ἐναγώνιος: Difference between revisions

11
(big3_14)
(11)
Line 24: Line 24:
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=(ἐνᾰγώνιος) -ον<br /><b class="num">I</b> rel. ἀγών ‘certamen’, ‘combate’<br /><b class="num">1</b> de dioses [[protector del certamen]], [[que preside los juegos]] de Hermes <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.5.3 (VI/V a.C.), A.<i>Fr</i>.384, Pi.<i>P</i>.2.10, Simon.50.1, Ar.<i>Pl</i>.1161, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.3023.1 (IV a.C.), Paus.5.14.9, <i>AP</i> 9.319 (Philox.), <i>GDRK</i> 16.8, Orph.<i>H</i>.28.2, Hld.10.31.5, Gr.Naz.M.35.705B, Nonn.<i>D</i>.10.337, de Apolo <i>IEryth</i>.201a.67 (III a.C.), de Dioniso <i>IM</i> 213a (I a.C.), de Afrodita <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.5013 (Atenas, imper.), Nonn.<i>D</i>.48.106, de Aqueloo, Philostr.<i>Her</i>.16.9, de Eros, Nonn.<i>D</i>.19.237.<br /><b class="num">2</b> de pers. [[participante en el certamen o competición deportiva]] παῖς Pi.<i>N</i>.6.13, fig. ἵνα ἐναγώνιοι διηνεκῶς ὦμεν para que estemos constamente en liza</i>, e.e., para que no bajemos la guardia al no saber cuándo moriremos, Chrys.M.48.985, cf. <i>Serm.Gen</i>.7.26<br /><b class="num">•</b>de cosas y abstr. [[propio o relativo a la competición]], [[de o en la competición deportiva]] αἱ νῖκαι Arist.<i>VV</i> 1250<sup>b</sup>37, ἔναθλοι καὶ ἐναγώνιοι πόνοι Ph.1.646, νόμος Luc.<i>Demon</i>.49, φαλάρων κόσμος ἐναγωνίων adorno de los arneses de carreras</i> Afric.<i>Cest</i>.1.10<br /><b class="num">•</b>subst. τὰ ἐναγώνια [[competiciones deportivas]], Philostr.<i>Im</i>.2.25<br /><b class="num">•</b>fuera del deporte, del certamen musical y teatral στατοὺς καὶ ξυστίδας καὶ τὸν ἄλλον ἐναγώνιον ἀμπεχόμενοι κόσμον Duris 70, cf. Plu.2.161b, εἰ ... μὴ ἐ. ἡ ὄρχησις si la danza no está incluida entre los certámenes</i> Luc.<i>Salt</i>.32, αὐλοί Ath.182c, φωνή Nicom.<i>Harm</i>.11 (p.255), Nonn.<i>D</i>.37.712, [[γύμνασμα]] ref. la competitividad en el mundo anim., Plu.2.979a, οὕτω δ' ἐ. ἦν ἡ περὶ τὰ ἐρωτικὰ πραγματεία Ath.601a.<br /><b class="num">3</b> [[guerrero]], [[apto para el combate]], [[relativo a o propio de la lucha]] παρακελευσμός Plb.10.12.5, κατὰ τὰς ἐναγωνίους πυκνώσεις Plb.18.29.2, σχῆμα D.H.6.13.1, ὄρχησις de la danza pírrica, D.H.7.72, [[ἐνέργεια]] D.S.20.95, [[ἀρετή]] Onas.1.13, ἡ ἐ. καὶ στρατηγικὴ ἐσθής Plu.<i>Caes</i>.45, ὁ δῆμος παρῆν πάλιν [[ἐνστάτης]] καὶ ἐ. el pueblo volvió a presentarse hostil y beligerante</i> Synes.<i>Ep</i>.66 (p.107), ὁρμή Orph.