3,241,272
edits
ἐναίρω: Difference between revisions
m
Text replacement - "Thier" to "Tier"
(11) |
m (Text replacement - "Thier" to "Tier") |
||
| (29 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=enairo | |Transliteration C=enairo | ||
|Beta Code=e)nai/rw | |Beta Code=e)nai/rw | ||
|Definition=also ἐνναίρω v.l. in | |Definition=also [[ἐνναίρω]] [[varia lectio|v.l.]] in Batr.274: aor. 2 ἤνᾰρον Pi.''Pae.''6.114, E.''Andr.''1182(lyr.), (κατ-) S.''Ant.''871(lyr.); ''poet.'' ἔνᾰρον Pi.''N.''10.15, E.''Supp.''821(hex.); inf. [[ἐναρεῖν]] (ἐξ-) Hes.''Sc.''329: later, aor. 1 [[ἔνηρα]] (κατ-) Orph.''A.''666:—Med., Il.16.92: 3sg. aor. 1 ἐνήρατο 5.43, Hes.''Th.''316:—Pass. (v. infr.):—poet. Verb (used by Trag. mostly in lyr. passages), [[slay]] in battle, freq. in Il.; <b class="b3">ῥηΐτεροι ἐναιρέμεν</b> easier to [[kill]], 24.244; but also κατ' οὔρεα θῆρας ἐ. 21.485; θῆοα.. τόξοις ἐ. S.''Ph.''956; τοὺς εὐγενεῖς γὰρ κἀγαθοὺς.. φιλεῖ Ἄρης ἐναίρειν Id.''Fr.''724; of a hunter, κάπρους ἔναιρε Pi.''N.''3.47 (cf. [[ἔναρα]]):—Med., much like Act., Ἰδομενεὺς δ' ἄρα Φαῖστον ἐνήρατο Il.5.43, cf. 59,6.32, Od.24.424, Hes.''Th.''316; Τρῶας ἐναιρόμενος Il.16.92; once in the Od., of things, to [[make away with]], [[destroy]], <b class="b3">μηκέτι νῦν Χρόα καλὸν ἐναίρεο</b> [[destroy]], [[disfigure]] it not, 19.263:—Pass., ἀδελφαῖς Χερσὶν ἠναίρονθ' ἅμα A.''Th.'' 811; πόλις ἐναίρεται σθένει S.''OC''842 (lyr.). | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [pres. inf. ἐναιρέμεν <i>Il</i>.6.229, 24.244, Q.S.13.410, impf. sin aum. 3<sup>a</sup> sg. ἔναιρεν E.<i>Hipp</i>.1128, Q.S.1.395, 3<sup>a</sup> plu. ἔναιρον Q.S.13.60, med. 2<sup>a</sup> sg. ἐναίρεο <i>Od</i>.19.263, c. aum. externo: 3<sup>a</sup> plu. ἠναίροντο A.<i>Th</i>.811; aor. sin aum. 3<sup>a</sup> sg. ἔναρεν Pi.<i>N</i>.10.15, 3<sup>a</sup> plu. ἔναρον E.<i>Supp</i>.821, c. aum. externo: 3<sup>a</sup> sg. ἤναρε Pi.<i>Fr</i>.52f.114, E.<i>Andr</i>.1182, 3<sup>a</sup> plu. ἤναρον Ibyc.1(a).2, med. 3<sup>a</sup> sg. ἐνήρατο <i>Il</i>.5.43, <i>Od</i>.24.424, Hes.<i>Th</i>.316, A.R.1.1040, <i>AP</i> 8.187 (Gr.Naz.), 3<sup>a</sup> plu. ἐνήραντο <i>Et.Gud</i>.; perf. part. neutr. plu. ἐναρηρότα <i>EM</i> 337.49G.]<br /><b class="num">1</b> [[matar]] c. ac. de animados, gener. en cont. bélico πολλοὶ δ' αὖ σοὶ Ἀχαιοὶ ἐναιρέμεν ὅν κε δύνηαι tú tienes a tu vez muchos aqueos para matar al que puedas</i>, <i>Il</i>.6.229, cf. 24.244, Πρίαμον Pi.