3,277,286
edits
ἀνύω: Difference between revisions
1
(3) |
(1) |
||
| Line 33: | Line 33: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἀνύω:''' Αττ. [[ἀνύτω]] ή [[ἁνύτω]]· παρατ. <i>ἤνυον</i>, μέλ. ἀνύσω [ᾰνῠ-]· αόρ. αʹ <i>ἤνυσα</i>, Επικ. <i>ἄνυσσα</i>· παρακ. <i>ἤνῠκα</i> — Παθ., παρακ. <i>ἤνυσμαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἠνήσθην</i> (από το [[ρήμα]] [[ἄνω]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[επηρεάζω]], [[κατορθώνω]], [[επιτυγχάνω]], [[ολοκληρώνω]], Λατ. conficere, με αιτ. πράγμ., σε Όμηρ. κ.λπ.· απόλ., <i>οὐδὲν ἤνυε</i>, δεν έκανε [[καλά]], σε Ηρόδ.· με αιτ. και απαρ., πραγματοποίησε, έφερε τα πράγματα ώστε να..., σε Σοφ. — Μέσ., [[επιτυγχάνω]] για το όφελος κάποιου, σε Ομήρ. Οδ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[επιφέρω]] [[τέλος]], [[καταστρέφω]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[ολοκληρώνω]] [[ταξίδι]], ὅσσον [[νηῦς]] ἤνυσεν, τόσο όσο μπορεί ένα [[πλοίο]] να κάνει, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, ἀν. θαλάσσης [[ὕδωρ]], φθάνει ως το θαλασσινό [[νερό]], στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> απόλ. στην Αττ., [[καταφθάνω]], <i>πρὸς πόλιν</i>, σε Σοφ.· <i>ἐπὶ ἀκτάν</i>, σε Ευρ.· επίσης, [[θάλαμον]] ἀνύτειν, φθάνει στη νυφική [[κάμαρα]], σε Σοφ.· με απαρ., <i>ἤνυσεπερᾶν</i>, κατόρθωσε να περάσει, σε Αισχύλ.· και με επίθ. το [[εἶναι]]παραλείπεται, [[εὐδαίμων]] ἀνύσει, θα γίνει [[ευτυχισμένος]], σε Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> Παθ., λέγεται για το χρόνο, [[καταλήγω]], σε Θεόκρ.<br /><b class="num">6.</b> Παθ. επίσης λέγεται για πρόσωπα, [[μεγαλώνω]], αναπτύσσομαι, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">7.</b> [[λαμβάνω]], [[προμηθεύομαι]], <i>φορβάν</i>, σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> με μτχ., οὐκ [[ἀνύω]] φθονέουσα, δεν [[κερδίζω]] [[τίποτα]] από φθόνο, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">III.</b> κάνω [[γρήγορα]], [[επισπεύδω]], σε Αριστοφ.· [[έπειτα]] όπως το [[φθάνω]], <i>ἄνυε πράττων</i>, κάνε [[γρήγορα]] γι' αυτό, στον ίδ.· <i>ἄνυσον ὑποδησάμενος</i>, κάνε [[γρήγορα]] και [[βάλε]] τα υποδήματά [[σου]], στον ίδ.· επίσης <i>ἀνύσας</i> με προστ., <i>ἄνοιγ' ἄνοιγ' ἀνύσας</i>, βιάσου και άνοιξε την πόρτα, στον ίδ.· <i>ἀνύσας τρέχε</i>, <i>λέγ' ἀνύσας</i>, στον ίδ. κ.λπ. | |lsmtext='''ἀνύω:''' Αττ. [[ἀνύτω]] ή [[ἁνύτω]]· παρατ. <i>ἤνυον</i>, μέλ. ἀνύσω [ᾰνῠ-]· αόρ. αʹ <i>ἤνυσα</i>, Επικ. <i>ἄνυσσα</i>· παρακ. <i>ἤνῠκα</i> — Παθ., παρακ. <i>ἤνυσμαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἠνήσθην</i> (από το [[ρήμα]] [[ἄνω]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[επηρεάζω]], [[κατορθώνω]], [[επιτυγχάνω]], [[ολοκληρώνω]], Λατ. conficere, με αιτ. πράγμ., σε Όμηρ. κ.λπ.· απόλ., <i>οὐδὲν ἤνυε</i>, δεν έκανε [[καλά]], σε Ηρόδ.· με αιτ. και απαρ., πραγματοποίησε, έφερε τα πράγματα ώστε να..., σε Σοφ. — Μέσ., [[επιτυγχάνω]] για το όφελος κάποιου, σε Ομήρ. Οδ., Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[επιφέρω]] [[τέλος]], [[καταστρέφω]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[ολοκληρώνω]] [[ταξίδι]], ὅσσον [[νηῦς]] ἤνυσεν, τόσο όσο μπορεί ένα [[πλοίο]] να κάνει, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, ἀν. θαλάσσης [[ὕδωρ]], φθάνει ως το θαλασσινό [[νερό]], στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> απόλ. στην Αττ., [[καταφθάνω]], <i>πρὸς πόλιν</i>, σε Σοφ.