<i>H</i>.33.2, ἡ ἐ. καὶ πολεμικὴ Ἰλιάς op. ἡ ἠθικὴ Ὀδύσσεια Heraclit.<i>All</i>.60<br /><b class="num">•</b>[[dispuesto al combate]], [[enardecido]] de una estatua de Héctor, Philostr.<i>Her</i>.20.14<br /><b class="num">•</b>[[violento]] μάχη Didym.<i>in Iob</i> 90.10<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ περὶ τοὺς ὄρνιθας ἐναγώνιον la pelea de aves e.d. de gallos</i> Ph.2.466.<br /><b class="num">4</b> en la esfera de la lengua y la ret. [[propio de la diatriba forense, judicial]] ἡ ἐ. ... ῥητορική la elocuencia forense</i> op. elocuencia de aparato, D.H.<i>Is</i>.20.2, cf. <i>Dem</i>.4, λόγοι D.H.<i>Th</i>.23, <i>Is</i>.19, <i>Dem</i>.10, στρογγύλη D.H.<i>Dem</i>.18, ἡ διαλελυμένη λέξις Demetr.<i>Eloc</i>.193<br /><b class="num">•</b>[[que busca la disputa]] de pers. οἱ ... Πέρσαι ἀλλήλοις διεψιθύριζον ἐναγώνιοι περὶ Ἀλεξάνδρου γενόμενοι Ps.Callisth.16.5E, [[δίκη]] ... ἐ. juicio de mucha discusión</i>, juicio polémico</i> op. εὐκαταφρόνητος ‘fácil de sustanciar’, Basil.<i>Ep</i>.179.<br /><b class="num">5</b> fig. del estilo [[vehemente]], [[vigoroso]], [[enérgico]] ὅλον τὸ σωμάτιον δραματικὸν ... καὶ ἐναγώνιον de la <i>Ilíada</i> op. [[διηγηματικός]] de la <i>Odisea</i> Longin.9.13, cf. Sch.Er.<i>Il</i>.15.64c, τοῦ σώματος κίνησις ref. gestos que acompañan al discurso, D.S.18.67, σχήματα op. παθητικός D.H.<i>Is</i>.3.6, πάθος Longin.22.1, λόγος Philostr.<i>VS</i> 505, cf. Nicol.<i>Prog</i>.34, Sch.D.1.117c<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ ἐναγώνιον op. τὸ ὕπτιον Lib.<i>Decl</i>.49.proem.1.3, cf. D.H.<i>Dem</i>.21.4, Isid.Pel.<i>Ep</i>.M.78.592A.<br /><b class="num">II</b> tard. rel. [[ἀγωνία]] ‘angustia’<br /><b class="num">1</b> [[angustiado]], [[preocupado]] πᾶσα ἡ γῆ ἐπτοημένη, πᾶσα ἡ κτίσις ἐ. Gr.Nyss.<i>Hom.creat</i>.58.11, ἐταράχθησαν καὶ ἐναγώνιοι ἦσαν Soz.<i>HE</i> 4.9.7, cf. Ar.<i>Pax</i> argumen.3.8, Chrys.M.60.47.<br /><b class="num">2</b> [[agonizante]], [[moribundo]] Chrys.M.59.350.<br /><b class="num">III</b> adv. -ως<br /><b class="num">1</b> [[esforzadamente]], [[con energía]] τὰς ὑπερησίας ... ἐ. ἀποπληροῦν Eus.<i>HE</i> 7.11.24, σπουδαίως καὶ ἐ. ζῆν Eustr.<i>in EN</i> 14.23<br /><b class="num">•</b>[[belicosamente]] Eust.34.36<br /><b class="num">•</b>en la esfera de la lengua [[vehementemente]] πρὸς τὸ λεχθὲν ἐ. Longin.18.2, τὰ ... ἄλλα παρὰ τῆς γυναικὸς ἐ. συνετραγῳδεῖτο Plu.2.771a, cf. Eust.181.12.<br /><b class="num">2</b> [[con angustia]], [[con preocupación]] [[εἶδον]] ἄνδρα φίλον ἐ. διακείμενον Basil.<i>Ep</i>.111.