<i>Fr</i>.52f.114, cf. <i>N</i>.10.15, E.<i>Supp</i>.821, Q.S.1.395, οὐκ οἶδ' ἐναίρων νεκρόν no sabe que mata a un cadáver</i> S.<i>Ph</i>.946, cf. <i>Fr</i>.724, E.<i>Andr</i>.1182, Q.S.13.410, βατράχους <i>Batr</i>.(a) 274, en v. pas., Orph.<i>L</i>.557, μοῦνος ἐναιρομένοισιν ὑπέρμαχος único defensor para los muertos</i>, <i>AP</i> 7.147 (Arch.), cf. Triph.8, en perf. act. c. sent. pas. ἐναρηρότα σώματα cuerpos muertos</i>, <i>EM</i> [[l.c.]]<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. Τρῶας ἐναιρόμενος <i>Il</i>.16.92, Ἰδομενεὺς ... Φαῖστον ἐνήρατο <i>Il</i>.5.43, cf. 6.32, <i>Od</i>.24.424, Hes.<i>Th</i>.316, A.R.1.1040, <i>AP</i> 14.148, <i>AP</i> 8.187 (Gr.Naz.), ὁμαίμοις χερσὶν ἠναίροντ' [[ἄγαν]] αὑτούς A.l.c., cf. <i>Et.Gud</i>.l.c.<br /><b class="num">•</b>en la caza κατ' οὔρεα θῆρας ἐναίρειν <i>Il</i>.21.485, cf. <i>h.Ven</i>.18, <i>h.Pan</i>.13, θῆρ' ὀρειβάτην τόξοις ἐναίρων S.<i>Ph</i>.956, cf. E.<i>Hipp</i>.1128, Opp.<i>H</i>.5.250, Nonn.<i>D</i>.11.296, κάπρους Pi.<i>N</i>.3.47, en v. pas. ἐναιρομένης ἑκατόμβης en el sacrificio relig., Orph.<i>L</i>.231<br /><b class="num">•</b>[[destruir]], [[aniquilar]] c. ac. de [[ciudad]] μέ[γ' ἄσ] τυ Ibyc.l.c., en v. pas. πόλις ἐναίρεται S.<i>OC</i> 842.<br /><b class="num">2</b> fig., en v. med. [[desfigurar]] por el llanto μηκέτι νῦν χρόα καλὸν ἐναίρεο <i>Od</i>.19.263.<br /><b class="num">• Etimología:</b> v. [[ἔναρα]]. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0825.png Seite 825]] | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0825.png Seite 825]] [[tödten]], [[zu Grunde richten]]; aor. II. ἤναρον, Hes. Sc. 329; Eur. Andr. 1182; ἔναρον, Pind. N. 10, 15; Eur. Suppl. 821; ep. aor. I. med. ἐνήρατο, Il. 6, 32; Hes. Th. 316; Ap. Rh. 1040. Das Wort entstand unläugbar aus ἐναρίω, hängt also mit [[ἔναρα]] doch wohl ähnlich zusammen wie [[καθαίρω]] = καθαρίω mit [[καθαρός]]. Nach Aristarch hieß ἐναίρειν eigentlich »dem getödteten Feinde die Rüstung ([[ἔναρα]]) abziehn«, s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 145; für katachrestisch erklärte er daher den Ausdruck θῆρας ἐναίρειν Iliad. 21, 485, weil die Tiere keine Rüstung hätten, s. Scholl. Aristonic. Vgl. Odyss. 19, 263 ὦ γύναι, [[μηκέτι]] νῦν [[χρόα]] καλὸν ἐναίρεο, [[μηδέ]] τι θυμὸν τῆκε, πόσιν γοόωσα, »richte deine Haut nicht (durch Weinen) zu »Grunde«. Nach Anderen ist die Grundbedeutung »[[tödten]]«; nach Buttmann Lexil. 