3,274,216
edits
καταλύω: Difference between revisions
5
(19) |
(5) |
||
| Line 30: | Line 30: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(AM [[καταλύω]])<br /><b>1.</b> [[αφανίζω]], [[καταστρέφω]]<br /><b>2.</b> ([[ιδίως]] για [[πολιτικά]] συστήματα, κράτη, εξουσίες) [[καταργώ]], [[ανατρέπω]], [[διαλύω]]<br /><b>3.</b> [[τρώγω]] κατ' [[εξαίρεση]] [[τροφή]] που δεν [[είναι]] νηστήσιμη<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για [[τμήμα]] στρατού) [[σταθμεύω]] [[κάπου]] για [[ανάπαυση]] ή για [[διανυκτέρευση]]<br /><b>2.</b> [[διαμένω]] προσωρινά, εγκαθίσταμαι [[κάπου]] για λίγες μέρες, φιλοξενούμαι<br /><b>3.</b> (για καταλύτη) [[μεταβάλλω]] την [[ταχύτητα]] μιας χημικής αντίδρασης, επιταχύνοντας ή επιβραδύνοντάς την<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[καθαιρώ]], [[απολύω]]<br /><b>2.</b> [[καθιστώ]] κάποιον άχρηστο<br /><b>3.</b> [[παραμελώ]], [[εγκαταλείπω]]<br /><b>4.</b> [[καταπαύω]]<br /><b>5.</b> [[τελειώνω]] [[κάτι]]<br /><b>6.</b> [[πεθαίνω]]<br /><b>7.</b> (σχετικά με [[ειρήνη]]) [[καταπατώ]]<br /><b>8.</b> (σχετικά με πόλεμο) [[παύω]]<br /><b>9.</b> [[λύνω]] από τον [[ζυγό]]<br /><b>10.</b> [[κατεβάζω]] [[κάτι]] που κρέμεται από τον τοίχο<br /><b>11.</b> <b>μέσ.</b> <i>καταλύομαι</i><br />[[συνάπτω]] [[ειρήνη]]<br /><b>12.</b> <b>παθ.</b> <i>καταλύομαι</i><br />καταβιβάζομαι<br /><b>13.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) <i>καταλελυμένος</i>, -<i>η</i>, -<i>ον</i><br />[[άχρηστος]]. | |mltxt=(AM [[καταλύω]])<br /><b>1.</b> [[αφανίζω]], [[καταστρέφω]]<br /><b>2.</b> ([[ιδίως]] για [[πολιτικά]] συστήματα, κράτη, εξουσίες) [[καταργώ]], [[ανατρέπω]], [[διαλύω]]<br /><b>3.</b> [[τρώγω]] κατ' [[εξαίρεση]] [[τροφή]] που δεν [[είναι]] νηστήσιμη<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για [[τμήμα]] στρατού) [[σταθμεύω]] [[κάπου]] για [[ανάπαυση]] ή για [[διανυκτέρευση]]<br /><b>2.</b> [[διαμένω]] προσωρινά, εγκαθίσταμαι [[κάπου]] για λίγες μέρες, φιλοξενούμαι<br /><b>3.</b> (για καταλύτη) [[μεταβάλλω]] την [[ταχύτητα]] μιας χημικής αντίδρασης, επιταχύνοντας ή επιβραδύνοντάς την<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[καθαιρώ]], [[απολύω]]<br /><b>2.</b> [[καθιστώ]] κάποιον άχρηστο<br /><b>3.</b> [[παραμελώ]], [[εγκαταλείπω]]<br /><b>4.</b> [[καταπαύω]]<br /><b>5.</b> [[τελειώνω]] [[κάτι]]<br /><b>6.</b> [[πεθαίνω]]<br /><b>7.</b> (σχετικά με [[ειρήνη]]) [[καταπατώ]]<br /><b>8.</b> (σχετικά με πόλεμο) [[παύω]]<br /><b>9.</b> [[λύνω]] από τον [[ζυγό]]<br /><b>10.</b> [[κατεβάζω]] [[κάτι]] που κρέμεται από τον τοίχο<br /><b>11.</b> <b>μέσ.</b> <i>καταλύομαι</i><br />[[συνάπτω]] [[ειρήνη]]<br /><b>12.</b> <b>παθ.</b> <i>καταλύομαι</i><br />καταβιβάζομαι<br /><b>13.</b> (η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) <i>καταλελυμένος</i>, -<i>η</i>, -<i>ον</i><br />[[άχρηστος]]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''καταλύω:''' μέλ. -λύσω [ῡ] — Παθ., μέλ. <i>-λῠθήσομαι</i>, παρακ. <i>-λέλῠμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[καταρρίπτω]], [[καταστρέφω]], σε Ομήρ. Ιλ., Ευρ. <b>2. α)</b> λέγεται για [[πολιτικά]] συστήματα, [[διαλύω]], [[καταργώ]], [[καταστέλλω]], σε Ηρόδ., Αριστοφ. κ.λπ.· <i>κ. [[τύραννον]]</i>, [[καταργώ]], [[καθαιρώ]], σε Θουκ.· <i>κ. τινὰ τῆς ἀρχῆς</i>, σε Ξεν. — Παθ., [[τῶν]] ἄλλων καταλελυμένων στρατηγῶν, [[αφού]] καθαιρέθηκαν, σε Ηρόδ. <b>β)</b> [[διαλύω]], [[απολύω]], [[καταργώ]] πολιτικό ή στρατιωτικό [[σώμα]], <i>καταλύειν τὴν βουλὴν</i>, στον ίδ.· <i>τὸ ναυτικόν</i>, σε Δημ. <b>γ)</b> <i>τὴν φυλακὴν κ</i>., [[παραμελώ]] τη [[φύλαξη]], [[αμελώ]] τη [[φρούρηση]], σε Αριστοφ. <b>3. α)</b> [[τελειώνω]], [[φέρνω]] εις [[πέρας]], <i>βίοτον</i>, σε Ευρ.· <i>τὸν βίον</i>, σε Ξεν. <b>β)</b> <i>κ. τὴν εἰρήνην</i>, [[παραβιάζω]] την [[ειρήνη]], σε Αισχίν.· <b>γ)</b> <i>κ. τὸν πόλεμον</i>, [[τελειώνω]] τον πόλεμο, κάνω [[ειρήνη]], σε Θουκ., Ξεν. κ.λπ.· και απόλ. (ενν. <i>τὸνπόλεμον</i>) <i>καταλύειν τινί</i> ή [[πρός]] τινα, κάνω [[ειρήνη]] με κάποιον, σε Θουκ.· ομοίως και στη Μέσ., στον ίδ. κ.λπ.· καταλύεσθαι [[τὰς]] ἔχθρας, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[λύνω]] από τον [[ζυγό]], ξεζεύω, <i>ἵππους</i>, σε Ομήρ. Οδ.· τὸ [[σῶμα]] τοῦ ἀδελφέου κ., το [[κατεβάζω]] από το [[τείχος]] (στο οποίο [[επάνω]] κρέμονταν), σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> αμτβ., [[μένω]], [[διαμένω]], <i>παρ' ἐμοὶ καταλύει</i>, είναι φιλοξενούμενός μου, σε Πλάτ.· κ. [[παρά]] τινα, [[πηγαίνω]] και [[μένω]] μαζί με κάποιον, σε Θουκ.· απόλ., αναπαύομαι, σε Αριστοφ. — Μέσ., <i>θανάτῳ καταλυσαίμαν</i>, [[μακάρι]] να βρω [[ανάπαυση]] στον τάφο, σε Ευρ. | |||
}} | }} | ||