|dgtxt=(ἐνᾰγώνιος) -ον<br /><b class="num">I</b> rel. ἀγών ‘certamen’, ‘combate’<br /><b class="num">1</b> de dioses [[protector del certamen]], [[que preside los juegos]] de Hermes <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.5.3 (VI/V a.C.), A.<i>Fr</i>.384, Pi.<i>P</i>.2.10, Simon.50.1, Ar.<i>Pl</i>.1161, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.3023.1 (IV a.C.), Paus.5.14.9, <i>AP</i> 9.319 (Philox.), <i>GDRK</i> 16.8, Orph.<i>H</i>.28.2, Hld.10.31.5, Gr.Naz.M.35.705B, Nonn.<i>D</i>.10.337, de Apolo <i>IEryth</i>.201a.67 (III a.C.), de Dioniso <i>IM</i> 213a (I a.C.), de Afrodita <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.5013 (Atenas, imper.), Nonn.<i>D</i>.48.106, de Aqueloo, Philostr.<i>Her</i>.16.9, de Eros, Nonn.<i>D</i>.19.237.<br /><b class="num">2</b> de pers. [[participante en el certamen o competición deportiva]] παῖς Pi.<i>N</i>.6.13, fig. ἵνα ἐναγώνιοι διηνεκῶς ὦμεν para que estemos constamente en liza</i>, e.e., para que no bajemos la guardia al no saber cuándo moriremos, Chrys.M.48.985, cf. <i>Serm.Gen</i>.7.26<br /><b class="num">•</b>de cosas y abstr. [[propio o relativo a la competición]], [[de o en la competición deportiva]] αἱ νῖκαι Arist.<i>VV</i> 1250<sup>b</sup>37, ἔναθλοι καὶ ἐναγώνιοι πόνοι Ph.1.646, νόμος Luc.<i>Demon</i>.49, φαλάρων κόσμος ἐναγωνίων adorno de los arneses de carreras</i> Afric.<i>Cest</i>.1.10<br /><b class="num">•</b>subst. τὰ ἐναγώνια [[competiciones deportivas]], Philostr.<i>Im</i>.2.25<br /><b class="num">•</b>fuera del deporte, del certamen musical y teatral στατοὺς καὶ ξυστίδας καὶ τὸν ἄλλον ἐναγώνιον ἀμπεχόμενοι κόσμον Duris 70, cf. Plu.2.161b, εἰ ... μὴ ἐ. ἡ ὄρχησις si la danza no está incluida entre los certámenes</i> Luc.<i>Salt</i>.32, αὐλοί Ath.182c, φωνή Nicom.<i>Harm</i>.11 (p.255), Nonn.<i>D</i>.37.712, [[γύμνασμα]] ref. la competitividad en el mundo anim., Plu.2.979a, οὕτω δ' ἐ. ἦν ἡ περὶ τὰ ἐρωτικὰ πραγματεία Ath.601a.<br /><b class="num">3</b> [[guerrero]], [[apto para el combate]], [[relativo a o propio de la lucha]] παρακελευσμός Plb.10.12.5, κατὰ τὰς ἐναγωνίους πυκνώσεις Plb.18.29.2, σχῆμα D.H.6.13.1, ὄρχησις de la danza pírrica, D.H.7.72, [[ἐνέργεια]] D.S.20.95, [[ἀρετή]] Onas.1.13, ἡ ἐ. καὶ στρατηγικὴ ἐσθής Plu.<i>Caes</i>.45, ὁ δῆμος παρῆν πάλιν [[ἐνστάτης]] καὶ ἐ. el pueblo volvió a presentarse hostil y beligerante</i> Synes.<i>Ep</i>.66 (p.107), ὁρμή Orph.<i>H</i>.33.2, ἡ ἐ. καὶ πολεμικὴ Ἰλιάς op. ἡ ἠθικὴ Ὀδύσσεια Heraclit.<i>All</i>.60<br /><b class="num">•</b>[[dispuesto al combate]], [[enardecido]] de una estatua de Héctor, Philostr.<i>Her</i>.20.14<br /><b class="num">•</b>[[violento]] μάχη Didym.<i>in Iob</i> 90.10<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ περὶ τοὺς ὄρνιθας ἐναγώνιον la pelea de aves e.d. de gallos</i> Ph.2.466.<br /><b class="num">4</b> en la esfera de la lengua y la ret. [[propio de la diatriba forense, judicial]] ἡ ἐ. ... ῥητορική la elocuencia forense</i> op. elocuencia de aparato, D.H.<i>Is</i>.20.2, cf. <i>Dem</i>.4, λόγοι D.H.