φρονέω: Difference between revisions

4,245 bytes added ,  1 January 2019
4b
(6)
(4b)
Line 33: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''φρονέω:''' Επικ. γʹ ενικ. υποτ. <i>φρονέῃσι</i>· Επικ. προστ. <i>φρόνεον</i>· μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφρόνησα</i> ([[φρήν]])·<br /><b class="num">I.</b> [[σκέφτομαι]], έχω [[κατανόηση]], είμαι [[φρόνιμος]], [[σοφός]], [[συνετός]], <i>ἄριστοι μάχεσθαί τε φρονέειν τε</i>, και στα [[δύο]] καλύτεροι, και στη [[μάχη]] και στη [[σύνεση]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τὸ μὴ φρονοῦν</i>, λέγεται για [[νήπιο]], σε Αισχύλ.· <i>οἱ φρονοῦντες</i>, οι σοφοί, σε Σοφ.· <i>τὸ φρονεῖν</i>, = [[φρόνησις]], [[σοφία]], [[κατανόηση]], στον ίδ.· με επίρρ., <i>εὖ φρονεῖν</i>, σε Ηρόδ., Τραγ.· [[καλῶς]] φρονεῖν, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[σκέφτομαι]] με έναν συγκεκριμένο τρόπο, έχω κατά νου, [[σκοπεύω]], [[μελετώ]], με απαρ., σε Ομήρ. Ιλ.· <i>φρόνεον</i> ([[ἰέναι]]), είχαν κατά νου να προχωρήσουν προς τα [[εμπρός]], στο ίδ.· απόλ., <i>φρονῶν ἔπρασσον</i>, Λατ. [[prudens]] faciebam, με [[σύνεση]], σε Σοφ.· [[τοῦτο]] φρονεῖ ἡ ἀγωγὴ [[ἡμῶν]], αυτό μας υποδεικνύει η [[ανατροφή]] μας, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> με ουδ. επίθ., [[φρονέω]] τινί τι, έχω κάποιες σκέψεις σχετικά μ' αυτόν, <i>πατρὶ φίλα φρονέων</i>, έχω [[καλή]] [[διάθεση]] [[απέναντι]] σ' αυτόν, σε Όμηρ.· ομοίως, <i>κακὰ φρονέουσι ἀλλήλοισιν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως με επίρρ., <i>εὖ φρονεῖν τινι</i>, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[χωρίς]] δοτ., <i>ἀγαθὰ</i> ή κακὰ [[φρονέω]], σε Όμηρ.· <i>πυκνὰ</i> ή πυκινὰ [[φρονέω]], έχω σοφές σκέψεις, είμαι [[έξυπνος]] στις σκέψεις, σε Ομήρ. Οδ.· ἐφημέρια [[φρονέω]], [[σκέφτομαι]] μόνο την [[ημέρα]] που πέρασε, στο ίδ.· θνητὰ [[φρονέω]], σε Ευρ.· τυραννικὰ [[φρονέω]], έχω τυραννικές σκέψεις, σε Αριστοφ.· ἀρχαϊκὰ [[φρονέω]], έχω παλιομοδίτικες απόψεις, στον ίδ.· [[ιδίως]] <i>μέγαφρονεῖν</i>, είμαι [[υψηλόφρων]], σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ. κ.λπ.· με αρνητική [[σημασία]], είμαι [[αλαζόνας]], έχω μεγάλες ιδέες, [[υπερηφανεύομαι]] για τον εαυτό μου, [[ἐπί]] τινι, για ένα [[πράγμα]], σε Πλάτ. κ.λπ.· ἐφ' ἑαυτῷ [[μέγα]] [[φρονέω]], σε Θουκ·. [[φρονέω]] [[μεῖζον]] ἢ κατ' ἄνδρα, έχω [[πολύ]] υψηλές σκέψεις για κάποιον, σε Σοφ.· σμικρὸν [[φρονέω]], έχω χαμηλό [[φρόνημα]], ταπεινό [[πνεύμα]], στον ίδ.· [[ἧσσον]], [[ἔλασσον]], [[φρονέω]], σε Ευρ. κ.λπ.· οὐ σμικρὸν [[φρονέω]] ἔς τινα, στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> <i>τά τινος φρονεῖν</i>, είμαι της γνώμης κάποιου, με το [[μέρος]] του, [[παίρνω]] το [[μέρος]] του, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>φρονεῖν τὰ Βρασίδου</i>, σε Αριστοφ.· ομοίως [[ἶσον]] ἐμοὶ φρονέουσα, σκέφτεται όπως εγώ, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τὠυτὸ</i> ή <i>κατὰ τὠυτὸ φρονεῖν</i>, έχουν την [[ίδια]] [[γνώμη]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III.</b> έχω ένα [[πράγμα]] στο [[μυαλό]] μου, [[σκέφτομαι]], [[φροντίζω]] ένα [[πράγμα]], σε Ομήρ. Οδ., Αισχίν. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b> ζω έχοντας τα λογικά μου, έχω τις αισθήσεις μου, είμαι [[ζωντανός]], [[ἔτι]] φρονέοντα αντί [[ἔτι]] ζῶντα, σε Ομήρ. Ιλ.· ἐν τῷ φρονεῖν γὰρ μηδὲν ἤδιστος [[βίος]], σε Σοφ.· επίσης, είμαι στη [[σκέψη]] κάποιου, στον ίδ.· <i>φρονῶν οὐδὲν φρονεῖς</i>, παρόλο που έχεις τα λογικά [[σου]], δεν είσαι [[φρόνιμος]] ([[συνετός]]), σε Ευρ.
