3,274,498
edits
δή: Difference between revisions
1b
(nl) |
(1b) |
||
| Line 39: | Line 39: | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=δή, modaal, ‘evidentieel’ partikel; de spreker markeert met δή dat wat hij zegt vanzelfsprekend is of hoort te zijn bij losse woorden of woordgroep in feite, precies, inderdaad, zeker; of te ‘vertalen’ door nadruk:. κάρτιστοι δή echt heel sterke (mannen) Il. 1.266; ἄλλοισιν δὴ ταῦτ ’ ἐπιτέλλεο die opdrachten moet je maar aan ánderen geven Il. 1.295; ἦμος δ ’ ἠέλιος κατέδυ... δὴ τότε κοιμήσαντο toen de zon was ondergegaan, toén dan gingen zij naar bed Il. 1.476; ὡς δὴ ἀληθέως αὐτόμολος precies alsof hij werkelijk een overloper was Hdt. 3.156.1; σὲ δή jij daar! Soph. Ant. 441; κίνησις γὰρ αὕτη μεγίστη δὴ τοῖς Ἕλλησιν ἐγένετο want dit was zeker de meest schokkende gebeurtenis voor de Grieken Thuc. 1.1.2; δῆλον δὴ τοῦτό γε dit is in elk geval evident duidelijk Plat. Grg. 502a. bij hele zinnen: markeert dat de inhoud vanzelfsprekend waar of relevant is zeker, natuurlijk, vanzelfsprekend, het is natuurlijk zo dat...; vaak gepaard met connectieve functie: markeert overgang naar iets dat nieuw, maar duidelijk relevant is dan (ook), dus, nou:. ἔστι δὲ νέος· φοβούμεθα δὴ περὶ αὐτῷ hij is jong; we zijn dus natuurlijk bezorgd om hem Plat. Euthyd. 275b. in vraag als reactie op opmerking τί δή; ja, én?, wat zou dat (dan)? in caus., fin., compar. bijzinnen en met ὡς + ptc., ook met ironische, sarcastische toon tuurlijk, vast en zeker, vanzelfsprekend:. λόγου ἕνεκα... λέγεις τὸν λόγον, ἵνα δὴ ἄτοπον λέγῃς je zegt maar wat, om maar iets absurds te berde te brengen natuurlijk Plat. Euthyd. 286d; ὡς δὴ κηδόμενος αὐτοῦ; zeker omdat je bezorgd om hem bent? Hdt. 7.17.2. | |elnltext=δή, modaal, ‘evidentieel’ partikel; de spreker markeert met δή dat wat hij zegt vanzelfsprekend is of hoort te zijn bij losse woorden of woordgroep in feite, precies, inderdaad, zeker; of te ‘vertalen’ door nadruk:. κάρτιστοι δή echt heel sterke (mannen) Il. 1.266; ἄλλοισιν δὴ ταῦτ ’ ἐπιτέλλεο die opdrachten moet je maar aan ánderen geven Il. 1.295; ἦμος δ ’ ἠέλιος κατέδυ... δὴ τότε κοιμήσαντο toen de zon was ondergegaan, toén dan gingen zij naar bed Il. 1.476; ὡς δὴ ἀληθέως αὐτόμολος precies alsof hij werkelijk een overloper was Hdt. 3.156.1; σὲ δή jij daar! Soph. Ant. 441; κίνησις γὰρ αὕτη μεγίστη δὴ τοῖς Ἕλλησιν ἐγένετο want dit was zeker de meest schokkende gebeurtenis voor de Grieken Thuc. 1.1.2; δῆλον δὴ τοῦτό γε dit is in elk geval evident duidelijk Plat. Grg. 502a. bij hele zinnen: markeert dat de inhoud vanzelfsprekend waar of relevant is zeker, natuurlijk, vanzelfsprekend, het is natuurlijk zo dat...; vaak gepaard met connectieve functie: markeert overgang naar iets dat nieuw, maar duidelijk relevant is dan (ook), dus, nou:. ἔστι δὲ νέος· φοβούμεθα δὴ περὶ αὐτῷ hij is jong; we zijn dus natuurlijk bezorgd om hem Plat. Euthyd. 275b. in vraag als reactie op opmerking τί δή; ja, én?, wat zou dat (dan)? in caus., fin., compar. bijzinnen en met ὡς + ptc., ook met ironische, sarcastische toon tuurlijk, vast en zeker, vanzelfsprekend:. λόγου ἕνεκα... λέγεις τὸν λόγον, ἵνα δὴ ἄτοπον λέγῃς je zegt maar wat, om maar iets absurds te berde te brengen natuurlijk Plat. Euthyd. 286d; ὡς δὴ κηδόμενος αὐτοῦ; zeker omdat je bezorgd om hem bent? Hdt. 7.17.2. | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: interj.<br />Meaning: [[even]], [[indeed]], [[right]], emphasizing particle (Il.), like <b class="b3">δέ</b> mostly in the second position of the sentence; also in more or less fest connections like <b class="b3">ἤ-δη</b>, <b class="b3">ἐπει-δή</b>, <b class="b3">δῆ-θεν</b>, <b class="b3">δῆτα</b> etc.; see Schwyzer-Debrunner 562f.<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [181] <b class="b2">*de</b> demonstr. pronoun<br />Etymology: Perhaps a case form (instrumental?) of a demonstrative; it would be identical with Lat. [[dē]], OIr. [[dī]] <b class="b2">away from</b>. See W.-Hofmann s. [[dē]]. - From <b class="b3">δή</b> through weakening <b class="b3">δέ</b>. S. also [[δαί]]. - Pisani (Glotta 44, 1967, 134) connects Myc. <b class="b2">eke-qe</b> as <b class="b2">-qʷe</b> = <b class="b3">δη</b>. | |||
}} | }} | ||