<i>Th</i>.23, <i>Is</i>.19, <i>Dem</i>.10, στρογγύλη D.H.<i>Dem</i>.18, ἡ διαλελυμένη λέξις Demetr.<i>Eloc</i>.193<br /><b class="num">•</b>[[que busca la disputa]] de pers. οἱ ... Πέρσαι ἀλλήλοις διεψιθύριζον ἐναγώνιοι περὶ Ἀλεξάνδρου γενόμενοι Ps.Callisth.16.5E, [[δίκη]] ... ἐ. juicio de mucha discusión</i>, juicio polémico</i> op. εὐκαταφρόνητος ‘fácil de sustanciar’, Basil.<i>Ep</i>.179.<br /><b class="num">5</b> fig. del estilo [[vehemente]], [[vigoroso]], [[enérgico]] ὅλον τὸ σωμάτιον δραματικὸν ... καὶ ἐναγώνιον de la <i>Ilíada</i> op. [[διηγηματικός]] de la <i>Odisea</i> Longin.9.13, cf. Sch.Er.<i>Il</i>.15.64c, τοῦ σώματος κίνησις ref. gestos que acompañan al discurso, D.S.18.67, σχήματα op. παθητικός D.H.<i>Is</i>.3.6, πάθος Longin.22.1, λόγος Philostr.<i>VS</i> 505, cf. Nicol.<i>Prog</i>.34, Sch.D.1.117c<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ ἐναγώνιον op. τὸ ὕπτιον Lib.<i>Decl</i>.49.proem.1.3, cf. D.H.<i>Dem</i>.21.4, Isid.Pel.<i>Ep</i>.M.78.592A.<br /><b class="num">II</b> tard. rel. [[ἀγωνία]] ‘angustia’<br /><b class="num">1</b> [[angustiado]], [[preocupado]] πᾶσα ἡ γῆ ἐπτοημένη, πᾶσα ἡ κτίσις ἐ. Gr.Nyss.<i>Hom.creat</i>.58.11, ἐταράχθησαν καὶ ἐναγώνιοι ἦσαν Soz.<i>HE</i> 4.9.7, cf. Ar.<i>Pax</i> argumen.3.8, Chrys.M.60.47.<br /><b class="num">2</b> [[agonizante]], [[moribundo]] Chrys.M.59.350.<br /><b class="num">III</b> adv. -ως<br /><b class="num">1</b> [[esforzadamente]], [[con energía]] τὰς ὑπερησίας ... ἐ. ἀποπληροῦν Eus.<i>HE</i> 7.11.24, σπουδαίως καὶ ἐ. ζῆν Eustr.<i>in EN</i> 14.23<br /><b class="num">•</b>[[belicosamente]] Eust.34.36<br /><b class="num">•</b>en la esfera de la lengua [[vehementemente]] πρὸς τὸ λεχθὲν ἐ. Longin.18.2, τὰ ... ἄλλα παρὰ τῆς γυναικὸς ἐ. συνετραγῳδεῖτο Plu.2.771a, cf. Eust.181.12.<br /><b class="num">2</b> [[con angustia]], [[con preocupación]] [[εἶδον]] ἄνδρα φίλον ἐ. διακείμενον Basil.<i>Ep</i>.111.
}}
{{grml
|mltxt=-α, -ο (AM [[ἐναγώνιος]], -ον)<br />αυτός που γίνεται με αγώνα ή [[αγωνία]], [[αγωνιώδης]], [[γεμάτος]] [[αγωνία]] («[[πάντα]] τον βίον ἐναγώνιον ἡμῑν [[εἶναι]] δεῑ καὶ ἐπίπονον», Ιω. Χρυσόστ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται σε αγώνα, συμμετέχει σε αγώνα ή [[είναι]] [[κατάλληλος]] γι' αυτόν («τῆς ἐναγωνίου ὀρχήσεως τῶν χορῶν», Δίον. Αλικ.)<br /><b>2.</b> (για θεούς) [[επιστάτης]], [[έφορος]] τών αγώνων («ἐναγώνιοι θεοί», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>3.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται ή γίνεται σε [[μάχη]] («μαχομένων ἀλαλαγμὸς [[ἐναγώνιος]] ἐχώρει [[κάτω]]», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>(ρητορ.)</b> αυτός που αφορά σε δίκες, [[κατάλληλος]] για δικανική [[ρητορεία]], [[ορμητικός]]<br /><b>5.</b> (για ύφος) [[ζωηρός]], [[ενεργητικός]], [[έντονος]], [[σφοδρός]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>εναγωνίως</i><br /><b>1.</b> με αγώνες ή [[αγωνία]], ανυπόμονα, με [[αδημονία]]<br /><b>2.</b> <b>αρχ.</b> με [[ένταση]], έντονα, σφοδρά, ορμητικά.
}}
}}