1 S. 276 hängt [[ἐναίρω]] mit [[ἔνεροι]] »die Unterwelt« zusammen und heißt eigentlich »in die Unterwelt schicken«. Buttmanns Deduction könnte man durch die Annahme ersetzen, daß das Ε der zweiten Sylbe von [[ἔνεροι]] nur Umlaut für Α sei, so daß also [[ἐναίρω]] = ἐναρίω von einer älteren Form ἔναροι herkomme. Diese Annahme würde unterstützt werden durch den Namen [[Ἄρης]]; denn der Kriegsgott Ares ist ursprünglich zweifellos der Todesgott, der Tod selbst; also ἔναροι die im Tode, in der Gewalt des Todesgottes Befindlichen, die Todten. Das Wort [[ἔναρα]] könnte ganz einfach für das neutr. plur. desselben adjectiv. [[ἔναρος]] ἔνερος gelten, [[ἔναρα]] τεύχεα = »die der Gewalt des Todesgottes verfallene Rüstung«, »die Rüstung des Todten«. In dieser Ansicht flössen gewissermaßen Aristarchs u. Buttmanns Ansichten zusammen; Buttmann leitet [[ἐναίρω]] vom mascul. ([[ἔνεροι]]), Aristarch vom neutr. ([[ἔναρα]]) eines u. desselben Adjectivs [[ἔναρος]] = ἔνερος ab. Freilich leitet nun weiter Aristarch [[ἔναρα]] »die Rüstung« von ἄρω »fügen« ab, [[κυρίως]] [[ἔναρα]] λέγεται οἷς ἐνάρηρε τὰ σώματα καὶ ἐνήρμοσται, [[θώραξ]] καὶ [[κυνέα]] καὶ κνημῖδες, Scholl. Aristonic. Iliad. 10, 528, während Buttmann [[ἔναρα]] »die Rüstung« umgekehrt von [[ἐναίρω]] erst herleitet. – Bei Homer wird ἐναίρειν im activ. vom Tödten in der Schlacht gebraucht z. B. Iliad. 8, 296. 10, 481. 11, 188. 13, 483; das medium Homerisch statt des activ., Iliad. 5, 43. 16, 92 Odyss. 24, 424; ῥηίτεροι ἐναιρέμεν, leichter zu tödten, Iliad. 24, 244. – Vgl. auch [[κατεναίρω]] und [[ἐναρίζω]]. – Κάπρους Pind. N. 3, 45; πτηνὸν ὄρνιν οὐδὲ θῆρα Soph. Phil. 944; pass. [[πόλις]] ἐναίρεται Soph. O. C. 846. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>seul. prés., impf.</i> [[ἤναιρον]] <i>et ao.2</i> [[ἤναρον]];<br />tuer, faire périr ; <i>fig.</i> [[πόλις]] ἐναίρεται SOPH la ville est détruite;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐναίρομαι]] tuer à la guerre ; <i>fig.</i> [[ἐν]]. [[χρόα]] OD détruire, <i>càd</i> défigurer son corps.<br />'''Étymologie:''' [[ἔναρα]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἐναίρω:''' эп. Batr. тж. [[ἐνναίρω]] (impf. [[ἤναιρον]], aor. 2 ἤνᾰρον)<br /><b class="num">1</b> [[умерщвлять]], [[убивать]] (τινά Hom., Soph.; ἀδελφαῖς χερσίν Aesch.; θῆρας Eur.; med. τινα Hom. и τινα χαλκῷ Hes.);<br /><b class="num">2</b> [[разрушать]], [[губить]] ([[πόλις]] ἐναίρεται Soph.);<br /><b class="num">3</b> [[портить]], [[уродовать]] ([[χρόα]] [[καλόν]] Hom.