|lsmtext='''φρονέω:''' Επικ. γʹ ενικ. υποτ. <i>φρονέῃσι</i>· Επικ. προστ. <i>φρόνεον</i>· μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφρόνησα</i> ([[φρήν]])·<br /><b class="num">I.</b> [[σκέφτομαι]], έχω [[κατανόηση]], είμαι [[φρόνιμος]], [[σοφός]], [[συνετός]], <i>ἄριστοι μάχεσθαί τε φρονέειν τε</i>, και στα [[δύο]] καλύτεροι, και στη [[μάχη]] και στη [[σύνεση]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τὸ μὴ φρονοῦν</i>, λέγεται για [[νήπιο]], σε Αισχύλ.· <i>οἱ φρονοῦντες</i>, οι σοφοί, σε Σοφ.· <i>τὸ φρονεῖν</i>, = [[φρόνησις]], [[σοφία]], [[κατανόηση]], στον ίδ.· με επίρρ., <i>εὖ φρονεῖν</i>, σε Ηρόδ., Τραγ.· [[καλῶς]] φρονεῖν, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[σκέφτομαι]] με έναν συγκεκριμένο τρόπο, έχω κατά νου, [[σκοπεύω]], [[μελετώ]], με απαρ., σε Ομήρ. Ιλ.· <i>φρόνεον</i> ([[ἰέναι]]), είχαν κατά νου να προχωρήσουν προς τα [[εμπρός]], στο ίδ.· απόλ., <i>φρονῶν ἔπρασσον</i>, Λατ. [[prudens]] faciebam, με [[σύνεση]], σε Σοφ.· [[τοῦτο]] φρονεῖ ἡ ἀγωγὴ [[ἡμῶν]], αυτό μας υποδεικνύει η [[ανατροφή]] μας, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> με ουδ. επίθ., [[φρονέω]] τινί τι, έχω κάποιες σκέψεις σχετικά μ' αυτόν, <i>πατρὶ φίλα φρονέων</i>, έχω [[καλή]] [[διάθεση]] [[απέναντι]] σ' αυτόν, σε Όμηρ.· ομοίως, <i>κακὰ φρονέουσι ἀλλήλοισιν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως με επίρρ., <i>εὖ φρονεῖν τινι</i>, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[χωρίς]] δοτ., <i>ἀγαθὰ</i> ή κακὰ [[φρονέω]], σε Όμηρ.· <i>πυκνὰ</i> ή πυκινὰ [[φρονέω]], έχω σοφές σκέψεις, είμαι [[έξυπνος]] στις σκέψεις, σε Ομήρ. Οδ.· ἐφημέρια [[φρονέω]], [[σκέφτομαι]] μόνο την [[ημέρα]] που πέρασε, στο ίδ.· θνητὰ [[φρονέω]], σε Ευρ.· τυραννικὰ [[φρονέω]], έχω τυραννικές σκέψεις, σε Αριστοφ.· ἀρχαϊκὰ [[φρονέω]], έχω παλιομοδίτικες απόψεις, στον ίδ.· [[ιδίως]] <i>μέγαφρονεῖν</i>, είμαι [[υψηλόφρων]], σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ. κ.λπ.· με αρνητική [[σημασία]], είμαι [[αλαζόνας]], έχω μεγάλες ιδέες, [[υπερηφανεύομαι]] για τον εαυτό μου, [[ἐπί]] τινι, για ένα [[πράγμα]], σε Πλάτ. κ.λπ.· ἐφ' ἑαυτῷ [[μέγα]] [[φρονέω]], σε Θουκ·. [[φρονέω]] [[μεῖζον]] ἢ κατ' ἄνδρα, έχω [[πολύ]] υψηλές σκέψεις για κάποιον, σε Σοφ.· σμικρὸν [[φρονέω]], έχω χαμηλό [[φρόνημα]], ταπεινό [[πνεύμα]], στον ίδ.· [[ἧσσον]], [[ἔλασσον]], [[φρονέω]], σε Ευρ. κ.λπ.· οὐ σμικρὸν [[φρονέω]] ἔς τινα, στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> <i>τά τινος φρονεῖν</i>, είμαι της γνώμης κάποιου, με το [[μέρος]] του, [[παίρνω]] το [[μέρος]] του, σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>φρονεῖν τὰ Βρασίδου</i>, σε Αριστοφ.· ομοίως [[ἶσον]] ἐμοὶ φρονέουσα, σκέφτεται όπως εγώ, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τὠυτὸ</i> ή <i>κατὰ τὠυτὸ φρονεῖν</i>, έχουν την [[ίδια]] [[γνώμη]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III.</b> έχω ένα [[πράγμα]] στο [[μυαλό]] μου, [[σκέφτομαι]], [[φροντίζω]] ένα [[πράγμα]], σε Ομήρ. Οδ., Αισχίν. