηριάζετο εἰ ἐκβάλοι τὸν Ἄδρηστον Hdt.5.67, ἤρετο γὰρ δὴ εἴ τις ἐμοῦ εἴη σοφώτερος Pl.<i>Ap</i>.21a, τὸν θεὸν ἐπηρώτων εἰ παραδοῖεν Κορινθίοις τὴν πόλιν preguntaban al dios si debían entregar la ciudad a los corintios</i> Th.1.25, cf. X.<i>An</i>.5.8.5, ἐξέπεμπε τοὺς κατοπτεύσοντας καὶ διερευνησομένους, εἴ τινα δυνηθεῖεν λαβεῖν ἀφορμήν Plb.18.19.2, ἔλεγον εἰ βούλοιτο πορεύεσθαι <i>Act.Ap</i>.25.20<br /><b class="num">•</b>c. idea de posibilidad c. ἄν: ἠρώτων ἐκεῖνοι εἰ δοῖεν ἂν τούτων τὰ πιστά X.<i>An</i>.4.8.7, οὐκ οἶδ' εἰ δύναιτ' ἂν εὑρεθῆναι Plb.12.3.3, ἤρετο ... εἰ βούλοιντ' ἂν εἰς ἕνα πεσεῖν τὴν τηλικαύτην ὑπεροχήν Plb.27.10.2.<br /><b class="num">D</b> usos esp.<br /><b class="num">I</b> en juramentos o imprecaciones<br /><b class="num">1</b> modo ind. en la prót. y opt. cupitivo en la apód. [[si]] ἀλλ' εἴ που πτωχῶν γε θεοὶ καὶ ἐρινύες εἰσίν, Ἀντίνοον πρὸ γάμοιο τέλος θανάτοιο κιχείη si es que existen deidades o furias que venguen al pobre, coja a Antínoo la muerte sin dar cumplimiento a sus bodas</i>, <i>Od</i>.17.475<br /><b class="num">•</b>post. la imprecación en primera pers., reforzando así la veracidad de lo expuesto en la prót. [[ἄθεος]] ... ὀλοίμαν, φρόνησιν εἰ τάνδ' ἔχω perezca yo abandonado de los dioses si tengo ese pensamiento</i> S.<i>OT</i> 664, κάκιστ' ἀπολοίμην, Ξανθίαν εἰ μὴ φιλῶ que me muera de la peor muerte, si no amo a Jantias</i> Ar.<i>Ra</i>.579, μὴ ζῴην ἔτι εἰ τἀμὰ τέκνα πρὸς βίαν νυμφεύσεται E.<i>Supp</i>.454, cf. <i>Or</i>.1148<br /><b class="num">•</b>la prót. tb. puede ir en opt. o subj. eventual κάκιστ' ἀπολοίμην, εἴ τί σ' αἰτήσαιμ' ἔτι Ar.<i>Ach</i>.476, cf. <i>Eq</i>.694, μήθ' αἷμά μου δέξαιτο κάρπιμον πέδον ... εἴ σ' ἐγὼ προδούς ποτε ἐλευθερώσας τοὐμὸν ἀπολίποιμι σέ E.<i>Or</i>.1086.<br /><b class="num">2</b> hebr. en AT, equiv. a [[no]] introducido por signo de puntuación καὶ ὤμοσεν λέγων Εἰ ὄψονται οἱ ἄνθρωποι οὗτοι ... τὴν γῆν, ἣν ὤμοσα τῷ Αβρααμ y juró diciendo: Estos hombres no han de ver la tierra que prometí con juramento a Abraham</i> [[LXX]] <i>Nu</i>.32.11, cf. <i>De</i>.1.35, καὶ ὤμοσεν Σαουλ λέγων Ζῇ κύριος, εἰ ἀποθανεῖται y juró Saúl: vive el señor, no ha de morir</i> [[LXX]] 1<i>Re</i>.19.6, cf. 3<i>Re</i>.1.52, prob. como arcaísmo tb. en el NT ἀμὴν λέγω ὑμῖν, εἰ δοθήσεται τῇ γενεᾷ ταύτῃ σημεῖον en verdad os digo: no se le dará a esta generación un signo</i>, <i>Eu.Marc</i>.8.12<br /><b class="num">•</b>por el contrario εἰ μή introd. un juramento o imprecación posit. [[ciertamente]], [[seguro]] καὶ οἱ παῖδες ... [[εἶπον]] ... εἰ μὴ κραταιώσομεν ὑπὲρ αὐτούς y los servidores dijeron: ... seguro los venceremos</i> [[LXX]] 3<i>Re</i>.21.23.<br /><b class="num">II</b> introd. interr. dir., frec. en preguntas de tipo oracular y en AT ¿[[acaso]]? o sin trad. εἰ λῷον καὶ ἄμει[νό] ν ἐστι τῷ δήμῳ ... <i>IG</i> 2².204.24, 28 (IV a.C.), cf. <i>SEG</i> 15.407 (Dodona IV/III a.C.), Plu.2.408c, <i>Milet</i> 1(7).205b (II d.C.), Astramps.1<i>Quaest</i>.<i>passim</i>, καὶ εἶπεν ἐν τῇ διανοίᾳ αὐτοῦ λέγων Εἰ τῷ ἑκατονταετεῖ γενήσεται; y dijo para sí ¿acaso un centenario podrá engendrar?</i> [[LXX]] <i>Ge</i>.17.17, κύριε, σὺ ἠρώτησας τοὺς παῖδάς σου λέγων Εἰ ἔχετε πατέρα ἢ ἀδελφόν; [[LXX]] <i>Ge</i>.44.19, cf. 1<i>Re</i>.23.2, εἰ διώξονται ἐν πέτραις ἵπποι; [[LXX]] <i>Am</i>.6.12, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν λέγοντες· εἰ ἔξεστιν τοῖς σάββασιν θεραπεῦσαι; <i>Eu.Matt</i>.12.10, cf. <i>Eu.Marc</i>.10.2, <i>Act.Ap</i>.21.37, εἶπεν δέ τις αὐτῷ· κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σῳζόμενοι; <i>Eu.Luc</i>.13.23.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Etim. dud. Quizá ant. forma casual de la r. pron. <i>e</i>-/<i>o</i>-/<i>a</i>-. No está ni probada ni negada la existencia de una <i>H1</i>- inicial en este tema.