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἐναίρω''': [[ὡσαύτως]] ἐνναίρω ([[ἐνναίρειν]] βατράχους βλεμεαίνων, ἀρχαία διάφ. γρ. ἀντὶ ἅρπαξ ἐν βατράχοισιν ἀμείβεται) Βατραχομ. 275· ἀόρ. β΄ ἤνᾰρον Εὐριπ. Ἀνδρ. 1182, (κατ-) Σοφ. Ἀντιγ. 871· [[ὡσαύτως]] ἔνᾰρον, Πινδ. Ν. 10. 25, Εὐριπ. Ἱκ. 821· ἀπαρ. ἐναρεῖν (ἐξ-) Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 329· μεταγεν. ἀόρ α΄ ἔνηρα (κατ-) Ὀρφ. Ἀργ. 669. ― Μέσ., Ὅμ.: γ΄ ἑνικ. ἀορ. α΄ ἐνήρατο Ὅμ., Ἡσ. ― Παθ., ἴδε κατωτ. Ρῆμα ποιητικὸν ἐν χρήσει παρὰ τοῖς Τραγικοῖς, τὸ πλεῖστον ἐν λυρικοῖς χωρίοις, [[ἀποκτείνω]] ἐν μάχῃ, συχνὰ ἐν τῇ Ἰλ., ῥηΐτεροι γὰρ [[μᾶλλον]] Ἀχαιοῖσιν δὴ ἔσεσθε ἐναιρέμεν, [[μάλα]] ῥηΐτερον ἔσται τοῖς Ἀχαιοῖς ἐναίρειν ὑμᾶς, Ἰλ. Ω. 244· ― ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], κατ’ [[οὔρεα]] θῆρας ἐναίρειν Φ. 485· θῆρα τόξοις ἐν. Σοφ. Φιλ. 956· τοὺς εὐγενεῖς γὰρ κἀγαθοὺς... φιλεῖ Ἄρης ἐναίρειν ὁ αὐτὸς Ἀποσπ. 649. ― Μέσ., πολὺ ὅμοιον τῷ ἐνεργ., Ἰδομενεὺς δ’ ἄρα Φαῖστον ἐνήρατο Ἰλ. Ε. 43, πρβλ. 59, Ζ. 32. Ὀδ. Ω. 424, Ἡσ. Θ. 317· Τρῶας ἐναιρόμενος Ἰλ. Π. 92· [[ἅπαξ]] ἐν Ὀδ. ἐπὶ πραγμ., [[φθείρω]], [[καταστρέφω]], [[μηκέτι]] νῦν [[χρόα]] καλὸν ἐναίρεο Τ. 263. ― Παθ., ἀδελφαῖς χερσὶν ἠναίροντ’ [[ἄγαν]]; (ἠναίρονθ’ ἅμα; Nauck.) Αἰσχύλ. Θήβ. 811· [[πόλις]] ἐναίρεται... σθένει Σοφ. Ο. Κ. 842. (Προδήλως παράγεται ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης ἐξ ἧς καὶ τὸ [[ἔναρα]] καὶ [[ἐναρίζω]], πρβλ. [[καθαίρω]], [[καθαρός]]· ἀλλ’ ἡ [[σχέσις]] πρὸς τὸ [[ἔνεροι]], ἣν ὑπέδειξεν ὁ Βουττμ., δὲν φαίνεται πιθανή). | |lstext='''ἐναίρω''': [[ὡσαύτως]] ἐνναίρω ([[ἐνναίρειν]] βατράχους βλεμεαίνων, ἀρχαία διάφ. γρ. ἀντὶ ἅρπαξ ἐν βατράχοισιν ἀμείβεται) Βατραχομ. 275· ἀόρ. β΄ ἤνᾰρον Εὐριπ. Ἀνδρ. 1182, (κατ-) Σοφ. Ἀντιγ. 871· [[ὡσαύτως]] ἔνᾰρον, Πινδ. Ν. 10. 25, Εὐριπ. Ἱκ. 821· ἀπαρ. ἐναρεῖν (ἐξ-) Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 329· μεταγεν. ἀόρ α΄ ἔνηρα (κατ-) Ὀρφ. Ἀργ. 669. ― Μέσ., Ὅμ.: γ΄ ἑνικ. ἀορ. α΄ ἐνήρατο Ὅμ., Ἡσ. ― Παθ., ἴδε κατωτ. Ρῆμα ποιητικὸν ἐν χρήσει παρὰ τοῖς Τραγικοῖς, τὸ πλεῖστον ἐν λυρικοῖς χωρίοις, [[ἀποκτείνω]] ἐν μάχῃ, συχνὰ ἐν τῇ Ἰλ., ῥηΐτεροι γὰρ [[μᾶλλον]] Ἀχαιοῖσιν δὴ ἔσεσθε ἐναιρέμεν, [[μάλα]] ῥηΐτερον ἔσται τοῖς Ἀχαιοῖς ἐναίρειν ὑμᾶς, Ἰλ. Ω. 244· ― ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], κατ’ [[οὔρεα]] θῆρας ἐναίρειν Φ. 485· θῆρα τόξοις ἐν. Σοφ. Φιλ. 956· τοὺς εὐγενεῖς γὰρ κἀγαθοὺς... φιλεῖ Ἄρης ἐναίρειν ὁ αὐτὸς Ἀποσπ. 