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b> ζω έχοντας τα λογικά μου, έχω τις αισθήσεις μου, είμαι [[ζωντανός]], [[ἔτι]] φρονέοντα αντί [[ἔτι]] ζῶντα, σε Ομήρ. Ιλ.· ἐν τῷ φρονεῖν γὰρ μηδὲν ἤδιστος [[βίος]], σε Σοφ.· επίσης, είμαι στη [[σκέψη]] κάποιου, στον ίδ.· <i>φρονῶν οὐδὲν φρονεῖς</i>, παρόλο που έχεις τα λογικά [[σου]], δεν είσαι [[φρόνιμος]] ([[συνετός]]), σε Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''φρονέω:''' <b class="num">1)</b> чувствовать, ощущать ([[μηδὲ]] [[ζῆν]] [[μηδὲ]] φ. Plat.): θανὼν δ᾽ οὐ φρονῶν Aesch. бесчувственный мертвец; ἐμὲ τὸν [[ἔτι]] φρονέοντ᾽ ἐλέησον Hom. пожалей меня, еще чувствующего (т. е. пока я еще жив); ἐλεητὺν φ. Hom. испытывать сострадание;<br /><b class="num">2)</b> быть в здравом уме, быть (благо)разумным, сознательным: [[νοῦς]] [[καλῶς]] φρονῶν Soph. благоразумие; τὸ φρονοῦν Plut. здравый смысл; τοῦ φρονεῖν ἐξιστάναι τινά Xen. лишать кого-л. рассудка; μὴ φ. Aesch. или [[κακῶς]] φ. Soph. лишиться рассудка (ср. 4); φρονῶν ἔπρασσον Soph. он поступил сознательно (преднамеренно); ἡ φρονοῦσα [[ἡλικία]] или ἡ [[ἡλικία]] τοῦ φρονεῖν Aeschin. разумный (сознательный) возраст; οὐκ εὖ φρονεῖς Arph. ты не в своем уме;<br /><b class="num">3)</b> думать, мыслить, размышлять (Hom.; ἄλλα φ. καὶ ἄλλα λέγειν Her.): φ. καίρια Soph. рассуждать дельно; [[εἰδέναι]] τε καὶ φ. Plat. познавать и мыслить; εὖ φ. περί τι Her. верно судить о чем-л.; ἶσόν τινι φ. Hom. и τὸ [[αὐτό]] (τὰ αὐτά) τινι φ. Her. быть одного мнения с кем-л.; ἄριστοι μάχεσθαί τε φ. τε Hom. сильные как воинской доблестью, так и умом;<br /><b class="num">4)</b> замышлять, предполагать, намереваться (φ. ποιεῖν τι Hom.): [[ᾗπερ]] [[φρονέω]] Hom. как я замышляю; [[κακῶς]] φ. Hom. замышлять недоброе (ср. 2); ἀμφὶς φ. Hom. иметь разные намерения; τά τινος φ. Xen., Plut. быть с кем-л. заодно, быть на стороне кого-л.;<br /><b class="num">5)</b> быть настроенным, расположенным: οὐ τὰ [[ἄριστα]] φ. Thuc. находиться в мрачном настроении; φ. ἄριστά τινι Arph. относиться самым благожелательным образом к кому-л.; εὖ φρονῶ τὰ σά Soph. я глубоко предан(а) тебе; [[μέγα]] φ. Hom., Lys., Isocr., Xen. быть надменным, гордиться, (о животных) быть неукротимым; [[μέγα]] φ. ἐφ᾽ ἑαυτῷ Xen. высоко мнить о себе; μικρὸν καὶ ταπεινὸν или [[ἔλαττον]] φ. Dem. быть исполненным смирения, быть скромным; [[ὀρθῶς]] φ. πρὸς τὰς πημονάς Aesch. сохранять душевное равновесие в бедствиях; εὖ φ. τοῖς ἠγγελμένοις Aesch. радоваться известиям;<br /><b class="num">6)</b> стремиться, устремляться (мыслью): ὄπιδα φ. ἐνὶ φρεσίν Hom. стремиться к мщению; ἰθὺς φ. Hom. устремляться прямо вперед; [[ἄλλῃ]] φρονέοντες ἐπεπλέομεν HH мы собирались плыть в другом направлении; εἰρηνικὰ φ. Plut. мечтать о мире; φ. ἀληθηΐην Her. быть правдивым; φ. [[μεῖζον]] ἢ κατ᾽ ἄνδρα Soph. стремиться к тому, что человеку недоступно; ἀρχαϊκὰ φ. Arph. быть склонным к старине;<br /><b class="num">7)</b> принимать во внимание, иметь в виду, помнить: φρόνει νιν ὡς ἥξοντα Soph. имей в виду, что он придет.
}}
}}