· <i>ἐπὶ ἀκτάν</i>, σε Ευρ.· επίσης, [[θάλαμον]] ἀνύτειν, φθάνει στη νυφική [[κάμαρα]], σε Σοφ.· με απαρ., <i>ἤνυσεπερᾶν</i>, κατόρθωσε να περάσει, σε Αισχύλ.· και με επίθ. το [[εἶναι]]παραλείπεται, [[εὐδαίμων]] ἀνύσει, θα γίνει [[ευτυχισμένος]], σε Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> Παθ., λέγεται για το χρόνο, [[καταλήγω]], σε Θεόκρ.<br /><b class="num">6.</b> Παθ. επίσης λέγεται για πρόσωπα, [[μεγαλώνω]], αναπτύσσομαι, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">7.</b> [[λαμβάνω]], [[προμηθεύομαι]], <i>φορβάν</i>, σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> με μτχ., οὐκ [[ἀνύω]] φθονέουσα, δεν [[κερδίζω]] [[τίποτα]] από φθόνο, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">III.</b> κάνω [[γρήγορα]], [[επισπεύδω]], σε Αριστοφ.· [[έπειτα]] όπως το [[φθάνω]], <i>ἄνυε πράττων</i>, κάνε [[γρήγορα]] γι' αυτό, στον ίδ.· <i>ἄνυσον ὑποδησάμενος</i>, κάνε [[γρήγορα]] και [[βάλε]] τα υποδήματά [[σου]], στον ίδ.· επίσης <i>ἀνύσας</i> με προστ., <i>ἄνοιγ' ἄνοιγ' ἀνύσας</i>, βιάσου και άνοιξε την πόρτα, στον ίδ.· <i>ἀνύσας τρέχε</i>, <i>λέγ' ἀνύσας</i>, στον ίδ. κ.λπ. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀνύω:''' и [[ἁνύω]], атт. тж. [[ἀνύτω]] и [[ἁνύτω]], эп. тж. [[ἄνυμι]] (impf. ἤνυον и [[ἤνυτον]], fut. ἀνύσω - эп. тж. [[ἀνύω]], aor. ἠνῠσα, pf. ἤνῠκα; pass.: aor. [[ἠνύσθην]], pf. ἤνυσμαι) реже med.<br /><b class="num">1)</b> завершать, заканчивать, исполнять ([[ἔργον]] Hom.; εἰκονα Anth.): ἀνύσαι θάνατον Soph. совершить убийство; ἀνύσαι ἀρωγὰν ἔς τινα Soph. оказать помощь кому-л.; ἀπαγορεύων οὐδὲν ἤνυε Her. своими попытками разубедить он ничего не добился; ἤνυσε [[περᾶν]] Aesch. ему удалось пройти; ἀνύσασθαί τι [[παρά]] τινος Aesch. добиться чего-л. от кого-л.; ἀνύσαι ἐκτόπιόν τι Soph. удалить что-л. прочь; ἀνύσει [[εὐδαίμων]] ἐκ κείνων Soph. он выйдет счастливым из этих обстоятельств; [[Ἀπόλλων]] οὐκ ἐκεῖνον ἤνυσεν φονέα [[γενέσθαι]] Soph. не оправдалось предсказание Аполлона, что он (Эдип) станет убийцей; εἴ τι ἠνυσάμην Plat. если я в чем-л. преуспел;<br /><b class="num">2)</b> проделывать, совершать, проходить (πολλὴν κέλευθον Aesch.; χιλίους σταδίους Plut.);<br /><b class="num">3)</b> прибывать, приходить, достигать (πρὸς πόλιν Soph.; ἐπὶ ἀκτάν Eur.): ποτανοὶ ἤνυσαν τὸν Ἃιδαν Eur. они улетели в Аид; ζυγὰ δούλια ἀνύσαι Eur. попасть в рабство; [[πῶς]] [[ἴσον]] εἰπὼν ἀνύσωμαι; Aesch. как найти мне (нужные) слова?; ἀμφὶ σὰς ἀϊόνας ἠνυτόμαν τροφαῖς Aesch. я вырос(ла) на твоих берегах; [[γῆρας]] ἀνύσαι Anth. дожить до старости;<br /><b class="num">4)</b> торопиться, спешить (οὐ μέλλειν, ἀλλ᾽ ἀνύτειν Arph.): ἄνυε πράττων Arph. поспеши, поскорее; δὸς ἀνύσας Luc. давай поскорее;<br /><b class="num">5)</b> претерпевать, переносить (ἐς [[τέλος]] μοίρας Theocr.);<br /><b class="num">6)</b> приводить, доставлять (γαστρὶ φορβάν Soph.; med. τὰν ἀμνόν Theocr.): ἀ. κράναν Theocr. заставить забить источник; εἰς πομπὴν καὶ ῥημάτων ἀγλαϊσμὸν ἀνύτει Plat. это ведет к пышному пустословию;<br /><b class="num">7)</b> уничтожать, истреблять (φλὸξ ἤνυσέν τινα Hom.; [[τρίτον]] [[μέρος]] τινός Pind.): ὁ [[χρόνος]] [[ἄνυτο]] φεύγων Theocr. время быстро уходило. | |||
}} | }} | ||