649. ― Μέσ., πολὺ ὅμοιον τῷ ἐνεργ., Ἰδομενεὺς δ’ ἄρα Φαῖστον ἐνήρατο Ἰλ. Ε. 43, πρβλ. 59, Ζ. 32. Ὀδ. Ω. 424, Ἡσ. Θ. 317· Τρῶας ἐναιρόμενος Ἰλ. Π. 92· [[ἅπαξ]] ἐν Ὀδ. ἐπὶ πραγμ., [[φθείρω]], [[καταστρέφω]], [[μηκέτι]] νῦν [[χρόα]] καλὸν ἐναίρεο Τ. 263. ― Παθ., ἀδελφαῖς χερσὶν ἠναίροντ’ [[ἄγαν]]; (ἠναίρονθ’ ἅμα; Nauck.) Αἰσχύλ. Θήβ. 811· [[πόλις]] ἐναίρεται... σθένει Σοφ. Ο. Κ. 842. (Προδήλως παράγεται ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης ἐξ ἧς καὶ τὸ [[ἔναρα]] καὶ [[ἐναρίζω]], πρβλ. [[καθαίρω]], [[καθαρός]]· ἀλλ’ ἡ [[σχέσις]] πρὸς τὸ [[ἔνεροι]], ἣν ὑπέδειξεν ὁ Βουττμ., δὲν φαίνεται πιθανή). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 23: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ἐναίρω]] | |sltr=[[ἐναίρω]] [[slay]] κάπρους τ' ἔναιρε (''[[sc.]]'' [[Ἀχιλλεύς]]) (N. 3.47) [[ἐπεὶ]] ἐν χαλκέοις ὅπλοις Τηλεβόας ἔνᾰρεν (''[[sc.]]'' [[Ἀμφιτρύων]]) (N. 10.15) γέρονθ' [[ὅτι]] Πρίαμον πρὸς ἑρκεῖον ἤνᾰρε βωμὸν ἐπενθορόντα (''[[sc.]]'' [[Νεοπτόλεμος]]) (Pae. 6.114) | ||
}} | }} | ||
{{ | {{grml | ||
| | |mltxt=[[ἐναίρω]] και ἐνναίρω (Α)<br /><b>1.</b> [[φονεύω]], [[σκοτώνω]] σε [[μάχη]] (α. «ἐκ τοῦ δὴ τόξοισι δεδεγμένος ἄνδρας [[ἐναίρω]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) «κάπρους τ' ἔναιρε», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>για πράγμ.</b>) [[φθείρω]], [[καταστρέφω]], [[εξολοθρεύω]], [[εξαφανίζω]].<br />ἐναιρῶ (-έω) (Α)<br />[[κυριεύω]] μια οχυρή [[θέση]] (απαντά μόνο η μτχ. παθ. αορ. <i>εναιλεθέντος</i>, σαν να υπήρχε ρ. <i>εναιλώ</i>). | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἐναίρω:''' Επικ. ἐνναίρω, Επικ. απαρ. [[ἐναιρέμεν]]· αόρ. βʹ <i>ἤνᾰρον</i>, απαρ. [[ἐναρεῖν]] — Μέσ., αόρ. αʹ, γʹ ενικ. [[ἐνήρατο]] (<i>ἔνᾰρα</i>)· ποιητ., [[σφάζω]] στη [[μάχη]]· γενικά, [[σκοτώνω]], [[σφαγιάζω]], [[ξεκληρίζω]], σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ.· λέγεται για πράγματα, [[φθείρω]], [[καταστρέφω]] σε Ομήρ. Οδ. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=[[ἔναρα]]<br />to [[slay]] in [[battle]], [[generally]], to [[kill]], [[slay]], Il., Soph.; of things, to [[destroy]], Od. | ||
}} | }} | ||